پیش‌نویس:رشته‌پلو

رشته پلو؛ خوراک ایرانی مرکب از برنج و رشته.

رشته پلو، از غذاهای خوشمزه و اصیل ایرانی است که برنج و رشته را به‌صورت ساده یا همراه با خورش، مرغ، ماهی یا گوشت طبخ می‌کنند. این خوراک برای افرادی که رژیم گیاه‌خواری دارند نیز مناسب است.

ترکیبات

رشته پلو، در نقاط مختلف ایران به‌صورت‌های متفاوتی درست می‌شود؛ برای مثال، در برخی نقاط آن را با انواع خورش سرو می‌کنند. در نقاطی دیگر نیز رشته پلو را همراه با خرما، کشمش، عدس، گوشت قلقلی، مرغ، گوشت بوقلمون یا ماهی دودی تهیه می‌کنند. درگذشته، ادویهٔ اصلی این خوراک تنها زردچوبه بود، اما امروزه از دارچین و سایر ادویه‌جات نیز استفاده می‌کنند. مواد اصلی این خوراک نیز برنج و رشتهٔ پلویی است. رشتهٔ پلویی، ظاهری شبیه به رشتهٔ آشی دارد که به‌دلیل داشتن سبوس، رنگی تیره‌تر به خود گرفته است. این فرآوردهٔ خمیری از آرد گندم، آب و نمک تهیه شده و از ارزش و کالری همانند نان و غلات برخودار است. در رشته پلوی آذربایجانی نیز از برگهٔ زردآلو و و غیسی استفاده می‌شود.

روش پخت

روش طبخ رشته پلو به‌صورت ساده، کم هزینه است. برای تهیهٔ این خوراک خوشمزه، کافی است تا برنج، رشتهٔ پلویی، زردچوبه، دارچین، زعفران، نمک و روغن را آماده کنید. در مرحلهٔ اول، پس از شستن برنج، آن را به‌مدت دو ساعت همراه با آب و نمک خیس می‌کنند. سپس، نصف یک قابلمه را با آب پر کرده و روی حرارت متوسط گاز می‌گذارند تا به جوش آید. پس از آن، یک قاشق چای‌خوری نمک در آب ریخته و برنج خیس خورده را در آن می‌ریزند. پنج دقیقه مانده به پخت برنج، در مرحلهٔ قبل از آبکشی، رشته‌های پلویی را نیز به قابلمه اضافه کرده و هم می‌زنند تا برنج و رشته به هم نچسبند. پس از پخته شدن برنج و رشته، این ترکیب را آبکش کرده و چند دانه برنج را می‌چشند، در صورتی‌که شور بود باید کمی آب روی برنج بریزند تا مقداری از نمک آن گرفته شود. سپس، قابلمه را روی گاز گذاشته و سه تا چهار قاشق روغن مایع در آن می‌ریزند. برای ته‌دیگ، از نان لواش، سنگک، تافتون یا سیب‌زمینی استفاده می‌کنند. سپس، برنج و رشته را در قابلمه ریخته و به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه به آن زمان می‌دهند تا برنج دم بکشد. برخی از افراد، در ۱۵ دقیقهٔ آخر، پیش از دَم کشیدن برنج، زعفران دَم کرده را با روغن یا کره مخلوط کرده و روی غذا می‌ریزند. در ظرف دیگری مقداری پیاز خلالی شده را به‌همراه دارچین و زردچوبه تفت داده و در آخر روی برنج را با آن تزئین می‌کنند. برای طبخ رشته پلو با مرغ یا گوشت نیز می‌توان مواد مورد نظر را پخته و در هنگام دَم دادن برنج، به‌صورت لایه به لایه بین برنج‌ها قرار می‌دهند. برخی دیگر نیز گوشت را جدا طبخ کرده و در آخر، در کنار برنج، مانند خورش، سِرو می‌کنند.

رشته پلو در فرهنگ مردم

این خوراک که جزء غذاهای محلی مشهد، اردبیل و کرمانشاه به‌شمار می‌رود، از جمله خوراک‌های آیینی در ایران نیز محسوب می‌شود که برای عید نوروز، شب یلدا و چهارشنبه سوری آماده می‌کنند. برخی از افراد بر این باورند که دلیل طبخ این غذا در شب عید نوروز، طبق یک روایت قدیمی این است که رشتهٔ کار و زندگی دست افراد بیاید. این موضوع در ضرب‌المثلی ایرانی نیز به کار گرفته شده است که «اگر اول سال رشته پلو بخوری، کل سال رشتهٔ امور دستته». مردم تبریز، در شب بله‌برون نیز رشته پلو می‌پزند و بر این باور هستند که این خوراک برای شگون و رشته‌یابی زندگی مشترک زوج جوان کارایی دارد.

منابع

• توکلی، نگین، «طرز تهیهٔ رشته پلو»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بارگذاری: ۱۱ بهمن ۱۳۹۹ش.
• دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تهران، کارنامه، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۷۸۱.
• «رشته پلو غذای شب عید تهران+ طرز تهیه»، خبرگزاری میزان، تاریخ بازدید: ۸ آبان ۱۴۰۱ش.
• «رشته پلو»، وب‌سایت راسخون، تاریخ بازدید: ۸ آبان ۱۴۰۱ش.
• «رشته پلو و طرز تهیهٔ پخت آن و نکات تکمیلی»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بارگذاری: ۱۱ بهمن ۱۳۹۹ش.