پیش‌نویس:تحریک جنسی

تحریک جنسی؛ ملاعبه و رفتارهای برانگیزانندۀ شهوت جنسی میان همسران.

تحریک جنسی یکی از مراحل چرخۀ جنسی میان زن و مرد است. تحریک در خانم‌ها معمولا با معاشقه و در آقایان با تصور و یا تماشای اندام همسر خود اتفاق می‌افتد. تحریک جنسی همواره دارای دو کارکرد متفاوت در زندگی زناشویی و جامعه بوده است. تحریک جنسی در زندگی زناشویی عاملی مثبت و تقویت‌کنندۀ دیگر کارکردهای زندگی زوجین است و هریک از زن و شوهر لازم است تحریک جنسی همسر خود را پاسخ گویند. از سوی دیگر تحریک جنسی در خارج از چارچوب خانواده و روابط زناشویی، عاملی مخرب است که با اسیر کردن استعدادهای انسانی، مانع تکاپو، شکوفایی و کارکردهای صحیح عناصر در جامعه می‌شود.

مفهوم‌شناسی تحریک جنسی

تحریک جنسی یکی از مراحل فرایند آمیزش جنسی بوده و موجب می‌شود فرد برای آمیزش جنسی آمادگی پیدا کرده و به برانگیختگی برسد. هر کاری و یا هر ابزاری که موجب بیدار شدن شهوت جنسی و برانگیختن آن شود، مصداقی از تحریک جنسی است. شدت و کیفیت برانگیختگی در چرخۀ جنسی، متناسب با عامل تحریک‌کننده افزایش می‌یابد.

اهمیت توجه به تحریک جنسی در رابطۀ زناشویی

یكی از حقوق زن و شوهر، وظایف مربوط ‌به لذت جنسی یکدیگر است و هریك از زوجین وظیفه دارد برای لذت جنسی همسر، با او رابطۀ جنسی داشته باشد. یکی از مؤلفه‌های عملکرد جنسی سالم میان همسران و نیز یکی از مهارت‌های لازم، توانایی تحریک مناسب و آماده کردن همسر برای رابطۀ جنسی است. بدون این مهارت ممکن است مرحلۀ برانگیختگی جنسی بسیار طولانی شده و یا قطع شود.

تحریک جنسی مؤثر موجب ورود همسران به مرحلۀ عملیِ رابطه جنسی می‌شود. تداوم تحریک جنسی مؤثر، موجب شدت‌گرفتن احساس شهوانی در زن و مرد تا رسیدن به اوج لذت جنسی می‌شود. اگر محرک جنسی ضعیف یا ناکافی باشد، فرد قبل از رسیدن به ارگاسم یا انزال، به آرامی وارد مرحله فرونشینی می‌شود.

گرچه هر مرد و زنی به‌صورت غریزی دارای میل جنسی است اما میل جنسی در زنان به‌گونه‌ای است که کمتر خودبه‌خود بروز می‌کند و حتی در صورت تمایل جنسی، تا از جانب مرد تحریکی صورت نگیرد، رغبت نشان نمی‌دهد. از این‌رو رابطۀ جنسی نیاز به آمادگی زوجین به‌ویژه برای بانوان دارد که آغاز آن با تحریک جنسی همسر صورت می‌گیرد.

تحریک جنسی میان همسران نیازمند دقت و مهارت برای توانایی بر تحریک جنسی همسر و نیز شناخت تمایلات جنسی یکدیگر است و در صورت بی‌توجهی به آن ممکن است زمینه‌ساز بعضی ناهماهنگی و کج‌خلقی‌ها میان آن دو ‌شود. از این‌رو کسب آگاهی‌های لازم از تفاوت‌های جنسیتی و نیازهای عاطفی همسر گامی مهم در پاسخ مناسب به نیازهای جنسی همدیگر به شمار می‌رود.

از نظر کارشناسان لازم است که همسران علاوه‌بر تلاش برای تحریک جنسی همسر، نسبت به خود نیز احساس مسئولیت داشته و تلاش کنند هنگام آمیزش جنسی، با کارهایی مانند تصویرسازی‌های ذهنی، میل و عطش را در خود فعال نگهداشته و به چیزی جز لذت‌جویی فکر نکنند. این مسئله به‌ویژه در مواردی که ممکن است ذهن همسران به دلایلی نسبت‌به یکدیگر دچار کدورت شده باشد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و مانع از قطع رابطۀ جنسی می‌شود.

انواع محرک جنسی

تحریک جنسی تحت‌تأثیر محرک‌های مختلفی می‌تواند ایجاد شود و از فردی به فرد دیگر ممکن است تفاوت کند. به‌طور معمول ترکیب فیزیولوژیکی و عنصر روانی در تحریک جنسی، نقش مؤثر دارند. با این حال مطالعات نشان داده تحریک جنسی می‌تواند تنها از طریق تحریک مستقیم اندام‌های جنسی و یا تحریک روانی نیز اتفاق بیفتد.

به‌طور کلی می‌توان مهمترین عوامل تحریک جنسی را شامل محرک‌های بصری مانند جذابیت ظاهری و لباس‌های تحریک‌کننده، محرک‌های شنوایی، مثل صدای نرم و نازک‌ و یا کلام عاشقانه، محرک‌های لمسی مثل نوازش، بغل کردن و بوسیدن و همچنین محرک‌های روانی دانست.

عنصر روانی مثل اندیشیدن به افکار جنسی نیز می‌تواند موجب تحریک جنسی شود و نقش مهمی در تحریک فرد دارد. احتلام شبانه که در زندگی بسیاری از مردان به ویژه در دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد، نمونه‌ای از عنصر روانی در تحریک جنسی است.

مواضع تحریک جنسی نیز در زن و مرد مقداری با هم تفاوت دارد. زنان نقاط متعددی از لحاظ حساسیت و تحریک‌پذیری دارند که موجب می‌شود لذت جنسی را به شکل‌های گوناگونی تجربه کنند، ازجمله: کلیتوریس (چوچوله)، نوک سینه، پشت گردن و مانند اینها. اصلی‌ترین نقاط تحریک‌پذیر در بدن مردان نیز عبارت است از: آلت تناسلی و نقطه f، بیضه‌ها، پرینیوم یا نقطه p، لب و دهان و مانند اینها.

تفاوت‌های مرد و زن در تحریک جنسی

گرچه مردان و زنان در اصل تمایلات جنسی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند، اما از نظر تحریك‌پذیری جنسی متفاوت هستند. آستانۀ تحریك مردان پایین‌تر از زنان بوده و آسان‌تر و سریع‌تر تحریک می‌شوند. مردان به طور معمول با جنبه‌های فیزیکی و از طریق بینایی مانند تصور و یا تماشای اندام همسر خود تحریک می‌شوند. به همین دلیل در برخى كالاهاى تبلیغاتی و یا عكس‌هاى مبتذل، بیشتر عكس زن وجود دارد تا عكس مرد، که نشان می‌دهد مردان بیش از زنان از طریق عکس تحریک می‌شوند و به دلیل فراوانی تصاویر و صحنه‌های شهوت‌انگیز، طبیعی است که مردان بیش از زنان تحریک ‌شوند.

تحریک زنان بیشتر به واسطۀ جلوه‌های عاطفی و عاشقانه و پیش‌نوازی و استفاده از كلمات محبت‌آمیز و تحریكات بدنی حاصل می‌شود. مطالعات نشان داده بیشتر زنان، برای تجربۀ درجاتی از ارگاسم نیاز به تحریک نقاط حساس بدن و عوامل روانی مثل معاشقه دارند و تنها تعداد کمی از زنان فقط با مقاربت صِرف (آمیزش تناسلی) به ارگاسم می‌رسند. همچنین زنان نسبت به مردان دیرتر تحریك می‌شوند، اما هنگام تحریك جنسى، سطوح بالاترى از لذت را نسبت ‌به مردان تجربه می‌كنند.

تحریک جنسی در آموزه‌های دینی

در آموزه‌های دینی نسبت به تحریک جنسی میان همسران توجه شده و بر بعضی رفتارها مثل آرایش زن برای شوهر تأکید شده است.

در آموزه‌های دینی با اهمیت‌دادن به روابط جنسی میان همسران، به زن و شوهر توصیه شده خود را آراسته و خوشبو کنند و قبل از مقاربت، گفتگو و اُنس داشته باشند. همچنین به مردان توصیه شده که هنگام رابطۀ جنسی، همسر خود را به عجله نیندازند و پیش از رابطۀ جنسی به ملاعبه با همسر خود و تحریک جنسی او توجه داشته باشند و با رفتارهای شهوت‌انگیز مانند فشار دادن سینۀ همسر کاری کنند تا میل جنسی در آنها غلبه کرده و آثار آن در چشم و صورت همسر نمایان شود. به زنان نیز توصیه شده خود را معطر کرده و زیباترین لباس‌ها را پوشیده و خود را برای همسر بیارایند.

گرچه در سبك زندگى اسلامى به نیازهای جنسى توجه شده، اما این نیاز را در مناسبات مشروع زوجین برآورده می‌کند و موجب آرامش و کاهش هیجان و شهوت افراد می‌شود. در فرهنگ دینی، رفتارهای جنسی تنها در چارچوب ازدواج مجاز بوده و در این چارچوب نیز لازم است رفتار جنسی پنهانی و به‌دور از دیدگان دیگران حتی از کودکان خردسال باشد.

آموزه‌های دینی برای این‌که همۀ عناصر و افراد جامعه دارای کارکرد طبیعی خود باشند و برای این‌که انسان‌ها اسیر جاذبه‌های ظاهری نشوند و استعدادهای آنها ضایع نشود، قوانین خاصی برای مدیریت روابط اجتماعی قرار داده و از رفتارها و مناظری که موجب تحریک جنسی در جامعه بوده مثل اختلاط‍‌ زن و مرد، نگاه شهوت‌انگیز، تبرّج و یا آشکار کردن زینت‌های زنان، برحذر ‌داشته است.

پیامدهای تحریک جنسی خارج از روابط زناشویی

اگر در یک جامعه مظاهر تحریک جنسی رواج یابد، پیامدهای نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت ازجمله:

بلوغ زودرس: تحریک جنسی در کودکان موجب بلوغ زودرس آنها می‌شود.

مانع شدن از کارکرد درست عناصر یک جامعه: جذابیت‌های جنسی و شهوانی از کارکردهای عناصر یک جامعه مانند کارکرد آموزشی در دانشگاه یا کارکرد شغلی در کارخانه و یا اداری در اداره و یا کارکرد خانواده جلوگیری کرده و آسیب می‌زند.

رشد تنوع‌طلبی جنسی: انواع محرک‌های جنسی در جامعه، زمینۀ تنوع‌طلبی در افراد جامعه و شدت یافتن آن به‌ویژه در مردان را فراهم می‌کند.

فروپاشی خانواده: در جامعه‌ای که برهنگی و تحریک‌کننده بودن رواج یابد و معیار شایستگی زن قرار گیرد، ناخواسته زنان را به آن سو ‌کشانده و از فضایل اخلاقی و معنوی باز می‌دارد و موجب فروپاشی خانواده می‌شود.

بالاتر رفتن آستانه تحریک جنسی: بالاتر رفتن آستانه تحریک جنسی به این معنی است که خاصیت محرک‌های جنسی قبلی کم‌رنگ شده و فرد برای تحریک‌شدن به محرک شدیدتری نیاز پیدا می‌کند و خواهان محرک‌های جنسی شدیدتر می‌شود و همین موجب عواقب ناگواری برای او خواهد شد.

افزایش و تراکم نیاز جنسی: تحریک بسیار، موجب افزایش و تراکم نیاز جنسی می‌شود. فردی که به‌طور متعارف و با همسر خود تحریک جنسی می‌شود نیاز او هم متعادل خواهد بود، اما تحریک‌های جنسی خارج از روابط شرعی و عرفی، موجب فراتر رفتن احساس نیاز فرد از حد تعادل می‌شود.

رفتار جنسی شهوانی: تحریک‌شدن به دفعات زیاد، موجب تغییر رفتار جنسی به رفتار جنسی شهوانی می‌شود. بعضی مطالعات علمی در غرب نیز نشان داده اگر افراد تحریک جنسی شوند احتمال رفتار غیر اخلاقی تا حد زیادی در آنها بالا می‌رود.

منابع

• قرآن کریم.
• آریلی، دن، نابخردی‌های پیش‌بینی‌پذیر، ترجمه رامین رامبد، تهران، مازیار، چ3، 1396ش.
• «آشنایی با نقاط حساس بدن زن و ضرورت شناخت آنها»، وب‌سایت دکتر فکر، تاریخ بازدید: 20 اردیبهشت 1404ش.
• ابوترابیان، فاطمه، نقد و بررسی سبک زندگی غربی، قم، پژوهشکده باقرالعلوم، ۱۳۹۱ش.
• اسدی حیه، امین و دیگران، «اثربخشی درمان شناختی رفتاری جنسی در تحریک و بازداری جنسی مردان دارای عملکرد جنسی پایین»، مجله پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، دورۀ 9، شمارۀ 2، ١٤٠١ش.
• الکویتی، محمد و ابراهیمی، جواد، «بررسی فقهی ادله «عدم تحریک جنسی کودکان» به‌مثابه قاعده فقهی»، دوفصلنامه علمی‌پژوهشی مطالعات فقه تربیتی، سال نهم، شمارۀ 17، 1401ش.
• امیری، حسین، «حقوق جنسى زن و شوهر در اسلام»، مجله معرفت، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1389ش، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت.
• بستان نجفی، حسین، نظریه جنسی اسلام، قم، منهاج علم، 1402ش.
• پناهی، علی‌احمد، «خانواده از منظر دین و روان‌شناسی»، مجله معرفت، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1387ش، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت،
• راوندی، سید فضل‌الله، النوادر، قم، دار الكتاب، بی‌تا.
• جان ای. هال، فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال، ترجمه: محمدرضا بیگدلی،تهران، تیمورزاده، ۱۳۹۹ش.
• «روش‌هایی برای تحریک جنسی مناسب شوهرتان»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 9 دی 1403ش.
• صفایى حائرى، على، مسئولیت و سازندگى، قم، لیلة القدر، 1385ش.
• غلامی، یوسف، اخلاق و رفتارهای جنسی، قم، نشر معارف، ۱۳۹۲ش.
• فقیهی، علی‌نقی، تربیت جنسی: مبانی، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث، 1387ش.
• کاوه، سعید، عکس و فیلم پورنوگرافی و پیامدهای آسیب‌زای آن در رفتار جنسی، تهران، سخن، 1386ش.
• کرمی، محمدسعید و کرمی، مجتبی، علاقه‌های معلق، قم، اخلاق و تربیت، ۱۴۰۲ش.
• مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، لبنان، دارالاحیاء التراث، 1403ق.
• محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه پیامبر اعظم، قم، دارالحدیث، ١٣٨6ش.
• مخدومی، «رابطه جنسی در اسلام»، وب‌سایت دكتر مخدومی، تاریخ بازدید: 9 دی 1403ش.
• «مراحل چرخه پاسخ جنسی»، وب‌سایت دکتر معاذی‌نژاد، تاریخ بازدید: 20 اردیبهشت 1404ش.
• مرویان حسینی، محمود، تربیت جنسی در اسلام، مشهد، دانشگاه علوم اسلامى رضوى، 1395ش.
• موسوی، سیدعباس و امامی‌راد، احمد، کتاب جامع رضایت جنسی همسران: عوامل و موانع، تهران، چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۹۹ش.
• مولوی، شهلا، «چهار عامل اصلی تحریک جنسی در مردان»، وب‌سایت دکتر مولوی، تاریخ درج مطلب: ۲۰ آبان ۱۴۰۳ش.
• «نقاط تحریک‌پذیر آقایان»، وب‌سابت دکتر نجات، تاریخ بازدید: 1 اردیبهشت 1404ش.
• نورعلیزاده میانجی، مسعود، سلامت و اختلال جنسی همسران: رویکردی اسلامی و روان‌شناختی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۴۰۱ش.