پیشنویس:خاگینه: تفاوت میان نسخهها
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{درشت|'''خاگینه'''}}؛ نوعی خوراک ایرانی تهیه شده از تخم مرغ. | |||
== | == مفهومشناسی خاگینه == | ||
خاگینه، نوعی خوراک ساده است که جهت تهیه آن، زرده و سفیده تخممرغ را با یکدیگر ترکیب کرده و در روغن سرخ میکنند.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/خاگینه معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه خاگینه.]</ref> | خاگینه، نوعی خوراک ساده است که جهت تهیه آن، زرده و سفیده تخممرغ را با یکدیگر ترکیب کرده و در روغن سرخ میکنند.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/خاگینه معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه خاگینه.]</ref> در عربی به آن عُجّه میگویند.<ref>میدانی، السامی فی الاسامی، ۱۹۶۷م، ص۲۰۱.</ref> این غذا در گویشهای مختلف ایران با نامهای متفاوتی شناخته میشود. در گیلان،<ref>معراجی لرد، فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی، ۱۳۸۸ش، ص۱۰۷.</ref> بختیاری،<ref>ارشادی، فرهنگ بختیاری، ۱۳۸۸ش، ص۳۴۵.</ref> بیضای فارس<ref>ابراهیمی، فرهنگ مردم بیضا، ۱۳۸۴ش، ص۲۶۳.</ref> و کرمان<ref>پورحسینی، فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان، ۱۳۷۰ش، ص۱۸۲.</ref> به آن کوکو یا نیمرو، در گویش طالقانی خُوالینه،<ref>آل احمد، تاتنشینهای بلوک زهرا، ۱۳۳۷ش، ص۶۲.</ref> در زبان لری خایینه،<ref>عسکریعالم، فرهنگ واژگان، ۱۳۸۴ش، ص۹۹.</ref> در نطنز خاگِنه،<ref>دهقانیان، فرهنگ جامع زبان و گویش نطنز، ۱۳۸۶ش، ص۳۳.</ref> در فسا تخممرغ تَخته،<ref>رضایی، شهر من فسا، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۶.</ref> در الموت آروشه،<ref>حمیدی، مردمنگاری الموت، ۱۳۸۴ش، ص۶۷.</ref> در خوانسار خارِت<ref>اشرفی خوانساری، گویش خوانساری، ۱۳۸۳ش، ص۱۹۹.</ref> و در قزوین قیقناق میگویند.<ref>کارنگ، تاتی و هرزنی، ۱۳۳۳ش، ص۵۲.</ref> | ||
==پیشینه خاگینه== | |||
خاگینه غذایی معمول و رایج در میان ایرانیان بوده است. برای خسرو انوشیروان در میدان نبرد «بزمآورد» تهیه میشد. این غذا ترکیبی از گوشت پخته، تره و خاگینه بود که در نان تُنُک پیچیده میشد.<ref>کریستنسن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۳۳۲ش، | == پیشینه خاگینه == | ||
==خواص خاگینه== | خاگینه غذایی معمول و رایج در میان ایرانیان بوده است. برای خسرو انوشیروان در میدان نبرد «بزمآورد» تهیه میشد. این غذا ترکیبی از گوشت پخته، تره و خاگینه بود که در نان تُنُک پیچیده میشد.<ref>کریستنسن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۳۳۲ش، ص۴۳۴–۴۳۵.</ref> مأمون بخاری (سده ۴ قمری) اشعاری در وصف خاگینه دارد.<ref>مستملی بخاری، شرح التعرف، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۳۱.</ref> در تذکرة الاولیاء از خاگینه نام برده شده است.<ref>عطار نیشابوری، تذکرة الاولیاء، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۹.</ref> بسحاق اطعمه (سده ۹ قمری) از خاگینه بهعنوان خوراکی که در بازارها به فروش میرسید نام برده است.<ref>اشتها، دیوان، ۱۳۷۰ش، ص۱۳۲.</ref>در کتاب تاریخ کاشان، نان و خاگینه بهعنوان هوسانه در زمستان توصیف شده است.<ref>ضرابی، تاریخ کاشان، ۱۳۷۸ش، ص۴۳۶.</ref> همچنین در برخی منابع، به خوردن خاگینه در کنار ماهی، پنیر، سبزی و نان اشاره شده است.<ref>کمرهای، روزنامه خاطرات، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۱۴.</ref> | ||
خاگینه تخم گنجشک با پیاز و روغن گاو | |||
==شیوههای پخت خاگینه== | == خواص خاگینه == | ||
در دوران قاجاریه، خاگینه به دو روش پخته میشد. در روش نخست تخممرغ را در کاسهای خوب میزدند. سپس مقداری آرد به آن اضافه کرده و در ظرفی حاوی روغن سرخ میکردند. در انتها آن را در میان نان قرار داده و جهت شیرینی، بر روی آن قند، عسل یا دوشاب اضافه میشد. برخی به | خاگینه تخم گنجشک با پیاز و روغن گاو موجب تقویت عمومی بدن میشود.<ref>جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، ۱۳۵۲ش، ج۳، ص۱۱۳.</ref> خاگینه زرده تخممرغ، تره و پیاز جهت درمان بواسیر مفید دانسته شده است.<ref>ابنسینا، قانون، ۱۳۶۷ش، ج۳، ص۸۶.</ref> | ||
==خاگینه در فرهنگ ایرانی== | |||
در برخی نقاط ایران در مراسم جشن و عروسی از خاگینه استفاده میکنند. در گذشته، صبح فردای عروسی، مادر عروس کاچی و خاگینه به خانه عروس میفرستاد.<ref>کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۴۸ش، ص۲۰۹.</ref> | == شیوههای پخت خاگینه == | ||
==پانویس== | در دوران قاجاریه، خاگینه به دو روش پخته میشد. در روش نخست تخممرغ را در کاسهای خوب میزدند. سپس مقداری آرد به آن اضافه کرده و در ظرفی حاوی روغن سرخ میکردند. در انتها آن را در میان نان قرار داده و جهت شیرینی، بر روی آن قند، عسل یا دوشاب اضافه میشد. برخی به جای شیرینی، روی آن نمک ریخته و در کنار سبزیپلو استفاده میکردند. در روش دوم، تخممرغ را خوب میزدند تا زرده و سفیده کاملاً با یکدیگر مخلوط شوند. سپس آن را درون ظرفی حاوی روغن زیاد سرخ میکردند و در انتها روی آن قند کوبیده میپاشیدند. خاگینه در این روش چربتر از روش قبلی است.<ref>نادر میرزا قاجار، خوراکهای ایرانی، ۱۳۸۹ش، ص۲۱۷–۲۱۸.</ref> در روشی دیگر، آرد گندم و تخممرغ را با یکدیگر ترکیب کرده و پس از سرخ کردن در روغن، به آن چاشنی اضافه میکنند.<ref>آشپزباشی، سفره اطعمه، ۱۳۵۳ش، ص۵۶.</ref> گاهی زرده تخممرغ با روغن، آرد برنج و خاک قند ترکیب شده و سرخ میشود.<ref>کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۴۸ش، ص۶۶–۶۷، حاشیه ۲.</ref> برخی به این ترکیب زعفران،<ref>شهری، طهران قدیم، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۱۳۱.</ref> شیر، خامه یا ماست نیز اضافه میکنند.<ref>دریابندری، کتاب مستطاب آشپزی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۳۵۰–۱۳۵۱.</ref> | ||
== خاگینه در فرهنگ ایرانی == | |||
در برخی نقاط ایران در مراسم جشن و عروسی از خاگینه استفاده میکنند. در گذشته، صبح فردای عروسی، مادر عروس کاچی و خاگینه به خانه عروس میفرستاد.<ref>کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۴۸ش، ص۲۰۹.</ref> در گیلان، فردای عروسی، مراسم «قیقناق اسباب» برگزار میشد که در طی آن، یک سینی بزرگ حاوی خاگینه، یک قواره پارچه، پیراهن و چند وسیله دیگر به خانه عروس فرستاده میشد.<ref>خاور، هنر آشپزی در گیلان، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۰–۲۴۱.</ref> گیلانیها در سحرهای ماه رمضان خاگینه و پلو میخورند.<ref>پورهادی، فرهنگ خوراک مردم گیلان، ۱۳۸۹ش، ص۴۲.</ref> در روستای فشندک، مادر عروس مقداری خاگینه و نان را در بقچهای میپیچید. یکی از جوانهای مجرد، در حالیکه به چهارده معصوم قسم میداد تا ۱۴ پسر و ۷ دختر نصیب عروس شود، بقچه را دور کمر عروس میبست.<ref>پورکریم، فشندک، ۱۳۴۱ش، ص۷۱.</ref> | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
*آشپزباشی، علیاکبر، سفره اطعمه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۳ش. | == منابع == | ||
*آلاحمد، جلال، تاتنشینهای بلوک زهرا، تهران، کتابخانه دانش، ۱۳۳۷ش. | {{آغاز منابع}} | ||
*ابراهیمی، قربانعلی، فرهنگ مردم بیضا، تهران، نیکخرد، ۱۳۸۴ش. | * آشپزباشی، علیاکبر، سفره اطعمه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۳ش. | ||
*ابنسینا، قانون، بهترجمه عبدالرحمن شرفکندی، تهران، [بینا]، ۱۳۶۷ش. | * آلاحمد، جلال، تاتنشینهای بلوک زهرا، تهران، کتابخانه دانش، ۱۳۳۷ش. | ||
*ارشادی، عیدیمحمد، فرهنگ بختیاری، تهران، آرون، ۱۳۸۸ش. | * ابراهیمی، قربانعلی، فرهنگ مردم بیضا، تهران، نیکخرد، ۱۳۸۴ش. | ||
*اشتها، عبدالله، دیوان، بهتحقیق امین خضرایی، تهران، [بینا]، ۱۳۷۰ش. | * ابنسینا، قانون، بهترجمه عبدالرحمن شرفکندی، تهران، [بینا]، ۱۳۶۷ش. | ||
*اشرفی خوانساری، مرتضی، گویش خوانساری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۳ش. | * ارشادی، عیدیمحمد، فرهنگ بختیاری، تهران، آرون، ۱۳۸۸ش. | ||
*پورحسینی، ابوالقاسم، فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان، کرمان، مرکز | * اشتها، عبدالله، دیوان، بهتحقیق امین خضرایی، تهران، [بینا]، ۱۳۷۰ش. | ||
*پورکریم، هوشنگ، فشندک، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۱ش. | * اشرفی خوانساری، مرتضی، گویش خوانساری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۳ش. | ||
*پورهادی، مسعود، فرهنگ خوراک مردم گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا، ۱۳۸۹ش. | * پورحسینی، ابوالقاسم، فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان، کرمان، مرکز کرمانشناسی، ۱۳۷۰ش. | ||
*جرجانی، اسماعیل، ذخیره خوارزمشاهی، بهتحقیق جلال مصطفوی، تهران، [بینا]، ۱۳۵۲ش. | * پورکریم، هوشنگ، فشندک، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۱ش. | ||
*حمیدی، علیاکبر، مردمنگاری الموت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۴ش. | * پورهادی، مسعود، فرهنگ خوراک مردم گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا، ۱۳۸۹ش. | ||
*خاور، زری، هنر آشپزی در گیلان، تهران، عطائی، ۱۳۸۸ش. | * جرجانی، اسماعیل، ذخیره خوارزمشاهی، بهتحقیق جلال مصطفوی، تهران، [بینا]، ۱۳۵۲ش. | ||
*دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۴ش. | * حمیدی، علیاکبر، مردمنگاری الموت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۴ش. | ||
*دهقانیان، عباس، فرهنگ جامع زبان و گویش نطنز، تهران، پرشکوه، ۱۳۸۶ش. | * خاور، زری، هنر آشپزی در گیلان، تهران، عطائی، ۱۳۸۸ش. | ||
*رضایی، غلامرضا، شهر من فسا، شیراز، نوید شیراز، ۱۳۸۷ش. | * دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۴ش. | ||
*شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۸۳ش. | * دهقانیان، عباس، فرهنگ جامع زبان و گویش نطنز، تهران، پرشکوه، ۱۳۸۶ش. | ||
*ضرابی، عبدالرحیم، تاریخ کاشان، بهتحقیق ایرج افشار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۸ش. | * رضایی، غلامرضا، شهر من فسا، شیراز، نوید شیراز، ۱۳۸۷ش. | ||
*عسکریعالم، علیمردان، فرهنگ واژگان، خرمآباد، افلاک، ۱۳۸۴ش. | * شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۸۳ش. | ||
*عطار نیشابوری، | * ضرابی، عبدالرحیم، تاریخ کاشان، بهتحقیق ایرج افشار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۸ش. | ||
*کارنگ، عبدالعلی، تاتی و هرزنی، تبریز، | * عسکریعالم، علیمردان، فرهنگ واژگان، خرمآباد، افلاک، ۱۳۸۴ش. | ||
*کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۸ش. | * عطار نیشابوری، فریدالدین، تذکره الاولیاء، بهتحقیق محمد استعلامی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۸۳ش. | ||
*کریستنسن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، ابنسینا، ۱۳۳۲ش. | * کارنگ، عبدالعلی، تاتی و هرزنی، تبریز، واعظپور، ۱۳۳۳ش. | ||
*کمرهای، محمد، روزنامه خاطرات، بهتحقیق محمدجواد مرادینیا، تهران، اساطیر، ۱۳۸۴ش. | * کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۸ش. | ||
*معراجی لرد، جواد، فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی، رشت، بلور رشت، ۱۳۸۸ش. | * کریستنسن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، ابنسینا، ۱۳۳۲ش. | ||
*معین، محمد، فرهنگ فارسی، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ش. | * کمرهای، محمد، روزنامه خاطرات، بهتحقیق محمدجواد مرادینیا، تهران، اساطیر، ۱۳۸۴ش. | ||
*میدانی، احمد، السامی فی الاسامی، بهتحقیق محمد موسی هنداوی، قاهره، [بینا]، ۱۹۶۷م. | * معراجی لرد، جواد، فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی، رشت، بلور رشت، ۱۳۸۸ش. | ||
*مستملی بخاری، اسماعیل، شرح التعرف، بهتحقیق محمد روشن، تهران، [بینا]، ۱۳۶۳ش. | * معین، محمد، فرهنگ فارسی، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ش. | ||
*نادر میرزا قاجار، خوراکهای ایرانی، بهتحقیق احمد مجاهد، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۸۹ش. | * میدانی، احمد، السامی فی الاسامی، بهتحقیق محمد موسی هنداوی، قاهره، [بینا]، ۱۹۶۷م. | ||
* مستملی بخاری، اسماعیل، شرح التعرف، بهتحقیق محمد روشن، تهران، [بینا]، ۱۳۶۳ش. | |||
* نادر میرزا قاجار، خوراکهای ایرانی، بهتحقیق احمد مجاهد، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۸۹ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
نسخهٔ ۲۰ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۳۸
خاگینه؛ نوعی خوراک ایرانی تهیه شده از تخم مرغ.
مفهومشناسی خاگینه
خاگینه، نوعی خوراک ساده است که جهت تهیه آن، زرده و سفیده تخممرغ را با یکدیگر ترکیب کرده و در روغن سرخ میکنند.[۱] در عربی به آن عُجّه میگویند.[۲] این غذا در گویشهای مختلف ایران با نامهای متفاوتی شناخته میشود. در گیلان،[۳] بختیاری،[۴] بیضای فارس[۵] و کرمان[۶] به آن کوکو یا نیمرو، در گویش طالقانی خُوالینه،[۷] در زبان لری خایینه،[۸] در نطنز خاگِنه،[۹] در فسا تخممرغ تَخته،[۱۰] در الموت آروشه،[۱۱] در خوانسار خارِت[۱۲] و در قزوین قیقناق میگویند.[۱۳]
پیشینه خاگینه
خاگینه غذایی معمول و رایج در میان ایرانیان بوده است. برای خسرو انوشیروان در میدان نبرد «بزمآورد» تهیه میشد. این غذا ترکیبی از گوشت پخته، تره و خاگینه بود که در نان تُنُک پیچیده میشد.[۱۴] مأمون بخاری (سده ۴ قمری) اشعاری در وصف خاگینه دارد.[۱۵] در تذکرة الاولیاء از خاگینه نام برده شده است.[۱۶] بسحاق اطعمه (سده ۹ قمری) از خاگینه بهعنوان خوراکی که در بازارها به فروش میرسید نام برده است.[۱۷]در کتاب تاریخ کاشان، نان و خاگینه بهعنوان هوسانه در زمستان توصیف شده است.[۱۸] همچنین در برخی منابع، به خوردن خاگینه در کنار ماهی، پنیر، سبزی و نان اشاره شده است.[۱۹]
خواص خاگینه
خاگینه تخم گنجشک با پیاز و روغن گاو موجب تقویت عمومی بدن میشود.[۲۰] خاگینه زرده تخممرغ، تره و پیاز جهت درمان بواسیر مفید دانسته شده است.[۲۱]
شیوههای پخت خاگینه
در دوران قاجاریه، خاگینه به دو روش پخته میشد. در روش نخست تخممرغ را در کاسهای خوب میزدند. سپس مقداری آرد به آن اضافه کرده و در ظرفی حاوی روغن سرخ میکردند. در انتها آن را در میان نان قرار داده و جهت شیرینی، بر روی آن قند، عسل یا دوشاب اضافه میشد. برخی به جای شیرینی، روی آن نمک ریخته و در کنار سبزیپلو استفاده میکردند. در روش دوم، تخممرغ را خوب میزدند تا زرده و سفیده کاملاً با یکدیگر مخلوط شوند. سپس آن را درون ظرفی حاوی روغن زیاد سرخ میکردند و در انتها روی آن قند کوبیده میپاشیدند. خاگینه در این روش چربتر از روش قبلی است.[۲۲] در روشی دیگر، آرد گندم و تخممرغ را با یکدیگر ترکیب کرده و پس از سرخ کردن در روغن، به آن چاشنی اضافه میکنند.[۲۳] گاهی زرده تخممرغ با روغن، آرد برنج و خاک قند ترکیب شده و سرخ میشود.[۲۴] برخی به این ترکیب زعفران،[۲۵] شیر، خامه یا ماست نیز اضافه میکنند.[۲۶]
خاگینه در فرهنگ ایرانی
در برخی نقاط ایران در مراسم جشن و عروسی از خاگینه استفاده میکنند. در گذشته، صبح فردای عروسی، مادر عروس کاچی و خاگینه به خانه عروس میفرستاد.[۲۷] در گیلان، فردای عروسی، مراسم «قیقناق اسباب» برگزار میشد که در طی آن، یک سینی بزرگ حاوی خاگینه، یک قواره پارچه، پیراهن و چند وسیله دیگر به خانه عروس فرستاده میشد.[۲۸] گیلانیها در سحرهای ماه رمضان خاگینه و پلو میخورند.[۲۹] در روستای فشندک، مادر عروس مقداری خاگینه و نان را در بقچهای میپیچید. یکی از جوانهای مجرد، در حالیکه به چهارده معصوم قسم میداد تا ۱۴ پسر و ۷ دختر نصیب عروس شود، بقچه را دور کمر عروس میبست.[۳۰]
پانویس
- ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه خاگینه.
- ↑ میدانی، السامی فی الاسامی، ۱۹۶۷م، ص۲۰۱.
- ↑ معراجی لرد، فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی، ۱۳۸۸ش، ص۱۰۷.
- ↑ ارشادی، فرهنگ بختیاری، ۱۳۸۸ش، ص۳۴۵.
- ↑ ابراهیمی، فرهنگ مردم بیضا، ۱۳۸۴ش، ص۲۶۳.
- ↑ پورحسینی، فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان، ۱۳۷۰ش، ص۱۸۲.
- ↑ آل احمد، تاتنشینهای بلوک زهرا، ۱۳۳۷ش، ص۶۲.
- ↑ عسکریعالم، فرهنگ واژگان، ۱۳۸۴ش، ص۹۹.
- ↑ دهقانیان، فرهنگ جامع زبان و گویش نطنز، ۱۳۸۶ش، ص۳۳.
- ↑ رضایی، شهر من فسا، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۶.
- ↑ حمیدی، مردمنگاری الموت، ۱۳۸۴ش، ص۶۷.
- ↑ اشرفی خوانساری، گویش خوانساری، ۱۳۸۳ش، ص۱۹۹.
- ↑ کارنگ، تاتی و هرزنی، ۱۳۳۳ش، ص۵۲.
- ↑ کریستنسن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۳۳۲ش، ص۴۳۴–۴۳۵.
- ↑ مستملی بخاری، شرح التعرف، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۳۱.
- ↑ عطار نیشابوری، تذکرة الاولیاء، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۹.
- ↑ اشتها، دیوان، ۱۳۷۰ش، ص۱۳۲.
- ↑ ضرابی، تاریخ کاشان، ۱۳۷۸ش، ص۴۳۶.
- ↑ کمرهای، روزنامه خاطرات، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۱۴.
- ↑ جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، ۱۳۵۲ش، ج۳، ص۱۱۳.
- ↑ ابنسینا، قانون، ۱۳۶۷ش، ج۳، ص۸۶.
- ↑ نادر میرزا قاجار، خوراکهای ایرانی، ۱۳۸۹ش، ص۲۱۷–۲۱۸.
- ↑ آشپزباشی، سفره اطعمه، ۱۳۵۳ش، ص۵۶.
- ↑ کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۴۸ش، ص۶۶–۶۷، حاشیه ۲.
- ↑ شهری، طهران قدیم، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۱۳۱.
- ↑ دریابندری، کتاب مستطاب آشپزی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۳۵۰–۱۳۵۱.
- ↑ کتیرایی، از خشت تا خشت، ۱۳۴۸ش، ص۲۰۹.
- ↑ خاور، هنر آشپزی در گیلان، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۰–۲۴۱.
- ↑ پورهادی، فرهنگ خوراک مردم گیلان، ۱۳۸۹ش، ص۴۲.
- ↑ پورکریم، فشندک، ۱۳۴۱ش، ص۷۱.
منابع
- آشپزباشی، علیاکبر، سفره اطعمه، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۳ش.
- آلاحمد، جلال، تاتنشینهای بلوک زهرا، تهران، کتابخانه دانش، ۱۳۳۷ش.
- ابراهیمی، قربانعلی، فرهنگ مردم بیضا، تهران، نیکخرد، ۱۳۸۴ش.
- ابنسینا، قانون، بهترجمه عبدالرحمن شرفکندی، تهران، [بینا]، ۱۳۶۷ش.
- ارشادی، عیدیمحمد، فرهنگ بختیاری، تهران، آرون، ۱۳۸۸ش.
- اشتها، عبدالله، دیوان، بهتحقیق امین خضرایی، تهران، [بینا]، ۱۳۷۰ش.
- اشرفی خوانساری، مرتضی، گویش خوانساری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۳ش.
- پورحسینی، ابوالقاسم، فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان، کرمان، مرکز کرمانشناسی، ۱۳۷۰ش.
- پورکریم، هوشنگ، فشندک، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۱ش.
- پورهادی، مسعود، فرهنگ خوراک مردم گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا، ۱۳۸۹ش.
- جرجانی، اسماعیل، ذخیره خوارزمشاهی، بهتحقیق جلال مصطفوی، تهران، [بینا]، ۱۳۵۲ش.
- حمیدی، علیاکبر، مردمنگاری الموت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۴ش.
- خاور، زری، هنر آشپزی در گیلان، تهران، عطائی، ۱۳۸۸ش.
- دریابندری، نجف، کتاب مستطاب آشپزی، تهران، کارنامه، ۱۳۸۴ش.
- دهقانیان، عباس، فرهنگ جامع زبان و گویش نطنز، تهران، پرشکوه، ۱۳۸۶ش.
- رضایی، غلامرضا، شهر من فسا، شیراز، نوید شیراز، ۱۳۸۷ش.
- شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ۱۳۸۳ش.
- ضرابی، عبدالرحیم، تاریخ کاشان، بهتحقیق ایرج افشار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۸ش.
- عسکریعالم، علیمردان، فرهنگ واژگان، خرمآباد، افلاک، ۱۳۸۴ش.
- عطار نیشابوری، فریدالدین، تذکره الاولیاء، بهتحقیق محمد استعلامی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۸۳ش.
- کارنگ، عبدالعلی، تاتی و هرزنی، تبریز، واعظپور، ۱۳۳۳ش.
- کتیرایی، محمود، از خشت تا خشت، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۸ش.
- کریستنسن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، ابنسینا، ۱۳۳۲ش.
- کمرهای، محمد، روزنامه خاطرات، بهتحقیق محمدجواد مرادینیا، تهران، اساطیر، ۱۳۸۴ش.
- معراجی لرد، جواد، فرهنگ موضوعی تاتی به فارسی، رشت، بلور رشت، ۱۳۸۸ش.
- معین، محمد، فرهنگ فارسی، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ش.
- میدانی، احمد، السامی فی الاسامی، بهتحقیق محمد موسی هنداوی، قاهره، [بینا]، ۱۹۶۷م.
- مستملی بخاری، اسماعیل، شرح التعرف، بهتحقیق محمد روشن، تهران، [بینا]، ۱۳۶۳ش.
- نادر میرزا قاجار، خوراکهای ایرانی، بهتحقیق احمد مجاهد، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۸۹ش.