پیش‌نویس:حسینعلی صدآفرین

حسینعلی صدآفرین: شهید مرزبان ایران در جنگ جهانی دوم.

در جریان جنگ جهانی دوم، که پیامدهای آن سرزمین ایران را نیز فراگرفت، حماسه‌ای ماندگار در راه دفاع از میهن و حفظ آزادی آن، در پاسگاه کَلوَز در شهرستان نمین (در اردبیل) اتفاق افتاد. در آن پاسگاه، یک سرباز شجاع از خطۀ آذربایجان در نقطۀ صفر مرزی چندین ساعت و به‌تنهایی در برابر متجاوزین روسی ایستادگی کرد و به شهادت رسید.

زندگی‌نامه

حسینعلی صدآفرین در حدود سال 1290ش به‌دنیا آمده است. او آذری‌زبان بوده و با توجه به حضور خویشاوندان او در شهرستان نِیر (در اردبیل)، احتمال تعلق او به این منطقه، تقویت می‌شود. او در جوانی به کسوت ژاندارمی درآمد و معاون پاسگاه مرزی کَلوَز شهرستان نمین شد. حسینعلی با دختری سیده از زنجان ازدواج کرد و از او صاحب دو پسر شد. چشم‌های زاغ، موهای پرپشت و سبیل‌های کلفتی داشت که تا انتهای بناگوش کشیده بود و لوطی‌صفت و بامرام بوده است. حسینعلی، قد بلند و هیکل چهارشانه‌ای داشته و در اسب‌سواری و تیراندازی ماهر بوده است.

چگونگی دفاع و شهادت

در سوم شهریور 1320ش، ارتش روس و متفقین در جریان جنگ جهانی دوم پس از تسلیم دولت ایران، وارد خاک آذربایجان شدند. رئیس پاسگاه با شنیدن این خبر از ترس جان به نیروهایش دستور داد که سلاح‌های خود را بردارند و پادگان را ترک کنند. حسینعلی تلاش زیادی کرد که آن‌ها را برای دفاع از وطن، راضی کند اما آن‌ها قبول نکردند. حسینعلی که از پایداری همرزمان خود، ناامید شده بود از رئیس پاسگاه درخواست کرد که دست‌کم فشنگ‌های خود را به او بدهند؛ اما رئیس پاسگاه این خواسته او را نیز قبول نکرد. حسینعلی به سراغ خانواده خود رفته و با آن‌ها وداع کرد. سپس به پاسگاه برگشت و به سراغ اسلحه‌خانه رفت؛ اما کلید آن‌جا را نیز به او ندادند و او مجبور شد با شلیک گلوله درب اسلحه‌خانه را باز کند. او تمام اسلحه‌ها را در جایگاه‌های مختلف بر روی حصار پاسگاه قرار داد و منتظر حمله دشمن ماند.

ساعت چهار نیمه‌شب حمله دشمن شروع شد و حسینعلی شروع به تیراندازی کرد. نیروهای روس که انتظار مقابله ایرانیان را نداشتند تصور می‌کردند که با تعداد زیادی سرباز، روبرو هستد و با آتش سنگین، پاسگاه کلوز را گلوله‌باران کردند. توپ‌خانه دشمن، پاسگاه را ویران کرد. به‌خاطر طولانی شدن زمان درگیری‌، فشنگ‌های حسینعلی تمام شده بود و او برای این‌که اسلحه‌اش به‌دست دشمن نیفتد آن را به سنگ کوبید و شکست. او در پایان، به جنگ تن به تن با دشمن پرداخت و به شهادت رسید. او که یک‌تنه تا ساعت هشت صبح در برابر قوای روس جنگیده بود و آن‌ها را در اطراف پاسگاه کَلوَز زمین‌گیر کرده بود خشم و تعجب سربازان روس را برانگیخته بود و به همین دلیل، آنها با قساوت تمام سر او را از تن، جدا کردند.

فرمانده نیروهای روس پس از ورود به پاسگاه و مشاهده وضعیت، از اسم او پرسید؛ او را حسینعلی صدآفرین معرفی کردند. او سربازانش را به‌خاطر این‌که چنین سرباز باغیرت و شجاعی را با آن وضعیت کشته بودند، نکوهش کرد و با تحسین شجاعت این سرباز ایرانی، وی را به زبان روسی، «صدآفرین» نه بلکه «هزارآفرین» خطاب کرد.

آرامگاه

همسر حسینعلی و دو پسرش که در هنگام جنگ در روستا مانده بودند به همراه اهالی روستا بر پیکر او نماز خواندند و او را در همان پاسگاه به خاک سپردند. در سال‌های اخیر، پاسگاه کَلوَز به‌پاس این شهید شجاع ایرانی به پاسگاه صدآفرین تغییر نام داده شد و آرامگاه حسینعلی صدآفرین نیز بازسازی شد.

منابع

• جعفری خواجه بلاغ، رضا، «جوانمرد شهید حسینعلی صدآفرین»، وب‌سایت خواجه بلاغ، تاریخ درج مطلب: 7 اردیبهشت 1391ش.
• «سرباز میهن؛ حسینعلی صدآفرین»، وب‌سایت ساوالان خبر، تاریخ درج مطلب: 2 شهریور 1401ش.
• «شجاعت سرباز وطن به قامت تاریخ همزمان با حمله روس‌ها»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 8 شهریور 1394ش.
• «شهید حسینعلی صدآفرین نیری، نماد مبارزه با اشغالگران»، وب‌سایت دانا، تاریخ درج مطلب: 16 خرداد 1395ش.
• نوری، هاشم، «غبار روبی مزار شهید صدآفرین»، وب‌سایت پایگاه جهاد، تاریخ درج مطلب: 14 شهریور 1396ش.
• «هزار آفرین بر صدآفرین»، وب‌سایت ایرنا، تاریخ درج مطلب: 3 شهریور 1398ش.