پیشنویس:ملکه ملکزاده بیانی: تفاوت میان نسخهها
imported>محمدمهدی محمدی لینک داخلی |
imported>علیرضا آزادوار بهینه سازی سئو |
||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
*«ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش. | *«ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش. | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
{{#seo: | |||
|title=ملکه ملکزاده بیانی کیست؟ بنیانگذار سکهشناسی علمی ایران - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords=ملکه ملکزاده بیانی, سکهشناسی, مهرشناسی, موزه ایران باستان, موزه سکه بانک سپه, باستان شناسان زن ایرانی | |||
|description=ملکه ملکزاده بیانی، باستانشناس و پایهگذار تدریس علمی سکهشناسی در ایران بود. با زندگی، آثار و خدمات علمی این بانوی هنرمند و رئیس اسبق موزه ایران باستان آشنا شوید - ویکی زندگی | |||
}} | |||
نسخهٔ ۱۲ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۵۳
ملکه ملکزاده بیانی؛ باستانشناس و پایهگذار تدریس علمی سکهشناسی و مُهرشناسی در ایران.
ملکه ملکزاده بیانی، نواده رجال مشروطه و دختر دکتر مهدی ملکزاده، در تهران متولد شد و از کودکی استعدادهای هنری و علمی برجستهای داشت. او تحصیلات خود را در ایران آغاز کرد و برای تکمیل آموزش به دانشکده هنرهای زیبای پاریس رفت و در رشتههای نقاشی، باستانشناسی و سکهشناسی مدرک گرفت. پس از بازگشت به ایران، ریاست بخش سکهها، مهرها و الواح موزۀ ایران باستان را برعهده گرفت و تدریس سکهشناسی و مهرشناسی در دانشگاه تهران را آغاز کرد.
ملکزاده علاوه بر فعالیتهای علمی، نقاشی سبک امپرسیونیسم و کلاسیک را دنبال کرد و در نمایشگاههای داخلی و بینالمللی شرکت داشت. او مؤسس موزۀ سکه بانک سپه، پایهگذار تدریس علمی سکهشناسی و فعال در انجمنهای بینالمللی فرهنگی و هنری بود. آثار او شامل کتابها و مقالات متعدد درباره تاریخ سکه و هنر ایران باستان است. ملکزاده در ۱۲ خرداد ۱۳۷۸ش درگذشت و میراثی ارزشمند در علوم، هنر و فرهنگ ایران به جای گذاشت.
تولد ملکزاده بیانی
ملكه ملكزاده، فرزند دكتر مهدی ملكزاده از پایهگذاران علم پزشکی جدید در ایران و نویسندۀ کتاب تاریخ مشروطیت ایران در سال 1289ش در تهران متولد شد.[۱] او نوادۀ ملکالمتکلمین و میرزا سلیمانخان میکده از رجال قاجار و مشروطهخواهان بود.[۲]
تحصیلات ملکزاده بیانی
ملكه، تحصیلات خود را در ششسالگی از مدرسۀ ناموس آغاز کرد.[۳] سپس موفق به دریافت رتبۀ اول دیپلم زبان فرانسه از مدرسۀ ژاندارک شد.[۴] او علاقه و استعداد هنری فراوانی به نقاشی، بهويژه مينياتور داشت[۵] و از محضر اساتید برجستهای در این زمینه استفاده کرد.[۶] او در سال ۱۳۱۳ش برای تکمیل آموختههای خود راهی دانشکدۀ هنرهای زیبای پاریس شد. او همزمان با موفقیت در رشتۀ نقاشی و اخذ مدرک دیپلم، توانست در رشتۀ باستانشناسی و سکهشناسی بهصورت مشترک از دانشکدۀ لوور و سوربن پاریس مدرک فوقلیسانس خود را دریافت کند.[۷] او همچنین به زبان فرانسه و انگلیسی مسلط بود و در خواندن خطوط باستانی تبحر داشت.[۸]
تدریس ملکه ملکزاده بیانی
ملکزاده در سال 1317ش، پس از چهار سال به ایران بازگشت و ریاست بخش سکهها، مهرها و الواح موزۀ ایران باستان را برعهده گرفت. او بخش سکهها و مهرها را بهطریق علمی راهاندازی کرد و به توسعه و تکمیل آن پرداخت. در سال 1347ش بنا به دعوت گروه باستانشناسی و تاریخ هنر دانشگاه تهران شروع به تدریس سکهشناسی و مهرشناسی کرد[۹] و تا سال 1357ش به تدريس اشتغال داشت.[۱۰]
سایر فعالیتهای ملکزاده بیانی
ملکزاده در کنار کار باستانشناسی به هنر نقاشی نیز اشتغال داشت كه شايد بتوان او را در رديف مشهورترين نقاشان معاصر ايران قرار دارد. سبك او «امپرسيونيسم» بود؛ ولي به سبك كلاسيك و مينياتور نيز تسلط داشت.[۱۱]
دکتر ملکزاده سخنرانیهایی نیز در كنگرههای بينالمللی داخلي و خارجي متعددي داشت از جمله كنگرۀ ايرانشناسی دانشگاه آكسفورد انگلستان، كنگرۀ ايرانشناسی وزارت فرهنگ و هنر سابق در تهران، كنگرههای باستانشناسی و ايرانشناسی تهران، همدان و اصفهان، ايراد سخنراني دربارۀ فرهنگ و هنر ايران در راديوی دولتی ايتاليا و در همين زمينه در تالار سلطنتی ميلان (ايتاليا)، از دیگر فعالیتهای ایشان بود.[۱۲]
ازدواج و خانواده ملکزاده بیانی
بانو ملکزاده با دکتر خانبابا بیانی، استاد رشتۀ تاریخ دانشگاه تهران ازدواج کرد که حاصل آن، دو فرزند به نامهای شیرین و سوسن است که هر دو از استادهای بنام دانشگاه تهران شدهاند؛ شیرین بیانی در گروه تاریخ و سوسن بیانی در گروه باستانشناسی این دانشگاه فعالیت داشتهاند. همچنین دامادهای ایشان دکتر اسلامی ندوشن و دکتر سمیعی از خدمتگزاران علم و فرهنگ هستند.[۱۳]
مسئولیتهای ملکزاده بیانی
- عضو انجمن جهانی کارشناسان سکۀ فرانسه، سوئیس و یونسکو؛
- استاد دانشگاه تهران؛
- ریاست بخش سکهها، مهرها و الواح موزه ایران باستان.[۱۴]
اساتید ملکزاده بیانی
- میرزا هادیخان تجویدی (1272-1318ش)، استاد بزرگ مینیاتور ایران؛
- استاد رحیمزاده ارژنگ (1279-1339ش)؛
- استاد میرمصور (1260-1342ش) از اساتید نقاشی کلاسیک غربی.[۱۵]
آثار ملکزاده بیانی
از دکتر ملکزاده، مقالات فراوانی به زبانهای فارسی و فرانسه به چاپ رسیده که غالب آنها دربارۀ سکهها و مهرهای دوران باستان و سکههای اسلامی ایران است. همچنین از او کتابهای زیر به جای مانده است:
- سیمای شاهان و نامآوران ایران باستان، تهران، 1349ش؛
- پایتختهای قدیم ایران، 1349ش؛
- هنر ساسانی، به زبان فرانسه، ۱۳۵۰ش؛
- تاریخ سکه از قدیمترین ازمنه تا دوره اشکانیان، 1355ش؛
- تاریخ سکه، دورۀ پارتی،۱۳۵۷ش؛
- سیمای بزرگان ایران، با همکاری خانبابا بیانی، 1358ش؛
- سکههای ایران در دوران هخامنشی، 1358ش؛
- تاریخ مهر در ایران، 1364ش.[۱۶]
افتخارات ملکزاده بیانی
ملکه ملکزاده در سال 1313ش از نخستین دختران ایرانی بود که برای تحصیل به فرنگ فرستاده شد؛[۱۷] او در طول تحصيل در دانشكدۀ هنرهاي زيبای پاريس، در چند نمايشگاه داخلی همان دانشكده شركت کرد و دو بار بهعنوان دانشجوی ممتاز، موفق به اخذ جايزه شد. از دیگر افتخارت او می توان به موارد زیر اشاره کرد:[۱۸]
- بنیانگذار موزۀ سکۀ بانک سپه؛
- پایهگذار تدریس علمی شاخۀ سکهشناسی از مطالعات باستانشناسی در ایران؛[۱۹]
- تأسیس نمایشگاه تاریخی هنری ایران و تأسیس انجمن روابط فرهنگی ایران و ایتالیا؛
- برپایی و ریاست نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران در میلان (ایتالیا)؛
- ورود به فهرست مشاهیر علم و فرهنگ جهان؛
- ثبت در فهرست بانوان مشهور جهان از جهت علمی، فرهنگی و هنری؛
- قرار گرفتن در ردیف مشهورترین نقاشان معاصر ایران (سبک اِمپرسیونیست)؛
- عضویت در یونسکو در اولین دورۀ تأسیس این موسسۀ علمی- فرهنگی در ایران؛[۲۰]
- عضویت در انجمن بینالمللی کارشناسان سکه.[۲۱]
درگذشت ملکزاده بیانی
ملكه ملكزاده بیانی در دوازدهم خرداد 1378ش درگذشت.[۲۲]
پانویس
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، ص76.
- ↑ «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، ص76.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، ص76.
- ↑ «ملکه ملکزاده بیانی»، وبسایت مشخصات، تاریخ بازدید 9 شهریور 1401ش.
- ↑ «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، ص76.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده بیانی»، وبسایت مشخصات، تاریخ بازدید 9 شهریور 1401ش.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «زرشناس شیفته»، روزنامۀ همشهری، تاریخ درج مطلب: 21 مرداد 1399ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده بیانی»، وبسایت مشخصات، تاریخ بازدید 9 شهریور 1401ش.
- ↑ «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، ص76.
- ↑ «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیان گذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- ↑ «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.
منابع
- «به یاد عزیزی سفر کرده»، نشریۀ باستانپژوهی، خرداد 1378ش، شمارۀ 4.
- «زرشناس شیفته»، روزنامۀ همشهری، تاریخ درج مطلب: 21 مرداد 1399ش.
- «سالروز درگذشت ملکه ملکزاده؛ باستانشناس و بنیانگذار موزۀ سکه، وبسایت تارنمای خبری زرتشتیان، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
- «ملکه ملکزاده بیانی»، وبسایت مشخصات، تاریخ بازدید 9 شهریور 1401ش.
- «ملکه ملکزاده»، وبسایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1390ش.