پیش‌نویس:قاسم سلیمانی

فرزندان	نرجس، حسین، فاطمه، زینب و رضا

قاسم سلیمانی، پرآوازه‌ترین فرمانده نظامی ایران.
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۳۵ش متولد شد. در جوانی به استخدام سازمان آب کرمان درآمد و همزمان به ورزش کاراته و پرورش اندام مشغول شد. با اوج گرفتن فعالیت‌های انقلابیون، به جمع آنها پیوست و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خدمت در سپاه پاسداران را برگزید. قاسم سلیمانی در دوران جنگ، ازدواج کرد که حاصل آن ۶ فرزند بود. از آغاز تهاجم نظامی رژیم بعثی صدام حسین به ایران تا پایان، سلیمانی حضور مؤثر در جبهه جنگ داشت. پس از آن، سلیمانی به مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر در مرزهای شرقی ایران پرداخت. در سال ۱۳۷۶ش، فرماندهی سپاه قدس به او سپرده شد و سردار سلیمانی در این جایگاه، پیروزی حزب‌الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل و پیروزی مبارزان فلسطینی در جنگ ۲۲ روزه غزه علیه ارتش اسرائیل را راهبری کرد. سلیمانی با سازماندهی نیروهای مردمی، نقش مؤثری در اخراج داعش از عراق داشت و در سوریه نیز گروه‌های شبه‌نظامی شیعه را با عنوان «مدافعان حرم»، سازمان‌دهی کرد. سردار سلیمانی در ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش، پایان سیطرهٔ داعش را اعلام کرد. او وصیت کرده بود که بر روی سنگ قبرش به‌جای عبارت‌های عنوان‌دار، بنویسند: سرباز قاسم سلیمانی.

تولد قاسم سلیمانی

قاسم سلیمانی در ۲۰ اسفند ۱۳۳۵ش در روستای «قنات‌ملک» در شهرستان «رابر» استان کرمان و در خانواده‌ای کشاورز متولد شد. مادرش فاطمه و پدرش حسن نام داشت. او دارای نسبی لر بود که به آن افتخار می‌کرد.

زندگی شخصی قاسم سلیمانی

قاسم در سیزده سالگی، به کرمان رفت و آنجا مشغول کار بنایی شد. سپس در سال ۱۳۵۳ش به‌عنوان پیمانکار به استخدام سازمان آب کرمان درآمد. او فردی ورزشکار و کاراته‌کار بود و هم‌زمان به‌عنوان مربی پرورش اندام کار می‌کرد. قاسم در دوران جنگ، ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد که یکی از آن‌ها از دنیا رفت و پنج فرزند او به نام‌های نرجس، حسین، فاطمه، زینب و رضا است.

قاسم سلیمانی در انقلاب اسلامی

سلیمانی دو سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با اثرپذیری از منبرهای تبلیغی سید محمدرضا کامیاب به انقلابیون پیوست و یکی از گردانندگان اصلی راهپیمایی‌ها و اعتصابات کرمان در زمان انقلاب شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز به‌عنوان پاسدار افتخاری به سپاه پاسداران پیوست.

قاسم سلیمانی در دفاع از ایران

در پی تهاجم نظامی حکومت بعثی عراق به کشور ایران در ۱۳۵۹ش، قاسم سلیمانی به‌عنوان فرماندهٔ پادگان قدس سپاه در کرمان، چند گردان را آموزش داد و به جبهه‌های جنوب فرستاد. او خود نیز به‌همراه یک گروهان به سوسنگرد رفت تا جلوی پیشروی دشمن در جبههٔ «مالکیه» را بگیرد. تیپ جدیدی که قاسم سلیمانی از رزمندگان کرمان تشکیل داده بود، در زمستان ۱۳۶۱ش به لشکر ۴۱ ثارالله ارتقا یافت که شامل نیروهایی از کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان بود. قاسم سلیمانی در بسیاری از عملیات‌های نظامی ایران، از جمله «والفجر ۸»، کربلای ۴، کربلای ۵ و تک شلمچه، حضور مؤثر داشت.

قاسم سلیمانی و فرماندهی سپاه قدس

با پایان یافتن جنگ در ۱۳۶۷ش، لشکر ۴۱ ثارالله به فرماندهی سردار سلیمانی به کرمان بازگشت. در آن زمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مأمور مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر شد و قاسم سلیمانی نیز با نیروهای خود به مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر در نزدیکی مرزهای ایران و افغانستانپرداخت. سردار سلیمانی در ۱۳۷۶ش به تهران فراخوانده شد و فرماندهی سپاه قدس از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده کل قوا، به او سپرده شد. پیروزی حزب‌الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل و پیروزی مبارزان فلسطینی در جنگ ۲۲ روزه غزه علیه ارتش اسرائیل، نمایان‌گر موفقیت سردار سلیمانی در پیشبرد استراتژی جمهوری اسلامی برای رویارویی با اسرائیل بود.

قاسم سلیمانی در چهارم بهمن ۱۳۸۹ش با حکم فرمانده کل قوا به درجهٔ «سرلشکری» نائل شد. آیت‌الله خامنه‌ای در تقدیر از قاسم سلیمانی، او را «شهید زنده» نامید. او همچنین در ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ش نیز به دریافت نشان «ذوالفقار» مفتخر شد و پس از شهادت، آیت‌الله خامنه‌ای درجهٔ «سپهبدی» را به او اعطا کرد.

فعالیت‌های منطقه‌ای قاسم سلیمانی

یکی از مأموریت‌های اصلی قاسم سلیمانی در جایگاه فرماندهی نیروی قدس سپاه، حمایت از مسلمانان و گروه‌های مقاومت در جهان بود؛ این مقاومت فراتر از مقابله با اسرائیل، مقاومت در مقابل نفوذ استکبار بود. از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، قاسم سلیمانی روح تازه‌ای در گروه‌های مقاومت دمید و آن‌ها را هم از لحاظ معنوی و هم از لحاظ مادّی مجهّز کرد. سیّد حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان نیز شهید سلیمانی را احیاگر مقاومت نامیده است.

افغانستان

سردار سلیمانی با درخواست برهان‌الدین ربانی رئیس‌جمهور وقت افغانستان، به یاری احمدشاه مسعود، فرماندهٔ مبارزه با طالبان رفت. او تلاش کرد تا نیروهای جهادی افغانستان را در کنار یکدیگر قرار دهد تا در جبههٔ مقاومت به‌صورت هماهنگ عمل کنند.

لبنان و فلسطین

در جریان جنگ تموز لبنان (جنگ ۳۳ روزه) سردار سلیمانی در ضاحیه جنوبی و کنار فرماندهان لبنان حضور داشت. سلیمانی در فلسطین نیز با حمایت از جبههٔ مقاومت، نقش مهمی در بسیج رزمندگان مقاومت و تجهیز نظامی آنان داشت. او همچنین به همراه عماد مغنیه ایدهٔ تونل‌های زیرزمینی برای مقابله با اسرائیل را عملیاتی کرد.

عراق

قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس یکی از مسئولین حشد الشعبی در میدان‌های نبرد علیه تروریست‌های تکفیری و شبل الزیدی فرمانده کتائب امام علی

قاسم سلیمانی پس از یورش گروه تروریستی داعش به عراق و سوریه، فرماندهی عملیاتی این مناطق را بر عهده گرفت. او با سازماندهی بخشی از نیروهای حشدالشعبی، نقش مؤثری در اخراج داعش از عراق داشت. حیدر العبادی، نخست‌وزیر وقت عراق، او را یکی از اصلی‌ترین متحدان عراق در مبارزه با داعش معرفی کرد. دیدار سردار سلیمانی با مقام مرجعیت شیعه در کشور عراق، زمینه‌ساز صدور فتوای جهاد کفایی برای مقابله با داعش، از سوی آیت‌الله سیستانی شد.

سوریه

سردار سلیمانی در کشور سوریه برای مقابله با گروه تروریستی داعش، گروه‌های شبه‌نظامی شیعه را با عنوان «مدافعان حرم»، سازمان‌دهی کرد. در همین چارچوب، افغانستانی‌های ساکن ایران در قالب لشکر فاطمیون و شیعیان پاکستانی در قالب تیپ «زینبیون»، راهی سوریه شدند. آزادسازی بوکمال، تَدمُر در جنوب شرقی حُمص و القصیر از دستاوردهای چشمگیر نیروهای مدافع حرم در سوریه بود.

ترکیه

سردار سلیمانی در شکست کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶م در ترکیه نقش کلیدی داشت. او یک‌تنه جلوی طرح آمریکایی- صهیونیستی- سعودی، برای براندازی حکومت اسلام‌گرای ترکیه را گرفت.

پایان سیطرهٔ داعش

قاسم سلیمانی پس از شهادت محسن حججی، وعده داد که در زمانی کمتر از سه ماه، حکومت داعش پایان می‌یابد.سرانجام نیز در ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی ایران، پایان سیطرهٔ داعش را اعلام کرد.

خدمات غیرنظامی قاسم سلیمانی

سلیمانی تنها در امور نظامی فعالیت نداشت؛ بلکه به ضرورت به کارهای مهم دیگری می‌پرداخت، از جمله:

• تأمین زیرساخت‌ها و ایجاد امنیت برای پیاده‌روی اربعین؛
• راه‌اندازی ستاد بازسازی عتبات عالیات؛
• کمک به زلزله‌زدگان بم؛
• کمک به سیل‌زدگان خوزستان در فروردین ۱۳۹۸ش.

قاسم سلیمانی و ولایت فقیه

قاسم سلیمانی همواره مطیع و همراه ولی‌فقیه بود. او باور داشت که مهم‌ترین جلوهٔ عاقبت به‌خیری یک ایرانی مسلمان، برخورداری از رابطهٔ قلبی و حقیقی با ولی‌فقیه است. او اولین اصل در وصیت‌نامهٔ خود را بر اعتقاد عملی به ولایت فقیه استوار کرد و حفظ انقلاب و اسلام را در گرو حمایت بدون ملاحظه از انقلاب، جمهوری اسلامی و ولی فقیه می‌دانست.

شهادت قاسم سلیمانی

قاسم سلیمانی بامداد جمعه ۱۳ دی ۱۳۹۸ش با حملهٔ بالگردهای آمریکایی و به‌دستور مستقیم رئیس‌جمهور آمریکا (ترامپ) در فرودگاه بغداد به‌همراه ابومهدی المهندس؛ فرماندهٔ حزب‌الله عراق و قائم مقام بسیج مردمی عراق (الحشد الشعبی) و شمار دیگری از رزمندگان ایرانی و عراقی به شهادت رسید.

تشییع پیکر قاسم سلیمانی

در ۱۴ دی ۱۳۹۸ش پیکرهای شهید سلیمانی، ابومهدی المهندس و همراهان‌شان در شهرهای کاظمین، بغداد و کربلا و با حضور شخصیت‌های مذهبی- سیاسی و جمعیت زیادی از مردم تشییع شد. سپس در ۱۵ دی، پیکرهای شهدای ایرانی به‌همراه پیکر ابومهدی المهندس وارد ایران شد و در شهرهای اهواز، مشهد، تهران، قم و کرمان تشییع شد. حضور ۲۵ میلیون نفر برای تشییع سردار سلیمانی در مجموع این شهرها، موجب شد که این تشییع، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراسم‌های تشییع جنازه در جهان ثبت شود.

سردار قاسم سلیمانی طبق وصیت خود در گلزار شهدای کرمان و در کنار قبر شهید «محمدحسین یوسف‌الهی» به خاک سپرده شد.
سردار قاسم سلیمانی در وصیتی خطاب به همسرش، تأکید کرده است که سنگ قبرش ساده باشد و به‌جای عبارت‌های عنوان‌دار و پرطمطراق، فقط بنویسند: سرباز قاسم سلیمانی.

بازتاب و پیامد ترور قاسم سلیمانی

ترور سردار سلیمانی واکنش‌هایی را در پی داشت:

پس از شهادت سردار سلیمانی، مردم و برخی گروه‌های سیاسی عراق خواستار اخراج نیروهای آمریکایی از عراق شدند. پارلمان عراق در ۱۵ دی ۱۳۹۸ش در جلسه‌ای اضطراری، طرح خروج نیروهای آمریکایی از عراق را تصویب کرد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش در پاسخ به ترور سردار سلیمانی، پایگاه هوایی عین‌الاسد، بزرگ‌ترین پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق را مورد حمله موشکی قرار داد.

بسیاری از شخصیت‌های بزرگ نظامی، سیاسی و مذهبی ضمن تسلیت، در پیام‌هایی این اقدام آمریکا را محکوم کردند.
با پیشنهاد بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ۱۳ دی، همزمان با روز شهادت سردار قاسم سلیمانی به‌عنوان روز جهانی مقاومت نامگذاری شد.

القاب و اوصاف قاسم سلیمانی

در زبان مردم و در میان رسانه‌ها از شهید سلیمانی با القاب و اوصافی چون چهرهٔ بین‌المللی مقاومت، سرشناس‌ترین فرمانده، پرافتخارترین سردار، سرباز ولایت، مدافع حرم، سردار بزرگ، فرمانده ولایتمدار، ذوالفقار ولایت، سردار دل‌ها، رفیق رهبر، مالک اشتر زمان، فرمانده مقاومت، صاحب نشان ذوالفقار، مجاهد بزرگ، محبوب‌ترین سردار، مرد نبرد و صاحب یوم‌الله یاد می‌شود.

منابع

• «۱۳ دی روز جهانی مقاومت شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش.
• «اعترافات مأمور سابق FBI دربارهٔ سردار سلیمانی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۸ آبان ۱۳۹۷ش.
• «انتقام سخت با شلیک ده‌ها موشک به پایگاه آمریکایی عین الاسد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۸ش.
• «آخرین روایت سردار سلیمانی»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مرداد ۱۳۹۹ش.
• «بازتاب شهادت سردار سلیمانی در رسانه‌های منطقه؛ واکنش مقامات و گروه‌های مقاومت»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش.
• «بازخوانی یک جنایت تروریستی، معرفی عاملان ترور شهید سلیمانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۴۰۰ش.
• «بیوگرافی سردار حاج قاسم سلیمانی»، شما نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش.
• «پیام‌های تسلیت مراجع تقلید، علما و شخصیت‌های حوزوی به شهادت سردار سلیمانی»، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش.
• «پیکرهای پاک سردار سلیمانی و المهندس وارد نجف شدند»، اقتصاد آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش.
• «تشییع پیکرامام خمینی (ره) و سردار سلیمانی در فهرست پرجمعیت‌ترین‌ها»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۸ش.
• «تصاویری از سردار سلیمانی در نبرد با داعش»، آفتاب نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱ آذر ۱۳۹۶ش.
• «جزئیات کامل تشییع پیکر مطهر حاج قاسم سلیمانی در شهرهای مختلف ایران»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: ۱۵ دی ۱۳۹۸ش.
• «جوان ۲۳ ساله‌ای که «ژنرال بی‌سایه» خاورمیانه شد»، آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۳۹۶ش.
• «چند روایت معتبر از زندگی خصوصی حاج قاسم سلیمانی»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش.
• «حاج قاسم چند فرزند دارد؟»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۳۹۹ش.
• «حمدان للمیادین: الشهید سلیمانی لعب دوراً مهماً فی تعبئة صفوف المقاومین»، المیادین، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۲۱م.
• خامنه‌ای، سیدعلی «بیانات در دیدار خانواده و اعضای ستاد بزرگداشت شهید حاج قاسم سلیمانی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۱ش.
• «دوستی سردار سلیمانی با یک قهرمان ملی معروف/ دو فرمانده در یک اقلیم گنجیدند»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ شهریور ۱۳۹۹ش.
• «روایت ازدواج سردار سلیمانی در دوران جنگ/ حاج قاسم گفت دختری دارم که برای خودش چریک است»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ اسفند ۱۳۹۸ش.
• «روایت دست اول از آزادسازی بوکمال/ تاکتیک‌هایی که کمر داعش را شکست»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۹ش.
• «روایت زندگی و کارنامه سردار قاسم سلیمانی»، عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۳۹۶ش.
• «روایت زندگی و کارنامهٔ سردار قاسم سلیمانی»، عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۳۹۶ش.
• «روایت فرماندهٔ سپاه از امدادرسانی شهید سلیمانی در زلزلهٔ بم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲۶ مهر ۱۴۰۰ش.
• «ستاد بازسازی عتبات عالیات توسط حاج قاسم راه‌اندازی شد»، وب‌سایت ستاد بازسازی عتبات عالیات، تاریخ درج مطلب: ۱۰ دی ۱۴۰۰ش.
• «سرباز، قاسم سلیمانی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی: ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۳ دی ۱۳۹۹ش.
• «سردار سلیمانی چکونه زندگی می‌کند؟»، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه قزوین، تاریخ بازدید: ۱۴ دی ۱۴۰۰ش.
• «سردار سلیمانی نشان ذوالفقار را از رهبر انقلاب دریافت کرد»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ش
• «سردار سلیمانی و کسانی که لقب «مردی در سایه» را به او می‌دهند»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ش.
• «سردار سلیمانی: تا سه ماه دیگر وعدهٔ انتقام از داعش را عملی می‌کنیم»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ش.
• «سردار سلیمانی؛ نخستین سپهبد سپاه پاسداران / طرح ترور حاج قاسم در کرمان چطور خنثی شده بود؟»، خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش.
• «شهید سلیمانی مشاور آیت‌الله سیستانی در صدور فتوای جهاد کفایی بود»، سفارت جمهوری اسلامی ایران استکهلم، تاریخ درج مطلب: ۱۱دی ۱۳۹۹ش.
• «شهیدی که سردار سلیمانی را با انقلابیون علیه شاه پیوند داد/ شهیدی که «کامیاب» شد»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۸ مرداد ۱۳۹۷ش.
• «شناخت شناسنامه‌ای شهید حاج قاسم سلیمانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۴ دی ۱۳۹۸.
• «عملیات آزادسازی شهر «تدمر»؛ آغازی بر پایان سیطرهٔ داعش، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۸ فروردین ۱۴۰۰ش.
• «قاسم سلیمانی فی غزه»، العالم، تاریخ درج مطلب: ۱۱ژانویه ۲۰۲۰م.
• «کدام سردار ایرانی پیروزی طلایی ارتش سوریه را رقم زدند؟»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۹ فروردین ۱۳۹۵ش.
• «متن کامل وصیت‌نامهٔ سردار سلیمانی منتشر شد»، تابناک، تاریخ درج مطلب: ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش.
• «مفاد تصمیم پارلمان عراق دربارهٔ اخراج نیروهای آمریکایی»، تابناک، تاریخ درج مطلب: ۱۵ دی ۱۲۹۸ش.
• «ورود پیکر سردار قاسم سلیمانی به ایران»، رویداد، تاریخ درج مطلب: ۱۵ دی ۱۳۹۸ش.
• «ناگفته‌هایی از نقش حاج قاسم در احیای مراسم اربعین»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مهر ۱۳۹۹ش.
• «نامه سرلشکر قاسم سلیمانی به رهبر انقلاب دربارهٔ پایان سیطره داعش»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش.
• «نقش حاج قاسم سلیمانی در جنگ تموز لبنان»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ تیر ۱۳۹۹ش.
• «نقش سردار سلیمانی در کمک به سیل‌زدگان خوزستان»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۴۰۰ش.
• «نکته‌ای جالب در دست نوشتهٔ سرلشکر سلیمانی خطاب به جوانان لر»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۶ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
• «همسایهٔ ابدی سردار؛ شهید یوسف الهی که بود؟ /حاج قاسم گفت:مرا کنار او به خاک بسپارید»، وب‌سایت تحلیلی خبری عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۶ دی ۱۳۹۸ش.