لوکیشن گیت

لوکیشن گیت؛

لوکیشن گیت به رویدادی در فضای مجازی ایران اطلاق می‌شود که در اواخر نوامبر ۲۰۲۵ (آذر ۱۴۰۴) و پس از راه‌اندازی قابلیت جدید About This Account (درباره این حساب) در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به وقوع پیوست. این قابلیت که موقعیت جغرافیایی تقریبی محل استقرار یک حساب کاربری را در سطح کشور یا منطقه نمایش می‌دهد، منجر به افشای ناخواسته یا آشکار شدن اتصال مستقیم برخی از چهره‌های سرشناس سیاسی، رسانه‌ای و فعالان اجتماعی ایرانی به اینترنت، بدون استفاده از فیلترشکن (VPN) شد. این رخداد به سرعت به جنجالی تحت عنوان «اینترنت سفید» یا «خط سفید» دامن زد و به موضوعی جدی در مناقشات سیاسی-رسانه‌ای ایران تبدیل شد.

قابلیت About This Account

قابلیت About This Account در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۲۵ (۳۰ آبان ۱۴۰۴) به صورت تدریجی توسط پلتفرم ایکس معرفی شد. به گفته نیکیتا بیر از مدیران شبکه اجتماعی ایکس هدف از این اقدام افزایش شفافیت، احراز اصالت محتوا، مبارزه با حساب‌های جعلی (فیک) و محدود کردن فعالیت‌های پروپاگاندایی بوده است.

این قابلیت کشور یا منطقه فعالیت، تاریخ عضویت و منبع نصب اپلیکیشن را نمایش می‌دهد. همچنین سیستم تشخیص VPN در این پلتفرم می‌تواند استفاده از پروکسی یا فیلترشکن را شناسایی کرده و در صورت تشخیص، هشدار مربوطه را نمایش دهد.

«لوکیشن گیت» در سطح جهانی

قابلیت جدید About This Account در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) که در ایران به «لوکیشن گیت» و موضوع «اینترنت سفید» منجر شد، در سطح جهانی نیز جنجال‌های وسیعی را به دنبال داشت. جنجال اصلی در آمریکا بر روی حساب‌هایی متمرکز بود که با نام و هویت کاربران آمریکایی، به‌ویژه با محوریت سیاست‌های راست‌گرا فعالیت می‌کردند، اما موقعیت جغرافیایی آن‌ها خارج از ایالات متحده را نشان می‌داد. بلافاصله پس از فعال شدن این قابلیت، مشخص شد که ده‌ها حساب کاربری با تعامل بالا که خود را طرفدار دونالد ترامپ و سیاست‌های او معرفی می‌کردند، در کشورهایی مانند نیجریه، بنگلادش، تایلند، پاکستان و اروپای شرقی مدیریت می‌شوند.

ماجرای حساب توییتری وزارت امنیت داخلی آمریکا از ماجراهایی بود که مشخص شد از مرکز رژیم صهیونیستی یعنی تل‌آویو مدیریت می‌شود. پس از بالا گرفتن واکنش‌ها نسبت به این افشاگری، شرکت ایکس بسیاری از حساب‌های دولتی آمریکا از جمله همین اکانت را از نمایش اطلاعات مکانی معاف کرد و آن را ابتدا تکذیب و سپس خطای فنی خواند.

در بین اکانت‌های فارسی نیز چهره‌های ضدانقلاب به دنبال انتشار لوکیشن تقریبی و واقعی خود هستند تا اتهامات را از خود رفع کنند. اکنون مشخص شده که اکانت توماج صالحی در آلمان، نرگس محمدی در اروپا، کانون حقوق بشر ایران در آلبانی تاسیس شده و در آمریکا مدیریت می‌شود و عدالت علی نیز در لیتوانی هدایت می‌شود. همچنین اکانت فلات ایران که در حوزه محیط زیست فعالیت دارد در آمریکای شمالی هدایت شده و علی کریمی نیز علیرغم اینکه در آمریکا حضور دارد، اکانتش در انگلیس مدیریت می‌شود و اکانت مولوی عبدالحمید نیز علیرغم حضور در ایران، در قطر مدیریت می‌شود.

اهمیت لوکیشن گیت در ایران

از آنجایی که پلتفرم ایکس در ایران فیلتر است و دسترسی عمومی به آن مستلزم استفاده از فیلترشکن است، نمایش عبارت "Iran" به عنوان کشور مبدأ بدون هشدار استفاده از VPN، از نظر کاربران به معنی اتصال مستقیم از طریق اینترنت بدون فیلتر که به آن خط سفید یا اینترنت سفید گفته می‌شود تلقی شد. این نوع دسترسی غالباً به افراد خاصی شامل سیاست‌مداران، مسئولان دولتی، تکنسین‌ها، برخی خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای و همچنین گردشگران اختصاص داده می‌شود. انتشار گسترده تصاویری از پروفایل‌های مختلف و نمایش «Iran» در بخش موقعیت مکانی، نشان داد که شماری از چهره‌هایی که به طور علنی از سیاست‌های فیلترینگ حمایت می‌کردند یا در قبال محدودیت‌های اینترنتی سکوت کرده بودند، خود از رانت اینترنت بدون فیلتر برخوردار هستند. بر اساس برخی گزارش‌ها، تعداد سیم‌کارت‌های بدون فیلتر که سال‌ها پیش کمتر از ۳ هزار عدد بود، تا زمان این رخداد به حدود ۵۰ هزار مورد رسیده است.

پاسخ ایکس به جنجال‌ لوکیشن گیت

نیکیتا بیر، مدیر محصول ایکس، اعلام کرد که برای کاربران در کشورهایی که «آزادی بیان با مجازات همراه است»، گزینه‌های حفظ حریم خصوصی وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد فقط منطقه جغرافیایی (به جای نام دقیق کشور) را نمایش دهند تا از لو رفتن هویت فعالان سیاسی جلوگیری شود.همچنین ایکس اذعان کرد که در برخی موارد اولیه، اطلاعات موقعیت مکانی حساب‌های قدیمی به دلیل استفاده از یک پایگاه داده قدیمی ممکن است ۱۰۰٪ دقیق نباشد. همچنین، استفاده از VPN می‌توانست باعث نمایش نادرست موقعیت واقعی شود.

واکنش‌ها به لوکیشن گیت در ایران

رخداد لوکیشن گیت موجی از واکنش‌ها و بحث‌ها را در فضای مجازی و رسانه‌های داخلی ایران به دنبال داشت:

• اولین و پرشمارترین گروه، منتقدان فیلترینگ و اپوزیسیون بودند که با شعارهایی مانند «یا همه خط‌های سفید قطع شود یا فیلترینگ برای همه برداشته شود» خواستار تساوی دسترسی شدند. آنها بسیاری از حساب‌هایی که به «Iran» بدون هشدارد VPN متصل بودند، آنفالو و بلاک کردند.
• گروهی از کاربران حامی نظام و نیروهای ارزشی وجود داشتند که استفاده از خط سفید را برای «نیروهای جبهه مجازی» ضروری می‌دانستند و از افراد متهم به ریاکاری دفاع کردند.
• گروهی نیز متشکل از تحلیل‌گران فنی و فعالان شفاف‌سازی بود که با توضیحات فنی نشان دادند نمایش Iran بدون هشدار تقریباً به معنای اتصال مستقیم با IP ایرانی و احتمالاً دسترسی از مسیرهای فاقد فیلترینگ است.
• جریان چهارم شامل اصلاح‌طلبان و چهره‌های میانه‌رو بود که بعضی‌ها استفاده از اینترنت سفید را به دولت‌های پیشین نسبت دادند، برخی تکذیب کردند و برخی نیز لوکیشن‌شان را به West Asia تغییر دادند تا از پیامدهای اجتماعی و سیاسی دور بمانند.