پرش به محتوا

پیش‌نویس:ارومیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:ارومیه.jpg|300px|thumb|left|]]
[[پرونده:ارومیه.jpg|300px|thumb|شهر ارومیه روی نقشه ایران|جایگزین=شهر ارومیه روی نقشه ایران]]
'''{{درشت|ارومیه}}؛''' مرکز استان آذربایجان‌غربی واقع در شمال غرب ایران.
'''{{درشت|ارومیه}}؛''' مرکز استان آذربایجان‌غربی واقع در شمال غرب ایران.


خط ۸: خط ۸:


==تاریخچه ارومیه==
==تاریخچه ارومیه==
به اعتقاد بعضی از مورخان، [[ارومیه]] محل تولد [[زرتشت]] و از مکان‌های مقدس زرتشتیان بوده است. مدفون بودن چند زرتشتی که منتسب به زمان تولد حضرت عیسی هستند، نشان‌دهنده این است که این شهر یکی از بزرگ‌ترین مراکز اجتماعی و مذهبی زمان‌های دور بوده و امپراطوران روم برای رفتن به آتشکده زرتشتیان و نیز تخت سلیمان بارها از آن عبور کرده‌اند. آثار باستانی کشف شده در این منطقه، نشان از رونق ارومیه در زمان مادها دارد و قدمت برخی از قبرهای این منطقه به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح، بازمی‌گردد.<ref>[https://www.urmia-ag.ir/fa/wagov/Tarikh «تاریخچه ارومیه»، وب‌سایت استانداری آذربایجان‌غربی.]</ref> کاسه زرناب کشف شده در حسنلوی ارومیه از آثار هنری مربوط به قرن هشتم پیش از میلاد است که گویای شکوفایی هنرِ [[طلا|طلاسازی]] در دوره مادها است.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص54.]</ref>
[[پرونده:دریاچه ارومیه000.jpg|thumb|دریاچهٔ ارومیه|جایگزین=دریاچهٔ ارومیه]]به اعتقاد بعضی از مورخان، [[ارومیه]] محل تولد [[زرتشت]] و از مکان‌های مقدس زرتشتیان بوده است. مدفون بودن چند زرتشتی که منتسب به زمان تولد حضرت عیسی هستند، نشان‌دهنده این است که این شهر یکی از بزرگ‌ترین مراکز اجتماعی و مذهبی زمان‌های دور بوده و امپراطوران روم برای رفتن به آتشکده زرتشتیان و نیز تخت سلیمان بارها از آن عبور کرده‌اند. آثار باستانی کشف شده در این منطقه، نشان از رونق ارومیه در زمان مادها دارد و قدمت برخی از قبرهای این منطقه به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح، بازمی‌گردد.<ref>[https://www.urmia-ag.ir/fa/wagov/Tarikh «تاریخچه ارومیه»، وب‌سایت استانداری آذربایجان‌غربی.]</ref> کاسه زرناب کشف شده در حسنلوی ارومیه از آثار هنری مربوط به قرن هشتم پیش از میلاد است که گویای شکوفایی هنرِ [[طلا|طلاسازی]] در دوره مادها است.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص54.]</ref>


==اقلیم و موقعیت جغرافیایی ارومیه==
==اقلیم و موقعیت جغرافیایی ارومیه==
[[پرونده:دریاچه-ارومیه.jpg|300px|thumb|left|تصویری از دریاچه ارومیه]]
[[پرونده:دریاچه-ارومیه.jpg|300px|thumb|تصویری از دریاچه ارومیه|جایگزین=دریاچه ارومیه]]
منطقه ارومیه در شمال غرب ایران و نزدیک مرز ترکیه، ۵۸۹۹ کیلومتر مربع مساحت دارد. مساحت خود شهر، ۴۲٫۷ کیلومتر مربع است و در جلگه‌ای به طول هفتاد کیلومتر و به عرض سی کیلومتر در غرب دریاچه ارومیه واقع شده است.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص9.]</ref> ارتفاع ارومیه از سطح دریا ۱۳۳۲ متر است. آب‌وهوای این شهر به علت وجود دریاچه ارومیه معتدل و نسبتاً مرطوب بوده و [[زمستان|زمستانی]] سرد و طولانی دارد. در اطراف این شهر باغ‌های [[انگور]]، [[سیب]] و کشتزارها قرار دارد.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص10.]</ref>
منطقه ارومیه در شمال غرب ایران و نزدیک مرز ترکیه، ۵۸۹۹ کیلومتر مربع مساحت دارد. مساحت خود شهر، ۴۲٫۷ کیلومتر مربع است و در جلگه‌ای به طول هفتاد کیلومتر و به عرض سی کیلومتر در غرب دریاچه ارومیه واقع شده است.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص9.]</ref> ارتفاع ارومیه از سطح دریا ۱۳۳۲ متر است. آب‌وهوای این شهر به علت وجود دریاچه ارومیه معتدل و نسبتاً مرطوب بوده و [[زمستان|زمستانی]] سرد و طولانی دارد. در اطراف این شهر باغ‌های [[انگور]]، [[سیب]] و کشتزارها قرار دارد.<ref>[https://ketabnak.com/book/55686/تاریخ-اورمیهتاریخ-ارومیه کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص10.]</ref>


خط ۲۲: خط ۲۲:
==جاذبه‌های گردشگری ارومیه==
==جاذبه‌های گردشگری ارومیه==
===مکان‌های تاریخی===
===مکان‌های تاریخی===
[[پرونده:جامع ارومیه مسجد.jpg|200px|thumb|left|مسجد جامع ارومیه]] [[پرونده:ننه مریم.jpg|200px|thumb|کلیسای ننه مریم]] کلیسای ننه‌مریم که با نام [[کلیسا|کلیسای]] حضرت مریم، سنت ماری و شرق آشور نیز شناخته می‌شود، یکی از مکان‌های تاریخی ارومیه است. این کلیسا دومین کلیسای قدیمی جهان پس از کلیسای بیت لحم در فلسطین است. کلیسای مارسرگیز، [[برج سه‌گنبد]]، مسجد سردار، [[مسجد جامع ارومیه]]، خانه انصاری، کلیسای پطروس پولیس، مدرسه هدایت، مدرسه ۲۲ بهمن، [[موزه]] ارومیه و موزه مردم‌شناسی ارومیه، [[بازار]] ارومیه و ساختمان شهرداری نیز از دیگر اماکن تاریخی این شهر به‌شمار می‌روند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/urmia-20005-ci/sort/13/ رهبری، «دیدنی‌های ارومیه»، وب‌سایت کجارو.]</ref>
[[پرونده:جامع ارومیه مسجد.jpg|thumb|مسجد جامع ارومیه|جایگزین=مسجد جامع ارومیه]] کلیسای ننه‌مریم که با نام [[کلیسا|کلیسای]] حضرت مریم، سنت ماری و شرق آشور نیز شناخته می‌شود، یکی از مکان‌های تاریخی ارومیه است. این کلیسا دومین کلیسای قدیمی جهان پس از کلیسای بیت لحم در فلسطین است. کلیسای مارسرگیز، [[برج سه‌گنبد]]، مسجد سردار، [[مسجد جامع ارومیه]]، خانه انصاری، کلیسای پطروس پولیس، مدرسه هدایت، مدرسه ۲۲ بهمن، [[موزه]] ارومیه و موزه مردم‌شناسی ارومیه، [[بازار]] ارومیه و ساختمان شهرداری نیز از دیگر اماکن تاریخی این شهر به‌شمار می‌روند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/urmia-20005-ci/sort/13/ رهبری، «دیدنی‌های ارومیه»، وب‌سایت کجارو.]</ref>


===جاذبه‌های طبیعی===
===جاذبه‌های طبیعی===
[[پرونده:دریاچه ارومیه000.jpg|200px|thumb|left|دریاچهٔ ارومیه]] [[پرونده:گل مرز تالاب.jpg|200px|thumb|تالاب گلمرز]]از جمله جاذبه‌های طبیعی ارومیه، می‌توان به [[دریاچه ارومیه]]، [[دریاچه مارمیشو]]، برکه دالامپر، [[آبشار]] شملکان، آبشار سوله دوکل، چشمه آب‌گرم هفت‌آباد، تالاب گلمرز اشاره کرد.<ref>[https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/جاذبه-های-شهر-ارومیه/ «جاذبه‌های شهر ارومیه»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت.]</ref>
[[پرونده:گل مرز تالاب.jpg|thumb|تالاب گلمرز|جایگزین=تالاب گلمرز]][[پرونده:سد شهرچای ارومیه.jpg|thumb|سد شهرچای ارومیه|جایگزین=سد شهرچای ارومیه]]از جمله جاذبه‌های طبیعی ارومیه، می‌توان به [[دریاچه ارومیه]]، [[دریاچه مارمیشو]]، برکه دالامپر، [[آبشار]] شملکان، آبشار سوله دوکل، چشمه آب‌گرم هفت‌آباد، تالاب گلمرز اشاره کرد.<ref>[https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/جاذبه-های-شهر-ارومیه/ «جاذبه‌های شهر ارومیه»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت.]</ref>


===جاذبه‌های مذهبی===
===جاذبه‌های مذهبی===
خط ۳۱: خط ۳۱:


===اماکن تجاری و تفریحی===
===اماکن تجاری و تفریحی===
مجتمع تجاری تورک مال و سیتادیوم، مجتمع تجاری کیف و کفش رضا، پاساژهای تندیس، پاکو، امیرکبیر، صدر، پردیس، جلالی، ستارخان، مجتمع‌های تجاری استادان، یاقوت، میلاد نور، بازار خلیج از مراکز خرید مهم در ارومیه هستند.<ref>[https://dornatrip.com/بهترین-مراکز-خرید-ارومیه/ داوری، «بهترین مراکز خرید ارومیه»، وب‌سایت درناتریپ.]</ref> از جمله مکان‌های [[تفریح|تفریحی]] شهر ارومیه پارک جنگلی شیخ تپه، پارک اللر باغی، کوه سیر، [[روستای بند]]، چیچست، سد شهر [[چای]] و [[پیست اسکی خوشاکو]] است.<ref>[https://seeiran.ir/10-جای-دیدنی-ارومیه-در-تابستان/ «جاهای دیدنی ارومیه»، وب‌سایت سیری در ایران.]</ref> [[پرونده:سد شهرچای ارومیه.jpg|200px|thumb|left|سد شهرچای ارومیه]]
مجتمع تجاری تورک مال و سیتادیوم، مجتمع تجاری کیف و کفش رضا، پاساژهای تندیس، پاکو، امیرکبیر، صدر، پردیس، جلالی، ستارخان، مجتمع‌های تجاری استادان، یاقوت، میلاد نور، بازار خلیج از مراکز خرید مهم در ارومیه هستند.<ref>[https://dornatrip.com/بهترین-مراکز-خرید-ارومیه/ داوری، «بهترین مراکز خرید ارومیه»، وب‌سایت درناتریپ.]</ref> از جمله مکان‌های [[تفریح|تفریحی]] شهر ارومیه پارک جنگلی شیخ تپه، پارک اللر باغی، کوه سیر، [[روستای بند]]، چیچست، سد شهر [[چای]] و [[پیست اسکی خوشاکو]] است.<ref>[https://seeiran.ir/10-جای-دیدنی-ارومیه-در-تابستان/ «جاهای دیدنی ارومیه»، وب‌سایت سیری در ایران.]</ref>  
 
===امکانات آموزشی===
===امکانات آموزشی===
ارومیه دارای دانشگاه دولتی، دانشگاه صنعتی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه الزهرا است. همچنین دارای دو دانشگاه آزاد، پیام‌نور و پنج مرکز غیرانتفاعی است. دانشگاه دولتی ارومیه رتبه ۱۸ را در مجموع دانشگاه‌های کل کشور دارد.<ref>[https://www.uniref.ir/Province2.html «دانشگاه‌های استان آدربایجان‌غربی»، وب‌سایت مرجع دانشگاه‌های ایران.]</ref>
ارومیه دارای دانشگاه دولتی، دانشگاه صنعتی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه الزهرا است. همچنین دارای دو دانشگاه آزاد، پیام‌نور و پنج مرکز غیرانتفاعی است. دانشگاه دولتی ارومیه رتبه ۱۸ را در مجموع دانشگاه‌های کل کشور دارد.<ref>[https://www.uniref.ir/Province2.html «دانشگاه‌های استان آدربایجان‌غربی»، وب‌سایت مرجع دانشگاه‌های ایران.]</ref>
خط ۴۵: خط ۴۴:
==فرهنگ و هنر ارومیه==
==فرهنگ و هنر ارومیه==
===آداب‌ورسوم===
===آداب‌ورسوم===
[[پرونده:ارومیه۲.jpg|جایگزین=هشتمین جشنواره انگور در ارومیه|بندانگشتی|هشتمین جشنواره انگور در ارومیه، ۲۱-۳۱ شهریور ۱۴۰۴ش، عکس از مجتبی اسماعیل‌زاده]]
[[آداب|آداب‌]]<nowiki/>ورسوم مردم ارومیه شباهت‌های زیادی با سایر شهرهای [[ایران]] دارد، برخی از آداب‌ورسوم خاص منطقه و شهر به شرح زیر است:
[[آداب|آداب‌]]<nowiki/>ورسوم مردم ارومیه شباهت‌های زیادی با سایر شهرهای [[ایران]] دارد، برخی از آداب‌ورسوم خاص منطقه و شهر به شرح زیر است:
*پخت دوشاب ([[شیره انگور|شیرهٔ انگور]])<ref>[https://www.farsnews.ir/photo/14000714000012/آیین-سنتی-پخت-دوشابدر-ارومیه «آیین سنتی پخت دوشاب در ارومیه»، خبرگزاری فارس.]</ref> و [[رب]] گوجه، از قدیم تاکنون از آیین‌های سنتی هر سالهٔ مردم ارومیه است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/06/23/2094634/آئین-محلی-پخت-رب-گوجه-در-ارومیه-تصاویر «آیین محلی پخت رب گوجه در ارومیه»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>
*پخت دوشاب ([[شیره انگور|شیرهٔ انگور]])<ref>[https://www.farsnews.ir/photo/14000714000012/آیین-سنتی-پخت-دوشابدر-ارومیه «آیین سنتی پخت دوشاب در ارومیه»، خبرگزاری فارس.]</ref> و [[رب]] گوجه، از قدیم تاکنون از آیین‌های سنتی هر سالهٔ مردم ارومیه است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/06/23/2094634/آئین-محلی-پخت-رب-گوجه-در-ارومیه-تصاویر «آیین محلی پخت رب گوجه در ارومیه»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:


===سوغات و صنایع محلی ارومیه===
===سوغات و صنایع محلی ارومیه===
[[پرونده:نقل-گردویی-گل-محمدی-3.jpg|200px|thumb|left|نقل معروف‌ترین سوغاتی ارومیه]]نقل، از [[سوغاتی|سوغاتی‌های]] پرطرفدار ارومیه است که اندازه، رنگ و طعم‌های گوناگون دارد. همچنین عرقیاتی مانند بیدمشک و [[بادرنجبویه]] و همچنین انواع حلوای گردو و هویج از سوغاتی‌های بسیار معروف این شهر هستند.<ref>[https://www.ketabrah.ir/کتاب-راهنمای-سفر-به-ارومیه/book/47568 «راهنمای سفر به ارومیه»، فلایتیو، 1399ش، ص4].</ref> [[صنایع دستی]] مهم شهر ارومیه نیز شامل [[منبت‌کاری]]، [[قالی بافی|قالی‌بافی]]، رودوزی، [[جاجیم|جاجیم‌بافی]]، رنگرزی و پیکرتراشی است.<ref>[https://lidomatrip.com/blog/صنایع-دستی-ارومیه/ «بهترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی ارومیه»، وب‌سایت لیدوماتریپ.]</ref>
[[پرونده:نقل-گردویی-گل-محمدی-3.jpg|thumb|نقل معروف‌ترین سوغاتی ارومیه|جایگزین=نقل- سوغات ارومیه]]نقل، از [[سوغاتی|سوغاتی‌های]] پرطرفدار ارومیه است که اندازه، رنگ و طعم‌های گوناگون دارد. همچنین عرقیاتی مانند بیدمشک و [[بادرنجبویه]] و همچنین انواع حلوای گردو و هویج از سوغاتی‌های بسیار معروف این شهر هستند.<ref>[https://www.ketabrah.ir/کتاب-راهنمای-سفر-به-ارومیه/book/47568 «راهنمای سفر به ارومیه»، فلایتیو، 1399ش، ص4].</ref> [[صنایع دستی]] مهم شهر ارومیه نیز شامل [[منبت‌کاری]]، [[قالی بافی|قالی‌بافی]]، رودوزی، [[جاجیم|جاجیم‌بافی]]، رنگرزی و پیکرتراشی است.<ref>[https://lidomatrip.com/blog/صنایع-دستی-ارومیه/ «بهترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی ارومیه»، وب‌سایت لیدوماتریپ.]</ref>


===غذاهای معروف ارومیه===
===غذاهای معروف ارومیه===
[[پرونده:ارومیه۴.jpg|جایگزین=آش دوغ محلی ارومیه|بندانگشتی|آش دوغ محلی ارومیه]]
معروف‌ترین غذاهای ارومیه شامل آش دوغ، [[دلمه]] برگ مو، [[کوفته]]، [[آبگوشت]] مخصوص ارومیه، سوپ بلغور، [[آش]] ترش، یتیمچه] و گیزاتما و [[کاچی]] است.<ref>[https://zarinbano.com/traditional-food-urmia-city/ اسدی، «معرفی غذاهای سنتی ارومیه»، وب‌سایت زرین بانو.]</ref>
معروف‌ترین غذاهای ارومیه شامل آش دوغ، [[دلمه]] برگ مو، [[کوفته]]، [[آبگوشت]] مخصوص ارومیه، سوپ بلغور، [[آش]] ترش، یتیمچه] و گیزاتما و [[کاچی]] است.<ref>[https://zarinbano.com/traditional-food-urmia-city/ اسدی، «معرفی غذاهای سنتی ارومیه»، وب‌سایت زرین بانو.]</ref>


خط ۷۲: خط ۷۳:


===موزه‌ها===
===موزه‌ها===
[[پرونده:ارومیه۱.jpg|جایگزین=موزه باستان‌شناسی ارومیه|بندانگشتی|موزه باستان‌شناسی ارومیه]]
[[موزه|موزهٔ]] ارومیه با دارا بودن ۲۶ هزار اثر تاریخی دومین موزهٔ فاخر کشور است.<ref>[https://www.karnaval.ir/things-to-do/urmia-museum «همه چیز دربارۀ موزۀ ارومیه»، وب‌سایت کارناوال.]</ref>
[[موزه|موزهٔ]] ارومیه با دارا بودن ۲۶ هزار اثر تاریخی دومین موزهٔ فاخر کشور است.<ref>[https://www.karnaval.ir/things-to-do/urmia-museum «همه چیز دربارۀ موزۀ ارومیه»، وب‌سایت کارناوال.]</ref>


خط ۷۸: خط ۸۰:


===مشاهیر و بزرگان===
===مشاهیر و بزرگان===
[[پرونده:ارومیه۵.jpg|جایگزین=غلامرضا حسنی از مشاهیر ارومیه|بندانگشتی|غلامرضا حسنی از مشاهیر ارومیه]]
کلبعلی خان افشار، عندلیب افشار، اردوبادی، میرزاعبدالمطلب،<ref>[http://isamajidi.blogfa.com/tag/مشاهیر-ارومیه مجیدی، «مشاهیر ارومیه»، وبلاگ عیسی مجیدی.]</ref>شیخ صفی‌الدین اورمو،<ref>[https://mandegar.tarikhema.org/زندگانی-صفی‌الدین-اُرمَوی کاظمی، «زندگی صفی‌الدین اورموی»، 1396ش.]</ref> شهید [[مهدی باکری]]،<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/205538/زندگینامه-مهدی-باکری-۱۳۳۳-۱۳۶۳ «زندگی‌نامه: مهدی باکری»، وب‌سایت همشهری آنلاین،1391ش.]</ref> غلام‌رضا حسنی<ref>[https://www.irna.ir/news/82923241/رشادت-حجت-الاسلام-حسني-در-تاريخ-ايران-فراموش-نشدني-است «رشادت حجت‌الاسلام حسنی در تاریخ ایران فراموش‌نشدنی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران،1397ش.]</ref> از بزرگان این شهر و امیر آقایی و<ref>[https://www.shomanews.com/بخش-فرهنگ-هنر-فوری-مهمترین-اخبار-فرهنگ-هنر-10/955733-بیوگرافی-خواندنی-امیر-اقایی-بازیگر-معروف-تصاویر-جدید «بیوگرافی امیر آقایی»، وب‌سایت شمانیوز، 1399ش.]</ref> مهشید جوادی<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-مهشید-جوادی/ «بیوگرافی مهشید جوادی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> از بازیگران سینما و تلویزیون متولد این دیار هستند.
کلبعلی خان افشار، عندلیب افشار، اردوبادی، میرزاعبدالمطلب،<ref>[http://isamajidi.blogfa.com/tag/مشاهیر-ارومیه مجیدی، «مشاهیر ارومیه»، وبلاگ عیسی مجیدی.]</ref>شیخ صفی‌الدین اورمو،<ref>[https://mandegar.tarikhema.org/زندگانی-صفی‌الدین-اُرمَوی کاظمی، «زندگی صفی‌الدین اورموی»، 1396ش.]</ref> شهید [[مهدی باکری]]،<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/205538/زندگینامه-مهدی-باکری-۱۳۳۳-۱۳۶۳ «زندگی‌نامه: مهدی باکری»، وب‌سایت همشهری آنلاین،1391ش.]</ref> غلام‌رضا حسنی<ref>[https://www.irna.ir/news/82923241/رشادت-حجت-الاسلام-حسني-در-تاريخ-ايران-فراموش-نشدني-است «رشادت حجت‌الاسلام حسنی در تاریخ ایران فراموش‌نشدنی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران،1397ش.]</ref> از بزرگان این شهر و امیر آقایی و<ref>[https://www.shomanews.com/بخش-فرهنگ-هنر-فوری-مهمترین-اخبار-فرهنگ-هنر-10/955733-بیوگرافی-خواندنی-امیر-اقایی-بازیگر-معروف-تصاویر-جدید «بیوگرافی امیر آقایی»، وب‌سایت شمانیوز، 1399ش.]</ref> مهشید جوادی<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-مهشید-جوادی/ «بیوگرافی مهشید جوادی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> از بازیگران سینما و تلویزیون متولد این دیار هستند.


خط ۹۰: خط ۹۳:


==نقش ارومیه در انقلاب اسلامی==
==نقش ارومیه در انقلاب اسلامی==
[[پرونده:ارومیه۳.jpg|جایگزین=حماسه ۲ بهمن مردم ارومیه|بندانگشتی|حماسه ۲ بهمن۱۳۵۷ش مردم ارومیه برگ زرینی از تاریخ انقلاب اسلامی ]]
ارومیه اولین تجربهٔ [[جنگ]] مسلحانه را در دوم بهمن ماه ۱۳۵۷ش با هدایت غلامرضا حسنی به نام خود ثبت کرده است. این جنگ مسلحانه در تاریخ [[ایران]] تحول بزرگی ایجاد کرد و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] را شتاب بخشید.<ref>[https://www.yjc.news/00W2nF «ارومیه شهر پیشگام در تاریخ انقلاب/۲ بهمن آغاز اولین جنگ مسلحانه مردم ایران علیه رژیم طاغوت»، باشگاه خبرنگاران جوان، 1399ش.]</ref>
ارومیه اولین تجربهٔ [[جنگ]] مسلحانه را در دوم بهمن ماه ۱۳۵۷ش با هدایت غلامرضا حسنی به نام خود ثبت کرده است. این جنگ مسلحانه در تاریخ [[ایران]] تحول بزرگی ایجاد کرد و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] را شتاب بخشید.<ref>[https://www.yjc.news/00W2nF «ارومیه شهر پیشگام در تاریخ انقلاب/۲ بهمن آغاز اولین جنگ مسلحانه مردم ایران علیه رژیم طاغوت»، باشگاه خبرنگاران جوان، 1399ش.]</ref>


نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۱۶

شهر ارومیه روی نقشه ایران
شهر ارومیه روی نقشه ایران

ارومیه؛ مرکز استان آذربایجان‌غربی واقع در شمال غرب ایران.

یکی از شهرهای بزرگ در شمال غربی ایران و منطقه آذربایجان، ارومیه است. جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ش ۷۳۶٬۲۲۴ نفر بود که با توجه به آمار سایر شهرها، دهمین شهر پرجمعیت ایران است. ارومیه در غرب دریاچه ارومیه و در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه واقع شده است. حدود نود درصد جمعیت این شهر را آذری‌ها و ده درصد را اقوام کرد و اقلیتی مسیحی تشکیل می‌دهند. دریاچه ارومیه واقع در ۲۱ کیلومتری ارومیه، از مکان‌های طبیعی ایران است بزرگ‌ترین دریاچه آب شور خاورمیانه و بزرگ‌ترین دریاچه ایران است.[۱]

پیشینه نام ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نام قدیمی شهر ارومیه و دریاچه آن، چیچست و چیچستا است. سریانیان به آن اورمیا و ارمنی‌ها، «اورمی، ارومیه» و عرب‌ها آن را «ارمیّه» و ایرانی‌ها «ارومی، ارومیّه» نامیده‌اند.[۲] ارومیه به معنای شهر آب است و مدتی در دوره پهلوی رضائیه نامیده می‌شد.

تاریخچه ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
دریاچهٔ ارومیه
دریاچهٔ ارومیه

به اعتقاد بعضی از مورخان، ارومیه محل تولد زرتشت و از مکان‌های مقدس زرتشتیان بوده است. مدفون بودن چند زرتشتی که منتسب به زمان تولد حضرت عیسی هستند، نشان‌دهنده این است که این شهر یکی از بزرگ‌ترین مراکز اجتماعی و مذهبی زمان‌های دور بوده و امپراطوران روم برای رفتن به آتشکده زرتشتیان و نیز تخت سلیمان بارها از آن عبور کرده‌اند. آثار باستانی کشف شده در این منطقه، نشان از رونق ارومیه در زمان مادها دارد و قدمت برخی از قبرهای این منطقه به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح، بازمی‌گردد.[۳] کاسه زرناب کشف شده در حسنلوی ارومیه از آثار هنری مربوط به قرن هشتم پیش از میلاد است که گویای شکوفایی هنرِ طلاسازی در دوره مادها است.[۴]

اقلیم و موقعیت جغرافیایی ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
دریاچه ارومیه
تصویری از دریاچه ارومیه

منطقه ارومیه در شمال غرب ایران و نزدیک مرز ترکیه، ۵۸۹۹ کیلومتر مربع مساحت دارد. مساحت خود شهر، ۴۲٫۷ کیلومتر مربع است و در جلگه‌ای به طول هفتاد کیلومتر و به عرض سی کیلومتر در غرب دریاچه ارومیه واقع شده است.[۵] ارتفاع ارومیه از سطح دریا ۱۳۳۲ متر است. آب‌وهوای این شهر به علت وجود دریاچه ارومیه معتدل و نسبتاً مرطوب بوده و زمستانی سرد و طولانی دارد. در اطراف این شهر باغ‌های انگور، سیب و کشتزارها قرار دارد.[۶]

زبان، قومیت و مذهب در ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ارومیه یک شهر چند قومیتی با زبان و ادیان و مذاهب مختلف است. ترک‌های ارومیه به زبان ترکی آذربایجانی، کردها به لهجه کرمانجی زبان کردی، آشوری‌ها به زبان آشوری و ارمنی‌ها به زبان ارمنی صحبت می‌کنند. بیشتر ترک‌های آن مذهب شیعه دارند، مذهب بیشتر کردها سنی است و نیز تعدادی از اقلیت‌های آشوری و ارمنی در آن زندگی می‌کنند.[۷]

تقسیمات شهری در ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شهرستان ارومیه طبق آخرین تقسیمات کشوری دارای پنج شهر، پنج بخش و بیست دهستان است.[۸] شهر ارومیه دارای پنج منطقه شهری است.[۹]

جاذبه‌های گردشگری ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مکان‌های تاریخی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع ارومیه

کلیسای ننه‌مریم که با نام کلیسای حضرت مریم، سنت ماری و شرق آشور نیز شناخته می‌شود، یکی از مکان‌های تاریخی ارومیه است. این کلیسا دومین کلیسای قدیمی جهان پس از کلیسای بیت لحم در فلسطین است. کلیسای مارسرگیز، برج سه‌گنبد، مسجد سردار، مسجد جامع ارومیه، خانه انصاری، کلیسای پطروس پولیس، مدرسه هدایت، مدرسه ۲۲ بهمن، موزه ارومیه و موزه مردم‌شناسی ارومیه، بازار ارومیه و ساختمان شهرداری نیز از دیگر اماکن تاریخی این شهر به‌شمار می‌روند.[۱۰]

جاذبه‌های طبیعی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
تالاب گلمرز
تالاب گلمرز
سد شهرچای ارومیه
سد شهرچای ارومیه

از جمله جاذبه‌های طبیعی ارومیه، می‌توان به دریاچه ارومیه، دریاچه مارمیشو، برکه دالامپر، آبشار شملکان، آبشار سوله دوکل، چشمه آب‌گرم هفت‌آباد، تالاب گلمرز اشاره کرد.[۱۱]

جاذبه‌های مذهبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

امام‌زاده غریب حسن، مسجد اعظم ارومیه، مسجد سردار، آرامگاه سید عرب باغی، مسجد امام شافعی و کلیسای ننه مریم از جاذبه‌های مذهبی شهر ارومیه هستند.[۱۲]

اماکن تجاری و تفریحی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مجتمع تجاری تورک مال و سیتادیوم، مجتمع تجاری کیف و کفش رضا، پاساژهای تندیس، پاکو، امیرکبیر، صدر، پردیس، جلالی، ستارخان، مجتمع‌های تجاری استادان، یاقوت، میلاد نور، بازار خلیج از مراکز خرید مهم در ارومیه هستند.[۱۳] از جمله مکان‌های تفریحی شهر ارومیه پارک جنگلی شیخ تپه، پارک اللر باغی، کوه سیر، روستای بند، چیچست، سد شهر چای و پیست اسکی خوشاکو است.[۱۴]

امکانات آموزشی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ارومیه دارای دانشگاه دولتی، دانشگاه صنعتی، دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه الزهرا است. همچنین دارای دو دانشگاه آزاد، پیام‌نور و پنج مرکز غیرانتفاعی است. دانشگاه دولتی ارومیه رتبه ۱۸ را در مجموع دانشگاه‌های کل کشور دارد.[۱۵]

اقتصاد ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مهم‌ترین منبع اقتصادی ارومیه باغداری و کشاورزی آن است که به حد خودکفایی رسیده و به سایر استان‌ها و کشورها صادر می‌شود.[۱۶] سیب، انگور، هلو و آلو مهم‌ترین محصولات باغداری این شهر است[۱۷] ۲۲ درصد از تولیدات کشاورزی در سطح استان آذربایجان غربی مربوط به شهر ارومیه است[۱۸] این شهر از مهم‌ترین مراکز کشت چغندرقند و کلزا بوده همچنین قطب تولید گیاهان دارویی همچون بادرَشبو، نعناع، بیدمشک، پونه و صدها نوع گیاه دیگر است.[۱۹]

پنجاه واحد دامداری صنعتی نیز در شهر ارومیه فعال است.[۲۰] علی‌رغم ضعف صنعت در این شهر،[۲۱] معدن تیتان قره‌آغاج در ۳۷ کیلومتری ارومیه[۲۲] و شهرک صنعتی ارومیه در فازهای یک و دو در هفت کیلومتری این شهر، شرکت سیمان ارومیه (بزرگ‌ترین واحد صنعتی استان آذربایجان غربی)[۲۳] و پتروشیمی ارومیه[۲۴] از مراکز صنعتی و اقتصادی مهم ارومیه هستند.[۲۵]

گمرک ارومیه نیز به‌دلیل قرارگیری در مسیر قفقاز - آسیای میانه، یکی از پرترددترین گمرک‌های کشور بوده که بیشترین تمرکز این گمرک بر ترانزیت به ترکیه، امور مربوط به صادرات به ترکیه و واردات از ترکیه است.[۲۶]

فرهنگ و هنر ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آداب‌ورسوم

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
هشتمین جشنواره انگور در ارومیه
هشتمین جشنواره انگور در ارومیه، ۲۱-۳۱ شهریور ۱۴۰۴ش، عکس از مجتبی اسماعیل‌زاده

آداب‌ورسوم مردم ارومیه شباهت‌های زیادی با سایر شهرهای ایران دارد، برخی از آداب‌ورسوم خاص منطقه و شهر به شرح زیر است:

  1. شکستن کله‌قندِ تزیین شده توسط فرد ریش‌سفیدِ فامیل در مراسم نامزدی؛
  2. رقص دسته‌جمعی مردان به نام «جَلمان» یا «یاللی» همزمان با نواختن دهل و سورنا در مراسم حنابندان؛
  3. آوردن لباس دامادی و سایر لوازم داماد به همراه حنا توسط تعدادی از مردان نزدیک خانوادهٔ عروس در طبق‌های چوبی به نام «خُنچا»؛
  4. انتخاب «ساقدوش» و «سولدوش» در میان ترک‌ها و «برازوا» در میان کردها با هدف انجام امور عروسی؛
  5. حنا بستن به دست عروس و دختران دم‌بخت؛
  6. بستن کمر عروس با شال یا روبانی سرخ بوسیلهٔ برادر داماد در روز عروسی؛
  7. بردن عروس به منزل پدر داماد و انداختن سیب یا انار و مقداری تنقلات یا سکه بر سر عروس و حضار از پشت‌بام.[۳۰]
  • مراسم عزاداری: مردم این شهر اعم از شیعه، سنی و حتی اقلیت‌های دینی، آدابی چون مراسم اعلان عزا، آیین طشت‌گذاری، زنجیرزنی، دسته‌های عزاداری، دادن نذری، توسل به دسته‌های عزاداری در ماه محرم انجام می‌دهند.[۳۱]

سوغات و صنایع محلی ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نقل- سوغات ارومیه
نقل معروف‌ترین سوغاتی ارومیه

نقل، از سوغاتی‌های پرطرفدار ارومیه است که اندازه، رنگ و طعم‌های گوناگون دارد. همچنین عرقیاتی مانند بیدمشک و بادرنجبویه و همچنین انواع حلوای گردو و هویج از سوغاتی‌های بسیار معروف این شهر هستند.[۳۲] صنایع دستی مهم شهر ارومیه نیز شامل منبت‌کاری، قالی‌بافی، رودوزی، جاجیم‌بافی، رنگرزی و پیکرتراشی است.[۳۳]

غذاهای معروف ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
آش دوغ محلی ارومیه
آش دوغ محلی ارومیه

معروف‌ترین غذاهای ارومیه شامل آش دوغ، دلمه برگ مو، کوفته، آبگوشت مخصوص ارومیه، سوپ بلغور، آش ترش، یتیمچه] و گیزاتما و کاچی است.[۳۴]

سینما

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ارومیه سه سینما به‌نام‌های انقلاب، آزادی و ایران دارد.[۳۵]

موسیقی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یکی از ارکان فرهنگی مردم ارومیه موسیقی است، مهم‌ترین نشانه و نماد اصلی موسیقی ارومیه عاشیق‌ها و عاشیق‌خوانی است.[۳۶]

موزه‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
موزه باستان‌شناسی ارومیه
موزه باستان‌شناسی ارومیه

موزهٔ ارومیه با دارا بودن ۲۶ هزار اثر تاریخی دومین موزهٔ فاخر کشور است.[۳۷]

ورزش

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پایتخت و مهد والیبال ایران، ارومیه است. این شهر والیبالیست‌هایی از جمله سعید معروف، میلاد عبادی‌پور و مرتضی شریفی پرورش داده است. قدمت شصت سالهٔ والیبال در ارومیه، این ورزش را به فرهنگ مردم این شهر تبدیل کرده است.[۳۸]

مشاهیر و بزرگان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
غلامرضا حسنی از مشاهیر ارومیه
غلامرضا حسنی از مشاهیر ارومیه

کلبعلی خان افشار، عندلیب افشار، اردوبادی، میرزاعبدالمطلب،[۳۹]شیخ صفی‌الدین اورمو،[۴۰] شهید مهدی باکری،[۴۱] غلام‌رضا حسنی[۴۲] از بزرگان این شهر و امیر آقایی و[۴۳] مهشید جوادی[۴۴] از بازیگران سینما و تلویزیون متولد این دیار هستند.

زیرساخت ارومیه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بهداشت و سلامت

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بیمارستان‌های ارومیه در بخش خصوصی و دولتی تخصصی شامل بیمارستان امام خمینی، طالقانی، مطهری، امید، عارفیان، آذربایجان، شفا، سیدالشهدا، امام رضا و میلاد است.[۴۵] گردشگری پزشکی نیز در ارومیه به‌صورت فعالانه در زمینهٔ بیماری‌های ناباروری، چشم، قلب، زیبایی و کاشت مو به درمان بیماران کشورهای خارجی می‌پردازد.[۴۶]

ترابری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ارومیه از طریق آزادراه ارومیه – تبریز به سایر استان‌ها و تهران می‌رسد. فرودگاه بین‌المللی شهید باکری ارومیه شامل دو ترمینال داخلی و خارجی است که پروازهای داخلی آن به مقصد شهرهای تهران، مشهد و شیراز انجام می‌گیرد و پروازهای خارجی به مقصد جده، مدینه، آدانا، استانبول و بغداد است.[۴۷]

ایستگاه راه‌آهن ارومیه نیز از سال ۱۳۹۷ش به خط ریلی مراغه پیوسته و بین شهرهای ارومیه و مشهد تردد محدود دارد.[۴۸] ارومیه از مرز سرو که در ۶۰ کیلومتری آن قرار دارد به ترکیه متصل شده و از مسیر شهر مرزی پیرانشهر و مرز تمرچین با کشور عراق در ارتباط است،[۴۹] از این مرز در ایام اربعین سال ۱۴۰۱ش بیش از چهل هزار نفر عازم مرقد امام حسین شدند.[۵۰]

نقش ارومیه در انقلاب اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
حماسه ۲ بهمن مردم ارومیه
حماسه ۲ بهمن۱۳۵۷ش مردم ارومیه برگ زرینی از تاریخ انقلاب اسلامی

ارومیه اولین تجربهٔ جنگ مسلحانه را در دوم بهمن ماه ۱۳۵۷ش با هدایت غلامرضا حسنی به نام خود ثبت کرده است. این جنگ مسلحانه در تاریخ ایران تحول بزرگی ایجاد کرد و پیروزی انقلاب را شتاب بخشید.[۵۱]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ شجاعی، «دریاچه ارومیه»، وب‌سایت کجارو.
  2. ↑ کاویان‌پور، «تاریخ ارومیه»، 1378ش، ص11.
  3. ↑ «تاریخچه ارومیه»، وب‌سایت استانداری آذربایجان‌غربی.
  4. ↑ کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص54.
  5. ↑ کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص9.
  6. ↑ کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص10.
  7. ↑ «شهر ارومیه»، وب‌سایت شرکت پتروشیمی ارومیه.
  8. ↑ «نقشه و تقسیمات کشوری»، وب‌سایت استانداری آذربایجان‌غربی.
  9. ↑ «مناطق»، وب‌سایت شهرداری ارومیه.
  10. ↑ رهبری، «دیدنی‌های ارومیه»، وب‌سایت کجارو.
  11. ↑ «جاذبه‌های شهر ارومیه»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت.
  12. ↑ «جاذبه‌های مذهبی شهر ارومیه»، وب‌سایت همگردی.
  13. ↑ داوری، «بهترین مراکز خرید ارومیه»، وب‌سایت درناتریپ.
  14. ↑ «جاهای دیدنی ارومیه»، وب‌سایت سیری در ایران.
  15. ↑ «دانشگاه‌های استان آدربایجان‌غربی»، وب‌سایت مرجع دانشگاه‌های ایران.
  16. ↑ کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص441.
  17. ↑ «بهشت محصولات باغی کشور نیازمند توجه دولت مردمی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1400ش.
  18. ↑ «تولید۲۲درصد محصولات بخش کشاورزی آذربایجان‌غربی در شهرستان ارومیه»، خبرگزاری برنا، 1399ش.
  19. ↑ «سبد رنگین محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی؛ نسخه‌ای کارآمد برای اقتصاد غیر وابسته»، وب‌سایت تحلیل بازار.
  20. ↑ «تداوم روند رصد و پایش دامداری‌های صنعتی شهرستان ارومیه، وب‌سایت ایانا، 1400ش.
  21. ↑ کاویان‌پور، تاریخ ارومیه، 1378ش، ص444.
  22. ↑ «معدن تیتان ارومیه در مرحلۀ بهره‌برداری قرار گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1399ش.
  23. ↑ «سیمان ارومیه»، وب‌سایت سیمان تأمین.
  24. ↑ «شرکت پتروشیمی ارومیه»، وب‌سایت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس.
  25. ↑ «شهرک صنعتی ارومیه»، مجلۀ اینترنتی ارومیه.
  26. ↑ «گمرک ارومیه»، وب‌سایت رهتاش.
  27. ↑ «آیین سنتی پخت دوشاب در ارومیه»، خبرگزاری فارس.
  28. ↑ «آیین محلی پخت رب گوجه در ارومیه»، خبرگزاری تسنیم.
  29. ↑ «نوروز در آذربایجان‌غربی»، وب‌سایت نمناک.
  30. ↑ «آداب و رسوم ازدواج در آذربایجان غربی»، وب‌سایت سماتک.
  31. ↑ «نگاهی به آداب و رسوم مردم آذربایجان غربی در ماه محرم»، خبرگزاری رضوی.
  32. ↑ «راهنمای سفر به ارومیه»، فلایتیو، 1399ش، ص4.
  33. ↑ «بهترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی ارومیه»، وب‌سایت لیدوماتریپ.
  34. ↑ اسدی، «معرفی غذاهای سنتی ارومیه»، وب‌سایت زرین بانو.
  35. ↑ «سینماهای استان آذربایجان غربی»، وب‌سایت سینماداران.
  36. ↑ «سفر به شهر ارومیه، شهر عاشیق‌ها و دشت‌های بی‌کران»، وب‌سیت جاباما.
  37. ↑ «همه چیز دربارۀ موزۀ ارومیه»، وب‌سایت کارناوال.
  38. ↑ «ارومیه مهد سروقامتان افتخارآفرین/ قلب والیبال کشور در دیار باکری‌ه می‌تپد»، خبرگزاری فارس.
  39. ↑ مجیدی، «مشاهیر ارومیه»، وبلاگ عیسی مجیدی.
  40. ↑ کاظمی، «زندگی صفی‌الدین اورموی»، 1396ش.
  41. ↑ «زندگی‌نامه: مهدی باکری»، وب‌سایت همشهری آنلاین،1391ش.
  42. ↑ «رشادت حجت‌الاسلام حسنی در تاریخ ایران فراموش‌نشدنی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران،1397ش.
  43. ↑ «بیوگرافی امیر آقایی»، وب‌سایت شمانیوز، 1399ش.
  44. ↑ «بیوگرافی مهشید جوادی»، وب‌سایت فتوکده.
  45. ↑ معرفی بیمارستان‌های ارومیه»، وب‌سایت ارومیه تبلیغ.
  46. ↑ «گردشگری پزشکی ارومیه»، وب‌سایت تور ویزا.
  47. ↑ «فرودگاه بین‌المللی شهید باکری ارومیه کجاست؟تاریخچه+ راه‌های ارتباطی»، وب‌سایت مستربلیط.
  48. ↑ «خرید اینترنتی بلیط قطار ارومیه»، وب‌سایت الی‌گشت.
  49. ↑ «مرز تمرچین در استان آذربایجان‌غربی بازگشایی شد»، خبرگزاری ایرنا.
  50. ↑ «بیش از چهل هزار حسینی از مرز تمرچین عازم کربلا شدند»، خبرگزاری کردپرس.
  51. ↑ «ارومیه شهر پیشگام در تاریخ انقلاب/۲ بهمن آغاز اولین جنگ مسلحانه مردم ایران علیه رژیم طاغوت»، باشگاه خبرنگاران جوان، 1399ش.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «آداب و رسوم ازدواج در آذربایجان غربی»، وب‌سایت سماتک، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «ارومیه شهر پیشگام در تاریخ انقلاب/۲ بهمن آغاز اولین جنگ مسلحانه مردم ایران علیه رژیم طاغوت»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
  • «ارومیه مهد سروقامتان افتخارآفرین/ قلب والیبال کشور در دیار باکری‌ه می‌تپد»، خبرگزاری فارس، اریخ درج مطلب: ۸ آذر ۱۳۹۹ش.
  • «آیین سنتی پخت دوشاب در ارومیه»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مهر ۱۴۰۰ش.
  • «بهترین و معروف‌ترین صنایع‌دستی ارومیه»، وب‌سایت لیدوماتریپ، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «بیش از چهل هزار حسینی از مرز تمرچین عازم کربلا شدند»، خبرگزاری کردپرس، تاریخ درج مطلب: ۲۱ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «بیوگرافی امیر آقایی»، وب‌سایت شمانیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۶ تیر ۱۳۹۹ش.
  • «بیوگرافی مهشید جوادی»، وب‌سایت فتوکده، تاریخ بازدید: ۱۱ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «بهشت محصولات باغی کشور نیازمند توجه دولت مردمی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ش.
  • «تاریخچه ارومیه»، وب‌سایت استانداری آذربایجان‌غربی، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • «تداوم روند رصد و پایش دامداری‌های صنعتی شهرستان ارومیه، وب‌سایت ایانا، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ش.
  • «تولید ۲۲ درصد محصولات بخش کشاورزی آذربایجان غربی در شهرستان ارومیه»، خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: ۱ شهریور ۱۳۹۹ش.
  • «جاذبه‌های گردشگری ارومی،»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • «خرید اینترنتی بلیط قطار ارومیه»، وب‌سایت الی‌گشت، تاریخ بازدید: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «دانشگاه‌های استان آذربایجان‌غربی»، وب‌سایت مرجع دانشگاه‌های ایران، تاریخ بازدید: ۴ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • «زندگی‌نامه، مهدی باکری»، وبسایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اسفند ۱۳۹۱ش.
  • «رشادت حجت‌الاسلام حسنی در تاریخ ایران فراموش‌نشدنی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، تاریخ درج مطلب: ۱ خرداد ۱۳۹۷ش.
  • «سبد رنگین محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی؛ نسخه‌ای کارآمد برای اقتصاد غیر وابسته»، وب‌سایت تحلیل بازار، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «سفر به شهر ارومیه، شهر عاشیق‌ها و دشت‌های بی‌کران»، وب‌سیت جاباما، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «سیمان ارومیه»، وب‌سایت سیمان تأمین، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «سینماهای استان آذربایجان غربی»، وب‌سایت سینماداران، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «شرکت پتروشیمی ارومیه»، وب‌سایت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، تاریخ بازدید: ۲۹ شریور ۱۴۰۱ش.
  • «شهر ارومیه»، وب‌سایت شرکت پتروشیمی ارومیه، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • «شهرک صنعتی ارومیه»، مجلهٔ اینترنتی ارومیه، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «فرودگاه بین‌المللی شهید باکری ارومیه کجاست؟ تاریخچه، راه‌های ارتباطی»، وب‌سایت مستربلیط، تاریخ بازدید: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «گردشگری پزشکی ارومیه»، وب‌سایت تور ویزا، تاریخ بازدید: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «گمرک ارومیه»، وب‌سایت رهتاش، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریر ۱۴۰۱ش.
  • «مرز تمرچین در استان آذربایجان‌غربی بازگشایی شد»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۶ش.
  • «معدن تیتان ارومیه در مرحلهٔ بهره‌برداری قرار گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ش.
  • معرفی بیمارستان‌های ارومیه»، وب‌سایت ارومیه تبلیغ، تاریخ بازدید: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «مناطق»، وب‌سایت شهرداری ارومیه، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • مجیدی، عیسی، «مشاهیر ارومیه»، تاریخ بازدید: ۱۱ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «نقشه و تقسیمات کشوری»، وب‌سایت استانداری آذریابجان‌غربی، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • «نگاهی به آداب و رسوم مردم آذربایجان غربی در ماه محرم»، خبرگزاری رضوی، تاریخ درج مطلب: ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ش.
  • «نوروز در آذربایجان‌غربی»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۱ش.
  • «همه چیز دربارهٔ موزهٔ ارومیه»، وب‌سایت کارناوال.
  • اسدی، لیلا، «معرفی غذاهای سنتی ارومیه»، وب‌سایت زرین بانو، تاریخ درج مطلب: ۱۲ مهر ۱۳۹۹ش.
  • جمعی از نویسندگان، «راهنمای سفر به ارومیه»، فلایتیو، ۱۳۹۹ش.
  • داوری، مهدی، «بهترین مراکز خرید ارومیه»، وب‌سایت دُرنا تریپ، تاریخ درج مطلب: ۳ آذر ۱۳۹۹ش.
  • رهبری، مینا، «دیدنی‌های ارومیه»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۵ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • شجاعی، صدیقه، «دریاچه ارومیه»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۴ خرداد ۱۴۰۱ش.
  • کاویان‌پور، احمد، تاریخ ارومیه، تهران، آذرکهن، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
  • کاظمی، انی، «زندگی‌نامه صفی‌الدین اورموی»، تاریخ درج مطلب: ۷ تیر ۱۳۹۶ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:ارومیه&oldid=26257»