پیشنویس:روستای بند
روستای بند؛ روستا و تفرجگاهی با جاذبههای طبیعی در نزدیکی ارومیه.
بَند، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان ارومیه و از گردشگاههای اصلی مردم این شهر است. این روستا در دهستان بارندوز واقع شده[۱] و بهدلیل نزدیکی به شهر و طبیعت زیبای آن، گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است.[۲]
تاریخچه
تفرجگاه بند با بیش از سه هزار سال قدمت، یکی از قدیمیترین روستاهای ایران بهشمار میآید.[۳] این روستا در گذشته محل مبادلۀ کالا و بازار روستایی منطقۀ ارومیه بوده است.[۴]
جمعیتشناسی
روستای بند طبق سرشماری سال 1385ش، دارای 3888 نفر جمعیت بوده است.[۵] زبان مردم روستای بند اغلب کُردی کُرمانجی است.[۶] آنها پیرو دین اسلام و مذهب شافعی هستند.[۷] بخشی از مردم روستا نیز ترکزبان هستند.[۸]
جغرافیا
روستای بند در جنوب غربی ارومیه، با مختصات جغرافیایی 45◦ طول شرقی و 37◦ 29′ عرض شمالی قرار دارد. این روستا از یک طرف به کوه و از طرف دیگر به رودخانه محدود میشود. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۱۴۰۰ متر بوده و از شمال به روستای میرآباد، از غرب به روستاهای اوعلی، نوشان علیا و سفلی، از طرف شرق به کلیسای سیر جانوِسلو و بُزوه و از جنوب به روستای شَملَکان محدود شده است.
آبوهوا؛ این روستا، در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. دسترسی؛ تفرجگاه بند در استان آذربایجان غربی و در سه کیلومتری شهر ارومیه، در امتداد خیابان شهید بهشتی (دانشکده)، در مسیر رودخانۀ شهرچای واقع شده است.
اقتصاد
درآمد اکثر مردم روستای بند، از فعالیتهای زراعی مانند کاشت گندم و جو و دامداری تأمین میشود؛ باغهای سیب و انگور در دامنۀ ارتفاعات و حواشی رودخانه، از منابع درآمدی روستا هستند. امروزه با تبدیل روستا به یک منطقۀ گردشگری، شغل بیشتر مردم روستا از باغداری و کشاورزی به رستورانداری و کافهداری تبدیل شده است.
فرهنگ و هنر
برگزاری جشنها و آیینهای ملی و مذهبی، بیانگر آدابورسوم و فرهنگ عمومی مردم روستای بند است. مراسم و آیینهای ملی از قبیل عید نوروز، شب یلدا و چهارشنبهسوری با حضور و مشارکت روستاییان برگزار میشود. در مراسم عروسی، نوازندگان و عاشیقهای محلی با اجرای موسیقی و آوازهای آذری و کُردی فضایی جذاب و شاد فراهم میکنند. اعیاد مذهبی، همراه با برگزاری مناسک مربوطه است. صنایعدستی روستا، شامل گلیم و قالی است که از گذشتههای دور در این روستا رواج داشته و امروزه نیز توسط اهالی، بهویژه زنان، بافته میشود.
جاذبههای گردشگری
مهمترین جاذبههای طبیعی و گردشگری روستای بند عبارتاند از:
- تفرجگاههای حاشیۀ رودخانۀ شهرچای؛
- باغهای اطراف روستا؛
- چشمانداز کوهستان؛
- دریاچۀ پشت سد شهرچای؛
- آبشار شَملَکان؛
- مسجد روستای بند؛
- مکان تاریخی مقبرۀ صخرهای «قارلیدام» در ارتفاعات غربی روستای بند.
امکانات رفاهی
روستای بند امکاناتی نظیر کافه، چایخانه و رستوران دارد، هر طرف روستا مملو از رستورانهای سنتی و مدرن است که اغلب در باغهای شخصی شکل گرفتهاند و با آلاچیقهای زیبا در کنار رودخانه و با غذاهای محلی و غیرمحلی به گردشگران خدماترسانی میکنند.
فرصتها و تهدیدها
فرصتها و تهدیدهای مؤثر در گردشگری تفرجگاه بند ارومیه به شرح ذیل است:
فرصتها
- احداث تلهکابین در 32 کیلومتری منطقه؛
- سرمایهگذاری افراد غیربومی در بخش گردشگری؛
- وجود نهادها و سازمانهای غیردولتی در منطقه؛
- وجود مسیرهای کوهنوردی و پیادهروی برای ارتقای گردشگری سلامت.
تهدیدها
- مدیریت ناهماهنگ و نامنسجم گردشگری؛
- تغییر در کاربری زمینها و تکسویه شدن کاربریها در بخش گردشگری؛
- از بین رفتن منابع طبیعی و آلودگی زیستمحیطی در اثر بیتوجهی گردشگران؛
- بالا رفتن هزینۀ زندگی ساکنان محلی؛
- توزیع نامناسب گردشگران در فصول مختلف سال.
زیرساخت
این روستا دارای دو نوع بافت قدیمی و جدید است. با توجه به تغییر کاربری، این روستا شکل قدیمی خود را بهمرور از دست داده و بافت جدیدی گرفته است. خانههای روستا در بافت قدیمی، ساختاری سنتی دارند و از مصالحی مانند سنگ، چوب، خشت، گل و انواع آجر ساخته شدهاند. بافت قدیمی خانههای روستا فضاهای متنوعی چون آغل، اصطبل، انبار علوفه، اتاقهای استراحت، راهرو یا دالان و حیاط دارند.
پانویس
- ↑ «روستای بند ارومیه»، وبسایت سیری در ایران.
- ↑ عیار رضایی، «واکاوی و بررسی طراحی مجموعههای تفریحی و اقامتگاهی با رویکرد تقویت حس سرزندگی اجتماعی روستای بند»، 1401ش، ص47.
- ↑ «تفرجگاه بند ارومیه؛ دیدنی طبیعی و زیبا در آذربایجان غربی»، وبسایت همگردی.
- ↑ «روستای بند ارومیه»، وبسایت سیری در ایران.
- ↑ «طبیعت سرسبز روستای بند به روایت تصویر»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ عیار رضایی، «واکاوی و بررسی طراحی مجموعههای تفریحی و اقامتگاهی با رویکرد تقویت حس سرزندگی اجتماعی روستای بند»، 1401ش، ص47.
- ↑ «تفرجگاه بند»، وبسایت ارومبین.
- ↑ «تفرجگاه بند ارومیه؛ دیدنی طبیعی و زیبا در آذربایجان غربی»، وبسایت همگردی.
منابع
- «آبشار شملکان کجاست»، وبسایت گردشگری 724، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
- «تفرجگاه بند ارومیه؛ دیدنی طبیعی و زیبا در آذربایجان غربی»، وبسایت همگردی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
- «تفرجگاه بند»، مجلۀ اینترنتی ارومیه، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
- «تفرجگاه بند»، وبسایت ارومبین، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
- «تفرجگاه بند»، وبسایت صدا و سیمای مرکز آذربایجان غربی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
- «روستای بند ارومیه»، وبسایت سیری درایران، تاریخ درج مطلب: 14 اسفند 1398ش.
- «روستای بند یکی از جاذبههای گردشگری ارومیه»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 9 فروردین 1396ش.
- «روستای بند»، وبسایت تریپیار، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
- «روستای تفریحی بند»، وبسایت سفربانک، تاریخ درج مطلب: 29 شهریور 1399ش.
- راحلی، حسین و دیگران، «برآورد ارزش تفرجی روستای بند ارومیه به روش ارزشگذاری مشروط»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شمارۀ 4، زمستان 1389ش.
- عیار رضایی، شفق، «واکاوی و بررسی طراحی مجموعههای تفریحی و اقامتگاهی با رویکرد تقویت حس سرزندگی اجتماعی روستای بند»، مطالعات طراحی شهری و پژوهشهای شهری، سال پنجم، شمارۀ 1، بهار 1401ش.
- مطیعی لنگرودی، سیدحسن و دیگران، «برنامهریزی راهبردی توسعۀ گردشگری (مطالعۀ موردی: تفرجگاه بند ارومیه)»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورۀ 46، شمارۀ 3، پاییز 1393ش.
- نیکفرجام، سمیه، «روستای بند ارومیه با تفرجگاهها و مناظر طبیعی بکر»، وبسایت آرگامگ، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن 1400ش.
- «طبیعت سرسبز روستای بند به روایت تصویر»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 13 اردیبهشت 1399ش.