پیشنویس:اعتکاف: تفاوت میان نسخهها
زهرا غلامی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>اعتکاف</big>'''؛ ماندن در مسجد همراه با روزهداری برای مدت معین. | '''<big>اعتکاف</big>'''؛ ماندن در مسجد همراه با روزهداری برای مدت معین. | ||
اعتکاف از آیینهای عبادی و دارای شرایط و هنجارهای خاصی است. این سنت دینی، در اسلام اهمیت بالاتری یافته است و برای آن، فواید و آثار فردی، جمعی، اخروی و دنیوی برشمردهاند. | اعتکاف از آیینهای عبادی و دارای شرایط و هنجارهای خاصی است. این سنت دینی، در [[اسلام]] اهمیت بالاتری یافته است و برای آن، فواید و آثار فردی، جمعی، اخروی و دنیوی برشمردهاند. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
اعتکاف، در لغت بهمعنای محبوسکردن، مقیم شدن<ref>سورة حج، آیه 25.</ref> ، رویآوردن به چیزی<ref>زبیدی، تاجالعروس، ج۱۲، ص۳۹۶-۳۹۷، ذیل واژه «عکف». </ref> و ملازمت آن همراه با تعظیم<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۳۹۲ق، ص۳۵۵.</ref> و در اصطلاح بهمعنای توقّف سه روز یا بیشتر در مسجد بهقصد قربت و مراعات شرایط آن است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۵۹. </ref> | اعتکاف، در لغت بهمعنای محبوسکردن، مقیم شدن<ref>سورة حج، آیه 25.</ref> ، رویآوردن به چیزی<ref>زبیدی، تاجالعروس، ج۱۲، ص۳۹۶-۳۹۷، ذیل واژه «عکف». </ref> و ملازمت آن همراه با تعظیم<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۳۹۲ق، ص۳۵۵.</ref> و در اصطلاح بهمعنای توقّف سه روز یا بیشتر در [[مسجد]] بهقصد قربت و مراعات شرایط آن است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۵۹. </ref> | ||
==اعتکاف در آیینهای قبلی== | ==اعتکاف در آیینهای قبلی== | ||
اعتکاف، قبل از اسلام در آیینهای دیگر نیز وجود داشته است؛ مانند دستور خداوند به حضرت ابراهیم و اسماعیل مبنی بر پاکیزه داشتن مسجدالحرام برای معتکفان؛<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ رازی، التفسیر الکبیر، ج۴، ص۴۱. </ref> مقیم شدن حضرت مریم در | اعتکاف، قبل از [[اسلام]] در آیینهای دیگر نیز وجود داشته است؛ مانند دستور خداوند به [[حضرت ابراهیم]] و اسماعیل مبنی بر پاکیزه داشتن [[مسجدالحرام]] برای معتکفان؛<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ رازی، التفسیر الکبیر، ج۴، ص۴۱. </ref> مقیم شدن [[حضرت مریم]] در [[مسجدالاقصی]]؛<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۰. </ref> مواجهه بنیاسرائیل با اعتکاف بتپرستان پس از عبور از دریا و اعتکاف بنیاسرائیل در اطراف [[گوساله سامری|گوسالۀ سامری]] در غیاب [[حضرت موسی]].<ref>سوره طه، آیه ۹۱. </ref> | ||
==اعتکاف در اسلام== | ==اعتکاف در اسلام== | ||
مشروعیت، استحباب<ref>بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج۱۱، ص۷۶۳.</ref> و ترغیب به سنت اعتکاف در اسلام از قرآن | مشروعیت، استحباب<ref>بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج۱۱، ص۷۶۳.</ref> و ترغیب به سنت اعتکاف در [[اسلام]] از [[قرآن]] <ref>سوره بقره، آیه ۱۲۵.</ref> و روایات استفاده شده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۶۰.</ref> | ||
طبق روایات، همۀ گناهان گذشتة معتکف مؤمن و امیدوار به ثواب الهی، آمرزیده میشود و اعتکاف ده روزۀ ماه | طبق روایات، همۀ گناهان گذشتة معتکف مؤمن و امیدوار به ثواب الهی، آمرزیده میشود و اعتکاف ده روزۀ [[ماه رمضان]]، برابر دو [[حج]] و دو [[عمره]] است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، 1413ق، ج 2، ص 188.</ref> | ||
==تاریخچۀ برگزاری اعتکاف== | ==تاریخچۀ برگزاری اعتکاف== | ||
1. '''کشورهای اسلامی:''' اعتکاف از صدر اسلام در میان مسلمانان وجود داشته و امروزه این مراسم در دهة آخر ماه رمضان در بسیاری از کشورهای اسلامی، در مساجد مختلف مانند مسجدالحرام و مسجدالنبی برگزار میشود.<ref> [http://www.iust.ac.ir/content/16510/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.]</ref> | 1. '''کشورهای اسلامی:''' اعتکاف از صدر اسلام در میان [[مسلمانان]] وجود داشته و امروزه این مراسم در دهة آخر [[ماه رمضان]] در بسیاری از کشورهای اسلامی، در مساجد مختلف مانند [[مسجدالحرام]] و [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] برگزار میشود.<ref> [http://www.iust.ac.ir/content/16510/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.]</ref> | ||
2. '''ایران:''' اعتکاف در زمان صفویه در شهرهای | 2. '''ایران:''' اعتکاف در زمان [[صفویه]] در شهرهای [[ایران]]، بهویژه [[قزوین]] و [[اصفهان]] بهدلیل زحمات دانشمندانی چون شیخ بهایی و شیخ لطفاللّه میسی عاملی اصفهانی، رونق خاصی داشته است. این مراسم پس از [[انقلاب اسلامی]] نیز در بسیاری از شهرها در روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ [[ماه رجب]] برگزار میشود. بر اساس پژوهشهای انجام شده، اعتکاف ابتدا در [[قم|شهر قم]] توسط میرزا مهدی بروجردی برگزار شده و سپس به تدریج به دیگر شهرهای ایران سرایت کرده است.<ref> [http://www.iust.ac.ir/content/16510/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.]</ref> | ||
==ارکان== | ==ارکان== | ||
روزه و توقف در مسجد با شرایط و احکام خاص، دو رکن اصلی اعتکاف است. | [[روزه]] و توقف در [[مسجد]] با شرایط و احکام خاص، دو رکن اصلی اعتکاف است. | ||
==زمان و مدت== | ==زمان و مدت== | ||
از منظر فقه | از منظر [[فقه اسلامی]]، در هر زمانی که [[روزه]] صحیح باشد اعتکاف نیز صحیح است؛ اما بهترین زمان آن، [[ماه رمضان]]، بهخصوص دهۀ آخر آن<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۴۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۸۲.</ref> و نیز [[ایامالبیض]] (۱۳، ۱۴ و ۱۵) [[ماه رجب]] است.<ref>فاضل موحدی لنکرانی، اعتکاف و احکام آن، 1427ق، ص18.</ref> | ||
مدت اعتکاف در فقه | مدت اعتکاف در [[فقه]] [[شیعه]]، سه روز<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۶۶. </ref> و از طلوع فجر روز اول تا غروب روز سوم است؛<ref>نراقی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۴۷-۵۴۹. </ref> اما برخی فقهای اهل سنت یک شبانهروز و برخی، زمان کوتاهتر را نیز کافی میدانند.<ref>زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۳، ص۱۷۵۲. </ref> | ||
==مکان== | ==مکان== | ||
دستهای از روایات، اعتکاف را در یکی از مساجد چهارگانه ( | دستهای از روایات، اعتکاف را در یکی از مساجد چهارگانه ([[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه]] و مسجد بصره) جایز دانستهاند. دستهای دیگر، [[مسجد جامع]] را نیز پذیرفتهاند؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۶.</ref> از این منظر، اعتکاف در [[مسجد جامع]] هر شهر بهقصد رجاء<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۳۰۵.</ref> جایز است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، ص399.</ref> | ||
==شرایط== | ==شرایط== | ||
شرایط اعتکاف عبارتاند از: | شرایط اعتکاف عبارتاند از: | ||
عقل؛ | * عقل؛ | ||
اسلام؛ | * اسلام؛ | ||
قصد قربت؛ | * قصد قربت؛ | ||
اذن شوهر برای زن و اذن پدر و مادر برای فرزند در صورت اذیّتشدن؛ | * اذن شوهر برای زن و اذن پدر و مادر برای فرزند در صورت اذیّتشدن؛ | ||
روزه (اعم از روزۀ | * روزه (اعم از روزۀ [[رمضان]]، قضا، [[نذر]])؛<ref>نراقی، مستندالشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۴۵.</ref> | ||
عدم خروج از | * عدم خروج از [[مسجد]]؛ | ||
نداشتن رابطه جنسی.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۶۳؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ج۸، ص۵۳۹؛ کاظمی، مسالک الافهام، ج۱، ص۳۵۰؛ صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۲. | * نداشتن [[رابطه جنسی]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۶۳؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ج۸، ص۵۳۹؛ کاظمی، مسالک الافهام، ج۱، ص۳۵۰؛ صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۲.</ref> | ||
برخی از فقهای اهلسنت، همچون شافعی و احمد بن حنبل (طبق قول معروف او) روزه در اعتکاف را لازم نمیدانند.<ref>نک: شیخ طوسی، الخلاف، ج۲، ص۲۲۸؛ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۳، ص۱۷۶۲. | برخی از فقهای اهلسنت، همچون شافعی و احمد بن حنبل (طبق قول معروف او) [[روزه]] در اعتکاف را لازم نمیدانند.<ref>نک: شیخ طوسی، الخلاف، ج۲، ص۲۲۸؛ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۳، ص۱۷۶۲.</ref> | ||
خروج از مسجد بهمنظور رفع نیاز مؤمن، تشییع جنازه، عیادت بیمار، نماز جمعه، اقامۀ شهادت، رفع نیازهای ضروری مانند تهیۀ خوراک لازم، تخلّی و غسل واجب، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۸۰-۱۸۲. | خروج از مسجد بهمنظور رفع نیاز مؤمن، تشییع جنازه، عیادت بیمار، نماز جمعه، اقامۀ شهادت، رفع نیازهای ضروری مانند تهیۀ خوراک لازم، تخلّی و غسل واجب، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۸۰-۱۸۲.</ref> | ||
==مبطلات و احکام== | ==مبطلات و احکام== | ||
مبطلات روزه و همچنین آمیزش در شب،<ref>نراقی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۷۱. | مبطلات روزه و همچنین آمیزش در شب،<ref>نراقی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۷۱.</ref> اعتکاف را باطل میکند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۰۷.</ref> بطلان اعتکاف واجب بهوسیلۀ آمیزش، موجب [[کفّاره]] است (آزاد کردن برده یا دو ماه روزه گرفتن و یا اطعام شصت فقیر).<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۲۶۰.</ref> | ||
==فواید و آثار== | ==فواید و آثار== | ||
برخی از مهمترین آثار اعتکاف عبارتاند از: | برخی از مهمترین آثار اعتکاف عبارتاند از: | ||
* آمرزش گناهان و فراهم شدن زمینۀ توبه؛ | |||
* نزدیکی به خدا و جلب محبت او؛ | |||
* دستیابی به بهشت الهی؛ | |||
* تقویت اراده؛ | |||
* انس با معنویات؛ | |||
* دوری از غفلت؛ | |||
* تواضع و فروتنی؛ | |||
* کاهش جرم و فساد؛ | |||
* آشنایی با مؤمنان و تمرین آداب مراوده؛<ref> [https://www.ziaossalehin.ir/fa/content/6012 «اعتکاف و آثار آن»، پایگاه انترنتی ضیاء الصالحین.]</ref> | |||
* ایجاد زمینۀ مناسب برای اندیشیدن و تعقل؛<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/159057/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%A2%D9%86-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «اعتکاف و فلسفه آن چیست و از چه زمانی شروع شده است؟»، وبسایت راسخون.]</ref> | |||
* دعوت به خوبیها؛ | |||
* سنتی نیکو برای جامعه؛ | |||
* دفاع از ارزشها.<ref>[http://www.iust.ac.ir/content/16510/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.]</ref> | |||
* | |||
==پژوهشها و آثار علمی== | ==پژوهشها و آثار علمی== | ||
در زمینة اعتکاف آثار متعددی توسط علمای فریقین تدوین شدهاند؛ برای مثال، | در زمینة اعتکاف آثار متعددی توسط علمای فریقین تدوین شدهاند؛ برای مثال، محمد بن ادریس شافعی و داوود اصفهانی تکنگاریهایی با عنوان «کتابالاعتکاف» تدوین کردهاند. <br> | ||
از فقهای متقدم امامیه از ابوالفضل صابونی و شیخ صدوق نوشتههایی تحت همین عنوان | از فقهای متقدم امامیه از ابوالفضل صابونی و شیخ صدوق نوشتههایی تحت همین عنوان بهجا مانده است. «الاعتکافیه» از معینالدین سالم بن بدران بصری، «الاعتکافیه یا ماء الحیات و صافی الفرات» از شیخ لطفالله میسی اصفهانی، «الکفاف فی مسائل الاعتکاف» از مولی محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی، «الاعتکافیه» از سیدمحمدعلی شهرستانی، آثاری هستند که در دوره میانه و متأخر از سوی فقهای شیعه تدوین شدهاند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/5647/1/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81 «اعتکاف»، وبسایت تابناک.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۱۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۰۶
اعتکاف؛ ماندن در مسجد همراه با روزهداری برای مدت معین.
اعتکاف از آیینهای عبادی و دارای شرایط و هنجارهای خاصی است. این سنت دینی، در اسلام اهمیت بالاتری یافته است و برای آن، فواید و آثار فردی، جمعی، اخروی و دنیوی برشمردهاند.
مفهومشناسی
اعتکاف، در لغت بهمعنای محبوسکردن، مقیم شدن[۱] ، رویآوردن به چیزی[۲] و ملازمت آن همراه با تعظیم[۳] و در اصطلاح بهمعنای توقّف سه روز یا بیشتر در مسجد بهقصد قربت و مراعات شرایط آن است.[۴]
اعتکاف در آیینهای قبلی
اعتکاف، قبل از اسلام در آیینهای دیگر نیز وجود داشته است؛ مانند دستور خداوند به حضرت ابراهیم و اسماعیل مبنی بر پاکیزه داشتن مسجدالحرام برای معتکفان؛[۵] مقیم شدن حضرت مریم در مسجدالاقصی؛[۶] مواجهه بنیاسرائیل با اعتکاف بتپرستان پس از عبور از دریا و اعتکاف بنیاسرائیل در اطراف گوسالۀ سامری در غیاب حضرت موسی.[۷]
اعتکاف در اسلام
مشروعیت، استحباب[۸] و ترغیب به سنت اعتکاف در اسلام از قرآن [۹] و روایات استفاده شده است.[۱۰] طبق روایات، همۀ گناهان گذشتة معتکف مؤمن و امیدوار به ثواب الهی، آمرزیده میشود و اعتکاف ده روزۀ ماه رمضان، برابر دو حج و دو عمره است.[۱۱]
تاریخچۀ برگزاری اعتکاف
1. کشورهای اسلامی: اعتکاف از صدر اسلام در میان مسلمانان وجود داشته و امروزه این مراسم در دهة آخر ماه رمضان در بسیاری از کشورهای اسلامی، در مساجد مختلف مانند مسجدالحرام و مسجدالنبی برگزار میشود.[۱۲]
2. ایران: اعتکاف در زمان صفویه در شهرهای ایران، بهویژه قزوین و اصفهان بهدلیل زحمات دانشمندانی چون شیخ بهایی و شیخ لطفاللّه میسی عاملی اصفهانی، رونق خاصی داشته است. این مراسم پس از انقلاب اسلامی نیز در بسیاری از شهرها در روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رجب برگزار میشود. بر اساس پژوهشهای انجام شده، اعتکاف ابتدا در شهر قم توسط میرزا مهدی بروجردی برگزار شده و سپس به تدریج به دیگر شهرهای ایران سرایت کرده است.[۱۳]
ارکان
روزه و توقف در مسجد با شرایط و احکام خاص، دو رکن اصلی اعتکاف است.
زمان و مدت
از منظر فقه اسلامی، در هر زمانی که روزه صحیح باشد اعتکاف نیز صحیح است؛ اما بهترین زمان آن، ماه رمضان، بهخصوص دهۀ آخر آن[۱۴] و نیز ایامالبیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵) ماه رجب است.[۱۵] مدت اعتکاف در فقه شیعه، سه روز[۱۶] و از طلوع فجر روز اول تا غروب روز سوم است؛[۱۷] اما برخی فقهای اهل سنت یک شبانهروز و برخی، زمان کوتاهتر را نیز کافی میدانند.[۱۸]
مکان
دستهای از روایات، اعتکاف را در یکی از مساجد چهارگانه (مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجد کوفه و مسجد بصره) جایز دانستهاند. دستهای دیگر، مسجد جامع را نیز پذیرفتهاند؛[۱۹] از این منظر، اعتکاف در مسجد جامع هر شهر بهقصد رجاء[۲۰] جایز است.[۲۱]
شرایط
شرایط اعتکاف عبارتاند از:
- عقل؛
- اسلام؛
- قصد قربت؛
- اذن شوهر برای زن و اذن پدر و مادر برای فرزند در صورت اذیّتشدن؛
- روزه (اعم از روزۀ رمضان، قضا، نذر)؛[۲۲]
- عدم خروج از مسجد؛
- نداشتن رابطه جنسی.[۲۳]
برخی از فقهای اهلسنت، همچون شافعی و احمد بن حنبل (طبق قول معروف او) روزه در اعتکاف را لازم نمیدانند.[۲۴] خروج از مسجد بهمنظور رفع نیاز مؤمن، تشییع جنازه، عیادت بیمار، نماز جمعه، اقامۀ شهادت، رفع نیازهای ضروری مانند تهیۀ خوراک لازم، تخلّی و غسل واجب، جایز است.[۲۵]
مبطلات و احکام
مبطلات روزه و همچنین آمیزش در شب،[۲۶] اعتکاف را باطل میکند.[۲۷] بطلان اعتکاف واجب بهوسیلۀ آمیزش، موجب کفّاره است (آزاد کردن برده یا دو ماه روزه گرفتن و یا اطعام شصت فقیر).[۲۸]
فواید و آثار
برخی از مهمترین آثار اعتکاف عبارتاند از:
- آمرزش گناهان و فراهم شدن زمینۀ توبه؛
- نزدیکی به خدا و جلب محبت او؛
- دستیابی به بهشت الهی؛
- تقویت اراده؛
- انس با معنویات؛
- دوری از غفلت؛
- تواضع و فروتنی؛
- کاهش جرم و فساد؛
- آشنایی با مؤمنان و تمرین آداب مراوده؛[۲۹]
- ایجاد زمینۀ مناسب برای اندیشیدن و تعقل؛[۳۰]
- دعوت به خوبیها؛
- سنتی نیکو برای جامعه؛
- دفاع از ارزشها.[۳۱]
پژوهشها و آثار علمی
در زمینة اعتکاف آثار متعددی توسط علمای فریقین تدوین شدهاند؛ برای مثال، محمد بن ادریس شافعی و داوود اصفهانی تکنگاریهایی با عنوان «کتابالاعتکاف» تدوین کردهاند.
از فقهای متقدم امامیه از ابوالفضل صابونی و شیخ صدوق نوشتههایی تحت همین عنوان بهجا مانده است. «الاعتکافیه» از معینالدین سالم بن بدران بصری، «الاعتکافیه یا ماء الحیات و صافی الفرات» از شیخ لطفالله میسی اصفهانی، «الکفاف فی مسائل الاعتکاف» از مولی محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی، «الاعتکافیه» از سیدمحمدعلی شهرستانی، آثاری هستند که در دوره میانه و متأخر از سوی فقهای شیعه تدوین شدهاند.[۳۲]
پانویس
- ↑ سورة حج، آیه 25.
- ↑ زبیدی، تاجالعروس، ج۱۲، ص۳۹۶-۳۹۷، ذیل واژه «عکف».
- ↑ راغب اصفهانی، مفردات، ۱۳۹۲ق، ص۳۵۵.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۵۹.
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ رازی، التفسیر الکبیر، ج۴، ص۴۱.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۰.
- ↑ سوره طه، آیه ۹۱.
- ↑ بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج۱۱، ص۷۶۳.
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۲۵.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۶۰.
- ↑ صدوق، من لایحضره الفقیه، 1413ق، ج 2، ص 188.
- ↑ «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.
- ↑ «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۴۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۸۲.
- ↑ فاضل موحدی لنکرانی، اعتکاف و احکام آن، 1427ق، ص18.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۶۶.
- ↑ نراقی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۴۷-۵۴۹.
- ↑ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۳، ص۱۷۵۲.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۶.
- ↑ خمینی، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۳۰۵.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، ص399.
- ↑ نراقی، مستندالشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۴۵.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۶۳؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ج۸، ص۵۳۹؛ کاظمی، مسالک الافهام، ج۱، ص۳۵۰؛ صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۲.
- ↑ نک: شیخ طوسی، الخلاف، ج۲، ص۲۲۸؛ زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۳، ص۱۷۶۲.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۱۸۰-۱۸۲.
- ↑ نراقی، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، ج۱۰، ص۵۷۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۲۰۷.
- ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۲۶۰.
- ↑ «اعتکاف و آثار آن»، پایگاه انترنتی ضیاء الصالحین.
- ↑ «اعتکاف و فلسفه آن چیست و از چه زمانی شروع شده است؟»، وبسایت راسخون.
- ↑ «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت.
- ↑ «اعتکاف»، وبسایت تابناک.
منابع
- قرآن.
- «اعتکاف و آثار آن»، پایگاه انترنتی ضیاء الصالحین، تاریخ درج مطلب: ۸ آوریل 2017م.
- «اعتکاف»، وبسایت تابناک، تاریخ بازدید: 5 دی 1401ش.
- «اعتکاف و فلسفه آن چیست و از چه زمانی شروع شده است؟»، وبسایت راسخون، تاریخ بارگزاری: 27 خرداد 1389ش.
- «اعتکاف راهی بهسوی خدا»، وبسایت پایگاه مقاومت حضرت امیرالمومنین دانشگاه علم و صنعت، تاریخ بارگزاری: 5 آبان 1401ش.
- بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعه، تهران، فرهنگ سبز، چ1، 1429ق.
- جزیری، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت، بینا، ۱۴۰۶ق.
- خمینی، روحالله، تحریر الوسیله، نجف، مطبعة الاداب، بیتا.
- راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ القرآن، بهتحقیق ندیم مرعشلی، قاهره، بینا، ۱۳۹۲ق.
- زبیدی، مرتضی، تاجالعروس، بیروت، دار الفکر، چ1، 1414ق.
- زحیلی، وهبة بن مصطفی، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دار الفکر، چ2، 1405ق.
- سمرقندی، علاءالدین، تحفه الفقهاء، بیروت، بینا، ۱۴۰۵ق.
- شهید ثانی، زینالدین، الروضة البهیة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، فرهنگ اسلامی، چ2، 1365ش.
- صدوق، محمد بن على، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چ2، 1413ق.
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، چ2، 1409هق.
- طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، بینا، ۱۴۰۷ق.
- فاضل لنکرانی، محمد، اعتکاف و احکام آن، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، چ1، 1427ق.
- کاظمی، فاضل، مسالک الافهام إلی آیات الأحکام، بیجا، بینا، بیتا.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش علیاکبر غفاری، بیروت، بینا، ۱۴۰۱ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، نجف، بینا، ۱۳۸۹ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404ق.
- نراقی، احمد، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم، مؤسسة آل البیت، چ1، 1415ق.