پرش به محتوا

پیش‌نویس:حزب‌الله لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
حذف رده‌ها
imported>شاهرودی
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
<big>'''حزب‌الله لبنان؛'''</big>  جریان فکری و جنبش سیاسی و نظامی شیعیان در لبنان.
{{درشت|'''حزب‌الله لبنان؛'''}} جریان فکری و جنبش سیاسی و نظامی شیعیان در لبنان.


حزب‌الله لبنان، از گروه‌های برجستۀ محور مقاومت است که با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام ظهور یافته و با تکیه بر اصول و مبانی اسلامی و ملی، توانسته است به‌عنوان یک نیروی قدرتمند و تأثیرگذار در منطقه ظاهر شود. حزب‌الله ضمن دفاع از آرمان‌های مردم لبنان، به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در معادلات منطقه‌ای نقش ایفا می‌کند. این حزب در حال‌حاضر به‌دلیل پایبندی به ارزش‌های اصیل اسلامی، نقش سازنده و مداراجویانه در تحولات سیاسی‌اجتماعی لبنان و مبارزۀ مستمر و مؤثر با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی، به نماد عزت و اقتدار ملی لبنان تبدیل شده است.  
حزب‌الله لبنان، از گروه‌های برجستهٔ محور مقاومت است که با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام ظهور یافته و با تکیه بر اصول و مبانی اسلامی و ملی، توانسته است به‌عنوان یک نیروی قدرتمند و تأثیرگذار در منطقه ظاهر شود. حزب‌الله ضمن دفاع از آرمان‌های مردم لبنان، به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در معادلات منطقه‌ای نقش ایفا می‌کند. این حزب در حال‌حاضر به‌دلیل پایبندی به ارزش‌های اصیل اسلامی، نقش سازنده و مداراجویانه در تحولات سیاسی‌اجتماعی لبنان و مبارزهٔ مستمر و مؤثر با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی، به نماد عزت و اقتدار ملی لبنان تبدیل شده است.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
حزب‌الله لبنان بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در ۱۹۸۲م و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بنیان‌گذاری شد.<ref>کدیور، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۷۹، ص۱۱۶.</ref>هستهٔ اولیهٔ این حزب را نیروهای «حزب الدعوه» به رهبری «سیدمحمدحسین فضل‌الله»، اتحادیهٔ دانشجویان مسلمان، برخی از مسئولان «جنبش امل»، بعضی از اعضای «جنبش فتح» مانند «عماد مغنیه» و «حسین سلامه» و تعدادی از گروه‌های لبنانی تشکیل می‌دادند.<ref>[http://pajoohe.ir/Product.aspx?ProductID=31547 توفیقیان، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه.]</ref> این گروه‌های اسلامی در اعتقاد به «ولایت فقیه»، پیروی از امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مبارزه با اسرائیل اتفاق نظر داشتند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303.</ref> نخست یک کمیتهٔ ۹نفره از میان روحانیان شیعهٔ لبنانی، شخصیت‌های وابسته به جنبش امل، حزب الدعوة، کمیته‌های یاری انقلاب اسلامی و بعضی از شخصیت‌های مستقل تشکیل شد و مسئولیت تأسیس یک تشکیلات سیاسی جدید بر اساس دو اصل پایبندی به ولایت فقیه و مبارزه با رژیم صهیونیستی را به عهده گرفتند. این کمیته یک شورای ۵نفره از میان خود انخاب کرد تا ریاست تشکیلات جدید را به عهده بگیرد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref> شورای مذکور در ۱۹۸۴م نام «حزب‌الله» را برای خود انتخاب کرد<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص67-68.</ref> و به‌دلایل امنیتی و سیاسی، مخفیانه به فعالیت‌های خود ادامه داد، اما در ۱۹۸۵م با توجه به شرائط زمان و نیاز حزب به نیروهای بیشتر مردمی، موجودیت خود را به‌صورت رسمی اعلام کرد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref>


حزب‌الله لبنان بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در 1982م و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بنیان‌گذاری شد.<ref>کدیور، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۷۹، ص۱۱۶.</ref>هستۀ اولیۀ این حزب را نیروهای «حزب الدعوه» به رهبری «سیدمحمدحسین فضل‌الله»، اتحادیۀ دانشجویان مسلمان، برخی از مسئولان «جنبش امل»، بعضی از اعضای «جنبش فتح» مانند «عماد مغنیه» و «حسین سلامه» و تعدادی از گروه‌های لبنانی تشکیل می‌دادند.<ref>[http://pajoohe.ir/Product.aspx?ProductID=31547 توفیقیان، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه.]</ref> این گروه‌های اسلامی در اعتقاد به «ولایت فقیه»، پیروی از امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مبارزه با اسرائیل اتفاق نظر داشتند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303. </ref> نخست یک کمیتۀ 9نفره از میان روحانیان شیعۀ لبنانی، شخصیت‌های وابسته به جنبش امل، حزب الدعوة، کمیته‌های یاری انقلاب اسلامی و بعضی از شخصیت‌های مستقل تشکیل شد و مسئولیت تأسیس یک تشکیلات سیاسی جدید بر اساس دو اصل پایبندی به ولایت فقیه و مبارزه با رژیم صهیونیستی را به عهده گرفتند. این کمیته یک شورای ۵نفره از میان خود انخاب کرد تا ریاست تشکیلات جدید را به عهده بگیرد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref> شورای مذکور در ۱۹۸۴م نام «حزب‌الله» را برای خود انتخاب کرد<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص67-68.</ref> و به‌دلایل امنیتی و سیاسی، مخفیانه به فعالیت‌های خود ادامه داد، اما در 1985م با توجه به شرائط زمان و نیاز حزب به نیروهای بیشتر مردمی، موجودیت خود را به‌صورت رسمی اعلام کرد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref>
== ساختار تشکیلاتی ==
ساختار تشکیلاتی حزب‌الله لبنان هرمی‌شکل بوده و رهبری آن، به عهدهٔ «شورای رهبری» است<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303.</ref> که اعضای آن عبارتند از دبیرکل، معاون و شش نفر از شورای سیاسی، جهادی، اجرایی، قضایی، برنامه‌ریزی و پارلمانی این حزب.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/17/1719512/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D «نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>«صبحی طفیلی» در ۵ نوامبر ۱۹۸۹م به‌عنوان نخستین دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد، اما شورای رهبری در ۱۹۹۱م به علت انتقاداتی که نسبت به صبحی طفیلی وجود داشت، «سید عباس موسوی» را به‌عنوان دبیرکل انتخاب کرد. او در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م توسط اسرائیل به شهادت رسید و «سیدحسن نصرالله» به‌عنوان دبیرکل انتخاب شد.<ref>قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۸۵–۸۶</ref> وی بعد از ۳۰ سال خدمت در این سمت، در شامگاه ۶ مهر ۱۴۰۳ش بر اثر بمباران مقر حزب‌الله توسط جنگنده‌های ارتش اسرائیل به شهادت رسید<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6239092/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8 «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر.]</ref>و «نعیم قاسم» در ۸ آبان ۱۴۰۳ش به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6272333/شیخ-نعیم-قاسم-دبیرکل-حزب-الله-لبنان-شد «شیخ نعیم قاسم به عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>


==ساختار تشکیلاتی==
== اهمیت و جایگاه ==
 
حزب‌الله در حال‌حاضر به‌دلیل خط فکری اسلامی، توان نظامی، دفاع از تمامیت ارضی لبنان، دست‌آوردهای مهم در مبارزه با رژیم صهیونیستی و اخراج آن از بخش بزرگ خاک لبنان، داشتن نهادهای اجتماعی، آموزشی و فرهنگی مانند مدارس المهدی، کمتیهٔ اسلامی بهداشت، بنیاد شهید، بنیاد جانبازان، کمتیهٔ امداد، جهاد سازندگی و نهادهای تبلیغی تلویزیون المنار، رادیو النور، روزنامه العهد و مرکز فرهنگی امام خمینی، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخوردار است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص313.</ref> بر اساس نتایج نظرسنجی شبکهٔ الجزیره در ۲۰۰۷م، بیش از ۹۰درصد مسلمانان جهان از جنبش حزب‌الله لبنان حمایت کرده‌اند و بیش از ۷۰درصد مردم کل جهان (اعم از مسلمان و غیرمسلمان) مقاومت اسلامی را در برابر اشغالگری صهیونیست‌ها برحق دانسته‌اند. پژوهشگران دلیل این محبوبیت را دست‌آوردهای این حزب در مبارزه با اسرائیل به‌ویژه پیروزی در جنگ ۳۳روزه می‌دانند.<ref>حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، 1385ش، 207.</ref> نظرسنجی جدید نیز نشان می‌دهد که حمایت و اعتماد فرقه‌های مختلف لبنان نسبت به حزب‌الله بعد از عملیات طوفان‌الاقصی در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ش توسط گروه مقاومت فلسطین، به‌صورت بی‌سابقه افزایش پیدا کرده است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/871427/حزب-الله-چقدر-نزد-لبنانی-ها-محبوب-است «حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
ساختار تشکیلاتی حزب‌الله لبنان هرمی‌شکل بوده و رهبری آن، به عهدۀ «شورای رهبری» است<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303.</ref> که اعضای آن عبارتند از دبیرکل، معاون و شش نفر از شورای سیاسی، جهادی، اجرایی، قضایی، برنامه‌ریزی و پارلمانی این حزب.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/17/1719512/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D «نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>«صبحی طفیلی» در ۵ نوامبر ۱۹۸۹م به‌عنوان نخستین دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد، اما شورای رهبری در ۱۹۹۱م به علت انتقاداتی که نسبت به صبحی طفیلی وجود داشت، «سید عباس موسوی» را به‌عنوان دبیرکل انتخاب کرد. او در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م توسط اسرائیل به شهادت رسید و «سیدحسن نصرالله» به‌عنوان دبیرکل انتخاب شد.<ref>قاسم، حزب‌الله لبنان: خط‌ مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۸۵-۸۶</ref> وی بعد از 30 سال خدمت در این سمت، در شامگاه 6 مهر ۱۴۰۳ش بر اثر بمباران مقر حزب‌الله توسط جنگنده‌های ارتش اسرائیل به شهادت رسید<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6239092/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8 «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر.]</ref>و «نعیم قاسم» در 8 آبان 1403ش به‌عنوان دبیرکل حزب‎الله لبنان انتخاب شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6272333/%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D9%86%D8%B9%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%84-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF «شیخ نعیم قاسم به عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>
 
==اهمیت و جایگاه==
 
حزب‎‌الله در حال‌حاضر به‌دلیل خط فکری اسلامی، توان نظامی، دفاع از تمامیت ارضی لبنان، دست‌آوردهای مهم در مبارزه با رژیم صهیونیستی و اخراج آن از بخش بزرگ خاک لبنان، داشتن نهادهای اجتماعی، آموزشی و فرهنگی مانند مدارس المهدی، کمتیۀ اسلامی بهداشت، بنیاد شهید، بنیاد جانبازان، کمتیۀ امداد، جهاد سازندگی و نهادهای تبلیغی تلویزیون المنار، رادیو النور، روزنامه العهد و مرکز فرهنگی امام خمینی، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخوردار است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص313.</ref> بر اساس نتايج نظرسنجي شبكۀ الجزيره در  2007م، بيش از 90درصد مسلمانان جهان از جنبش حزب‌الله لبنان حمايت كرده‌اند و بيش از 70درصد مردم كل جهان (اعـم از مسلمان و غيرمسلمان) مقاومت اسلامي را در برابر اشغالگري صهيونيست‌ها برحق دانسته‌اند. پژوهشگران دلیل این محبوبیت را دست‌آوردهای این حزب در مبارزه با اسرائیل به‌ویژه پیروزی در جنگ 33روزه می‌دانند.<ref>حجازی، يك لبنان مقاومت يك اسرائيل ادعا، 1385ش، 207.</ref> نظرسنجی جدید نیز نشان می‌دهد که حمایت و اعتماد فرقه‌های مختلف لبنان نسبت به حزب‌الله بعد از عملیات طوفان‌الاقصی در 15 مهر 1402ش توسط گروه مقاومت فلسطین، به‌صورت بی‌سابقه افزایش پیدا کرده است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/871427/%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%DA%86%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B2%D8%AF-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
 
==عوامل شکل‌گیری==


== عوامل شکل‌گیری ==
عوامل داخلی، منطقه‌ای، جهانی و اعتقادی زیادی در شکل‌گیری حزب‌الله دخیل است، ازجمله:
عوامل داخلی، منطقه‌ای، جهانی و اعتقادی زیادی در شکل‌گیری حزب‌الله دخیل است، ازجمله:
# تأثیر آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران بر لبنان، به‌ویژه شیعیان.
# محرومیت و فقدان عدالت اجتماعی در جامعهٔ مسلمانان و ناکارآمدی ساختار حکومتی موجود.
# جنگ‌های داخلی و فروپاشی نظام دموکراسی اجتماعی و نادیده‌گرفتن حقوق سیاسی فرهنگی شیعیان.
# افزایش تجاوزات رژیم صهیونیستی به مناطق جنوبی برای تضعیف جایگاه مسلمانان.
۵. تحولات منطقه‌ای نظیر مذاکره‌های صلح اعراب و اسرائیل و مداخلهٔ گسترده کشورهای بیگانه در مسائل لبنان.<ref>تلاشان، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، 1389ش، ص57.</ref>


1. تأثیر آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران بر لبنان، به‌ویژه شیعیان؛
== خط‌مشی فکری و سیاسی ==
پژوهشگران با توجه به الگوگیری حزب‌الله لبنان از مبانی و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، خط فکری و سیاسی این حزب را امتداد خط فکری و سیاسی انقلاب اسلامی ایران می‌دانند که مهم‌ترین آن اسلام سیاسی و ولایت فقیه،<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.</ref>خدمت به مردم،<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص311.</ref> استکبارستیزی و مبارزه با رژیم صهیونیستی است.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.</ref> این حزب مفهوم ولی فقیه را یک مفهوم فرادولتی و فرامرزی می‌داند که رهبری امت اسلامی را به عهده دارد و باعث عزت جهان اسلام و تشیع می‌شود.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1384ش، ص115.</ref>حزب‌الله، اسرائیل را مهم‌ترین دشمن خود، دست‌نشاندهٔ غرب به رهبری آمریکا در جهان اسلام و خطر بزرگ برای منطقه می‌داند که به دنبال توسعهٔ سلطهٔ خویش از نیل تا فرات است. همچنین این حزب معتقد است که مبارزه باید تا نابودی کامل این رژیم ادامه پیدا کند و امضای هرگونه توافقنامهٔ آتش‌بس یا قرارداد صلح یک‌جانبه و چندجانبه با آن، مشروعیت ندارد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص205-206.</ref>


2. محرومیت و فقدان عدالت اجتماعی در جامعۀ مسلمانان و ناکارآمدی ساختار حکومتی موجود؛
== فعالیت‌های سیاسی حزب‌الله لبنان ==
=== ۱. شرکت در ساختار سیاسی ===
حزب‌الله لبنان برای شرکت در ساختار سیاسی این کشور، نخستین‌بار در انتخابات ۱۹۹۶م وارد شد و تعداد ۹ کرسی را به دست آورد و سپس در انتخابات شهرداری‌ها از ۶۰ شهرداری ۴۰درصد شهرداری‌ها را به خود اختصاص داد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص314-316.</ref>این حزب در حال‌حاضر دارای ۱۳ کرسی و چند هوادار در مجلس لبنان<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1632181/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A «نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین.]</ref> و دو وزیر در کابینهٔ نخست‌وزیر کنونی لبنان «نجیب مقاتی» است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1033853/وزرای-جدید-لبنانی-از-چه-احزابی-انتخاب-Ø´Ø¯Ù†Ø «وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز]</ref>


3. جنگ‌های داخلی و فروپاشی نظام دموکراسی اجتماعی و نادیده‌گرفتن حقوق سیاسی فرهنگی شیعیان؛
=== ۲. ترویج رواداری سیاسی ===
سیاست حزب‌الله در جامعهٔ چندفرهنگی لبنان، مبتنی بر مداراجویی، احترام متقابل به ارزش‌ها و نمادهای گروه‌های مختلف ادیان و مذاهب در این کشور است؛ این حزب همواره بر سه مقولهٔ فراگیر «خاک»، «خون» و «دین» تأکید می‌کند و توانایی افراد را بدون توجه به مذهب، تفکر و سازمان آنها برای ایجاد وحدت به کار می‌گیرد. این سیاست مداراجویانه باعث همگرایی مردم لبنان شده است؛ برای مثال سیاست روادارانهٔ حزب‌الله باعث شد که افرادی مانند «هیفا وهبی»، خوانندهٔ مشهور عرب بدون داشتن هیچ علقهٔ مذهبی از حزب‌الله به‌طور رسمی حمایت کند و همچنین خوانندهٔ مشهور مسیحی دیگری کنسرت خود را با عنوان «نور یجمعنا» در یکی از سالن‌های حزب‌الله برگزار کند.<ref>پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص114.</ref>


4. افزایش تجاوزات رژیم صهیونیستی به مناطق جنوبی برای تضعیف جایگاه مسلمانان؛
=== ۳. تقویت نگاه ملی ===
حزب‌الله به روندهای سیاسی و اجتماعی نگاه ملی دارد و زمانی که سیاست‌های دولت را مناسب نمی‌داند، مخالفت خود را به‌صورت انتقاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نشان داده و بر موضوعاتی چون لغو طایفه‌گرایی سیاسی و برقراری عدالت اجتماعی به نفع ستمدیدگان، استقرار آزادی عمومی و توسعهٔ سیاسی تأکید می‌کند. بیشتر انتقاداتی این حزب نسبت به دولت لبنان دربارهٔ مسائل عمومی مانند فساد سیاسی، ناکارآمدی اداری و عقب‌ماندگی مناطق محروم است.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص54.</ref>


5. تحولات منطقه‌ای نظیر مذاکره‌های صلح اعراب و اسرائیل و مداخلۀ گسترده کشورهای بیگانه در مسائل لبنان.<ref>تلاشان، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، 1389ش، ص57.</ref>
== فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ==
ارائهٔ خدمات اجتماعی به مردم لبنان و محرومیت‌زدایی جزء خط‌مشی فکری حزب‌الله است:


==خط‌مشی فکری و سیاسی==
=== ۱. جهاد سازندگی ===
نخستین فعالیت سازندگی این حزب، ترمیم ساختمان‌های آسیب‌دیده از انفجار «بئرالعبد» در ۱۹۸۵م بود. فعالیت کشاورزی مانند برگزای دوره‌ها، توزیع نهال، بازدید از مزارع، توزیع بذر و کود، توزیع تراکتور، انجام واکسیناسیون و سم‌پاشی، آموزش تولید عسل، ایجاد مرکز ترویج و راهنمایی‌های تخصصی و نیز توجه به آموزش فنی و حرفه‌ای، آب‌رسانی، برق‌رسانی و ایجاد شبکهٔ فاضلاب، تلاش برای احداث مراکز بهداشتی و درمانگاه، احداث و ترمیم مؤسسه‌های آموزشی و اجتماعی، باشگاه‌های فرهنگی، مساجد و حسینیه‌ها و خانه‌های مسکونی برای خانواده‌های شهیدان و نیازمندان از برنامه‌های مهم جهاد سازندگی حزب‌الله است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>


پژوهشگران با توجه به الگوگیری حزب‌الله لبنان از مبانی و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، خط فکری و سیاسی این حزب را امتداد خط فکری و سیاسی انقلاب اسلامی ایران می‌دانند که مهم‌ترین آن اسلام سیاسی و ولایت فقیه،<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.</ref>خدمت به مردم،<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص311.</ref> استکبارستیزی و مبارزه با رژیم‌ صهیونیستی است.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.</ref> این حزب مفهوم ولی فقیه را یک مفهوم فرادولتی و فرامرزی می‌داند که رهبری امت اسلامی را به‌ عهده ‌دارد و باعث عزت جهان اسلام و تشیع می‌شود.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1384ش، ص115.</ref>حزب‌الله، اسرائیل را مهم‌ترین دشمن خود، دست‌نشاندۀ غرب به رهبری آمریکا در جهان اسلام و خطر بزرگ برای منطقه می‌داند که به دنبال توسعۀ سلطۀ خویش از نیل تا فرات است. همچنین این حزب معتقد است که مبارزه باید تا نابودی کامل این رژیم ادامه پیدا کند و امضای هرگونه توافقنامۀ آتش‌بس و یا قرارداد صلح یک‌جانبه و چندجانبه با آن، مشروعیت ندارد.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص205-206.</ref>
=== ۲. حفاظت از محیط زیست ===
حزب‌الله از ابتدای تأسیس به حفظ محیط زیست که در نتیجهٔ بی‌توجهی دولت آسیب دیده بود، توجه ویژه می‌کرد. برای مثال این حزب در جمع‌آوری رایگان روزانه ۶۵تن زباله در حومهٔ جنوب بیروت اقدام کرد که بیش از نیم‌میلیون نفر سکنه داشت.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>


==فعالیت‌های سیاسی حزب‌الله لبنان==
=== ۳. خدمات بهداشتی ===
حزب‌الله در راستای خدمات بهداشتی جمعیت اسلامی بهداشت را ایجاد کرد که دارای ۹ مرکز بهداشتی، ۱۶ درمانگاه ثابت و ۳ درمانگاه سیار است. برای مثال تنها در ۲۰۰۱ تعداد مراجعان درمانی این مراکز به ۱۱۱۰۷۷ نفر رسید. توجه به بهداشت رایگان مدارس که ۸۸ مدرسه را شامل می‌شود و طی آن معاینهٔ دانش‌آموزان و انجام واکسیناسون دوره‌ای عمومی صورت می‌گیرد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>


===1. شرکت در ساختار سیاسی===
=== ۴. خدمات آموزشی ===
حزب‌الله در طول عمر خود تعداد زیادی مدارس در سطوح مختلف آموزشی بنانهاده و نقش مهم در ارتقای سطح سواد و آموزش لبنان و کمک به مستضعفان داشته است. برای مثال بسیج تربیتی که جزئی از برنامه‌های آموزشی نهاد آموزش حزب‌الله است، به تعداد زیادی دانش‌آموز، خدمات آموزشی مانند هدیهٔ کتاب، نوشت‌افزار، کمک‌های نقدی مانند پرداخت اقساط شهریهٔ مدارس و اعطای بورس تحصیلی مدارس ارائه می‌دهد و هرساله نمایشگاه‌های سیدالشهدا را برای عرضهٔ نوشت‌افزار به قیمت کم به‌منظور ارائهٔ تسهیلات به شهروندان برگزار می‌کند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308</ref>


حزب‌الله لبنان برای شرکت در ساختار سیاسی این کشور، نخستین‌بار در انتخابات 1996م وارد شد و تعداد 9 کرسی را به دست آورد و سپس در انتخابات شهرداری‌ها از 60 شهرداری 40درصد شهرداری‌ها را به‌ خود اختصاص داد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص314-316.</ref>این حزب در حال‌حاضر دارای 13 کرسی و چند هوادار در مجلس لبنان<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1632181/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A «نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین.] </ref> و دو وزیر در کابینۀ نخست‌وزیر کنونی لبنان «نجیب مقاتی» است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1033853/%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8 «وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز] </ref>
=== ۵. تأسیس بنیاد جانبازان ===
 
حزب‌الله به‌منظور رسیدگی به آسیب دیدگان جنگ، بنیاد جانبازان را تأسیس کرد. پرداخت حقوق ماهیانه، پیگیری مسائل درمانی، مهارت‌آموزی معلولان و تلاش برای ادغام مجدد آنها در جامعه، مهم‌ترین فعالیت‌های حمایتی این بنیاد است. این بنیاد چهار مرکز ویژهٔ درمان، بازپروری و تفریح را در جنوب، بیروت و بقاع ایجاد کرده است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308-309.</ref>
===2. ترویج رواداری سیاسی===
 
سیاست حزب‌الله در جامعۀ چندفرهنگی لبنان، مبتنی بر مداراجویی، احترام متقابل به ارزش‌ها و نمادهای گروه‌های مختلف ادیان و مذاهب در این کشور است؛ این حزب همواره بر سه مقولۀ فراگیر «خاک»، «خون» و «دین» تأکید می‌کند و توانایی افراد را بدون توجه به مذهب، تفکر و سازمان آنها برای ایجاد وحدت به کار می‌گیرد. این سیاست مداراجویانه باعث همگرایی مردم لبنان شده است؛ برای مثال سیاست روادارانۀ حزب‌الله باعث شد که افرادی مانند «هیفا وهبی»، خوانندۀ مشهور عرب بدون داشتن هیچ علقۀ مذهبی از حزب‌الله به‌طور رسمی حمایت کند و همچنین خوانندۀ مشهور مسیحی دیگری کنسرت خود را با عنوان «نور یجمعنا» در یکی از سالن‌های حزب‌الله برگزار کند.<ref>پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص114.</ref>
 
===3. تقویت نگاه ملی===
 
حزب‌الله به روندهای سیاسی و اجتماعی نگاه ملی دارد و زمانی‌ که سیاست‌های دولت را مناسب نمی‌داند، مخالفت خود را به‌صورت انتقاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نشان داده و بر موضوعاتی چون لغو طایفه‌گرایی سیاسی و برقراری عدالت اجتماعی به نفع ستمدیدگان، استقرار آزادی عمومی و توسعۀ سیاسی تأکید می‎کند. بيشتر انتقاداتی این حزب نسبت به دولت لبنان دربارۀ مسائل عمومی مانند فساد سیاسی، ناکارآمدی اداری و عقب‌ماندگی مناطق محروم است.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص54.</ref>
 
==فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی==
 
ارائۀ خدمات اجتماعی به مردم لبنان و محرومیت‌زدایی جزء خط‌مشی فکری حزب‌الله است:
 
===1. جهاد سازندگی===
 
نخستین فعالیت سازندگی این حزب، ترمیم ساختمان‌های آسیب‌دیده از انفجار «بئرالعبد» در 1985م بود. فعالیت کشاورزی مانند برگزای دوره‌ها، توزیع نهال، بازدید از مزارع، توزیع بذر و کود، توزیع تراکتور، انجام واکسیناسیون و سم‌پاشی، آموزش تولید عسل، ایجاد مرکز ترویج و راهنمایی‌های تخصصی و نیز توجه به آموزش فنی و حرفه‌ای، آب‌رسانی، برق‌رسانی و ایجاد شبکۀ فاضلاب، تلاش برای احداث مراکز بهداشتی و درمانگاه، احداث و ترمیم مؤسسه‌های آموزشی و اجتماعی، باشگاه‌های فرهنگی، مساجد و حسینیه‌ها و خانه‌های مسکونی برای خانواده‌های شهیدان و نیازمندان از برنامه‌های مهم جهاد سازندگی حزب‌الله است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>
 
===2. حفاظت از محیط زیست===
 
حزب‌الله از ابتدای تأسیس به حفظ محیط زیست که در نتیجۀ بی‎توجهی دولت آسیب دیده بود، توجه ویژه می‌کرد. برای مثال این حزب در جمع‌آوری رایگان روزانه 65تن زباله در حومۀ جنوب بیروت اقدام کرد که بیش از نیم‌میلیون نفر سکنه داشت.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>
===3. خدمات بهداشتی===
 
حزب‌الله در راستای خدمات بهداشتی جمعیت اسلامی بهداشت را ایجاد کرد که دارای 9 مرکز بهداشتی، 16 درمانگاه ثابت و 3 درمانگاه سیار است. برای مثال تنها در 2001 تعداد مراجعان درمانی این مراکز به 111077 نفر رسید. توجه به بهداشت رایگان مدارس که 88  مدرسه را شامل می‌شود و طی آن معاینۀ دانش‌آموزان و انجام واکسیناسون دوره‌ای عمومی صورت می‌گیرد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307</ref>
 
===4. خدمات آموزشی===
 
حزب‌الله در طول عمر خود تعداد زیادی مدارس در سطوح مختلف آموزشی بنانهاده و نقش مهم در ارتقای سطح سواد و آموزش لبنان و کمک به مستضعفان داشته است. برای مثال بسیج تربیتی که جزئی از برنامه‌های آموزشی نهاد آموزش حزب‌الله است، به تعداد زیادی دانش‌آموز، خدمات آموزشی مانند هدیۀ کتاب، نوشت‌افزار، کمک‌های نقدی مانند پرداخت اقساط شهریۀ مدارس و اعطای بورس تحصیلی مدارس ارائه می‌دهد و هرساله نمایشگاه‌های سیدالشهدا را برای عرضۀ نوشت‌افزار به قیمت کم به‌منظور ارائۀ تسهیلات به شهروندان برگزار می‌کند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308</ref>
 
===5. تأسیس بنیاد جانبازان===
 
حزب‌الله به‌منظور رسیدگی به آسیب دیدگان جنگ، بنیاد جانبازان را تأسیس کرد.  پرداخت حقوق ماهیانه، پیگیری مسائل درمانی، مهارت‌آموزی معلولان و تلاش برای ادغام مجدد آنها در جامعه، مهم‌ترین فعالیت‌های حمایتی این بنیاد است. این بنیاد چهار مرکز ویژۀ درمان، بازپروری و تفریح را در جنوب، بیروت و بقاع ایجاد کرده است.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308-309.</ref>
 
===6. تأسیس بنیاد شهید===


=== ۶. تأسیس بنیاد شهید ===
بنیاد شهید حزب‌الله تعداد زیادی از خانواده‌های شهیدان، اسیران، آزادگان، جانبازان و کودکان یتیم را تحت پوشش قرار داده است و با داشتن بیمارستان، درمانگاه، داروخانه مؤسسات تولید پوشاک خدمات قابل توجهی به خانواده‌های وابسته ارائه می‌دهد. بخش امور تربیتی آن نیز به امور آموزشی و تربیتی فرزندان شهداء، جانبازان و اسراء اهتمام دارد و با ایجاد مدارس شاهد، ارائه کمک‌های مالی و اعطای بورس، خدمات لازم را به آنها ارائه می‌دهد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308</ref>
بنیاد شهید حزب‌الله تعداد زیادی از خانواده‌های شهیدان، اسیران، آزادگان، جانبازان و کودکان یتیم را تحت پوشش قرار داده است و با داشتن بیمارستان، درمانگاه، داروخانه مؤسسات تولید پوشاک خدمات قابل توجهی به خانواده‌های وابسته ارائه می‌دهد. بخش امور تربیتی آن نیز به امور آموزشی و تربیتی فرزندان شهداء، جانبازان و اسراء اهتمام دارد و با ایجاد مدارس شاهد، ارائه کمک‌های مالی و اعطای بورس، خدمات لازم را به آنها ارائه می‌دهد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308</ref>


===7. تأسیس امداد خیریۀ اسلامی===
=== ۷. تأسیس امداد خیریهٔ اسلامی ===
 
امداد خیریهٔ اسلامی با الگوگیری از کمیتهٔ امداد امام خمینی در ایران به یتیمان، مسکینان، معلولان، در راه‌ماندگان، آوارگان و ناتوانان کمک می‌کند و به چهار مدرسهٔ رایگان و سه مرکز کودکان معلول رسیدگی می‌کند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص309</ref>
امداد خیریۀ اسلامی با الگوگیری از کمیتۀ امداد امام خمینی در ایران به یتیمان، مسکینان، معلولان، در راه‌ماندگان، آوارگان و ناتوانان کمک می‌کند و به چهار مدرسۀ رایگان و سه مرکز کودکان معلول رسیدگی می‌کند.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص309</ref>
 
===8. تأسیس حوزۀ علمیه===
 
حزب‌الله چندین حوزۀ علمیه نیز تأسیس کرده که از مهم‌ترین آنها، یک‌حوزه علمیه در بعلبک، دو حوزه در جنوب و یک‌حوزه در حومۀ جنوبی بیروت است.<ref>بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲-۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص۳۹ـ۴۰.</ref>
 
==فعالیت‌های نظامی حزب‌الله لبنان==
 
بر اساس مبانی فکری و فلسفۀ سیاسی حزب‌الله، استکبارستیزی و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونیستی در مرکز فعالیت‌های نظامی و امنیتی این حزب قرار دارد:<ref> [https://www.mehrnews.com/news/6244812/%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B2%D8%A8 ادبی فیروزجائی،  «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.]</ref>


==الف) تاکتیک‌های نظامی==
=== ۸. تأسیس حوزهٔ علمیه ===
حزب‌الله چندین حوزهٔ علمیه نیز تأسیس کرده که از مهم‌ترین آنها، یک‌حوزه علمیه در بعلبک، دو حوزه در جنوب و یک‌حوزه در حومهٔ جنوبی بیروت است.<ref>بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص۳۹–۴۰.</ref>


با اینکه اسرائیل از حیث تعداد و کیفیت نیروی انسانی، فناوری و تجربۀ درازمدت در جنگ منظم برتری دارد، اما حزب‌الله لبنان متناسب با شرایط محیطی روش‌های جدید نظامی ابداع کرده است که در میدان نبرد با رژیم صهیونیستی، موفق عمل می‌کند. برای مثال حزب‌الله از تاکتیک‌های جنگ پارتیزانی از جمله غافلگیری نظامی، تله‌گذاری دشمن و دور‌زدن دشمن از پشت سر به همراه شلیک‌های رگباری از هزاران موشک دوش‌پرتاب به سنگرهای دشمن در مرز استفاده می‌کند.<ref>بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲-۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص126.</ref> جنگ نرم از تاکتیک‌های دیگر این حزب برای ضربه‌زدن و تضعیف روحیۀ سربازان اسرائیلی است. برای مثال سیدحسن نصرالله هنگامی که سربازان رژیم صهیونیستی کشته و یا تانک‌های آنها منفجر می‌شد، اعلام می‌کرد آماده است تا همچنان به نبرد ادامه دهد.<ref>محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص230.</ref>
== فعالیت‌های نظامی حزب‌الله لبنان ==
بر اساس مبانی فکری و فلسفهٔ سیاسی حزب‌الله، استکبارستیزی و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونیستی در مرکز فعالیت‌های نظامی و امنیتی این حزب قرار دارد:<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6244812/سربلند-و-استوار-نگاهی-به-عوامل-استحکام-حزب ادبی فیروزجائی،  «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.]</ref>


==ب) دست‌آوردهای نظامی==
== الف) تاکتیک‌های نظامی ==
با اینکه اسرائیل از حیث تعداد و کیفیت نیروی انسانی، فناوری و تجربهٔ درازمدت در جنگ منظم برتری دارد، اما حزب‌الله لبنان متناسب با شرایط محیطی روش‌های جدید نظامی ابداع کرده است که در میدان نبرد با رژیم صهیونیستی، موفق عمل می‌کند. برای مثال حزب‌الله از تاکتیک‌های جنگ پارتیزانی از جمله غافلگیری نظامی، تله‌گذاری دشمن و دورزدن دشمن از پشت سر به همراه شلیک‌های رگباری از هزاران موشک دوش‌پرتاب به سنگرهای دشمن در مرز استفاده می‌کند.<ref>بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص126.</ref> جنگ نرم از تاکتیک‌های دیگر این حزب برای ضربه‌زدن و تضعیف روحیهٔ سربازان اسرائیلی است. برای مثال سیدحسن نصرالله هنگامی که سربازان رژیم صهیونیستی کشته یا تانک‌های آنها منفجر می‌شد، اعلام می‌کرد آماده است تا همچنان به نبرد ادامه دهد.<ref>محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص230.</ref>


== ب) دست‌آوردهای نظامی ==
حزب‌الله در طول مبارزه با رژیم صهیونیستی آمریکا دست‌آوردهای نظامی زیادی داشته است، ازجمله:
حزب‌الله در طول مبارزه با رژیم صهیونیستی آمریکا دست‌آوردهای نظامی زیادی داشته است، ازجمله:


1. حملات سهمگین و پرتلفات در 1982م در جنوب لبنان بر نیروهای اسرائیل، انفجار سفارت آمریکا در بیروت و حمله به تفنگداران آمریکا به‌صورت گمنام؛
۱. حملات سهمگین و پرتلفات در ۱۹۸۲م در جنوب لبنان بر نیروهای اسرائیل، انفجار سفارت آمریکا در بیروت و حمله به تفنگداران آمریکا به‌صورت گمنام.
 
2. پيروزي در جنگ‌هشت‌روزه در 1993م در عمليات موسوم به «تصفيه حساب»؛
 
3. پيروزي در جنگ 16روزه در 1996م در عمليات موسوم به «خوشه‌هاي خشم»؛
 
4. آزادسازی بخش بزرگ جنوب لبنان از اشغال صهيونيست‌ها در 2000؛
 
5. بازگرداندن گروهي از اسراي لبناني از جمله «شيخ عبدالكريم عبيد» در سال م2002؛
 
6. پيروزي در جنگ تاريخي 33 روزه در 2006م؛
 
7. بازگرداندن شمار زيادي از اسراي فلسطيني و لبناني از جمله «سمير قنطار»، قديمي‌ترين اسير دربند صهيونيست‌ها در 2008م.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص223.</ref>
 
==الگوگیری حزب‌الله از انقلاب اسلامی ایران==


===1. فرهنگ سیاسی===
۲. پیروزی در جنگ‌هشت‌روزه در ۱۹۹۳م در عملیات موسوم به «تصفیه حساب».


واژه‌های موجود در فرهنگ سیاسی حزب‌الله، بیشتر متأثر از نظام واژگانی است که در انقلاب اسلامی ایران استفاده می‌شود. برای مثال تقسیم جهان به دو گروه «مستکبران» و «مستضعفان»،<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص39.</ref> عباراتی مانند «اسرائیل غدۀ سرطانی»، «صهیونیسم ستیزی»، «آزادی قدس»، «روز قدس» و «ولایت فقیه» متأثر از فرهنگ انقلاب اسلامی و سخنان امام خمینی، است.<ref>گرمابدشتی، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، 1393ش، ص64. </ref>
۳. پیروزی در جنگ ۱۶روزه در ۱۹۹۶م در عملیات موسوم به «خوشه‌های خشم».


===2. محوریت روحانیت===
۴. آزادسازی بخش بزرگ جنوب لبنان از اشغال صهیونیست‌ها در ۲۰۰۰.


روحانیت شعیه با الهام از آموزه‌های دین در تشکیل، تداوم و صیانت از ماهیت اسلامی حزب‌الله لبنان، ایجاد ارتباط میان مردم و ولی‌فقیه و تبیین مبانی اعتقادی و فقهی حزب در مبارزه با رژیم صهیونیستی، نقش مهم دارد.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص181.</ref> برای مثال روحانیون مانند صبحی طفیلی، سیدعباس موسوی، سیدحسن نصرالله، حسین کورانی، محمد یزیک، عفیف نابلی در ایجاد حزب‌الله نقش اساسی را ایفا کردند.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref> کارشناسان معتقدند که جایگاه ویژۀ روحانیت در حزب‌الله، باعث مشروعیت روزافزون این حزب در میان مردم لبنان شده است.<ref>قاسم، حزب‌الله لبنان: خط‌ مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۱۸۱.</ref>
۵. بازگرداندن گروهی از اسرای لبنانی از جمله «شیخ عبدالکریم عبید» در سال م۲۰۰۲.


===3. روش‌های تبلیغی===
۶. پیروزی در جنگ تاریخی ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م.


روش‌های تبلیغی مورد استفادۀ حزب‌الله نیز متأثر از شیوه‌های انقلاب اسلامی ایران است. برای مثال مراکز دینی از جمله مسجد در سیاست‌های فرهنگی و تبلیغی این حزب نقش مهم دارد و جایگاهی برای ترویج آموزه‌های اسلامی و بسیج مردم محسوب‌ می‌شود. تبیین مواضع حزب‌الله در مناسبات دینی و سیاسی مانند روز عاشورا، روز قدس، مراسم تشییع پیکر شهدا و برگزاری تظاهرات‌های گستردۀ مردمی، از دیگر شیوه‌های تبلیغی حزب‌الله است که این امر بیانگر پشتوانۀ مردمی حزب‌الله در جهان است.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص185.</ref>
۷. بازگرداندن شمار زیادی از اسرای فلسطینی و لبنانی از جمله «سمیر قنطار»، قدیمی‌ترین اسیر دربند صهیونیست‌ها در ۲۰۰۸م.<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص223.</ref>
===4. فرهنگ عمومی===


حزب‌الله در فرهنگ عمومی نیز از انقلاب اسلامی الگو گرفته است. برای مثال تعداد زيادى از تصاوير بزرگ امام خمينى و آیت‌الله خامنه‌ای در نقاط مختلف لبنان به چشم مى‌خورد. بر روى ديوارهاى شهر عكس شهدايى ديده مى‌شود كه در راه مبارزه عليه آمريكا و رژيم صهيونيستى شهید شده‌اند. مردان ظواهر اسلامى را در خيابان‌ها رعایت می‌کنند و زنان نیز با حجاب اسلامى و چادر مشکی در اجتماعات عمومى ظاهر می‌شوند و جايگاه زنان از مردان جدا است.<ref>مرتضوی امام‌زواره، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، بی‌تا، ج2، ص 48.</ref>
== الگوگیری حزب‌الله از انقلاب اسلامی ایران ==
=== ۱. فرهنگ سیاسی ===
واژه‌های موجود در فرهنگ سیاسی حزب‌الله، بیشتر متأثر از نظام واژگانی است که در انقلاب اسلامی ایران استفاده می‌شود. برای مثال تقسیم جهان به دو گروه «مستکبران» و «مستضعفان»،<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص39.</ref> عباراتی مانند «اسرائیل غدهٔ سرطانی»، «صهیونیسم ستیزی»، «آزادی قدس»، «روز قدس» و «ولایت فقیه» متأثر از فرهنگ انقلاب اسلامی و سخنان امام خمینی، است.<ref>گرمابدشتی، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، 1393ش، ص64.</ref>


==عوامل قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله==
=== ۲. محوریت روحانیت ===
روحانیت شعیه با الهام از آموزه‌های دین در تشکیل، تداوم و صیانت از ماهیت اسلامی حزب‌الله لبنان، ایجاد ارتباط میان مردم و ولی‌فقیه و تبیین مبانی اعتقادی و فقهی حزب در مبارزه با رژیم صهیونیستی، نقش مهم دارد.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص181.</ref> برای مثال روحانیون مانند صبحی طفیلی، سیدعباس موسوی، سیدحسن نصرالله، حسین کورانی، محمد یزیک، عفیف نابلی در ایجاد حزب‌الله نقش اساسی را ایفا کردند.<ref>اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.</ref> کارشناسان معتقدند که جایگاه ویژهٔ روحانیت در حزب‌الله، باعث مشروعیت روزافزون این حزب در میان مردم لبنان شده است.<ref>قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۱۸۱.</ref>


1. اصول اعتقادی اسلام، اثرپذیری از فرهنگ عاشورا و انقلاب اسلامی ایران و روحیۀ شهادت‌طلبی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان است.<ref>پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص81.</ref> این ویژگی‌ها موجب شده تا نیروهای این حزب در مقابل نیروهای اسرائیل که با نگاه مادی و محاسبه‌گرانه از مرگ می‌ترسند، با شجاعت و صبورانه مقاومت کنند.<ref> محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص۶۶.</ref>
=== ۳. روش‌های تبلیغی ===
روش‌های تبلیغی مورد استفادهٔ حزب‌الله نیز متأثر از شیوه‌های انقلاب اسلامی ایران است. برای مثال مراکز دینی از جمله مسجد در سیاست‌های فرهنگی و تبلیغی این حزب نقش مهم دارد و جایگاهی برای ترویج آموزه‌های اسلامی و بسیج مردم محسوب می‌شود. تبیین مواضع حزب‌الله در مناسبات دینی و سیاسی مانند روز عاشورا، روز قدس، مراسم تشییع پیکر شهدا و برگزاری تظاهرات‌های گستردهٔ مردمی، از دیگر شیوه‌های تبلیغی حزب‌الله است که این امر بیانگر پشتوانهٔ مردمی حزب‌الله در جهان است.<ref>اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص185.</ref>


2. به نظر کارشناسان یکی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان پایگاه مردمی این حزب است که از خدمات صادقانۀ اجتماعی، فرهنگی و آموزشی آن ناشی می‌شود. حزب‌الله با ایجاد مدارس، مراکز درمانی و سازمان‌های عام‌المنفعه در مناطق سنی‌ها، مسیحیان و اهل سنت، توانسته خود را به‌عنوان یک نیروی قابل اتکا در زندگی روزمرۀ بسیاری از لبنانی‌ها تثبیت کند. این خدمات اجتماعی، علاوه‌بر رفع نیازهای اساسی و عینی مردم، به ایجاد حس قوی از هویت و تعلق در میان مردم لبنان نیز منجر شده و نقش بسیار مهم در انسجام ملی و تقویت ارزش‌های مشترک در میان مردم لبنان داشته است.<ref>هادی‌زاده نایین، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین. </ref>
=== ۴. فرهنگ عمومی ===
حزب‌الله در فرهنگ عمومی نیز از انقلاب اسلامی الگو گرفته است. برای مثال تعداد زیادی از تصاویر بزرگ امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای در نقاط مختلف لبنان به چشم می‌خورد. بر روی دیوارهای شهر عکس شهدایی دیده می‌شود که در راه مبارزه علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی شهید شده‌اند. مردان ظواهر اسلامی را در خیابان‌ها رعایت می‌کنند و زنان نیز با حجاب اسلامی و چادر مشکی در اجتماعات عمومی ظاهر می‌شوند و جایگاه زنان از مردان جدا است.<ref>مرتضوی امام‌زواره، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، بی‌تا، ج2، ص 48.</ref>


3. حزب‌الله لبنان در سیاست داخلی برگزاره‌های ملی‌گرایانه مانند امنیت شهروندان لبنان و احترام به جایگاه مقامات رسمی، تأکید می‌کند که باعث همراهی گروه‌های دیگر و قدرت این حزب شده است.<ref>ساسانیان، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، 1398ش، ص280.</ref>  
== عوامل قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله ==
۱. اصول اعتقادی اسلام، اثرپذیری از فرهنگ عاشورا و انقلاب اسلامی ایران و روحیهٔ شهادت‌طلبی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان است.<ref>پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص81.</ref> این ویژگی‌ها موجب شده تا نیروهای این حزب در مقابل نیروهای اسرائیل که با نگاه مادی و محاسبه‌گرانه از مرگ می‌ترسند، با شجاعت و صبورانه مقاومت کنند.<ref>محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص۶۶.</ref>


==نقش سیدحسن نصرالله در موفقیت‌های حزب‌الله==
۲. به نظر کارشناسان یکی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان پایگاه مردمی این حزب است که از خدمات صادقانهٔ اجتماعی، فرهنگی و آموزشی آن ناشی می‌شود. حزب‌الله با ایجاد مدارس، مراکز درمانی و سازمان‌های عام‌المنفعه در مناطق سنی‌ها، مسیحیان و اهل سنت، توانسته خود را به‌عنوان یک نیروی قابل اتکا در زندگی روزمرهٔ بسیاری از لبنانی‌ها تثبیت کند. این خدمات اجتماعی، علاوه‌بر رفع نیازهای اساسی و عینی مردم، به ایجاد حس قوی از هویت و تعلق در میان مردم لبنان نیز منجر شده و نقش بسیار مهم در انسجام ملی و تقویت ارزش‌های مشترک در میان مردم لبنان داشته است.<ref>هادی‌زاده نایین، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین.</ref>


به اعتقاد کارشناسان رهبری سیدحسن نصرالله نقش محوری و بی‌بدیلی در تحولات و موفقیت‌های حزب‌الله لبنان ایفا کرده است. وی با اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر اصول اسلامی و ملی، توانست حزب‌الله را به یک الگوی موفق مقاومت در برابر ظلم و استکبار جهانی تبدیل کند. سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و پیام‌های سیدحسن نصرالله در مقاطع مختلف، بیانگر مدیریت استثنایی مقاومت لبنان در برابر تجاوزهای رژیم صهیونیستی بود. ادبیات که او در سخنرانی‌های خود به کار می‌برد، ‌به‌سرعت وارد ادبیات سیاسی کشورهای حامی مقاومت و از جمله ایران می‌شد و بر روحیۀ مردم اثر می‌گذاشت. برای مثال جمله‌های «خدا را شکر که من هم عضوی از خانواده شهیدم»، «به خدا قسم اسرائیل از خانه عنکبوت سست‌تر است»، «عمودی بیایید، افقی برمی‌گردید» و «ارزش کفش سلیمانی از سر ترامپ بیشتر است» تأثیر فراوان بر افزایش روحیه و انگیزۀ رزمندگان مقاومت می‌گذاشت.<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/195773/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C--%D8%AC%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D9%8 «بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامۀ فریختگان.]</ref>
۳. حزب‌الله لبنان در سیاست داخلی برگزاره‌های ملی‌گرایانه مانند امنیت شهروندان لبنان و احترام به جایگاه مقامات رسمی، تأکید می‌کند که باعث همراهی گروه‌های دیگر و قدرت این حزب شده است.<ref>ساسانیان، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، 1398ش، ص280.</ref>


==نقش حزب‌الله در ارتقای جایگاه شیعیان لبنان==
== نقش سیدحسن نصرالله در موفقیت‌های حزب‌الله ==
به اعتقاد کارشناسان رهبری سیدحسن نصرالله نقش محوری و بی‌بدیلی در تحولات و موفقیت‌های حزب‌الله لبنان ایفا کرده است. وی با اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر اصول اسلامی و ملی، توانست حزب‌الله را به یک الگوی موفق مقاومت در برابر ظلم و استکبار جهانی تبدیل کند. سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و پیام‌های سیدحسن نصرالله در مقاطع مختلف، بیانگر مدیریت استثنایی مقاومت لبنان در برابر تجاوزهای رژیم صهیونیستی بود. ادبیات که او در سخنرانی‌های خود به کار می‌برد، به‌سرعت وارد ادبیات سیاسی کشورهای حامی مقاومت و از جمله ایران می‌شد و بر روحیهٔ مردم اثر می‌گذاشت. برای مثال جمله‌های «خدا را شکر که من هم عضوی از خانواده شهیدم»، «به خدا قسم اسرائیل از خانه عنکبوت سست‌تر است»، «عمودی بیایید، افقی برمی‌گردید» و «ارزش کفش سلیمانی از سر ترامپ بیشتر است» تأثیر فراوان بر افزایش روحیه و انگیزهٔ رزمندگان مقاومت می‌گذاشت.<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/195773/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C--%D8%AC%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D9%8 «بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامۀ فریختگان.]</ref>


شیعیان لبنان در سال‌های قبل از تشکیل جنبش جزء شهروندان طبقۀ پایین جامعۀ لبنان محسوب می‌شدند و بدترین مناطق و مشاغل نامناسب دولتی به آنان اختصاص پیدا می‌کرد. تبعیض‌های مختلف دهۀ پنجاه موجب شده بود تا تعداد قابل توجهی از جوانان شیعه لبنان، دلیل این حقارت را در مذهب خود بیابند و برای رهایی از این وضعیت به احزاب چپ و کمونیسم بپیوندند<ref>سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص66.</ref> اما بعد از فعالیت‌های حزب‌الله در راستای تعالی لبنان، جایگاه شیعیان ارتقا پیداکرد و امروزه در بسیاری عرصه‌های مختلف حکومتی و تصمیم‌گیری تأثیرگذار هستند. اثرگذاری حزب‌الله به حدی است که  حتی در عرصۀ علمی برخی از دانشگاه‌های آمریکایی لبنان به‌دلیل نگرانی از اثرپذیری سایر دانشجویان از فرهنگ شیعیان لبنان، دانشجویان شیعه را تهدید به اخراج از دانشگاه می‌کند.<ref>سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص۲۰۷. </ref>
== نقش حزب‌الله در ارتقای جایگاه شیعیان لبنان ==
شیعیان لبنان در سال‌های قبل از تشکیل جنبش جزء شهروندان طبقهٔ پایین جامعهٔ لبنان محسوب می‌شدند و بدترین مناطق و مشاغل نامناسب دولتی به آنان اختصاص پیدا می‌کرد. تبعیض‌های مختلف دههٔ پنجاه موجب شده بود تا تعداد قابل توجهی از جوانان شیعه لبنان، دلیل این حقارت را در مذهب خود بیابند و برای رهایی از این وضعیت به احزاب چپ و کمونیسم بپیوندند<ref>سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص66.</ref> اما بعد از فعالیت‌های حزب‌الله در راستای تعالی لبنان، جایگاه شیعیان ارتقا پیداکرد و امروزه در بسیاری عرصه‌های مختلف حکومتی و تصمیم‌گیری تأثیرگذار هستند. اثرگذاری حزب‌الله به حدی است که حتی در عرصهٔ علمی برخی از دانشگاه‌های آمریکایی لبنان به‌دلیل نگرانی از اثرپذیری سایر دانشجویان از فرهنگ شیعیان لبنان، دانشجویان شیعه را تهدید به اخراج از دانشگاه می‌کند.<ref>سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص۲۰۷.</ref>


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==


*ادبی فیروزجائی، رضا، «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مهر ۱۴۰۳ش.
== منابع ==
*اسداللهی، مسعود، از مقاومت تا پیروزی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه‌سازان نور، 1379ش.
* ادبی فیروزجائی، رضا، «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مهر ۱۴۰۳ش.
*اسداللهی، مسعود، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، مجلۀ مطالعات خاورمیانه، شمارۀ 35، 1382ش.
* اسداللهی، مسعود، از مقاومت تا پیروزی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه‌سازان نور، ۱۳۷۹ش.
*«بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامۀ فریختگان، تاریخ درج مطلب: 9 مهر 1403ش.
* اسداللهی، مسعود، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، مجلهٔ مطالعات خاورمیانه، شمارهٔ ۳۵، ۱۳۸۲ش.
*بلقزیز، عبدالله، حزب‌الله من التحریر الی الردع  (۱۹۸۲-۲۰۰۶)، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربية، 2006م.
* «بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامهٔ فریختگان، تاریخ درج مطلب: ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
*پاشاپوریوالاری، حمید، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1392ش.
* بلقزیز، عبدالله، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، ۲۰۰۶م.
*تلاشان، حسن، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، مجله اخبار شیعیان، شمارۀ 57، مرداد 1389ش.
* پاشاپوریوالاری، حمید، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش.
*توفیقیان، سیدابوالحسن، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1387ش.
* تلاشان، حسن، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، مجله اخبار شیعیان، شمارهٔ ۵۷، مرداد ۱۳۸۹ش.
*حجازی، حامد، يك لبنان مقاومت يك اسرائيل ادعا، قم، بقیه العتره، 1385ش.
* توفیقیان، سیدابوالحسن، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۸۷ش.
*«حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 14 مرداد 1403ش.
* حجازی، حامد، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، قم، بقیه العتره، ۱۳۸۵ش.
*ساسانیان، سعید، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، دو فصلنامۀ جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، شمارۀ 14، 1398ش.
* «حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۳ش.
*سلیمانی‌زاده، داوود، انقلاب اسلامی ایران و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386ش.
* ساسانیان، سعید، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، دو فصلنامهٔ جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۹۸ش.
*سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمۀ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، 1384ش
* سلیمانی‌زاده، داوود، انقلاب اسلامی ایران و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش.
*«سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 7 مهر 1403ش.
* سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمهٔ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، ۱۳۸۴ش
*«شیخ نعیم قاسم به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 8 آبان 1403ش.
* «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۷ مهر ۱۴۰۳ش.
*قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط‌ مشی، گذشته و آینده آن، ترجمۀ محمدمهدی شریعتمداری، تهران، اطلاعات، 1393ش.
* «شیخ نعیم قاسم به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۴۰۳ش.
*کدیور، جمیله، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۹ش.
* قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، ترجمهٔ محمدمهدی شریعتمداری، تهران، اطلاعات، ۱۳۹۳ش.
*گرمابدشتی، سکینه، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، فصلنامۀ فرهنگ پژوهش، شمارۀ 18، تابستان 1393ش.
* کدیور، جمیله، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۹ش.
*محجوب، مصباح حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، ترجمه: محمدرضا میرزاجان ابوامین، تهران، قدر ولایت، 1391ش.
* گرمابدشتی، سکینه، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، فصلنامهٔ فرهنگ پژوهش، شمارهٔ ۱۸، تابستان ۱۳۹۳ش.
*مرتضوی امام‌زواره، سیدعلی، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، تهران، سازمان ارتباطات فرهنگى، بی‌تا.
* محجوب، مصباح حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، ترجمه: محمدرضا میرزاجان ابوامین، تهران، قدر ولایت، ۱۳۹۱ش.
* مرتضوی امام‌زواره، سیدعلی، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، تهران، سازمان ارتباطات فرهنگی، بی‌تا.
*«نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
*«نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
*«نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 17 اردیبهشت 1397ش.
* «نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
*نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی- اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، 1389ش.
* نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی- اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
*«وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز هم وقت نمی‌دهند!»، وب‌سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۸ش.
* «وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز هم وقت نمی‌دهند!»، وب‌سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۸ش.
*هادی‌زاده نایین، عبدالرضا، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۳ش.
* هادی‌زاده نایین، عبدالرضا، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۳ش.
 
{{لبنان-افقی}}

نسخهٔ ۱۳ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۱۸

حزب‌الله لبنان؛ جریان فکری و جنبش سیاسی و نظامی شیعیان در لبنان.

حزب‌الله لبنان، از گروه‌های برجستهٔ محور مقاومت است که با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام ظهور یافته و با تکیه بر اصول و مبانی اسلامی و ملی، توانسته است به‌عنوان یک نیروی قدرتمند و تأثیرگذار در منطقه ظاهر شود. حزب‌الله ضمن دفاع از آرمان‌های مردم لبنان، به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در معادلات منطقه‌ای نقش ایفا می‌کند. این حزب در حال‌حاضر به‌دلیل پایبندی به ارزش‌های اصیل اسلامی، نقش سازنده و مداراجویانه در تحولات سیاسی‌اجتماعی لبنان و مبارزهٔ مستمر و مؤثر با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی، به نماد عزت و اقتدار ملی لبنان تبدیل شده است.

تاریخچه

حزب‌الله لبنان بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در ۱۹۸۲م و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بنیان‌گذاری شد.[۱]هستهٔ اولیهٔ این حزب را نیروهای «حزب الدعوه» به رهبری «سیدمحمدحسین فضل‌الله»، اتحادیهٔ دانشجویان مسلمان، برخی از مسئولان «جنبش امل»، بعضی از اعضای «جنبش فتح» مانند «عماد مغنیه» و «حسین سلامه» و تعدادی از گروه‌های لبنانی تشکیل می‌دادند.[۲] این گروه‌های اسلامی در اعتقاد به «ولایت فقیه»، پیروی از امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مبارزه با اسرائیل اتفاق نظر داشتند.[۳] نخست یک کمیتهٔ ۹نفره از میان روحانیان شیعهٔ لبنانی، شخصیت‌های وابسته به جنبش امل، حزب الدعوة، کمیته‌های یاری انقلاب اسلامی و بعضی از شخصیت‌های مستقل تشکیل شد و مسئولیت تأسیس یک تشکیلات سیاسی جدید بر اساس دو اصل پایبندی به ولایت فقیه و مبارزه با رژیم صهیونیستی را به عهده گرفتند. این کمیته یک شورای ۵نفره از میان خود انخاب کرد تا ریاست تشکیلات جدید را به عهده بگیرد.[۴] شورای مذکور در ۱۹۸۴م نام «حزب‌الله» را برای خود انتخاب کرد[۵] و به‌دلایل امنیتی و سیاسی، مخفیانه به فعالیت‌های خود ادامه داد، اما در ۱۹۸۵م با توجه به شرائط زمان و نیاز حزب به نیروهای بیشتر مردمی، موجودیت خود را به‌صورت رسمی اعلام کرد.[۶]

ساختار تشکیلاتی

ساختار تشکیلاتی حزب‌الله لبنان هرمی‌شکل بوده و رهبری آن، به عهدهٔ «شورای رهبری» است[۷] که اعضای آن عبارتند از دبیرکل، معاون و شش نفر از شورای سیاسی، جهادی، اجرایی، قضایی، برنامه‌ریزی و پارلمانی این حزب.[۸]«صبحی طفیلی» در ۵ نوامبر ۱۹۸۹م به‌عنوان نخستین دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد، اما شورای رهبری در ۱۹۹۱م به علت انتقاداتی که نسبت به صبحی طفیلی وجود داشت، «سید عباس موسوی» را به‌عنوان دبیرکل انتخاب کرد. او در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م توسط اسرائیل به شهادت رسید و «سیدحسن نصرالله» به‌عنوان دبیرکل انتخاب شد.[۹] وی بعد از ۳۰ سال خدمت در این سمت، در شامگاه ۶ مهر ۱۴۰۳ش بر اثر بمباران مقر حزب‌الله توسط جنگنده‌های ارتش اسرائیل به شهادت رسید[۱۰]و «نعیم قاسم» در ۸ آبان ۱۴۰۳ش به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد.[۱۱]

اهمیت و جایگاه

حزب‌الله در حال‌حاضر به‌دلیل خط فکری اسلامی، توان نظامی، دفاع از تمامیت ارضی لبنان، دست‌آوردهای مهم در مبارزه با رژیم صهیونیستی و اخراج آن از بخش بزرگ خاک لبنان، داشتن نهادهای اجتماعی، آموزشی و فرهنگی مانند مدارس المهدی، کمتیهٔ اسلامی بهداشت، بنیاد شهید، بنیاد جانبازان، کمتیهٔ امداد، جهاد سازندگی و نهادهای تبلیغی تلویزیون المنار، رادیو النور، روزنامه العهد و مرکز فرهنگی امام خمینی، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخوردار است.[۱۲] بر اساس نتایج نظرسنجی شبکهٔ الجزیره در ۲۰۰۷م، بیش از ۹۰درصد مسلمانان جهان از جنبش حزب‌الله لبنان حمایت کرده‌اند و بیش از ۷۰درصد مردم کل جهان (اعم از مسلمان و غیرمسلمان) مقاومت اسلامی را در برابر اشغالگری صهیونیست‌ها برحق دانسته‌اند. پژوهشگران دلیل این محبوبیت را دست‌آوردهای این حزب در مبارزه با اسرائیل به‌ویژه پیروزی در جنگ ۳۳روزه می‌دانند.[۱۳] نظرسنجی جدید نیز نشان می‌دهد که حمایت و اعتماد فرقه‌های مختلف لبنان نسبت به حزب‌الله بعد از عملیات طوفان‌الاقصی در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ش توسط گروه مقاومت فلسطین، به‌صورت بی‌سابقه افزایش پیدا کرده است.[۱۴]

عوامل شکل‌گیری

عوامل داخلی، منطقه‌ای، جهانی و اعتقادی زیادی در شکل‌گیری حزب‌الله دخیل است، ازجمله:

  1. تأثیر آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران بر لبنان، به‌ویژه شیعیان.
  2. محرومیت و فقدان عدالت اجتماعی در جامعهٔ مسلمانان و ناکارآمدی ساختار حکومتی موجود.
  3. جنگ‌های داخلی و فروپاشی نظام دموکراسی اجتماعی و نادیده‌گرفتن حقوق سیاسی فرهنگی شیعیان.
  4. افزایش تجاوزات رژیم صهیونیستی به مناطق جنوبی برای تضعیف جایگاه مسلمانان.

۵. تحولات منطقه‌ای نظیر مذاکره‌های صلح اعراب و اسرائیل و مداخلهٔ گسترده کشورهای بیگانه در مسائل لبنان.[۱۵]

خط‌مشی فکری و سیاسی

پژوهشگران با توجه به الگوگیری حزب‌الله لبنان از مبانی و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، خط فکری و سیاسی این حزب را امتداد خط فکری و سیاسی انقلاب اسلامی ایران می‌دانند که مهم‌ترین آن اسلام سیاسی و ولایت فقیه،[۱۶]خدمت به مردم،[۱۷] استکبارستیزی و مبارزه با رژیم صهیونیستی است.[۱۸] این حزب مفهوم ولی فقیه را یک مفهوم فرادولتی و فرامرزی می‌داند که رهبری امت اسلامی را به عهده دارد و باعث عزت جهان اسلام و تشیع می‌شود.[۱۹]حزب‌الله، اسرائیل را مهم‌ترین دشمن خود، دست‌نشاندهٔ غرب به رهبری آمریکا در جهان اسلام و خطر بزرگ برای منطقه می‌داند که به دنبال توسعهٔ سلطهٔ خویش از نیل تا فرات است. همچنین این حزب معتقد است که مبارزه باید تا نابودی کامل این رژیم ادامه پیدا کند و امضای هرگونه توافقنامهٔ آتش‌بس یا قرارداد صلح یک‌جانبه و چندجانبه با آن، مشروعیت ندارد.[۲۰]

فعالیت‌های سیاسی حزب‌الله لبنان

۱. شرکت در ساختار سیاسی

حزب‌الله لبنان برای شرکت در ساختار سیاسی این کشور، نخستین‌بار در انتخابات ۱۹۹۶م وارد شد و تعداد ۹ کرسی را به دست آورد و سپس در انتخابات شهرداری‌ها از ۶۰ شهرداری ۴۰درصد شهرداری‌ها را به خود اختصاص داد.[۲۱]این حزب در حال‌حاضر دارای ۱۳ کرسی و چند هوادار در مجلس لبنان[۲۲] و دو وزیر در کابینهٔ نخست‌وزیر کنونی لبنان «نجیب مقاتی» است.[۲۳]

۲. ترویج رواداری سیاسی

سیاست حزب‌الله در جامعهٔ چندفرهنگی لبنان، مبتنی بر مداراجویی، احترام متقابل به ارزش‌ها و نمادهای گروه‌های مختلف ادیان و مذاهب در این کشور است؛ این حزب همواره بر سه مقولهٔ فراگیر «خاک»، «خون» و «دین» تأکید می‌کند و توانایی افراد را بدون توجه به مذهب، تفکر و سازمان آنها برای ایجاد وحدت به کار می‌گیرد. این سیاست مداراجویانه باعث همگرایی مردم لبنان شده است؛ برای مثال سیاست روادارانهٔ حزب‌الله باعث شد که افرادی مانند «هیفا وهبی»، خوانندهٔ مشهور عرب بدون داشتن هیچ علقهٔ مذهبی از حزب‌الله به‌طور رسمی حمایت کند و همچنین خوانندهٔ مشهور مسیحی دیگری کنسرت خود را با عنوان «نور یجمعنا» در یکی از سالن‌های حزب‌الله برگزار کند.[۲۴]

۳. تقویت نگاه ملی

حزب‌الله به روندهای سیاسی و اجتماعی نگاه ملی دارد و زمانی که سیاست‌های دولت را مناسب نمی‌داند، مخالفت خود را به‌صورت انتقاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نشان داده و بر موضوعاتی چون لغو طایفه‌گرایی سیاسی و برقراری عدالت اجتماعی به نفع ستمدیدگان، استقرار آزادی عمومی و توسعهٔ سیاسی تأکید می‌کند. بیشتر انتقاداتی این حزب نسبت به دولت لبنان دربارهٔ مسائل عمومی مانند فساد سیاسی، ناکارآمدی اداری و عقب‌ماندگی مناطق محروم است.[۲۵]

فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی

ارائهٔ خدمات اجتماعی به مردم لبنان و محرومیت‌زدایی جزء خط‌مشی فکری حزب‌الله است:

۱. جهاد سازندگی

نخستین فعالیت سازندگی این حزب، ترمیم ساختمان‌های آسیب‌دیده از انفجار «بئرالعبد» در ۱۹۸۵م بود. فعالیت کشاورزی مانند برگزای دوره‌ها، توزیع نهال، بازدید از مزارع، توزیع بذر و کود، توزیع تراکتور، انجام واکسیناسیون و سم‌پاشی، آموزش تولید عسل، ایجاد مرکز ترویج و راهنمایی‌های تخصصی و نیز توجه به آموزش فنی و حرفه‌ای، آب‌رسانی، برق‌رسانی و ایجاد شبکهٔ فاضلاب، تلاش برای احداث مراکز بهداشتی و درمانگاه، احداث و ترمیم مؤسسه‌های آموزشی و اجتماعی، باشگاه‌های فرهنگی، مساجد و حسینیه‌ها و خانه‌های مسکونی برای خانواده‌های شهیدان و نیازمندان از برنامه‌های مهم جهاد سازندگی حزب‌الله است.[۲۶]

۲. حفاظت از محیط زیست

حزب‌الله از ابتدای تأسیس به حفظ محیط زیست که در نتیجهٔ بی‌توجهی دولت آسیب دیده بود، توجه ویژه می‌کرد. برای مثال این حزب در جمع‌آوری رایگان روزانه ۶۵تن زباله در حومهٔ جنوب بیروت اقدام کرد که بیش از نیم‌میلیون نفر سکنه داشت.[۲۷]

۳. خدمات بهداشتی

حزب‌الله در راستای خدمات بهداشتی جمعیت اسلامی بهداشت را ایجاد کرد که دارای ۹ مرکز بهداشتی، ۱۶ درمانگاه ثابت و ۳ درمانگاه سیار است. برای مثال تنها در ۲۰۰۱ تعداد مراجعان درمانی این مراکز به ۱۱۱۰۷۷ نفر رسید. توجه به بهداشت رایگان مدارس که ۸۸ مدرسه را شامل می‌شود و طی آن معاینهٔ دانش‌آموزان و انجام واکسیناسون دوره‌ای عمومی صورت می‌گیرد.[۲۸]

۴. خدمات آموزشی

حزب‌الله در طول عمر خود تعداد زیادی مدارس در سطوح مختلف آموزشی بنانهاده و نقش مهم در ارتقای سطح سواد و آموزش لبنان و کمک به مستضعفان داشته است. برای مثال بسیج تربیتی که جزئی از برنامه‌های آموزشی نهاد آموزش حزب‌الله است، به تعداد زیادی دانش‌آموز، خدمات آموزشی مانند هدیهٔ کتاب، نوشت‌افزار، کمک‌های نقدی مانند پرداخت اقساط شهریهٔ مدارس و اعطای بورس تحصیلی مدارس ارائه می‌دهد و هرساله نمایشگاه‌های سیدالشهدا را برای عرضهٔ نوشت‌افزار به قیمت کم به‌منظور ارائهٔ تسهیلات به شهروندان برگزار می‌کند.[۲۹]

۵. تأسیس بنیاد جانبازان

حزب‌الله به‌منظور رسیدگی به آسیب دیدگان جنگ، بنیاد جانبازان را تأسیس کرد. پرداخت حقوق ماهیانه، پیگیری مسائل درمانی، مهارت‌آموزی معلولان و تلاش برای ادغام مجدد آنها در جامعه، مهم‌ترین فعالیت‌های حمایتی این بنیاد است. این بنیاد چهار مرکز ویژهٔ درمان، بازپروری و تفریح را در جنوب، بیروت و بقاع ایجاد کرده است.[۳۰]

۶. تأسیس بنیاد شهید

بنیاد شهید حزب‌الله تعداد زیادی از خانواده‌های شهیدان، اسیران، آزادگان، جانبازان و کودکان یتیم را تحت پوشش قرار داده است و با داشتن بیمارستان، درمانگاه، داروخانه مؤسسات تولید پوشاک خدمات قابل توجهی به خانواده‌های وابسته ارائه می‌دهد. بخش امور تربیتی آن نیز به امور آموزشی و تربیتی فرزندان شهداء، جانبازان و اسراء اهتمام دارد و با ایجاد مدارس شاهد، ارائه کمک‌های مالی و اعطای بورس، خدمات لازم را به آنها ارائه می‌دهد.[۳۱]

۷. تأسیس امداد خیریهٔ اسلامی

امداد خیریهٔ اسلامی با الگوگیری از کمیتهٔ امداد امام خمینی در ایران به یتیمان، مسکینان، معلولان، در راه‌ماندگان، آوارگان و ناتوانان کمک می‌کند و به چهار مدرسهٔ رایگان و سه مرکز کودکان معلول رسیدگی می‌کند.[۳۲]

۸. تأسیس حوزهٔ علمیه

حزب‌الله چندین حوزهٔ علمیه نیز تأسیس کرده که از مهم‌ترین آنها، یک‌حوزه علمیه در بعلبک، دو حوزه در جنوب و یک‌حوزه در حومهٔ جنوبی بیروت است.[۳۳]

فعالیت‌های نظامی حزب‌الله لبنان

بر اساس مبانی فکری و فلسفهٔ سیاسی حزب‌الله، استکبارستیزی و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونیستی در مرکز فعالیت‌های نظامی و امنیتی این حزب قرار دارد:[۳۴]

الف) تاکتیک‌های نظامی

با اینکه اسرائیل از حیث تعداد و کیفیت نیروی انسانی، فناوری و تجربهٔ درازمدت در جنگ منظم برتری دارد، اما حزب‌الله لبنان متناسب با شرایط محیطی روش‌های جدید نظامی ابداع کرده است که در میدان نبرد با رژیم صهیونیستی، موفق عمل می‌کند. برای مثال حزب‌الله از تاکتیک‌های جنگ پارتیزانی از جمله غافلگیری نظامی، تله‌گذاری دشمن و دورزدن دشمن از پشت سر به همراه شلیک‌های رگباری از هزاران موشک دوش‌پرتاب به سنگرهای دشمن در مرز استفاده می‌کند.[۳۵] جنگ نرم از تاکتیک‌های دیگر این حزب برای ضربه‌زدن و تضعیف روحیهٔ سربازان اسرائیلی است. برای مثال سیدحسن نصرالله هنگامی که سربازان رژیم صهیونیستی کشته یا تانک‌های آنها منفجر می‌شد، اعلام می‌کرد آماده است تا همچنان به نبرد ادامه دهد.[۳۶]

ب) دست‌آوردهای نظامی

حزب‌الله در طول مبارزه با رژیم صهیونیستی آمریکا دست‌آوردهای نظامی زیادی داشته است، ازجمله:

۱. حملات سهمگین و پرتلفات در ۱۹۸۲م در جنوب لبنان بر نیروهای اسرائیل، انفجار سفارت آمریکا در بیروت و حمله به تفنگداران آمریکا به‌صورت گمنام.

۲. پیروزی در جنگ‌هشت‌روزه در ۱۹۹۳م در عملیات موسوم به «تصفیه حساب».

۳. پیروزی در جنگ ۱۶روزه در ۱۹۹۶م در عملیات موسوم به «خوشه‌های خشم».

۴. آزادسازی بخش بزرگ جنوب لبنان از اشغال صهیونیست‌ها در ۲۰۰۰.

۵. بازگرداندن گروهی از اسرای لبنانی از جمله «شیخ عبدالکریم عبید» در سال م۲۰۰۲.

۶. پیروزی در جنگ تاریخی ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م.

۷. بازگرداندن شمار زیادی از اسرای فلسطینی و لبنانی از جمله «سمیر قنطار»، قدیمی‌ترین اسیر دربند صهیونیست‌ها در ۲۰۰۸م.[۳۷]

الگوگیری حزب‌الله از انقلاب اسلامی ایران

۱. فرهنگ سیاسی

واژه‌های موجود در فرهنگ سیاسی حزب‌الله، بیشتر متأثر از نظام واژگانی است که در انقلاب اسلامی ایران استفاده می‌شود. برای مثال تقسیم جهان به دو گروه «مستکبران» و «مستضعفان»،[۳۸] عباراتی مانند «اسرائیل غدهٔ سرطانی»، «صهیونیسم ستیزی»، «آزادی قدس»، «روز قدس» و «ولایت فقیه» متأثر از فرهنگ انقلاب اسلامی و سخنان امام خمینی، است.[۳۹]

۲. محوریت روحانیت

روحانیت شعیه با الهام از آموزه‌های دین در تشکیل، تداوم و صیانت از ماهیت اسلامی حزب‌الله لبنان، ایجاد ارتباط میان مردم و ولی‌فقیه و تبیین مبانی اعتقادی و فقهی حزب در مبارزه با رژیم صهیونیستی، نقش مهم دارد.[۴۰] برای مثال روحانیون مانند صبحی طفیلی، سیدعباس موسوی، سیدحسن نصرالله، حسین کورانی، محمد یزیک، عفیف نابلی در ایجاد حزب‌الله نقش اساسی را ایفا کردند.[۴۱] کارشناسان معتقدند که جایگاه ویژهٔ روحانیت در حزب‌الله، باعث مشروعیت روزافزون این حزب در میان مردم لبنان شده است.[۴۲]

۳. روش‌های تبلیغی

روش‌های تبلیغی مورد استفادهٔ حزب‌الله نیز متأثر از شیوه‌های انقلاب اسلامی ایران است. برای مثال مراکز دینی از جمله مسجد در سیاست‌های فرهنگی و تبلیغی این حزب نقش مهم دارد و جایگاهی برای ترویج آموزه‌های اسلامی و بسیج مردم محسوب می‌شود. تبیین مواضع حزب‌الله در مناسبات دینی و سیاسی مانند روز عاشورا، روز قدس، مراسم تشییع پیکر شهدا و برگزاری تظاهرات‌های گستردهٔ مردمی، از دیگر شیوه‌های تبلیغی حزب‌الله است که این امر بیانگر پشتوانهٔ مردمی حزب‌الله در جهان است.[۴۳]

۴. فرهنگ عمومی

حزب‌الله در فرهنگ عمومی نیز از انقلاب اسلامی الگو گرفته است. برای مثال تعداد زیادی از تصاویر بزرگ امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای در نقاط مختلف لبنان به چشم می‌خورد. بر روی دیوارهای شهر عکس شهدایی دیده می‌شود که در راه مبارزه علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی شهید شده‌اند. مردان ظواهر اسلامی را در خیابان‌ها رعایت می‌کنند و زنان نیز با حجاب اسلامی و چادر مشکی در اجتماعات عمومی ظاهر می‌شوند و جایگاه زنان از مردان جدا است.[۴۴]

عوامل قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله

۱. اصول اعتقادی اسلام، اثرپذیری از فرهنگ عاشورا و انقلاب اسلامی ایران و روحیهٔ شهادت‌طلبی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان است.[۴۵] این ویژگی‌ها موجب شده تا نیروهای این حزب در مقابل نیروهای اسرائیل که با نگاه مادی و محاسبه‌گرانه از مرگ می‌ترسند، با شجاعت و صبورانه مقاومت کنند.[۴۶]

۲. به نظر کارشناسان یکی از مهم‌ترین منابع قدرت و تاب‌آوری حزب‌الله لبنان پایگاه مردمی این حزب است که از خدمات صادقانهٔ اجتماعی، فرهنگی و آموزشی آن ناشی می‌شود. حزب‌الله با ایجاد مدارس، مراکز درمانی و سازمان‌های عام‌المنفعه در مناطق سنی‌ها، مسیحیان و اهل سنت، توانسته خود را به‌عنوان یک نیروی قابل اتکا در زندگی روزمرهٔ بسیاری از لبنانی‌ها تثبیت کند. این خدمات اجتماعی، علاوه‌بر رفع نیازهای اساسی و عینی مردم، به ایجاد حس قوی از هویت و تعلق در میان مردم لبنان نیز منجر شده و نقش بسیار مهم در انسجام ملی و تقویت ارزش‌های مشترک در میان مردم لبنان داشته است.[۴۷]

۳. حزب‌الله لبنان در سیاست داخلی برگزاره‌های ملی‌گرایانه مانند امنیت شهروندان لبنان و احترام به جایگاه مقامات رسمی، تأکید می‌کند که باعث همراهی گروه‌های دیگر و قدرت این حزب شده است.[۴۸]

نقش سیدحسن نصرالله در موفقیت‌های حزب‌الله

به اعتقاد کارشناسان رهبری سیدحسن نصرالله نقش محوری و بی‌بدیلی در تحولات و موفقیت‌های حزب‌الله لبنان ایفا کرده است. وی با اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر اصول اسلامی و ملی، توانست حزب‌الله را به یک الگوی موفق مقاومت در برابر ظلم و استکبار جهانی تبدیل کند. سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و پیام‌های سیدحسن نصرالله در مقاطع مختلف، بیانگر مدیریت استثنایی مقاومت لبنان در برابر تجاوزهای رژیم صهیونیستی بود. ادبیات که او در سخنرانی‌های خود به کار می‌برد، به‌سرعت وارد ادبیات سیاسی کشورهای حامی مقاومت و از جمله ایران می‌شد و بر روحیهٔ مردم اثر می‌گذاشت. برای مثال جمله‌های «خدا را شکر که من هم عضوی از خانواده شهیدم»، «به خدا قسم اسرائیل از خانه عنکبوت سست‌تر است»، «عمودی بیایید، افقی برمی‌گردید» و «ارزش کفش سلیمانی از سر ترامپ بیشتر است» تأثیر فراوان بر افزایش روحیه و انگیزهٔ رزمندگان مقاومت می‌گذاشت.[۴۹]

نقش حزب‌الله در ارتقای جایگاه شیعیان لبنان

شیعیان لبنان در سال‌های قبل از تشکیل جنبش جزء شهروندان طبقهٔ پایین جامعهٔ لبنان محسوب می‌شدند و بدترین مناطق و مشاغل نامناسب دولتی به آنان اختصاص پیدا می‌کرد. تبعیض‌های مختلف دههٔ پنجاه موجب شده بود تا تعداد قابل توجهی از جوانان شیعه لبنان، دلیل این حقارت را در مذهب خود بیابند و برای رهایی از این وضعیت به احزاب چپ و کمونیسم بپیوندند[۵۰] اما بعد از فعالیت‌های حزب‌الله در راستای تعالی لبنان، جایگاه شیعیان ارتقا پیداکرد و امروزه در بسیاری عرصه‌های مختلف حکومتی و تصمیم‌گیری تأثیرگذار هستند. اثرگذاری حزب‌الله به حدی است که حتی در عرصهٔ علمی برخی از دانشگاه‌های آمریکایی لبنان به‌دلیل نگرانی از اثرپذیری سایر دانشجویان از فرهنگ شیعیان لبنان، دانشجویان شیعه را تهدید به اخراج از دانشگاه می‌کند.[۵۱]

پانویس

  1. ↑ کدیور، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۷۹، ص۱۱۶.
  2. ↑ توفیقیان، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه.
  3. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303.
  4. ↑ اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.
  5. ↑ اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص67-68.
  6. ↑ اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.
  7. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص303.
  8. ↑ «نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم.
  9. ↑ قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۸۵–۸۶
  10. ↑ «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر.
  11. ↑ «شیخ نعیم قاسم به عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر.
  12. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص313.
  13. ↑ حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، 1385ش، 207.
  14. ↑ «حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر.
  15. ↑ تلاشان، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، 1389ش، ص57.
  16. ↑ اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.
  17. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص311.
  18. ↑ اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص109.
  19. ↑ سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1384ش، ص115.
  20. ↑ اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص205-206.
  21. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص314-316.
  22. ↑ «نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین.
  23. ↑ «وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز
  24. ↑ پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص114.
  25. ↑ سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص54.
  26. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307
  27. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307
  28. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص307
  29. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308
  30. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308-309.
  31. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص308
  32. ↑ نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص309
  33. ↑ بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص۳۹–۴۰.
  34. ↑ ادبی فیروزجائی، «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر.
  35. ↑ بلقزیز، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، 2006م، ج۱، ص126.
  36. ↑ محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص230.
  37. ↑ سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص223.
  38. ↑ سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1389ش، ص39.
  39. ↑ گرمابدشتی، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، 1393ش، ص64.
  40. ↑ اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص181.
  41. ↑ اسداللهی، از مقاومت تا پیروزی، 1379ش، ص69.
  42. ↑ قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۱۸۱.
  43. ↑ اسداللهی، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، 1382ش، ص185.
  44. ↑ مرتضوی امام‌زواره، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، بی‌تا، ج2، ص 48.
  45. ↑ پاشاپوریوالاری، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، 1392ش، ص81.
  46. ↑ محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، 1391ش، ص۶۶.
  47. ↑ هادی‌زاده نایین، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین.
  48. ↑ ساسانیان، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، 1398ش، ص280.
  49. ↑ «بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامۀ فریختگان.
  50. ↑ سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص66.
  51. ↑ سلیمانی‌زاده، انقلاب اسلامی و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، 1386ش، ص۲۰۷.

منابع

  • ادبی فیروزجائی، رضا، «سربلند و استوار؛ نگاهی به عوامل استحکام حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مهر ۱۴۰۳ش.
  • اسداللهی، مسعود، از مقاومت تا پیروزی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه‌سازان نور، ۱۳۷۹ش.
  • اسداللهی، مسعود، حزب‌الله لبنان: از رادیکالیسم تا واقع‌گرایی»، مجلهٔ مطالعات خاورمیانه، شمارهٔ ۳۵، ۱۳۸۲ش.
  • «بازخوانی جملات ناب و قدرت ادبیات‌سازی شهید نصرالله»، وب‌سایت روزنامهٔ فریختگان، تاریخ درج مطلب: ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
  • بلقزیز، عبدالله، حزب‌الله من التحریر الی الردع (۱۹۸۲–۲۰۰۶)، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، ۲۰۰۶م.
  • پاشاپوریوالاری، حمید، حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش.
  • تلاشان، حسن، «ژئوپلتیک شیعه در لبنان»، مجله اخبار شیعیان، شمارهٔ ۵۷، مرداد ۱۳۸۹ش.
  • توفیقیان، سیدابوالحسن، «حزب‌الله نماد عزت و اقتدار لبنان»، وب‌سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۸۷ش.
  • حجازی، حامد، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، قم، بقیه العتره، ۱۳۸۵ش.
  • «حزب‌الله چقدر نزد لبنانی‌ها محبوب است؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۳ش.
  • ساسانیان، سعید، «تأثیر مشروعیت اجتماعی حزب‌الله لبنان بر بازدارندگی آن در مقابل رژیم صهیونیستی»، دو فصلنامهٔ جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۹۸ش.
  • سلیمانی‌زاده، داوود، انقلاب اسلامی ایران و احیای هویت دینی شیعیان لبنان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش.
  • سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمهٔ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، ۱۳۸۴ش
  • «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۷ مهر ۱۴۰۳ش.
  • «شیخ نعیم قاسم به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۸ آبان ۱۴۰۳ش.
  • قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، ترجمهٔ محمدمهدی شریعتمداری، تهران، اطلاعات، ۱۳۹۳ش.
  • کدیور، جمیله، رویارویی انقلاب اسلامی ایران، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۹ش.
  • گرمابدشتی، سکینه، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش حزب‌الله لبنان»، فصلنامهٔ فرهنگ پژوهش، شمارهٔ ۱۸، تابستان ۱۳۹۳ش.
  • محجوب، مصباح حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، ترجمه: محمدرضا میرزاجان ابوامین، تهران، قدر ولایت، ۱۳۹۱ش.
  • مرتضوی امام‌زواره، سیدعلی، دستاوردهای بین‌المللی انقلاب اسلامی، تهران، سازمان ارتباطات فرهنگی، بی‌تا.
  • «نتایج نهایی انتخابات پارلمانی لبنان؛ احزاب چند کرسی را تصاحب کردند؟»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
  • «نگاهی به فعالیت حزب‌الله لبنان؛ از مقاومت ضد صهیونیستی تا ورود به عرصه سیاسی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
  • نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی- اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
  • «وزرای جدید لبنانی از چه احزابی انتخاب شدند/ نقش حزب‌الله در کابینه دولت لبنان چیست؟ / معترضانی که به دولت جدید یک روز هم وقت نمی‌دهند!»، وب‌سایت مشرق‌نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۸ش.
  • هادی‌زاده نایین، عبدالرضا، «ابعاد اجتماعی حزب‌الله»، جام جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۳ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:حزب‌الله_لبنان&oldid=53518»