پرش به محتوا

پیش‌نویس:مهاجرت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
'''<big>مهاجرت</big>'''؛ ترک خانه و دیار و اقامت در محلی دیگر به منظور کسب شرایط مطلوب.  
'''{{درشت|مهاجرت}}'''؛ ترک خانه و دیار و اقامت در محلی دیگر به منظور کسب شرایط مطلوب.


مهاجرت، به معنای کوچ کردن از دیار خود ترک دوستان و خویشاندان و اقامت در محلی است که بومی آن محل محسوب نمی‌شود.<ref> [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه مهاجرت.]</ref>   اصطلاح مهاجرت درباره انسان‌ها زمانی کاربرد دارد که موقتی و فصلی نباشد.<ref> [https://magirans.com/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA.htm مهاجرت«، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.]</ref>  
مهاجرت، به معنای کوچ کردن از دیار خود ترک دوستان و خویشاندان و اقامت در محلی است که بومی آن محل محسوب نمی‌شود.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/مهاجرت دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه مهاجرت.]</ref> اصطلاح مهاجرت دربارهٔ انسان‌ها زمانی کاربرد دارد که موقتی و فصلی نباشد.<ref>[https://magirans.com/تحقیق-در-مورد-مهاجرت.htm مهاجرت«، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.]</ref>
از نظر جامعه‌شناسان، مهاجرت، یکی از عوامل اثرگذار در تحول جمعیت است. امروزه حدود 3 درصد از جمعیت کرۀ زمین، دور از زادگاه‌شان زندگی می‌کنند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/387488/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1 عیسی‌زاده، مهرانفر، «مهاجرت ببن اللمللی و اثرات اقتصادی آن در بازار کار»، 1393ش.]</ref> مهاجرت که معمولا با هدف دستیابی به شرایطی مطلوب‌تر برای آینده رخ می‌دهد، علل و انواع گوناگونی دارد و پیامدهای آن نیز متفاوت است.<ref>[https://morr.gov.af/sites/default/files/2021-02/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA%D8%9B%20%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84%20%D9%88%20%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9%20%D8%A2%D9%86.pdf میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref>
از نظر جامعه‌شناسان، مهاجرت، یکی از عوامل اثرگذار در تحول جمعیت است. امروزه حدود ۳ درصد از جمعیت کرهٔ زمین، دور از زادگاه‌شان زندگی می‌کنند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/387488/مهاجرت-بین-المللی-و-اثرات-اقتصادی-آن-در-بازار-کار-کشورهای-مهاجرپذیر عیسی‌زاده، مهرانفر، «مهاجرت ببن اللمللی و اثرات اقتصادی آن در بازار کار»، 1393ش.]</ref> مهاجرت که معمولاً با هدف دستیابی به شرایطی مطلوب‌تر برای آینده رخ می‌دهد، علل و انواع گوناگونی دارد و پیامدهای آن نیز متفاوت است.<ref>[https://morr.gov.af/sites/default/files/2021-02/مهاجرت؛%20عوامل%20و%20انواع%20آن.pdf میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref>
==انواع مهاجرت==
مهاجرت‌ از نظر ماهیت اراده، به دو دسته خودخواسته و اجباری تقسیم می‌شود.<ref>[https://magirans.com/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA.htm «مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref>  همچنین مهاجرت از حیث مکان به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شود.<ref>  معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه پناهنده.</ref> 
==علل مهاجرت==
علت مهاجرت برای افراد با ویژگی‌های مختلف متفاوت است. جنگ، ناامنی، بیماری، قحطی، نبودن  امنیت، نداشتن مکان مناسب برای زندگی و تلاش برای حفظ دین و ایمان، از مهم‌ترین عللی است که در طول تاریخ، افراد را به سوی مهاجرت سوق داده است.<ref>[https://morr.gov.af/sites/default/files/2021-02/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA%D8%9B%20%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84%20%D9%88%20%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9%20%D8%A2%D9%86.pdf میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref>  در علت‌یابی مهاجرت از روستا به شهر نیز موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است: شرایط نامناسب آموزشی، سطح بالای بیکاری، نامناسب جلوه‌دادن مشاغل سنتی؛ میل به افزایش تعاملات فرهنگی، مناقشات سیاسی و ناهمگونی نرخ افزایش طبیعی جمعیت.<ref> « [https://daneshyari.com/isi/artشles/immigration مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> 
==پیامدهای مهاجرت==
از نظر جامعه‌شناسان هر مقولۀ اجتماعی که در یک جامعه رخ می‌دهد دارای پیامدهای مثبت و منفی است و مهاجرت نیز تأثیراتی در فرهنگ و اجتماع دارد.<ref>[http://www.ehyaa.com/pages/40/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86/. محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref>  پیامدهای مهاجرت، بسته به متغیرهایی همچون تحصیلات، شغل، میزان درآمد، سن، مدت اقامت و فاصله محل سکونت نسبت به مقصد، کاملا متفاوت است.<ref>[http://www.ehyaa.com/pages/40/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86/ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> 


تغییر وضعیت اخلاقی و بینش، تغییرات ظاهری، پذيرفته‌ نشدن در جامعه جديد،<ref> [[«پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]] </ref> تبعیض‌ها در مناطق پذیرنده، ناهنجاری‌های اجتماعی، افت تحصیلی؛ از بين رفتن هويت فرهنگي و بومي، مشکلات اقتصادی، حاشیه نشینی، افزایش مشکلات و بیماری‌های روانی، اثرگذاری در باورها و عقاید دینی،<ref>  [http://www.ehyaa.com/pages/40/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86/ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.] </ref>  فشارهای عاطفی، غربت و دوری از خانواده و دیار، <ref>  [https://daneshyari.com/isi/articles/immigration «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.] </ref> از مهم‌ترین پیامدهای مهاجرت برای مهاجران است.
== انواع مهاجرت ==
مهاجرت، همچنین پیامدهایی را برای سرزمین مبدا دارد؛ از جمله: ارتقاء روابط فرهنگى؛ از دست رفتن نيروهاى جوان؛ ايجاد تغيير در ساختار جمعيت؛ کم‌شدن ميزان ازدواج؛ بالا‌رفتن دستمزد کارهاى کشاورزى به‌علت کم‌شدن نيروى فعال در روستاها.<ref>[https://vista.ir/m/c/nlhuy «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>  
مهاجرت از نظر ماهیت اراده، به دو دسته خودخواسته و اجباری تقسیم می‌شود.<ref>[https://magirans.com/تحقیق-در-مورد-مهاجرت.htm «مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> همچنین مهاجرت از حیث مکان به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شود.<ref>معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه پناهنده.</ref>


متقابلاً پیامدهای احتمالی در سرزمین مقصد بروز می‌کند؛ مانند: تأمين نيروى کار بدون صرف هزينه‌ تربيت نيروى انسانی؛ استفاده از مهاجران براى کارهاى سخت؛ افزايش جمعيت؛ کاهش دستمزد کارگران به علت رقابت؛ اشاعه بيمارى‌های مهاجران.<ref>[https://vista.ir/m/c/nlhuy «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>  
== علل مهاجرت ==
==مهاجرت در آموزه‌های اسلامی==
علت مهاجرت برای افراد با ویژگی‌های مختلف متفاوت است. جنگ، ناامنی، بیماری، قحطی، نبودن امنیت، نداشتن مکان مناسب برای زندگی و تلاش برای حفظ دین و ایمان، از مهم‌ترین عللی است که در طول تاریخ، افراد را به سوی مهاجرت سوق داده است.<ref>[https://morr.gov.af/sites/default/files/2021-02/مهاجرت؛%20عوامل%20و%20انواع%20آن.pdf میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref> در علت‌یابی مهاجرت از روستا به شهر نیز موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است: شرایط نامناسب آموزشی، سطح بالای بیکاری، نامناسب جلوه‌دادن مشاغل سنتی؛ میل به افزایش تعاملات فرهنگی، مناقشات سیاسی و ناهمگونی نرخ افزایش طبیعی جمعیت.<ref>«[https://daneshyari.com/isi/artشles/immigration مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref>
هجرت از مسائل اجتماعی است که در تشکیل حکومت اسلامی در صدر اسلام نقش اساسی داشته است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA#_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%20%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86%20%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref> هجرت با انگیزه دینی، در اسلام به‌عنوان یک تکلیف دانسته شده و طبق آیه 97 سورۀ نساء هیچ عذری در آن پذیرفته نیست. افراد برای حفظ ایمان و مقابله با ظلم از خانه و زندگی کوچ می‌کنند؛<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA «هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref> زیرا در آموزه‌های اسلامی توجه زیادی به رشد انسان شده و هجرت یکی از راه‌های پرورش انسان و پرورش نفس است.<ref> [http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130469&Change=Next مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23،ص612-ص613.]</ref>   مفسران قرآن با تکیه بر آیه 100 سوره نساء، هجرت دینی را یک حکم نسخ ناشدنی معرفی کرده‌اند.<ref> [http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130456&Change=Prev مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، صص578-581.]</ref>
 
==انواع هجرت در آموزه‌های اسلامی==
== پیامدهای مهاجرت ==
هجرت در آموزه‌های اسلامی به دو نوع هجرت از گناهان و هجرت مکانی، اشاره دارد. هجرت از گناهان همان هجرت از رذائل و زشتی‌ها است و از عوامل هجرت‌های مکانی است.<ref> [http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130466&Change=Prev مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، ص991-597-598.] </ref> در هجرت مکانی نیز به انگیزه کسب علم، حفظ دین و دور شدن از ظلم اشاره شده است.<ref> [https://fa.wikifeqh.ir/%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA#_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%20%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86%20%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref>  
از نظر جامعه‌شناسان هر مقولهٔ اجتماعی که در یک جامعه رخ می‌دهد دارای پیامدهای مثبت و منفی است و مهاجرت نیز تأثیراتی در فرهنگ و اجتماع دارد.<ref>[http://www.ehyaa.com/pages/40/نگاهی-به-مهاجرت-و-پیامدهای-آن/. محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> پیامدهای مهاجرت، بسته به متغیرهایی همچون تحصیلات، شغل، میزان درآمد، سن، مدت اقامت و فاصله محل سکونت نسبت به مقصد، کاملاً متفاوت است.<ref>[http://www.ehyaa.com/pages/40/نگاهی-به-مهاجرت-و-پیامدهای-آن/ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref>
==تأثیر مهاجرت در خانواده‌های ایرانی==
 
امروزه ایرانیان با انگیزه‌های متعددی، مهاجرت می‌کنند؛ از جمله کسب درآمد بالا، رفاه بیشتر و بهره‌مندی از محیطی کم‌تنش. تبلیغات گستردۀ رسانه‌های خارجی نیز در ترغیب ایرانیان به مهاجرت، مؤثر بوده است.<ref>[https://www.eghtesadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-30/468299-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C «بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.]</ref> معمولاً ترکییی از چند عامل در تصمیم‌گیری افراد و خانواده‌های ایرانی برای مهاجرت، دخالت داشته است؛<ref>[https://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=1748&sid=1&slc_lang=fa شلیله، «تصمیم‌گیری دربارۀ مهاجرت و فرآیند سازگاری با جامعۀ میزبان»، 1381ش.]</ref> طبق تحقیقات انجام شده در پی مهاجرت‌ها، خانواده‌های ایرانی به شدت در معرض فروپاشی قرار می‌گیرند و حتی میزان طلاق در بین ایرانیان ساکن ‌آمریکا و اروپا، چندین برابر ایران است.<ref> [https://vista.ir/article/352839/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8F%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8F «نگاهی به مهاجرت و تاثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>  
تغییر وضعیت اخلاقی و بینش، تغییرات ظاهری، پذیرفته نشدن در جامعه جدید،<ref>[[«پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]]</ref> تبعیض‌ها در مناطق پذیرنده، ناهنجاری‌های اجتماعی، افت تحصیلی؛ از بین رفتن هویت فرهنگی و بومی، مشکلات اقتصادی، حاشیه نشینی، افزایش مشکلات و بیماری‌های روانی، اثرگذاری در باورها و عقاید دینی،<ref>[http://www.ehyaa.com/pages/40/نگاهی-به-مهاجرت-و-پیامدهای-آن/ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> فشارهای عاطفی، غربت و دوری از خانواده و دیار،<ref>[https://daneshyari.com/isi/articles/immigration «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.]</ref> از مهم‌ترین پیامدهای مهاجرت برای مهاجران است.
تغییر ساختار سنتی خانواده، تضعیف جایگاه پدری و مادری، بحران هویتی فزرندان، عدم تعامل با خانواده، فراموشی زبان فارسی در فرزندان، روی‌آوری به فساد و اعتیاد و تضاد فرهنگی بین والدین و فرزندان، از آثار مهاجرت خانواده‌های ایرانی به خارج از کشور دانسته شده است.<ref> [https://vista.ir/article/352839/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8F%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8F «نگاهی به مهاجرت و تاثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>  
مهاجرت، همچنین پیامدهایی را برای سرزمین مبدأ دارد؛ از جمله: ارتقاء روابط فرهنگی؛ از دست رفتن نیروهای جوان؛ ایجاد تغییر در ساختار جمعیت؛ کم‌شدن میزان ازدواج؛ بالارفتن دستمزد کارهای کشاورزی به‌علت کم‌شدن نیروی فعال در روستاها.<ref>[https://vista.ir/m/c/nlhuy «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>
==پانویس==
 
متقابلاً پیامدهای احتمالی در سرزمین مقصد بروز می‌کند؛ مانند: تأمین نیروی کار بدون صرف هزینه تربیت نیروی انسانی؛ استفاده از مهاجران برای کارهای سخت؛ افزایش جمعیت؛ کاهش دستمزد کارگران به علت رقابت؛ اشاعه بیماری‌های مهاجران.<ref>[https://vista.ir/m/c/nlhuy «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>
 
== مهاجرت در آموزه‌های اسلامی ==
هجرت از مسائل اجتماعی است که در تشکیل حکومت اسلامی در صدر اسلام نقش اساسی داشته است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/هجرت#_جایگاه%20هجرت%20در%20متون%20دینی «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref> هجرت با انگیزه دینی، در اسلام به‌عنوان یک تکلیف دانسته شده و طبق آیه ۹۷ سورهٔ نساء هیچ عذری در آن پذیرفته نیست. افراد برای حفظ ایمان و مقابله با ظلم از خانه و زندگی کوچ می‌کنند؛<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/هجرت «هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref> زیرا در آموزه‌های اسلامی توجه زیادی به رشد انسان شده و هجرت یکی از راه‌های پرورش انسان و پرورش نفس است.<ref>[http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130469&Change=Next مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23،ص612-ص613.]</ref> مفسران قرآن با تکیه بر آیه ۱۰۰ سوره نساء، هجرت دینی را یک حکم نسخ ناشدنی معرفی کرده‌اند.<ref>[http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130456&Change=Prev مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، صص578-581.]</ref>
 
== انواع هجرت در آموزه‌های اسلامی ==
هجرت در آموزه‌های اسلامی به دو نوع هجرت از گناهان و هجرت مکانی، اشاره دارد. هجرت از گناهان همان هجرت از رذائل و زشتی‌ها است و از عوامل هجرت‌های مکانی است.<ref>[http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=410&BookArticleID=130466&Change=Prev مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، ص991-597-598.]</ref> در هجرت مکانی نیز به انگیزه کسب علم، حفظ دین و دور شدن از ظلم اشاره شده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/هجرت#_جایگاه%20هجرت%20در%20متون%20دینی «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.]</ref>
 
== تأثیر مهاجرت در خانواده‌های ایرانی ==
امروزه ایرانیان با انگیزه‌های متعددی، مهاجرت می‌کنند؛ از جمله کسب درآمد بالا، رفاه بیشتر و بهره‌مندی از محیطی کم‌تنش. تبلیغات گستردهٔ رسانه‌های خارجی نیز در ترغیب ایرانیان به مهاجرت، مؤثر بوده است.<ref>[https://www.eghtesadonline.com/بخش-عمومی-30/468299-بررسی-دلیل-مهاجرت-ایرانیان-به-کشورهای-خارجی «بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.]</ref> معمولاً ترکییی از چند عامل در تصمیم‌گیری افراد و خانواده‌های ایرانی برای مهاجرت، دخالت داشته است؛<ref>[https://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=1748&sid=1&slc_lang=fa شلیله، «تصمیم‌گیری دربارۀ مهاجرت و فرایند سازگاری با جامعۀ میزبان»، 1381ش.]</ref> طبق تحقیقات انجام شده در پی مهاجرت‌ها، خانواده‌های ایرانی به شدت در معرض فروپاشی قرار می‌گیرند و حتی میزان طلاق در بین ایرانیان ساکن آمریکا و اروپا، چندین برابر ایران است.<ref>[https://vista.ir/article/352839/نگاهی-به-مهاجرت-و-تأثیرات-آن-بر-خانواده‏ها-و-زنان-ایرانی‏ «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>
تغییر ساختار سنتی خانواده، تضعیف جایگاه پدری و مادری، بحران هویتی فزرندان، عدم تعامل با خانواده، فراموشی زبان فارسی در فرزندان، روی‌آوری به فساد و اعتیاد و تضاد فرهنگی بین والدین و فرزندان، از آثار مهاجرت خانواده‌های ایرانی به خارج از کشور دانسته شده است.<ref>[https://vista.ir/article/352839/نگاهی-به-مهاجرت-و-تأثیرات-آن-بر-خانواده‏ها-و-زنان-ایرانی‏ «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.]</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
 
*«بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ درج مطلب: 30 شهریور 1399ش.
== منابع ==
*«پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
{{آغاز منابع}}
*دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاريخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
* «بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
*شلیله، محمد، «تصمیم‌گیری دربارۀ مهاجرت و فرآیند سازگاری با جامعۀ میزبان»، مجلۀ رفاه اجتماعی، شمارۀ 3، 1381ش.
* «پیامدهای مهاجرت»، در مجلهٔ خبری ویستا، تاریخ بازدید: ۳ تیر ۱۴۰۱ش.
*محرابی شاتوری، محمدرضا، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
*مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، صدرا، 1378ش.
* شلیله، محمد، «تصمیم‌گیری دربارهٔ مهاجرت و فرایند سازگاری با جامعهٔ میزبان»، مجلهٔ رفاه اجتماعی، شمارهٔ ۳، ۱۳۸۱ش.
*معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
* محرابی شاتوری، محمدرضا، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
*«مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
* مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، صدرا، ۱۳۷۸ش.
*«مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
*میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
* «مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
*«نگاهی به مهاجرت و تاثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
* «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
*«هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
* میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن»، در سایت مور، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
*«هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
* «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلهٔ ویستا، تاریخ بازدید: ۳ تیر ۱۴۰۱ش.
* «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
* «هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
{{پایان منابع}}

نسخهٔ ۲۵ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۹

مهاجرت؛ ترک خانه و دیار و اقامت در محلی دیگر به منظور کسب شرایط مطلوب.

مهاجرت، به معنای کوچ کردن از دیار خود ترک دوستان و خویشاندان و اقامت در محلی است که بومی آن محل محسوب نمی‌شود.[۱] اصطلاح مهاجرت دربارهٔ انسان‌ها زمانی کاربرد دارد که موقتی و فصلی نباشد.[۲] از نظر جامعه‌شناسان، مهاجرت، یکی از عوامل اثرگذار در تحول جمعیت است. امروزه حدود ۳ درصد از جمعیت کرهٔ زمین، دور از زادگاه‌شان زندگی می‌کنند.[۳] مهاجرت که معمولاً با هدف دستیابی به شرایطی مطلوب‌تر برای آینده رخ می‌دهد، علل و انواع گوناگونی دارد و پیامدهای آن نیز متفاوت است.[۴]

انواع مهاجرت

مهاجرت از نظر ماهیت اراده، به دو دسته خودخواسته و اجباری تقسیم می‌شود.[۵] همچنین مهاجرت از حیث مکان به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شود.[۶]

علل مهاجرت

علت مهاجرت برای افراد با ویژگی‌های مختلف متفاوت است. جنگ، ناامنی، بیماری، قحطی، نبودن امنیت، نداشتن مکان مناسب برای زندگی و تلاش برای حفظ دین و ایمان، از مهم‌ترین عللی است که در طول تاریخ، افراد را به سوی مهاجرت سوق داده است.[۷] در علت‌یابی مهاجرت از روستا به شهر نیز موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است: شرایط نامناسب آموزشی، سطح بالای بیکاری، نامناسب جلوه‌دادن مشاغل سنتی؛ میل به افزایش تعاملات فرهنگی، مناقشات سیاسی و ناهمگونی نرخ افزایش طبیعی جمعیت.[۸]

پیامدهای مهاجرت

از نظر جامعه‌شناسان هر مقولهٔ اجتماعی که در یک جامعه رخ می‌دهد دارای پیامدهای مثبت و منفی است و مهاجرت نیز تأثیراتی در فرهنگ و اجتماع دارد.[۹] پیامدهای مهاجرت، بسته به متغیرهایی همچون تحصیلات، شغل، میزان درآمد، سن، مدت اقامت و فاصله محل سکونت نسبت به مقصد، کاملاً متفاوت است.[۱۰]

تغییر وضعیت اخلاقی و بینش، تغییرات ظاهری، پذیرفته نشدن در جامعه جدید،[۱۱] تبعیض‌ها در مناطق پذیرنده، ناهنجاری‌های اجتماعی، افت تحصیلی؛ از بین رفتن هویت فرهنگی و بومی، مشکلات اقتصادی، حاشیه نشینی، افزایش مشکلات و بیماری‌های روانی، اثرگذاری در باورها و عقاید دینی،[۱۲] فشارهای عاطفی، غربت و دوری از خانواده و دیار،[۱۳] از مهم‌ترین پیامدهای مهاجرت برای مهاجران است. مهاجرت، همچنین پیامدهایی را برای سرزمین مبدأ دارد؛ از جمله: ارتقاء روابط فرهنگی؛ از دست رفتن نیروهای جوان؛ ایجاد تغییر در ساختار جمعیت؛ کم‌شدن میزان ازدواج؛ بالارفتن دستمزد کارهای کشاورزی به‌علت کم‌شدن نیروی فعال در روستاها.[۱۴]

متقابلاً پیامدهای احتمالی در سرزمین مقصد بروز می‌کند؛ مانند: تأمین نیروی کار بدون صرف هزینه تربیت نیروی انسانی؛ استفاده از مهاجران برای کارهای سخت؛ افزایش جمعیت؛ کاهش دستمزد کارگران به علت رقابت؛ اشاعه بیماری‌های مهاجران.[۱۵]

مهاجرت در آموزه‌های اسلامی

هجرت از مسائل اجتماعی است که در تشکیل حکومت اسلامی در صدر اسلام نقش اساسی داشته است.[۱۶] هجرت با انگیزه دینی، در اسلام به‌عنوان یک تکلیف دانسته شده و طبق آیه ۹۷ سورهٔ نساء هیچ عذری در آن پذیرفته نیست. افراد برای حفظ ایمان و مقابله با ظلم از خانه و زندگی کوچ می‌کنند؛[۱۷] زیرا در آموزه‌های اسلامی توجه زیادی به رشد انسان شده و هجرت یکی از راه‌های پرورش انسان و پرورش نفس است.[۱۸] مفسران قرآن با تکیه بر آیه ۱۰۰ سوره نساء، هجرت دینی را یک حکم نسخ ناشدنی معرفی کرده‌اند.[۱۹]

انواع هجرت در آموزه‌های اسلامی

هجرت در آموزه‌های اسلامی به دو نوع هجرت از گناهان و هجرت مکانی، اشاره دارد. هجرت از گناهان همان هجرت از رذائل و زشتی‌ها است و از عوامل هجرت‌های مکانی است.[۲۰] در هجرت مکانی نیز به انگیزه کسب علم، حفظ دین و دور شدن از ظلم اشاره شده است.[۲۱]

تأثیر مهاجرت در خانواده‌های ایرانی

امروزه ایرانیان با انگیزه‌های متعددی، مهاجرت می‌کنند؛ از جمله کسب درآمد بالا، رفاه بیشتر و بهره‌مندی از محیطی کم‌تنش. تبلیغات گستردهٔ رسانه‌های خارجی نیز در ترغیب ایرانیان به مهاجرت، مؤثر بوده است.[۲۲] معمولاً ترکییی از چند عامل در تصمیم‌گیری افراد و خانواده‌های ایرانی برای مهاجرت، دخالت داشته است؛[۲۳] طبق تحقیقات انجام شده در پی مهاجرت‌ها، خانواده‌های ایرانی به شدت در معرض فروپاشی قرار می‌گیرند و حتی میزان طلاق در بین ایرانیان ساکن آمریکا و اروپا، چندین برابر ایران است.[۲۴] تغییر ساختار سنتی خانواده، تضعیف جایگاه پدری و مادری، بحران هویتی فزرندان، عدم تعامل با خانواده، فراموشی زبان فارسی در فرزندان، روی‌آوری به فساد و اعتیاد و تضاد فرهنگی بین والدین و فرزندان، از آثار مهاجرت خانواده‌های ایرانی به خارج از کشور دانسته شده است.[۲۵]

پانویس

  1. ↑ دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه مهاجرت.
  2. ↑ مهاجرت«، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.
  3. ↑ عیسی‌زاده، مهرانفر، «مهاجرت ببن اللمللی و اثرات اقتصادی آن در بازار کار»، 1393ش.
  4. ↑ میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
  5. ↑ «مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  6. ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه پناهنده.
  7. ↑ میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن» ، در سایت مور، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
  8. ↑ «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  9. ↑ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  10. ↑ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  11. ↑ «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
  12. ↑ محرابی شاتوری، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  13. ↑ «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: 2 تیر 1401ش.
  14. ↑ «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
  15. ↑ «پیامدهای مهاجرت»، در مجلۀ خبری ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
  16. ↑ «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
  17. ↑ «هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
  18. ↑ مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23،ص612-ص613.
  19. ↑ مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، صص578-581.
  20. ↑ مطهری، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، 1378ش، ج23، ص991-597-598.
  21. ↑ «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 5 تیر 1401ش.
  22. ↑ «بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ بازدید: 8 تیر 1401ش.
  23. ↑ شلیله، «تصمیم‌گیری دربارۀ مهاجرت و فرایند سازگاری با جامعۀ میزبان»، 1381ش.
  24. ↑ «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.
  25. ↑ «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلۀ ویستا، تاریخ بازدید: 3 تیر 1401ش.

منابع

  • «بررسی دلیل مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور»، در سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
  • «پیامدهای مهاجرت»، در مجلهٔ خبری ویستا، تاریخ بازدید: ۳ تیر ۱۴۰۱ش.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
  • شلیله، محمد، «تصمیم‌گیری دربارهٔ مهاجرت و فرایند سازگاری با جامعهٔ میزبان»، مجلهٔ رفاه اجتماعی، شمارهٔ ۳، ۱۳۸۱ش.
  • محرابی شاتوری، محمدرضا، «مهاجرت و پیامدهای آن»، در سایت احیا سپاهان، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
  • مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، در مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، صدرا، ۱۳۷۸ش.
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «مهاجرت»، در سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «مهاجرت یا کوچ»، در سایت دانشیاری، تاریخ بازدید: ۲ تیر ۱۴۰۱ش.
  • میرزاد، «مهاجرت؛ علل و انواع آن»، در سایت مور، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «نگاهی به مهاجرت و تأثیرات آن در بین خانواده‌ها و زنان ایرانی»، در مجلهٔ ویستا، تاریخ بازدید: ۳ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «هجرت»، در سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «هجرت»، در دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:مهاجرت&oldid=28050»