پیش‌نویس:رستوران: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

نسخهٔ ۱۵ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۴۷

رستوران؛ مکان عمومی برای خوردن غذا با پرداخت هزینه.

رستوران یا غذاخوری مکانی است که در آنجا افراد با پرداخت هزینه می‌توانند غذای مورد نیاز و علاقهٔ خود را تهیه کنند. امروزه با گسترش شهرنشینی، محدودیت‌های زندگی آپارتمان‌نشینی و کاهش روابط افراد در محیط خانه، بسیاری از خانواده‌ها رستوران را برای دورهمی و برگزاری مراسم‌های مختلف خانوادگی، مکان مناسبی می‌دانند.

معرفی رستوران

رستوران در لغت، به جایی گفته می‌شود که در آن غذا و نوشیدنی می‌خورند. در گذشته این مکان‌ها به مهمان‌خانه یا قهوه‌خانه شهرت داشتند.^[۱] در ایران گاهی به‌جای واژهٔ رستوران از اصطلاح «چلوکبابی» استفاده می‌شود. امروزه رستوران‌ها از فضای سنتی و سادهٔ گذشته فاصله گرفته و برای جذب مشتری به فضایی لوکس‌تر و پُر زرق‌وبرق با امکانات و تنوع غذایی بیشتری تبدیل شده‌اند. برخی رستوران‌ها به‌دلیل غذای خاص یا کیفیت مطلوب، مشهور شده و دارای شعبه‌های مختلف و زنجیره‌ای در یک یا چند شهر و منطقه هستند.^[۲]

پیشینه رستوران

غذاخوردن در کاروانسراها یا مهمان‌خانه‌ها در ایران قدمتی طولانی دارد. تهیه و ارائهٔ غذا، از شغل‌های کهن در تاریخ بشر است و سابقهٔ تأمین غذای مسافران به دوران باستان بازمی‌گردد.^[۳] با گسترش شهرنشینی، برپایی مکان‌های عمومی ویژهٔ غذاخوری افزایش یافت.^[۴]

پیدایش رستوران‌های مدرن در ایران

ایرانیان در گذشته بر اساس سبک زندگی اصیل خود، غذا خوردن در خانه و کنار اعضای خانواده را ترجیح می‌دادند و کمتر به سفره‌خانه‌ها و مهمان‌خانه‌های عمومی می‌رفتند. سفره‌خانه‌های عمومی در آن دوران بیشتر مورد استفادهٔ مسافران خارجی بود.^[۵] اولین رستوران ایرانی در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار تأسیس شد که بیشتر شبیه رستوران‌های فرانسوی بود.^[۶] از دیگر رستوران‌های اولیه در ایران، مهمان‌خانه نظافت بود که در سال ۱۳۲۱ش توسط میرزا اسحق‌خان معزالدوله در تبریز ساخته شد.^[۷]

این رستوران‌ها در آغاز متأثر از فرهنگ و سنت ایرانی، غذاهای اصیل ایرانی را ارائه می‌کردند؛ اما با گذر زمان، سبک بیگانه در معماری و نوع غذا نیز مورد توجه قرار گرفت.^[۸] امروزه رستوران‌ها و غذاخوری‌ها در ایران از نظر معماری و منوی غذایی متنوع هستند. فضای برخی رستوران‌ها همچنان متشکل از تخت‌های متعدد است که روی آنها گلیم سنتی، بالشت و پشتی قرار دارد و غذاهای اصیل و سنتی ایرانی را ارائه می‌کنند^[۹] و در نام‌گذاری نیز از عناوین سنتی و اصیل مانند باغ‌رستوران، سفره‌خانه، طباخی، چایخانه، قهوه‌خانه و دیزی‌سرا بهره می‌گیرند.^[۱۰] در برخی از این رستوران‌ها گروه موسیقی نیز به اجرای زندهٔ موسیقی سنتی و محلی می‌پردازند.^[۱۱]

تحول مهمان‌داری ایرانیان

ایرانیان به‌صورت تاریخی و فرهنگی در بسیاری از جشن‌ها، مراسم‌های آیینی و مذهبی و دورهمی‌های خانوادگی، غذا را در خانه تهیه می‌کردند و مناسبت‌ها بهانه‌ای می‌شد برای جمع‌شدن خویشان دور یک سفره بلندبالا در خانه‌های یکدیگر. با گذر زمان این شیوهٔ مهمان‌داری دگرگون شد و تحت تأثیر سبک زندگی مدرن^[۱۲] از خانه به رستوران‌ها و تالارهای پذیرایی منتقل شد.^[۱۳] بسیاری از خانواده‌ها به‌خصوص در کلان‌شهرها تحت تأثیر سبک زندگی مدرن، مراسم‌های جشن تولد،^[۱۴] عقد، نامزدی^[۱۵] و سوگواری عزیزان خود را در رستوران و تالار برگزار می‌کنند^[۱۶] و در اثر این دگرگونی، محتوای پذیرایی هم برای میزبان و هم برای مهمان بیشتر از ماهیت این مراسم‌ها اهمیت یافته است.^[۱۷]

عوامل ترویج رستوران‌گردی در ایران

گسترش سبک زندگی شهری و تراکم جمعیت شهرنشین؛
لذت در اجتماع بودن؛^[۱۸]
گسترش سبک زندگی آپارتمان‌نشینی و کوچک شدن مسکن‌ها که امکان برپایی مهمانی‌های بزرگ را سلب می‌کند:^[۱۹]
کاهش میزان تعامل و معاشرت افراد با دیگران مانند روابط خانوادگی، مهمانی رفتن و دیدوبازدیدها؛
تعیین رستوران به‌عنوان یک فضای فردی و محل تفریحات آنی به‌جای خوشی‌ها و تفریحات دسته جمعی و خانوادگی؛^[۲۰]
دگرگونی سبک زندگی که سفره‌ها را به میزهای غذاخوری تبدیل کرده،^[۲۱] غذا خوردن را از یک امر خانگی، خارج کرده،^[۲۲] انسان‌ها زمان کمتری را به آشپزی اختصاص می‌دهند^[۲۳] یا فرصت برگشتن به خانه برای خوردن غذا ندارند؛^[۲۴]
تنوع‌طلبی غذایی و تبدیل غذا خوردن به تفریح و سرگرمی؛^[۲۵]
تنبلی و راحت‌طلبی که غذا درست کردن را نوعی اتلاف وقت و انرژی می‌نمایاند؛^[۲۶]
کم‌اهمیت شدن آشپزی و غذا خوردن در خانه و محیط خانواده؛^[۲۷]
تغییر مکان اوقات فراغت در شب‌نشینی‌ها، مهمانی‌ها و جشن‌ها از خانه به رستوران.^[۲۸]

چالش‌های رستوران در ایران

فرهنگ غذایی اصیل ایرانیان متکی بر اهمیت مصرف مواد غذایی تازه و با کیفیت، به‌موقع غذا خوردن، استفاده از نوشیدنی‌های سالم و استفاده از سبزیجات در قالب غذاهای سنتی بوده است. با گسترش رستوران‌ها در فضای شهری، این آداب غذایی و نیز ذائقهٔ غذایی ایرانیان دگرگون شده و به‌خصوص نسل‌های جدید تمایل به غذاهای بیرونی و رستورانی دارند که اغلب خیلی سریع و با مواد غذایی کم‌کیفیت و پرکالری تهیه می‌شوند و سلامت افراد را تهدید می‌کند.^[۲۹]

پیامدهای مثبت

رونق گردشگری: رستوران‌های سنتی با تهیه و طبخ غذاهای مختلف سنتی و اصیل ایرانی علاوه بر معرفی شایستهٔ فرهنگ غذایی مردم ایران به جهان، نقش مهمی در آشنایی گردشگران با فرهنگ و آداب و رسوم و غذاهای محلی اقوام مختلف ایران دارند. همچنین رستوران‌های بین‌المللی با منوی غذاهای خارجی، پاسخ‌گوی میل و نیاز غذایی گردشگران و مهمانان خارجی در ایران هستند.^[۳۰]
تبادل فرهنگ غذایی به‌خصوص با کشورهای همسایه؛^[۳۱]
احیای غذاهای و سفره‌خانه‌های سنتی در کشور و آشنایی نسل جوان با سبک غذایی اصیل ایرانی؛
فراهم‌آوردن فرصت معاشرت و تعامل کامل با مهمانان؛^[۳۲]
ایجاد فرصت و بهانه برای رفع کدورت‌ها و دشواری‌های ارتباطی میان دوستان و خویشاوندان در فضایی متفاوت و جذاب.^[۳۳]

پانویس

منابع

«آشنایی با تاریخچه اولین رستوران ایرانی»، وب‌سایت حامی، تاریخ درج مطلب: ۱۳ تیر ۱۴۰۳ش.
«آشنایی با نخستین رستوران بیرون‌بر در تاریخ ایران»، وب‌سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۶ بهمن ۱۳۹۹ش.
«آشنایی با هزینه‌های عقد / چه کسی هزینه عقد محضر و سالن عقد را می‌دهد؟»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف، تاریخ درج مطلب: ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ش.
«استفاده از برنامه‌های فرهنگی در رستوران‌ها با برند ایرانی»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۱ آذر ۱۳۹۳ش.
«تاریخچه رستوران در ایران»، وب‌سایت ناریجه، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ش.
«چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۴ بهمن ۱۳۹۶ش.
«چک لیست مراسم ترحیم + اقدامات قبل از تدفین»، خبرگزاری کار ایران: ایلنا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مهر ۱۴۰۲ش.
«در کدام رستوران جشن تولد بگیریم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ شهریور ۱۳۹۹ش.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدی: ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ش.
«راه اندازی رستوران ایرانی و فرنگی»، وب‌سایت سانازسانیا، تاریخ بازدید: ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ش.
«رستوران با موسیقی زنده در فرحزاد»، وب‌سایت برترین‌ها، تاریخ بازدید: ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ش.
«رستوران‌داری | نکاتی کلیدی برای موفقیت در مدیریت رستوران‌داری»، وب‌سایت سپیدز، تاریخ بازدید: ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ش.
رفیعی نائینی، شهرام، «بررسی نقش فناوری نوین روبات‌های خدماتی در صنعت رستوران و مهمان‌نوازی سبز محور، مطالعه موردی: هتل‌های سازگار با محیط زیست و رستوران روبوشف تهران»، فصلنامهٔ مطالعات مدیریت و کارآفرینی، شمارهٔ ۴، ۱۴۰۱ش.
زعفری، فرهاد، «فرهنگ‌شناسی: رستوران‌های مدرن و مدرنیته –ایران، I.C.A»، وب‌سایت ایران شف، تاریخ بازدید: ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ش.
صالحان، حسنیه، «سبک زندگی غربی، تغییر ذائقه ایرانی»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ش.
فرجی، سارا، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله، تاریخ درج مطلب: ۴ مرداد ۱۴۰۱ش.
مقدر، مهدی، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعهٔ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۸ بهمن ۱۳۹۲ش.

[1] . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ رستوران.

[2] . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[3] . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[4] . «رستوران‌داری | نکاتی کلیدی برای موفقیت در مدیریت رستوران‌داری»، وب‌سایت سپیدز.

[5] . «تاریخچه رستوران در ایران»، وب‌سایت ناریجه.

[6] . «آشنایی با تاریخچه اولین رستوران ایرانی»، وب‌سایت حامی.

[7] . «آشنایی با نخستین رستوران بیرون‌بر در تاریخ ایران»، وب‌سایت همشهری آنلاین.

[8] . «تاریخچه رستوران در ایران»، وب‌سایت ناریجه.

[9] . «استفاده از برنامه‌های فرهنگی در رستوران‌ها با برند ایرانی»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.

[10] . «تاریخچه رستوران در ایران»، وب‌سایت ناریجه.

[11] . «رستوران با موسیقی زنده در فرحزاد»، وب‌سایت برترین‌ها.

[12] . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[13] . «در کدام رستوران جشن تولد بگیریم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.

[14] . «آشنایی با هزینه‌های عقد / چه کسی هزینه عقد محضر و سالن عقد را می‌دهد؟»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف.

[15] . «چک لیست مراسم ترحیم + اقدامات قبل از تدفین»، خبرگزاری کار ایران: ایلنا.

[16] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[17] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[18] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[19] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[20] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[21] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[22] . «سبک زندگی غربی، تغییر ذائقه ایرانی»، وب‌سایت راسخون.

[23] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[24] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[25] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[26] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[27] . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.

[28] . «رستوران‌داری | نکاتی کلیدی برای موفقیت در مدیریت رستوران‌داری»، وب‌سایت سپیدز.

[29] . صالحان، «سبک زندگی غربی، تغییر ذائقه ایرانی»، وب‌سایت راسخون.

[30] . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[31] . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

[32] . رفیعی نائینی، «بررسی نقش فناوری نوین روبات‌های خدماتی در صنعت رستوران و مهمان‌نوازی سبز محور، مطالعه موردی: هتل‌های سازگار با محیط زیست و رستوران روبوشف تهران»، 1401ش، ص33.

[33] . «چرا رستوران رفتن در ساختار زندگی‌های مدرن مورد توجه است»، خبرگزاری دانشجو: ایسنا.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-[[پرونده:رستوران.jpg|بندانگشتی|رستوران ایرانی]]
+[[پرونده:رستوران.jpg|بندانگشتی|نمایی از یک رستوران ایرانی|جایگزین=رستوران ایرانی]]
 {{درشت|'''رستوران؛'''}} مکان عمومی برای خوردن غذا با پرداخت هزینه.
@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 ==معرفی رستوران==
-[[پرونده:چلوکبابی.jpg|بندانگشتی|چلوکبابی]]
+[[پرونده:چلوکبابی.jpg|بندانگشتی|یک چلوکبابی در بازار تهران|جایگزین=چلوکبابی در بازار تهران]]
 رستوران در لغت، به جایی گفته می‌شود که در آن غذا و نوشیدنی می‌خورند. در گذشته این مکان‌ها به مهمان‌خانه یا [[قهوه خانه|قهوه‌خانه]] شهرت داشتند.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/رستوران?q=رستوران . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ رستوران.]</ref> در ایران گاهی به‌جای واژهٔ رستوران از اصطلاح «چلوکبابی» استفاده می‌شود. امروزه رستوران‌ها از فضای سنتی و سادهٔ گذشته فاصله گرفته و برای جذب مشتری به فضایی لوکس‌تر و پُر زرق‌وبرق با امکانات و تنوع غذایی بیشتری تبدیل شده‌اند. برخی رستوران‌ها به‌دلیل غذای خاص یا کیفیت مطلوب، مشهور شده و دارای شعبه‌های مختلف و زنجیره‌ای در یک یا چند شهر و منطقه هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/81014054/Ø¨Ø±Ø±Ø³Û-Ø¬Ø§ÛÚ¯Ø§Ù-ØµÙØ¹Øª-Ø±Ø³ØªÙØ±Ø§Ù-Ø¯Ø§Ø±Û-Ø¯Ø±-ØªÙØ³Ø¹Ù-Û-Ú¯Ø . مقدر، «بررسی جایگاه صنعت رستوران داری در توسعۀ گردشگری»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref>
@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 ==عوامل ترویج رستوران‌گردی در ایران==
-[[پرونده:رستوران-گردون.jpg|بندانگشتی|رستوران گردون برج میلاد]]
+[[پرونده:رستوران-گردون.jpg|بندانگشتی|رستوران گردون برج میلاد|جایگزین=رستوران گردون برج میلاد]]
 #گسترش سبک زندگی شهری و تراکم جمعیت شهرنشین؛
 #لذت در اجتماع بودن؛<ref>[https://kalleh.com/book/article/غذای-بیرون/ . فرجی، «غذای بیرون از خانه چطور به زندگی قرن بیست و یکمی‌ها وارد شد؟»، وب‌سایت کتاب کاله.]</ref>