پرش به محتوا

پیش‌نویس:بانک خون امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
project>Mojtabakd
حذف رده‌ها
project>حبیب الله نجفی
خط ۱: خط ۱:
<big>'''بانک خون امام حسین،'''</big> مرکز جمع‌آوری خون‌ اهدایی در روز [[عاشورا]] در افغانستان.
<big>'''بانک خون امام حسین،'''</big> مرکز جمع‌آوری خون‌ اهدایی در روز [[عاشورا]] در افغانستان.


بانک خون [[امام حسین|امام حسین،]] به‌منظور تشویق مردم به اهدای خون در روز [[عاشورا]] و مقابله با پدیدۀ [[قمه‌زنی]] در [[افغانستان]] تأسیس شد که بعد از آن، در این کشور اهدای خون در دهۀ اول [[محرم]] و روز [[عاشورا]]، به فرهنگ عمومی بدل شده است.
بانک خون [[امام حسین]] با ابتکار معاون رئیس‌جمهور اسبق [[افغانستان]] تأسیس شد تا با توسعۀ فرهنگ [[اهدای خون]] داوطلبانه، از پدیده آسیب‌زای [[قمه زنی|قمه‌زنی]] در ایام محرم جلوگیری کند. این مرکز که در ۱۳۸۸ ش به‌صورت رسمی توسط دولت نام‌گذاری شد، به سرعت مورد توجه عمومی قرار گرفت. این ابتکار موفق شد روز عاشورا را به نمادی از همیاری و نیکوکاری تبدیل کرده و اهدای خون را به رسم عمومی عزاداران حسینی در سراسر کشور بدل سازد. کارشناسان این پویش را مونۀ موفقی از جایگزینی یک آسیب اجتماعی با یک عمل خیرخواهانه در چارچوب مناسک دینی ارزیابی می‌کنند.  
==تاریخچه==
در عاشورای سال 1387ش، محمد کریم خلیلی، معاون رئیس‌جمهور اسبق [[افغانستان]]، با اهدای خون به نیازمندان و سربازان مجروح، «بانک خون» امام حسین را تأسیس کرد که خیلی زود، با اقبال عمومی روبرو شد. در همان سال، مردم بیش از 45000 سی‌سی خون به این بانک [[هدیه]] کردند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84567 «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> دولت افغانستان در سال 1388ش، بانک خون مرکزی وزارت صحت عامه را به‌صورت رسمی، «بانک خون امام حسین» نام‌گذاری کرد و در عاشورای سال 1392ش، آمار رسمی میزان اهدای خون، 1،600،000 سی‌سی در سراسر کشور اعلام شد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84567 «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> بعد از آن، نام‌گذاری رسمی دهۀ اول [[محرم]] به‌ هفتۀ اهدای خون، به مجلس نمایندگان پیشنهاد شد؛ اما این امربه‌دلیل رعایت نشدن تشریفات اداری در مجلس، رسمیت نیافت.<ref>[http://www.jomhornews.com/fa/news/58083/ «دهۀ اول ماه محرم، به‌ نام هفتۀ اهدای خون نام‌گذاری شود»، خبرگزاری جمهور.]</ref>


==وجه تسمیه==
== نام‌گذاری <big>'''بانک خون امام حسین'''</big> ==
این مرکز، به‌دلیل اینکه در روز [[عاشورا]] و به‌منظور مقابله با [[خرافات دینی]] و جلوگیری از [[قمه‌زنی]] در ایام سوگواری [[محرم]] تأسیس شد، «بانک خون امام حسین» خوانده می‌شود.
این مرکز، به‌دلیل اینکه در روز [[عاشورا]] و به‌منظور مقابله با [[خرافات دینی]] و جلوگیری از [[قمه‌زنی]] در ایام سوگواری [[محرم]] تأسیس شد، «بانک خون امام حسین» نام‌گذاری شده است.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/584587/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا.]</ref>
<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/584587/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا.]</ref>  
 
==پیامدها==
== تاریخچه <big>'''بانک خون امام حسین'''</big> ==
===1. فرهنگ‌سازی اهدای خون===
در عاشورای 1387ش، محمد کریم خلیلی، معاون رئیس‌جمهور اسبق [[افغانستان]]، با اهدای خون به نیازمندان و سربازان مجروح، «بانک خون» امام حسین را تأسیس کرد که خیلی زود، با اقبال عمومی رو به رو شد. در همان سال، مردم بیش از 45000 سی‌سی خون به این بانک [[هدیه]] کردند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84567 «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> دولت افغانستان در 1388ش، بانک خون مرکزی وزارت صحت عامه را به‌صورت رسمی، «بانک خون امام حسین» نام‌گذاری کرد و در عاشورای 1392ش، آمار رسمی میزان اهدای خون، 1،600،000 سی‌سی در سراسر کشور اعلام شد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84567 «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> بعد از آن، نام‌گذاری رسمی دهۀ اول [[محرم]] به‌ هفتۀ اهدای خون، به مجلس نمایندگان پیشنهاد شد؛ اما این امربه‌دلیل رعایت نشدن تشریفات اداری در مجلس، رسمیت نیافت.<ref>[http://www.jomhornews.com/fa/news/58083/ «دهۀ اول ماه محرم، به‌ نام هفتۀ اهدای خون نام‌گذاری شود»، خبرگزاری جمهور.]</ref>
این [[ابتکار]]، به‌مرور زمان، به فرهنگ عمومی بدل شد و عزاداران حسینی در سراسر [[افغانستان]] با اهدای خون خود، از روز [[عاشورا]] تجلیل می‌کنند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/9558/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B2%D8%A7wml «بانک خون امام حسین در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.]</ref> بعد از تأسیس این بانک، کارمندان وزارت صحت عامه با راه‌اندازی پویش جمع‌آوری خون در روز عاشورا، به خانه‌های مردم، تکیه‌‏خانه‌‏ها، [[مسجد|مساجد]] و حسینه‌ها می‏‌روند تا خون داوطلبان را جمع‌‏آوری کنند.<ref> [https://moph.gov.af/dr/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF «بیشتر از چهارصد هزار سی‌سی خون در شهر کابل در روز عاشورا جمع‌آوری گردید»، وب‌سایت وزارت صحت عامه.]</ref> این پویش با ادامه تا چند روز بعد از عاشورا، تمام نیازمندی‌های خون وزارت صحت عامه را تأمین می‌کند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/9558/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B2%D8%A7wml «بانک خون امام حسین  در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.]</ref> تا قبل از حاکمیت دوبارۀ [[طالبان]]، رئیس‌جمهور وقت، شخصیت‌های سیاسی و دینی و مقام‌های دولتی، در این پویش سراسری شرکت و با اهدای خون خود، مردم را نیز به این کار تشویق می‌کردند.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/100807/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D9%85%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AF%D9%84-%D8%B4%D9%88%D8%AF «اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا.] </ref> [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] نیز تشکیل بانک خون [[امام حسین]] را ابتکاری خوب خواند و بر لزوم اجرای این طرح در کشورهای مختلف اسلامی تأکید کرد.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/658990/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86/ «حضرت آیت الله مکارم شیرازی: طرح بانک خون امام حسین در کشورهای اسلامی پیگیری شود»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>  
 
===2. مقابله با خرافات دینی===
== بانک خون امام حسین: از مقابله با خرافات تا نهادینه‌شدن فرهنگ اهدای خون ==
[[قمه‌زنی]] در ایام [[محرم]] در میان [[عزاداران]] افغانستانی رواج پیدا کرده بود<ref>[https://www.irna.ir/news/81809342/%D8%A8%D8%AF%D8%B9%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%83%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%85 «بدعت‌ها و خرافات را كنار بگذاريم»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> و در خیابان‌های [[کابل]]، بیشتر از هر جای دیگری انجام می‌شد.<ref>[https://parstoday.com/dari/radio/uncategorised-i14395 «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.]</ref> این پدیده، از سوی علمای [[دین]] و مقامات دولتی، به‌عنوان خرافه و آسیب اجتماعی شناخته<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/39312 «سرور دانش: به جای زنجیرزدن به نیروهای امنیتی خون اهدا کنید»، وب‌سایت خامه پرس.]</ref>  و برای مقابله با آن، بانک خون امام حسین و پویش اهدای خون در ایام [[عاشورا]]، راه‌اندازی<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/584587/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا .]</ref> و مؤثر واقع شد. در حال حاضر، به جای [[قمه‌زنی]]، رسم اهدای خون در [[عاشورا]]، رایج شده است.<ref>[https://parstoday.com/dari/radio/uncategorised-i14395 «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.]</ref>
 
===فرهنگ‌سازی اهدای خون===
این [[ابتکار]]، به‌مرور زمان، به فرهنگ عمومی بدل شد و عزاداران حسینی در سراسر [[افغانستان]] با اهدای خون خود، از روز [[عاشورا]] تجلیل می‌کنند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/9558/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B2%D8%A7wml «بانک خون امام حسین در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.]</ref>  بعد از تأسیس این بانک، کارمندان وزارت صحت عامه با راه‌اندازی پویش جمع‌آوری خون در روز عاشورا، به خانه‌های مردم، تکیه‌‏خانه‌‏ها، [[مسجد|مساجد]] و حسینه‌ها می‏‌روند تا خون داوطلبان را جمع‌‏آوری کنند.<ref> [https://moph.gov.af/dr/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF «بیشتر از چهارصد هزار سی‌سی خون در شهر کابل در روز عاشورا جمع‌آوری گردید»، وب‌سایت وزارت صحت عامه.]</ref>  
 
این پویش با ادامه تا چند روز بعد از عاشورا، تمام نیازمندی‌های خون وزارت صحت عامه را تأمین می‌کند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/9558/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B2%D8%A7wml «بانک خون امام حسین  در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.]</ref>  تا قبل از حاکمیت دوبارۀ [[طالبان]]، رئیس‌جمهور وقت، شخصیت‌های سیاسی و دینی و مقام‌های دولتی، در این پویش سراسری شرکت و با اهدای خون خود، مردم را نیز به این کار تشویق می‌کردند.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/100807/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D9%85%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AF%D9%84-%D8%B4%D9%88%D8%AF «اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا.] </ref> [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] نیز تشکیل بانک خون [[امام حسین]] را ابتکاری خوب خواند و بر لزوم اجرای این طرح در کشورهای مختلف اسلامی تأکید کرد.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/658990/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86/ «حضرت آیت الله مکارم شیرازی: طرح بانک خون امام حسین در کشورهای اسلامی پیگیری شود»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>  
===مقابله با خرافات دینی===
[[قمه‌زنی]] در ایام [[محرم]] در میان [[عزاداران]] افغانستانی رواج پیدا کرده بود<ref>[https://www.irna.ir/news/81809342/%D8%A8%D8%AF%D8%B9%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%83%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%85 «بدعت‌ها و خرافات را كنار بگذاريم»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> و در خیابان‌های [[کابل]]، بیشتر از هر جای دیگری انجام می‌شد.<ref>[https://parstoday.com/dari/radio/uncategorised-i14395 «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.]</ref> این پدیده، از سوی علمای [[دین]] و مقامات دولتی، به‌عنوان خرافه و آسیب اجتماعی شناخته<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/39312 «سرور دانش: به جای زنجیرزدن به نیروهای امنیتی خون اهدا کنید»، وب‌سایت خامه پرس.]</ref> و برای مقابله با آن، بانک خون امام حسین و پویش اهدای خون در ایام [[عاشورا]]، راه‌اندازی<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/584587/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا .]</ref>  و مؤثر واقع شد. در حال‌حاضر، به جای [[قمه‌زنی]]، رسم اهدای خون در [[عاشورا]]، رایج شده است.<ref>[https://parstoday.com/dari/radio/uncategorised-i14395 «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.]</ref>
 
=== اهدای خون به مثابه آیین نوین عاشورایی ===
کارشناسان پویش اهدای خون در روز عاشورا فراتر از یک اقدام فردی، یک [[آیین اجتماعی]] می‌دانند که فرهنگ عاشورایی را از حوزۀ سوگواری صرف به قلمرو کنشگری مدنی و [[همبستگی اجتماعی]] ارتقا داده است. در سراسر افغانستان، گردهمایی عزاداران در شعبات بانک خون برای اهدای خون، یک بازتعریف معنایی از شهادت امام حسین است؛ به این معنا که ریخته‌شدن خون در راه نجات جان نیازمندان، جایگزین اَشکال آسیب‌زای عزاداری شده است.
 
این عمل داوطلبانه، ضمن تولید [[سرمایۀ اجتماعی]] و تقویت حس [[هم‌نوع‌دوستی]] در میان اقشار مختلف، پیامی آشکار در برابر رفتار آسیب‌زای قمه‌زنی ارائه می‌کند. شهروندان با مشارکت فعال در این پویش، اعتقادات دینی خود را از طریق مداخلۀ مؤثر اجتماعی ابراز می‌دارند. این کنش جمعی، نه تنها نیازهای درمانی فوری کشور را تأمین می‌کند، بلکه با تأکید بر لزوم اهدای خون در همه اوقات، مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به مثابۀ یک ارزش دائمی در [[سبک زندگی مؤمنانه]] نهادینه می‌سازد.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/33567/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D9%87%D8%AF «اهدای خون، فرهنگ عالی عاشورای حسینی را رشد می دهد»، خبرگزاری آوا.]</ref>  


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۹: خط ۲۸:
*«آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1395ش.
*«آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1395ش.
*«اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1393ش.
*«اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1393ش.
*«اهدای خون، فرهنگ عالی عاشورای حسینی را رشد می دهد»، خبرگزاری آوا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آذر ۱۳۹۰ش.
*«ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: 17 آبان 1397ش.
*«ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: 17 آبان 1397ش.
*«بانک خون امام حسین  در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب، تاریخ درج مطلب: 3 خرداد 1393ش.
*«بانک خون امام حسین  در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب، تاریخ درج مطلب: 3 خرداد 1393ش.

نسخهٔ ۵ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۰۸:۵۶

بانک خون امام حسین، مرکز جمع‌آوری خون‌ اهدایی در روز عاشورا در افغانستان.

بانک خون امام حسین با ابتکار معاون رئیس‌جمهور اسبق افغانستان تأسیس شد تا با توسعۀ فرهنگ اهدای خون داوطلبانه، از پدیده آسیب‌زای قمه‌زنی در ایام محرم جلوگیری کند. این مرکز که در ۱۳۸۸ ش به‌صورت رسمی توسط دولت نام‌گذاری شد، به سرعت مورد توجه عمومی قرار گرفت. این ابتکار موفق شد روز عاشورا را به نمادی از همیاری و نیکوکاری تبدیل کرده و اهدای خون را به رسم عمومی عزاداران حسینی در سراسر کشور بدل سازد. کارشناسان این پویش را مونۀ موفقی از جایگزینی یک آسیب اجتماعی با یک عمل خیرخواهانه در چارچوب مناسک دینی ارزیابی می‌کنند.

نام‌گذاری بانک خون امام حسین

این مرکز، به‌دلیل اینکه در روز عاشورا و به‌منظور مقابله با خرافات دینی و جلوگیری از قمه‌زنی در ایام سوگواری محرم تأسیس شد، «بانک خون امام حسین» نام‌گذاری شده است.[۱]

تاریخچه بانک خون امام حسین

در عاشورای 1387ش، محمد کریم خلیلی، معاون رئیس‌جمهور اسبق افغانستان، با اهدای خون به نیازمندان و سربازان مجروح، «بانک خون» امام حسین را تأسیس کرد که خیلی زود، با اقبال عمومی رو به رو شد. در همان سال، مردم بیش از 45000 سی‌سی خون به این بانک هدیه کردند.[۲] دولت افغانستان در 1388ش، بانک خون مرکزی وزارت صحت عامه را به‌صورت رسمی، «بانک خون امام حسین» نام‌گذاری کرد و در عاشورای 1392ش، آمار رسمی میزان اهدای خون، 1،600،000 سی‌سی در سراسر کشور اعلام شد.[۳] بعد از آن، نام‌گذاری رسمی دهۀ اول محرم به‌ هفتۀ اهدای خون، به مجلس نمایندگان پیشنهاد شد؛ اما این امربه‌دلیل رعایت نشدن تشریفات اداری در مجلس، رسمیت نیافت.[۴]

بانک خون امام حسین: از مقابله با خرافات تا نهادینه‌شدن فرهنگ اهدای خون

فرهنگ‌سازی اهدای خون

این ابتکار، به‌مرور زمان، به فرهنگ عمومی بدل شد و عزاداران حسینی در سراسر افغانستان با اهدای خون خود، از روز عاشورا تجلیل می‌کنند.[۵] بعد از تأسیس این بانک، کارمندان وزارت صحت عامه با راه‌اندازی پویش جمع‌آوری خون در روز عاشورا، به خانه‌های مردم، تکیه‌‏خانه‌‏ها، مساجد و حسینه‌ها می‏‌روند تا خون داوطلبان را جمع‌‏آوری کنند.[۶]

این پویش با ادامه تا چند روز بعد از عاشورا، تمام نیازمندی‌های خون وزارت صحت عامه را تأمین می‌کند.[۷] تا قبل از حاکمیت دوبارۀ طالبان، رئیس‌جمهور وقت، شخصیت‌های سیاسی و دینی و مقام‌های دولتی، در این پویش سراسری شرکت و با اهدای خون خود، مردم را نیز به این کار تشویق می‌کردند.[۸] آیت‌الله مکارم شیرازی نیز تشکیل بانک خون امام حسین را ابتکاری خوب خواند و بر لزوم اجرای این طرح در کشورهای مختلف اسلامی تأکید کرد.[۹]

مقابله با خرافات دینی

قمه‌زنی در ایام محرم در میان عزاداران افغانستانی رواج پیدا کرده بود[۱۰] و در خیابان‌های کابل، بیشتر از هر جای دیگری انجام می‌شد.[۱۱] این پدیده، از سوی علمای دین و مقامات دولتی، به‌عنوان خرافه و آسیب اجتماعی شناخته[۱۲] و برای مقابله با آن، بانک خون امام حسین و پویش اهدای خون در ایام عاشورا، راه‌اندازی[۱۳] و مؤثر واقع شد. در حال‌حاضر، به جای قمه‌زنی، رسم اهدای خون در عاشورا، رایج شده است.[۱۴]

اهدای خون به مثابه آیین نوین عاشورایی

کارشناسان پویش اهدای خون در روز عاشورا فراتر از یک اقدام فردی، یک آیین اجتماعی می‌دانند که فرهنگ عاشورایی را از حوزۀ سوگواری صرف به قلمرو کنشگری مدنی و همبستگی اجتماعی ارتقا داده است. در سراسر افغانستان، گردهمایی عزاداران در شعبات بانک خون برای اهدای خون، یک بازتعریف معنایی از شهادت امام حسین است؛ به این معنا که ریخته‌شدن خون در راه نجات جان نیازمندان، جایگزین اَشکال آسیب‌زای عزاداری شده است.

این عمل داوطلبانه، ضمن تولید سرمایۀ اجتماعی و تقویت حس هم‌نوع‌دوستی در میان اقشار مختلف، پیامی آشکار در برابر رفتار آسیب‌زای قمه‌زنی ارائه می‌کند. شهروندان با مشارکت فعال در این پویش، اعتقادات دینی خود را از طریق مداخلۀ مؤثر اجتماعی ابراز می‌دارند. این کنش جمعی، نه تنها نیازهای درمانی فوری کشور را تأمین می‌کند، بلکه با تأکید بر لزوم اهدای خون در همه اوقات، مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به مثابۀ یک ارزش دائمی در سبک زندگی مؤمنانه نهادینه می‌سازد.[۱۵]

پانویس

  1. ↑ «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا.
  2. ↑ «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.
  3. ↑ «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، خبرگزاری شفقنا.
  4. ↑ «دهۀ اول ماه محرم، به‌ نام هفتۀ اهدای خون نام‌گذاری شود»، خبرگزاری جمهور.
  5. ↑ «بانک خون امام حسین در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.
  6. ↑ «بیشتر از چهارصد هزار سی‌سی خون در شهر کابل در روز عاشورا جمع‌آوری گردید»، وب‌سایت وزارت صحت عامه.
  7. ↑ «بانک خون امام حسین در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب.
  8. ↑ «اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا.
  9. ↑ «حضرت آیت الله مکارم شیرازی: طرح بانک خون امام حسین در کشورهای اسلامی پیگیری شود»، خبرگزاری شفقنا.
  10. ↑ «بدعت‌ها و خرافات را كنار بگذاريم»، خبرگزاری ایسنا.
  11. ↑ «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.
  12. ↑ «سرور دانش: به جای زنجیرزدن به نیروهای امنیتی خون اهدا کنید»، وب‌سایت خامه پرس.
  13. ↑ «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا .
  14. ↑ «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی.
  15. ↑ «اهدای خون، فرهنگ عالی عاشورای حسینی را رشد می دهد»، خبرگزاری آوا.

منابع

  • «آیین‌های محرم و عاشورا در ملل مختلف»، خبرگزاری پارس تودی، تاریخ درج مطلب: 16 آبان 1395ش.
  • «اهدای خون در روز عاشورا به یک کمپاین سرتاسری مبدل شود،» خبرگزاری آوا، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1393ش.
  • «اهدای خون، فرهنگ عالی عاشورای حسینی را رشد می دهد»، خبرگزاری آوا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آذر ۱۳۹۰ش.
  • «ایجاد بانک خون امام حسین به‌منظور مقابله با انحرافات»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: 17 آبان 1397ش.
  • «بانک خون امام حسین در وزارت صحت نام‏گزاری شد»، وب‌سایت پیام آفتاب، تاریخ درج مطلب: 3 خرداد 1393ش.
  • «بدعت‌ها و خرافات را كنار بگذاريم»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 30 مهر 1394ش.
  • «بیشتر از چهارصد هزار سی‌سی خون در شهر کابل در روز عاشورا جمع‌آوری گردید»، وب‌سایت وزارت صحت عامه، تاریخ درج مطلب: 10 شهریور 1399ش.
  • «تاریخچۀ تأسیس بانک خون امام حسین»، وب‌سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1394ش.
  • «حضرت آیتالله مکارم شیرازی: طرح بانک خون امام حسین در کشورهای اسلامی پیگیری شود»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ در مطلب: 19 آبان 1397ش.
  • «دهۀ اول ماه محرم، به‌ نام هفتۀ اهدای خون نام‌گذاری شود»، خبرگزاری جمهور، تاریخ درج مطلب: 15 آبان 1393ش.
  • «سرور دانش: به‌ جای زنجیرزدن به نیروهای امنیتی خون اهدا کنید»، وب‌سایت خامه پرس، تاریخ درج مطلب: 4 اکتبر 2016.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:بانک_خون_امام_حسین&oldid=6176»