پیشنویس:مجموعه تاریخی عباسآباد: تفاوت میان نسخهها
حذف ردهها |
ویرایش و اصلاح متنی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''مجموعه تاریخی عباسآباد؛'''</big> مجموعهای بزرگ از آثار تاریخی استان مازنداران واقع در شهرستان بهشهر. | <big>'''مجموعه تاریخی عباسآباد؛'''</big> مجموعهای بزرگ از آثار تاریخی استان مازنداران واقع در شهرستان بهشهر. | ||
مجموعه تاریخی عباسآباد، واقع در [[مازندران|استان مازندران]] (نزدیک بهشهر)، یکی از بزرگترین و باشکوهترین مجموعههای دوران [[صفویه]] است که در [[میراث جهانی یونسکو در ایران|فهرست میراث جهانی یونسکو]] نیز ثبت شده است. این مجموعه در دل [[جنگلهای هیرکانی|جنگلهای سرسبز شمال]] ایران و در دامنههای رشتهکوه البرز قرار دارد و به دستور شاه عباس اول صفوی در قرن ۱۱ [[تقویم هجری قمری|هجری]] ساخته شده است. [[مجموعه تاریخی عباسآباد]] به دلیل قرارگیری در منطقهای خوشآبوهوا، امروزه بهعنوان یک پارک ملی و سایت [[گردشگری]] مهم شناخته میشود. دریاچه عباسآباد با انبوه درختانی که دورادور آن قد کشیدهاند و با آواز پرندگان در کنار بقایای عمارت تاریخی، مقصدی آرامشبخش برای فرار از فضای پرتنش [[شهرنشینی|شهری]] است. مجموعه عباسآباد، میان جنگلهای انبوه و کوهستانی قرار دارد که به آن زیبایی دوچندان بخشیده است و مسیرهای پیادهروی و طبیعتگردی در اطراف آن بسیار محبوب است. | |||
مجموعه تاریخی | |||
== | ==نامگذاری و پیشینه== | ||
نامگذاری این جاذبه طبیعی و تاریخی به نام '''باغ عباسآباد'''، بهدلیل شکلگیری آن در زمان حکومت '''شاهعباس اول''' و به دستور شخص او بوده است<ref> [https://pinorest.com/mag/abbas-abad-lake/ <nowiki>«همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]]</nowiki>]</ref> و در سالهای ۱۰۲۰ تا ۱۰۲۱ق، همزمان با تأسیس شهر اشرفالبلاد ساخته شده است.<ref> [https://pinorest.com/mag/abbas-abad-lake/ . «نادرترین گونه گیاهی باغ تاریخی عباس آباد بهشهر شناسایی شد»، وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> مجموعه تاریخی عباسآباد یکی از بزرگترین باغهای کهن ایرانی در دامنه شمالی '''رشتهکوه البرز''' و مهمترین باغ غیر کویری ایران بهشمار میآید.<ref> [https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%B1/ . «باغ ایرانی عباسآباد | شاهکار دوره صفوی»، وبسایت مجله گردشگری اِلیگشت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> مجموعه تاریخی عباسآباد در سال 1346ش، در [[آثار ملی ایران|فهرست آثار ملی ایران]] قرار گرفت و در سال 1390ش، در '''فهرست میراث جهانی یونسکو''' به ثبت رسیده است.<ref> [https://www.karnaval.ir/things-to-do/abbas-abad-historical-and-tourism-complex . « مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
== | ==معماری مجموعه تاریخی عباسآباد== | ||
مجموعه تاریخی عباسآباد، | مجموعه تاریخی عباسآباد شامل سد و دریاچه عباسآباد، آسیاب آبی، گلباغ، کاخ، دو برج آجری و گرمابه است که در منطقهای با نام پیشین خرگوران و در گسترهٔ نزدیک به ۶۰۰ هکتار در 9 کیلومتری جنوبشرقی شهرستان بهشهر و میان جنگلهای نیمهانبوه ارتفاعات رشتهکوه البرز بنا شده است.<ref> [https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/133071/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%C2%AB%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%C2%BB.html . «بازنویسی سرنوشت«عباسآباد»، وبسایت همشهری، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> | ||
== | === باغ تاریخی عباسآباد === | ||
سد دریاچه عباسآباد | باغ عباسآباد، مهمترین باغ غیرکویری ایران است. معماران و مهندسان دوره صفوی این باغ را بهصورت قرینه و پلکانی احداث کردهاند.<ref> [https://www.kojaro.com/attraction/11793-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> در فاصله ۶۰۰ متری از باغ، '''گلباغ''' یا ایستگاه توزیع آب قرار دارد که هدف آن، تصفیه آب بوده است؛ بقایای لولههای سفالی، سیستم آبرسانی و شیوۀ تصفیه آب در دوران صفویه را نشان میدهد.<ref> [https://amiraan.com/blog/%d8%a2%d8%b4%d9%86%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%ac%d9%85%d9%88%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%a8%d8%a7%d8%ba-%d8%b9%d8%a8%d8%a7%d8%b3-%d8%a2%d8%a8%d8%a7%d8%af-%d8%af/ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> در معماری باغ عباسآباد مانند سایر باغهای ایرانی از قرینهسازی استفاده شده است. برای دسترسی به این مجموعه که بر فراز یک تپه طبیعی قرار دارد، تعدادی پله و چندین صفه ایجاد شده است.<ref> [https://www.irna.ir/news/83139116/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%83%D9%88-%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B2%D8%B1%D8%AF-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA . «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، وبسایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> | ||
=== سد و دریاچه عباسآباد === | |||
دریاچه عباسآباد در ارتفاع 400 متری از سطح دریا در جنوب شرقی بهشهر و میان جنگل قرار گرفته است. این دریاچه در دوره صفویه در اثر احداث سد برای کنترل آب باران و آب جاری از ارتفاعات، شکل گرفته است.<ref>[https://pinorest.com/mag/abbas-abad-lake/ . «همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.] </ref> سد دریاچه با گنجایش ۶۰۰ هزار مترمکعب از نوع مخزنی بوده و جنس دیواره سد از ساروج است. این سد توسط سازمان میراث فرهنگی در زمره آثار تاریخی و فرهنگی ایران ثبت شده است.<ref> [https://www.mizan.news/402511/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C/ . «معرفی مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت خبرگزاری میزان، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> سد دریاچه عباسآباد با هدف جمعآورى آبهاى زمستانى احداث شده است و امروزه آب جمعشده در پشت سد جهت آبیاری شالیزارهای برنج و تأمین آب روستاهای اطراف در تابستان بهرهبرداری میشود.<ref> [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/01/01/319335/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D9%84%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 . «مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر مکانی دلنواز برای زائران رضوی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
=== کاخ و عمارت مرکزی === | |||
بقایای یک کاخ یا عمارت سلطنتی در وسط دریاچه وجود دارد که در زمان آبگیری، بخشی از آن زیر آب میرود و منظرهای منحصربهفرد ایجاد میکند. با توجه به موقعیت ساختاری بنای شناسایی شده بر بالای کوه و همچنین کشف سفالهای لعابدار برای پوشش بام، باستانشناسان، این سازه را محل اقامت موقت شاهعباس و درباریان دانستهاند.<ref> [https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/behshahr/abbas-abad-historical-and-tourism-complex . «باغ و مجموعه گردشگری عباسآباد»، وبسایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> فارغ از انگیزههای اولیه برای احداث این عمارت زیبا در میانۀ دریاچه عباسآباد، کارشناسان، کارکرد مقاومسازی سد را نیز برای این عمارت، شناسایی کردهاند. این سازه میتواند از فشار آب جلوگیری کرده و مانع از آسیبرسیدن به سد شود.<ref> [https://amiraan.com/blog/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%AF/ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 10 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
=== حمام تاریخی === | |||
یک [[حمام]] قدیمی با معماری سنتی و سیستم گرمایشی دوره صفوی در مجموعه تاریخی عباسآباد وجود دارد. انتقال آب در این حمام از طریق تنبوشهها و از داخل دیوارهای ضخیم خشتی صورت میگیرد. در داخل این حمام کاشیهای زیبای مربوط به [[صفویه|دوران صفوی]] با رنگهای لاجوردی، فیروزهای و زرد دیده میشود.<ref> [https://fa.tripyar.com/iran/%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%B1/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C/%D8%A7%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%B1.html .«مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، سایت گردشگری ایران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> گرمخانۀ حمام با حوضهای متعدد، نشانۀ توجه ویژه ایرانیان به رعایت بهداشت بوده است. فضای گرمخانه مزین به کاشی با لعابهایی به رنگهای مختلف بوده است.<ref> [https://www.kojaro.com/attraction/11793-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
=== برج آجری === | |||
در مجموعه تاریخی عباسآباد دو برج آجری به قطر 7 متر و به ارتفاع ۱۴ متر از دوران صفویه به یادگار مانده است. در ساخت این بنا، ملات ساروج و آجر بهکار رفته است. برجها برای جلوگیری از ضربات قوچیشکل سیالات، توسط مهندسان دوره صفویه مدنظر قرار گرفتهاند.<ref> [https://dobaresafar.ir/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF/ . «باغ تاریخی عباس آباد»، وبسایت مجله سفر و گردشگری، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
=== آسیاب آبی === | |||
آسیاب آبی در 5 کیلومتری جنوب باغ عباسآباد و میان دو رود پرآب احداث شده است. مصالح عمده تشکیلدهنده این آسیاب، سنگ، آجر و ملاط ساروج است.<ref> [https://amiraan.com/blog/%d8%a2%d8%b4%d9%86%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%ac%d9%85%d9%88%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%a8%d8%a7%d8%ba-%d8%b9%d8%a8%d8%a7%d8%b3-%d8%a2%d8%a8%d8%a7%d8%af-%d8%af/ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> | |||
==امکانات رفاهی== | ==امکانات رفاهی== | ||
مجموعه تاریخی عباسآباد با داشتن امکانات اقامتی از جمله | مجموعه تاریخی عباسآباد با داشتن امکانات اقامتی از جمله چایخانه، کافه، رستوران، سرویس بهداشتی، نمازخانه، فروشگاه مواد خوراکی، در کنار جاذبههای طبیعی و تاریخی آن، یکی از بهترین مقصدهای طبیعتگردی و گردشگری در سفر به استان مازندران است.<ref> [https://www.karnaval.ir/things-to-do/abbas-abad-historical-and-tourism-complex . « مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> البته باغ و دریاچه عباسآباد، بهدلیل ساختوسازهای پیرامونی و همچنین خشكسالی دچار آسیبهایی شده است. ساخت فروشگاه، رستوران و دیگر سازههای خدماتی بدون اجازه سازمان میراث فرهنگی، خطراتی را متوجه این مجموعه کرده است.<ref> [https://www.irna.ir/news/83139116/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%83%D9%88-%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B2%D8%B1%D8%AF-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA . «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]</ref> | ||
==مسیر دسترسی== | ==مسیر دسترسی به دریاچه عباسآباد== | ||
بهمنظور دسترسی به این مجموعه تاریخی در استان مازندران، میبایست به شهرستان بهشهر رفت. در ورودی بهشهر وارد بلوار هاشمینژاد شده و مسیر را تا بلوار امام رضا ادامه داده، در بلوار امام رضا، نرسیده به هتل عباسپور، ورودی جاده عباسآباد در سمت راست قرار دارد.<ref> [https://www.kojaro.com/attraction/11793-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF/#%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.]</ref> | بهمنظور دسترسی به این مجموعه تاریخی در استان مازندران، میبایست به شهرستان بهشهر رفت. در ورودی بهشهر وارد بلوار هاشمینژاد شده و مسیر را تا بلوار امام رضا ادامه داده، در بلوار امام رضا، نرسیده به هتل عباسپور، ورودی جاده عباسآباد در سمت راست قرار دارد.<ref> [https://www.kojaro.com/attraction/11793-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF/#%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.]</ref> با ورود به این جاده و عبور از رستوران قصر، مسیر را ادامه داده، در انتهای مسیر، یک خروجی در سمت راست قرار دارد که بعد از پیمودن 4 کیلومتر در جنگل، مجموعه تاریخی عباسآباد قابل مشاهده است.<ref> [https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/behshahr/abbas-abad-historical-and-tourism-complex . «باغ و مجموعه گردشگری عباس آباد»، وبسایت سفر مارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ درج مطلب: 28 سپتامبر 2020م. | *«آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ درج مطلب: 28 سپتامبر 2020م. | ||
* «بازنویسی سرنوشت عباسآباد»، وبسایت همشهری، تاریخ درج مطلب: 24 خرداد 1400ش. | *«بازنویسی سرنوشت عباسآباد»، وبسایت همشهری، تاریخ درج مطلب: 24 خرداد 1400ش. | ||
* «باغ ایرانی عباسآباد؛ شاهکار دوره صفوی»، وبسایت مجله گردشگری اِلیگشت، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1398ش. | *«باغ ایرانی عباسآباد؛ شاهکار دوره صفوی»، وبسایت مجله گردشگری اِلیگشت، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1398ش. | ||
* «باغ تاریخی عباسآباد»، وبسایت مجله سفر و گردشگری، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | *«باغ تاریخی عباسآباد»، وبسایت مجله سفر و گردشگری، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | ||
* «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 27 آذر 1397ش. | *«باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 27 آذر 1397ش. | ||
* «باغ و مجموعه گردشگری عباسآباد»، وبسایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | *«باغ و مجموعه گردشگری عباسآباد»، وبسایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | ||
* «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | *«مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | ||
* «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | *«مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | ||
* «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت گردشگری ایران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | *«مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت گردشگری ایران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش. | ||
* «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر مکانی دلنواز برای زائران رضوی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1393ش. | *«مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر مکانی دلنواز برای زائران رضوی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1393ش. | ||
* «معرفی مجموعه تاریخی عباسآباد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1397ش. | *«معرفی مجموعه تاریخی عباسآباد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1397ش. | ||
* «نادرترین گونه گیاهی باغ تاریخی عباسآباد بهشهر شناسایی شد»، وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | *«نادرترین گونه گیاهی باغ تاریخی عباسآباد بهشهر شناسایی شد»، وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | ||
* نیکفطرت، مرتضی، «بررسی جایگاه گردشگری تاریخی و طبیعی در شرق استان مازنداران (نمونه موردی: عباسآباد بهشر»، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، 1392ش. | *نیکفطرت، مرتضی، «بررسی جایگاه گردشگری تاریخی و طبیعی در شرق استان مازنداران (نمونه موردی: عباسآباد بهشر»، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، 1392ش. | ||
* «همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | *«همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش. | ||
نسخهٔ ۲۰ مرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۴۹
مجموعه تاریخی عباسآباد؛ مجموعهای بزرگ از آثار تاریخی استان مازنداران واقع در شهرستان بهشهر.
مجموعه تاریخی عباسآباد، واقع در استان مازندران (نزدیک بهشهر)، یکی از بزرگترین و باشکوهترین مجموعههای دوران صفویه است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است. این مجموعه در دل جنگلهای سرسبز شمال ایران و در دامنههای رشتهکوه البرز قرار دارد و به دستور شاه عباس اول صفوی در قرن ۱۱ هجری ساخته شده است. مجموعه تاریخی عباسآباد به دلیل قرارگیری در منطقهای خوشآبوهوا، امروزه بهعنوان یک پارک ملی و سایت گردشگری مهم شناخته میشود. دریاچه عباسآباد با انبوه درختانی که دورادور آن قد کشیدهاند و با آواز پرندگان در کنار بقایای عمارت تاریخی، مقصدی آرامشبخش برای فرار از فضای پرتنش شهری است. مجموعه عباسآباد، میان جنگلهای انبوه و کوهستانی قرار دارد که به آن زیبایی دوچندان بخشیده است و مسیرهای پیادهروی و طبیعتگردی در اطراف آن بسیار محبوب است.
نامگذاری و پیشینه
نامگذاری این جاذبه طبیعی و تاریخی به نام باغ عباسآباد، بهدلیل شکلگیری آن در زمان حکومت شاهعباس اول و به دستور شخص او بوده است[۱] و در سالهای ۱۰۲۰ تا ۱۰۲۱ق، همزمان با تأسیس شهر اشرفالبلاد ساخته شده است.[۲] مجموعه تاریخی عباسآباد یکی از بزرگترین باغهای کهن ایرانی در دامنه شمالی رشتهکوه البرز و مهمترین باغ غیر کویری ایران بهشمار میآید.[۳] مجموعه تاریخی عباسآباد در سال 1346ش، در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال 1390ش، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.[۴]
معماری مجموعه تاریخی عباسآباد
مجموعه تاریخی عباسآباد شامل سد و دریاچه عباسآباد، آسیاب آبی، گلباغ، کاخ، دو برج آجری و گرمابه است که در منطقهای با نام پیشین خرگوران و در گسترهٔ نزدیک به ۶۰۰ هکتار در 9 کیلومتری جنوبشرقی شهرستان بهشهر و میان جنگلهای نیمهانبوه ارتفاعات رشتهکوه البرز بنا شده است.[۵]
باغ تاریخی عباسآباد
باغ عباسآباد، مهمترین باغ غیرکویری ایران است. معماران و مهندسان دوره صفوی این باغ را بهصورت قرینه و پلکانی احداث کردهاند.[۶] در فاصله ۶۰۰ متری از باغ، گلباغ یا ایستگاه توزیع آب قرار دارد که هدف آن، تصفیه آب بوده است؛ بقایای لولههای سفالی، سیستم آبرسانی و شیوۀ تصفیه آب در دوران صفویه را نشان میدهد.[۷] در معماری باغ عباسآباد مانند سایر باغهای ایرانی از قرینهسازی استفاده شده است. برای دسترسی به این مجموعه که بر فراز یک تپه طبیعی قرار دارد، تعدادی پله و چندین صفه ایجاد شده است.[۸]
سد و دریاچه عباسآباد
دریاچه عباسآباد در ارتفاع 400 متری از سطح دریا در جنوب شرقی بهشهر و میان جنگل قرار گرفته است. این دریاچه در دوره صفویه در اثر احداث سد برای کنترل آب باران و آب جاری از ارتفاعات، شکل گرفته است.[۹] سد دریاچه با گنجایش ۶۰۰ هزار مترمکعب از نوع مخزنی بوده و جنس دیواره سد از ساروج است. این سد توسط سازمان میراث فرهنگی در زمره آثار تاریخی و فرهنگی ایران ثبت شده است.[۱۰] سد دریاچه عباسآباد با هدف جمعآورى آبهاى زمستانى احداث شده است و امروزه آب جمعشده در پشت سد جهت آبیاری شالیزارهای برنج و تأمین آب روستاهای اطراف در تابستان بهرهبرداری میشود.[۱۱]
کاخ و عمارت مرکزی
بقایای یک کاخ یا عمارت سلطنتی در وسط دریاچه وجود دارد که در زمان آبگیری، بخشی از آن زیر آب میرود و منظرهای منحصربهفرد ایجاد میکند. با توجه به موقعیت ساختاری بنای شناسایی شده بر بالای کوه و همچنین کشف سفالهای لعابدار برای پوشش بام، باستانشناسان، این سازه را محل اقامت موقت شاهعباس و درباریان دانستهاند.[۱۲] فارغ از انگیزههای اولیه برای احداث این عمارت زیبا در میانۀ دریاچه عباسآباد، کارشناسان، کارکرد مقاومسازی سد را نیز برای این عمارت، شناسایی کردهاند. این سازه میتواند از فشار آب جلوگیری کرده و مانع از آسیبرسیدن به سد شود.[۱۳]
حمام تاریخی
یک حمام قدیمی با معماری سنتی و سیستم گرمایشی دوره صفوی در مجموعه تاریخی عباسآباد وجود دارد. انتقال آب در این حمام از طریق تنبوشهها و از داخل دیوارهای ضخیم خشتی صورت میگیرد. در داخل این حمام کاشیهای زیبای مربوط به دوران صفوی با رنگهای لاجوردی، فیروزهای و زرد دیده میشود.[۱۴] گرمخانۀ حمام با حوضهای متعدد، نشانۀ توجه ویژه ایرانیان به رعایت بهداشت بوده است. فضای گرمخانه مزین به کاشی با لعابهایی به رنگهای مختلف بوده است.[۱۵]
برج آجری
در مجموعه تاریخی عباسآباد دو برج آجری به قطر 7 متر و به ارتفاع ۱۴ متر از دوران صفویه به یادگار مانده است. در ساخت این بنا، ملات ساروج و آجر بهکار رفته است. برجها برای جلوگیری از ضربات قوچیشکل سیالات، توسط مهندسان دوره صفویه مدنظر قرار گرفتهاند.[۱۶]
آسیاب آبی
آسیاب آبی در 5 کیلومتری جنوب باغ عباسآباد و میان دو رود پرآب احداث شده است. مصالح عمده تشکیلدهنده این آسیاب، سنگ، آجر و ملاط ساروج است.[۱۷]
امکانات رفاهی
مجموعه تاریخی عباسآباد با داشتن امکانات اقامتی از جمله چایخانه، کافه، رستوران، سرویس بهداشتی، نمازخانه، فروشگاه مواد خوراکی، در کنار جاذبههای طبیعی و تاریخی آن، یکی از بهترین مقصدهای طبیعتگردی و گردشگری در سفر به استان مازندران است.[۱۸] البته باغ و دریاچه عباسآباد، بهدلیل ساختوسازهای پیرامونی و همچنین خشكسالی دچار آسیبهایی شده است. ساخت فروشگاه، رستوران و دیگر سازههای خدماتی بدون اجازه سازمان میراث فرهنگی، خطراتی را متوجه این مجموعه کرده است.[۱۹]
مسیر دسترسی به دریاچه عباسآباد
بهمنظور دسترسی به این مجموعه تاریخی در استان مازندران، میبایست به شهرستان بهشهر رفت. در ورودی بهشهر وارد بلوار هاشمینژاد شده و مسیر را تا بلوار امام رضا ادامه داده، در بلوار امام رضا، نرسیده به هتل عباسپور، ورودی جاده عباسآباد در سمت راست قرار دارد.[۲۰] با ورود به این جاده و عبور از رستوران قصر، مسیر را ادامه داده، در انتهای مسیر، یک خروجی در سمت راست قرار دارد که بعد از پیمودن 4 کیلومتر در جنگل، مجموعه تاریخی عباسآباد قابل مشاهده است.[۲۱]
پانویس
- ↑ «همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.]]
- ↑ . «نادرترین گونه گیاهی باغ تاریخی عباس آباد بهشهر شناسایی شد»، وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ ایرانی عباسآباد | شاهکار دوره صفوی»، وبسایت مجله گردشگری اِلیگشت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- ↑ . « مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «بازنویسی سرنوشت«عباسآباد»، وبسایت همشهری، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- ↑ . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- ↑ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، وبسایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.
- ↑ . «معرفی مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت خبرگزاری میزان، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر مکانی دلنواز برای زائران رضوی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ و مجموعه گردشگری عباسآباد»، وبسایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- ↑ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 10 مرداد 1401ش.
- ↑ .«مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، سایت گردشگری ایران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ تاریخی عباس آباد»، وبسایت مجله سفر و گردشگری، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . « مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- ↑ . «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 20 مرداد 1401ش.
- ↑ . «باغ و مجموعه گردشگری عباس آباد»، وبسایت سفر مارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
منابع
- «آشنایی با مجموعه تاریخی باغ عباسآباد بهشهر»، وبسایت امیران، تاریخ درج مطلب: 28 سپتامبر 2020م.
- «بازنویسی سرنوشت عباسآباد»، وبسایت همشهری، تاریخ درج مطلب: 24 خرداد 1400ش.
- «باغ ایرانی عباسآباد؛ شاهکار دوره صفوی»، وبسایت مجله گردشگری اِلیگشت، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1398ش.
- «باغ تاریخی عباسآباد»، وبسایت مجله سفر و گردشگری، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- «باغ تاریخی عباسآباد از یونسکو کارت زرد گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 27 آذر 1397ش.
- «باغ و مجموعه گردشگری عباسآباد»، وبسایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- «مجموعه تاریخی عباسآباد»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت کارناول، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر»، وبسایت گردشگری ایران، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
- «مجموعه تاریخی عباسآباد بهشهر مکانی دلنواز برای زائران رضوی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1393ش.
- «معرفی مجموعه تاریخی عباسآباد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1397ش.
- «نادرترین گونه گیاهی باغ تاریخی عباسآباد بهشهر شناسایی شد»، وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.
- نیکفطرت، مرتضی، «بررسی جایگاه گردشگری تاریخی و طبیعی در شرق استان مازنداران (نمونه موردی: عباسآباد بهشر»، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، 1392ش.
- «همه چیز درباره دریاچه عباسآباد بهشهر»، وبسایت پینورست، تاریخ بازدید: 8 مرداد 1401ش.