پیش‌نویس:خون‌شریکی
خون‌شریکی؛ هم‌خونی، فداکاری و جانبازی مشترک.
مفهوم «خون‌شریکی» نمادی از پیوند عمیق تاریخی، فرهنگی و دینی میان دو ملت ایران و افغانستان است؛ پیوندی که ریشه در مشترکات زبانی، تمدنی و ایمانی دارد و در میدان‌های فداکاری و شهادت به اوج خود رسیده است. این اصطلاح که نخستین‌بار توسط محمدسرور رجایی در معرفی شهید احمدرضا سعیدی به کار رفت، نشان‌دهندۀ هم‌سرنوشتی دو ملت در دفاع از ارزش‌های اسلامی و انسانی است. شهدا، برجسته‌ترین نمود این هم‌خونی تاریخی‌اند؛ چه آنان که در جهاد افغانستان جنگیدند و چه مهاجران افغانستانی که در دفاع مقدس ایران به شهادت رسیدند. امروزه در کنار خون‌شریکی، «قلم‌شریکی» نیز به‌عنوان پیوندی فرهنگی و تمدنی میان نخبگان دو کشور مطرح است. تداوم این همبستگی نیازمند گفتمان نخبگانی، تعاملات فرهنگی و همکاری رسانه‌ای است و در چشم‌اندازی وسیعتر، خون‌شریکی می‌تواند به الگویی از هم‌پیوندی میان ملت‌های ستمدیده و مقاومت‌گر جهان تبدیل شود.
تاریخچه خون شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
واژۀ «خون‌شریکی» توسط محمدسَرور رجایی به فضای افکار عمومی فرهیختگان ایرانی و افغانستانی، وارد[۱] و برای اولین‌بار در رونمایی فیلم مستند «مأموریت خدا» دربارۀ شهید احمدرضا سعیدی، بر ذهن و زبان او جاری شد.[۲]
مفهوم‌شناسی خون شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]خون‌شریکی در لغت، همان هم‌خونی است؛[۳] اما در اصطلاح، عالی‌ترین نوع ارتباط میان ملت‌ها بوده و کلمۀ «خون» نشان می‌دهد، پیوند در جایی اتفاق افتاده که جدایی، ممکن نیست.[۴]
مبانی خون‌شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]تاریخ و فرهنگ،[۵] تمدن و مفاخر،[۶] ارزش‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی مشترک،[۷] اسلام و قرآن،[۸] تعلق به امت اسلامی،[۹] همدلی و هم‌زبانی[۱۰] و عشق به امام خمینی و انقلاب اسلامی[۱۱] از مهم‌ترین مبانی خون‌شریکی ملت‌های افغانستان و ایران به شمار می‌روند.
شهدا، نماد خون‌شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شهدا، مهم‌ترین نماد خون‌شریکی ایران و افغانستان هستند.[۱۲] شهیدان، دو ملت بزرگ ایران و افغانستان را از تاریخ و فرهنگ مشترک عبور داده و به خون‌شریکی رسانده‌اند.[۱۳] دفاع مقدس مردم ایران و جهاد اسلامی مردم افغانستان، بارزترین عرصۀ خون‌شریکی این دو ملت به شمار می‌آیند.[۱۴] به اعتبار همین خون‌شریکی، رزمندگان بسیاری برای دفاع از باورهای دینی مشترک خود، در کشورهایی غیر از کشور خود حضور یافته و شماری از آنها نیز به شهادت رسیدند.[۱۵]
در تجاوز شوروی، ایرانیان بسیاری برای دفاع از مردم افغانستان به جبهه‌های جهاد افغانستان رفتند و بالعکس، افغانستانی‌های بسیاری هم در هشت سال دفاع مقدس در ایران حضور یافتند.[۱۶] با توجه به حضور فراوان مهاجران افغانستانی در ایران، پژوهش‌های میدانی از شهادت بیش از سه هزار نفر از آنها حکایت دارد.[۱۷]
از جملۀ آنها رجبعلی غلامی اعزامی از «بجستان» استان خراسان رضوی است که در عملیات والفجر۹ به شهادت رسید.[۱۸] محمدناصر ناصری،[۱۹] احمدرضا سعیدی، غلام‌حسین دادی، احسان پارسی و ابوالفضل کربلایی پوریزدی نیز از جملۀ شهدای ایرانی هستند که در مناطق مختلف افغانستان به شهادت رسیدند.[۲۰]
صورت دیگر خون‌شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در کنار «خون‌شریکی»، «قلم‌شریکی» نیز از اشتراکات جدید دو ملت ایران و افغانستان است. در حقیقت، خون و قلم، دو بال تمدن‌سازی هستند که زمینۀ رشد و تعالی دو ملت را فراهم می‌کنند.[۲۱]
راهکارهای تقویت و تداوم خون‌شریکی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]تقویت شناخت، راه‌اندازی گفتمان نخبگانی و تقویت تعاملات فرهنگی میان دو کشور اسلامی افغانستان و ایران،[۲۲] از مهم‌ترین راه‌های تقویت و تداوم خون‌شریکی دو ملت به شمار می‌آِید و رسانه‌ها و فرهنگیان نیک‌اندیش دو ملت[۲۳] نقشی مهم در این زمینه به عهده دارند.
خون‌شریکی بین کشورهای ستمدیده
[ویرایش | ویرایش مبدأ]آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سه ویژگی نظم نوین جهانی را بیان کردند؛ یکی از این ویژگی‌ها، گسترش ایدئولوژی مقاومت و توسعه میدان‌های آن است.[۲۴] با توجه به این مطلب، می‌توان خون‌شریکی را در افقی گسترده‌تر از رابطۀ ایران و افغانستان و بین کشورهای اسلامی ملاحظه کرد بلکه می‌توان آن را در سطحی وسیعتر بین کشورهای مستضعف و ستمدیده جهان مطرح کرد.
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۱۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «خون‌هایی که تبدیل به جوهر قلم می‌شوند؛ سال‌هاست که نام افغانستان مترادف با جنگ و خون شده است»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «خون‌شریکی؛ روایت دیپلماسی انسانی از یک دیده‌بان»، خبرگزاری دانشجو.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۷۷.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۳.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۴۱.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۱.
- ↑ «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۷.
- ↑ «افغانستانی‌ها در دوران دفاع مقدس هم‌خون و برادر ایرانی‌ها بودند»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب سایت روزنامه فرهیختگان.
- ↑ «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ رجایی، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، ۱۴۰۰ش، ص۲۶.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ رجایی، خون‌شریکی، ۱۴۰۰ش، ص۵۶.
- ↑ رجایی، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، ۱۴۰۰ش، ص۲۲.
- ↑ «خون‌شریکی و قلم‌شریکی دو بال تمدن ساز هستند»، خبرگزاری موج.
- ↑ رجایی، «خون‌شریکی»، ۱۴۰۰ش، ص۲۳۵.
- ↑ رجایی، «خون‌شریکی»، ۱۴۰۰ش، ص۲۳۵.
- ↑ «تحلیل «المیادین» از سخنان رهبر معظم انقلاب؛ نظم نوین جهانی براساس قدرت ایران و متحدانش پی‌ریزی خواهد شد»، خبرگزاری فارس
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «افغانستانی‌ها در دوران دفاع مقدس هم‌خون و برادر ایرانی‌ها بودند»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۵ آبان ۱۳۹۷ش.
- «خون‌شریکی؛ روایت دیپلماسی انسانی از یک دیده‌بان»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «خون‌شریکی و قلم‌شریکی دو بال تمدن ساز هستند»، خبرگزاری موج، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
- «خون‌هایی که تبدیل به جوهر قلم می‌شوند؛ سال‌هاست که نام افغانستان مترادف با جنگ و خون شده است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۰ش.
- رجایی، محمدسَرور، «از دشت لیلی تا جزیرۀ مجنون»، خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، تهران، راه یار، چ۳، ۱۴۰۰ش.
- رجایی، محمدسَرور، خون‌شریکی، یادداشت‌های مطبوعاتی محمدسَرور رجایی، به‌کوشش پژمان عرب، تهران، راه یار، چ۳، ۱۴۰۰ش.
- «گلزار شهدا ملک شخصی نیست که با شهدای مدافع حرم بدرفتاری شود»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۵ش.
- «مزار نسیم افغانی، میعادگاه برادری»، وب‌سایت روزنامه فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: ۱۰ مرداد ۱۳۹۹ش.