پرش به محتوا

پیش‌نویس:مقلوبه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
ابرابزار
زدن لینک داخلی
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:مقلوبه7.jpg|300px|thumb|left|مقلوبه، غذای فلسطینی]]
[[پرونده:مقلوبه7.jpg|300px|thumb|left|مقلوبه، غذای فلسطینی]]
'''{{درشت|مقلوبه}}'''؛ غذایی عربی و شبیه ته‌چین که در سرزمین شامات شناخته شده است.{{سخ}}
'''{{درشت|مقلوبه}}'''؛ غذایی عربی و شبیه ته‌چین که در سرزمین شامات شناخته شده است.
مقلوبه، از غذاهای عربی است که از [[بادمجان]]، [[برنج]]، گوشت و ادویه، تهیه می‌شود. این خوراک، که طرفداران بسیاری در لبنان و فلسطین دارد شبیه ته‌چین ایرانی است. مقلوبه در ترکیه نیز بسیار مشهور است.


== نام‌گذاری مقلوبه ==
مقلوبه، از غذاهای عربی است که از [[بادمجان]]، [[برنج]]، گوشت و ادویه، تهیه می‌شود. این خوراک، که طرفداران بسیاری در [[لبنان]] و فلسطین دارد شبیه ته‌چین ایرانی است. مقلوبه در ترکیه نیز بسیار مشهور است.
مقلوبه از غذاهای پرطرفدار عربی در «شامات» شامل لبنان، سوریه، فلسطین و اردن و نیز کشورهای عراق و ترکیه است.<ref>[https://topcooking.ir/طرز-تهیه-مقلوبه-پلو/ «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.]</ref> مقلوبه را گاهی مقبوله یا مغلوبه نیز می‌گویند.<ref>[https://parsiday.com/17130-maghloobe-polo/ «طرز تهیه مقلوبه پلو عربی مرغ و بادمجان خوشمزه و مجلسی»، وب‌سایت پارسی‌دی.]</ref> مقلوبه را از دیرباز در اردن و فلسطین و لبنان با نام «خوراک بادمجان» می‌شناختند؛ اما هنگام فتح بیت‌المقدس (۵۸۳ق) به‌دست مسلمانان و به‌رهبری صلاح‌الدین ایوبی، در جشن پیروزی [[مسلمانان]]، مردم [[بیت‌المقدس]] که پس از ۸۳ سال اشغال سرزمین‌شان توسط دشمن، اکنون طعم آزادی را چشیده بودند، این غذای تشریفاتی را برای صلاح‌الدین و لشکریان او، آماده کردند و به‌رسم صرف غذا توسط [[مسلمانان]]، آن را در سینی‌ها برگرداندند و جلوی میهمانان نهادند. از آن هنگام، این غذا کم‌کم، مقلوبه (وارونه) نامیده شد.<ref>جعفر، تاریخ المطبخ المصری، 2017م، ص202-203.</ref>


== مواد لازم مقلوبه ==
==نام‌گذاری مقلوبه==
مقلوبه از نگاه آشپزی ایرانی و با توجه به ترکیب مواد آن، نوعی [[پلو]] شمرده می‌شود. برای تهیه این غذای خوشمزهٔ عربی، از [[برنج]]، گوشت قرمز یا سفید، [[بادمجان]]، پیاز، [[سیر]] و انواع چاشنی و طعم‌دهنده شامل نمک، فلفل، پاپریکا، [[زردچوبه]]، برگ‌بو، [[زعفران]]، هل و [[دارچین]]، استفاده می‌شود.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref> این غذا را با خلال [[پسته]] و [[بادام]]، تزیین می‌کنند که البته ایرانی‌ها از [[زرشک]] نیز برای تزیین آن بهره می‌گیرند. مقلوبه فلسطینی را معمولاً با ماست یا سالاد سبزیجات سرو می‌کنند.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref>
[[مقلوبه]] از غذاهای پرطرفدار عربی در «شامات» شامل لبنان، سوریه، فلسطین و اردن و نیز کشورهای عراق و ترکیه است.<ref>[https://topcooking.ir/طرز-تهیه-مقلوبه-پلو/ «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.]</ref> مقلوبه را گاهی مقبوله یا مغلوبه نیز می‌گویند.<ref>[https://parsiday.com/17130-maghloobe-polo/ «طرز تهیه مقلوبه پلو عربی مرغ و بادمجان خوشمزه و مجلسی»، وب‌سایت پارسی‌دی.]</ref> مقلوبه را از دیرباز در اردن و فلسطین و لبنان با نام «خوراک بادمجان» می‌شناختند؛ اما هنگام فتح بیت‌المقدس (۵۸۳ق) به‌دست مسلمانان و به‌رهبری صلاح‌الدین ایوبی، در [[جشن]] پیروزی [[مسلمانان]]، مردم [[بیت‌المقدس]] که پس از ۸۳ سال اشغال سرزمین‌شان توسط دشمن، اکنون طعم آزادی را چشیده بودند، این غذای تشریفاتی را برای صلاح‌الدین و لشکریان او، آماده کردند و به‌رسم صرف غذا توسط مسلمانان، آن را در سینی‌ها برگرداندند و جلوی میهمانان نهادند. از آن هنگام، این غذا کم‌کم، مقلوبه (وارونه) نامیده شد.<ref>جعفر، تاریخ المطبخ المصری، 2017م، ص202-203.</ref>


== طرز تهیه مقلوبه ==
==مواد لازم مقلوبه==
مقلوبه از نگاه [[آشپزی ایرانی]] و با توجه به ترکیب مواد آن، نوعی [[پلو]] شمرده می‌شود. برای تهیه این غذای خوشمزهٔ عربی، از [[برنج]]، گوشت قرمز یا سفید، [[بادمجان]]، پیاز، [[سیر]] و انواع چاشنی و طعم‌دهنده شامل نمک، [[فلفل]]، پاپریکا، [[زردچوبه]]، برگ‌بو، [[زعفران]]، هل و [[دارچین]]، استفاده می‌شود.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref> این غذا را با خلال [[پسته]] و [[بادام]]، تزیین می‌کنند که البته ایرانی‌ها از [[زرشک]] نیز برای تزیین آن بهره می‌گیرند. مقلوبه فلسطینی را معمولاً با ماست یا سالاد سبزیجات سرو می‌کنند.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref>
 
==طرز تهیه مقلوبه==
[[پرونده:مقلوبه9.jpg|300px|thumb|left|مقلوبه]]
[[پرونده:مقلوبه9.jpg|300px|thumb|left|مقلوبه]]
مقلوبه، طی مراحل زیر، آماده می‌شود:
مقلوبه، طی مراحل زیر، آماده می‌شود:
# ابتدا بادمجان را پوست کنده و به آن نمک می‌زنند و ۳۰ دقیقه کنار می‌گذارند تا تلخی آن برطرف شود. سپس آن‌ها را به شکل حلقه‌ای خرد کرده و سرخ می‌کنند تا رنگ آن، طلایی شود.
#ابتدا بادمجان را پوست کنده و به آن نمک می‌زنند و ۳۰ دقیقه کنار می‌گذارند تا تلخی آن برطرف شود. سپس آن‌ها را به شکل حلقه‌ای خرد کرده و سرخ می‌کنند تا رنگ آن، طلایی شود.
# برای آب‌پز کردن گوشت (قرمز یا سفید)، از ادویه‌ها و گیاهان معطر مانند نمک، فلفل، دارچین، هل، پاپریکا، سیر و برگ‌بو استفاده می‌کنند. برای تهیه این غذا، [[آبگوشت|آب گوشت]] باید زیاد باشد.
#برای آب‌پز کردن گوشت (قرمز یا سفید)، از ادویه‌ها و گیاهان معطر مانند نمک، فلفل، دارچین، هل، پاپریکا، سیر و برگ‌بو استفاده می‌کنند. برای تهیه این غذا، [[آب]] گوشت باید زیاد باشد.
# در مرحله بعد، برنجی را که حدود یک ساعت با کمی نمک خیسانده‌اند، روی شعله می‌جوشانند تا نرم شود. سپس برنج آبکش شده را با زعفران دم‌کرده، کاملاً مخلوط می‌کنند.
#در مرحله بعد، برنجی را که حدود یک ساعت با کمی نمک خیسانده‌اند، روی شعله می‌جوشانند تا نرم شود. سپس برنج آبکش شده را با زعفران دم‌کرده، کاملاً مخلوط می‌کنند.
# پیازهای خردشده را در روغن سرخ می‌کنند و سپس گوشت پخته‌شده را به آن اضافه کرده و با هم تفت می‌دهند.
#پیازهای خردشده را در روغن سرخ می‌کنند و سپس گوشت پخته‌شده را به آن اضافه کرده و با هم تفت می‌دهند.
# در آخرین مرحله، نوبت چیدن مواد آماده‌شده در داخل قابلمه است. پس از چرب کردن سطح قابلمه، گوشت چیده و [[بادمجان]] سرخ‌شده، روی گوشت قرار داده می‌شود؛ سپس [[برنج]] زعفرانی روی بادنجان ریخته می‌شود و در صورت تمایل می‌توان زردچوبه، هل، پاپریکا، نمک، فلفل سیاه و دارچین را به آن اضافه کرد و بهتر است که ادویه‌ها پیش از ریختن برنج در قابلمه، کاملاً با برنج مخلوط شود. در پایان، مقداری آب گوشت به مواد درون قابلمه اضافه می‌شود. برای دم کردن پلو، شعله را زیاد می‌کنند تا بخار در قابلمه بپیچد و سپس شعله را کم می‌کنند تا مقلوبه عربی به آرامی پخته شود.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref>
#در آخرین مرحله، نوبت چیدن مواد آماده‌شده در داخل قابلمه است. پس از چرب کردن سطح قابلمه، گوشت چیده و [[بادمجان]] سرخ‌شده، روی گوشت قرار داده می‌شود؛ سپس [[برنج]] زعفرانی روی بادنجان ریخته می‌شود و در صورت تمایل می‌توان زردچوبه، هل، پاپریکا، نمک، فلفل سیاه و دارچین را به آن اضافه کرد و بهتر است که ادویه‌ها پیش از ریختن برنج در قابلمه، کاملاً با برنج مخلوط شود. در پایان، مقداری آب گوشت به مواد درون قابلمه اضافه می‌شود. برای دم کردن پلو، شعله را زیاد می‌کنند تا بخار در قابلمه بپیچد و سپس شعله را کم می‌کنند تا مقلوبه عربی به آرامی پخته شود.<ref>[https://namnak.com/طرز-تهیه-مقلوبه.p16839 «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.]</ref>


در دستور اصلی پخت مقلوبه عربی، برنج خام با مواد دیگر ترکیب شده و با آب گوشت، پخته می‌شود. برنج در این شیوه، شفته اما خوشمزه‌تر می‌شود. همچنین در تزیین آن، از دانه کاج تفت داده شده یا بادام هندی استفاده می‌شود.<ref>[https://topcooking.ir/طرز-تهیه-مقلوبه-پلو/ «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.]</ref>
در دستور اصلی پخت مقلوبه عربی، برنج خام با مواد دیگر ترکیب شده و با آب گوشت، پخته می‌شود. برنج در این شیوه، شفته اما خوشمزه‌تر می‌شود. همچنین در تزیین آن، از دانه کاج تفت داده شده یا بادام هندی استفاده می‌شود.<ref>[https://topcooking.ir/طرز-تهیه-مقلوبه-پلو/ «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.]</ref>


== مقلوبه فلسطینی، نماد سرنگونی اسرائیل ==
==مقلوبه فلسطینی، نماد سرنگونی اسرائیل==
[[پرونده:مقلوبه8.jpg|250px|thumb|left|مقلوبه، نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی]]
[[پرونده:مقلوبه8.jpg|250px|thumb|left|مقلوبه، نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی]]


=== تبدیل مقلوبه به نماد پیروزی و آزادی قدس ===
===تبدیل مقلوبه به نماد پیروزی و آزادی قدس===
مقلوبه اگرچه یک خوراک قدیمی و شناخته‌شده در شامات بوده است اما امروزه در [[اشغال سرزمین فلسطین|فلسطین]] و به‌ویژه در قدس، معنایی فراتر از یک غذای معمولی دارد و به نماد پیروزی فلسطین و آزادی قدس و واژگون شدن اشغال‌گران قدس تبدیل شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>
مقلوبه اگرچه یک خوراک قدیمی و شناخته‌شده در شامات بوده است اما امروزه در [[اشغال سرزمین فلسطین|فلسطین]] و به‌ویژه در قدس، معنایی فراتر از یک غذای معمولی دارد و به نماد پیروزی فلسطین و آزادی قدس و واژگون شدن اشغال‌گران قدس تبدیل شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>


=== کنشگری سیاسی زنان فلسطینی (مرابطات) ===
===کنشگری سیاسی زنان فلسطینی (مرابطات)===
زمانی که ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در دسامبر ۲۰۱۷م شهر قدس را پایتخت اسرائیل معرفی کرد زنان فلسطینی که مرابطات نامیده می‌شدند و خود را خادم قدس و حافظ آرمان فلسطین می‌دانستند در اعتراض به این امر و برای اعلام وفاداری به آرمان و هویت فلسطین، با قابلمه‌های مقلوبه به محوطه [[مسجدالاقصی]] رفتند و با برگرداندن غذا در سینی، به‌صورت نمادین به رئیس‌جمهور آمریکا، پاسخ دادند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85082815/دومین-پویش-مقلوبه-در-حمایت-از-مردم-فلسطین-در-قشم-برگزار-شد «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref>
زمانی که ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در دسامبر ۲۰۱۷م شهر قدس را پایتخت اسرائیل معرفی کرد زنان فلسطینی که مرابطات نامیده می‌شدند و خود را خادم قدس و حافظ آرمان فلسطین می‌دانستند در اعتراض به این امر و برای اعلام وفاداری به آرمان و هویت فلسطین، با قابلمه‌های مقلوبه به محوطه [[مسجدالاقصی]] رفتند و با برگرداندن غذا در سینی، به‌صورت نمادین به رئیس‌جمهور آمریکا، پاسخ دادند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85082815/دومین-پویش-مقلوبه-در-حمایت-از-مردم-فلسطین-در-قشم-برگزار-شد «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref>


=== واژگون کردن قابلمه: نماد سرنگونی رژیم صهیونیستی ===
===واژگون کردن قابلمه: نماد سرنگونی رژیم صهیونیستی===
این حرکت نمادین، نخستین بار توسط یک معلم قرآن با ذکرالله اکبر، صورت گرفت. امروزه مقلوبه، نماد جنبش زنانه ضدصهیونیستی است. زنان فلسطین، مقلوبه را کنار مسجد الاقصی می‌پزند و سپس آن را در سینی بزرگ برمی‌گردانند و آرزوی سرنگونی [[صهیونیسم|رژیم صهیونیسم]] را بازنمایی می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5749995/پخت-غذای-مقلوبه-فلسطینی-طی-ماه-مبارک-رمضان-در-تویسرکان «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.]</ref>
این حرکت نمادین، نخستین بار توسط یک معلم [[قرآن]] با [[ذکر]] الله اکبر، صورت گرفت. امروزه مقلوبه، نماد جنبش زنانه ضدصهیونیستی است. زنان فلسطین، مقلوبه را کنار مسجد الاقصی می‌پزند و سپس آن را در سینی بزرگ برمی‌گردانند و آرزوی سرنگونی [[صهیونیسم|رژیم صهیونیسم]] را بازنمایی می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5749995/پخت-غذای-مقلوبه-فلسطینی-طی-ماه-مبارک-رمضان-در-تویسرکان «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.]</ref>


صحنهٔ وارونه کردن قابلمه حاوی مقلوبه، امروزه یک کنش سیاسی شده است که نماد مبارزه با رژیم صهیونیستی و آرزوی سرنگونی آن دانسته می‌شود.<ref>[https://golestan.iqna.ir/fa/news/4133764/پویش-مقلوبه-فلسطینی-و-قصه‌های-قدس-در-گلستان-برگزار-می‌شود «پویش «مقلوبه فلسطینی و قصه‌های قدس» در گلستان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن: ایکنا.]</ref> برگرداندن قابلمه‌ها که برای مصرف مقلوبه انجام می‌شود به صهیونیست‌ها یادآوری می‌کند که مثل قابلمه مقلوبه محکوم به واژگونی هستند. صهیونیست‌ها نیز این پیام را درک کرده و در واکنش به آن، تعدادی از زنان مسلمان را به‌دلیل این کنشگری اجتماعی، زندانی کرده‌اند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>
صحنهٔ وارونه کردن قابلمه حاوی مقلوبه، امروزه یک کنش سیاسی شده است که نماد مبارزه با رژیم صهیونیستی و آرزوی سرنگونی آن دانسته می‌شود.<ref>[https://golestan.iqna.ir/fa/news/4133764/پویش-مقلوبه-فلسطینی-و-قصه‌های-قدس-در-گلستان-برگزار-می‌شود «پویش «مقلوبه فلسطینی و قصه‌های قدس» در گلستان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن: ایکنا.]</ref> برگرداندن قابلمه‌ها که برای مصرف مقلوبه انجام می‌شود به صهیونیست‌ها یادآوری می‌کند که مثل قابلمه مقلوبه محکوم به واژگونی هستند. صهیونیست‌ها نیز این پیام را درک کرده و در واکنش به آن، تعدادی از زنان مسلمان را به‌دلیل این کنشگری اجتماعی، زندانی کرده‌اند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>


=== شکل‌گیری همبستگی منطقه‌ای زنان ===
===شکل‌گیری همبستگی منطقه‌ای زنان===
همدلی زنانه بین زنان مبارز اردن، ترکیه و بعضی کشورهای دیگر منطقه از چند سال پیش آغاز شده و آنها در کشور خود گروه‌های «مُرابطات عَن بُعد» را تشکیل داده‌اند و از راه دور با کنشگری اجتماعی فعال، از مرابطات فلسطین حمایت می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>
همدلی زنانه بین زنان مبارز اردن، ترکیه و بعضی کشورهای دیگر منطقه از چند سال پیش آغاز شده و آنها در کشور خود گروه‌های «مُرابطات عَن بُعد» را تشکیل داده‌اند و از راه دور با کنشگری اجتماعی فعال، از مرابطات [[اشغال سرزمین فلسطین|فلسطین]] حمایت می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref>


== مقلوبه فلسطینی در ایران ==
==مقلوبه فلسطینی در ایران==
مقلوبه به‌عنوان نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی در ایران نیز مورد توجه قرار گرفت. در پی ارتباط بانوان ایرانی با زنان عضو المرابطات فلسطین در فضای مجازی، پویش مقلوبه فلسطینی در ایران در سال ۱۴۰۰ش شکل گرفت.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref> همزمان بانویی در شهر [[مشهد]] و بانویی در شهر [[شیراز]]، این حرکت نمادین را برگزار کردند و سپس در شهرهای مختلف ایران از آن استقبال شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5749995/پخت-غذای-مقلوبه-فلسطینی-طی-ماه-مبارک-رمضان-در-تویسرکان «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.]</ref>
مقلوبه به‌عنوان نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی در ایران نیز مورد توجه قرار گرفت. در پی ارتباط بانوان ایرانی با زنان عضو المرابطات فلسطین در فضای مجازی، پویش مقلوبه فلسطینی در ایران در سال ۱۴۰۰ش شکل گرفت.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5220800/روایتی-از-پیوند-بانوان-ایران-و-فلسطین-مقلوبه-نماد-همدلی-شد «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.]</ref> همزمان بانویی در شهر [[مشهد]] و بانویی در شهر [[شیراز]]، این حرکت نمادین را برگزار کردند و سپس در شهرهای مختلف ایران از آن استقبال شد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5749995/پخت-غذای-مقلوبه-فلسطینی-طی-ماه-مبارک-رمضان-در-تویسرکان «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.]</ref>


در ماه [[رمضان]] سال ۱۴۰۲ش خانواده‌های [[تهران|تهرانی]] در میدان فلسطین، گرد هم آمدند و با قابلمه‌هایی از غذای مقلوبه، پویش «سَنَفطِرُ فی القُدس» (به‌زودی در قدس افطار می‌کنیم) را برگزار کردند و ضمن ابراز همدلی با مردم فلسطین، از آزادی قدس حمایت کردند.<ref>[https://www.aparat.com/v/Ms13C «مقلوبه فلسطینی در قلب تهران»، وب‌سایت آپارات.]</ref> گروهی از زنان [[شهر یزد|یزدی]]،<ref>[https://sobhesabat.ir/gallery/پخت-مقلوبه-فلسطینی-توسط-زنان-یزدی/ «پخت مقلوبه فلسطینی توسط زنان یزدی»، پایگاه خبری صبح ساباط.]</ref> گرگانی،<ref>[https://www.isna.ir/news/1402012612792/طبخ-مقلوبه-بانوان-گرگان-با-طعم-مقاومت-فلسطین «طبخ مقلوبه بانوان گرگان با طعم مقاومت فلسطین»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.]</ref> بجنوردی،<ref>[https://www.ghatreh.com/news/nn14020164642492426240/خانواده-های-بجنوردی-پویش-مقلوبه-فلسطینی-پیوستند «خانواده‌های بجنوردی به پویش مقلوبه فلسطینی پیوستند»، خبرگزاری مهر.]</ref> جزیره قشم<ref>[https://www.irna.ir/news/85082815/دومین-پویش-مقلوبه-در-حمایت-از-مردم-فلسطین-در-قشم-برگزار-شد «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> و چندین شهر دیگر ایران نیز همزمان با لحظهٔ [[افطاری|افطار]] در روز قدس به پویش سراسری پخت مقلوبه پیوستند و برای پیروزی مردم فلسطین و آزادی قدس، [[دعا]] کردند.
در ماه [[رمضان]] سال ۱۴۰۲ش خانواده‌های [[تهران|تهرانی]] در میدان فلسطین، گرد هم آمدند و با قابلمه‌هایی از غذای مقلوبه، پویش «سَنَفطِرُ فی القُدس» (به‌زودی در قدس افطار می‌کنیم) را برگزار کردند و ضمن ابراز همدلی با مردم فلسطین، از آزادی قدس حمایت کردند.<ref>[https://www.aparat.com/v/Ms13C «مقلوبه فلسطینی در قلب تهران»، وب‌سایت آپارات.]</ref> گروهی از زنان [[شهر یزد|یزدی]]،<ref>[https://sobhesabat.ir/gallery/پخت-مقلوبه-فلسطینی-توسط-زنان-یزدی/ «پخت مقلوبه فلسطینی توسط زنان یزدی»، پایگاه خبری صبح ساباط.]</ref> گرگانی،<ref>[https://www.isna.ir/news/1402012612792/طبخ-مقلوبه-بانوان-گرگان-با-طعم-مقاومت-فلسطین «طبخ مقلوبه بانوان گرگان با طعم مقاومت فلسطین»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.]</ref> بجنوردی،<ref>[https://www.ghatreh.com/news/nn14020164642492426240/خانواده-های-بجنوردی-پویش-مقلوبه-فلسطینی-پیوستند «خانواده‌های بجنوردی به پویش مقلوبه فلسطینی پیوستند»، خبرگزاری مهر.]</ref> جزیره [[قشم]]<ref>[https://www.irna.ir/news/85082815/دومین-پویش-مقلوبه-در-حمایت-از-مردم-فلسطین-در-قشم-برگزار-شد «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> و چندین شهر دیگر [[ایران]] نیز همزمان با لحظهٔ [[افطاری|افطار]] در روز قدس به پویش سراسری پخت مقلوبه پیوستند و برای پیروزی مردم فلسطین و آزادی قدس، [[دعا]] کردند.


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


== منابع ==
==منابع==
{{آغاز منابع}}
{{آغاز منابع}}
* «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ش.
* «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ش.

نسخهٔ ۲۲ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۲۰

مقلوبه، غذای فلسطینی

مقلوبه؛ غذایی عربی و شبیه ته‌چین که در سرزمین شامات شناخته شده است.

مقلوبه، از غذاهای عربی است که از بادمجان، برنج، گوشت و ادویه، تهیه می‌شود. این خوراک، که طرفداران بسیاری در لبنان و فلسطین دارد شبیه ته‌چین ایرانی است. مقلوبه در ترکیه نیز بسیار مشهور است.

نام‌گذاری مقلوبه

مقلوبه از غذاهای پرطرفدار عربی در «شامات» شامل لبنان، سوریه، فلسطین و اردن و نیز کشورهای عراق و ترکیه است.[۱] مقلوبه را گاهی مقبوله یا مغلوبه نیز می‌گویند.[۲] مقلوبه را از دیرباز در اردن و فلسطین و لبنان با نام «خوراک بادمجان» می‌شناختند؛ اما هنگام فتح بیت‌المقدس (۵۸۳ق) به‌دست مسلمانان و به‌رهبری صلاح‌الدین ایوبی، در جشن پیروزی مسلمانان، مردم بیت‌المقدس که پس از ۸۳ سال اشغال سرزمین‌شان توسط دشمن، اکنون طعم آزادی را چشیده بودند، این غذای تشریفاتی را برای صلاح‌الدین و لشکریان او، آماده کردند و به‌رسم صرف غذا توسط مسلمانان، آن را در سینی‌ها برگرداندند و جلوی میهمانان نهادند. از آن هنگام، این غذا کم‌کم، مقلوبه (وارونه) نامیده شد.[۳]

مواد لازم مقلوبه

مقلوبه از نگاه آشپزی ایرانی و با توجه به ترکیب مواد آن، نوعی پلو شمرده می‌شود. برای تهیه این غذای خوشمزهٔ عربی، از برنج، گوشت قرمز یا سفید، بادمجان، پیاز، سیر و انواع چاشنی و طعم‌دهنده شامل نمک، فلفل، پاپریکا، زردچوبه، برگ‌بو، زعفران، هل و دارچین، استفاده می‌شود.[۴] این غذا را با خلال پسته و بادام، تزیین می‌کنند که البته ایرانی‌ها از زرشک نیز برای تزیین آن بهره می‌گیرند. مقلوبه فلسطینی را معمولاً با ماست یا سالاد سبزیجات سرو می‌کنند.[۵]

طرز تهیه مقلوبه

مقلوبه

مقلوبه، طی مراحل زیر، آماده می‌شود:

  1. ابتدا بادمجان را پوست کنده و به آن نمک می‌زنند و ۳۰ دقیقه کنار می‌گذارند تا تلخی آن برطرف شود. سپس آن‌ها را به شکل حلقه‌ای خرد کرده و سرخ می‌کنند تا رنگ آن، طلایی شود.
  2. برای آب‌پز کردن گوشت (قرمز یا سفید)، از ادویه‌ها و گیاهان معطر مانند نمک، فلفل، دارچین، هل، پاپریکا، سیر و برگ‌بو استفاده می‌کنند. برای تهیه این غذا، آب گوشت باید زیاد باشد.
  3. در مرحله بعد، برنجی را که حدود یک ساعت با کمی نمک خیسانده‌اند، روی شعله می‌جوشانند تا نرم شود. سپس برنج آبکش شده را با زعفران دم‌کرده، کاملاً مخلوط می‌کنند.
  4. پیازهای خردشده را در روغن سرخ می‌کنند و سپس گوشت پخته‌شده را به آن اضافه کرده و با هم تفت می‌دهند.
  5. در آخرین مرحله، نوبت چیدن مواد آماده‌شده در داخل قابلمه است. پس از چرب کردن سطح قابلمه، گوشت چیده و بادمجان سرخ‌شده، روی گوشت قرار داده می‌شود؛ سپس برنج زعفرانی روی بادنجان ریخته می‌شود و در صورت تمایل می‌توان زردچوبه، هل، پاپریکا، نمک، فلفل سیاه و دارچین را به آن اضافه کرد و بهتر است که ادویه‌ها پیش از ریختن برنج در قابلمه، کاملاً با برنج مخلوط شود. در پایان، مقداری آب گوشت به مواد درون قابلمه اضافه می‌شود. برای دم کردن پلو، شعله را زیاد می‌کنند تا بخار در قابلمه بپیچد و سپس شعله را کم می‌کنند تا مقلوبه عربی به آرامی پخته شود.[۶]

در دستور اصلی پخت مقلوبه عربی، برنج خام با مواد دیگر ترکیب شده و با آب گوشت، پخته می‌شود. برنج در این شیوه، شفته اما خوشمزه‌تر می‌شود. همچنین در تزیین آن، از دانه کاج تفت داده شده یا بادام هندی استفاده می‌شود.[۷]

مقلوبه فلسطینی، نماد سرنگونی اسرائیل

مقلوبه، نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی

تبدیل مقلوبه به نماد پیروزی و آزادی قدس

مقلوبه اگرچه یک خوراک قدیمی و شناخته‌شده در شامات بوده است اما امروزه در فلسطین و به‌ویژه در قدس، معنایی فراتر از یک غذای معمولی دارد و به نماد پیروزی فلسطین و آزادی قدس و واژگون شدن اشغال‌گران قدس تبدیل شده است.[۸]

کنشگری سیاسی زنان فلسطینی (مرابطات)

زمانی که ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در دسامبر ۲۰۱۷م شهر قدس را پایتخت اسرائیل معرفی کرد زنان فلسطینی که مرابطات نامیده می‌شدند و خود را خادم قدس و حافظ آرمان فلسطین می‌دانستند در اعتراض به این امر و برای اعلام وفاداری به آرمان و هویت فلسطین، با قابلمه‌های مقلوبه به محوطه مسجدالاقصی رفتند و با برگرداندن غذا در سینی، به‌صورت نمادین به رئیس‌جمهور آمریکا، پاسخ دادند.[۹]

واژگون کردن قابلمه: نماد سرنگونی رژیم صهیونیستی

این حرکت نمادین، نخستین بار توسط یک معلم قرآن با ذکر الله اکبر، صورت گرفت. امروزه مقلوبه، نماد جنبش زنانه ضدصهیونیستی است. زنان فلسطین، مقلوبه را کنار مسجد الاقصی می‌پزند و سپس آن را در سینی بزرگ برمی‌گردانند و آرزوی سرنگونی رژیم صهیونیسم را بازنمایی می‌کنند.[۱۰]

صحنهٔ وارونه کردن قابلمه حاوی مقلوبه، امروزه یک کنش سیاسی شده است که نماد مبارزه با رژیم صهیونیستی و آرزوی سرنگونی آن دانسته می‌شود.[۱۱] برگرداندن قابلمه‌ها که برای مصرف مقلوبه انجام می‌شود به صهیونیست‌ها یادآوری می‌کند که مثل قابلمه مقلوبه محکوم به واژگونی هستند. صهیونیست‌ها نیز این پیام را درک کرده و در واکنش به آن، تعدادی از زنان مسلمان را به‌دلیل این کنشگری اجتماعی، زندانی کرده‌اند.[۱۲]

شکل‌گیری همبستگی منطقه‌ای زنان

همدلی زنانه بین زنان مبارز اردن، ترکیه و بعضی کشورهای دیگر منطقه از چند سال پیش آغاز شده و آنها در کشور خود گروه‌های «مُرابطات عَن بُعد» را تشکیل داده‌اند و از راه دور با کنشگری اجتماعی فعال، از مرابطات فلسطین حمایت می‌کنند.[۱۳]

مقلوبه فلسطینی در ایران

مقلوبه به‌عنوان نماد پویش زنانه ضدصهیونیستی در ایران نیز مورد توجه قرار گرفت. در پی ارتباط بانوان ایرانی با زنان عضو المرابطات فلسطین در فضای مجازی، پویش مقلوبه فلسطینی در ایران در سال ۱۴۰۰ش شکل گرفت.[۱۴] همزمان بانویی در شهر مشهد و بانویی در شهر شیراز، این حرکت نمادین را برگزار کردند و سپس در شهرهای مختلف ایران از آن استقبال شد.[۱۵]

در ماه رمضان سال ۱۴۰۲ش خانواده‌های تهرانی در میدان فلسطین، گرد هم آمدند و با قابلمه‌هایی از غذای مقلوبه، پویش «سَنَفطِرُ فی القُدس» (به‌زودی در قدس افطار می‌کنیم) را برگزار کردند و ضمن ابراز همدلی با مردم فلسطین، از آزادی قدس حمایت کردند.[۱۶] گروهی از زنان یزدی،[۱۷] گرگانی،[۱۸] بجنوردی،[۱۹] جزیره قشم[۲۰] و چندین شهر دیگر ایران نیز همزمان با لحظهٔ افطار در روز قدس به پویش سراسری پخت مقلوبه پیوستند و برای پیروزی مردم فلسطین و آزادی قدس، دعا کردند.

پانویس

  1. «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.
  2. «طرز تهیه مقلوبه پلو عربی مرغ و بادمجان خوشمزه و مجلسی»، وب‌سایت پارسی‌دی.
  3. جعفر، تاریخ المطبخ المصری، 2017م، ص202-203.
  4. «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.
  5. «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.
  6. «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک.
  7. «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ.
  8. «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.
  9. «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  10. «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.
  11. «پویش «مقلوبه فلسطینی و قصه‌های قدس» در گلستان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن: ایکنا.
  12. «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.
  13. «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.
  14. «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر.
  15. «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر.
  16. «مقلوبه فلسطینی در قلب تهران»، وب‌سایت آپارات.
  17. «پخت مقلوبه فلسطینی توسط زنان یزدی»، پایگاه خبری صبح ساباط.
  18. «طبخ مقلوبه بانوان گرگان با طعم مقاومت فلسطین»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.
  19. «خانواده‌های بجنوردی به پویش مقلوبه فلسطینی پیوستند»، خبرگزاری مهر.
  20. «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.

منابع

  • «پخت غذای مقلوبه فلسطینی طی ماه مبارک رمضان»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «پخت مقلوبه فلسطینی توسط زنان یزدی»، پایگاه خبری صبح ساباط، تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «پویش مقلوبه فلسطینی و قصه‌های قدس در گلستان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن: ایکنا، تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • جعفر، حنان، تاریخ المطبخ المصری، دار حروف منثورة للنشر الإلکترونی، ۲۰۱۷م.
  • «خانواده‌های بجنوردی به پویش مقلوبه فلسطینی پیوستند»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «دومین پویش مقلوبه در حمایت از مردم فلسطین در قشم»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «روایتی از پیوند بانوان ایران و فلسطین/ «مقلوبه» نماد همدلی شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۵ خرداد ۱۴۰۰ش.
  • «طبخ مقلوبه بانوان گرگان با طعم مقاومت فلسطین»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا، تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «طرز تهیه مقلوبه پلو»، وب‌سایت تاپ‌کوکینگ، تاریخ بازدید: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «طرز تهیه مقلوبه پلو عربی مرغ و بادمجان خوشمزه و مجلسی»، وب‌سایت پارسی‌دی، تاریخ بازدید: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «طرز تهیه مقلوبه عربی اصل»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «مقلوبه فلسطینی در قلب تهران»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ش.