پیشنویس:روسپیگری
روسپیگری؛ اشتغال به خودفروشی برای کسب درآمد.
روسپیگری، انحراف اجتماعی است که بهرغم شیوع و سابقه دیرینهی که دارد؛ اما همیشه بهمثابه داغ بدنامي برای روسپیان مطرح بوده است. الزامات مدرنیته، بهویژه رویکرد فمینیستی در حوزه مناسبات جنسی و جنسیتی موجب گسترش روسپیگری در جهان معاصر شده، زنان غربی و متأثر از فرهنگ غرب را تبدیل به ابزاری برای ارضای تمایلات جنسی مردان کرده است. روسپیگری فرایند شغلی است که ریشه در تنفروشی داشته و ارتباط مستقیم با رونق گرفتن صنعت سکس دارد. روسپیگری از آسیبهای جدیی اجتماعی شمرده شده و پیامدهای ویرانگری برای فرد، خانواده و جامعه دارد. کارشناسان برای کنترل آن تأکید بر تمهیدات قانونی، توانمندسازی زنان و تقویت فرهنگ عفاف در جامعه دارند.
مفهومشناسی
روسپی در لغت بهمعنای زن فاحشه و بدکاره است، روسپی مخفّف روسپید است که بر زنان هرزة روسیاه بهعنوان طعنه و تمسخر اطلاق شده است.[۱] مترادفهای این واژه در زبان عربی قحبه، عاهرة، مجون، فاجرة و فاحشه است.[۲] روسپيگرى در اصطلاح جامعهشناسی؛ به معامله پاياپاى بى بند وبارانه جنسى توسط زن يا مرد براى كسب درآمد معنا شده است.[۳] در جرمشناسی؛ روسپی به زنانی اطلاق میشود که از راه خود فروشی امرار معاش کرده و جز این پیشهای ندارند. از منظر فقه شیعه؛ روسپیگری در شرائط خاصی از مصادیق «افساد فیالارض» دانسته میشود.[۴] در برخی منابع از روسپیگری به سکس تجاری تعبیر شده و يكی از شاخههای صنعت سكس بهشمار میآید.[۵] روسپیگری قرابت معنایی با تن فروشی داشته [۶]و عمدتا بهشکل سازمان یافته عمل میکند.[۷] روسپیان طبقه جنسیتی از طبقات اجتماعی بوده و با نظامهای فرهنگی و اجتماعی جامعه مرتبط است.[۸] آنچه معمولا از مفهوم روسپی در اذهان تداعی میکند زنان فاحشهاند؛ اما در کنار آنها مردان و کودکان نیز به منظور کسب درآمد به آن اشتغال دارند. [۹] بر مبنای برخی منابع؛ مفهوم روسپی در اواخر سده هجدهم رايج شد؛ [۱۰] اما برخی دیگر معتقدند که قرنها قبل از میلاد نیز به آن، روسپی اطلاق میشده است. [۱۱]
تاریخچه روسپیگری
مطالعه سیر تاریخی فحشاء نشانگر این است که روسپیگری از کهنترین انحرافات بشری است که از دیرباز بهعنوان یک واقعیت اجتماعی وجود داشته است و رد پای آن را میتوان در طول تاریخ مشاهده کرد. این قدمت تابدانجاست که در بسیاری از سرزمینهای کهن برای این پدیده نهادها و خدایانی آفریدهاند. به عقیده ویل دورانت؛ روسپیگری بهعنوان حرفه و کسب منفعت اقتصادی به زمان پیدایش مدنیت و مالکیت خصوصی و از بین رفتن آزادی عمل جنسی پیش از زناشویی برمیگردد.[۱۲] برخی؛ روسپیگری را ناشی از بردهسازی زن دانسته و معتقدند؛ فتوحات نظامی در هزاره سوم قبل از میلاد به بردهداری و استفاده ناهنجار از زنان اسیر منجر شد. بعدها بردهداری سازمانیافته شد و صاحبان برده، زنان برده را بهعنوان فاحشه اجاره میدادند.[۱۳] همزمان برای آن توجیهات اعتقادی نیز ساخته شد. به گزارش منابع تاریخی؛ در قرن پنجم پيش از ميلاد هر زن بابلى حداقل يك بار در طول عمر خود در معبد ميليتا خود را تسليم مرد بيگانهاى کرده و پول دريافتی را به خزانه معبد میپرداخت. در یونان غیر از بردگان، زنانی متعلق به طبقه پايين نیز به روسپیگری میپرداختند. بهرغم رایج بودن آن؛ اما روسپيان همیشه داغ بدنامي بر پیشانه خود داشته و از هيچگونه حقوق اجتماعى برخوردار نبودند. مسيحيت هرچند روسپىها را تحقير ميكرد؛ اما بهمثابه بدى لازم، مىپذيرفت. در غرب؛ روم برای اولین بار برای روسپىها و روسپىخانهها رسما جواز صادر کرد.[۱۴] بر مبنای دادهتاریخی؛ روسپیگری در ایران کمتر از سایر تمدنهای کهن رایج بوده است؛ زیرا دین زرتشتی قوانین سختی علیه گناهان جنسی وضع کرده بود. هرچند اسلام نیز با روسپیگری بهشدت مبارزه کرده و آن را از گناهان کبیره و ممنوع میداند؛ منتها فساد جنسی از دورهی عباسیان در جهان اسلام افزایش یافته و در دورهی غزنویان و خوارزمشاهیان روسپیگری گسترش بیسابقه یافت.[۱۵]
فمینیسم و روسپیگری
فمینیسم هرچند نقش جدی در تجاری ساختن بدن زنان داشته است؛ اما دیدگاههای فمینیستها، دربارۀ روسپیگری متفاوت بوده و اغلب آنها موضع جدی علیه روسپیگری دارند. در اردوگاه فمینیستها چندین دیدگاه در این ارتباط وجود دارد: فمینیستهای ضدسکس؛ سکس را سلطه مردانه و ماهیت روسپیگری را شامل قدرت مرد و انقیاد زن میدانند. فمینیستهای طرفدار سکس، روسپیگری را موجب محرومیت زن از لذت سکس و تبدیل شدن زن به ابزار تمایلات جنسی میشمارند. از منظر فمینیستهای رومانتیسیت؛ روسپیگری تباه کننده سکس مثبت است؛ زیرا سکس تداعی کننده عشق و عاطفه است و روسپیگری خشونت علیه زنان را برانگیخته و جامعه را آلوده میسازد. فمینیستهای آزادیخواه، روسپیگری را نشاندهنده سلطه زنان دانسته و معتقدند اینکه مردان بهوسیله پول توجه زنان را خریداری میکنند، نوعی اعتراف به ضعف آنهاست.[۱۶] سیمون دبوار معتقد است: فحشا راهی برای رهایی از وابستگی زنان به مردان است، بهگونهای که زن نهتنها قربانی نمیشود، بلکه موجب سلطه وی نیز خواهد شد. کارول پیتمن؛ مالکیت مرد بر زن روسپی را توهم دانسته و معتقد بر مالکیت زن بر مرد است و فاحشه را نه یک قربانی مظلوم بلکه خمیر مایهی زن آزاد شده میداند.[۱۷]
الگوهای روسپیگری
براساس پژوهشهای انجام شده در جهان؛ روسپیها براساس انواع شناخته شده، در طبقهبندیهای مختلفی قرار میگيرند که مهمترین آنها عبارت اند از: • براساس شیوهکار: فردی، سازمان یافته، در منزل شخصی، تلفنی و روسپیگری در پوشش کارهای دیگر.[۱۸] • به لحاظ محل یافتن مشتری: تلفنی، خیابانی، دوستان، فاملی، انترنیتی و خانه تیمی.[۱۹] • براساس اراده و اختیار: توافقی و اجباری که از این دسته به بردههای جنسی نیز تعبیر میشود. • بالفور و آلن، روسپیان را براساس ميزان طرد اجتماعی به ترتیب به شش دسته تقسيم کردهاند که عبارتاند از: قربانيان قاچاق جنسی، خيابانی، خارج از خیابان، مهاجر، روسپیان مرد و تراجنسيتیها. • بلمار و دیگران در مطالعهای به هفت مکان روسپیگری در شیلی اشاره میکنند که عبارتند از: کلوپهای شبانه، کافهها و کابارهها، روسپیخانهها، هتلها، خيابان و بزرگراهها، سالنهایماساژ و اقامتگاههای خصوصی. برخی محققین به روسپیهای سیار نیز اشاره میکنند که با مشتریان خود به مسافرت میروند.[۲۰] • فولادیان و کابلی؛ الگوهای روسپیگری در ایران را در 9 طبقه الگوسازی میکنند که عبارتند از: روسپیان بیخانمان، پاتوقها، خیابانی، کانالهای صیغهیابی، روسپیان وابسته به قوادها، روسپیهای مستقل، شبکهای، تکپرها(باچند مرد مشخص ارتباط دارند و در مواقعی که نیاز به پول دارند به آنها مراجعه میکنند)، شوگرها (دختران و زنان جوان که با افراد مسن وارد معامله شده و در مواردی منجر به رابطه جنسی نمیشود).[۲۱]
نظامهای حقوقی و روسپیگری
در نظامهای حقوقی سه رویکر نسبت به روسپیگری اتخاذ شده است؛ در رویکر ممنوعیت کامل؛ روسپیگری جرم و تمامی مرتبطین با آن مجرم دانسته میشوند، جمهوری اسلامی ایران، از جمله کشورهای دارای چنین نظام حقوقی است؛ در رویکرد آزادی کامل؛ روسپیگری مانند سایر مشاغل به رسمیت شناخته میشود، آلمان،[۲۲] استرالیا و نیوزیلند از از جمله کشورهای پیرو این نظام حقوقی بوده و بر این امر تأکید دارند که روسپیگری نوعی سبک زندگی و شغل است و زنان حق دارند؛ زندگی و حرفۀ خود را انتخاب کنند. [۲۳] نظام بینابینی عمدتاً از کنوانسیون 1949م. سازمان ملل متحد راجع به مبارزه با قاچاق انسان و بهرهکشی از روسپیگری الهام گرفته است. در این نظام، روسپیگری جرم نیست؛ اما تبلیغ؛ عرضه کردن خود و قوادی جرم محسوب میشود، فرانسه از کشورهای است که از این نظام پیروی میکند و سیاست خود را بر اقدامات پیشگیرانه در مقابل قوادی و عرضه کردن خود به منظور توقف روسپیگری استوار کرده است. در سوئد نیز روسپیگری قانونی است ولی پااندازی، تأسیس فاحشه خانه و برپایی نمایش زندة سکس غیرقانونی است و مشتری نیز علاوه بر عاملان، مجازات میشوند. سوئد تنها کشوری است که خرید سکس در آن جرم بوده ولی فروش آن جرم تلقی نمیشود.[۲۴]
روسپیگری در جهان
آمارهای رسمی و غیررسمی از افزایش قابل توجه روسپیگری در آمریکا و اروپا حکایت دارند. در آمریکا افراد عمدتا از سن 12 تا 14 سالگی به روسپیگری کشیده میشوند! این گزارشها همچنین تاکید دارند که در آمریکا تا 2 میلیون انسان در حوزه روسپیگری فعالیت دارند. در آلمان، تنها در سال 2022م. تعداد روسپیها تا 19.1% افزایش یافته است، برخی تخمینها حاکی از این است که تا 400 هزار نفر در این کشور به تن فروشی مشغولند. در اسپانیا نیز طبق آنچه یورونیوز اعلام کرده، بیش از 350 هزار زن به روسپیگری مشغولند. بر اساس دادههای رسمی، در بریتانیا و هلند، به ترتیب 72 هزار و 25 هزار نفر روسپی هستند.[۲۵] اگرچه گفته ميشود که خانههاي فساد در رژيم صهیونیستی غيرقانوني است؛ اما حدود 280 خانه فساد در تلآويو مشغول به فعاليتند که همين امر اسراييل را به يکي از 10 مکان دارنده بيشترين تعداد خانه فساد تبديل کرده است. به گزارش ديليبيست، تلآويو شهري پر از کلوپهاي شبانه مخصوص همجنسگرايان، قمارخانههاي فراوان، ساحلها و هتلهاي مخصوص همجنسگرايان است.[۲۶] از آنجایی که روسپیگری در بسیاری از کشورهای درحالتوسعه غیرقانونی است، این فحشا در فاحشهخانههای مخفیانه انجام میشود.[۲۷]
روسپیگری در ایران
بر مبنای گزارش محققین؛ هسته مرکزی روسپیگری در ایران قلعه «شهر نو» دانسته میشود. این قلعه محلهای قدیمی و بد نام در تهران بود که سنگ بنای آن در زمان محمد علی شاه قاجار نهاده شد، در دوره پهلوی از طریق نوسازی و سازماندهی این محله، روسپیگری به طرز جنون آمیزی تا آنجا افزایش یافت که با تأسیس هتل عشق به زنان روسپی یا مردان عیاش اجازه داده میشد که بهطور آزادانه هر کاری میخواهند انجام دهند و به زوجهای نامحرم نیز بدون هیچ منعی اتاق اجاره میدادند. با انقلاب اسلامی، این مراکز تعطیل و روسپیگری ممنوع اعلام شد. [۲۸] در ایران پس انقلاب اسلامی، روسپیگری به لحاظ شرعی، عرفی و قانونی با محدودیتهای فراوانی روبرو است. هرچند آمار رسمی و تایید شده از میزان فراوانی آن وجود ندارد؛ اما آمارهای غیر رسمی، نشاندهنده شیوع آن در کشور است. براساس آخرین آمارهای ارائه شده توسط کارشناسان؛ سن روسپیگری در ایران از سن 20 تا 30 سالگی به 12 تا 1۸ کاهش یافته است.[۲۹] در سال1381ش. از تعداد ٥٧٨٩ نفر زندانی زن ١٢٥٨ يعنی حدود ٢٠% آنها روسپيگری میکردند. 14% روسپیان قبل از 14 سالگی مجبور به انجام فعالیت جنسی شدهاند. در ایام تابستان بهدليل افزايش امكان تردد و عبور و مرور آمار فحشا افزايش میيابد و زنان شهرستانی برای اين كار به شهرهای بزرگ میروند.[۳۰]
عوامل روسپیگری
برخی محققین؛ روسپیگری را متأثر از سه سطح شرایطی؛ زمینهای، مداخلهای و علّی میدانند؛ شرایط زمینهای شامل نقصان در قوانین مرتبط با خانواده و زنان و بیثباتی در شرایط اقتصادی - اجتماعی جامعه، میشود؛ شرایط مداخلهای ناظر به الزامات فرهنگی، ازدواج نامناسب، اعتیاد و تسریع در گرایش به روسپیگری، خشونت خانگی، ضعف مهارتهای اجتماعی، خانواده متزلزل و سوابق تحصیلی بوده و شرایط علّی حاکی از بیپناهی اجتماعی، فقر و رونق بازار بهرهکشی جنسی است.[۳۱] بر مبنای مجموع پژوهشهای انجام شده؛ روسپیگری منبع مهمی اقتصادی و ابزار سلطه برای حاکمان سیاسی و متولیان باورهای غیر الهی شمرده شده و میتوان این دو را از عوامل محوری ایجاد و گسترش روسپیگری در تاریخ و جهان معاصر دانست و دادههای تاریخی نشان میدهد که در طول تاریخ؛ رقابت جدی میان کاهنان و سلاطین برای تصاحب زنان روسپی بهمنظور کسب درآمد و تمتع از آن وجود داشته است. كاهنان براى بهرهگيرى هر چه بيشتر از جسم زن، بساط فحشاى مقدس راه انداخته بودند و سلاطین از روسپيان فرهيخته براى پيشبرد اهداف سياسى، استفاده میکردند.[۳۲]
پیامدهای روسپیگری
بر اساس پژوهشهای انجام شده؛ روسپیگری پیامدهای فردی و اجتماعی فراوانی دارد که از آن جمله میتوان به افزایش بیماریهای مقاربتی، کاهش ازدواج و افزایش نرخ طلاق، تولد کودکان خیابانی، افزایش سقط جنین و رونق یافتن صنعت سکس اشاره کرد.[۳۳] روسپیگری حیثت افراد و خانوادهها را مخدوش ساخته و موجب قتلهای ناموسی میشود. بنا به تخمين صندوق کمک به مشکلات جمعيتیِ سازمان ملل متحد، هرسال در سراسر دنيا پنج هزار زن توسطِ حافظان ناموس به قتل میرسند. در جوامع سنتی اسلامی خودکشی به خاطر «بیآبرویی» و قتل به خاطر «حفظ آبرو» منطبق با عرف جامعه است.[۳۴] بهطور کلی روسپیگری در بعد اجتماعی، موجب تحقیر و انزوای زنان میشود، در بعد فرهنگی، به گسترش فحشا و هرزه نگاری انجامیده و در بُعد اقتصادی، منشأ اصلی قاچاق زنان و کودکان یعنی رونق صنعت سکس بهشمار میآید.[۳۵]
کنترل روسپیگری
برخی کشورهای غربی با توجه بهپیامدهای روسپیگری سعی در تنظیم آن دارند؛ سوئد اولین کشور اروپایی بود که در سال ۱۹۹۹ خرید سکس در آنجا بهعنوان جرم شناخته شد. در فنلاند نیز از سال ۲۰۰۷ این عمل قابل مجازات است. نروژ خرید سکس را برای شهروندان در داخل و خارج از کشور ممنوع اعلام کرده است. در دانمارک نیز هم اکنون این بحث جاری است. در سوئد این موضوع مطرح شد که هیچکس حق ندارد جسم انسان دیگری را خریداری کند و روسپیگری باید بهعنوان مشکل اجتماعی شناخته و راههای مقابله با آن جستجو شود. برخی معتقدند؛ ممنوعیت خرید سکس میتواند اولین قدم باشد؛ اما همزمان باید به ترویج آگاهی در جامعه و بهویژه در میان خریداران سکس کوشید.[۳۶] برخی دیگر با توجه به تجربه کشورهای که نگاه آسیبشناسانه به روسپیگری دارند، راهکار کنترل آن را در همکاری دولتها و سازمانهای غیردولتی دانسته و معتقدند؛ با تمرکز بر کاهش تقاضا و اعمال سیاستهای حقوقی، قضائی و توانمندسازی زنان آسیبپذیر در حوزههای مختلف روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، میتوان روسپیگری را تاحدی کنترل کرد. [۳۷] اسلام با تأیید اقدامات قانونی، تأکید جدی بر الگوسازی رابطه زنان و مردان بر مبنای فرهنگ عفاف دارد.[۳۸]
پانویس
- ↑ دهخدا، لغتنامه، 1377ش، ذیل واژه روسپی.
- ↑ فلاحتی شهابالدینی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، 1382ش.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ فلاحتی شهابالدینی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، 1382ش.
- ↑ «روسپیگری چیست»، وبسایت فیلیا.
- ↑ علیزاده، «روابط پنهانی مردان تن فروش با زنان خیابانی چگونه است؟»، وبسایت مجله انترنیتی جوان ایرانی.
- ↑ موحدمجد و دیگران، «کاوش معنایی تنفروشی در تجربه زیسته زنان تنفروش: یک مطالعه کیفی (مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)»، 1399ش، ص284-283.
- ↑ لاریجانی و میرحسینی، «نیمۀ پنهان زندگی زنان تنفروش»، 1398ش، ص49.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ «روسپیگری چیست»، وبسایت فیلیا.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ موحدمجد و دیگران، «کاوش معنایی تنفروشی در تجربه زیسته زنان تنفروش: یک مطالعه کیفی (مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)»، 1399ش، ص283- 280.
- ↑ مکنون و عطاییآشتیانی، «فمینیسم و روسپیگری»، مطالعات راهبردی زنان، 1384ش.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ موحدمجد و دیگران، «کاوش معنایی تنفروشی در تجربه زیسته زنان تنفروش: یک مطالعه کیفی (مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)»، 1399ش، ص283.
- ↑ «روسپیگری»، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- ↑ مکنون و عطاییآشتیانی، «فمینیسم و روسپیگری»، مطالعات راهبردی زنان، 1384ش.
- ↑ فولادیان و کابلی، «سنخشناسی الگوهای روسپیگری در مشهد»، 1401ش، ص53-52.
- ↑ بهاري، و گلشن فومني، «وضعيت مشاركت اجتماعي در ميان روسپيان (مطالعهاي تطبيقي در شهرهاي تهران، اصفهان، شيراز، كرمانشاه، و رشت)»، در سال 1390ش»، 1392ش، ص176-175.
- ↑ فولادیان و کابلی، «سنخشناسی الگوهای روسپیگری در مشهد»، 1401ش، ص54-53.
- ↑ فولادیان و کابلی، «سنخشناسی الگوهای روسپیگری در مشهد»، 1401ش، ص65.
- ↑ فلاحتی شهابالدینی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، 1382ش.
- ↑ «روسپیگری»، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- ↑ فلاحتی شهابالدینی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، 1382ش.
- ↑ «پشتپرده افزایش آمارهای روسپیگری در آمریکا و اروپا چیست؟»، خبرگزاری جهانامروز.
- ↑ «مرکز فساد دنیا کجاست؟»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «روسپیگری»، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- ↑ فلاحتی شهابالدینی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، 1382ش.
- ↑ موحدمجد و دیگران، «کاوش معنایی تنفروشی در تجربه زیسته زنان تنفروش: یک مطالعه کیفی (مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)»، 1399ش، ص282-281.
- ↑ «روسپیگری چیست»، وبسایت فیلیا.
- ↑ قربانی و دیگران، «روسپیگری: تحمیل اجتماعی یا انتخاب شخصی؛ ارائه یک تحلیل کیفی»، 1396ش، ص144.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ قربانی و دیگران، «روسپیگری: تحمیل اجتماعی یا انتخاب شخصی؛ ارائه یک تحلیل کیفی»، 1396ش، ص145.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ مکنون و عطاییآشتیانی، «فمینیسم و روسپیگری»، مطالعات راهبردی زنان، 1384ش.
- ↑ هاشملو، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو.
- ↑ درخشان و پرچمی، «مطالعه تطبیقی روسپیگری و راهکارهای کاهش آن با تاکید بر ایران»، 1403ش، ص158.
- ↑ غلامی، هویت و نقشهای جنسیتی زن در اسلام، 1402ش، ص 423-422.
منابع
- بهاري، رقيه و گلشن فومني، محمدرسول، «وضعيت مشاركت اجتماعي در ميان روسپيان (مطالعهاي تطبيقي در شهرهاي تهران، اصفهان، شيراز، كرمانشاه، و رشت)»، در سال 1390ش.»، فصلنامه پژوهش اجتماعي، سال ششم، بهار 1392ش.
- «پشتپرده افزایش آمارهای روسپیگری در آمریکا و اروپا چیست؟»، خبرگزاری جهانامروز، تاریخ درج مطلب: 22 ارديبهشت1404ش.
- درخشان، فاطمه و پرچمی، داوود، «مطالعه تطبیقی روسپیگری و راهکارهای کاهش آن با تاکید بر ایران»، فصلنامه علوماجتماعی، شماره 105، تیر 1403ش. ص155.
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران، 1377ش.
- «روسپیگری چیست»، وبسایت فیلیا، تاریخ بازدید مطلب: 23 شهریور 1404ش.
- «روسپیگری»، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تاریخ درج مطلب: 17 دي 1398ش.
- علیزاده، بهار، «روابط پنهانی مردان تنفروش با زنان خیابانی چگونه است؟»، وبسایت مجله انترنیتی جوان ایرانی، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1401ش.
- غلامی، علی، هویت و نقشهای جنسیتی زن در اسلام، قم، مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، 1402ش.
- فلاحتی شهابالدینی، علی، «روسپیگری و سکوت سنگین قانون»، مطالعات راهبردی زنان، شماره22، سال 1382ش.
- فولادیان، مجید و کابلی، عاطفه، «سنخشناسی الگوهای روسپیگری در مشهد»، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی، شماره4، زمستان 1401ش.
- قربانی، اسماعیل و دیگران، «روسپیگری: تحمیل اجتماعی یا انتخاب شخصی؛ ارائه یک تحلیل کیفی»، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، شماره 12، شهریور 1396ش. ص144.
- لاریجانی، مهسا و میرحسینی، زهرا، «نیمۀ پنهان زندگی زنان تنفروش»، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی، شماره2، تابستان 1398ش.
- «مرکز فساد دنیا کجاست؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 4 اسفند1391ش.
- مکنون، ثریا و عطاییآشتیانی، زهره، «فمینیسم و روسپیگری»، مطالعات راهبردی زنان، شماره 28، سال 1384ش.
- موحدمجد، مجید و دیگران، «کاوش معنایی تنفروشی در تجربه زیسته زنان تنفروش: یک مطالعه کیفی (مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)»، فصلنامه زن و جامعه، شماره 42، تیر 1399ش.
- هاشملو، جعفر، «نگاهی به پدیده روسپیگری و تنفروشی»، وبسایت روانشناسی هاشملو، تاریخ درج مطلب: 8 اسفند 1400ش.