پرش به محتوا

پیش‌نویس:میله سخی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
imported>ذاکرحسین احمدی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''<big>میله سخی؛</big>''' جشن و آیین برافراشتن عَلَم منسوب به امام‌ علی.
'''<big>میله سخی؛</big>''' جشن و آیین برافراشتن عَلَم منسوب به [[امام علی|امام‌ علی]].


میلۀ سخی، در روز اول سال نو خورشیدی، با حضور پرشور مردم، مقامات و مهمانان خارجی در مزار شریف و کابل، آغاز می‌شود. مردم معتقدند نوروز با روز جانشینی حضرت علی مصادف بوده، به‌همین دلیل، به‌نشانۀ ارادت به آن امام، هر سال، پرچمی منسوب به‌ آن ‌حضرت ‌را بر ‌می‌افرازند.
میلۀ سخی، در روز اول سال نو خورشیدی، با حضور پرشور مردم، مقامات و مهمانان خارجی در [[مزار شریف]] و [[کابل]]، آغاز می‌شود. مردم معتقدند [[نوروز]] با روز جانشینی [[حضرت علی]] مصادف بوده، به‌همین دلیل، به‌نشانۀ ارادت به آن امام، هر سال، پرچمی منسوب به‌ آن ‌حضرت ‌را بر ‌می‌افرازند.
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
میلل سخی که به آن جَهَنده‌بالا،<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.</ref>  جَندَه، عَلَم، جَدّه و ژَندۀ سخی هم می‌گویند،<ref>[https://ghasedak24.com/article/62/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «نوروز در افغانستان»، وب‌سایت قاصدک24.]</ref>  به‌معنای برافراشتن عَلَم حضرت علی در مسجد کبود مزارشریف و کابل است.  
میلۀ سخی که به آن جَهَنده‌بالا،<ref>عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.</ref>  جَندَه، عَلَم، جَدّه و ژَندۀ سخی هم می‌گویند،<ref>[https://ghasedak24.com/article/62/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «نوروز در افغانستان»، وب‌سایت قاصدک24.]</ref>  به‌معنای برافراشتن عَلَم حضرت علی در [[مسجد کبود]] [[مزارشریف]] و [[کابل]] است.  
==تاریخچه==
==تاریخچه==
این مراسم از تاریخچه‌ای طولانی برخوردار است. در عهد سلطان‌سنجر سلجوقی (530ق)، قبری منسوب به حضرت علی در قریۀ خواجه خیران، از قریه‌های اطراف شهر تاریخی بلخ، کشف می‌شود.<ref>[https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-3/830022-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87 «نوروز در آسیای میانه»، وب‌سایت شبکه شرق.]</ref>  سلطان‌سنجر بنایی روی آن مرقد می‌سازد که با حملۀ مغول ویران شده،<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  اما پس از مدتی دوباره بازسازی می‌شود.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  همچنین، نائب محمد علم خان در سال 1288ش، چوبی محکم و صاف را از جنگل‌های ماوراءالنهر به‌عنوان علم مولا‌علی در روضۀ شریف برافراشت که هنوز هم مورد استفاده است.<ref> [http://rahimi-2006.blogfa.com/post/105/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رحیمی، «نوروز در شهرهای افغانستان»، وبلاگ رحیمی.]</ref>   
این مراسم از تاریخچه‌ای طولانی برخوردار است. در عهد سلطان‌سنجر سلجوقی (530ق)، قبری منسوب به [[حضرت علی]] در قریۀ خواجه خیران، از قریه‌های اطراف شهر تاریخی [[بلخ]]، کشف می‌شود.<ref>[https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-3/830022-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87 «نوروز در آسیای میانه»، وب‌سایت شبکه شرق.]</ref>  سلطان‌سنجر بنایی روی آن مرقد می‌سازد که با حملۀ مغول ویران شده،<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  اما پس از مدتی دوباره بازسازی می‌شود.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  همچنین، نائب محمد علم خان در سال 1288ش، چوبی محکم و صاف را از جنگل‌های ماوراءالنهر به‌عنوان علم مولا‌علی در روضۀ شریف برافراشت که هنوز هم مورد استفاده است.<ref> [http://rahimi-2006.blogfa.com/post/105/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 رحیمی، «نوروز در شهرهای افغانستان»، وبلاگ رحیمی.]</ref>   
==شیوۀ برگزاری مراسم==
==شیوۀ برگزاری مراسم==
===میلۀ سخی در مزارشریف===
===میلۀ سخی در مزارشریف===
میلۀ سخی، باشکوه‌ترین مراسم سال نو در افغانستان است که با تشریفات خاصی انجام می‌شود.<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص66.</ref>  چند روز پیش از نوروز، با مشارکت مقامات، روحانیون، تجار و اصناف مختلف بازار، کمیته‌ای برای مراسم، تشکیل می‌شود.<ref>[https://boyernews.com/338584/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C/ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.]</ref>  رسته‌های زرگران، نقره‌کاران، مسگران و بزازان، هرکدام در نوسازی و تزیین در و دیوار روضۀ شریف و عَلَم شاه اولیا، سهیم می‌شوند.<ref>[https://boyernews.com/338584/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C/ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.]</ref>  همچنین، قبل از فرارسیدن سال نو، مردم از شهرهای مختلف با خواندن شعر معروف «بیا بریم به مزار ملا ممد جان»، راهی مزارشریف می‌شوند تا خود را به مراسم جهنده‌بالا و میلۀ گل سرخ برسانند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  صبح روز اول حَمَل (فروردین)، مردمی که از اقصی نقاط کشور و کشورهای همسایه،<ref>[https://www.mizan.news/138321/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86/ «نگاهی به آداب و رسوم عید نوروز در افغانستان»، وب‌سایت میزان.]</ref>  حتی کشورهای اروپایی،‌<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2022029/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%DA%AF%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84 رجایی، «میله گل سرخ، پیوند میان نوروز و باورهای اعتقادی شیعه و اهل تسنن»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>  در مزارشریف جمع شده‌اند، برای برپایی مراسم جهندۀ سخی، در روضۀ شریف گردهم می‌آیند. آنها تا چهل‌روز در هتل‌های نزدیک روضۀ شریف، مکاتب و مساجد ساکن می‌شوند.<ref>[http://bisharatnews.blogfa.com/category/13 گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.]</ref>  در این ایام، مزارشریف بیشترین جمعیت زائر در داخل و بیرون روضه را دارد.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  
میلۀ سخی، باشکوه‌ترین مراسم سال نو در [[افغانستان]] است که با تشریفات خاصی انجام می‌شود.<ref>عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص66.</ref>  چند روز پیش از نوروز، با مشارکت مقامات، روحانیون، تجار و اصناف مختلف بازار، کمیته‌ای برای مراسم، تشکیل می‌شود.<ref>[https://boyernews.com/338584/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C/ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.]</ref>  رسته‌های زرگران، نقره‌کاران، مسگران و بزازان، هرکدام در نوسازی و تزیین در و دیوار روضۀ شریف و عَلَم شاه اولیا، سهیم می‌شوند.<ref>[https://boyernews.com/338584/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C/ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.]</ref>  همچنین، قبل از فرارسیدن سال نو، مردم از شهرهای مختلف با خواندن شعر معروف «بیا بریم به مزار ملا ممد جان»، راهی [[مزارشریف]] می‌شوند تا خود را به مراسم جهنده‌بالا و میلۀ گل سرخ برسانند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  صبح روز اول حَمَل (فروردین)، مردمی که از اقصی نقاط کشور و کشورهای همسایه،<ref>[https://www.mizan.news/138321/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86/ «نگاهی به آداب و رسوم عید نوروز در افغانستان»، وب‌سایت میزان.]</ref>  حتی کشورهای اروپایی،‌<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2022029/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%DA%AF%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84 رجایی، «میله گل سرخ، پیوند میان نوروز و باورهای اعتقادی شیعه و اهل تسنن»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>  در مزارشریف جمع شده‌اند، برای برپایی مراسم جهندۀ سخی، در روضۀ شریف گردهم می‌آیند. آنها تا چهل‌ روز در هتل‌های نزدیک روضۀ شریف، مکاتب و مساجد ساکن می‌شوند.<ref>[http://bisharatnews.blogfa.com/category/13 گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.]</ref>  در این ایام، مزارشریف بیشترین جمعیت زائر در داخل و بیرون روضه را دارد.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  
====برپایی جهندۀ سخی====
====برپایی جهندۀ سخی====
برافراشتن علم با سخنرانی مقامات حاضر در مراسم، شلیک 21 گلولۀ توپ و به پرواز در آمدن خیل عظیمی از کبوتران سفید،<ref>[http://shokouh1.blogfa.com/post/26 رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.]</ref>  در میان هلهله و فریاد مردم آغاز می‌شود.<ref>[http://bisharatnews.blogfa.com/category/13 گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.]</ref>  لحظۀ برافراشته‌شدن علم، با دعا و خواستن حاجات از صاحب علم همراه است.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  آنها باور دارند اگر جهنده به آسانی برافراشته شد، سالی نیک و پربار را پیش رو دارند، اما اگر به سختی در جای خودش نصب شود، سال خوبی پیش روی آنها نخواهد بود.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما»].</ref>  
برافراشتن علم با سخنرانی مقامات حاضر در مراسم، شلیک 21 گلولۀ توپ و به پرواز در آمدن خیل عظیمی از کبوتران سفید،<ref>[http://shokouh1.blogfa.com/post/26 رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.]</ref>  در میان هلهله و فریاد مردم آغاز می‌شود.<ref>[http://bisharatnews.blogfa.com/category/13 گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.]</ref>  لحظۀ برافراشته‌شدن علم، با دعا و خواستن حاجات از صاحب علم همراه است.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  آنها باور دارند اگر جهنده به آسانی برافراشته شد، سالی نیک و پربار را پیش رو دارند، اما اگر به سختی در جای خودش نصب شود، سال خوبی پیش روی آنها نخواهد بود.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما»].</ref>  
مکانی که علم سخی در آن برافراشته می‌‌شود، به‌سمت قبلۀ روضۀ شریف است<ref>[https://www.jadidonline.com/story/31032009/frnk/norooz_mazar تدبیر، «جشن گل سرخ»، وب‌سایت جدیدآنلاین.]</ref>  که بر سر در آن شعری از عبدالرحمن جامی حک شده است:<ref>عابدوف، آداب، آیین¬ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.</ref>
مکانی که علم سخی در آن برافراشته می‌‌شود، به‌سمت قبلۀ روضۀ شریف است<ref>[https://www.jadidonline.com/story/31032009/frnk/norooz_mazar تدبیر، «جشن گل سرخ»، وب‌سایت جدیدآنلاین.]</ref>  که بر سر در آن شعری از عبدالرحمن جامی حک شده است:<ref>عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.</ref>
{{آغاز نستعلیق}}
{{آغاز نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
خط ۱۸: خط ۱۸:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{{پایان نستعلیق}}
{{پایان نستعلیق}}
در این مراسم مردم سعی می‌کنند پارچه‌هایی را به علم ببندند. سپس تکه‌هایی از پارچۀ علم دست‌دوزی شدۀ سبزرنگ را که روپوش آن است، به‌عنوان تبرک بردارند.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref>  علم مولا‌علی چهل‌روز برافراشته است.<ref>«میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.</ref>  روز چهلم، عَلَم را طی مراسم خاصی پایین می‌آورند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.] </ref>  
در این مراسم مردم سعی می‌کنند پارچه‌هایی را به علم ببندند. سپس تکه‌هایی از پارچۀ علم دست‌دوزی شدۀ سبزرنگ را که روپوش آن است، به‌عنوان تبرک بردارند.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref>  علم مولا‌علی چهل‌ روز برافراشته است.<ref>«میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.</ref>  روز چهلم، عَلَم را طی مراسم خاصی پایین می‌آورند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.] </ref>  
====نذر در میلۀ سخی====
====نذر در میلۀ سخی====
مردم در شب و روز نوروز، نذورات نقدی خود را به صندوق روضۀ شریف برده و در طول چهل ‌روز به ادای نذر و خیرات اقدام می‌کنند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.] </ref>  
مردم در شب و روز [[نوروز]]، نذورات نقدی خود را به صندوق روضۀ شریف برده و در طول چهل ‌روز به ادای نذر و خیرات اقدام می‌کنند.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1396/03/02/sakhi-shrine-mazar-e-sharif/ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.] </ref>  
====شفای بیماران====
====شفای بیماران====
مردم معتقدند شاه اولیا، بیماران را شفا می‌دهد. آنها به امید شفا، بیماران خود را از سراسر کشور، حتی برخی افراد در کشورهای همسایه به روضۀ سخی می‌آورند.<ref>[http://shokouh1.blogfa.com/post/26 رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.]</ref>  برخی گزارش‌ها از شفا یافتن بیماران در طول این مراسم شنیده شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/1273543/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%DA%AF%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81 «میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>
مردم معتقدند شاه اولیا، بیماران را شفا می‌دهد. آنها به امید شفا، بیماران خود را از سراسر کشور، حتی برخی افراد در کشورهای همسایه به روضۀ سخی می‌آورند.<ref>[http://shokouh1.blogfa.com/post/26 رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.]</ref>  برخی گزارش‌ها از شفا یافتن بیماران در طول این مراسم شنیده شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/1273543/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%87-%DA%AF%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81 «میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>
===میلۀ سخی در کابل===
===میلۀ سخی در کابل===
میلۀ سخی در غرب دامنۀ کوه آسمایی (کوه تلویزیون)،<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84 «زیارتگاه سخی»، ویکی شیعه.]</ref>  در کابل، برگزار می‌شود. مردم معتقدند آن‌جا قدم‌گاه حضرت علی است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/16/1096528/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%AE%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.]</ref>
میلۀ سخی در غرب دامنۀ کوه آسمایی (کوه تلویزیون)،<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84 «زیارتگاه سخی»، ویکی شیعه.]</ref>  در کابل، برگزار می‌شود. مردم معتقدند آن‌جا قدم‌گاه [[حضرت علی]] است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/16/1096528/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%AE%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.]</ref>
====شب میلۀ سخی====
====شب میلۀ سخی====
در کابل همانند مزارشریف، مردم شب سال نو را با دعا و خواندن اشعار منقبت (مدح) در وصف حضرت علی به پایان می‌رسانند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/762/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 شریعتی، «نوروز در افغانستان»، وبلاگ جاغوری.]</ref>  
در [[کابل]] همانند [[مزارشریف]]، مردم شب سال نو را با دعا و خواندن اشعار منقبت (مدح) در وصف [[حضرت علی]] به پایان می‌رسانند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/762/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 شریعتی، «نوروز در افغانستان»، وبلاگ جاغوری.]</ref>  
====برافراشتن علم در زیارتگاه سخی کابل====
====برافراشتن علم در زیارتگاه سخی کابل====
صبح روز اول سال، مقامات و همۀ اقشار مردم، در زیارتگاه سخی، گردهم می‌آیند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/16/1096528/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%AE%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.]</ref>  مراسم، با سخنرانی مقامات و روحانیون آغاز می‌شود. پس از آن، علما، پهلوانان و افراد موجه، عَلَم تزیین‌شده با پارچۀ سبز ابریشمی به‌نام جهندۀ سخی را در میان هلهله و هیجان مردم و با ذکر یاعلی، بلند می‌کنند.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref>  زائران، پارچه‌های ابریشمی گران‌قیمتی را به‌ نشانۀ تبرک و خواستن حوائج به عَلَم می‌بندند. سپس جندۀ مولا را به‌عنوان تبرک لمس کرده، می‌بوسند و حوائج خود را از حضرت علی می‌خواهند. آنها به این مناسبت، اشعاری را زمزمه می‌کنند:<ref>[https://www.hazaranica.com/nowruz-in-afghanistan/ کیانی، «نوروز در افغانستان معاصر»، وب‌سایب دانش‌نامه هزاره.]</ref>
صبح روز اول سال، مقامات و همۀ اقشار مردم، در زیارتگاه سخی، گردهم می‌آیند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/16/1096528/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D8%AE%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.]</ref>  مراسم، با سخنرانی مقامات و روحانیون آغاز می‌شود. پس از آن، علما، پهلوانان و افراد موجه، عَلَم تزیین‌شده با پارچۀ سبز ابریشمی به‌نام جهندۀ سخی را در میان هلهله و هیجان مردم و با ذکر یاعلی، بلند می‌کنند.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139385 رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.]</ref>  زائران، پارچه‌های ابریشمی گران‌قیمتی را به‌ نشانۀ تبرک و خواستن حوائج به عَلَم می‌بندند. سپس جندۀ مولا را به‌عنوان تبرک لمس کرده، می‌بوسند و حوائج خود را از حضرت علی می‌خواهند. آنها به این مناسبت، اشعاری را زمزمه می‌کنند:<ref>[https://www.hazaranica.com/nowruz-in-afghanistan/ کیانی، «نوروز در افغانستان معاصر»، وب‌سایب دانش‌نامه هزاره.]</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{{پایان نستعلیق}}  
{{پایان نستعلیق}}  
علم سخی در کابل نیز تا چهل‌روز برافراشته می‌ماند. در این مدت مردم به زیارت و نیایش می‌پردازند.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  روز چهلم طی مراسمی در حضور تعدادی از مردم با سخنرانی و دعا، علم را پایین می‌آورند.<ref>[https://middleeastpress.com/slideshow/%D8%AC%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B4/ «جهندۀ حضرت علی (ع) در مزار و کابل برافراشته شد»، وب‌سایت خاورمیانه.]</ref>
علم سخی در [[کابل]] نیز تا چهل‌روز برافراشته می‌ماند. در این مدت مردم به زیارت و [[نیایش]] می‌پردازند.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/3743 صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.]</ref>  روز چهلم طی مراسمی در حضور تعدادی از مردم با سخنرانی و دعا، علم را پایین می‌آورند.<ref>[https://middleeastpress.com/slideshow/%D8%AC%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B4/ «جهندۀ حضرت علی در مزار و کابل برافراشته شد»، وب‌سایت خاورمیانه.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==

نسخهٔ ۲ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۹

میله سخی؛ جشن و آیین برافراشتن عَلَم منسوب به امام‌ علی.

میلۀ سخی، در روز اول سال نو خورشیدی، با حضور پرشور مردم، مقامات و مهمانان خارجی در مزار شریف و کابل، آغاز می‌شود. مردم معتقدند نوروز با روز جانشینی حضرت علی مصادف بوده، به‌همین دلیل، به‌نشانۀ ارادت به آن امام، هر سال، پرچمی منسوب به‌ آن ‌حضرت ‌را بر ‌می‌افرازند.

مفهوم‌شناسی

میلۀ سخی که به آن جَهَنده‌بالا،[۱] جَندَه، عَلَم، جَدّه و ژَندۀ سخی هم می‌گویند،[۲] به‌معنای برافراشتن عَلَم حضرت علی در مسجد کبود مزارشریف و کابل است.

تاریخچه

این مراسم از تاریخچه‌ای طولانی برخوردار است. در عهد سلطان‌سنجر سلجوقی (530ق)، قبری منسوب به حضرت علی در قریۀ خواجه خیران، از قریه‌های اطراف شهر تاریخی بلخ، کشف می‌شود.[۳] سلطان‌سنجر بنایی روی آن مرقد می‌سازد که با حملۀ مغول ویران شده،[۴] اما پس از مدتی دوباره بازسازی می‌شود.[۵] همچنین، نائب محمد علم خان در سال 1288ش، چوبی محکم و صاف را از جنگل‌های ماوراءالنهر به‌عنوان علم مولا‌علی در روضۀ شریف برافراشت که هنوز هم مورد استفاده است.[۶]

شیوۀ برگزاری مراسم

میلۀ سخی در مزارشریف

میلۀ سخی، باشکوه‌ترین مراسم سال نو در افغانستان است که با تشریفات خاصی انجام می‌شود.[۷] چند روز پیش از نوروز، با مشارکت مقامات، روحانیون، تجار و اصناف مختلف بازار، کمیته‌ای برای مراسم، تشکیل می‌شود.[۸] رسته‌های زرگران، نقره‌کاران، مسگران و بزازان، هرکدام در نوسازی و تزیین در و دیوار روضۀ شریف و عَلَم شاه اولیا، سهیم می‌شوند.[۹] همچنین، قبل از فرارسیدن سال نو، مردم از شهرهای مختلف با خواندن شعر معروف «بیا بریم به مزار ملا ممد جان»، راهی مزارشریف می‌شوند تا خود را به مراسم جهنده‌بالا و میلۀ گل سرخ برسانند.[۱۰] صبح روز اول حَمَل (فروردین)، مردمی که از اقصی نقاط کشور و کشورهای همسایه،[۱۱] حتی کشورهای اروپایی،‌[۱۲] در مزارشریف جمع شده‌اند، برای برپایی مراسم جهندۀ سخی، در روضۀ شریف گردهم می‌آیند. آنها تا چهل‌ روز در هتل‌های نزدیک روضۀ شریف، مکاتب و مساجد ساکن می‌شوند.[۱۳] در این ایام، مزارشریف بیشترین جمعیت زائر در داخل و بیرون روضه را دارد.[۱۴]

برپایی جهندۀ سخی

برافراشتن علم با سخنرانی مقامات حاضر در مراسم، شلیک 21 گلولۀ توپ و به پرواز در آمدن خیل عظیمی از کبوتران سفید،[۱۵] در میان هلهله و فریاد مردم آغاز می‌شود.[۱۶] لحظۀ برافراشته‌شدن علم، با دعا و خواستن حاجات از صاحب علم همراه است.[۱۷] آنها باور دارند اگر جهنده به آسانی برافراشته شد، سالی نیک و پربار را پیش رو دارند، اما اگر به سختی در جای خودش نصب شود، سال خوبی پیش روی آنها نخواهد بود.[۱۸] مکانی که علم سخی در آن برافراشته می‌‌شود، به‌سمت قبلۀ روضۀ شریف است[۱۹] که بر سر در آن شعری از عبدالرحمن جامی حک شده است:[۲۰] الگو:آغاز نستعلیق الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق در این مراسم مردم سعی می‌کنند پارچه‌هایی را به علم ببندند. سپس تکه‌هایی از پارچۀ علم دست‌دوزی شدۀ سبزرنگ را که روپوش آن است، به‌عنوان تبرک بردارند.[۲۱] علم مولا‌علی چهل‌ روز برافراشته است.[۲۲] روز چهلم، عَلَم را طی مراسم خاصی پایین می‌آورند.[۲۳]

نذر در میلۀ سخی

مردم در شب و روز نوروز، نذورات نقدی خود را به صندوق روضۀ شریف برده و در طول چهل ‌روز به ادای نذر و خیرات اقدام می‌کنند.[۲۴]

شفای بیماران

مردم معتقدند شاه اولیا، بیماران را شفا می‌دهد. آنها به امید شفا، بیماران خود را از سراسر کشور، حتی برخی افراد در کشورهای همسایه به روضۀ سخی می‌آورند.[۲۵] برخی گزارش‌ها از شفا یافتن بیماران در طول این مراسم شنیده شده است.[۲۶]

میلۀ سخی در کابل

میلۀ سخی در غرب دامنۀ کوه آسمایی (کوه تلویزیون)،[۲۷] در کابل، برگزار می‌شود. مردم معتقدند آن‌جا قدم‌گاه حضرت علی است.[۲۸]

شب میلۀ سخی

در کابل همانند مزارشریف، مردم شب سال نو را با دعا و خواندن اشعار منقبت (مدح) در وصف حضرت علی به پایان می‌رسانند.[۲۹]

برافراشتن علم در زیارتگاه سخی کابل

صبح روز اول سال، مقامات و همۀ اقشار مردم، در زیارتگاه سخی، گردهم می‌آیند.[۳۰] مراسم، با سخنرانی مقامات و روحانیون آغاز می‌شود. پس از آن، علما، پهلوانان و افراد موجه، عَلَم تزیین‌شده با پارچۀ سبز ابریشمی به‌نام جهندۀ سخی را در میان هلهله و هیجان مردم و با ذکر یاعلی، بلند می‌کنند.[۳۱] زائران، پارچه‌های ابریشمی گران‌قیمتی را به‌ نشانۀ تبرک و خواستن حوائج به عَلَم می‌بندند. سپس جندۀ مولا را به‌عنوان تبرک لمس کرده، می‌بوسند و حوائج خود را از حضرت علی می‌خواهند. آنها به این مناسبت، اشعاری را زمزمه می‌کنند:[۳۲] الگو:آغاز نستعلیق الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق و یا الگو:آغاز نستعلیق الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق علم سخی در کابل نیز تا چهل‌روز برافراشته می‌ماند. در این مدت مردم به زیارت و نیایش می‌پردازند.[۳۳] روز چهلم طی مراسمی در حضور تعدادی از مردم با سخنرانی و دعا، علم را پایین می‌آورند.[۳۴]

پانویس

  1. ↑ عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.
  2. ↑ «نوروز در افغانستان»، وب‌سایت قاصدک24.
  3. ↑ «نوروز در آسیای میانه»، وب‌سایت شبکه شرق.
  4. ↑ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  5. ↑ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  6. ↑ رحیمی، «نوروز در شهرهای افغانستان»، وبلاگ رحیمی.
  7. ↑ عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص66.
  8. ↑ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.
  9. ↑ «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز.
  10. ↑ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  11. ↑ «نگاهی به آداب و رسوم عید نوروز در افغانستان»، وب‌سایت میزان.
  12. ↑ رجایی، «میله گل سرخ، پیوند میان نوروز و باورهای اعتقادی شیعه و اهل تسنن»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.
  13. ↑ گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.
  14. ↑ صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.
  15. ↑ رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.
  16. ↑ گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وبلاگ بشارت نیوز.
  17. ↑ صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.
  18. ↑ رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما».
  19. ↑ تدبیر، «جشن گل سرخ»، وب‌سایت جدیدآنلاین.
  20. ↑ عابدوف، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، 1393ش، ص71.
  21. ↑ رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.
  22. ↑ «میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.
  23. ↑ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  24. ↑ شهیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  25. ↑ رحیمی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه.
  26. ↑ «میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.
  27. ↑ «زیارتگاه سخی»، ویکی شیعه.
  28. ↑ «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.
  29. ↑ شریعتی، «نوروز در افغانستان»، وبلاگ جاغوری.
  30. ↑ «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم.
  31. ↑ رجاء، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامه افغانستان ما.
  32. ↑ کیانی، «نوروز در افغانستان معاصر»، وب‌سایب دانش‌نامه هزاره.
  33. ↑ صادق، «معلومات مختصر در مورد برگزاری جشن نوروز در افغانستان»، وب‌سایت خامه‌پرس.
  34. ↑ «جهندۀ حضرت علی در مزار و کابل برافراشته شد»، وب‌سایت خاورمیانه.

منابع

  • تدبیر، وحید، «جشن گل سرخ»، وب‌سایت جدیدآنلاین، تاریخ درج مطلب: 11 فروردین 1388ش.
  • «جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟»، وب‌سایت بویرنیوز، تاریخ درج مطلب: 14 فروردین 1400ش.
  • «جهندۀ حضرت علی در مزار و کابل برافراشته شد»، وب‌سایت خاورمیانه، تاریخ بازدید: 26 آذر 1401ش.
  • رجاء، نوروز، «جشن باستانی نوروز»، وب‌سایت روزنامۀ افغانستان ما، تاریخ درج مطلب: 30 اسفند 1395ش.
  • رجایی، محمد سرور، «میله گل سرخ، پیوند میان نوروز و باورهای اعتقادی شیعه و اهل تسنن»، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ درج: 3 فروردین 1392ش.
  • رحیمی، رمضانعلی، «نوروز در شهرهای افغانستان»، وبلاگ رحیمی، تاریخ درج مطلب: 20 اسفند 1386ش.
  • رحیمی، محمد هادی، «میله گل سرخ مزارشریف»، وبلاگ شکوه، تاریخ درج مطلب: 29 اسفند 1385ش.
  • «زیارت سخی، مکان مقدس شیعیان و اهل تسنن در کابل»، وب‌سایت تسنیم، تاریخ درج مطلب: 16 خرداد 1395ش.
  • «زیارتگاه سخی»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 26 آذر 1401ش.
  • شریعتی، حفیظ، «نوروز در افغانستان»، وبلاگ جاغوری، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1390ش.
  • شهیر، علی شیر، «جلوه‌های درخشان یک تاریخ؛ روضة سخی، مکان مذهبی در شهر تفریحی افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه، تاریخ درج مطلب: 2 خرداد 1396ش.
  • عابدوف، دادا جان، ترجمه، بهرام امیر احمدیان، آداب، آیین‌ها و باورهای مردم افغانستان، کابل، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، 1393ش.
  • گروه خبری بشارت، «نوروز و مردم افغانستان»، وب‌سایت بشارت‌نیوز، تاریخ بازدید: 26 آذر 1401ش.
  • «میله گل سرخ؛ جشن مردمان مزارشریف»، وب‌سایت خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 23 اسفند 1389ش.
  • «نگاهی به آداب و رسوم عید نوروز در افغانستان»، وب‌سایت میزان، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1395ش.
  • «نوروز در آسیای میانه»، وب‌سایت شبکه شرق، تاریخ درج مطلب: 28 اسفند 1399ش.
  • «نوروز در افغانستان»، وب‌سایت قاصدک24، تاریخ بازدید: 26 آذر 1401ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:میله_سخی&oldid=35417»