پرش به محتوا

پیش‌نویس:الگوی مصرف مردانه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
imported>حمید فاضل
اصلاح پانویس‌ها
imported>علیرضا محمددوست
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{درشت|'''الگوی مصرف مردانه'''}}؛ الگوی مصرف مردان با اثرپذیری از هویت جنسیتی.
{{جعبه اطلاعات مفهوم
| تصویر            =الگوی مصرف مردانه..jpg
| زیرنویس تصویر    =گروهی از مردان در حال انتخاب لباس در فروشگاه پوشاک مردانه
| فایل پادکست      =الگوی مصرف مردانه.ogg
| حجم فایلپادکست    =۲/۲۳
| تاریخ پادکست      =۲۵-۰۸-۱۴۰۴
| زیرنویس عنوان    =
| عنوان اصلی        =
| عنوان انگلیسی    =
| عنوان عربی        =
| عنوان علمی        =
| شاخه علمی        =
| نوع مفهوم        =
| معنای اصطلاحی      =
| حوزه کاربرد      =
| گستره جغرافیایی  =
| منشأ تاریخی      =
| نخستین کاربرد    =
| ریشه واژه        =
| مرتبط با         =
| اهمیت            =
| مبدع              =
| مروج              =
| مقدس برای        =
| مورد احترام      =
| آثار مرتبط        =
|image_alt=فروشگاه پوشاک مردانه-خرید لباس مردانه}}


الگوی مصرف مردانه به شیوه‌ای از [[مصرف]] اشاره دارد که تحت تأثیر [[هویت]]، [[نقش‌های جنسیتی]] و ارزش‌های ویژه مردان شکل می‌گیرد و هدف آن پاسخگویی به نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی این گروه است. در گذشته، مرزهای مشخصی بین [[الگوی مصرف]] [[زن|زنان]] و [[مرد|مردان]] وجود داشت، اما فرهنگ مصرف‌گرای مدرن با ترویج سبک‌های مصرف یکسان، این تمایزات را کمرنگ کرده است. امروزه، [[مصرف تظاهری]] به منبعی برای هویت‌سازی مردان تبدیل شده و آنها از طریق نوع و شیوه مصرف، در پی نمایش تصویری خاص از خود هستند. این پدیده منجر به گسترش [[مصرف‌زدگی]] و کمرنگ‌ترشدن نقش‌های سنتی جنسیتی شده است. مدیریت این الگو مستلزم توجه به هویت اصیل مردانه و کارکردهای جنسیتی در عرصه مصرف است.
{{درشت|'''الگوی مصرف مردانه'''}}؛ الگوی مصرف مردان با اثرپذیری از هویت جنسیتی.
 
الگوی مصرف مردانه به شیوه‌ای از [[مصرف]] اشاره دارد که تحت تأثیر [[هویت]]، [[نقش‌های جنسیتی]] و ارزش‌های ویژه مردان شکل می‌گیرد و هدف آن پاسخگویی به نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی این گروه است. در گذشته، مرزهای مشخصی بین [[الگوی مصرف]] [[زن|زنان]] و [[مرد|مردان]] وجود داشت، اما فرهنگ مصرف‌گرای مدرن با ترویج سبک‌های مصرف یکسان، این تمایزات را کمرنگ کرده است. امروزه، [[مصرف تظاهری]] به منبعی برای هویت‌سازی مردان تبدیل شده و آنها از طریق نوع و شیوه مصرف، در پی نمایش تصویری خاص از خود هستند. این پدیده منجر به گسترش [[مصرف‌زدگی]] و کمرنگ‌ترشدن نقش‌های سنتی جنسیتی شده است. مدیریت این الگو مستلزم توجه به هویت اصیل مردانه و کارکردهای جنسیتی در عرصه مصرف است.


==تعریف الگوی مصرف مردانه==
==تعریف الگوی مصرف مردانه==
الگوی مصرف مردانه به شیوه خرید و مصرف کالاها تحت تأثیر هویت جنسیتی مردانه اطلاق می‌شود که هدف آن تأمین نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی مردان است. این الگو مبتنی بر پذیرش تفاوت‌های جنسیتی شکل می‌گیرد، در حالی که در نگرش‌های برساخت‌گرایانه، مصرف مردان و زنان یکسان تلقی می‌شود.<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص63-57.]</ref> از منظر برخی صاحب‌نظران، [[مصرف تظاهری]] مردان نشان‌دهنده تلاش برای کسب هویت‌های انتخابی و متأثر از ذائقه مصرفی خاص آنان است. بر مبنای نظریه [[طبقه تن‌آسا]]، [[مرد|مردان]] همانند [[زن|زنان]] با نوع [[پوشش]] و [[آرایش]]، خود را از دیگران متمایز می‌کنند.<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص189-188.]</ref> از این منظر، مصرف نیابتی زنان نیز عمدتاً برای آبرومندی مردان، صورت می‌گیرد.<ref name=":02">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص62-59.]</ref>
الگوی مصرف مردانه به شیوه خرید و مصرف کالاها تحت تأثیر [[هویت جنسیتی]] مردانه اطلاق می‌شود که هدف آن تأمین نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی مردان است. این الگو مبتنی بر پذیرش تفاوت‌های جنسیتی شکل می‌گیرد، در حالی که در نگرش‌های برساخت‌گرایانه، مصرف مردان و زنان یکسان تلقی می‌شود.<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص63-57.]</ref> از منظر برخی صاحب‌نظران، [[مصرف تظاهری]] مردان نشان‌دهنده تلاش برای کسب هویت‌های انتخابی و متأثر از ذائقه مصرفی خاص آنان است. بر مبنای نظریه طبقه تن‌آسا، مردان همانند زنان با نوع [[پوشش]] و [[آرایش]]، خود را از دیگران متمایز می‌کنند.<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص189-188.]</ref> از این منظر، مصرف نیابتی زنان نیز عمدتاً برای آبرومندی مردان، صورت می‌گیرد.<ref name=":02">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص62-59.]</ref>


==الگوی خرید مردانه==
==الگوی خرید مردانه==
مردان در چارچوب نظام ادراکی، عاطفی و ارادی مردانه، هنگام خرید، فعالانه عمل می‌کنند.<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65.]</ref> آنها می‌دانند چه می‌خواهند و به‌ندرت بدون [[برنامه‌ریزی]] خرید می‌کنند. مردها وقت زیادی را صرف نگاه‌کردن به اجناس مغازه نکرده و کمتر به قیمت کالاها توجه دارند.<ref>[https://khooyeh.ir/نقش-جنسیت-خریداران-در-فرآیند-فروش/ دگانگ، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، وب‌سایت خویه.]</ref> مردان نسبت به زنان کمتر تحت تأثیر [[چشم‌وهم‌چشمی]] یا [[خودنمایی]]، اقدام به خرید می‌کنند.<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص184.]</ref> آنها تمایل به خرید سریع داشته و نمی‌خواهند دست خالی از فروشگاه خارج شوند. مردان به‌طور کلی تنها خرید کرده<ref>[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-3/644301-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها.]</ref> و عمدتاً مغرور و جویای موقعیت هستند، بر دارایی‌های خود، به‌عنوان نماد موفقیت تأکید داشته و از خرید کالاهای لوکس، بیشتر لذت می‌برند.<ref>[https://barresybazargani.itsr.ir/article_711302_93798daa2988161efad6f4de26d46c8b.pdf شیرمحمدی و هاشمی باغی، «تحلیـل اثـر مصرف نمایشی بر انگیزه خرید مجدد مصرف‌کنندگان به واسطه ابعاد فرهنگی هافسـتد، انگیزه‌های سودمندی و انگیزه‌هـای لذت‌جویانه»،  1403ش، ص96.]</ref>  
[[پرونده:الگوی مصرف مردانه۱.jpg|جایگزین=خرید مشتری-خرید کردن جنس|بندانگشتی|دریافت پول از مشتری در یک فروشگاه محصولات خواب]]
مردان در چارچوب نظام ادراکی، عاطفی و ارادی مردانه، هنگام خرید، فعالانه عمل می‌کنند.<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65.]</ref> آنها می‌دانند چه می‌خواهند و به‌ندرت بدون [[برنامه‌ریزی]] خرید می‌کنند. مردها وقت زیادی را صرف نگاه‌کردن به اجناس مغازه نکرده و کمتر به قیمت کالاها توجه دارند.<ref>[https://khooyeh.ir/نقش-جنسیت-خریداران-در-فرآیند-فروش/ دگانگ، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، وب‌سایت خویه.]</ref> مردان نسبت به زنان کمتر تحت تأثیر [[چشم‌ و هم‌چشمی|چشم‌وهم‌چشمی]] یا [[خودنمایی]]، اقدام به خرید می‌کنند.<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص184.]</ref> آنها تمایل به خرید سریع داشته و نمی‌خواهند دست خالی از فروشگاه خارج شوند. مردان به‌طور کلی تنها خرید کرده<ref>[https://www.bartarinha.ir/بخش-سبک-زندگی-3/644301-تفاوت-خرید-کردن-در-زنان-ونوسی «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها.]</ref> و عمدتاً مغرور و جویای موقعیت هستند، بر دارایی‌های خود، به‌عنوان نماد موفقیت تأکید داشته و از خرید کالاهای لوکس، بیشتر لذت می‌برند.<ref>[https://barresybazargani.itsr.ir/article_711302_93798daa2988161efad6f4de26d46c8b.pdf شیرمحمدی و هاشمی باغی، «تحلیل اثر مصرف نمایشی بر انگیزه خرید مجدد مصرف‌کنندگان به واسطه ابعاد فرهنگی هافستد، انگیزه‌های سودمندی و انگیزه‌های لذت‌جویانه»،  1403ش، ص96.]</ref>


مردان کمتر از زنان متأثر از انگیزه‌های مصرفی‌ای همچون [[آرامش]]، [[آموزش]]، زیباسازی و [[تفریح]] هستند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/160608/fa#downloadbottom مکنون و عطائی‌ آشتیانی، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، 1390ش، ص57.]</ref> در گذشته، مردان، برخلاف زنان که توجه بیشتری به اندام ظاهری خود داشتند، هزینه‌ بیشتری را صرف تغذیه و گردش می‌کردند؛ اما امروزه، پسران جوان نیز برای [[محصولات زیبایی]] هزینه می‌کنند. برخی این تغییر را ناشی از اهمیت یافتن [[زیبایی اندام]] می‌دانند.<ref name=":11">[https://www.farhangemrooz.com/news/29298/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%AC-% ایلمونن، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع رسانی فرهنگ و علوم انسانی.]</ref> مردان امروزی، همچون زنان، مصرف‌کننده شده‌‌اند، اما غالبا کالاهایی را مصرف می‌کنند که نشاندهنده تمایز و شایستگی‌شان بوده و این احساس را به آنها القا کند که در جایگاه بالاتر اجتماعی قرار گرفته‌اند.<ref name=":4">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.]</ref>
مردان کمتر از زنان متأثر از انگیزه‌های مصرفی‌ای همچون [[آرامش]]، [[آموزش]]، زیباسازی و [[تفریح]] هستند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/160608/fa#downloadbottom مکنون و عطائی آشتیانی، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، 1390ش، ص57.]</ref> در گذشته، مردان، برخلاف زنان که توجه بیشتری به اندام ظاهری خود داشتند، هزینه بیشتری را صرف تغذیه و گردش می‌کردند؛ اما امروزه، پسران جوان نیز برای محصولات زیبایی هزینه می‌کنند. برخی این تغییر را ناشی از اهمیت یافتن [[زیبایی اندام]] می‌دانند.<ref name=":11">[https://www.farhangemrooz.com/news/29298/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%AC-% ایلمونن، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌رسانی فرهنگ و علوم انسانی.]</ref> مردان امروزی، همچون زنان، مصرف‌کننده شده‌اند، اما غالباً کالاهایی را مصرف می‌کنند که نشان‌دهنده تمایز و شایستگی‌شان بوده و این احساس را به آنها القا کند که در جایگاه بالاتر اجتماعی قرار گرفته‌اند.<ref name=":4">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.]</ref>


==مصرف‌‌زدگی در مردان==
==مصرف‌زدگی در مردان==
الهیات سکولار، [[الگوی مصرف مردانه]] را به‌شکل [[مصرف‌زدگی]]، ساخت بخشیده است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/12/2999364/زنان-و-الگوی-اسلامی-مصرف صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> مصرف‌زدگی، با پیشنهاد مصرف‌های مشابه زنان برای مردان، کارکردهای اقتصادی و جنسیتی هریک از دو جنس را درهم آمیخته و به تقویت مدل مصرفی دوجنسی می‌پردازد و به‌نوعی بازتابنده هویت [[همجنس‌باز|همجنس‌بازان]] و [[دوجنسیتی|دوجنسیتی‌ها]] است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/426663/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88-%D8%B1%D9%87%DB%8C مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.]</ref>
[[پرونده:الگوی مصرف مردانه۲.jpg|جایگزین=گروه بی‌تی‌اس گروه پسرانه هفت نفره کره جنوبی با آرایش دخترانه|بندانگشتی|گروه بی‌تی‌اس گروه پسرانه هفت نفره کره جنوبی با آرایش دخترانه]]
الهیات سکولار، [[الگوی مصرف مردانه]] را به‌شکل [[مصرف‌زدگی]]، ساخت بخشیده است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/12/2999364/زنان-و-الگوی-اسلامی-مصرف صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> مصرف‌زدگی، با پیشنهاد مصرف‌های مشابه زنان برای مردان، کارکردهای اقتصادی و جنسیتی هریک از دو جنس را درهم آمیخته و به تقویت مدل مصرفی دوجنسی می‌پردازد و به‌نوعی بازتابنده هویت [[همجنس‌گرایی|همجنس‌بازان]] و [[دوجنسیتی]]‌ها است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/426663/بررسی-مناسبات-هویت-و-جنسیت-با-مصرف-در-دو-رهی مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.]</ref>


===عوامل مصرف‌زدگی مردان===
===عوامل مصرف‌زدگی مردان===
در مصرف‌زدگی، لذتِ خواستن بیش از لذتِ داشتن است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/12/2999364/زنان-و-الگوی-اسلامی-مصرف صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> برخی، مصرف‌زدگی از نوع تشبه مرد به زن را ناشی از ضعف باورهای دینی می‌دانند<ref>[https://nidamat.com/432/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D9%84%DB%8C%D8%B8-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%B1-%D9%88-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%BE%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86/ سیدمحمد، «آرایش های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.]</ref> که در اثر عواملی همچون [[تبلیغات تجاری|تبلیغات بازرگانی]] در رسانه، تقلیدپذیری<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص188-190.]</ref> و بازتعریف هویت انتخابی،<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65-62]</ref> رخ می‌دهد. برخی مردان به‌ویژه پسران از [[سلبریتی|سلبریتی‌ها]] تقلید کرده و سعی دارند با مصرف و استایل تظاهری خود را به آنها شبیه سازند. همچنین برخی پسران به پوشش و آرایش دخترانه روی آورده‌اند.<ref>[https://avapress.com/fa/report/40318/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%89-%D9%BE%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%82%D9%84%D9%8A%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%B4-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%AE%D8%B1-%D9%85%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF «برخى از پسران تقليد از آرايش دختران را فخر مي‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref> بسیاری از مردان نیز با [[مدیریت بدن]] خویش در قالب [[رژیم غذایی]]، [[ورزش]]، [[مراقبت‌های بهداشتی]] و [[آرایش]]، در پی کسب هویت ویژه‌ای برای خود هستند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_545361_5cb4a1fb099c40b78bfaaf4d8364b141.pdf سفیری و معروف‌پور، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، 1396ش، ص48-47.]</ref>  
در مصرف‌زدگی، لذتِ خواستن بیش از لذتِ داشتن است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/12/2999364/زنان-و-الگوی-اسلامی-مصرف صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> برخی، مصرف‌زدگی از نوع تشبه مرد به زن را ناشی از ضعف باورهای دینی می‌دانند<ref>[https://nidamat.com/432/آرایش-های-غلیظ-زنانه-بر-سر-و-صورت-پسران/ سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.]</ref> که در اثر عواملی همچون [[تبلیغات رسانه‌ای|تبلیغات بازرگانی]] در رسانه، تقلیدپذیری<ref>[https://jas.ui.ac.ir/article_22919.html نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص188-190.]</ref> و بازتعریف هویت انتخابی،<ref>[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65-62]</ref> رخ می‌دهد. برخی مردان به‌ویژه پسران از [[سلبریتی]]‌ها تقلید کرده و سعی دارند با مصرف و استایل تظاهری خود را به آنها شبیه سازند. همچنین برخی پسران به پوشش و آرایش دخترانه روی آورده‌اند.<ref>[https://avapress.com/fa/report/40318/برخى-پسران-تقليد-آرايش-دختران-فخر-ميدانند «برخی از پسران تقلید از آرایش دختران را فخر می‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref> بسیاری از مردان نیز با [[مدیریت بدن]] خویش در قالب [[رژیم غذایی]]، [[ورزش]]، [[مراقبت‌های بهداشتی]] و آرایش، در پی کسب هویت ویژه‌ای برای خود هستند.<ref>[https://journals.iau.ir/article_545361_5cb4a1fb099c40b78bfaaf4d8364b141.pdf سفیری و معروف‌پور، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، 1396ش، ص48-47.]</ref>


===مصرف‌زدگی مردان در ایران===
===مصرف‌زدگی مردان در ایران===
ایران، هفتمین واردکننده لوازم آرایشی در جهان است و در سال‌های اخیر، مردان ایرانی نیز به مصرف این لوازم روی آورده‌اند. 60% مردان، تمایل به [[جراحی زیبایی]] دارند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/85767/%D9%85%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB رحمانی، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز.] </ref> پسران ایرانی به [[تناسب اندام]] و مصرف متظاهرانه اهمیت جدی می‌دهند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/204295/fa#downloadbottom نوربخش و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، 1397ش، ص153.]</ref> برخی پسران جوان گرایش به آرایش و پوشش‌های نسبتاً زنانه دارند و برخی خدمات زیبایی مخصوص بانوان امروزه در آرایشگاه‌های مردانه نیز ارائه می‌شود.<ref>[https://nidamat.com/432/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D9%84%DB%8C%D8%B8-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%B1-%D9%88-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%BE%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86/ سیدمحمد، «آرایش های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.]</ref> از منظر صاحب‌نظران، مصرف‌گرایی، شخصیت مرد را تنزل داده، او را از ارزش‌های متعالی، دور می‌سازد<ref>[https://ensani.ir/fa/article/58989/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81 عظیم‌زاده آرانی، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، 1389ش.]</ref> و هویت جنسیتی مردانه را مخدوش و تضعیف می‌کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/426663/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88-%D8%B1%D9%87%DB%8C مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.]</ref>
[[پرونده:الگوی مصرف مردانه۳.jpg|جایگزین=تصویری از دو پسر ایرانی با آرایش زنانه|بندانگشتی|تصویری از دو پسر ایرانی با آرایش زنانه]]
[[ایران]]، هفتمین واردکننده لوازم آرایشی در جهان است و در سال‌های اخیر، مردان ایرانی نیز به مصرف این لوازم روی آورده‌اند. ۶۰٪ مردان، تمایل به [[جراحی زیبایی]] دارند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/85767/مقایسه-الگوی-مصرف-میان-جوان-ایرانی-و-ØºÛŒØ±Ø§Û رحمانی، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز.]</ref> پسران ایرانی به [[تناسب اندام]] و مصرف متظاهرانه اهمیت جدی می‌دهند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/204295/fa#downloadbottom نوربخش و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، 1397ش، ص153.]</ref> برخی پسران [[جوانی|جوان]] گرایش به آرایش و پوشش‌های نسبتاً زنانه دارند و برخی خدمات [[زیبایی]] مخصوص بانوان امروزه در آرایشگاه‌های مردانه نیز ارائه می‌شود.<ref>[https://nidamat.com/432/آرایش-های-غلیظ-زنانه-بر-سر-و-صورت-پسران/ سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.]</ref> از منظر صاحب‌نظران، [[مصرف‌گرایی]]، شخصیت مرد را تنزل داده، او را از ارزش‌های متعالی، دور می‌سازد<ref>[https://ensani.ir/fa/article/58989/اسلام-و-اصلاح-الگوی-مصرف عظیم‌زاده آرانی، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، 1389ش.]</ref> و هویت جنسیتی مردانه را مخدوش و تضعیف می‌کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/426663/بررسی-مناسبات-هویت-و-جنسیت-با-مصرف-در-دو-رهی مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.]</ref>


==الگوی مصرف مردانه در آموزه‌های اسلام==
==الگوی مصرف مردانه در آموزه‌های اسلام==
 
آموزه‌های اسلام با توجه به تفاوت‌های جنسی [[زن]] و [[مرد]]، [[جنسیت]] را تعیین‌کنندهٔ الگوی مصرف دانسته و تناسب مصرف مردان با هویت مردانه را لازم می‌داند.<ref name=":102">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.]</ref> [[حضرت محمد|رسول اکرم]]، مردان زن‌نما را نکوهش کرده و [[اهل‌بیت]] بر حفظ هویت جنسیتی مردان در انواع الگوهای مصرف تأکید دارند.<ref>جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، 1394ش، ص311.</ref> در الگوی مصرف مبتنی بر جنسیت؛ بر اساس [[جامعه‌پذیری جنسیتی|جامعه‌پذیری جنسیتی،]] پسران برای احراز موقعیت سرپرستی خانواده، جامعه‌پذیر می‌شوند<ref>[https://sid.ir/paper/1066958/fa#downloadbottom هاشمی‌علی‌آبادی و خسروی، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران و پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، 1401ش، ص363.]</ref> تا تأمین‌کنندهٔ معیشت<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص133.</ref> و رفاه [[خانواده]]،<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج4، ص11.</ref> باشند. در این الگو؛ ضمن تأکید بر [[بهره‌وری]]،<ref>سوره نحل، آیه 14.</ref> مردان موظف هستند که با احساس مسئولیت و آینده‌نگری، [[اقتصاد خانواده]] را مدیریت کرده و پس‌انداز داشته باشند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/9349/111918/امام_صادق_ع__و_اصلاح_الگوی_مصرف صالحی، «امام صادق(ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
[[آموزه‌های اسلام]] با توجه به تفاوت‌های جنسی [[زن]] و [[مرد]]، [[جنسیت]] را تعیین‌کنندهٔ [[الگوی مصرف]] دانسته و تناسب مصرف مردان با هویت‌ مردانه را لازم می‌داند.<ref name=":102">[https://www.jrcp.ir/article_51286.html مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.]</ref> رسول اکرم، مردان زن‌نما را نکوهش کرده و [[اهل‌بیت]] بر حفظ هویت جنسیتی مردان در انواع الگوهای مصرف تأکید دارند.<ref>جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، 1394ش، ص311.</ref> در الگوی مصرف مبتنی بر جنسیت؛ بر اساس [[جامعه‌پذیری جنسیتی|جامعه‌پذیری جنسیتی،]] پسران برای احراز موقعیت [[سرپرستی خانواده]]، جامعه‌پذیر می‌شوند.<ref>[https://sid.ir/paper/1066958/fa#downloadbottom هاشمی‌علی‌آبادی و خسروی، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران و پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، 1401ش، ص363.]</ref> تا تأمین‌کنندۀ معیشت<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص133.</ref> و رفاه خانواده،<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج4، ص11.</ref> باشند. در این [[الگوی اسلامی مصرف|الگو]]؛ ضمن تأکید بر [[بهره‌وری]]،<ref>سوره نحل، آیه 14.</ref> مردان موظف هستند که با احساس مسئولیت و آینده‌نگری، [[اقتصاد خانواده]] را مدیریت کرده و پس‌انداز داشته باشند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/9349/111918/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82_%D8%B9__%D9%88_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81 صالحی، «امام صادق(ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۱: خط ۶۱:
* قرآن کریم
* قرآن کریم
* ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۵ش.
* ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۵ش.
* ایلمونن، کاج، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌ رسانی فرهنگ و علوم انسانی، تاریخ درج مطلب: 4 اسفند 1393ش.
* ایلمونن، کاج، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌رسانی فرهنگ و علوم انسانی، تاریخ درج مطلب: ۴ اسفند ۱۳۹۳ش.
* «برخى از پسران تقليد از آرايش دختران را فخر مي‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان، تاریخ درج مطلب: 1 اردیبهشت 1391ش.
* «برخی از پسران تقلید از آرایش دختران را فخر می‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان، تاریخ درج مطلب: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۱ش.
* «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1396ش.  
* «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آذر ۱۳۹۶ش.
* جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ۱۳۹۴ش.
* جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ۱۳۹۴ش.
* حبیبی، ظاهر، «اسراف و عوامل آن از دیدگاه اسلام»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 30 دی 1389ش.
* حبیبی، ظاهر، «اسراف و عوامل آن از دیدگاه اسلام»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۳۰ دی ۱۳۸۹ش.
* دگانگ، مارگارت، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، مترجم، زینب مهدی‌پور، وب‌سایت خویه، تاریخ بازدید مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۴ش.
* دگانگ، مارگارت، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، مترجم، زینب مهدی‌پور، وب‌سایت خویه، تاریخ بازدید مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۴ش.
* رحمانی، جواد، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1388ش.
* رحمانی، جواد، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز، تاریخ درج مطلب: ۲۳ دی ۱۳۸۸ش.
* سفیری، خدیجه و معروف‌پور، مینا، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، زن و مطالعات خانواده، شماره۳۸، زمستان ۱۳۹۶ش.
* سفیری، خدیجه و معروف‌پور، مینا، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، زن و مطالعات خانواده، شماره۳۸، زمستان ۱۳۹۶ش.
* سیدمحمد، «آرایش های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی، تاریخ درج مطلب: 21 مهر 1401ش.
* سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مهر ۱۴۰۱ش.
* شیرمحمدی،‌ یزدان و هاشمی باغی، زینب، «تحلیــل اثــر مصــرف نمایشــی بــر انگیــزه خریــد مجــدد مصرفکنندگان به واسـطه ابعاد فرهنگی هافسـتد، انگیزههای سـودمندی و انگیزههـای لذتجویانـه (مـورد مطالعـه: برنـد طـای ســپاهان)»، دوماهنامه بررسی‌های بازرگانی، شماره 126، مرداد و شهریور 1403ش.
* شیرمحمدی، یزدان و هاشمی باغی، زینب، «تحلیل اثر مصرف نمایشی بر انگیزه خرید مجدد مصرفکنندگان به واسطه ابعاد فرهنگی هافستد، انگیزه‌های سودمندی و انگیزه‌های لذتجویانه (مورد مطالعه: برند طای سپاهان)»، دوماهنامه بررسی‌های بازرگانی، شماره ۱۲۶، مرداد و شهریور ۱۴۰۳ش.
* صالحی، غلامرضا، «امام صادق(ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 10اسفند 1399ش.
* صالحی، غلامرضا، «امام صادق (ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۰اسفند ۱۳۹۹ش.
* صادقی، رقیه، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
* صادقی، رقیه، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
* عظیم‌زاده آرانی، محبوبه، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، فرهنگ کوثر، شماره 82، سال 1389ش.
* عظیم‌زاده آرانی، محبوبه، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، فرهنگ کوثر، شماره ۸۲، سال ۱۳۸۹ش.
* کلینی، ابوجعفر، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، ابوجعفر، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* مکنون، ثریا و عطائی‌آشتیانی، زهره، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، زن در فرهنگ و هنر، شماره۱، پاییز ۱۳۹۰ش.
* مکنون، ثریا و عطائی‌آشتیانی، زهره، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، زن در فرهنگ و هنر، شماره۱، پاییز ۱۳۹۰ش.
* موذن سلطان‌آبادی، معصومه و مریجی، شمس‌الله، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، دو فصلنامه دین و سیاست فرهنگی، شماره ۲، اسفند ۱۳۹۵ش.
* مؤذن سلطان‌آبادی، معصومه و مریجی، شمس‌الله، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، دو فصلنامه دین و سیاست فرهنگی، شماره ۲، اسفند ۱۳۹۵ش.
* نقدی، اسداله و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های۵۰، ۶۰ و ۷۰ شهر اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، شماره۴، زمستان ۱۳۹۷ش.
* نقدی، اسداله و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های۵۰، ۶۰ و ۷۰ شهر اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، شماره۴، زمستان ۱۳۹۷ش.
* نوربخش، سیدنوید و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، آينده‌پژوهي مديريت، شماره 115، زمستان 1397ش.
* نوربخش، سیدنوید و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، آینده‌پژوهی مدیریت، شماره ۱۱۵، زمستان ۱۳۹۷ش.
* هاشمی‌علی‌آبادی، سیداحمد و خسروی، جواد، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی- کلامی، سال 12، شماره ‌48، زمستان 1401ش.
* هاشمی‌علی‌آبادی، سیداحمد و خسروی، جواد، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی- کلامی، سال ۱۲، شماره ۴۸، زمستان ۱۴۰۱ش.
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}

نسخهٔ کنونی تا ۲۶ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۲۵

فروشگاه پوشاک مردانه-خرید لباس مردانه
گروهی از مردان در حال انتخاب لباس در فروشگاه پوشاک مردانه



الگوی مصرف مردانه؛ الگوی مصرف مردان با اثرپذیری از هویت جنسیتی.

الگوی مصرف مردانه به شیوه‌ای از مصرف اشاره دارد که تحت تأثیر هویت، نقش‌های جنسیتی و ارزش‌های ویژه مردان شکل می‌گیرد و هدف آن پاسخگویی به نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی این گروه است. در گذشته، مرزهای مشخصی بین الگوی مصرف زنان و مردان وجود داشت، اما فرهنگ مصرف‌گرای مدرن با ترویج سبک‌های مصرف یکسان، این تمایزات را کمرنگ کرده است. امروزه، مصرف تظاهری به منبعی برای هویت‌سازی مردان تبدیل شده و آنها از طریق نوع و شیوه مصرف، در پی نمایش تصویری خاص از خود هستند. این پدیده منجر به گسترش مصرف‌زدگی و کمرنگ‌ترشدن نقش‌های سنتی جنسیتی شده است. مدیریت این الگو مستلزم توجه به هویت اصیل مردانه و کارکردهای جنسیتی در عرصه مصرف است.

تعریف الگوی مصرف مردانه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

الگوی مصرف مردانه به شیوه خرید و مصرف کالاها تحت تأثیر هویت جنسیتی مردانه اطلاق می‌شود که هدف آن تأمین نیازهای مادی، معنوی و فرهنگی مردان است. این الگو مبتنی بر پذیرش تفاوت‌های جنسیتی شکل می‌گیرد، در حالی که در نگرش‌های برساخت‌گرایانه، مصرف مردان و زنان یکسان تلقی می‌شود.[۱] از منظر برخی صاحب‌نظران، مصرف تظاهری مردان نشان‌دهنده تلاش برای کسب هویت‌های انتخابی و متأثر از ذائقه مصرفی خاص آنان است. بر مبنای نظریه طبقه تن‌آسا، مردان همانند زنان با نوع پوشش و آرایش، خود را از دیگران متمایز می‌کنند.[۲] از این منظر، مصرف نیابتی زنان نیز عمدتاً برای آبرومندی مردان، صورت می‌گیرد.[۳]

الگوی خرید مردانه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
خرید مشتری-خرید کردن جنس
دریافت پول از مشتری در یک فروشگاه محصولات خواب

مردان در چارچوب نظام ادراکی، عاطفی و ارادی مردانه، هنگام خرید، فعالانه عمل می‌کنند.[۴] آنها می‌دانند چه می‌خواهند و به‌ندرت بدون برنامه‌ریزی خرید می‌کنند. مردها وقت زیادی را صرف نگاه‌کردن به اجناس مغازه نکرده و کمتر به قیمت کالاها توجه دارند.[۵] مردان نسبت به زنان کمتر تحت تأثیر چشم‌وهم‌چشمی یا خودنمایی، اقدام به خرید می‌کنند.[۶] آنها تمایل به خرید سریع داشته و نمی‌خواهند دست خالی از فروشگاه خارج شوند. مردان به‌طور کلی تنها خرید کرده[۷] و عمدتاً مغرور و جویای موقعیت هستند، بر دارایی‌های خود، به‌عنوان نماد موفقیت تأکید داشته و از خرید کالاهای لوکس، بیشتر لذت می‌برند.[۸]

مردان کمتر از زنان متأثر از انگیزه‌های مصرفی‌ای همچون آرامش، آموزش، زیباسازی و تفریح هستند.[۹] در گذشته، مردان، برخلاف زنان که توجه بیشتری به اندام ظاهری خود داشتند، هزینه بیشتری را صرف تغذیه و گردش می‌کردند؛ اما امروزه، پسران جوان نیز برای محصولات زیبایی هزینه می‌کنند. برخی این تغییر را ناشی از اهمیت یافتن زیبایی اندام می‌دانند.[۱۰] مردان امروزی، همچون زنان، مصرف‌کننده شده‌اند، اما غالباً کالاهایی را مصرف می‌کنند که نشان‌دهنده تمایز و شایستگی‌شان بوده و این احساس را به آنها القا کند که در جایگاه بالاتر اجتماعی قرار گرفته‌اند.[۱۱]

مصرف‌زدگی در مردان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
گروه بی‌تی‌اس گروه پسرانه هفت نفره کره جنوبی با آرایش دخترانه
گروه بی‌تی‌اس گروه پسرانه هفت نفره کره جنوبی با آرایش دخترانه

الهیات سکولار، الگوی مصرف مردانه را به‌شکل مصرف‌زدگی، ساخت بخشیده است.[۱۲] مصرف‌زدگی، با پیشنهاد مصرف‌های مشابه زنان برای مردان، کارکردهای اقتصادی و جنسیتی هریک از دو جنس را درهم آمیخته و به تقویت مدل مصرفی دوجنسی می‌پردازد و به‌نوعی بازتابنده هویت همجنس‌بازان و دوجنسیتی‌ها است.[۱۳]

عوامل مصرف‌زدگی مردان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در مصرف‌زدگی، لذتِ خواستن بیش از لذتِ داشتن است.[۱۴] برخی، مصرف‌زدگی از نوع تشبه مرد به زن را ناشی از ضعف باورهای دینی می‌دانند[۱۵] که در اثر عواملی همچون تبلیغات بازرگانی در رسانه، تقلیدپذیری[۱۶] و بازتعریف هویت انتخابی،[۱۷] رخ می‌دهد. برخی مردان به‌ویژه پسران از سلبریتی‌ها تقلید کرده و سعی دارند با مصرف و استایل تظاهری خود را به آنها شبیه سازند. همچنین برخی پسران به پوشش و آرایش دخترانه روی آورده‌اند.[۱۸] بسیاری از مردان نیز با مدیریت بدن خویش در قالب رژیم غذایی، ورزش، مراقبت‌های بهداشتی و آرایش، در پی کسب هویت ویژه‌ای برای خود هستند.[۱۹]

مصرف‌زدگی مردان در ایران

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
تصویری از دو پسر ایرانی با آرایش زنانه
تصویری از دو پسر ایرانی با آرایش زنانه

ایران، هفتمین واردکننده لوازم آرایشی در جهان است و در سال‌های اخیر، مردان ایرانی نیز به مصرف این لوازم روی آورده‌اند. ۶۰٪ مردان، تمایل به جراحی زیبایی دارند.[۲۰] پسران ایرانی به تناسب اندام و مصرف متظاهرانه اهمیت جدی می‌دهند.[۲۱] برخی پسران جوان گرایش به آرایش و پوشش‌های نسبتاً زنانه دارند و برخی خدمات زیبایی مخصوص بانوان امروزه در آرایشگاه‌های مردانه نیز ارائه می‌شود.[۲۲] از منظر صاحب‌نظران، مصرف‌گرایی، شخصیت مرد را تنزل داده، او را از ارزش‌های متعالی، دور می‌سازد[۲۳] و هویت جنسیتی مردانه را مخدوش و تضعیف می‌کند.[۲۴]

الگوی مصرف مردانه در آموزه‌های اسلام

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آموزه‌های اسلام با توجه به تفاوت‌های جنسی زن و مرد، جنسیت را تعیین‌کنندهٔ الگوی مصرف دانسته و تناسب مصرف مردان با هویت مردانه را لازم می‌داند.[۲۵] رسول اکرم، مردان زن‌نما را نکوهش کرده و اهل‌بیت بر حفظ هویت جنسیتی مردان در انواع الگوهای مصرف تأکید دارند.[۲۶] در الگوی مصرف مبتنی بر جنسیت؛ بر اساس جامعه‌پذیری جنسیتی، پسران برای احراز موقعیت سرپرستی خانواده، جامعه‌پذیر می‌شوند[۲۷] تا تأمین‌کنندهٔ معیشت[۲۸] و رفاه خانواده،[۲۹] باشند. در این الگو؛ ضمن تأکید بر بهره‌وری،[۳۰] مردان موظف هستند که با احساس مسئولیت و آینده‌نگری، اقتصاد خانواده را مدیریت کرده و پس‌انداز داشته باشند.[۳۱]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص63-57.
  2. ↑ نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص189-188.
  3. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص62-59.
  4. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65.
  5. ↑ دگانگ، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، وب‌سایت خویه.
  6. ↑ نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص184.
  7. ↑ «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها.
  8. ↑ شیرمحمدی و هاشمی باغی، «تحلیل اثر مصرف نمایشی بر انگیزه خرید مجدد مصرف‌کنندگان به واسطه ابعاد فرهنگی هافستد، انگیزه‌های سودمندی و انگیزه‌های لذت‌جویانه»، 1403ش، ص96.
  9. ↑ مکنون و عطائی آشتیانی، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، 1390ش، ص57.
  10. ↑ ایلمونن، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌رسانی فرهنگ و علوم انسانی.
  11. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.
  12. ↑ صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.
  13. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.
  14. ↑ صادقی، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم.
  15. ↑ سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.
  16. ↑ نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه»، 1397ش، ص188-190.
  17. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص65-62
  18. ↑ «برخی از پسران تقلید از آرایش دختران را فخر می‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان.
  19. ↑ سفیری و معروف‌پور، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، 1396ش، ص48-47.
  20. ↑ رحمانی، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز.
  21. ↑ نوربخش و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، 1397ش، ص153.
  22. ↑ سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی.
  23. ↑ عظیم‌زاده آرانی، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، 1389ش.
  24. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص64.
  25. ↑ مؤذن سلطان‌آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص68.
  26. ↑ جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، 1394ش، ص311.
  27. ↑ هاشمی‌علی‌آبادی و خسروی، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران و پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، 1401ش، ص363.
  28. ↑ ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص133.
  29. ↑ کلینی، الکافی، 1407ق، ج4، ص11.
  30. ↑ سوره نحل، آیه 14.
  31. ↑ صالحی، «امام صادق(ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • قرآن کریم
  • ابراهیمی‌پور، قاسم و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده از منظر متون دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۹۵ش.
  • ایلمونن، کاج، «تفاوت‌های ساختاری در مصرف زنان و مردان»، پایگاه تحلیل و اطلاع‌رسانی فرهنگ و علوم انسانی، تاریخ درج مطلب: ۴ اسفند ۱۳۹۳ش.
  • «برخی از پسران تقلید از آرایش دختران را فخر می‌دانند»، خبرگزاری صدای افغان، تاریخ درج مطلب: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۱ش.
  • «تفاوت خرید کردن در زنان ونوسی و مردان مریخی»، پایگاه خبری برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آذر ۱۳۹۶ش.
  • جمعی از نویسندگان، شاخص‌های سبک زندگی اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ۱۳۹۴ش.
  • حبیبی، ظاهر، «اسراف و عوامل آن از دیدگاه اسلام»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: ۳۰ دی ۱۳۸۹ش.
  • دگانگ، مارگارت، «نقش جنسیت خریداران در فرایند فروش»، مترجم، زینب مهدی‌پور، وب‌سایت خویه، تاریخ بازدید مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۴ش.
  • رحمانی، جواد، «مقایسه الگوی مصرف میان جوان ایرانی و غیرایرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوز، تاریخ درج مطلب: ۲۳ دی ۱۳۸۸ش.
  • سفیری، خدیجه و معروف‌پور، مینا، «ارائه الگوی تعارض هویتی زنان»، زن و مطالعات خانواده، شماره۳۸، زمستان ۱۳۹۶ش.
  • سیدمحمد، «آرایش‌های غلیظ زنانه بر سر و صورت پسران جوان دانشجو»، وب‌سایت گناه‌شناسی، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مهر ۱۴۰۱ش.
  • شیرمحمدی، یزدان و هاشمی باغی، زینب، «تحلیل اثر مصرف نمایشی بر انگیزه خرید مجدد مصرفکنندگان به واسطه ابعاد فرهنگی هافستد، انگیزه‌های سودمندی و انگیزه‌های لذتجویانه (مورد مطالعه: برند طای سپاهان)»، دوماهنامه بررسی‌های بازرگانی، شماره ۱۲۶، مرداد و شهریور ۱۴۰۳ش.
  • صالحی، غلامرضا، «امام صادق (ع) و اصلاح الگوی مصرف»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۰اسفند ۱۳۹۹ش.
  • صادقی، رقیه، «زنان و الگوی اسلامی مصرف»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
  • عظیم‌زاده آرانی، محبوبه، «اسلام و اصلاح الگوی مصرف»، فرهنگ کوثر، شماره ۸۲، سال ۱۳۸۹ش.
  • کلینی، ابوجعفر، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
  • مکنون، ثریا و عطائی‌آشتیانی، زهره، «شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، زن در فرهنگ و هنر، شماره۱، پاییز ۱۳۹۰ش.
  • مؤذن سلطان‌آبادی، معصومه و مریجی، شمس‌الله، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، دو فصلنامه دین و سیاست فرهنگی، شماره ۲، اسفند ۱۳۹۵ش.
  • نقدی، اسداله و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های۵۰، ۶۰ و ۷۰ شهر اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، شماره۴، زمستان ۱۳۹۷ش.
  • نوربخش، سیدنوید و دیگران، «مصرف نمایشی جوانان: آیندهی مصرفگرایی»، آینده‌پژوهی مدیریت، شماره ۱۱۵، زمستان ۱۳۹۷ش.
  • هاشمی‌علی‌آبادی، سیداحمد و خسروی، جواد، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی- کلامی، سال ۱۲، شماره ۴۸، زمستان ۱۴۰۱ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:الگوی_مصرف_مردانه&oldid=6469»