پیشنویس:ائل گلی
اِئلگُلی، مجموعهای تاریخی ـ تفریحی در تبریز.
ائلگلی، پارکی تاریخی و تفریحی در تبریز با مساحت شصت هکتار است که به دلیل دریاچه زیبا، عمارت کلاهفرنگی، درختان قدیمی و آبشارهای مصنوعی از محبوبترین مقاصد گردشگری این شهر بهشمار میرود. این مجموعه با پیشینهای تاریخی از دورهٔ آققویونلو و صفویه، پس از دوران قاجار به پارک عمومی تبدیل شد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید. دریاچه ائلگلی با ۵/۵ هکتار وسعت و عمق دوازده متر، مرکز این مجموعه است و امکان قایقسواری را فراهم میکند. عمارت هشتضلعی کلاهفرنگی و بزرگترین ساعت آفتابی شمال غرب کشور از جاذبههای شاخص پارک هستند. امکانات تفریحی و رفاهی مانند هتل پنجستاره، رستوران گردان، قایقسواری، دوچرخهسواری، پیست اسکی و اینترنت بیسیم رایگان، ائلگلی را به مقصدی مناسب برای گردشگران داخلی و بینالمللی تبدیل کرده است. دسترسی به پارک از طریق خودروی شخصی، اتوبوس و مترو آسان است.
معرفی ائلگلی
ائلگلی یکی از مهمترین مقاصد گردشگری شهر تبریز است.[۱] این مجموعهٔ تفریحی، با شصت هکتار مساحت، باغِ آبی - تاریخی نیز محسوب میشود. موقعیت و معماری منحصربهفرد، دریاچهٔ زیبا، درختان قدیمی و آبشارهای مصنوعی، موجب تبدیل شدن آن به مکانی محبوب و مهم شده است.[۲] پارک ائلگلی در سال ۱۳۸۷ش در فهرست آثار ملی ایران بهثبت رسیده است.[۳]
نامگذاری ائل گلی
گُول در زبان ترکی بهمعنای «استخر» و اِئل بهمعنای «مردم» و ائلگلی بهمعنای استخر مردم است.[۴] این پارک تا قبل از انقلاب شاهگُلی نامیده میشد.[۵] در مورد علت نامگذاری این مجموعه به شاهگلی دو نظر وجود دارد؛ دیدگاه اول نامگذاری به شاهگلی را بهعلت ساخت این استخر بهدست یکی از شاهان میداند و دیدگاه دوم کلمهٔ شاه را باعظمت و بزرگ معنا میکند که دومی را قابل قبولتر دانستهاند.[۶]
جغرافیای ائل گلی
ائلگلی در جنوبشرقی تبریز و در فاصلهٔ هفت کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد.[۷]
تاریخچه ائل گلی
طبق تاریخ محلی تبریز، استخر ائلگلی در سال ۱۷۸۵م احداث شده است. احداث عمارت در زمان سلطان یعقوب آققویونلو و توسعهٔ آن مربوط به دورهٔ صفویه است. قهرمان میرزا، حاکم آذربایجان، این عمارت را تکمیل کرده و آن را گردشگاه سلطنتی درباریان قاجار قرار داده بود؛ اما با فوت او پیش از تکمیل نهایی، فرزندانش با بدنام انگاشتن این بنا، آن را رها کردند و متروکه ماند. پس از حکومت قاجار، این محوطه به شهرداری تبریز واگذار و با تعمیراتی گردشگاه عمومی مردم شد.[۸]
دریاچهٔ ائلگلی
استخر ائلگلی بهدلیل بزرگی، دریاچهٔ ائلگلی نیز گفته میشود.[۹] دریاچهٔ ائلگلی با ۵/۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰ هزار مترمکعب آب را دارد و ابعاد آن دویست در دویست متر است.[۱۰] یکی از شعبههای رودخانهٔ لیقوان، آب این دریاچه را تأمین میکند؛ همچنین آبشارهای مصنوعی متعددی نیز بهسمت دریاچه سرازیر میشوند.[۱۱] عمیقترین قسمت استخر دوازده متر است.[۱۲] مقابل دریاچه ائلگلی تپهٔ بزرگی وجود دارد که درختکاری، گلکاری و چمنکاری شده و بهزیبایی محوطه افزوده است.[۱۳]
معماری عمارت
عمارت کلاه فرنگی معروف به کاخ ائلگلی، به شکل هشتضلعی در دو طبقه با ایوانهای متعدد، زیربنای ۱۲۰۰ مترمربع، ارتفاع دوازده متر و گنبد کوچک، در مرکز دریاچه بنا شده است.[۱۴] از ضلع جنوبی دریاچه تا محل کاخ، خیابانی سنگفرش شده و این عمارت زیبا را بهصورت شبهجزیره درآورده است.[۱۵]
مرمت و بازسازی
این مجموعه بارها مورد مرمت واقع شده است. اولین تعمیرات اساسی در سال ۱۳۰۹ش انجام شد. در سال ۱۳۴۶ش عمارت کوشک این باغ را بهسبب فرسودگی تخریب کردند و عمارت دو طبقهٔ جدیدی در محل آن ساخته شد.[۱۶] در سال ۱۳۶۷ش با تعمیر مجدد و گُلکاری و ایجاد فضای سبز، بر زیبایی آن افزوده شد.[۱۷]
کارکرد ائل گلی
در دورهٔ صفویه آب استخر ائلگلی بزرگترین آبانبار شهر برای باغها بهحساب میآمد.[۱۸] امروزه این مجموعه جنبهٔ تفریحی داشته و از دریاچه جهت قایقسواری استفاده میشود.[۱۹]
جاذبههای گردشگری ائل گلی
استخر ائلگلی زیباترین عنصر این مجموعه و عمارت کلاهفرنگی، نگین آن است. علاوه بر آن، بزرگترین ساعت آفتابی شمال غرب کشور، از جاذبههای این پارک است.[۲۰]
امکانات تفریحی و رفاهی ائل گلی
هتل پنجستارهٔ پارس با ظاهر شیشهای[۲۱] و زیربنای ۲۸ هزار مترمربع و امکانات فراوان، در جذب گردشگری بینالمللی این مجموعه، نقش مهمی داشته است.[۲۲] برج اصلی هتل، هفده طبقه بوده و در طبقهٔ آخر، رستوران گردان هتل قرار گرفته است.[۲۳] کاخ ائلگلی امروزه بهعنوان تالار پذیرایی[۲۴] و رستوران سلفسرویس به گردشگران خدماترسانی میکند.[۲۵]
از امکانات تفریحی مجموعه میتوان به قایقرانی، آبشار مصنوعی، دوچرخهسواری و درشکهسواری، مجموعهٔ ورزشی سایمان، پیست اسکی و لونا پارک اشاره کرد.[۲۶] امکانات رفاهی نیز شامل پارکینگ، فروشگاه، آبخوریهای متعدد، سرویسبهداشتی، نمازخانه، هتلها، مسافرخانههای متعدد و کمپ مسافر است. همچنین پارک ائلگلی، اولین پارک دارای اینترنت بیسیم رایگان است.[۲۷]
مسیر دسترسی به ائل گلی
دسترسی به این پارک زیبا در استان آذربایجان شرقی واقع در شهر تبریز، با خودروی شخصی و وسایل حملونقل عمومی امکانپذیر است.
- خودروی شخصی؛ با توجه به مبدأ، میتوان یکی از مسیرهای اتوبان باکری، خیابان گلستان و میدان فردوسی را انتخاب کرد.
- اتوبوس؛ با سوار شدن به خط ۱۰۱ اتوبوس و با کمی پیادهروی میتوان به مقصد رسید.
- مترو؛ ایستگاه متروی ائلگلی در فاصلهٔ کمی از سمت جنوبی پارک قرار دارد.[۲۸]
پانویس
- ↑ علایی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
- ↑ کارگر و خلیلی، «تأملی در مبانی و جلوههای زیبایی باغ ایرانی باغ ائلگلی تبریز»، 1397ش، ص10.
- ↑ «ائلگلی تبریز»، وبسایت تریپ.
- ↑ امید شفیعی، «تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغسازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
- ↑ فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارکهای شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
- ↑ امید شفیعی، «تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغسازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
- ↑ علایی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
- ↑ امید شفیعی، «تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، 1399ش، ص6-7.
- ↑ «ائل گلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وبسایت هتلیار.
- ↑ «ائلگلی تبریز؛ پرطرفدارترین قطب گردشگری آذربایجان شرقی»، وبسایت پینورست.
- ↑ فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارکهای شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
- ↑ «ائل گلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وبسایت هتلیار.
- ↑ «ائل گلی»، وبسایت کجارو.
- ↑ رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفههای هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص56.
- ↑ فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارکهای شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
- ↑ علایی، «بررسی و تأثیر معماری و باغ سازی دورهٔ صفوی در باغ سازی ائل گلی شهر تبریز»، 1395ش، ص184.
- ↑ امید شفیعی، «تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، 1399ش، ص7.
- ↑ رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفههای هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص57.
- ↑ «ائلگلی تبریز زیبایی و اصالت»، وبسایت ایران تراول.
- ↑ «ایلگلی تبریز»، وبسایت کارناوال.
- ↑ رستمی و سروی زرگر، «تبیین و ارزیابی مؤلفههای هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، 1396ش، ص58.
- ↑ علائی، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائل گلی، تبریز)»، 1395ش، ص3.
- ↑ «هتل پارس ائل گلی تبریز»، وبسایت رهی نو.
- ↑ فرهنگی ملکی، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارکهای شهری تبریز (پارک ائل گلی تبریز)»، 1395ش، ص6.
- ↑ قائم مقامیان، «ائل گلی تبریز، مکانی برای آرامش در دل شهری بزرگ»، وبسایت اقامت24، 1398ش.
- ↑ «ایلگلی تبریز»، وبسایت کارناوال.
- ↑ «ایل گلی تبریز: از شاه تا ایل (مردم)»، وبسایت علی بابا.
- ↑ «ائل گلی»، وبسایت کجارو.
منابع
- «ائلگلی تبریز زیبایی و اصالت»، وبسایت ایران تراول، تاریخ بازدید: ۸ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی تبریز: از شاه تا ایل (مردم)»، وبسایت علیبابا، تاریخ درج مطلب: ۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی تبریز؛ پرطرفدارترین قطب گردشگری آذربایجان شرقی»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی تبریز»، وبسایت تریپ، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی تبریز»، وبسایت کارناوال، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی، نگین گردشگری شهر تبریز»، وبسایت هتلیار، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «ائلگلی»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «هتل پارس ائلگلی تبریز»، وبسایت رهی نو، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۴۰۱ش.
- امید شفیعی، سارا، «تأثیر ویژگیهای اقلیمی بر ایجاد باغ آبی در باغ سازی ایرانی»، نشریهٔ اختصاصی معماری و شهرسازی، سال سوم، شمارهٔ ۱۷، زمستان ۱۳۹۹ش.
- رستمی، مصطفی و سروی زرگر، رقیه، «تبیین و ارزیابی مؤلفههای هنر عمومی، نمونهٔ موردی پارک لامپینی بانکوک و ایل گلی تبریز»، مجلهٔ باغ نظر، سال چهاردهم، شمارهٔ ۴۹، تیر ۱۳۹۶ش.
- علایی، سینا، «ارزیابی رضایت گردشگران از ابعاد محصول مقاصد گردشگری (پارک ائلگلی، تبریز)»، مطالعات هنر و معماری، سال دوم، شمارهٔ ۴ و ۵، تیر و مرداد ۱۳۹۵ش.
- علایی، سینا، «بررسی و تأثیر معماری و باغ سازی دورهٔ صفوی در باغ سازی ائل گلی شهر تبریز»، مطالعات هنر و معماری، سال دوم، شمارهٔ ۴ و ۵، تیر و مرداد ۱۳۹۵ش.
- فرهنگی ملکی، نوشین، «ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارکهای شهری تبریز (پارک ائلگلی تبریز)»، همایش هنر و صنعت در ساختمان، ۱۳۹۵ش.
- قائم مقامیان، فاطمه، «ائلگلی تبریز، مکانی برای آرامش در دل شهری بزرگ»، وبسایت اقامت ۲۴، تاریخ درج مطلب: ۹ خرداد ۱۳۹۸ش.
- کارگر، علی و خلیلی، سعید، «تأملی در مبانی و جلوههای زیبایی باغ ایرانی باغ ائلگلی تبریز»، پژوهش در مهندسی عمران و معمای ایران، سال سوم، شمارهٔ ۱۱، زمستان ۱۳۹۷ش.