پیش‌نویس:مرقد امام خمینی

حرم امام خمینی، سال ۱۴۰۲ش

مرقد امام خمینی؛ آرامگاه و محل دفن امام خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران.

آرامگاه سید روح‌الله خمینی معروف به مرقد امام، بنایی در نزدیکی بهشت زهرای تهران است. معماری خاص مرقد امام خمینی آن را به یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی تبدیل کرده است. همچنین این منطقه استراحت‌گاه مناسبی برای مسافران و گردشگران مختلفی است که از سراسر ایران به تهران سفر کرده‌اند. چندین مجموعهٔ فرهنگی شامل دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه شاهد، موزه و شهر آفتاب در اطراف این مرقد ساخته شده است.

تاریخچه مرقد امام خمینی

عکس هوایی از مرقد امام (اتوبان قم _ تهران)

ساخت آرامگاه امام خمینی در سال ۱۳۶۹ش توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی آغاز شد. محل دفن امام خمینی را فرزندش سید احمد خمینی برگزید و زمین آن، خریداری شد. نخستین سازهٔ مرقد تا چهلمین روز درگذشت امام خمینی، برپا شد.

موقعیت جغرافیایی مرقد امام خمینی

مرقد امام خمینی که مشهور به حرم امام است در جنوبی‌ترین نقطهٔ تهران قرار دارد. این مکان در ابتدای اتوبان تهران – قم و در جوار بهشت زهرا واقع شده است.

معماری مرقد امام خمینی

حرم امام خمینی از نمای بیرون (گنبد اصلی بین دو گنبد فیروزه ای)

طراحی بخش اصلی مرقد امام، توسط پرویز مویدعهد صورت گرفت. در این بنا، سبک معماری اسلامی با تلفیق مصالح و هندسه خاص و مدرن به‌کار گرفته شده است. این آرامگاه دارای ۵ گنبد است و گنبد اصلی بر روی ۸ ستون بزرگ به ارتفاع ۸ متر قرار دارد. در اطراف آن نیز ۴ گلدسته به ارتفاع ۹۱ متر در شمال، جنوب، شرق و غرب ساخته شده است.

گنبد اصلی از جنس فلز و ۴ گنبد دیگر دارای کاشی‌کاری فیروزه‌ای است که در ورودی هر صحن قرار دارند. همچنین این گنبدها در سه ارتفاع مختلف ۴۲، ۵۷ و ۶۸ متری ساخته شده است که سال ۱۳۴۲ش (آغاز نهضت امام خمینی)، سال ۱۳۵۷ش (پیروزی انقلاب اسلامی) و سال ۱۳۶۸ش (ارتحال امام خمینی) را بازنمایی می‌کنند.

کارکرد مرقد امام خمینی

حضور و سخنرانی رهبر انقلاب اسلامی در سالگرد وفات امام خمینی

مرقد امام خمینی هر ساله میزبان مراسم‌های مختلف فرهنگی و دینی است. در چهاردهم خرداد مراسم سالگرد درگذشت امام خمینی با سخنرانی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای؛ رهبر جمهوری اسلامی ایران و سید حسن خمینی (نوهٔ امام خمینی) با حضور مقامات کشوری، مهمانان خارجی و اقشار مختلف مردم در این مکان برگزار می‌شود. همچنین مراسم تجدید میثاق مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران با آرمان‌های امام خمینی، برگزاری رژه و گرامیداشت روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و مناسبت‌های مذهبی مانند شب قدر نیز در حرم امام خمینی برگزار می‌شود. موزه امام، انقلاب و شهدا از بخش‌های فرهنگی مرقد امام خمینی است.

مدفونان در حرم امام خمینی

مرقد امام خمینی علاوه بر اینکه محل دفن امام خمینی است، محل دفن سید احمد خمینی (دومین پسر امام خمینی)، اکبر هاشمی رفسنجانی، خدیجه ثقفی (همسر امام خمینی)، محمد بروجردی (داماد امام خمینی)، محمدرضا توسلی (مسئول دفتر امام خمینی) و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی (پدر همسر سید احمد خمینی) است.

رخدادهای مرقد امام خمینی

تاکنون دو حادثه تروریستی در حرم امام خمینی اتفاق افتاده که منجر به تیراندازی در این مکان شده است. اولین حادثه ناموفق در ۱۲ بهمن ۱۳۷۲ش برای ترور هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت، صورت گرفت که آسیبی به وی نرسید و فرد ضارب دستگیر شد. حادثهٔ دیگر در ۱۷ خرداد سال ۱۳۹۶ش توسط عوامل داعش صورت گرفت. در این حادثه چهار فرد مسلح با ورود به حرم امام خمینی شروع به تیراندازی کردند که بر اثر آن یک نفر شهید و چهار نفر دیگر زخمی شدند.

تولیت مرقد امام خمینی

سید حسن خمینی، تولیت حرم _خرداد ۱۳۹۷

دو هفته پس از رحلت امام خمینی تولیت مرقد امام خمینی توسط سید احمد خمینی در نامه‌ای به محمدعلی انصاری سپرده شد؛ اما در اسفند ۱۳۷۳ش پس از درگذشت سید احمد خمینی، بنابر وصیت او، فرزندش سید حسن خمینی تولیت حرم را بر عهده گرفت.

جاذبه‌های گردشگری مرقد امام خمینی

حرم امام خمینی یک مکان مذهبی گردشگری است که هرساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است. این مکان در بسیاری از مراسم‌های دینی، میزبان جمعیت زیادی از شهرهای مختلف است که در این مراسم حضور می‌یابند. همچنین محوطهٔ مرقد امام خمینی از اصلی‌ترین پایگاه‌های استراحت و توقف مسافران و حتی شب‌مانی بسیاری از گردشگران است.

وجود بیمارستان مجهز و فوق‌تخصصی در جنوب‌غرب مرقد، از دیگر امکانات موجود در حرم امام خمینی است. همچنین امکانات رفاهی دیگر مانند سکو و آلاچیق استراحت‌گاهی، پارکینگ، سرویس بهداشتی و برخی فروشگاه‌های مواد خوراکی نیز از امکانات رفاهی این مجموعه است.

مسیر دسترسی به مرقد امام خمینی

در استان تهران با طی‌کردن ۲۳ کیلومتر مسافت از تهران به سمت اتوبان تهران-قم می‌توان به مرقد امام خمینی رسید. همچنین وسایل نقلیه عمومی مانند مترو (ایستگاه حرم مطهر) و اتوبوس (ایستگاه اتوبوس متروی حرم امام خمینی) امکان دسترسی به این مکان را برای افراد فراهم می‌کند.

منابع

• «آشنایی با مرقد امام خمینی»، وب‌سایت جاذبه‌ها، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «بهشت یار»، وب‌سایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «توضیحات دربارهٔ زمین‌های خریداری شده در محدوده حرم امام خمینی»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «جذابیت‌های معماری حرم امام (ره) / طراح مرقد بنیانگذار انقلاب کیست؟»، خبرگزاری جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۴ خرداد ۱۳۹۹ش.
• «حرم امام خمینی»، وب‌سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «حرم امام خمینی کجاست و چه تاریخچه‌ای دارد؟»، وب‌سایت جاباما، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• . «حرم مطهر امام خمینی»، وب‌سایت پرتال امام خمینی، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۱ش.
• حسنلو، سمیه، «حیرت خارجی‌ها از حرم آیت‌الله خمینی»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «شلیک به هاشمی رفسنجانی در حرم امام‌خمینی»، وب‌سایت فرارو، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ش.
• «گنجینه ای ماندگار/ یادگاری از یادگار امام»، وب‌سایت پرتال امام خمینی، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ش.