پرش به محتوا

پیش‌نویس:راحت‌طلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>راحت‌طلبی</big>'''؛ تن‌آسایی و تنبلی.
[[پرونده:راحت طلبی 1.jpg|جایگزین=سریال تلویزیونی باز مدرسم دیر شد|بندانگشتی|بازنمایی راحت‌طلبی در سریال تلویزیونی باز مدرسم دیر شد؛ تصویری از پشت‌صحنه سریال]]
{{درشت|'''راحت‌طلبی'''}}؛ تن‌آسایی و تنبلی.


راحت‌طلبی یکی از مهمترین خطرهای درونی برای انسان است که با گرفتن نشاط و حرکت از او، مانع رسیدن به کمال و سعادت می‌شود. میل به راحتی در همه وجود دارد و برای حرکت به‌سوی اهداف، اولین گام، مقاومت در برابر راحت‌طلبی است. همچنانکه راحت‌طلبی دامنگیر فرد می‌شود یک جامعه نیز ممکن است به راحت‌طلبی مبتلا شود. اصلاح سبک زندگی و پرهیز از عادت‌هایی که موجب راحت‌طلبی می‌شود از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از روحیۀ راحت‌طلبی است.
راحت‌طلبی یکی از مهم‌ترین خطرهای درونی برای انسان است که با گرفتن نشاط و حرکت از او، مانع رسیدن به کمال و سعادت می‌شود. میل به راحتی در همه وجود دارد و برای حرکت به‌سوی اهداف، اولین گام، مقاومت در برابر [[راحت‌طلبی]] است. همچنانکه راحت‌طلبی دامنگیر فرد می‌شود یک جامعه نیز ممکن است به راحت‌طلبی مبتلا شود. اصلاح [[سبک زندگی]] و پرهیز از عادت‌هایی که موجب راحت‌طلبی می‌شود از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از روحیهٔ راحت‌طلبی است.
==مفهوم‌شناسی==
 
راحت‌طلبی به‌معنای تنبلی، آسایش‌خواهی،<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8/ دهخدا، لغت‌نامه، «ذیل واژه راحت‌طلب»، وب‌سایت آبادیس.]</ref> گریزان‌بودن از کار و تلاش<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، 1386ش، ج4، ص3534.</ref> و تن‌ندادن به کار است.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/274753/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 مشکینی، «اخلاق در اسلا»، ۱۳۶۱ش، ص۶.]</ref> راحت‌طلبی به‌معنای نفی راحتی و استراحت نیست، اما هنگامی استراحت معنا می‌یابد که پس از کار و تلاش و برای تجدید قوا باشد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>
==مفهوم‌شناسی راحت طلبی==
راحت‌طلبی به‌معنای تنبلی، آسایش‌خواهی،<ref>[https://abadis.ir/fatofa/راحت-طلب/ دهخدا، لغت‌نامه، «ذیل واژه راحت‌طلب»، وب‌سایت آبادیس.]</ref> گریزان‌بودن از کار و تلاش<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، 1386ش، ج4، ص3534.</ref> و تن‌ندادن به کار است.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/274753/اخلاق-در-اسلام مشکینی، «اخلاق در اسلا»، ۱۳۶۱ش، ص۶.]</ref> راحت‌طلبی به‌معنای نفی راحتی و استراحت نیست، اما هنگامی استراحت معنا می‌یابد که پس از کار و تلاش و برای تجدید قوا باشد.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>


==مصادیق راحت‌طلبی==
==مصادیق راحت‌طلبی==
راحت‌طلبی مصداق‌های زیادی می‌تواند داشته باشد و فقط «روی مبل نشستن» یا «کم کار کردن» نیست بلکه برای هر فرد و متناسب با موقعیت‌های مختلف مصداق‌های راحت‌طلبی تفاوت می‌کند.<ref>[http://panahian.bayanmanavi.ir/post/510 پناهیان، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان.] </ref> بعضی مصادیق آن عبارت است از:
راحت‌طلبی مصداق‌های زیادی می‌تواند داشته باشد و فقط «روی مبل نشستن» یا «کم‌کار کردن» نیست بلکه برای هر فرد و متناسب با موقعیت‌های مختلف مصداق‌های راحت‌طلبی تفاوت می‌کند.<ref>[http://panahian.bayanmanavi.ir/post/510 پناهیان، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> بعضی مصادیق آن عبارت است از:
===راحت‌طلبی در تولید علم:===
 
تلاش نکردن یک دانشمند برای به‌دست آوردن مطالب علمی و ترجیح دادن استفاده از دست‌رنج دانشی دیگران بر تلاش علمی،<ref>[https://noorlib.ir/book/view/122661?volumeNumber=1&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html&query=%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA%20%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C خمینی، اجتهاد و تقلید، 1387ش، ص6.]</ref> یکی از مصداق‌های راحت‌طلبی است.
===راحت‌طلبی در تولید علم===
===راحت‌طلبی در کار اقتصادی:===
تلاش نکردن یک دانشمند برای به‌دست آوردن مطالب علمی و ترجیح دادن استفاده از دست‌رنج دانشی دیگران بر تلاش علمی،<ref>[https://noorlib.ir/book/view/122661?volumeNumber=1&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html&query=راحت%20طلبی خمینی، اجتهاد و تقلید، 1387ش، ص6.]</ref> یکی از مصداق‌های راحت‌طلبی است.
گاهی فرد و یا حتی یک جامعه دچار روحیۀ راحت‌طلبی شده و از کار اقتصادی گریزان می‌شود.<ref>[http://radioeqtesad.ir/ChannelNewsDetails/?m=090001&n=90467 کثیری، «راحت‌طلبی آفت جدی كسب و كار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد.]</ref> بی‌میلی در کسب توانایی‌ها و تخصص‌های مورد نیاز و عدم جدیت برای رسیدن به آن، راحت‌طلبی در کار اقتصادی است.<ref>تنبلي اجتماعي مانع اساسي در پیشرفت ملی، 1395ش، ص32.</ref> همچنانکه در دهه‌های اخیر، روحیۀ راحت‌طلبی در بعضی جوانان موجب شده است که آنها به‌جای کسب تخصص و مهارت و کارآفرینی، به‌دنبال کار اداری و استخدام دولتی باشند.<ref>[http://jafarhashemlou.blogfa.com/post/3364 هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.]</ref>  
 
===راحت‌طلبی فکری:===
===راحت‌طلبی در کار اقتصادی===
بعضی ممکن است فکر خود را تعطیل کرده و ترجیح بدهند بدون اینکه زحمت فکر کردن را به خود بدهند، دیگران برای آنها فکر کرده و جواب را بدهند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 13۹۷ش، ص77.</ref>  
گاهی فرد یا حتی یک جامعه دچار روحیهٔ راحت‌طلبی شده و از کار اقتصادی گریزان می‌شود.<ref>[http://radioeqtesad.ir/ChannelNewsDetails/?m=090001&n=90467 کثیری، «راحت‌طلبی آفت جدی کسب و کار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد.]</ref> بی‌میلی در کسب توانایی‌ها و تخصص‌های مورد نیاز و عدم جدیت برای رسیدن به آن، راحت‌طلبی در کار اقتصادی است.<ref>تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی، 1395ش، ص32.</ref> همچنانکه در دهه‌های اخیر، روحیهٔ راحت‌طلبی در بعضی [[جوانی|جوانان]] موجب شده است که آنها به‌جای کسب تخصص و مهارت و کارآفرینی، به‌دنبال کار اداری و استخدام دولتی باشند.<ref>[http://jafarhashemlou.blogfa.com/post/3364 هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.]</ref>
===راحت‌طلبی در دفاع از حق:===
 
فردی که حاضر نباشد برای دفاع از حق خود را به‌ دردسر بیندازد، دچار نوعی راحت‌طلبی است.<ref>[https://tanhamasir66.blog.ir/post/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-7-%D8%B4%D9%88%D9%82%D8%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C پناهیان، «قسمت سوم، جلسه 7، شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر.] </ref>
===راحت‌طلبی فکری===
بعضی ممکن است فکر خود را تعطیل کرده و ترجیح بدهند بدون اینکه زحمت فکر کردن را به خود بدهند، دیگران برای آنها فکر کرده و جواب را بدهند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 13۹۷ش، ص77.</ref>
 
===راحت‌طلبی در دفاع از حق===
فردی که حاضر نباشد برای دفاع از حق خود را به دردسر بیندازد، دچار نوعی راحت‌طلبی است.<ref>[https://tanhamasir66.blog.ir/post/جلسه-7-شوق،-عامل-اصلی-مبارزه-با-راحت-طلبی پناهیان، «قسمت سوم، جلسه 7، شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر.]</ref>


==اهمیت مبارزه با راحت‌طلبی==
==اهمیت مبارزه با راحت‌طلبی==
راحت‌طلبی در نهاد انسان سرشته شده<ref>خمینی‌، شرح چهل حدیث، 1380ش، ص 186.</ref> و انسان ميل به راحت‌طلبى دارد.<ref> [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19872 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> با اين‌حال صاحب‌نظران، راحت‌طلبی را دشمن‌ترین چیز برای انسان برشمرده‌اند<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 28، صدرا، 1376ش، ص 632.</ref> که موجب می‌شود فرد با وجود شناخت کمال و راه سعادت، به‌سوی آن قدمی بر ندارد و مشکلات راه را تحمل نکند.<ref>شبر، اخلاق، 1374ش، ص13؛ مطهری، انسان‌شناسی قرآن، 1402ش، ص 277.</ref> از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تنها افرادی به موفقیت می‌رسند که در مرحلۀ اول در مبارزه با میل راحت‌طلبی خود پیروز شوند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19872 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> پرکاری و تلاش لازمۀ هر موفقیتی است<ref>فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52. </ref> و هیچ ملت و جامعه‌ای با تن‌‌آسایی به‌جایی نرسیده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3330 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.]</ref>
راحت‌طلبی در نهاد انسان سرشته شده<ref>خمینی، شرح چهل حدیث، 1380ش، ص 186.</ref> و انسان میل به راحت‌طلبی دارد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19872 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> با این‌حال صاحب‌نظران، راحت‌طلبی را دشمن‌ترین چیز برای انسان برشمرده‌اند<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 28، صدرا، 1376ش، ص 632.</ref> که موجب می‌شود فرد با وجود شناخت کمال و راه سعادت، به‌سوی آن قدمی برندارد و مشکلات راه را تحمل نکند.<ref>شبر، اخلاق، 1374ش، ص13؛ مطهری، انسان‌شناسی قرآن، 1402ش، ص 277.</ref>
 
از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تنها افرادی به موفقیت می‌رسند که در مرحلهٔ اول در مبارزه با میل راحت‌طلبی خود پیروز شوند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19872 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> پرکاری و تلاش لازمهٔ هر موفقیتی است<ref>فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52.</ref> و هیچ ملت و جامعه‌ای با تن‌آسایی به‌جایی نرسیده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3330 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref>


==پیامدهای راحت‌طلبی==
==پیامدهای راحت‌طلبی==
فرهنگ راحت‌طلبی موجب آسیب‌های اجتماعی مانند دیر ازدواج کردن و یا تأخیر در فرزندآوری پس از [[ازدواج]] می‌شود. همچنین فرهنگ راحت‌طلبي موجب شده بعضی خانواده‌ها وظیفۀ تربیت فرزند را بر عهده نگرفته و آن ‌را به مؤسسات بيرونی بسپارند. بعضی کارشناسان یکی از عوامل افزایش مؤسسات تربیت کودک، شیرخوارگاه‌ها و مانند آن در دهه‌های اخیر را همین مسئله دانسته‌اند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/8180/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%88%D8%B8%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9% مصباح يزدي، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سايت أيت‌الله مصباح يزدی.] </ref> از نظر اقتصادی نیز راحت‌طلبی موجب خروج سرمایه‌های مالی از جریان تولید و اشتغال شده و در نتیجه موجب سکون، اختلال و بی‌نظمی در اقتصاد کشور می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/381492/fa قربی و جمشیدی‌ها، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، ۱۳۹۸ش، ص21.]</ref> همچنین توسعه نیافتگی و وابسته بودن به تولیدات و محصولات کشورهای دیگر با این‌که توانایی تولید را داشته‌اند و یا استفاده از ذخیره‌هایی مانند نفت و گاز بدون این‌که کار و تلاشی را بر روی آن انجام دهند از دیگر نتایج گسترش راحت‌طلبی در یک جامعه است.<ref>تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص22-24.</ref> از نظر کارشناسان، راحت‌طلبی در مصرف انرژی و اسراف در آن نیز تاثیرگذار است. برای مثال در زمستان به‌جای پوشیدن لباس گرم، دمای محیط را بالا برده که موجب مشکلات ملی در تامین انرژی در سراسر کشور می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/81917066/%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D9%83%D9%86%DB%8C%D8%AF ساكی، «راحت‌طلبی ممنوع / درجه حرارت را تنظیم كنید»، خبرگزاری ایرنا.] </ref>
فرهنگ راحت‌طلبی موجب آسیب‌های اجتماعی مانند دیر ازدواج کردن یا تأخیر در [[فرزندآوری]] پس از [[ازدواج]] می‌شود. همچنین فرهنگ راحت‌طلبی موجب شده بعضی خانواده‌ها وظیفهٔ [[تربیت]] فرزند را بر عهده نگرفته و آن را به مؤسسات بیرونی بسپارند. بعضی کارشناسان یکی از عوامل افزایش مؤسسات تربیت [[کودک]]، شیرخوارگاه‌ها و مانند آن در دهه‌های اخیر را همین مسئله دانسته‌اند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/8180/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%88%D8%B8%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9% مصباح یزدی، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سایت أیت‌الله مصباح یزدی.]</ref>
از نظر پیامدهای فردی نیز، راحت‌طلبى زمينه‌ساز فردگرايى و انزواطلبى شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35287?volumeNumber=1&sectionNumber=1&pageNumber=65&viewType=html&query=%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA%20%D8%B7%D9%84%D8%A8 بافكار، تعاون و همیاری در حج و زیارت، ۱۳۹۱ش، ص۶۵.] </ref> و مانع ادای وظایف و حقوق خود و دیگران می‌شود.<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص562.</ref> همچنین عقب افتادن کارها و در نتیجه کاهش بازدهی و پشیمانی و کاهش [[اعتماد به نفس]]،<ref>[http://jafarhashemlou.blogfa.com/post/3364 هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.]</ref> از پیامدهای فردی راحت‌طلبی است.
 
از نظر اقتصادی نیز راحت‌طلبی موجب خروج سرمایه‌های مالی از جریان تولید و اشتغال شده و در نتیجه موجب سکون، اختلال و بی‌نظمی در اقتصاد کشور می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/381492/fa قربی و جمشیدی‌ها، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، ۱۳۹۸ش، ص21.]</ref> همچنین توسعه نیافتگی و وابسته بودن به تولیدات و محصولات کشورهای دیگر با این‌که توانایی تولید را داشته‌اند یا استفاده از ذخیره‌هایی مانند نفت و گاز بدون این‌که کار و تلاشی را بر روی آن انجام دهند از دیگر نتایج گسترش راحت‌طلبی در یک جامعه است.<ref>تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص22-24.</ref>
 
از نظر کارشناسان، راحت‌طلبی در [[مصرف انرژی]] و اسراف در آن نیز تأثیرگذار است. برای مثال در [[زمستان]] به‌جای پوشیدن لباس گرم، دمای محیط را بالا برده که موجب مشکلات ملی در تأمین انرژی در سراسر کشور می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/81917066/راحت-طلبی-ممنوع-درجه-حرارت-را-تنظیم-كنید ساکی، «راحت‌طلبی ممنوع / درجه حرارت را تنظیم کنید»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
 
از نظر پیامدهای فردی نیز، راحت‌طلبی زمینه‌ساز فردگرایی و انزواطلبی شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35287?volumeNumber=1&sectionNumber=1&pageNumber=65&viewType=html&query=راحت%20طلب بافکار، تعاون و همیاری در حج و زیارت، ۱۳۹۱ش، ص۶۵.]</ref> و مانع ادای وظایف و حقوق خود و دیگران می‌شود.<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص562.</ref> همچنین عقب افتادن کارها و در نتیجه کاهش بازدهی و پشیمانی و کاهش [[اعتماد به نفس]]،<ref>[http://jafarhashemlou.blogfa.com/post/3364 هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.]</ref> از پیامدهای فردی راحت‌طلبی است.


==عوامل راحت‌طلبی==
==عوامل راحت‌طلبی==
===سبک زندگی مدرن:===
===سبک زندگی مدرن===
سبک زندگی مدرن از عوامل مهم در ایجاد روحیۀ راحت‌طلبی در افراد است و در این سبک زندگی آنچه اولویت پیدا می‌کند راحتی افراد است نه سلامتی آنها.<ref>عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.</ref>
سبک زندگی مدرن از عوامل مهم در ایجاد روحیهٔ راحت‌طلبی در افراد است و در این سبک زندگی آنچه اولویت پیدا می‌کند راحتی افراد است نه سلامتی آنها.<ref>عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.</ref>
===لذت‌طلبی:===
 
[[لذت‌جویی]] افراطی از جمله عوامل ایجاد راحت‌طلبی در فرد است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>
===لذت‌طلبی===
===عادت به‌ بیکاری:===
[[لذت‌جویی]] افراطی از جمله عوامل ایجاد راحت‌طلبی در فرد است.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
عادت به بطالت و بیکاری موجب ایجاد روحیۀ راحت‌طلبی در افراد می‌شود.<ref>خوانساری، ‌شرح غرر الحکم، 1366ش، ج3، ص112. </ref>
 
===شیوه‌های نادرست فرزندپروری در بعضی خانواده‌ها:===
===عادت به بیکاری===
روش‌ها و الگوهای تربیتی ناصحیح در خانواده‌ها موجب شکل‌گیری راحت‌طلبی در فرزندان آنها می‌شود. برای مثال نسپردن مسئولیت‌های سخت به فرزندان و متکفل شدن وظایف آنها و یا فرهنگ فرزندسالاری در بعضی از [[خانواده|خانواده‌ها]] از جمله موارد آن است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>  
عادت به بطالت و بیکاری موجب ایجاد روحیهٔ راحت‌طلبی در افراد می‌شود.<ref>خوانساری، شرح غرر الحکم، 1366ش، ج3، ص112.</ref>
===رسانه‌ها:===
 
راحت‌طلبی از طریق رسانه‌ها نیز می‌تواند به جامعه القا شود. برای مثال فیلمی که دیر بیدارشدن از خواب را به‌عنوان یک چیز عادی به مخاطب نمایش می‌دهد، در واقع راحت‌طلبی را به مخاطب خود یاد می‌دهد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>
===شیوه‌های نادرست فرزندپروری در بعضی خانواده‌ها===
===دوستان راحت‌طلب:===
روش‌ها و الگوهای تربیتی ناصحیح در خانواده‌ها موجب شکل‌گیری راحت‌طلبی در فرزندان آنها می‌شود. برای مثال نسپردن مسئولیت‌های سخت به فرزندان و متکفل شدن وظایف آنها یا [[فرهنگ]] فرزندسالاری در بعضی از [[خانواده]]‌ها از جمله موارد آن است.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
دوستان تنبل و راحت‌طلب موجب سرایت راحت‌طلبی به هم‌نشینان خود می‌شوند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>  
 
===بی‌برنامگی:===
===رسانه‌ها===
بی‌نظمی و نداشتن برنامه به‌مرور زمان موجب انباشتن کارها شده و در نتیجه خود را ناتوان از انجام آن همه کار تصور کرده و دست از تلاش می‌کشد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>  
راحت‌طلبی از طریق رسانه‌ها نیز می‌تواند به جامعه القا شود. برای مثال فیلمی که دیر بیدارشدن از [[خواب]] را به‌عنوان یک چیز عادی به [[مخاطب]] نمایش می‌دهد، در واقع راحت‌طلبی را به مخاطب خود یاد می‌دهد.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
===غفلت‌کردن:===
 
غافل شدن از وظایف و اهداف ازجمله عوامل راحت‌طلبی است.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص69.</ref>  
===دوستان راحت‌طلب===
===افسردگی:===
دوستان تنبل و راحت‌طلب موجب سرایت راحت‌طلبی به هم‌نشینان خود می‌شوند.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
[[افسردگی]] روحی و روانی از دیگر عوامل گوشه‌گیری و دست از کار کشیدن است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>
 
===بی‌برنامگی===
بی‌نظمی و نداشتن برنامه به‌مرور زمان موجب انباشتن کارها شده و در نتیجه خود را ناتوان از انجام آن همه کار تصور کرده و دست از تلاش می‌کشد.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
 
===غفلت‌کردن===
غافل شدن از وظایف و اهداف ازجمله عوامل راحت‌طلبی است.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص69.</ref>
 
===افسردگی===
[[افسردگی]] روحی و روانی از دیگر عوامل گوشه‌گیری و دست از کار کشیدن است.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>


==نکوهش راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی==
==نکوهش راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی==
راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی،<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، ۱۳۹۲ش، ص۵۵۹.</ref> از مصادیق محبت‌به دنیا معرفی شده است.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/70/59/%D9%81%D9%8E%D8%AA%D9%8E%D8%B4%D9%8E%D8%B9%D9%91%D9%8E%D8%A8%D9%8E_%D9%85%D9%90%D9%86%D9%92_%D8%B0%D9%8E%D9%84%D9%90%D9%83%D9%8E_%D8%AD%D9%8F%D8%A8%D9%91%D9%8F_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%91%D9%90%D8%B3%D9%8E%D8%A7%D8%A1%D9%9 مجلسي، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٠، ص٥٩.] </ref> پیشوایان شیعه به پیروان خود سفارش کرده‌اند که از آفت راحت‌طلبی به خدا پناه ببرند و از او مدد بگیرند.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/95/93/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%91%D9%87%D9%8F%D9%85%D9%91%D9%8E_%D8%A7%D9%86%D9%91%D9%89_%D8%A7%D8%B9%D9%8F%D9%88%D8%B0%D9%8F_%D8%A8%D9%90%D9%83_%D9%85%D9%90%D9%86%D9%8E_%D8%A7%D9%84%D9%92%D9%83%D8%B3%D9%8E%D9%84%D9%90_%D9%88%D9 مجلسي، بحار الأنوار، 1403ق، ج95، ص93.] </ref> در بعضي روايات به تنگ‌دستی،<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/75/59/%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%AC%D8%AA مجلسي، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٥،. ص٥٩.] </ref> غم و اندوه<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/78/191/%D9%85%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84_%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%85 مجلسي، بحار الأنوار، 1403ق، جج٧٨، ص١٩١.] </ref> و ازدست دادن اعتماد مردمی،<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref> به‌عنوان پیامدهای راحت‌طلبی اشاره شده است. امام علی تأخیر انداختن در کارها را نشانۀ تنبلی و راحت‌طلبی دانسته<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12667/1/152/%D8%AA%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86 تميمي أمدي، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ۱۳۶۶ش، ص١٥٢.] </ref> و راه مقابله با آن ‌را عزم و تصمیم جدی بیان کرده است.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12768/4/233/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C خوانسارى، شرح غرر الحکم و دُرَر الكَلم، ١٣٦٦ش، ج٤، ص٢٣٣.] </ref> همچنین در آموزه‌های دینی توصیه شده که افراد تا می‌توانند هیچ‌کاری را به دیگران نسپرده و همۀ وظایف شخصی را خود بر عهده گیرند<ref>[https://lib.eshia.ir/11033/1/57/%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%86_%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D9%83%D9%85_%D9%85%D9%86_%D8%BA%D9%8A%D8%B1%D9%87 مطهری، احیای تفکر اسلامی، 1401ش، ص57.] </ref> و مؤمن را به‌عنوان کسی معرفی می‌کند که راحتی دیگران را بر راحتی خود ترجیح می‌دهد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/108/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%9B-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-57 مصباح‌یزدی، «جلسه پنجاه و هشتم؛ سیمای شیعیان(57)»، وب‌سایت مصباح‌یزدی.] </ref>
راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی،<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، ۱۳۹۲ش، ص۵۵۹.</ref> از مصادیق محبت به دنیا معرفی شده است.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/70/59/%D9%81%D9%8E%D8%AA%D9%8E%D8%B4%D9%8E%D8%B9%D9%91%D9%8E%D8%A8%D9%8E_%D9%85%D9%90%D9%86%D9%92_%D8%B0%D9%8E%D9%84%D9%90%D9%83%D9%8E_%D8%AD%D9%8F%D8%A8%D9%91%D9%8F_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%91%D9%90%D8%B3%D9%8E%D8%A7%D8%A1%D9%9 مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٠، ص٥٩.]</ref> پیشوایان [[شیعه]] به پیروان خود سفارش کرده‌اند که از آفت راحت‌طلبی به خدا پناه ببرند و از او مدد بگیرند.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/95/93/اللّهُمَّ_انّى_اعُوذُ_بِك_مِنَ_الْكسَلِ_و٠مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج95، ص93.]</ref> در بعضی روایات به تنگ‌دستی،<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/75/59/لما_ازدوجت مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٥،. ص٥٩.]</ref> [[غم]] و اندوه<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/78/191/من_قصر_فی_العمل_ابتلی_بالهم مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، جج٧٨، ص١٩١.]</ref> و ازدست دادن اعتماد مردمی،<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref> به‌عنوان پیامدهای راحت‌طلبی اشاره شده است. [[امام علی]] تأخیر انداختن در کارها را نشانهٔ تنبلی و راحت‌طلبی دانسته<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12667/1/152/تاخير_العمل_عنوان تمیمی أمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ۱۳۶۶ش، ص١٥٢.]</ref> و راه مقابله با آن را عزم و تصمیم جدی بیان کرده است.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12768/4/233/التوانی خوانساری، شرح غرر الحکم و دُرَر الکَلم، ١٣٦٦ش، ج٤، ص٢٣٣.]</ref>
 
همچنین در آموزه‌های دینی توصیه شده که افراد تا می‌توانند هیچ‌کاری را به دیگران نسپرده و همهٔ وظایف شخصی را خود بر عهده گیرند<ref>[https://lib.eshia.ir/11033/1/57/لايستعن_أحدكم_من_غيره مطهری، احیای تفکر اسلامی، 1401ش، ص57.]</ref> و مؤمن را به‌عنوان کسی معرفی می‌کند که راحتی دیگران را بر راحتی خود ترجیح می‌دهد.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/108/جلسه-پنجاه-و-هشتم؛-سیمای-شیعیان-57 مصباح‌یزدی، «جلسه پنجاه و هشتم؛ سیمای شیعیان(57)»، وب‌سایت مصباح‌یزدی.]</ref>


==راحت‌طلبی و سبک‌زندگی ایرانیان==
==راحت‌طلبی و سبک‌زندگی ایرانیان==
ایرانیان به‌صورت فرهنگی، جامعه‌ای پر کار و پرتلاش بوده<ref>[https://www.irna.ir/news/82296961/%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8% شهریور، «حضور مردمان فرهنگ مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا.] </ref> و با الهام از آموزه‌های دینی، کار و تلاش را تقدیس می‌کنند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/87092 درودی، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، 1384ش، ص5.]</ref> حکمت‌های فراوانی در فرهنگ ایرانیان وجود دارد که افراد را به دوری از راحت‌طلبی توصیه می‌کند، مانند «راحت‌طلبى ز كام دندان بركن»،<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج2، ص855. </ref> «بعد از رنج، راحت است»،<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج1، ص446.</ref> «نيست بى‌رنج، راحت دنيا».<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج4، ص187. </ref> سعدی شیرازی به افراد راحت‌طلب هشدار می‌دهد که حرم در پیش است و حرامی در پس:  
[[ایرانیان]] به‌صورت فرهنگی، جامعه‌ای پرکار و پرتلاش بوده<ref>[https://www.irna.ir/news/82296961/%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8% شهریور، «حضور مردمان فرهنگ مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> و با الهام از آموزه‌های دینی، کار و تلاش را تقدیس می‌کنند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/87092 درودی، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، 1384ش، ص5.]</ref> حکمت‌های فراوانی در [[فرهنگ ایرانیان]] وجود دارد که افراد را به دوری از راحت‌طلبی توصیه می‌کند، مانند «راحت‌طلبی ز کام دندان برکن»،<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج2، ص855.</ref> «بعد از رنج، راحت است»،<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج1، ص446.</ref> «نیست بی‌رنج، راحت دنیا».<ref>دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج4، ص187.</ref> [[سعدی شیرازی]] به افراد راحت‌طلب هشدار می‌دهد که [[حرم]] در پیش است و حرامی در پس:
 
خوش است زیرِ مُغیلان به راه بادیه خُفت
خوش است زیرِ مُغیلان به راه بادیه خُفت
شبِ رَحیل ولی ترکِ جان بباید گفت <ref> [https://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab2/sh12 سعدی، گلستان، باب دوم در اخلاق درویشان: حکایت شماره ۱۲»، وب‌سایت گنجور.]</ref>
شبِ رَحیل ولی ترکِ جان بباید گفت<ref>[https://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab2/sh12 سعدی، گلستان، باب دوم در اخلاق درویشان: حکایت شماره ۱۲»، وب‌سایت گنجور.]</ref>
بزرگان فرهنگ ایرانی علاوه‌بر توصيه به دوری از راحت‌طلبی برای رسیدن به کمال و سعادت،<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.</ref>  خود نيز با راحت‌طلبی مبارزه کرده و به‌گونه‌ای زندگی می‌کردند که به راحت‌‌طلبی عادت نکنند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/108/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%9B-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-57 مصباح‌ یزدی، «جلسه پنجاه‌وهشتم؛ سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح‌ یزدی.] </ref>  خانواده‌های ایرانی در دوره‌های نه‌چندان دور با گذشتن از راحتی خود، زندگی را آسان گرفته و چه‌بسا در یک خانه چند خانواده زندگی می‌کردند و همین موجب خوشی در زندگی آنها بوده است.<ref>مظاهری، اخلاق در خانه، 1389ش، ج1، ص94.</ref>  همچنانکه یکی از عوامل مهم در موفقیت دانشمندان فرهیختۀ ایرانی، سبک زندگی و تربیت در خانوادۀ آنها بوده است.<ref>فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52.</ref>  همچنین روحیۀ سخت‌کوشی و گذشتن از راحت‌طلبی در حوادث اجتماعی زیادی نیز خود را نشان داده که مردم با کار و تلاش و گذشتن از راحتی خود به کمک حادثه‌دیدگان رفته‌اند.<ref>خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، 1394ش، ص۵۲.</ref>  با این حال در دهه‌های اخیر و با ورود فرهنگ مدرنیته به ایران، فرهنگ و سبک ‌زندگی دچار چالش‌هایی شده که در نتیجه بعضی جوانان با مسؤلیت‌پذیری کمتر و وابستگی اقتصادی به خانواده رشد کرده و راحت‌طلب شده‌اند.<ref>[https://www.afkarnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/561702-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%DA%86%D9%86%D8%A8%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8 نوبهار، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان »، وب‌سایت افکارنیوز.]</ref>


بزرگان فرهنگ ایرانی علاوه‌بر توصیه به دوری از راحت‌طلبی برای رسیدن به کمال و سعادت،<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.</ref> خود نیز با راحت‌طلبی مبارزه کرده و به‌گونه‌ای زندگی می‌کردند که به راحت‌طلبی عادت نکنند.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/108/جلسه-پنجاه-و-هشتم؛-سیمای-شیعیان-57 مصباح یزدی، «جلسه پنجاه‌وهشتم؛ سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی.]</ref> خانواده‌های ایرانی در دوره‌های نه‌چندان دور با گذشتن از راحتی خود، زندگی را آسان گرفته و چه‌بسا در یک خانه چند [[خانواده]] زندگی می‌کردند و همین موجب خوشی در زندگی آنها بوده است.<ref>مظاهری، اخلاق در خانه، 1389ش، ج1، ص94.</ref> همچنانکه یکی از عوامل مهم در موفقیت دانشمندان فرهیختهٔ ایرانی، سبک زندگی و [[تربیت]] در خانوادهٔ آنها بوده است.<ref>فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52.</ref>
همچنین روحیهٔ سخت‌کوشی و گذشتن از راحت‌طلبی در حوادث اجتماعی زیادی نیز خود را نشان داده که مردم با کار و تلاش و گذشتن از راحتی خود به کمک حادثه‌دیدگان رفته‌اند.<ref>خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، 1394ش، ص۵۲.</ref> با این حال در دهه‌های اخیر و با ورود فرهنگ مدرنیته به [[ایران]]، فرهنگ و سبک زندگی دچار چالش‌هایی شده که در نتیجه بعضی جوانان با [[مسئولیت‌پذیری]] کمتر و وابستگی اقتصادی به خانواده رشد کرده و راحت‌طلب شده‌اند.<ref>[https://www.afkarnews.com/بخش-اجتماعی-5/561702-خانواده-در-چنبره-مشکلات-ریز-Ø¯Ø±Ø نوبهار، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان »، وب‌سایت افکارنیوز.]</ref>


==پیشگیری و درمان راحت‌طلبی==
==پیشگیری و درمان راحت‌طلبی==
از نظر صاحب‌نظران، راحت‌طلبی مانع رشد می‌شود و فرصت‌ها را از دست انسان می‌رباید.<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.</ref> برای پیشگیری از راحت‌طلبی، وظایفی برای فرد، خانواده و مسؤلان توصیه شده است، ازجمله:
از نظر صاحب‌نظران، راحت‌طلبی مانع رشد می‌شود و فرصت‌ها را از دست انسان می‌رباید.<ref>مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.</ref> برای پیشگیری از راحت‌طلبی، وظایفی برای فرد، خانواده و مسؤلان توصیه شده است، ازجمله:
===اصلاح سبک ‌زندگی:===
 
هدف‌مند کردن سبک زندگی و داشتن برنامه در زندگی به افراد، انگیزه می‌دهد، ازجمله سحرخیزی، پرهیز از پرخوابی، قراردادن بعضی از برنامه‌های کاری در اول صبح و ورزش روزانه<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref> به‌ویژه کوه‌نوردی گروهی.<ref>[http://panahian.ir/post/794 پناهیان، «تنها مسیر؛راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- 12»، وب‌سایت پناهیان.] </ref>
===اصلاح سبک زندگی===
عاقبت‌اندیشی: تفکر در پیامدهای لذت‌جویی‌های موقت، درمانی برای لذت‌جویی‌های کاذب مانند راحت‌طلبی است. برای مثال لذت‌جویی‌های شب امتحان شاید ساعت‌ خوشی را برای او فراهم کند، اما ناکامی در رسیدن به مرحلۀ بالاتر برای مدت طولانی برای او باقی خواهد ماند.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص35.</ref>  
هدفمند کردن سبک زندگی و داشتن برنامه در زندگی به افراد، انگیزه می‌دهد، ازجمله سحرخیزی، پرهیز از پرخوابی، قراردادن بعضی از برنامه‌های کاری در اول صبح و ورزش روزانه<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref> به‌ویژه کوه‌نوردی گروهی.<ref>[http://panahian.ir/post/794 پناهیان، «تنها مسیر؛راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- 12»، وب‌سایت پناهیان.]</ref>
===تنبیه:===
 
قرار دادن تنبیه برای خود در صورت تنبلی، یکی از روش‌های درمانی بوده که برای بعضی افراد مانند محرک عمل می‌کند. نوع تنبیه به میل ‌و سلیقۀ فرد بستگی داشته و می‌تواند تنبیه مالی، رفتاری یا چیز دیگری باشد.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص73.</ref>  
عاقبت‌اندیشی: تفکر در پیامدهای لذت‌جویی‌های موقت، درمانی برای لذت‌جویی‌های کاذب مانند راحت‌طلبی است. برای مثال لذت‌جویی‌های شب امتحان شاید ساعت خوشی را برای او فراهم کند، اما ناکامی در رسیدن به مرحلهٔ بالاتر برای مدت طولانی برای او باقی خواهد ماند.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص35.</ref>
===دقت در انتخاب دوست و همنشین:===
 
انسان‌ها روحیات و ویژگی‌های دوستان و همنشین خود را کسب می‌کنند.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص76.</ref>  انتخاب دوستان سخت‌کوش کمک موثری در دوری از راحت‌طلبی و کسب ویژگی سخت‌کوشی است.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>
===تنبیه===
===عهد بستن با خود:===
قرار دادن تنبیه برای خود در صورت تنبلی، یکی از روش‌های درمانی بوده که برای بعضی افراد مانند محرک عمل می‌کند. نوع تنبیه به میل و سلیقهٔ فرد بستگی داشته و می‌تواند تنبیه مالی، رفتاری یا چیز دیگری باشد.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص73.</ref>
فرد می‌تواند با خود عهد ببندد که روحیۀ نامطلوب را کنار بگذارد،<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص80.</ref> سپس در طول روز بر اجرای آن مراقبت کرده و در شب نحوۀ انجام آن را محاسبه کند و در صورت کوتاهی، خود را سرزنش کند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>  
 
===اجتناب از بیکاری:===
===دقت در انتخاب دوست و همنشین===
از آنجا که عادت به بیکاری به‌تدریج موجب راحت‌طلبی در فرد می‌شود اجتناب از بیکاری و مشغول نگهداشتن خود با کارهای مختلف، عامل مهمی در پیشگیری از این روحیه است.<ref>[https://lib.eshia.ir/12768/3/112/%C2%AB%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%AA%C2%BB_%D8%A8%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%89_%D8%A8%D9%8A%D9%83%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA خوانسارى، شرح غُرر الحكَم و دُرَر الكَلم، ١٣٦٦ش، ج٣، ص١١٢.] </ref> دستور قرآن کریم به پیامبر اسلام این است که بعد از فراغت از یک کار، کار دیگری شروع شود.<ref>سوره انشراح، آیه7.</ref>  
انسان‌ها روحیات و ویژگی‌های دوستان و همنشین خود را کسب می‌کنند.<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص76.</ref>  انتخاب دوستان سخت‌کوش کمک مؤثری در دوری از راحت‌طلبی و کسب ویژگی سخت‌کوشی است.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
===درمان با ضد:===
 
یکی از درمان‌های عملی برای مشکلات اخلاقی و رفتاری، درمان به ضد آن است.<ref>[https://lib.eshia.ir/11143/1/50/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC_%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%89_%D8%A2%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%83%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D8%B6%D8%AF%D9%91_%D9%83%D9%86%D8%AF خميني، آداب الصلاة، 1378ش، ص50.] </ref> کار نیز ضد راحت‌طلبی بوده و درمان آن است.<ref>عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.</ref> با این‌حال از آنجا که تغییر، تدریجی است، لازم است برای تبدیل‌شدن به فرد سخت‌کوش، از تصمیمات کوچک شروع کرده و به‌تدریج بر حجم آن افزوده و خود را برای کارهای سخت‌تر آماده کنند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84%D9%8A-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%8A/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.] </ref>  
===عهد بستن با خود===
===وظایف خانواده:===
فرد می‌تواند با خود عهد ببندد که روحیهٔ نامطلوب را کنار بگذارد،<ref>آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص80.</ref> سپس در طول روز بر اجرای آن مراقبت کرده و در شب نحوهٔ انجام آن را محاسبه کند و در صورت کوتاهی، خود را سرزنش کند.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
توصیۀ کارشناسان به پدر و مادر برای جلوگیری از رشد راحت‌طلبی در فرزندان، این است که با بعضی سختگیری‌ها و محرومیت‌های جزئی و همچنین پرهیز از محبت‌های بی‌جا و اضافی، از شکل‌گیری روحیۀ راحت‌طلبی در فرزندان پیشگیری کرده و به آنها بیاموزند که با راحت‌طلبی مبارزه کنند.<ref> [http://panahian.bayanmanavi.ir/post/466 پناهیان، «راحت‌طلبی- جلسه2»، وب‌سایت پناهیان.]</ref>
 
افزون‌بر روش‌های بیان‌شده، متناسب با بعضی موارد راحت‌طلبی، روش‌های خاصی نیز وجود دارد. برای مثال در راحت‌طلبی مربوط‌ به فکر، بعضی پیشنهاد داده‌اند که در مدرسه، اندیشه و اشکال کردن به سخن استاد، ارزش تلقی شود.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص77.</ref>   همچنانکه در مدارس علمیۀ ایران، بعضی استادان برای پرورش شاگردان خود به کسانی که زحمت فکر کردن را به خود نداده و اشکال یا نقضی مطرح نمی‌کردند، بی‌اعتنایی می‌کنند تا از این طریق آنها را به تفکر وادار کنند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص74.</ref> همچنین در راحت‌طلبی مربوط‌به کم‌کاری کارمندان، بعضی صاحب‌نظران پیشنهاد کرده‌اند که کارکنان به‌ازای مقدار کاری که در یک‌ماه انجام داده‌اند حقوق دریافت ‌کنند نه چون یک‌ماه کار کرده‌اند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص86.</ref> مسؤلان نیز اگر به شوق‌آفرینیِ کار و تلاش جهادی توجه کنند<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> و آن را وظیفۀ خود تلقی کنند،<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3076 خامنه‌ای، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری‌ سال»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> وزن فرهنگ ایرانی در مبارزه با راحت‌طلبی تقویت شده<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3378 خامنه‌ای، بیانات‌ در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> و فرهنگ کار به‌عنوان یک عبادت در جامعه، نهادینه‌ می‌شود.<ref>تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص112.</ref> از این منظر، راحت‌طلبی، کفران نعمت الهی<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای.] </ref> و عامل خطر در جامعه است.<ref>خامنه‌ای، حماسه امام سجاد عليه السلام، 1399ش، ص216. </ref>
===اجتناب از بیکاری===
از آنجا که عادت به بیکاری به‌تدریج موجب راحت‌طلبی در فرد می‌شود اجتناب از بیکاری و مشغول نگهداشتن خود با کارهای مختلف، عامل مهمی در پیشگیری از این روحیه است.<ref>[https://lib.eshia.ir/12768/3/112/%C2«Ø¨Ø·Ø§Ù„ت%C2»_بمعنى_بيكار_شدن_است خوانساری، شرح غُرر الحکَم و دُرَر الکَلم، ١٣٦٦ش، ج٣، ص١١٢.]</ref> دستور [[قرآن کریم]] به [[پیامبر اسلام]] این است که بعد از فراغت از یک کار، کار دیگری شروع شود.<ref>سوره انشراح، آیه7.</ref>
 
===درمان با ضد===
یکی از درمان‌های عملی برای مشکلات اخلاقی و رفتاری، درمان به ضد آن است.<ref>[https://lib.eshia.ir/11143/1/50/علاج_عملى_آن_است_كه_معامله_به_ضدّ_كند خمینی، آداب الصلاة، 1378ش، ص50.]</ref> کار نیز ضد راحت‌طلبی بوده و درمان آن است.<ref>عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.</ref> با این‌حال از آنجا که تغییر، تدریجی است، لازم است برای تبدیل‌شدن به فرد سخت‌کوش، از تصمیمات کوچک شروع کرده و به‌تدریج بر حجم آن افزوده و خود را برای کارهای سخت‌تر آماده کنند.<ref>[https://www.porseman.com/article/تنبلي-و-راحت-طلبي-مانع-بزرگ-خودسازي/140511 «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
 
===رویکردهای تربیتی و مدیریتی به پدیدهٔ راحت‌طلبی===
توصیهٔ کارشناسان به [[پدر]] و مادر برای جلوگیری از رشد راحت‌طلبی در فرزندان، این است که با بعضی سختگیری‌ها و محرومیت‌های جزئی و همچنین پرهیز از محبت‌های بی‌جا و اضافی، از شکل‌گیری روحیهٔ راحت‌طلبی در فرزندان پیشگیری کرده و به آنها بیاموزند که با راحت‌طلبی مبارزه کنند.<ref>[http://panahian.bayanmanavi.ir/post/466 پناهیان، «راحت‌طلبی- جلسه2»، وب‌سایت پناهیان.]</ref>
 
افزون‌بر روش‌های بیان‌شده، متناسب با بعضی موارد راحت‌طلبی، روش‌های خاصی نیز وجود دارد. برای مثال در راحت‌طلبی مربوط به فکر، بعضی پیشنهاد داده‌اند که در [[مدرسه]]، اندیشه و اشکال کردن به سخن استاد، ارزش تلقی شود.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص77.</ref>
 
همچنانکه در مدارس علمیهٔ ایران، بعضی استادان برای پرورش شاگردان خود به کسانی که زحمت فکر کردن را به خود نداده و اشکال یا نقضی مطرح نمی‌کردند، بی‌اعتنایی می‌کنند تا از این طریق آنها را به تفکر وادار کنند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص74.</ref>
 
همچنین در راحت‌طلبی مربوط‌ به کم‌کاری کارمندان، بعضی صاحب‌نظران پیشنهاد کرده‌اند که کارکنان به‌ازای مقدار کاری که در یک‌ماه انجام داده‌اند حقوق دریافت کنند نه چون یک‌ماه کار کرده‌اند.<ref>حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص86.</ref>
 
مسئولان نیز اگر به شوق‌آفرینیِ کار و تلاش جهادی توجه کنند<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> و آن را وظیفهٔ خود تلقی کنند،<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3076 خامنه‌ای، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> وزن فرهنگ ایرانی در مبارزه با راحت‌طلبی تقویت شده<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3378 خامنه‌ای، بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> و فرهنگ کار به‌عنوان یک [[عبادت]] در جامعه، نهادینه می‌شود.<ref>تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص112.</ref> از این منظر، راحت‌طلبی، کفران نعمت الهی<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref> و عامل خطر در جامعه است.<ref>خامنه‌ای، حماسه امام سجاد علیه السلام، 1399ش، ص216.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۷۶: خط ۱۱۷:


==منابع==
==منابع==
{{آغاز منابع}}
* قرآن کریم.
* قرآن کریم.
* آقاتهرانی، مرتضی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1383ش.
* آقاتهرانی، مرتضی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۳ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چ3، 1386ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چ۳، ۱۳۸۶ش.
* بافكار، حسين، تعاون و همیاری در حج و زیارت، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش.
* بافکار، حسین، تعاون و همیاری در حج و زیارت، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «تنها مسیر؛ راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- 12»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 2 مرداد 1392ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «تنها مسیر؛ راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- ۱۲»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۳۹۲ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ بازدید: 18 خرداد 1393ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۳۹۳ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «قسمت سوم، جلسه شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر، تاریخ بازدید: 1 آذر 1403ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «قسمت سوم، جلسه ۷، شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۴۰۳ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «مقابله با تهاجم فرهنگی نیازمند سخت‌کوشی و دوری ازراحت‌طلبی است»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: 7 اردیبهشت 1397ش.
* پناهیان، علی‌رضا، «مقابله با تهاجم فرهنگی نیازمند سخت‌کوشی و دوری ازراحت‌طلبی است»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
* تميمي أمدي، عبدالواحد بن محمد، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چ۱، ۱۳۶۶س.
* تمیمی أمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چ۱، ۱۳۶۶س.
* «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ درج مطلب: 5 خرداد 1395ش.
* «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ درج مطلب: ۵ خرداد ۱۳۹۵ش.
* جوکار، محمد صالح، «شعار فرزند کمتر زندگی بهتر اشتباه بزرگی بود/ خانواده‌ها راحت‌طلب شده‌اند»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 8 دی 1401ش.
* جوکار، محمد صالح، «شعار فرزند کمتر زندگی بهتر اشتباه بزرگی بود/ خانواده‌ها راحت‌طلب شده‌اند»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۸ دی ۱۴۰۱ش.
* حائری شیرازی، محی‌الدین، تفکر، قم، نشر معارف، 1397ش.
* حائری شیرازی، محی‌الدین، تفکر، قم، نشر معارف، ۱۳۹۷ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار حضرت آيت‌الله‌ خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 18 بهمن 1384ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۸ بهمن ۱۳۸۴ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار حضرت آيت‌الله‌ خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 7 دی 1390ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۷ دی ۱۳۹۰ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، قم، موسسه شهید کاظمی، 1394ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، قم، مؤسسه شهید کاظمی، ۱۳۹۴ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، حماسه امام سجاد عليه السلام، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، 1399ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، حماسه امام سجاد علیه السلام، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ۱۳۹۹ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات‌ در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار حضرت آيت‌الله‌ خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1386ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱ فروردین ۱۳۸۶ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 11 اردیبهشت 1392ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری‌ سال»، وب‌سایت آثار آيت‌الله‌ خامنه‌ای. تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1380ش.
* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای. تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۸۰ش.
* خمینی، سیدروح‌الله، اجتهاد و تقلید، ترجمه وهاب دانش‌پژوه، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی،  1387ش.
* خمینی، سیدروح‌الله، اجتهاد و تقلید، ترجمه وهاب دانش‌پژوه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
* خمینی‌، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، چ20، 1378ش.
* خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ۲۰، ۱۳۷۸ش.
* خميني، سيد روح الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، چ7، 1378ش.
* خمینی، سید روح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ۷، ۱۳۷۸ش.
* خوانسارى، جمال‌الدين محمد بن حسین، ‌شرح غرر الحکم و دُرَر الكَلم، تهران، دانشگاه تهران، چ۴، 1366ش.
* خوانساری، جمال‌الدین محمد بن حسین، شرح غرر الحکم و دُرَر الکَلم، تهران، دانشگاه تهران، چ۴، ۱۳۶۶ش.
* درودی، هما، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، مجله کار و جامعه، شمارۀ 63، 1384ش.
* درودی، هما، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، مجله کار و جامعه، شمارهٔ ۶۳، ۱۳۸۴ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت آبادیس، تاریخ بازدید: 20 آبان 1403ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت آبادیس، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۳ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر، چ12، 1383ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر، چ۱۲، ۱۳۸۳ش.
* ساكی، رضا، «راحت‌طلبی ممنوع/ درجه حرارت را تنظیم كنید»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 22 دی 1394ش.
* ساکی، رضا، «راحت‌طلبی ممنوع/ درجه حرارت را تنظیم کنید»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ دی ۱۳۹۴ش.
* سعدی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله‌، گلستان، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۷ آذر ۱۴۰۳ش.
* سعدی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله، گلستان، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۷ آذر ۱۴۰۳ش.
* شبر، سیدعبدالله، اخلاق، قم، هجرت، 1374ش.
* شبر، سیدعبدالله، اخلاق، قم، هجرت، ۱۳۷۴ش.
* شریف‌پور، مریم، «سیر سقوط جمعیت ایران کاهشی شده است»، خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
* شریف‌پور، مریم، «سیر سقوط جمعیت ایران کاهشی شده است»، خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
* شهریور، سیاوش، «حضور مردمان فرهنگ‌مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آبان ۱۳۹۵ش.
* شهریور، سیاوش، «حضور مردمان فرهنگ‌مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آبان ۱۳۹۵ش.
* عباسی ولدی، محسن، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، قم، آیین فطرت، 1401ش.
* عباسی ولدی، محسن، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، قم، آیین فطرت، ۱۴۰۱ش.
* فاضلی، نعمت‌الله، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، تهران، تیسا، 1396ش.
* فاضلی، نعمت‌الله، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، تهران، تیسا، ۱۳۹۶ش.
* قربی، سیدمحمدجواد و جمشیدی‌ها، غلامرضا، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورۀ 7، شمارۀ 14، ۱۳۹۸ش.
* قربی، سیدمحمدجواد و جمشیدی‌ها، غلامرضا، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورهٔ ۷، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۹۸ش.
* کثیری، امین، «راحت‌طلبی آفت جدی كسب‌وكار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1396ش.
* کثیری، امین، «راحت‌طلبی آفت جدی کسب‌وکار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد، تاریخ درج مطلب: ۳۱ تیر ۱۳۹۶ش.
* مجلسي‌، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ3، 1403ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ۳، ۱۴۰۳ق.
* مشکینی، علی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحديث،  1392ش.
* مشکینی، علی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۲ش.
* مشکینی، علی، اخلاق در اسلام، مجله پاسدار اسلام، شمارۀ 14، 1361ش.
* مشکینی، علی، اخلاق در اسلام، مجله پاسدار اسلام، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۶۱ش.
* مصباح‌يزدي، محمدتقی، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سايت آيت‌الله مصباح‌يزدی، تاریخ درج مطلب: 9 تیر 1397ش.
* مصباح‌یزدی، محمدتقی، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سایت آیت‌الله مصباح‌یزدی، تاریخ درج مطلب: ۹ تیر ۱۳۹۷ش.
* مطهری، مرتضی، احیای تفکر اسلامی، تهران، صدرا، چ54، 1401ش.
* مطهری، مرتضی، احیای تفکر اسلامی، تهران، صدرا، چ۵۴، ۱۴۰۱ش.
* مطهری، مرتضی، انسان‌شناسی قرآن، تهران، صدرا، چ14، 1402ش.
* مطهری، مرتضی، انسان‌شناسی قرآن، تهران، صدرا، چ۱۴، ۱۴۰۲ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا، چ۷، 1376ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا، چ۷، ۱۳۷۶ش.
* مظاهری، حسین، اخلاق در خانه، قم، اخلاق، 1389ش.
* مظاهری، حسین، اخلاق در خانه، قم، اخلاق، ۱۳۸۹ش.
* مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی، تهران، مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، 1395ش.
* مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی، تهران، مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، ۱۳۹۵ش.
* نوبهار، صدیقه، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت‌طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان »، وب‌سایت افکارنیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۵ش.
* نوبهار، صدیقه، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت‌طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان»، وب‌سایت افکارنیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۵ش.
[[رده: ویکی‌زندگی]]
{{پایان منابع}}
[[رده: بهداشت و تندرستی‏]]
 
[[رده: زندگی سالم]]
 
[[رده: راحت‌طلبی]]
{{#seo:
|title=راحت‌طلبی چیست؟ بررسی علل، آثار و راهکارهای مقابله با آن - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=راحت‌طلبی, راحت طلبی چیست, درمان راحت طلبی, تنبلی و تن آسایی, مبارزه با تنبلی, اصلاح سبک زندگی
|description=راحت‌طلبی، از خطرهای درونی انسان است که با گرفتن نشاط و حرکت، مانع رسیدن به اهداف می‌شود. با آثار فردی و اجتماعی و راهکارهای مقابله با این روحیه آشنا شوید - ویکی زندگی
}}

نسخهٔ کنونی تا ۲۹ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۵۶

سریال تلویزیونی باز مدرسم دیر شد
بازنمایی راحت‌طلبی در سریال تلویزیونی باز مدرسم دیر شد؛ تصویری از پشت‌صحنه سریال

راحت‌طلبی؛ تن‌آسایی و تنبلی.

راحت‌طلبی یکی از مهم‌ترین خطرهای درونی برای انسان است که با گرفتن نشاط و حرکت از او، مانع رسیدن به کمال و سعادت می‌شود. میل به راحتی در همه وجود دارد و برای حرکت به‌سوی اهداف، اولین گام، مقاومت در برابر راحت‌طلبی است. همچنانکه راحت‌طلبی دامنگیر فرد می‌شود یک جامعه نیز ممکن است به راحت‌طلبی مبتلا شود. اصلاح سبک زندگی و پرهیز از عادت‌هایی که موجب راحت‌طلبی می‌شود از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از روحیهٔ راحت‌طلبی است.

مفهوم‌شناسی راحت طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راحت‌طلبی به‌معنای تنبلی، آسایش‌خواهی،[۱] گریزان‌بودن از کار و تلاش[۲] و تن‌ندادن به کار است.[۳] راحت‌طلبی به‌معنای نفی راحتی و استراحت نیست، اما هنگامی استراحت معنا می‌یابد که پس از کار و تلاش و برای تجدید قوا باشد.[۴]

مصادیق راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راحت‌طلبی مصداق‌های زیادی می‌تواند داشته باشد و فقط «روی مبل نشستن» یا «کم‌کار کردن» نیست بلکه برای هر فرد و متناسب با موقعیت‌های مختلف مصداق‌های راحت‌طلبی تفاوت می‌کند.[۵] بعضی مصادیق آن عبارت است از:

راحت‌طلبی در تولید علم

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تلاش نکردن یک دانشمند برای به‌دست آوردن مطالب علمی و ترجیح دادن استفاده از دست‌رنج دانشی دیگران بر تلاش علمی،[۶] یکی از مصداق‌های راحت‌طلبی است.

راحت‌طلبی در کار اقتصادی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

گاهی فرد یا حتی یک جامعه دچار روحیهٔ راحت‌طلبی شده و از کار اقتصادی گریزان می‌شود.[۷] بی‌میلی در کسب توانایی‌ها و تخصص‌های مورد نیاز و عدم جدیت برای رسیدن به آن، راحت‌طلبی در کار اقتصادی است.[۸] همچنانکه در دهه‌های اخیر، روحیهٔ راحت‌طلبی در بعضی جوانان موجب شده است که آنها به‌جای کسب تخصص و مهارت و کارآفرینی، به‌دنبال کار اداری و استخدام دولتی باشند.[۹]

راحت‌طلبی فکری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بعضی ممکن است فکر خود را تعطیل کرده و ترجیح بدهند بدون اینکه زحمت فکر کردن را به خود بدهند، دیگران برای آنها فکر کرده و جواب را بدهند.[۱۰]

راحت‌طلبی در دفاع از حق

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

فردی که حاضر نباشد برای دفاع از حق خود را به دردسر بیندازد، دچار نوعی راحت‌طلبی است.[۱۱]

اهمیت مبارزه با راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راحت‌طلبی در نهاد انسان سرشته شده[۱۲] و انسان میل به راحت‌طلبی دارد.[۱۳] با این‌حال صاحب‌نظران، راحت‌طلبی را دشمن‌ترین چیز برای انسان برشمرده‌اند[۱۴] که موجب می‌شود فرد با وجود شناخت کمال و راه سعادت، به‌سوی آن قدمی برندارد و مشکلات راه را تحمل نکند.[۱۵]

از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تنها افرادی به موفقیت می‌رسند که در مرحلهٔ اول در مبارزه با میل راحت‌طلبی خود پیروز شوند.[۱۶] پرکاری و تلاش لازمهٔ هر موفقیتی است[۱۷] و هیچ ملت و جامعه‌ای با تن‌آسایی به‌جایی نرسیده است.[۱۸]

پیامدهای راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

فرهنگ راحت‌طلبی موجب آسیب‌های اجتماعی مانند دیر ازدواج کردن یا تأخیر در فرزندآوری پس از ازدواج می‌شود. همچنین فرهنگ راحت‌طلبی موجب شده بعضی خانواده‌ها وظیفهٔ تربیت فرزند را بر عهده نگرفته و آن را به مؤسسات بیرونی بسپارند. بعضی کارشناسان یکی از عوامل افزایش مؤسسات تربیت کودک، شیرخوارگاه‌ها و مانند آن در دهه‌های اخیر را همین مسئله دانسته‌اند.[۱۹]

از نظر اقتصادی نیز راحت‌طلبی موجب خروج سرمایه‌های مالی از جریان تولید و اشتغال شده و در نتیجه موجب سکون، اختلال و بی‌نظمی در اقتصاد کشور می‌شود.[۲۰] همچنین توسعه نیافتگی و وابسته بودن به تولیدات و محصولات کشورهای دیگر با این‌که توانایی تولید را داشته‌اند یا استفاده از ذخیره‌هایی مانند نفت و گاز بدون این‌که کار و تلاشی را بر روی آن انجام دهند از دیگر نتایج گسترش راحت‌طلبی در یک جامعه است.[۲۱]

از نظر کارشناسان، راحت‌طلبی در مصرف انرژی و اسراف در آن نیز تأثیرگذار است. برای مثال در زمستان به‌جای پوشیدن لباس گرم، دمای محیط را بالا برده که موجب مشکلات ملی در تأمین انرژی در سراسر کشور می‌شود.[۲۲]

از نظر پیامدهای فردی نیز، راحت‌طلبی زمینه‌ساز فردگرایی و انزواطلبی شده[۲۳] و مانع ادای وظایف و حقوق خود و دیگران می‌شود.[۲۴] همچنین عقب افتادن کارها و در نتیجه کاهش بازدهی و پشیمانی و کاهش اعتماد به نفس،[۲۵] از پیامدهای فردی راحت‌طلبی است.

عوامل راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سبک زندگی مدرن

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سبک زندگی مدرن از عوامل مهم در ایجاد روحیهٔ راحت‌طلبی در افراد است و در این سبک زندگی آنچه اولویت پیدا می‌کند راحتی افراد است نه سلامتی آنها.[۲۶]

لذت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

لذت‌جویی افراطی از جمله عوامل ایجاد راحت‌طلبی در فرد است.[۲۷]

عادت به بیکاری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

عادت به بطالت و بیکاری موجب ایجاد روحیهٔ راحت‌طلبی در افراد می‌شود.[۲۸]

شیوه‌های نادرست فرزندپروری در بعضی خانواده‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

روش‌ها و الگوهای تربیتی ناصحیح در خانواده‌ها موجب شکل‌گیری راحت‌طلبی در فرزندان آنها می‌شود. برای مثال نسپردن مسئولیت‌های سخت به فرزندان و متکفل شدن وظایف آنها یا فرهنگ فرزندسالاری در بعضی از خانواده‌ها از جمله موارد آن است.[۲۹]

رسانه‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راحت‌طلبی از طریق رسانه‌ها نیز می‌تواند به جامعه القا شود. برای مثال فیلمی که دیر بیدارشدن از خواب را به‌عنوان یک چیز عادی به مخاطب نمایش می‌دهد، در واقع راحت‌طلبی را به مخاطب خود یاد می‌دهد.[۳۰]

دوستان راحت‌طلب

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دوستان تنبل و راحت‌طلب موجب سرایت راحت‌طلبی به هم‌نشینان خود می‌شوند.[۳۱]

بی‌برنامگی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بی‌نظمی و نداشتن برنامه به‌مرور زمان موجب انباشتن کارها شده و در نتیجه خود را ناتوان از انجام آن همه کار تصور کرده و دست از تلاش می‌کشد.[۳۲]

غفلت‌کردن

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

غافل شدن از وظایف و اهداف ازجمله عوامل راحت‌طلبی است.[۳۳]

افسردگی روحی و روانی از دیگر عوامل گوشه‌گیری و دست از کار کشیدن است.[۳۴]

نکوهش راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راحت‌طلبی در آموزه‌های دینی،[۳۵] از مصادیق محبت به دنیا معرفی شده است.[۳۶] پیشوایان شیعه به پیروان خود سفارش کرده‌اند که از آفت راحت‌طلبی به خدا پناه ببرند و از او مدد بگیرند.[۳۷] در بعضی روایات به تنگ‌دستی،[۳۸] غم و اندوه[۳۹] و ازدست دادن اعتماد مردمی،[۴۰] به‌عنوان پیامدهای راحت‌طلبی اشاره شده است. امام علی تأخیر انداختن در کارها را نشانهٔ تنبلی و راحت‌طلبی دانسته[۴۱] و راه مقابله با آن را عزم و تصمیم جدی بیان کرده است.[۴۲]

همچنین در آموزه‌های دینی توصیه شده که افراد تا می‌توانند هیچ‌کاری را به دیگران نسپرده و همهٔ وظایف شخصی را خود بر عهده گیرند[۴۳] و مؤمن را به‌عنوان کسی معرفی می‌کند که راحتی دیگران را بر راحتی خود ترجیح می‌دهد.[۴۴]

راحت‌طلبی و سبک‌زندگی ایرانیان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ایرانیان به‌صورت فرهنگی، جامعه‌ای پرکار و پرتلاش بوده[۴۵] و با الهام از آموزه‌های دینی، کار و تلاش را تقدیس می‌کنند.[۴۶] حکمت‌های فراوانی در فرهنگ ایرانیان وجود دارد که افراد را به دوری از راحت‌طلبی توصیه می‌کند، مانند «راحت‌طلبی ز کام دندان برکن»،[۴۷] «بعد از رنج، راحت است»،[۴۸] «نیست بی‌رنج، راحت دنیا».[۴۹] سعدی شیرازی به افراد راحت‌طلب هشدار می‌دهد که حرم در پیش است و حرامی در پس:

خوش است زیرِ مُغیلان به راه بادیه خُفت شبِ رَحیل ولی ترکِ جان بباید گفت[۵۰]

بزرگان فرهنگ ایرانی علاوه‌بر توصیه به دوری از راحت‌طلبی برای رسیدن به کمال و سعادت،[۵۱] خود نیز با راحت‌طلبی مبارزه کرده و به‌گونه‌ای زندگی می‌کردند که به راحت‌طلبی عادت نکنند.[۵۲] خانواده‌های ایرانی در دوره‌های نه‌چندان دور با گذشتن از راحتی خود، زندگی را آسان گرفته و چه‌بسا در یک خانه چند خانواده زندگی می‌کردند و همین موجب خوشی در زندگی آنها بوده است.[۵۳] همچنانکه یکی از عوامل مهم در موفقیت دانشمندان فرهیختهٔ ایرانی، سبک زندگی و تربیت در خانوادهٔ آنها بوده است.[۵۴]

همچنین روحیهٔ سخت‌کوشی و گذشتن از راحت‌طلبی در حوادث اجتماعی زیادی نیز خود را نشان داده که مردم با کار و تلاش و گذشتن از راحتی خود به کمک حادثه‌دیدگان رفته‌اند.[۵۵] با این حال در دهه‌های اخیر و با ورود فرهنگ مدرنیته به ایران، فرهنگ و سبک زندگی دچار چالش‌هایی شده که در نتیجه بعضی جوانان با مسئولیت‌پذیری کمتر و وابستگی اقتصادی به خانواده رشد کرده و راحت‌طلب شده‌اند.[۵۶]

پیشگیری و درمان راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از نظر صاحب‌نظران، راحت‌طلبی مانع رشد می‌شود و فرصت‌ها را از دست انسان می‌رباید.[۵۷] برای پیشگیری از راحت‌طلبی، وظایفی برای فرد، خانواده و مسؤلان توصیه شده است، ازجمله:

اصلاح سبک زندگی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

هدفمند کردن سبک زندگی و داشتن برنامه در زندگی به افراد، انگیزه می‌دهد، ازجمله سحرخیزی، پرهیز از پرخوابی، قراردادن بعضی از برنامه‌های کاری در اول صبح و ورزش روزانه[۵۸] به‌ویژه کوه‌نوردی گروهی.[۵۹]

عاقبت‌اندیشی: تفکر در پیامدهای لذت‌جویی‌های موقت، درمانی برای لذت‌جویی‌های کاذب مانند راحت‌طلبی است. برای مثال لذت‌جویی‌های شب امتحان شاید ساعت خوشی را برای او فراهم کند، اما ناکامی در رسیدن به مرحلهٔ بالاتر برای مدت طولانی برای او باقی خواهد ماند.[۶۰]

قرار دادن تنبیه برای خود در صورت تنبلی، یکی از روش‌های درمانی بوده که برای بعضی افراد مانند محرک عمل می‌کند. نوع تنبیه به میل و سلیقهٔ فرد بستگی داشته و می‌تواند تنبیه مالی، رفتاری یا چیز دیگری باشد.[۶۱]

دقت در انتخاب دوست و همنشین

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

انسان‌ها روحیات و ویژگی‌های دوستان و همنشین خود را کسب می‌کنند.[۶۲] انتخاب دوستان سخت‌کوش کمک مؤثری در دوری از راحت‌طلبی و کسب ویژگی سخت‌کوشی است.[۶۳]

عهد بستن با خود

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

فرد می‌تواند با خود عهد ببندد که روحیهٔ نامطلوب را کنار بگذارد،[۶۴] سپس در طول روز بر اجرای آن مراقبت کرده و در شب نحوهٔ انجام آن را محاسبه کند و در صورت کوتاهی، خود را سرزنش کند.[۶۵]

اجتناب از بیکاری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از آنجا که عادت به بیکاری به‌تدریج موجب راحت‌طلبی در فرد می‌شود اجتناب از بیکاری و مشغول نگهداشتن خود با کارهای مختلف، عامل مهمی در پیشگیری از این روحیه است.[۶۶] دستور قرآن کریم به پیامبر اسلام این است که بعد از فراغت از یک کار، کار دیگری شروع شود.[۶۷]

درمان با ضد

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یکی از درمان‌های عملی برای مشکلات اخلاقی و رفتاری، درمان به ضد آن است.[۶۸] کار نیز ضد راحت‌طلبی بوده و درمان آن است.[۶۹] با این‌حال از آنجا که تغییر، تدریجی است، لازم است برای تبدیل‌شدن به فرد سخت‌کوش، از تصمیمات کوچک شروع کرده و به‌تدریج بر حجم آن افزوده و خود را برای کارهای سخت‌تر آماده کنند.[۷۰]

رویکردهای تربیتی و مدیریتی به پدیدهٔ راحت‌طلبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

توصیهٔ کارشناسان به پدر و مادر برای جلوگیری از رشد راحت‌طلبی در فرزندان، این است که با بعضی سختگیری‌ها و محرومیت‌های جزئی و همچنین پرهیز از محبت‌های بی‌جا و اضافی، از شکل‌گیری روحیهٔ راحت‌طلبی در فرزندان پیشگیری کرده و به آنها بیاموزند که با راحت‌طلبی مبارزه کنند.[۷۱]

افزون‌بر روش‌های بیان‌شده، متناسب با بعضی موارد راحت‌طلبی، روش‌های خاصی نیز وجود دارد. برای مثال در راحت‌طلبی مربوط به فکر، بعضی پیشنهاد داده‌اند که در مدرسه، اندیشه و اشکال کردن به سخن استاد، ارزش تلقی شود.[۷۲]

همچنانکه در مدارس علمیهٔ ایران، بعضی استادان برای پرورش شاگردان خود به کسانی که زحمت فکر کردن را به خود نداده و اشکال یا نقضی مطرح نمی‌کردند، بی‌اعتنایی می‌کنند تا از این طریق آنها را به تفکر وادار کنند.[۷۳]

همچنین در راحت‌طلبی مربوط‌ به کم‌کاری کارمندان، بعضی صاحب‌نظران پیشنهاد کرده‌اند که کارکنان به‌ازای مقدار کاری که در یک‌ماه انجام داده‌اند حقوق دریافت کنند نه چون یک‌ماه کار کرده‌اند.[۷۴]

مسئولان نیز اگر به شوق‌آفرینیِ کار و تلاش جهادی توجه کنند[۷۵] و آن را وظیفهٔ خود تلقی کنند،[۷۶] وزن فرهنگ ایرانی در مبارزه با راحت‌طلبی تقویت شده[۷۷] و فرهنگ کار به‌عنوان یک عبادت در جامعه، نهادینه می‌شود.[۷۸] از این منظر، راحت‌طلبی، کفران نعمت الهی[۷۹] و عامل خطر در جامعه است.[۸۰]

  1. دهخدا، لغت‌نامه، «ذیل واژه راحت‌طلب»، وب‌سایت آبادیس.
  2. انوری، فرهنگ بزرگ سخن، 1386ش، ج4، ص3534.
  3. مشکینی، «اخلاق در اسلا»، ۱۳۶۱ش، ص۶.
  4. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  5. پناهیان، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان.
  6. خمینی، اجتهاد و تقلید، 1387ش، ص6.
  7. کثیری، «راحت‌طلبی آفت جدی کسب و کار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد.
  8. تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی، 1395ش، ص32.
  9. هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.
  10. حائری شیرازی، تفکر، 13۹۷ش، ص77.
  11. پناهیان، «قسمت سوم، جلسه 7، شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر.
  12. خمینی، شرح چهل حدیث، 1380ش، ص 186.
  13. خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  14. مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 28، صدرا، 1376ش، ص 632.
  15. شبر، اخلاق، 1374ش، ص13؛ مطهری، انسان‌شناسی قرآن، 1402ش، ص 277.
  16. خامنه‌ای، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  17. فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52.
  18. خامنه‌ای، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  19. مصباح یزدی، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سایت أیت‌الله مصباح یزدی.
  20. قربی و جمشیدی‌ها، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، ۱۳۹۸ش، ص21.
  21. تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص22-24.
  22. ساکی، «راحت‌طلبی ممنوع / درجه حرارت را تنظیم کنید»، خبرگزاری ایرنا.
  23. بافکار، تعاون و همیاری در حج و زیارت، ۱۳۹۱ش، ص۶۵.
  24. مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص562.
  25. هاشملو، «نظریه‌های روان‌شناسی تنبلی»، وب‌سایت هاشملو.
  26. عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.
  27. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  28. خوانساری، شرح غرر الحکم، 1366ش، ج3، ص112.
  29. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  30. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  31. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  32. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  33. آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص69.
  34. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  35. مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، ۱۳۹۲ش، ص۵۵۹.
  36. مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٠، ص٥٩.
  37. مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج95، ص93.
  38. مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، ج٧٥،. ص٥٩.
  39. مجلسی، بحار الأنوار، 1403ق، جج٧٨، ص١٩١.
  40. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  41. تمیمی أمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ۱۳۶۶ش، ص١٥٢.
  42. خوانساری، شرح غرر الحکم و دُرَر الکَلم، ١٣٦٦ش، ج٤، ص٢٣٣.
  43. مطهری، احیای تفکر اسلامی، 1401ش، ص57.
  44. مصباح‌یزدی، «جلسه پنجاه و هشتم؛ سیمای شیعیان(57)»، وب‌سایت مصباح‌یزدی.
  45. شهریور، «حضور مردمان فرهنگ مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا.
  46. درودی، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، 1384ش، ص5.
  47. دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج2، ص855.
  48. دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج1، ص446.
  49. دهخدا، امثال و حکم، 1383ش، ج4، ص187.
  50. سعدی، گلستان، باب دوم در اخلاق درویشان: حکایت شماره ۱۲»، وب‌سایت گنجور.
  51. مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.
  52. مصباح یزدی، «جلسه پنجاه‌وهشتم؛ سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی.
  53. مظاهری، اخلاق در خانه، 1389ش، ج1، ص94.
  54. فاضلی، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، 1396ش، ص52.
  55. خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، 1394ش، ص۵۲.
  56. نوبهار، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان »، وب‌سایت افکارنیوز.
  57. مشکینی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، 1392ش، ج1، ص564.
  58. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  59. پناهیان، «تنها مسیر؛راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- 12»، وب‌سایت پناهیان.
  60. آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص35.
  61. آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص73.
  62. آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص76.
  63. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  64. آقاتهرانی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، ۱۳۸۳ش، ص80.
  65. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  66. خوانساری، شرح غُرر الحکَم و دُرَر الکَلم، ١٣٦٦ش، ج٣، ص١١٢.
  67. سوره انشراح، آیه7.
  68. خمینی، آداب الصلاة، 1378ش، ص50.
  69. عباسی ولدی، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، 1401ش، ص40.
  70. «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان.
  71. پناهیان، «راحت‌طلبی- جلسه2»، وب‌سایت پناهیان.
  72. حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص77.
  73. حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص74.
  74. حائری شیرازی، تفکر، 1397ش، ص86.
  75. خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  76. خامنه‌ای، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  77. خامنه‌ای، بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  78. تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی،1395ش، ص112.
  79. خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
  80. خامنه‌ای، حماسه امام سجاد علیه السلام، 1399ش، ص216.
  • قرآن کریم.
  • آقاتهرانی، مرتضی، اهمال‌کاری، بررسی علل و راهکارهای درمان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۳ش.
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چ۳، ۱۳۸۶ش.
  • بافکار، حسین، تعاون و همیاری در حج و زیارت، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش.
  • پناهیان، علی‌رضا، «تنها مسیر؛ راهبرد اصلی در نظام تربیت دینی- ۱۲»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۳۹۲ش.
  • پناهیان، علی‌رضا، «راحت‌طلبی جلوه‌های متنوعی دارد»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۳۹۳ش.
  • پناهیان، علی‌رضا، «قسمت سوم، جلسه ۷، شوق، عامل اصلی مبارزه با راحت‌طلبی»، وب‌سایت تنهامسیر، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۴۰۳ش.
  • پناهیان، علی‌رضا، «مقابله با تهاجم فرهنگی نیازمند سخت‌کوشی و دوری ازراحت‌طلبی است»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
  • تمیمی أمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چ۱، ۱۳۶۶س.
  • «تنبلی و راحت‌طلبی مانع بزرگ خودسازی»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ درج مطلب: ۵ خرداد ۱۳۹۵ش.
  • جوکار، محمد صالح، «شعار فرزند کمتر زندگی بهتر اشتباه بزرگی بود/ خانواده‌ها راحت‌طلب شده‌اند»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۸ دی ۱۴۰۱ش.
  • حائری شیرازی، محی‌الدین، تفکر، قم، نشر معارف، ۱۳۹۷ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار پرسنل نیروی هوایی»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۸ بهمن ۱۳۸۴ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های سیاسی ایران»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۷ دی ۱۳۹۰ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، زندگی به سبک جهادی، قم، مؤسسه شهید کاظمی، ۱۳۹۴ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، حماسه امام سجاد علیه السلام، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی، ۱۳۹۹ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی»، وب‌سایت آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱ فروردین ۱۳۸۶ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از مداحان»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ش.
  • خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال»، وب‌سایت آثار آیت‌الله خامنه‌ای. تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۸۰ش.
  • خمینی، سیدروح‌الله، اجتهاد و تقلید، ترجمه وهاب دانش‌پژوه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
  • خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ۲۰، ۱۳۷۸ش.
  • خمینی، سید روح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ۷، ۱۳۷۸ش.
  • خوانساری، جمال‌الدین محمد بن حسین، شرح غرر الحکم و دُرَر الکَلم، تهران، دانشگاه تهران، چ۴، ۱۳۶۶ش.
  • درودی، هما، «فرهنگ کار از دیدگاه اسلام»، مجله کار و جامعه، شمارهٔ ۶۳، ۱۳۸۴ش.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت آبادیس، تاریخ بازدید: ۲۰ آبان ۱۴۰۳ش.
  • دهخدا، علی‌اکبر، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر، چ۱۲، ۱۳۸۳ش.
  • ساکی، رضا، «راحت‌طلبی ممنوع/ درجه حرارت را تنظیم کنید»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ دی ۱۳۹۴ش.
  • سعدی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله، گلستان، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۷ آذر ۱۴۰۳ش.
  • شبر، سیدعبدالله، اخلاق، قم، هجرت، ۱۳۷۴ش.
  • شریف‌پور، مریم، «سیر سقوط جمعیت ایران کاهشی شده است»، خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
  • شهریور، سیاوش، «حضور مردمان فرهنگ‌مدار و پرتلاش رمز ماندگاری ایران است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آبان ۱۳۹۵ش.
  • عباسی ولدی، محسن، دنیای قشنگ خدمت‌گذاری و تربیت بچه‌های کاری، قم، آیین فطرت، ۱۴۰۱ش.
  • فاضلی، نعمت‌الله، خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی، تهران، تیسا، ۱۳۹۶ش.
  • قربی، سیدمحمدجواد و جمشیدی‌ها، غلامرضا، «تهدیدات تولید ملی در نظام سیاسی اسلام از منظر اندیشه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی»، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورهٔ ۷، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۹۸ش.
  • کثیری، امین، «راحت‌طلبی آفت جدی کسب‌وکار»، وب‌سایت رادیو اقتصاد، تاریخ درج مطلب: ۳۱ تیر ۱۳۹۶ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ۳، ۱۴۰۳ق.
  • مشکینی، علی، گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتاب‌ها، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۲ش.
  • مشکینی، علی، اخلاق در اسلام، مجله پاسدار اسلام، شمارهٔ ۱۴، ۱۳۶۱ش.
  • مصباح‌یزدی، محمدتقی، «نگاهی گذرا بر عوامل کاهش جمعیت و وظایف روحانیت در جبران آن»، وب‌سایت آیت‌الله مصباح‌یزدی، تاریخ درج مطلب: ۹ تیر ۱۳۹۷ش.
  • مطهری، مرتضی، احیای تفکر اسلامی، تهران، صدرا، چ۵۴، ۱۴۰۱ش.
  • مطهری، مرتضی، انسان‌شناسی قرآن، تهران، صدرا، چ۱۴، ۱۴۰۲ش.
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا، چ۷، ۱۳۷۶ش.
  • مظاهری، حسین، اخلاق در خانه، قم، اخلاق، ۱۳۸۹ش.
  • مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، تنبلی اجتماعی مانع اساسی در پیشرفت ملی، تهران، مؤسسه فرهنگی‌هنری قدر ولایت، ۱۳۹۵ش.
  • نوبهار، صدیقه، «خانواده، در چنبره مشکلات ریز و درشت/ «راحت‌طلبی» پدیده نوظهور در میان جوانان»، وب‌سایت افکارنیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۵ش.