پرش به محتوا

پیش‌نویس:ائل گلی

از ایران پدیا
نسخهٔ تاریخ ۳ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۲۷ توسط علیرضا محمددوست (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
عمارت و دریاچه پارک ائل‌گلی تبریز
عمارت و دریاچه پارک ائل‌گلی تبریز

اِئل‌گُلی، مجموعه‌ای تاریخی ـ تفریحی در تبریز.

ائل‌گلی، پارکی تاریخی و تفریحی در تبریز با مساحت شصت هکتار است که به دلیل دریاچه زیبا، عمارت کلاه‌فرنگی، درختان قدیمی و آبشارهای مصنوعی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری این شهر به‌شمار می‌رود. این مجموعه با پیشینه‌ای تاریخی از دورهٔ آق‌قویونلو و صفویه، پس از دوران قاجار به پارک عمومی تبدیل شد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید. دریاچه ائل‌گلی با ۵/۵ هکتار وسعت و عمق دوازده متر، مرکز این مجموعه است و امکان قایق‌سواری را فراهم می‌کند. عمارت هشت‌ضلعی کلاه‌فرنگی و بزرگ‌ترین ساعت آفتابی شمال غرب کشور از جاذبه‌های شاخص پارک هستند. امکانات تفریحی و رفاهی مانند هتل پنج‌ستاره، رستوران گردان، قایق‌سواری، دوچرخه‌سواری، پیست اسکی و اینترنت بی‌سیم رایگان، ائل‌گلی را به مقصدی مناسب برای گردشگران داخلی و بین‌المللی تبدیل کرده است. دسترسی به پارک از طریق خودروی شخصی، اتوبوس و مترو آسان است.

معرفی ائل‌گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ائل‌گلی یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری شهر تبریز است.[۱] این مجموعهٔ تفریحی، با شصت هکتار مساحت، باغِ آبی - تاریخی نیز محسوب می‌شود. موقعیت و معماری منحصربه‌فرد، دریاچهٔ زیبا، درختان قدیمی و آبشارهای مصنوعی، موجب تبدیل شدن آن به مکانی محبوب و مهم شده است.[۲] پارک ائل‌گلی در سال ۱۳۸۷ش در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.[۳]

نام‌گذاری ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گُول در زبان ترکی به‌معنای «استخر» و اِئل به‌معنای «مردم» و ائل‌گلی به‌معنای استخر مردم است.[۴] این پارک تا قبل از انقلاب شاه‌گُلی نامیده می‌شد.[۵] در مورد علت نام‌گذاری این مجموعه به شاه‌گلی دو نظر وجود دارد؛ دیدگاه اول نام‌گذاری به شاه‌گلی را به‌علت ساخت این استخر به‌دست یکی از شاهان می‌داند و دیدگاه دوم کلمهٔ شاه را باعظمت و بزرگ معنا می‌کند که دومی را قابل قبول‌تر دانسته‌اند.[۶]

جغرافیای ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ائل‌گلی در جنوب‌شرقی تبریز و در فاصلهٔ هفت کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.[۷]

تاریخچه ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عمارت ائل‌گلی در حال ساخت
عمارت ائل‌گلی در حال ساخت

طبق تاریخ محلی تبریز، استخر ائل‌گلی در سال ۱۷۸۵م احداث شده است. احداث عمارت در زمان سلطان یعقوب آق‌قویونلو و توسعهٔ آن مربوط به دورهٔ صفویه است. قهرمان میرزا، حاکم آذربایجان، این عمارت را تکمیل کرده و آن را گردشگاه سلطنتی درباریان قاجار قرار داده بود؛ اما با فوت او پیش از تکمیل نهایی، فرزندانش با بدنام انگاشتن این بنا، آن را رها کردند و متروکه ماند. پس از حکومت قاجار، این محوطه به شهرداری تبریز واگذار و با تعمیراتی گردشگاه عمومی مردم شد.[۸]

دریاچهٔ ائل‌گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

استخر ائل‌گلی به‌دلیل بزرگی، دریاچهٔ ائل‌گلی نیز گفته می‌شود.[۹] دریاچهٔ ائل‌گلی با ۵/۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰ هزار مترمکعب آب را دارد و ابعاد آن دویست در دویست متر است.[۱۰] یکی از شعبه‌های رودخانهٔ لیقوان، آب این دریاچه را تأمین می‌کند؛ همچنین آبشارهای مصنوعی متعددی نیز به‌سمت دریاچه سرازیر می‌شوند.[۱۱] عمیق‌ترین قسمت استخر دوازده متر است.[۱۲] مقابل دریاچه ائل‌گلی تپهٔ بزرگی وجود دارد که درخت‌کاری، گل‌کاری و چمن‌کاری شده و به‌زیبایی محوطه افزوده است.[۱۳]

معماری عمارت

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
عمارت هشت‌ضلعی کلاه‌فرنگی وسط دریاچه ائل‌گلی
عمارت هشت‌ضلعی کلاه‌فرنگی وسط دریاچه ائل‌گلی

عمارت کلاه فرنگی معروف به کاخ ائل‌گلی، به شکل هشت‌ضلعی در دو طبقه با ایوان‌های متعدد، زیربنای ۱۲۰۰ مترمربع، ارتفاع دوازده متر و گنبد کوچک، در مرکز دریاچه بنا شده است.[۱۴] از ضلع جنوبی دریاچه تا محل کاخ، خیابانی سنگ‌فرش شده و این عمارت زیبا را به‌صورت شبه‌جزیره درآورده است.[۱۵]

مرمت و بازسازی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مجموعه بارها مورد مرمت واقع شده است. اولین تعمیرات اساسی در سال ۱۳۰۹ش انجام شد. در سال ۱۳۴۶ش عمارت کوشک این باغ را به‌سبب فرسودگی تخریب کردند و عمارت دو طبقهٔ جدیدی در محل آن ساخته شد.[۱۶] در سال ۱۳۶۷ش با تعمیر مجدد و گُل‌کاری و ایجاد فضای سبز، بر زیبایی آن افزوده شد.[۱۷]

کارکرد ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در دورهٔ صفویه آب استخر ائل‌گلی بزرگ‌ترین آب‌انبار شهر برای باغ‌ها به‌حساب می‌آمد.[۱۸] امروزه این مجموعه جنبهٔ تفریحی داشته و از دریاچه جهت قایق‌سواری استفاده می‌شود.[۱۹]

جاذبه‌های گردشگری ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

استخر ائل‌گلی زیباترین عنصر این مجموعه و عمارت کلاه‌فرنگی، نگین آن است. علاوه بر آن، بزرگ‌ترین ساعت آفتابی شمال غرب کشور، از جاذبه‌های این پارک است.[۲۰]

امکانات تفریحی و رفاهی ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

هتل پنج‌ستارهٔ پارس با ظاهر شیشه‌ای[۲۱] و زیربنای ۲۸ هزار مترمربع و امکانات فراوان، در جذب گردشگری بین‌المللی این مجموعه، نقش مهمی داشته است.[۲۲] برج اصلی هتل، هفده طبقه بوده و در طبقهٔ آخر، رستوران گردان هتل قرار گرفته است.[۲۳] کاخ ائل‌گلی امروزه به‌عنوان تالار پذیرایی[۲۴] و رستوران سلف‌سرویس به گردشگران خدمات‌رسانی می‌کند.[۲۵]

از امکانات تفریحی مجموعه می‌توان به قایق‌رانی، آبشار مصنوعی، دوچرخه‌سواری و درشکه‌سواری، مجموعهٔ ورزشی سایمان، پیست اسکی و لونا پارک اشاره کرد.[۲۶] امکانات رفاهی نیز شامل پارکینگ، فروشگاه، آب‌خوری‌های متعدد، سرویس‌بهداشتی، نمازخانه، هتل‌ها، مسافرخانه‌های متعدد و کمپ مسافر است. همچنین پارک ائل‌گلی، اولین پارک دارای اینترنت بی‌سیم رایگان است.[۲۷]

مسیر دسترسی به ائل گلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دسترسی به این پارک زیبا در استان آذربایجان شرقی واقع در شهر تبریز، با خودروی شخصی و وسایل حمل‌ونقل عمومی امکان‌پذیر است.

  1. خودروی شخصی؛ با توجه به مبدأ، می‌توان یکی از مسیرهای اتوبان باکری، خیابان گلستان و میدان فردوسی را انتخاب کرد.
  2. اتوبوس؛ با سوار شدن به خط ۱۰۱ اتوبوس و با کمی پیاده‌روی می‌توان به مقصد رسید.
  3. مترو؛ ایستگاه متروی ائل‌گلی در فاصلهٔ کمی از سمت جنوبی پارک قرار دارد.[۲۸]
  1. علایی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
  2. کارگر و خلیلی، «تأملی در مبانی و جلوه‌های زیبایی باغ ایرانی باغ ائل‌گلی تبریز»، 1397ش، ص10.
  3. «ائل‌گلی تبریز»، وب‌سایت تریپ.
  4. امید شفیعی، «تأثیر ویژگی‌های اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ‌سازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
  5. فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک‌های شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
  6. امید شفیعی، «تأثیر ویژگی‌های اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ‌سازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
  7. علایی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
  8. امید شفیعی، «تأثیر ویژگی‌های اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، 1399ش، ص6-7.
  9. «ائل گلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وب‌سایت هتل‌یار.
  10. «ائل‌گلی تبریز؛ پرطرفدارترین قطب گردشگری آذربایجان شرقی»، وب‌سایت پینورست.
  11. فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک‌های شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
  12. «ائل گلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وب‌سایت هتل‌یار.
  13. «ائل گلی»، وب‌سایت کجارو.
  14. رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفه‌های هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص56.
  15. فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک‌های شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
  16. علایی، «بررسی و تأثیر معماری و باغ سازی دورهٔ صفوی در باغ سازی ائل گلی شهر تبریز»، 1395ش، ص184.
  17. امید شفیعی، «تأثیر ویژگی‌های اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
  18. رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفه‌های هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص57.
  19. «ائل‌گلی تبریز زیبایی و اصالت»، وب‌سایت ایران تراول.
  20. «ایل‌گلی تبریز»، وب‌سایت کارناوال.
  21. رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفه‌های هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص58.
  22. علائی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
  23. «هتل پارس ائل گلی تبریز»، وب‌سایت رهی نو.
  24. فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک‌های شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
  25. قائم مقامیان، «ائل گلی تبریز، مکانی برای آرامش در دل شهری بزرگ»، وب‌سایت اقامت24، 1398ش.
  26. «ایل‌گلی تبریز»، وب‌سایت کارناوال.
  27. «ایل گلی تبریز: از شاه تا ایل (مردم)»، وب‌سایت علی بابا.
  28. «ائل گلی»، وب‌سایت کجارو.
  • «ائل‌گلی تبریز زیبایی و اصالت»، وب‌سایت ایران تراول، تاریخ بازدید: ۸ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی تبریز: از شاه تا ایل (مردم)»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ درج مطلب: ۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی تبریز؛ پرطرفدارترین قطب گردشگری آذربایجان شرقی»، وب‌سایت پینورست، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی تبریز»، وب‌سایت تریپ، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی تبریز»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وب‌سایت هتل‌یار، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «ائل‌گلی»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «هتل پارس ائل‌گلی تبریز»، وب‌سایت رهی نو، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • امید شفیعی، سارا، «تأثیر ویژگی‌های اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، نشریهٔ اختصاصی معماری و شهرسازی، سال سوم، شمارهٔ ۱۷، زمستان ۱۳۹۹ش.
  • رستمی، مصطفی و سروی زرگر، رقیه، «تبیین و ارزیابی مؤلفه‌های هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، مجلهٔ باغ نظر، سال چهاردهم، شمارهٔ ۴۹، تیر ۱۳۹۶ش.
  • علایی، سینا، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل‌گلی، تبریز)»، مطالعات هنر و معماری، سال دوم، شمارهٔ ۴ و ۵، تیر و مرداد ۱۳۹۵ش.
  • علایی، سینا، «بررسی و تأثیر معماری و باغ سازی دورهٔ صفوی در باغ سازی ائل گلی شهر تبریز»، مطالعات هنر و معماری، سال دوم، شمارهٔ ۴ و ۵، تیر و مرداد ۱۳۹۵ش.
  • فرهنگی ملکی، نوشین، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک‌های شهری تبریز (پارک ائل‌گلی تبریز)»، همایش هنر و صنعت در ساختمان، ۱۳۹۵ش.
  • قائم مقامیان، فاطمه، «ائل‌گلی تبریز، مکانی برای آرامش در دل شهری بزرگ»، وب‌سایت اقامت ۲۴، تاریخ درج مطلب: ۹ خرداد ۱۳۹۸ش.
  • کارگر، علی و خلیلی، سعید، «تأملی در مبانی و جلوه‌های زیبایی باغ ایرانی باغ ائل‌گلی تبریز»، پژوهش در مهندسی عمران و معمای ایران، سال سوم، شمارهٔ ۱۱، زمستان ۱۳۹۷ش.