پیش‌نویس:جنگل خشکه‌داران تنکابن

جنگل خشکه داران تنکابن؛ آخرین بازمانده از پارک‌های جلگه‌ای در شمال ایران.
پارک جنگلی خشکه داران، واقع در غرب استان مازندران و بین شهرهای نشتارود و عباس‌آباد، با مساحت ۲۶۵ هکتار یکی از جنگل‌های بکر شمال ایران به‌ شمار می‌رود. این منطقه با آب‌وهوای معتدل و مرطوب، پوشش گیاهی متنوع شامل ۵ تیپ جنگلی و ۲۶ گونه درختی و درختچه‌ای، و حیات‌وحش غنی از شغال، گرگ، خوک و پرندگان مختلف، مقصدی ایده‌آل برای طبیعت‌گردان است. گردشگران علاوه بر طبیعت، می‌توانند از موزه تاریخی-طبیعی، آبشارها و دشت‌های اطراف نیز دیدن کنند. امکانات رفاهی و دسترسی مناسب، این پارک را به تجربه‌ای دلپذیر برای سفرهای خانوادگی و طبیعت‌گردی تبدیل کرده است.

نام‌گذاری جنگل خشکه داران تنکابن

در برخی از لغت‌نامه‌های فارسی، خشکه داران، به‌معنای درختانی آمده که جانی نداشته، شاخه و برگ‌های آنها ریخته، اما هنوز پابرجا هستند. برخی، این جنگل را با نام پارک «نشتارود» نیز می‌شناسند که دلیل آن نزدیکی به این شهر است.

موقعیت جغرافیایی جنگل خشکه داران تنکابن

پارک جنگلی خشکه داران با مساحت 265 هکتاری، در سمت غربی استان مازندران، کیلومتر 12 جادۀ اصلی شهرستان تنکابن و نیز در میانۀ دو شهر نشتارود و عباس‌آباد واقع شده است. طول جغرافیایی این جنگل، از 51 درجه و 4 دقیقه تا 51 درجه و 3 دقیقۀ شرقی و عرض جغرافیایی آن نیز از 36 درجه و 43 دقیقه تا 36 درجه و 44 دقیقۀ شمالی است. ارتفاع این منطقۀ جنگلی، به‌دلیل جلگه‌ای بودن، بین 20 تا 50 متر از سطح دریا متفاوت است. این پارک، همچنین، در حدود 120 کیلومتر از دریا فاصله دارد.

آب‌وهوا جنگل خشکه داران تنکابن

آب‌وهوای این منطقۀ جنگلی، معتدل و مرطوب گزارش شده است. در فصل تابستان، هوای این منطقه، بسیار گرم و شرجی بوده و در زمستان نیز آب‌وهوای آن رو به سردی می‌رود. بنابراین، بهترین فصل برای سفر به این پارک جنگلی، دو فصل پاییز و بهار است که هوای خنک و مطبوعی بر این منطقه حاکم می‌شود. میانگین بارندگی سالیانه در این جنگل نیز در حدود 1400 تا 1600 میلی‌متر است.

پوشش گیاهی جنگل خشکه داران تنکابن

کارشناسان، از حضور 5 تیپ جنگلی (توسکاستان، توسکا- لَرگستان، توسکا- اوجاستان، لَرگ- انجیلیستان و لرگ- شمشادستان) و 26 گونۀ گیاه چوبی در فرم‌های رویشی درختی، درختچه‌ای، بالارونده و بوته‌ای در این منطقه سخن گفته‌اند. از دیگر گیاهان این جنگل بکر می‌توان به توسکا قشلاقی، شب خسب، افرا پلت، سه قلو انجیلی، انار، ممرز، بلوط، کرات خُرمندی، پاپیتال (داردوست)، تمشک و انواع مهمی از شمشاد جنگلی و یاس وحشی اشاره کرد.

حیات‌وحش در جنگل خشکه داران تنکابن

از جمله گونه‌های جانوری این جنگل شغال، گرگ، خوک، گربۀ وحشی، حواصیل خاکستری (لک‌لک‌ سانان)، غاز، انواع مرغابی و دار غاز باکلان هستند.

موقعیت گردشگری جنگل خشکه داران تنکابن

پس از بازدید از این جنگل بکر و پارک جنگلی خشکه داران، می‌توان از موزۀ تاریخی- طبیعی که در حاشیۀ این منطقه برپا شده، دیدن کرد. این موزه، مجموعۀ تاکسیدرمی از حیوانات وحش شمال ایران است که از جمله اماکن دیدنی تنکابن نیز به شمار می‌رود. از دیگر اماکن دیدنی این جنگل و اطراف آن نیز می‌توان به آبشارهای کوهسار، دشت دریاسر، آبشار سنگ بن چشمه و پارک جنگلی چالدره اشاره کرد.

امکانات رفاهی در جنگل خشکه داران تنکابن

این پارک جنگلی، دارای امکاناتی همچون سرویس بهداشتی، آنتن‌دهی مناسب موبایل، رستوران، مراکز اسکان موقت و نمازخانه است.

مسیر دسترسی به جنگل خشکه داران تنکابن

پارک جنگلی خشکه داران، در فاصلۀ 250 کیلومتری از تهران، پایتخت ایران، قرار دارد. برای دسترسی به این جنگل، باید از مسیر جادۀ تهران- چالوس حرکت کرده و از شهرهای نمک آبرود، سلمان‌شهر و عباس‌آباد گذر کرد.

منابع

• اسمعیل رمجی، مرجان و دیگران، «بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی اثر طبیعی ملی خشکه داران»، فصلنامۀ علوم و فنون منابع طبیعی، سال 5، شماره 4، 1389ش، ص63-74.
• «پارک جنگلی خشکه داران»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 2 آذر 1401ش.
• حسنی، مونا، «پارک ملی خشکه داران»، وب‌سایت علی بابا، تاریخ بازدید: 2 آذر 1401ش.
• کریمی، لیلی، شناسنامه زیست محیطی اثر طبیعی ملی خشکه داران، پایان‌نامۀ کارشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، 1378ش.
• مراد حسینی، و، بررسی جایگاه اکولوژیک خشکه دار در اثر طبیعی ملی خشکه داران، پایان‌نامۀ کارشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 1383ش.
• Payam, H, survey Fauna and flora of Khoshkedran forest, MS thesis, Islamic Azad UNV, 2008.