پرش به محتوا

پیش‌نویس:زنان موفق افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
زدن لینک داخلی
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
زنان موفق افغانستان
'''{{درشت|زنان موفق افغانستان}}؛''' بانوان پیشگام در عرصه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان.


== <big>'''بی‌بی‌سنگی'''</big> ==
زنان موفق افغانستان علی‌رغم چالش‌ها و محدودیت‌های جنسیتی در این کشور، در عرصه‌های مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند. مواردی همچون مبارزات ضداستبدادی، فعالیت‌های بشردوستانه، دستاوردهای علمی و تصدی مسئولیت‌های مهم سیاسی از جمله جلوه‌های این موفقیت‌ها محسوب‌شود که در زندگی زنان همچون سیما سمر، بی‌بی‌سنگی، حبیه سرابی و شکردخت جعفری دیده‌شود. این زنان نه تنها در عرصه‌های تخصصی خود پیشگام بوده‌اند، بلکه با ایفای نقش به‌عنوان عاملان تغییر، راه را برای نسل‌های آینده هموار کرده‌اند. دستاوردهای آنان تأثیر ماندگاری در بازتعریف جایگاه زنان افغانستان داشته و الهام‌بخش حرکت به سوی برابری و پیشرفت در جامعه بوده است.
بی‌بی‌سنگی، در سال 1243ش در [[کابل]] متولد شد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/19964 .«بی‌بی‌سنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) می‌گویند؟»، وب‌سایت ماریادارو.]</ref>  پدر او، سنگی‌محمد معروف به سنگی بابای غازی از سادات مورد احترام، عالم دینی و از فرماندهان مجاهدین ملی در جنگ‌های اول و دوم علیه [[انگلیس]] بود. مادر او سیده‌آنا، از خاندان سیدعلی ترمذی بوده که در شرق [[افغانستان]] به پیر بابای بونیر و پیر بابای کنر معروف است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref>  نام بی‌بی‌سنگی، مریم بوده و به بی‌بی‌سیده نیز مشهور است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Lists/List/DispForm.aspx?ID=11406 .«مختصات افغانستان»، وب‌سایت قاموس کبیر.]</ref>


=== جوانی و آموزش ===
==تعریف زنان موفق افغانستان==
بی‌بی‌سنگی بعد از گذاراندن دورۀ ابتدایی، علوم عربی، فقه، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند [[گلستان (کتاب)|گلستان]] سعدی، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را به حافظۀ خود سپرد.<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیس‌بوک زنان‌ پیشگام افغانستان.]</ref>
زنان موفق افغانستانی به زنانی اطلاق می‌شود که علی‌رغم چالش‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی و امنیتی، با تکیه بر دانش، خلاقیت و پایداری، در عرصه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی به دستاوردهای چشمگیر نائل آمده‌اند. این زنان با حفظ هویت بومی و ارزش‌های فرهنگی، مرزهای سنتی را درنوردیده و نقش مؤثری در توسعهٔ جامعه داشته‌اند. آنها با عبور از موانع ساختاری مانند محدودیت‌های آموزشی، ناامنی و تبعیض سیستماتیک، الهام‌بخش نسل‌های بعدی شده‌اند.<ref>[https://revayataf.com/زنان-13/ «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وب‌سایت روایت.]</ref>


بی‌بی‌سنگی، در زمان حکومت عبدالرحمن‌خان با یکی از نوادگان عبدالله احرار، شیخ بزرگ طریقت نقشبندیه، [[ازدواج]] کرد. همسر بی‌بی‌سنگی که اهل فرهنگ و هنر بود در رشد شخصیت او اثر داشته است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان]</ref>
=={{درشت|بی‌بی‌سنگی}}==
بی‌بی‌سنگی، در ۱۲۴۳ش در [[کابل]] متولد شد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/19964 .«بی‌بی‌سنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) می‌گویند؟»، وب‌سایت ماریادارو.]</ref> [[پدر]] او، سنگی‌محمد معروف به سنگی بابای غازی از سادات مورد احترام، عالم دینی و از فرماندهان مجاهدین ملی در جنگ‌های اول و دوم علیه انگلیس بود. مادر او سیده‌آنا، از خاندان سیدعلی ترمذی بوده که در شرق [[افغانستان]] به پیر بابای بونیر و پیر بابای کنر معروف است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> نام بی‌بی‌سنگی، مریم بوده و به بی‌بی‌سیده نیز مشهور است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Lists/List/DispForm.aspx?ID=11406 .«مختصات افغانستان»، وب‌سایت قاموس کبیر.]</ref>


=== شخصیت ===
بی‌بی‌سنگی بعد از گذاراندن دورهٔ ابتدایی، علوم [[زبان عربی|عربی]]، [[فقه اسلامی|فقه]]، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند [[گلستان (کتاب)|گلستان]] [[سعدی شیرازی|سعدی]]، [[دیوان حافظ]] و نصاب الصبیان را به حافظهٔ خود سپرد.<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیس‌بوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> بی‌بی‌سنگی، در زمان حکومت عبدالرحمن‌خان با یکی از نوادگان عبدالله احرار، شیخ بزرگ طریقت نقشبندیه، [[ازدواج]] کرد. همسر بی‌بی‌سنگی که اهل فرهنگ و هنر بود در رشد شخصیت او اثر داشته است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان]</ref>
بی‌بی‌سنگی، شاعری نام‌دار ،<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وب‌سایت افغان جرمن.]</ref> ادیب، سخنور، استبداد‌ستیز،<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 .«تاریخچه کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.]</ref>  حاضرجواب، بدیهه‌سرا و ارتجال‌گوی بود<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیس‌بوک زنان‌ پیشگام افغانستان.]</ref> و در قالب شعر به ‌روش حکومت عبدالرحمن اعتراض می‌کرد.<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.]</ref>  او با جنبش جوانان افغان و حلقۀ مترقی و آزادی‌خواه ارتباط داشت. بی‌بی‌سنگی در تاریخ معاصر [[افغانستان]] اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمن‌خان بود. شعرهای نیمه‌ی دوم زندگی او بیشتر رنگ عرفانی و دینی دارد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref>


=== فعالیت‌ها ===
بی‌بی‌سنگی، شاعری نام‌دار،<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وب‌سایت افغان جرمن.]</ref> ادیب، سخنور، استبدادستیز،<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 .«تاریخچه کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.]</ref> حاضرجواب، بدیهه‌سرا و ارتجال‌گوی بود<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیس‌بوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> و در قالب شعر به روش حکومت عبدالرحمن اعتراض می‌کرد.<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.]</ref> او با جنبش [[جوانی|جوانان]] افغان و حلقهٔ مترقی و آزادی‌خواه ارتباط داشت. بی‌بی‌سنگی در تاریخ معاصر افغانستان اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمن‌خان بود. شعرهای نیمه دوم [[زندگی]] او بیشتر رنگ عرفانی و دینی دارد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> لیسهٔ مریم، در منطقهٔ خیرخانهٔ کابل و منطقهٔ کوته‌سنگی به نام این زن نام‌گذاری شده است.<ref>.[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 «تاریخچۀ کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.]</ref>
بی‌بی‌سنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمن‌خان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلم‌ستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیت‌های او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دست‌گیر و زندانی شود.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> سخنوری، آگاهی و دانش بی‌بی‌سنگی ترس را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و به‌همین دلیل به‌دستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.<ref>[https://jinhaagency1.com/fa/gzarsh/znan-afghanstan-dr-tarykh-hnr-w-rzmndgy-dst-bala-darnd-2-35088?page=8 «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.]</ref> در طول سه روز، سلولی از سنگ در منطقۀ «کوته-سنگی» امروز ساختند و بی‌بی‌سنگی را به آنجا انتقال دادند. او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ [[قرآن]] و تدریس تلاش داشت. بی‌بی‌سنگی در زمان حکومت حبیب‌الله فرزند امیرعبدالرحمن به‌عنوان معلم دختران خانوادۀ شاهی مقرر شد و دختران حبیب‌الله را آموزش می‌داد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf شعور، «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref>


بی‌بی‌سنگی در مبارزات استقلال‌طلبانۀ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیۀ سلطنت امان‌الله خان پادشاه آزادی‌خواه حاضر شده و فی‌البداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.<ref>. شعور، [http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref>
===فعالیت‌های بی‌بی‌سنگی===
بی‌بی‌سنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمن‌خان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلم‌ستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیت‌های او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دست‌گیر و زندانی شود.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> سخنوری، آگاهی و دانش بی‌بی‌سنگی [[ترس]] را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و به‌همین دلیل به‌دستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.<ref>[https://jinhaagency1.com/fa/gzarsh/znan-afghanstan-dr-tarykh-hnr-w-rzmndgy-dst-bala-darnd-2-35088?page=8 «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.]</ref> در طول سه روز، سلولی از سنگ در منطقهٔ «کوته-سنگی» امروز ساختند و بی‌بی‌سنگی را به آنجا انتقال دادند. او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ [[قرآن]] و تدریس تلاش داشت. بی‌بی‌سنگی در زمان حکومت حبیب‌الله فرزند امیرعبدالرحمن به‌عنوان معلم دختران خانوادهٔ شاهی مقرر شد و دختران حبیب‌الله را آموزش می‌داد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf شعور، «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> بی‌بی‌سنگی در مبارزات استقلال‌طلبانهٔ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیهٔ سلطنت [[امان‌الله]] خان پادشاه آزادی‌خواه حاضر شده و فی‌البداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.<ref>. شعور، [http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref>


=== یادبودها ===
==سیما سمر==
لیسۀ مریم، در منطقۀ خیرخانۀ [[کابل]] و منطقۀ کوته‌سنگی به‌نام این زن نام‌گذاری شده است.<ref>.[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 «تاریخچۀ کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.]</ref>
سیما سمر، یکی از زنان تأثیرگذار در عرصه سیاست در افغانستان است.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/10/18/political-elite-female-10-influential-figures-in-afghan-politics/ شهیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref> او از زنان موفق و الهام‌بخش در افغانستان محسوب می‌شود. وی در ۱۳۳۵ش، در ولایت [[غزنی]]، ولسوالی جاغوری به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و هلمند گذراند. سیما در سن [[نوجوانی]] و در کلاس هفتم، به‌دلیل تبعیض آشکار جنسیتی، قومیتی و مذهبی، انگیزهٔ خدمات بشردوستانه را در خود پیدا کرد.<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13941001001021/ماجرای-تحریف-شخصیت-سمر-به-سلمان-رشدی-افغانستان-طبیبی-که-شاگردش-دیپلمات «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس.]</ref>


== سیما سمر ==
سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به [[کابل]] رفت و در رشتهٔ پزشکی در [[تحصیلات عالی افغانستان|دانشگاه کابل]] ادامهٔ تحصیل داد.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> او اولین دختر از [[قوم هزاره]] بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. سمر در ۱۹۸۶م از دانشکدهٔ طب کابل فارغ‌التحصیل شد و به مناطقی با شرایط سخت و دوردست مأموریت یافت، اما به‌دلیل عدم اطمینان از امنیت جانی، از رفتن به آن مناطق، سرباز زد و به زادگاه خود برگشته و خدمات صحی را آغاز کرد. پس از آن‌که همسر او در دوران نظام کمونسیتی دستگیر شد، به کویتهٔ پاکستان [[مهاجرت]] کرد و در شفاخانه‌ای (بیمارستان) در بخش پناهندگان افغانستانی، مشغول به خدمت شد.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/سیما-سمر-برنده-جایزه-زندگی-بهتر-یا-نوبل-آلترناتیو-شد- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref>
سیما سمر در سال 1335ش، در ولایت غزنی، ولسوالی جاغوری به دنیا آمد. او، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و هلمند گذراند. سیما در سن نوجوانی و در کلاس هفتم، به‌دلیل تبعیض آشکار جنسیتی، قومیتی و مذهبی، انگیزة خدمات بشردوستانه را در خود پیدا کرد.<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13941001001021/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4-%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس.]</ref>


=== جوانی و تحصیلات ===
سیما سمر زنان را رکن بنیادین جامعه و دارای [[کرامت انسانی]] برابر با مردان دانسته و جامعهٔ بشری را بدون در نظر گرفتن جایگاه زن، بی‌معنا می‌دانست. او، همچنین، از جمله دلایل [[خشونت علیه زن|خشونت علیه زنان]] افغان را، عدم آگاهی خود آنها، عدم دسترسی به مسائل بهداشتِ زنان در مورد باروری، فقر و عدم پشتیبانی مراجع عدلی (قضایی) از زنان می‌داند.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.]</ref> هیئت داوران بنیاد آلترناتیو یا زندگی بهتر، کار سیما سمر در زمینهٔ تأمین حقوق بشر در افغانستان را استقامت و فداکاری شجاعانه خوانده است.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/سیما-سمر-برنده-جایزه-زندگی-بهتر-یا-نوبل-آلترناتیو-شد- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> همچنین از او به‌عنوان بانوی رؤیاهای نسل حاضر افغانستان، آموزگار نسل امروز و ستارهٔ مدنیت یاد شده است.<ref>[https://old.chekad.tv/از-کارنامه-موفق-سیما-سمر-در-مراسمی-با-شک/ «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد.]</ref> او از معدود زنانی است که پست‌های مهمی را در دولت و بیرون دولت افغانستان، تصاحب کرده است.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref>
سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به [[کابل]] رفت و در رشتة پزشکی در دانشگاه کابل ادامة تحصیل داد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> او اولین دختر هزاره بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. در سال 1986م از دانشکدة طب کابل فارغ‌التحصیل شد و به مناطقی با شرایط سخت و دوردست مأموریت یافت، اما به‌دلیل عدم اطمینان از امنیت جانی، از رفتن به آن مناطق، سرباز زد و به زادگاه خود برگشته و خدمات صحی را آغاز نمود. پس از آن‌که همسر او در دوران نظام کمونسیتی دستگیر شد، به کویتة پاکستان [[مهاجرت]] کرد و در شفاخانه‌ای (بیمارستان) در بخش پناهندگان افغانستانی، مشغول به خدمت شد.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref>


=== فعالیت‌ها ===
===مسئولیت‌های سیما سمر===
سیما سمر، در پی فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانهٔ خود در زمینه‌های گوناگون انسانی، در ۲۰۰۱م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا به‌عنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> سمر در ژوئیه ۲۰۰۲م به‌عنوان معاون لوی‌جرگهٔ اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند دهه [[جنگ]] و ناامنی و اولین وزیر زن هزاره‌تبار بود. سیما سمر، در وزارت تازه‌تأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملهٔ کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است:
*فراهم‌کردن زمینۀ بازگشت زنان به وظایف دولتی؛
*زمینه‌سازی برای بازگشایی مدارس برای [[دختر|دختران]]؛
*ایجاد آموزشگاه‌های سوادآموزی، گل‌دوزی و [[خیاطی]] در وزارت امور زنان؛
*ایجاد مکتب ([[مدرسه]]) برای زنان متأهل؛
*تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژهٔ زنان در سراسر کشور<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> و اختصاص ۵۵ درصد از سهمیهٔ نمایندگی در لویه‌جرگه، برای زنان.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.]</ref>
سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از ۱۳۸۱ش تا ۱۳۹۸ش، به‌عنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت و پس از آن به‌عنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بین‌الملل ایفای وظیفه کرد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.]</ref> او در ۱۳۹۷ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجی‌گری صلح را به‌دست‌آورد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.]</ref> همچنین در ۱۳۹۴ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.<ref>[https://www.hazarainternational.com/fa/?p=21795 «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال.]</ref>


=== سازمان شهدا ===
===فعالیت‌های سیما سمر===
نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال 1989م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راه‌اندازی کند. وظیفة این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بی‌سرپرست تعریف شد.
*'''ایجاد سازمان شهدا''': نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال ۱۹۸۹م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راه‌اندازی کند. وظیفهٔ این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بی‌سرپرست تعریف شد. همچنین سمر به خدمت‌رسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت [[خانواده]]، [[برنامه‌ریزی]] خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتهٔ پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمده‌ای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را به‌سوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده کلینیک صحی، در قالب مؤسسهٔ شهدا تأسیس کرد.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
*'''تأسیس مکتب''': سیما سمر در دورهٔ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانش‌آموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود ۸۰۰ نفر در آن مشغول تحصیل بودند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/سیما-سمر-برنده-جایزه-زندگی-بهتر-یا-نوبل-آلترناتیو-شد- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> او همچنین ۱۱۹ مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از ۱۵۹ هزار دانش‌آموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانش‌آموزان، بیش از ۵۲ درصد آنها، [[دختر]] بودند.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> علاوه‌بر آن، در حدود ۹۰۲۷ معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ ۴۹۳۰۰ خانم نیز در دوره‌های سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و ۳۷۶ دختر نیز از برنامه‌های زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تاکنون بیش از ۴ میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات [[حقوق کودک|حقوق کودکان]]، حقوق زنان و حقوق بشر آموزش‌های ابتدایی دیده‌اند.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
*'''تأسیس مؤسسهٔ تحصیلات عالی گوهرشاد''': سیما سمر در ۲۰۱۰م مؤسسۀ تحصیلات عالی [[گوهرشاد بیگم|گوهرشاد]] را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزش‌های عالی برای جوانان به‌صورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا به‌حال حدود ۳۰۰ دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، ۱۷۰ تن دختر هستند.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
*'''ایجاد مرکز توانمندسازی زنان''': سمر، در کنار مؤسسهٔ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بی‌بضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیم‌خانه در [[بامیان]] و [[غزنی]] تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیم‌خانه، یتیمان و زنان بی‌سرپرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایت‌های مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>


همچنین سمر به خدمت‌رسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت [[خانواده]]، برنامه‌ریزی خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتة پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمده‌ای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را به‌سوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref>
===جوایز و افتخارات سیما سمر===
سمر، به‌خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر در زمینهٔ حقوق بشر در سطح ملی و بین‌المللی، در ماه می ۲۰۰۵م از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد به‌عنوان گزارشگر ویژهٔ حقوق بشر در سودان معرفی شد.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> سیما سمر به‌دلیل خدمات فراوان در زمینهٔ حقوق بشر به‌ویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در ۲۰۰۹م و ۲۰۱۰م نامزد دریافت جایزۀ صلح نوبل شد.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref> سمر بیش از ۲۵ جایزهٔ ملی و بین‌المللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند:
#جایزهٔ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در ۱۹۹۴م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛
#جایزهٔ Voice of Courage، از کمیسون زنان برای زنان و اطفال مهاجر، در نیویورک؛
#جایزهٔ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛
#جایزهٔ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.<ref>[https://hamsenfi.com/بیوگرافی-سیما-سمر-پزشک-و-فعال-حقوق-بشر.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>


سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده‌ کلینیک صحی، در قالب مؤسسۀ شهدا تأسیس کرد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
==حبیبه سرابی==
حبیبه سرابی از [[قوم هزاره]] است که در ۱۳۳۷ش،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4606/33984/گفتگو-با-دکتر-حبیبه-سرابی،-وزیر-امور-زنان-افغانستان «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]</ref> در ولایت [[بغلان]] متولد شد. پدر او اهل سراب<ref>[https://hamsenfi.com/زندگی-نامه-حبیبه-سرابی-،بانوی-سیاستمد.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی]</ref> از ولایت غزنی است که در خردسالی به [[مزارشریف]] [[مهاجرت]] کرده بود.<ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/زندگی-نامه-هیأت-مذاکره-کننده-صلح-بین-اف « زندگی‌نامه هیئت مذاکره کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک]</ref> حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورهٔ دبیرستان را در کابل سپری کرد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-حبیبه-سرابی-زنان-باید-اعتماد-به-نفس-را-در-وجود-خود-تقویت-کنند «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref> وی در ۱۳۵۷ش وارد دانشگاه علوم طبی<ref>«[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref> [[کابل]] شد و در سال ۱۳۶۰ش در رشتهٔ فارمسی (داروسازی) از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-حبیبه-سرابی-زنان-باید-اعتماد-به-نفس-را-در-وجود-خود-تقویت-کنند «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref> پس از آن، حبیبه با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد، ادامهٔ تحصیلات خود را در رشتهٔ هماتولوژی (خون‌شناسی) در هند به پایان رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/زندگی-نامه-حبیبه-سرابی-،بانوی-سیاستمد.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی]</ref>


=== مکتب ===
===فعالیت‌های حبیبه سرابی===
خانم سمر در دورۀ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانش‌آموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود 800 نفر در آن مشغول تحصیل بودند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> او همچنین 119 مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از 159 هزار دانش‌آموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانش‌آموزان، بیش از 52 درصد آنها، دختر بودند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref> علاوه بر آن، در حدود 9027 معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ 49300 خانم نیز در دوره‌های سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و 376 دختر نیز از برنامه‌های زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تا‌کنون بیش از 4 میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات حقوق کودکان، حقوق زنان و حقوق بشر آموزش‌های ابتدایی دیده‌اند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
سرابی فعالیت علمی خود را از انستیتوت ملی لابراتواری طبی دانشگاه کابل آغار کرد.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> او تا قبل از حکومت اول طالبان، در دانشگاه علوم طبی کابل تدریس می‌کرد.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref> او، همچنین به‌مدت ده سال استاد انستیتوت (مؤسسه) آموزش‌های متوسط پزشکی در کابل<ref>[https://hamsenfi.com/زندگی-نامه-حبیبه-سرابی-،بانوی-سیاستمد.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی].</ref> در بخش‌های همتولوژی، مایکروبیالوژی و فارمکولوژی بود.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref> حبیبه در سال ۱۹۹۸م در انستیتوت آموزش افغان مشغول به آموزش شد. حبیبه پس از اوج‌گیری اعتراضات علیه حکومت وابسته به شوروی با جمعی از [[دانشجو|دانشجویان]]، اتحادیهٔ دانشجویان معترض را تأسیس کرد و به‌عنوان یکی از اعضای برجستهٔ آن علیه نظام حاکم، فعالیت می‌کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> سرابی در اردوگاه‌های مهاجرین در پاکستان دوره‌های آموزشی برگزار کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> در زمان حاکمیت اول طالبان دوره‌های کوتاه‌مدت سوادآموزی را در کابل، جلال‌آباد و مزارشریف به‌صورت مخفیانه راه‌اندازی کرد<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref> و یکی از فعالین در بخش حقوق زنان بود.<ref>[https://shahed.news/2021/06/حبیبه-سرابی-کیست؟/ «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>


=== تأسیس مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد ===
در سال 2010م خانم سمر مؤسسة تحصیلات عالی گوهرشاد را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزش‌های عالی برای جوانان به‌صورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا به‌حال حدود 300 دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، 170 تن دختر هستند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
=== ایجاد مرکز توانمندسازی زنان ===
سمر، در کنار مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بی‌بضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیم‌خانه در بامیان و غزنی تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیم‌خانه، یتیمان و زنان بی‌سر‌پرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایت‌های مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
=== مسئولیت‌ها ===
سیما سمر، در پی فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانۀ خود در زمینه‌های گوناگون انسانی، در سال 2001م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا به‌عنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>  سمر در ژوئیه 2002م به‌عنوان معاون لوی‌جرگة اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند‌ دهه جنگ و ناامنی و اولین وزیر زن هزاره‌تبار بود. سیما سمر، در وزارت تازه‌تأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملة کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است: فراهم کردن زمینة بازگشت زنان به وظایف دولتی؛ زمینه‌سازی برای بازگشایی مدارس برای دختران؛ ایجاد آموزشگاه‌های سوادآموزی، گل‌دوزی و [[خیاطی]] در وزارت امور زنان؛ ایجاد مکتب (مدرسه) برای زنان متأهل؛ تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژة زنان در سراسر کشور<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی‌، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref>  و اختصاص 55 درصد از سهمیة نمایندگی در لویه‌جرگه، برای زنان.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.]</ref> سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از سال 1381 تا 1398ش، به‌عنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت کرد و پس از آن به‌عنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بین‌الملل ایفای وظیفه کرد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.]</ref>  او در سال 1397ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجی‌گری صلح را به‌دست آورد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.]</ref>  همچنین در سال 1394ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.<ref>[https://www.hazarainternational.com/fa/?p=21795 «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال.]</ref>
=== دیدگاه‌ها ===
خانم سمر، زنان را رکن بنیادین جامعه و دارای کرامت انسانی برابر با مردان دانسته و جامعة بشری را بدون در نظر گرفتن جایگاه زن، بی‌معنا می‌دانست. او، همچنین، از جمله دلایل خشونت علیه زنان افغان را، عدم آگاهی خود آنها، عدم دسترسی به مسائل بهداشتِ زنان در مورد باروری، فقر و عدم پشتیبانی مراجع عدلی (قضایی) از زنان می‌دانست.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.]</ref>
=== جوایز و افتخارات ===
سیما سمر به‌دلیل خدمات فراوان در زمینة حقوق بشر به‌ویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در سال 2009م و 2010م نامزد دریافت جایزة صلح نوبل شد.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref>  سمر بیش از 25 جایزة ملی و بین‌المللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند:
# جایزۀ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در سال 1994م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛
# جایزۀ Voice of Courage، از کمیسون زنان برای زنان و اطفال مهاجر، در نیویورک؛
# جایزۀ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛
# جایزۀ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
سمر، به‌خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر در زمینۀ حقوق بشر در سطح ملی و بین‌المللی، در ماه می 2005م از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد به‌عنوان گزارشگر ویژۀ حقوق بشر در سودان معرفی شد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.]</ref>
=== دیدگاه‌ها در‌بارۀ سمر ===
خانم سمر، یکی از زنان تأثیرگذار در عرصة سیاست در افغانستان است.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/10/18/political-elite-female-10-influential-figures-in-afghan-politics/ شهیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.]</ref>  هیئت داوران بنیاد آلترناتیو یا زندگی بهتر، کار خانم سمر در زمینة تأمین حقوق بشر در افغانستان را استقامت و فداکاری شجاعانه خوانده است.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref>  همچنین از او به‌عنوان بانوی رؤیاهای نسل حاضر افغانستان، آموزگار نسل امروز و ستارۀ مدنیت یاد شده است.<ref>[https://old.chekad.tv/%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%DA%A9/ «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد.]</ref>  او از معدود زنانی است که پست‌های مهمی را در دولت و بیرون دولت افغانستان، تصاحب کرده است.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref>
== حبیبه سرابی ==
حبیبه سرابی از [[قوم هزاره]] است که در سال 1337ش،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4606/33984/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%8C-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]</ref>  در ولایت بغلان متولد شد. پدر او اهل سراب <ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی]</ref> از ولایت غزنی است که در خردسالی به مزارشریف مهاجرت کرده بود. <ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81 « زندگی‌نامه هیأت مذاکره کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک]</ref>
حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورۀ دبیرستان را در کابل سپری کرد. <ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref>
=== جوانی ===
حبیبه سرابی در سال 1357ش وارد دانشگاه علوم طبی <ref>«[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref> [[کابل]] شد و در سال 1360ش در رشتۀ فارمسی (داروسازی) از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref>  پس از آن، حبیبه با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد، ادامۀ تحصیلات خود را در رشتۀ هماتولوژی (خون‌شناسی) در هند به پایان رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی]</ref>
=== فعالیت‌ها ===
=== علمی ===
سرابی فعالیت‌ علمی خود را از انستیتوت ملی لابراتواری طبی دانشگاه [[کابل]] آغار کرد. <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> او تا قبل از حکومت اول طالبان، در دانشگاه علوم طبی کابل تدریس می‌کرد.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref>  او، همچنین به‌مدت ده سال استاد انستیتوت (مؤسسه) آموزش‌های متوسط پزشکی در کابل <ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی].</ref> در بخش‌های همتولوژی، مایکروبیالوژی و فارمکولوژی بود.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>  حبیبه در سال 1998م در انستیتوت آموزش افغان مشغول به آموزش شد.
=== اجتماعی و فرهنگی ===
حبیبه پس از اوج‌گیری اعتراضات علیه حکومت وابسته به شوروی با جمعی از دانشجویان، اتحادیۀ دانشجویان معترض را تأسیس کرد و به‌عنوان یکی از اعضای برجستۀ آن علیه نظام حاکم، فعالیت می‌کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref>  سرابی در اردوگاه‌های مهاجرین در [[پاکستان]] دوره‌های آموزشی برگزار کرد. <ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> در زمان حاکمیت اول طالبان دوره‌های کوتاه‌مدت سوادآموزی را در کابل، جلال‌آباد و مزارشریف به‌صورت مخفیانه راه‌اندازی کرد<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref> و یکی از فعالین در بخش حقوق زنان بود. <ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
=== مسئولیت‌ها ===
مهم‌ترین مسؤلیت‌های سرابی عبارتند از:
مهم‌ترین مسؤلیت‌های سرابی عبارتند از:
 
#اشتراک در کنفرانس بن در سال ۱۳۸۰ش؛<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
# اشتراک در کنفرانس بن در سال 1380ش؛ <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
#وزیر امور زنان در دولت انتقالی در سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ش؛<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
# وزیر امور زنان در دولت انتقالی در سال 1381 تا 1383ش؛ <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
#والی بامیان در زمان حکومت حامد کرزی از سال ۱۳۸۴ش تا ۱۳۹۲ش؛<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=64501 «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان]</ref>
# والی بامیان در زمان حکومت حامد کرزی از سال 1384ش تا 1392ش؛<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=64501 «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان]</ref>
#مشاور دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی، در امور زنان و جوانان؛<ref>[https://shahed.news/2021/06/حبیبه-سرابی-کیست؟/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
# مشاور دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی، در امور زنان و جوانان؛ <ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
#معاون شورای عالی صلح در سال ۲۰۱۶م؛<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref>
# معاون شورای عالی صلح در سال 2016م؛ <ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه]</ref>
#عضو تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه.<ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/زندگی-نامه-هیأت-مذاکره-کننده-صلح-بین-اف «زندگی‌نامه هیئت مذاکره‌کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک]</ref>
# عضو تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه. <ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81 «زندگی‌نامه هیأت مذاکره‌کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک]</ref>
 
=== دستاوردها ===
مهم‌ترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است:
مهم‌ترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است:
#ایجاد برنامهٔ درازمدت در حمایت از حقوق زنان برای بهبود وضعیت [[زندگی]] آنها؛<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref>
#آموزش جندر (تساوی حقوق زن و مرد) در وزارت امور زنان؛
#توسعهٔ آموزش جندر در سطح وزارتخانه‌ها و ولایات مراکز انکشافی زنان؛
#ایجاد بخش‌های جندر در وزارتخانه‌های مهم کشور؛
#داشتن برنامه مدون در رابطه با [[خشونت علیه زن|خشونت علیه زنان]] و اجرای آن برنامه‌ها؛
#عضو گروه تطبیق کنوانسیون منع هرگونه تبعیض علیه زنان؛
#فعالیت‌های آموزشی در رابطه با تعلیم و تربیت دختران در [[بامیان]]؛
#مشارکت دادن زنان در اقتصاد، [[تجارت]] و پلیس.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-حبیبه-سرابی-زنان-باید-اعتماد-به-نفس-را-در-وجود-خود-تقویت-کنند «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی].</ref>


# ایجاد برنامۀ درازمدت در حمایت از حقوق زنان برای بهبود وضعیت زندگی آنها؛ <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref>
===افتخارات و جوایز حبیبه سرابی===
# آموزش جندر (تساوی حقوق زن و مرد) در وزارت امور زنان؛
ثبت‌شدن بیوگرافی حبیبه سرابی در مرکز بین‌المللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رئیس‌جمهور وقت به‌دلیل تطبیق حاکمیت قانون در ۱۳۸۵ش دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامهٔ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورهٔ فعالیت‌های خود به‌دست آورده است.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> حبیبه سرابی علاوه‌بر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بین‌المللی دریافت کرده که عبارت است از:
# توسعۀ آموزش جندر در سطح وزارتخانه‌ها و ولایات مراکز انکشافی زنان؛
#دریافت جایزهٔ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیت‌های خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی در ۲۰۲۱م.<ref>[https://shahed.news/2021/06/حبیبه-سرابی-کیست؟/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
# ایجاد بخش‌های جندر در وزارتخانه‌های مهم کشور؛
#کسب جایزهٔ صلح جهانی ادارهٔ انکشافی سازمان ملل، اِن پیس (N-peace awards) به‌دلیل تلاش در زمینهٔ توانمندی زنان، حکومت‌داری خوب، ارزش‌دادن به حقوق بشر و تأمین صلح، در ۲۰۱۶م که توسط نهاد توسعه‌ای سازمان ملل در تایلند به او اهدا شد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/185076 «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا].</ref>
# داشتن برنامه مدون در رابطه با خشونت علیه زنان و اجرای آن برنامه‌ها؛
#جایزهٔ نهاد رامون مگسیسی مشهور به جایزه صلح نوبل آسیا،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> به‌دلیل فعالیت در زمینهٔ دفاع از حقوق زنان و ترویج آموزش در یک محیط جنگ‌زده که تغییرات اجتماعی سودمندی ایجاد کرده بود.<ref>[https://hamsenfi.com/زندگی-نامه-حبیبه-سرابی-،بانوی-سیاستمد.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی].</ref>
# عضو گروه تطبیق کنوانسیون منع هرگونه تبعیض علیه زنان؛
#کسب جایزهٔ «Prestigious Ramon Magsaysay» در ۲۰۱۳م، به‌دلیل فعالیت در زمینهٔ آموزش دختران و حکومت‌داری خوب؛<ref>[https://shahed.news/2021/06/حبیبه-سرابی-کیست؟/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
# فعالیت‌های آموزشی در رابطه با تعلیم و تربیت دختران در [[بامیان]]؛
#دریافت جایزهٔ Jason از Children Squer ایالت اوماهای آمریکا.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/نخبگان-سیاسی-زن؛-۱۰-چهره-تاثیرگذار-بر-س/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
# مشارکت دادن زنان در اقتصاد، تجارت و پلیس. <ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی].</ref>
 
=== افتخارات و جوایز ===
ثبت شدن بیوگرافی‌ خانم حبیبه سرابی در مرکز بین‌المللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رییس جمهور وقت به‌دلیل تطبیق حاکمیت قانون در سال 1385ش، دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامۀ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورۀ فعالیت‌های خود به‌دست آورده است.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref>
 
حبیبه سرابی علاوه بر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بین‌المللی دریافت کرده که عبارت است از:
 
# دریافت جایزۀ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیت‌های خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی درسال 2021م.<ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
# کسب جایزۀ صلح جهانی ادارۀ انکشافی سازمان ملل، اِن پیس (N-peace awards) به‌دلیل تلاش در زمینۀ توانمندی زنان، حکومت‌داری خوب، ارزش‌دادن به حقوق بشر و تأمین صلح، در سال 2016م که توسط نهاد توسعه‌ای سازمان ملل در [[تایلند]] به او اهدا شد. <ref>[https://af.shafaqna.com/FA/185076 «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا].</ref>
# جایزۀ نهاد رامون مگسیسی مشهور به جایزه صلح نوبل آسیا،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> به‌دلیل فعالیت در زمینۀ دفاع از حقوق زنان و ترویج آموزش در یک محیط جنگ‌زده که تغییرات اجتماعی سودمندی ایجاد کرده بود. <ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی].</ref>
# کسب جایزۀ «Prestigious Ramon Magsaysay» در سال 2013م، به‌دلیل فعالیت در زمینۀ آموزش دختران و حکومت‌داری خوب؛ <ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref>
# دریافت جایزۀ Jason از Children Squer ایالت اوماهای امریکا. <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تاثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref>
 
== شکردخت جعفری ==
شکردخت جعفری در سال 1356ش <ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> در ولسوالی (شهرستان) سنگ‌‌تخت از توابع ولایت دایکندی [[افغانستان]] متولد شد. <ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.]</ref> او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغال‌گران شوروی، شکردخت و خانوادۀ او مجبور به‌ ترک زادگاه‌ خود شده<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> و در شش‌سالگی همراه با [[خانواده]] به ایران [[مهاجرت]] کردند. <ref>[https://bsharat.com/1400/10/05/%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%da%a9%d8%b1%d8%af%d8%ae%d8%aa-%d8%ac%d8%b9%d9%81%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%b1%d8%b9-%d9%88-%d9%81%db%8c%d8%b2%db%8c%da%a9%d8%af/ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.]</ref> شکردخت با دریافت کارت اقامت در [[ایران]]، دوره‌های تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند. <ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref>


=== جوانی ===
==شکردخت جعفری==
شکردخت جعفری در ۱۳۵۶ش<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> در ولسوالی (شهرستان) سنگ‌تخت از توابع ولایت [[دایکندی]] [[افغانستان]] متولد شد.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.]</ref> او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغال‌گران شوروی، شکردخت و خانوادهٔ او مجبور به ترک زادگاه خود شده<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/شکردخت-جعفری-از-دشواری-های-مهاجرت-تا-کارنامه-درخشان-علمی «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> و در شش‌سالگی همراه با [[خانواده]] به ایران [[مهاجرت]] کردند.<ref>[https://bsharat.com/1400/10/05/زندگینامه-شکردخت-جعفری-مخترع-و-فیزیکد/ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.]</ref> شکردخت با دریافت کارت اقامت در [[ایران]]، دوره‌های تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/شکردخت-جعفری-از-دشواری-های-مهاجرت-تا-کارنامه-درخشان-علمی «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref>


=== تحصیلات ===
شکردخت در ۱۳۷۵ش در رشتهٔ تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی [[تهران]] شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی [[تبریز]] در ۱۳۷۹ش به‌دست‌آورد.<ref>«[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/شکر-دخت-جعفری-دختری-از-ولایت-دایکندی،-مبتکرآب-و-روشنایی-برای-درمان-سرطان معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دایکندی.]</ref> او دورهٔ کارشناسی ارشد را در رشتهٔ فیزیک پزشکی، با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بین‌المللی اتمی افغانستان در ۱۳۸۹ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref> و به‌دلیل نتیجهٔ عالی، موفق به دریافت بورسیهٔ دکترا از این دانشگاه شد. او دورهٔ دکترای خود را در مرکز فیزیک هسته‌ای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.]</ref>
شکردخت در سال 1375ش در رشتۀ  تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی [[تهران]] شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی [[تبریز]] در سال 1379ش به‌دست آورد. <ref>«[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A2%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86 معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی دایکندی.]</ref> او دورۀ کارشناسی ارشد را در رشتۀ فیزیک پزشکی، با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بین‌المللی اتمی افغانستان در سال 1389ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند <ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.]</ref> و به‌دلیل نتیجۀ عالی، موفق به دریافت بورسیۀ دکترا از این دانشگاه شد. او دورۀ دکترای خود را در مرکز فیزیک هسته‌ای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند. <ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.]</ref>


=== تدریس ===
===فعالیت‌های علمی شکردخت جعفری===
خانم جعفری در سال 1383ش همراه با همسر و فرزند خود به [[افغانستان]] بازگشت و در دانشگاه پزشکی [[کابل]] به‌عنوان استادیار شروع به کار کرد. <ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام¬آوران افغانستان]</ref> او، اکنون به‌عنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری [[انگلستان]] کار می‌کند. <ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref>
جعفری در ۱۳۸۳ش همراه با همسر و فرزند خود به افغانستان بازگشت و در دانشگاه پزشکی [[کابل]] به‌عنوان استادیار شروع به کار کرد.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام‌آوران افغانستان]</ref> او، اکنون به‌عنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری انگلستان کار می‌کند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/شکردخت-جعفری-از-دشواری-های-مهاجرت-تا-کارنامه-درخشان-علمی «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، به‌روزرسانی برنامهٔ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورهٔ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل داده‌ها، رهبری یک پروژهٔ ملی برای ایجاد مرکز سرطان‌شناسی در ۲۰۰۸م از جمله فعالیت‌های علمی شکردخت جعفری هستند.<ref>[https://farsi1.eu/mag/shekardokht-jafari/ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب‌سایت فارسی وان]</ref>


== فعالیت‌های علمی ==
مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، به‌روزرسانی برنامۀ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورۀ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل داده‌ها، رهبری یک پروژۀ ملی برای ایجاد مرکز سرطان‌شناسی در سال 2008م از جمله فعالیت‌های علمی شکردخت جعفری هستند. <ref>[https://farsi1.eu/mag/shekardokht-jafari/ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب¬سایت فارسی وان]</ref>
== مسؤلیت‌ها ==
از جمله مسئولیت‌های شکردخت جعفری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
از جمله مسئولیت‌های شکردخت جعفری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
#نمایندگی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در کمیسیون مستقل انرژی اتمی کشور؛<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/شکردخت-جعفری-از-دشواری-های-مهاجرت-تا-کارنامه-درخشان-علمی «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»،  مهاجرنیوز.]</ref>
#سوپروایزری بخش رادیولوژی بیمارستان فرانسوی [[کودک|کودکان]] در کابل؛<ref>«[https://www.farsnews.ir/af/news/13950910000429/شکردخت-جعفری-را-بیشتر-بشناسیم شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس .]</ref>
#از مؤسسین کمیسیون مستقل انرژی اتمی افغانستان؛
#مسئول پروژهٔ تأسیس مرکز رادیوتراپی در دانشگاه طبی کابل با همکاری سازمان بین‌المللی انرژی اتمی از ۱۳۸۷ش تا میزان ([[مهر]])۱۳۹۱ش؛
#کسب تأییدیهٔ سازمان بین‌المللی انرژی اتمی برای ساخت دو پروژهٔ مرکز رادیولوژی و براکی‌تراپی؛<ref>[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/شکر-دخت-جعفری-دختری-از-ولایت-دایکندی،-مبتکرآب-و-روشنایی-برای-درمان-سرطان «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکرآب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی ولایت دایکندی.]</ref>
#فعالیت در بخش رادیولوژی بیمارستان‌های بنیاد آغاخان.<ref>«[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>


# نمایندگی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در کمیسیون مستقل انرژی اتمی کشور؛ <ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»،  مهاجرنیوز.]</ref>
===اختراعات شکردخت جعفری===
# سوپروایزری بخش رادیولوژی بیمارستان فرانسوی کودکان در کابل؛ <ref>«[https://www.farsnews.ir/af/news/13950910000429/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85 شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس .]</ref>
#اختراع دستگاه دوزسنج ثبت تشعشعات پرتودرمانی [[سرطان]]؛ این دستگاه دوزسنج که با استفاده از مهره‌های ساده شیشه‌ای ساخته شده، می‌تواند میزان اشعهٔ دریافتی بیماران سرطانی در زمان رادیوتراپی را با دقت بسیار بالا و در بازهٔ زمانی مناسب اندازه‌گیری کند.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه‌پرس.]</ref>
# از مؤسسین کمیسیون مستقل انرژی اتمی افغانستان؛
#اختراع سیستم اندازه‌گیری سه‌بُعدی دوز اشعه برای درمان سرطان؛ این سیستم سه‌بُعدی دوزسنج با قرار گرفتن داخل بدن بیمار سرطانی مقدار دقیق تشعشع دریافتی بدن بیمار را ثبت کرده و پزشکان با خواندن آن می‌توانند میزان اشعهٔ دریافتی بدن بیمار را بسنجند.<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>
# مسئول پروژۀ تأسیس مرکز رادیوتراپی در دانشگاه طبی کابل با همکاری سازمان بین‌المللی انرژی اتمی از سال 1387ش تا میزان ([[مهر]])1391ش؛
# کسب تأییدیۀ سازمان بین‌المللی انرژی اتمی برای ساخت دو پروژۀ مرکز رادیولوژی و براکی‌تراپی؛ <ref>[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A2%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86 «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکرآب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی ولایت دایکندی.]</ref>
# فعالیت در بخش رادیولوژی بیمارستان‌های بنیاد آغاخان. <ref>«[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref>


== اختراعات ==
===جوایز و افتخارات شکردخت جعفری===
شکردخت جعفری، برندهٔ جایزهٔ زنان در نوآوری ۲۰۱۶م بریتانیا در میان ۱۶۰۰ شرکت‌کننده از کشورهای مختلف<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> بود که به‌دلیل ارائهٔ روش جدید پرتودرمانی برای بیماران سرطانی آن را دریافت کرد.<ref>[http://www.awna.af/1396/07/11/ «از ساخت گردنبد تا ابداع وسیله‌ی پرتو درمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان.]</ref>


# اختراع دستگاه دوزسنج ثبت تشعشعات پرتودرمانی سرطان؛ این دستگاه دوزسنج که با استفاده از مهره‌های ساده شیشه‌ای ساخته شده، می‌تواند میزان اشعۀ دریافتی بیماران سرطانی در زمان رادیوتراپی را با دقت بسیار بالا و در بازۀ زمانی مناسب اندازه‌گیری کند.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه¬پرس.]</ref>
==پانویس==
# اختراع سیستم اندازه‌گیری سه‌بُعدی دوز اشعه برای درمان سرطان؛ این سیستم سه‌بُعدی دوزسنج با قرار گرفتن داخل بدن بیمار سرطانی مقدار دقیق تشعشع دریافتی بدن بیمار را ثبت کرده و پزشکان با خواندن آن می‌توانند میزان اشعۀ دریافتی بدن بیمار را بسنجند. <ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.]</ref>
{{پانویس}}
 
== جوایز و افتخارات ==
شکردخت جعفری، برندۀ جایزۀ زنان در نوآوری سال 2016م  بریتانیا در میان 1600 شرکت‌کننده از کشورهای مختلف <ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> بود که به‌دلیل ارائۀ روش جدید پرتودرمانی برای بیماران سرطانی آن را دریافت کرد. <ref>[http://www.awna.af/1396/07/11/ «از ساخت گردنبد تا ابداع وسیله‌ی پرتو درمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان.]</ref>


== پانویس ==
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
احمدی، فاطمه، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ، تاریخ انتشار: 2 میزان 1396ش.
{{آغاز منابع}}
 
* احمدی، فاطمه، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ، تاریخ انتشار: ۲ میزان ۱۳۹۶ش.
«از‌ کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1398ش.
* «از ساخت گردنبند تا ابداع وسیلهٔ پرتودرمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مهر ۱۳۹۶ش.
«بیوگرافی سیما سمر، انجمن یک‌رمان»، تاریخ درج مطلب: 24 سپتامبر 2020م.
* «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد، تاریخ درج مطلب: ۲۲ مهر ۱۳۹۸ش.
«داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال، تاریخ بازدید: 22 بهمن 1401ش.
* «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۱۲ فوریه ۲۰۱۷م.
«سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی، تاریخ درج مطلب: 10 مهر 1389ش.
* «بانوان تاریخ‌ساز؛ ۱۰ زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه، تاریخ درج مطلب: ۳ تیر ۱۳۹۵ش.
شهیر، علی‌شیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10 چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، تاریخ درج مطلب: 18 اسفند 1395ش.
* «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
«ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 7 دی 1394ش.
* «بی‌بی‌سنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) می‌گویند؟»، وب‌سایت ماریادارو، تاریخ بازدید: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ش.
ماهوره، ثریا، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: 7 تیر 1398ش.
* «بیوگرافی سیما سمر، انجمن یک‌رمان»، تاریخ درج مطلب: ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰م. «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش.
محبی، نورعلی، «بیوگرافی مختصر داکتر سیما سمر، وبلاگ عصیان»، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1392ش.
* «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(۳) احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ فوریه ۲۰۱۴م.
مؤمن‌زاده، «سیما سمر برندۀ جایزۀ زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک، تاریخ درج مطلب: 6 مهر 1391ش.
* «تاریخچه کوته‌سنگی کابل»، یوتیوب، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
* «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۱ش.
* «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۳۹۳ش.
* «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
* «زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحهٔ فیس‌بوک زنان‌پیشگام افغانستان، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
* «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وب‌سایت روایت، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ش.
* «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: ۲۴ دی ۱۳۹۹ش.
* «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وب‌سایت بشارت، تاریخ درج مطلب: ۹ آذر ۱۳۹۵ش.
* «زندگی‌نامه هیئت مذاکره‌کنندهٔ صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰م.
* «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ مهر ۱۳۸۹ش.
* شعور، اسدالله، «بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور، نشر شده»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان، تاریخ درج مطلب: ۱۳/۶/۲۰۲۰م.
* «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۶ دسامبر ۲۰۱۶م.
* «شکردخت جعفری از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامهٔ درخشان علمی»، مهاجر نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۴ دسامبر ۲۰۱۹م.
* «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۴ دی ۱۴۰۰ش.
* «شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۰ آذر ۱۳۹۵ش.
* «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه‌پرس، تاریخ درج مطلب: ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱م.
* شهیر، علی‌شیر، «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، تاریخ درج مطلب: ۱۸ اسفند ۱۳۹۵ش.
* «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام‌آوران افغانستان، تاریخ بازدید: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ش.
* علومی، ناهید، «مشارکت زنان نام‌دار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وب‌سایت افغان جرمن، تاریخ درج مطلب: ۲۰/۵/۲۰۲۱م.
* «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب‌سایت فارسی وان، تاریخ بازدید: ۱۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
* «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: فروردین ۱۳۸۲ش.
* «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ دی ۱۳۹۴ش.
* ماهوره، ثریا، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: ۷ تیر ۱۳۹۸ش.
* محبی، نورعلی، «بیوگرافی مختصر داکتر سیما سمر، وبلاگ عصیان»، تاریخ درج مطلب: ۱۹ تیر ۱۳۹۲ش.
* . «مختصات افغانستان»، وب‌سایت قاموس کبیر، تاریخ بازدید: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ش.
* «معرفی و بیوگرافی شکردخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دایکندی، تاریخ درج مطلب: ۹ آذر ۱۳۹۵ش.
* مؤمن‌زاده، «سیما سمر برندهٔ جایزهٔ زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۱ش.
* «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۹ دی ۱۳۹۵ش.
{{پایان منابع}}

نسخهٔ کنونی تا ۲۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۴۳

زنان موفق افغانستان؛ بانوان پیشگام در عرصه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان.

زنان موفق افغانستان علی‌رغم چالش‌ها و محدودیت‌های جنسیتی در این کشور، در عرصه‌های مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند. مواردی همچون مبارزات ضداستبدادی، فعالیت‌های بشردوستانه، دستاوردهای علمی و تصدی مسئولیت‌های مهم سیاسی از جمله جلوه‌های این موفقیت‌ها محسوب‌شود که در زندگی زنان همچون سیما سمر، بی‌بی‌سنگی، حبیه سرابی و شکردخت جعفری دیده‌شود. این زنان نه تنها در عرصه‌های تخصصی خود پیشگام بوده‌اند، بلکه با ایفای نقش به‌عنوان عاملان تغییر، راه را برای نسل‌های آینده هموار کرده‌اند. دستاوردهای آنان تأثیر ماندگاری در بازتعریف جایگاه زنان افغانستان داشته و الهام‌بخش حرکت به سوی برابری و پیشرفت در جامعه بوده است.

تعریف زنان موفق افغانستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زنان موفق افغانستانی به زنانی اطلاق می‌شود که علی‌رغم چالش‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی و امنیتی، با تکیه بر دانش، خلاقیت و پایداری، در عرصه‌های علمی، سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی به دستاوردهای چشمگیر نائل آمده‌اند. این زنان با حفظ هویت بومی و ارزش‌های فرهنگی، مرزهای سنتی را درنوردیده و نقش مؤثری در توسعهٔ جامعه داشته‌اند. آنها با عبور از موانع ساختاری مانند محدودیت‌های آموزشی، ناامنی و تبعیض سیستماتیک، الهام‌بخش نسل‌های بعدی شده‌اند.[۱]

بی‌بی‌سنگی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بی‌بی‌سنگی، در ۱۲۴۳ش در کابل متولد شد.[۲] پدر او، سنگی‌محمد معروف به سنگی بابای غازی از سادات مورد احترام، عالم دینی و از فرماندهان مجاهدین ملی در جنگ‌های اول و دوم علیه انگلیس بود. مادر او سیده‌آنا، از خاندان سیدعلی ترمذی بوده که در شرق افغانستان به پیر بابای بونیر و پیر بابای کنر معروف است.[۳] نام بی‌بی‌سنگی، مریم بوده و به بی‌بی‌سیده نیز مشهور است.[۴]

بی‌بی‌سنگی بعد از گذاراندن دورهٔ ابتدایی، علوم عربی، فقه، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند گلستان سعدی، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را به حافظهٔ خود سپرد.[۵] بی‌بی‌سنگی، در زمان حکومت عبدالرحمن‌خان با یکی از نوادگان عبدالله احرار، شیخ بزرگ طریقت نقشبندیه، ازدواج کرد. همسر بی‌بی‌سنگی که اهل فرهنگ و هنر بود در رشد شخصیت او اثر داشته است.[۶]

بی‌بی‌سنگی، شاعری نام‌دار،[۷] ادیب، سخنور، استبدادستیز،[۸] حاضرجواب، بدیهه‌سرا و ارتجال‌گوی بود[۹] و در قالب شعر به روش حکومت عبدالرحمن اعتراض می‌کرد.[۱۰] او با جنبش جوانان افغان و حلقهٔ مترقی و آزادی‌خواه ارتباط داشت. بی‌بی‌سنگی در تاریخ معاصر افغانستان اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمن‌خان بود. شعرهای نیمه دوم زندگی او بیشتر رنگ عرفانی و دینی دارد.[۱۱] لیسهٔ مریم، در منطقهٔ خیرخانهٔ کابل و منطقهٔ کوته‌سنگی به نام این زن نام‌گذاری شده است.[۱۲]

فعالیت‌های بی‌بی‌سنگی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بی‌بی‌سنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمن‌خان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلم‌ستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیت‌های او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دست‌گیر و زندانی شود.[۱۳] سخنوری، آگاهی و دانش بی‌بی‌سنگی ترس را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و به‌همین دلیل به‌دستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.[۱۴] در طول سه روز، سلولی از سنگ در منطقهٔ «کوته-سنگی» امروز ساختند و بی‌بی‌سنگی را به آنجا انتقال دادند. او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ قرآن و تدریس تلاش داشت. بی‌بی‌سنگی در زمان حکومت حبیب‌الله فرزند امیرعبدالرحمن به‌عنوان معلم دختران خانوادهٔ شاهی مقرر شد و دختران حبیب‌الله را آموزش می‌داد.[۱۵] بی‌بی‌سنگی در مبارزات استقلال‌طلبانهٔ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیهٔ سلطنت امان‌الله خان پادشاه آزادی‌خواه حاضر شده و فی‌البداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.[۱۶]

سیما سمر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیما سمر، یکی از زنان تأثیرگذار در عرصه سیاست در افغانستان است.[۱۷] او از زنان موفق و الهام‌بخش در افغانستان محسوب می‌شود. وی در ۱۳۳۵ش، در ولایت غزنی، ولسوالی جاغوری به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و هلمند گذراند. سیما در سن نوجوانی و در کلاس هفتم، به‌دلیل تبعیض آشکار جنسیتی، قومیتی و مذهبی، انگیزهٔ خدمات بشردوستانه را در خود پیدا کرد.[۱۸]

سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به کابل رفت و در رشتهٔ پزشکی در دانشگاه کابل ادامهٔ تحصیل داد.[۱۹] او اولین دختر از قوم هزاره بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. سمر در ۱۹۸۶م از دانشکدهٔ طب کابل فارغ‌التحصیل شد و به مناطقی با شرایط سخت و دوردست مأموریت یافت، اما به‌دلیل عدم اطمینان از امنیت جانی، از رفتن به آن مناطق، سرباز زد و به زادگاه خود برگشته و خدمات صحی را آغاز کرد. پس از آن‌که همسر او در دوران نظام کمونسیتی دستگیر شد، به کویتهٔ پاکستان مهاجرت کرد و در شفاخانه‌ای (بیمارستان) در بخش پناهندگان افغانستانی، مشغول به خدمت شد.[۲۰]

سیما سمر زنان را رکن بنیادین جامعه و دارای کرامت انسانی برابر با مردان دانسته و جامعهٔ بشری را بدون در نظر گرفتن جایگاه زن، بی‌معنا می‌دانست. او، همچنین، از جمله دلایل خشونت علیه زنان افغان را، عدم آگاهی خود آنها، عدم دسترسی به مسائل بهداشتِ زنان در مورد باروری، فقر و عدم پشتیبانی مراجع عدلی (قضایی) از زنان می‌داند.[۲۱] هیئت داوران بنیاد آلترناتیو یا زندگی بهتر، کار سیما سمر در زمینهٔ تأمین حقوق بشر در افغانستان را استقامت و فداکاری شجاعانه خوانده است.[۲۲] همچنین از او به‌عنوان بانوی رؤیاهای نسل حاضر افغانستان، آموزگار نسل امروز و ستارهٔ مدنیت یاد شده است.[۲۳] او از معدود زنانی است که پست‌های مهمی را در دولت و بیرون دولت افغانستان، تصاحب کرده است.[۲۴]

مسئولیت‌های سیما سمر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیما سمر، در پی فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانهٔ خود در زمینه‌های گوناگون انسانی، در ۲۰۰۱م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا به‌عنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.[۲۵] سمر در ژوئیه ۲۰۰۲م به‌عنوان معاون لوی‌جرگهٔ اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند دهه جنگ و ناامنی و اولین وزیر زن هزاره‌تبار بود. سیما سمر، در وزارت تازه‌تأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملهٔ کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است:

  • فراهم‌کردن زمینۀ بازگشت زنان به وظایف دولتی؛
  • زمینه‌سازی برای بازگشایی مدارس برای دختران؛
  • ایجاد آموزشگاه‌های سوادآموزی، گل‌دوزی و خیاطی در وزارت امور زنان؛
  • ایجاد مکتب (مدرسه) برای زنان متأهل؛
  • تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژهٔ زنان در سراسر کشور[۲۶] و اختصاص ۵۵ درصد از سهمیهٔ نمایندگی در لویه‌جرگه، برای زنان.[۲۷]

سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از ۱۳۸۱ش تا ۱۳۹۸ش، به‌عنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت و پس از آن به‌عنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بین‌الملل ایفای وظیفه کرد.[۲۸] او در ۱۳۹۷ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجی‌گری صلح را به‌دست‌آورد.[۲۹] همچنین در ۱۳۹۴ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.[۳۰]

فعالیت‌های سیما سمر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • ایجاد سازمان شهدا: نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال ۱۹۸۹م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راه‌اندازی کند. وظیفهٔ این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بی‌سرپرست تعریف شد. همچنین سمر به خدمت‌رسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت خانواده، برنامه‌ریزی خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتهٔ پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمده‌ای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را به‌سوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.[۳۱] سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده کلینیک صحی، در قالب مؤسسهٔ شهدا تأسیس کرد.[۳۲]
  • تأسیس مکتب: سیما سمر در دورهٔ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانش‌آموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود ۸۰۰ نفر در آن مشغول تحصیل بودند.[۳۳] او همچنین ۱۱۹ مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از ۱۵۹ هزار دانش‌آموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانش‌آموزان، بیش از ۵۲ درصد آنها، دختر بودند.[۳۴] علاوه‌بر آن، در حدود ۹۰۲۷ معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ ۴۹۳۰۰ خانم نیز در دوره‌های سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و ۳۷۶ دختر نیز از برنامه‌های زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تاکنون بیش از ۴ میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات حقوق کودکان، حقوق زنان و حقوق بشر آموزش‌های ابتدایی دیده‌اند.[۳۵]
  • تأسیس مؤسسهٔ تحصیلات عالی گوهرشاد: سیما سمر در ۲۰۱۰م مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزش‌های عالی برای جوانان به‌صورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا به‌حال حدود ۳۰۰ دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، ۱۷۰ تن دختر هستند.[۳۶]
  • ایجاد مرکز توانمندسازی زنان: سمر، در کنار مؤسسهٔ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بی‌بضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیم‌خانه در بامیان و غزنی تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیم‌خانه، یتیمان و زنان بی‌سرپرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایت‌های مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.[۳۷]

جوایز و افتخارات سیما سمر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سمر، به‌خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر در زمینهٔ حقوق بشر در سطح ملی و بین‌المللی، در ماه می ۲۰۰۵م از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد به‌عنوان گزارشگر ویژهٔ حقوق بشر در سودان معرفی شد.[۳۸] سیما سمر به‌دلیل خدمات فراوان در زمینهٔ حقوق بشر به‌ویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در ۲۰۰۹م و ۲۰۱۰م نامزد دریافت جایزۀ صلح نوبل شد.[۳۹] سمر بیش از ۲۵ جایزهٔ ملی و بین‌المللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند:

  1. جایزهٔ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در ۱۹۹۴م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛
  2. جایزهٔ Voice of Courage، از کمیسون زنان برای زنان و اطفال مهاجر، در نیویورک؛
  3. جایزهٔ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛
  4. جایزهٔ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.[۴۰]

حبیبه سرابی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

حبیبه سرابی از قوم هزاره است که در ۱۳۳۷ش،[۴۱] در ولایت بغلان متولد شد. پدر او اهل سراب[۴۲] از ولایت غزنی است که در خردسالی به مزارشریف مهاجرت کرده بود.[۴۳] حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورهٔ دبیرستان را در کابل سپری کرد.[۴۴] وی در ۱۳۵۷ش وارد دانشگاه علوم طبی[۴۵] کابل شد و در سال ۱۳۶۰ش در رشتهٔ فارمسی (داروسازی) از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.[۴۶] پس از آن، حبیبه با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد، ادامهٔ تحصیلات خود را در رشتهٔ هماتولوژی (خون‌شناسی) در هند به پایان رساند.[۴۷]

فعالیت‌های حبیبه سرابی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سرابی فعالیت علمی خود را از انستیتوت ملی لابراتواری طبی دانشگاه کابل آغار کرد.[۴۸] او تا قبل از حکومت اول طالبان، در دانشگاه علوم طبی کابل تدریس می‌کرد.[۴۹] او، همچنین به‌مدت ده سال استاد انستیتوت (مؤسسه) آموزش‌های متوسط پزشکی در کابل[۵۰] در بخش‌های همتولوژی، مایکروبیالوژی و فارمکولوژی بود.[۵۱] حبیبه در سال ۱۹۹۸م در انستیتوت آموزش افغان مشغول به آموزش شد. حبیبه پس از اوج‌گیری اعتراضات علیه حکومت وابسته به شوروی با جمعی از دانشجویان، اتحادیهٔ دانشجویان معترض را تأسیس کرد و به‌عنوان یکی از اعضای برجستهٔ آن علیه نظام حاکم، فعالیت می‌کرد.[۵۲] سرابی در اردوگاه‌های مهاجرین در پاکستان دوره‌های آموزشی برگزار کرد.[۵۳] در زمان حاکمیت اول طالبان دوره‌های کوتاه‌مدت سوادآموزی را در کابل، جلال‌آباد و مزارشریف به‌صورت مخفیانه راه‌اندازی کرد[۵۴] و یکی از فعالین در بخش حقوق زنان بود.[۵۵]

مهم‌ترین مسؤلیت‌های سرابی عبارتند از:

  1. اشتراک در کنفرانس بن در سال ۱۳۸۰ش؛[۵۶]
  2. وزیر امور زنان در دولت انتقالی در سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ش؛[۵۷]
  3. والی بامیان در زمان حکومت حامد کرزی از سال ۱۳۸۴ش تا ۱۳۹۲ش؛[۵۸]
  4. مشاور دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی، در امور زنان و جوانان؛[۵۹]
  5. معاون شورای عالی صلح در سال ۲۰۱۶م؛[۶۰]
  6. عضو تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه.[۶۱]

مهم‌ترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است:

  1. ایجاد برنامهٔ درازمدت در حمایت از حقوق زنان برای بهبود وضعیت زندگی آنها؛[۶۲]
  2. آموزش جندر (تساوی حقوق زن و مرد) در وزارت امور زنان؛
  3. توسعهٔ آموزش جندر در سطح وزارتخانه‌ها و ولایات مراکز انکشافی زنان؛
  4. ایجاد بخش‌های جندر در وزارتخانه‌های مهم کشور؛
  5. داشتن برنامه مدون در رابطه با خشونت علیه زنان و اجرای آن برنامه‌ها؛
  6. عضو گروه تطبیق کنوانسیون منع هرگونه تبعیض علیه زنان؛
  7. فعالیت‌های آموزشی در رابطه با تعلیم و تربیت دختران در بامیان؛
  8. مشارکت دادن زنان در اقتصاد، تجارت و پلیس.[۶۳]

افتخارات و جوایز حبیبه سرابی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ثبت‌شدن بیوگرافی حبیبه سرابی در مرکز بین‌المللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رئیس‌جمهور وقت به‌دلیل تطبیق حاکمیت قانون در ۱۳۸۵ش دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامهٔ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورهٔ فعالیت‌های خود به‌دست آورده است.[۶۴] حبیبه سرابی علاوه‌بر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بین‌المللی دریافت کرده که عبارت است از:

  1. دریافت جایزهٔ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیت‌های خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی در ۲۰۲۱م.[۶۵]
  2. کسب جایزهٔ صلح جهانی ادارهٔ انکشافی سازمان ملل، اِن پیس (N-peace awards) به‌دلیل تلاش در زمینهٔ توانمندی زنان، حکومت‌داری خوب، ارزش‌دادن به حقوق بشر و تأمین صلح، در ۲۰۱۶م که توسط نهاد توسعه‌ای سازمان ملل در تایلند به او اهدا شد.[۶۶]
  3. جایزهٔ نهاد رامون مگسیسی مشهور به جایزه صلح نوبل آسیا،[۶۷] به‌دلیل فعالیت در زمینهٔ دفاع از حقوق زنان و ترویج آموزش در یک محیط جنگ‌زده که تغییرات اجتماعی سودمندی ایجاد کرده بود.[۶۸]
  4. کسب جایزهٔ «Prestigious Ramon Magsaysay» در ۲۰۱۳م، به‌دلیل فعالیت در زمینهٔ آموزش دختران و حکومت‌داری خوب؛[۶۹]
  5. دریافت جایزهٔ Jason از Children Squer ایالت اوماهای آمریکا.[۷۰]

شکردخت جعفری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شکردخت جعفری در ۱۳۵۶ش[۷۱] در ولسوالی (شهرستان) سنگ‌تخت از توابع ولایت دایکندی افغانستان متولد شد.[۷۲] او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغال‌گران شوروی، شکردخت و خانوادهٔ او مجبور به ترک زادگاه خود شده[۷۳] و در شش‌سالگی همراه با خانواده به ایران مهاجرت کردند.[۷۴] شکردخت با دریافت کارت اقامت در ایران، دوره‌های تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند.[۷۵]

شکردخت در ۱۳۷۵ش در رشتهٔ تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز در ۱۳۷۹ش به‌دست‌آورد.[۷۶] او دورهٔ کارشناسی ارشد را در رشتهٔ فیزیک پزشکی، با بورسیه‌ای که از طرف سازمان بین‌المللی اتمی افغانستان در ۱۳۸۹ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند[۷۷] و به‌دلیل نتیجهٔ عالی، موفق به دریافت بورسیهٔ دکترا از این دانشگاه شد. او دورهٔ دکترای خود را در مرکز فیزیک هسته‌ای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند.[۷۸]

فعالیت‌های علمی شکردخت جعفری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

جعفری در ۱۳۸۳ش همراه با همسر و فرزند خود به افغانستان بازگشت و در دانشگاه پزشکی کابل به‌عنوان استادیار شروع به کار کرد.[۷۹] او، اکنون به‌عنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری انگلستان کار می‌کند.[۸۰] مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، به‌روزرسانی برنامهٔ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورهٔ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل داده‌ها، رهبری یک پروژهٔ ملی برای ایجاد مرکز سرطان‌شناسی در ۲۰۰۸م از جمله فعالیت‌های علمی شکردخت جعفری هستند.[۸۱]

از جمله مسئولیت‌های شکردخت جعفری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. نمایندگی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در کمیسیون مستقل انرژی اتمی کشور؛[۸۲]
  2. سوپروایزری بخش رادیولوژی بیمارستان فرانسوی کودکان در کابل؛[۸۳]
  3. از مؤسسین کمیسیون مستقل انرژی اتمی افغانستان؛
  4. مسئول پروژهٔ تأسیس مرکز رادیوتراپی در دانشگاه طبی کابل با همکاری سازمان بین‌المللی انرژی اتمی از ۱۳۸۷ش تا میزان (مهر)۱۳۹۱ش؛
  5. کسب تأییدیهٔ سازمان بین‌المللی انرژی اتمی برای ساخت دو پروژهٔ مرکز رادیولوژی و براکی‌تراپی؛[۸۴]
  6. فعالیت در بخش رادیولوژی بیمارستان‌های بنیاد آغاخان.[۸۵]

اختراعات شکردخت جعفری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. اختراع دستگاه دوزسنج ثبت تشعشعات پرتودرمانی سرطان؛ این دستگاه دوزسنج که با استفاده از مهره‌های ساده شیشه‌ای ساخته شده، می‌تواند میزان اشعهٔ دریافتی بیماران سرطانی در زمان رادیوتراپی را با دقت بسیار بالا و در بازهٔ زمانی مناسب اندازه‌گیری کند.[۸۶]
  2. اختراع سیستم اندازه‌گیری سه‌بُعدی دوز اشعه برای درمان سرطان؛ این سیستم سه‌بُعدی دوزسنج با قرار گرفتن داخل بدن بیمار سرطانی مقدار دقیق تشعشع دریافتی بدن بیمار را ثبت کرده و پزشکان با خواندن آن می‌توانند میزان اشعهٔ دریافتی بدن بیمار را بسنجند.[۸۷]

جوایز و افتخارات شکردخت جعفری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شکردخت جعفری، برندهٔ جایزهٔ زنان در نوآوری ۲۰۱۶م بریتانیا در میان ۱۶۰۰ شرکت‌کننده از کشورهای مختلف[۸۸] بود که به‌دلیل ارائهٔ روش جدید پرتودرمانی برای بیماران سرطانی آن را دریافت کرد.[۸۹]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وب‌سایت روایت.
  2. ↑ .«بی‌بی‌سنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) می‌گویند؟»، وب‌سایت ماریادارو.
  3. ↑ .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.
  4. ↑ .«مختصات افغانستان»، وب‌سایت قاموس کبیر.
  5. ↑ .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیس‌بوک زنان پیشگام افغانستان.
  6. ↑ .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان
  7. ↑ .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وب‌سایت افغان جرمن.
  8. ↑ .«تاریخچه کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.
  9. ↑ .«زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیس‌بوک زنان پیشگام افغانستان.
  10. ↑ .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.
  11. ↑ .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.
  12. ↑ .«تاریخچۀ کوته‌سنگی کابل»، وب‌سایت یوتیوب.
  13. ↑ .شعور، «مریم یا (بی‌بی‌سنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.
  14. ↑ «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی.
  15. ↑ شعور، «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.
  16. ↑ . شعور، «بی‌بی‌سنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان.
  17. ↑ شهیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، وب‌سایت خبرنامه.
  18. ↑ «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس.
  19. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  20. ↑ مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
  21. ↑ احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.
  22. ↑ مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
  23. ↑ «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد.
  24. ↑ «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.
  25. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  26. ↑ محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.
  27. ↑ احمدی، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ.
  28. ↑ «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.
  29. ↑ «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یک‌رمان.
  30. ↑ «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال.
  31. ↑ محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.
  32. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  33. ↑ مومن‌زاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
  34. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  35. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  36. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  37. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  38. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  39. ↑ «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.
  40. ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی.
  41. ↑ «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه
  42. ↑ «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی
  43. ↑ « زندگی‌نامه هیئت مذاکره کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک
  44. ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی
  45. ↑ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه
  46. ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی
  47. ↑ «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی
  48. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
  49. ↑ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه
  50. ↑ «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی.
  51. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
  52. ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
  53. ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
  54. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
  55. ↑ «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
  56. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
  57. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
  58. ↑ «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان
  59. ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
  60. ↑ «بانوان تاریخ‌ساز؛ 10 زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه
  61. ↑ «زندگی‌نامه هیئت مذاکره‌کننده صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک
  62. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
  63. ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی.
  64. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
  65. ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
  66. ↑ «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا.
  67. ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
  68. ↑ «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی.
  69. ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
  70. ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
  71. ↑ شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
  72. ↑ «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.
  73. ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
  74. ↑ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.
  75. ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
  76. ↑ «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دایکندی.
  77. ↑ «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
  78. ↑ «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.
  79. ↑ «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام‌آوران افغانستان
  80. ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
  81. ↑ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب‌سایت فارسی وان
  82. ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجرنیوز.
  83. ↑ «شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس .
  84. ↑ «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکرآب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی ولایت دایکندی.
  85. ↑ «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
  86. ↑ «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه‌پرس.
  87. ↑ «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.
  88. ↑ «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
  89. ↑ «از ساخت گردنبد تا ابداع وسیله‌ی پرتو درمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • احمدی، فاطمه، «سیما سمر: به مردان می‌گویم که زنانه کار کنند»، وب‌سایت هفته‌نامه نیمرخ، تاریخ انتشار: ۲ میزان ۱۳۹۶ش.
  • «از ساخت گردنبند تا ابداع وسیلهٔ پرتودرمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مهر ۱۳۹۶ش.
  • «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وب‌سایت چکاد، تاریخ درج مطلب: ۲۲ مهر ۱۳۹۸ش.
  • «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۱۲ فوریه ۲۰۱۷م.
  • «بانوان تاریخ‌ساز؛ ۱۰ زن افغان که اولین‌ها در عرصه‌های کاری خود بوده‌اند»، وب‌سایت خبرنامه، تاریخ درج مطلب: ۳ تیر ۱۳۹۵ش.
  • «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۲.
  • «بی‌بی‌سنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) می‌گویند؟»، وب‌سایت ماریادارو، تاریخ بازدید: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ش.
  • «بیوگرافی سیما سمر، انجمن یک‌رمان»، تاریخ درج مطلب: ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰م. «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وب‌سایت هزاره انترنشنال، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش.
  • «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(۳) احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ فوریه ۲۰۱۴م.
  • «تاریخچه کوته‌سنگی کابل»، یوتیوب، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
  • «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد، تاریخ بازدید: ۹ بهمن ۱۴۰۱ش.
  • «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۳۹۳ش.
  • «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جین‌ها اجنسی، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
  • «زنان پیشگام افغانستان، بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحهٔ فیس‌بوک زنان‌پیشگام افغانستان، تاریخ بازدید: ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ ش.
  • «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وب‌سایت روایت، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ش.
  • «زندگی‌نامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وب‌سایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: ۲۴ دی ۱۳۹۹ش.
  • «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وب‌سایت بشارت، تاریخ درج مطلب: ۹ آذر ۱۳۹۵ش.
  • «زندگی‌نامه هیئت مذاکره‌کنندهٔ صلح بین افغان‌ها»، آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰م.
  • «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی، تاریخ درج مطلب: ۱۰ مهر ۱۳۸۹ش.
  • شعور، اسدالله، «بی‌بی‌سنگی شیرزن مبارز و سخنور، نشر شده»، وب‌سایت دیکشنری آنلاین افغان، تاریخ درج مطلب: ۱۳/۶/۲۰۲۰م.
  • «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگی‌ساز افغان»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۶ دسامبر ۲۰۱۶م.
  • «شکردخت جعفری از دشواری‌های مهاجرت تا کارنامهٔ درخشان علمی»، مهاجر نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۴ دسامبر ۲۰۱۹م.
  • «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۴ دی ۱۴۰۰ش.
  • «شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۱۰ آذر ۱۳۹۵ش.
  • «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه‌پرس، تاریخ درج مطلب: ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱م.
  • شهیر، علی‌شیر، «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، تاریخ درج مطلب: ۱۸ اسفند ۱۳۹۵ش.
  • «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام‌آوران افغانستان، تاریخ بازدید: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ش.
  • علومی، ناهید، «مشارکت زنان نام‌دار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وب‌سایت افغان جرمن، تاریخ درج مطلب: ۲۰/۵/۲۰۲۱م.
  • «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب‌سایت فارسی وان، تاریخ بازدید: ۱۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
  • «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: فروردین ۱۳۸۲ش.
  • «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمان‌رشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ دی ۱۳۹۴ش.
  • ماهوره، ثریا، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وب‌سایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: ۷ تیر ۱۳۹۸ش.
  • محبی، نورعلی، «بیوگرافی مختصر داکتر سیما سمر، وبلاگ عصیان»، تاریخ درج مطلب: ۱۹ تیر ۱۳۹۲ش.
  • . «مختصات افغانستان»، وب‌سایت قاموس کبیر، تاریخ بازدید: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ش.
  • «معرفی و بیوگرافی شکردخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع‌رسانی دایکندی، تاریخ درج مطلب: ۹ آذر ۱۳۹۵ش.
  • مؤمن‌زاده، «سیما سمر برندهٔ جایزهٔ زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۱ش.
  • «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۹ دی ۱۳۹۵ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:زنان_موفق_افغانستان&oldid=58516»