{{درشت|'''گردشگری قومی؛'''}} گردشگری مبتنی بر آشنایی با سبک زندگی و فرهنگ اقوام مختلف.
[[گردشگری]] قومی، یکی از انواع [[گردشگری در ایران|گردشگری]] در سطح جهانی است که هدف اصلی آن آشنایی با شیوۀ زندگی، آداب و رسوم و فرهنگ اقوام مختلف است. ایران بهدلیل تعدد [[اقوام ایرانی|اقوام]]، پتانسیل بالایی برای گردشگری قومی دارد. ترویج این نوع گردشگری سبب احیای فرهنگ و سبک زندگی سنتی و اصیل ایرانی میشود که میان اقوام مختلف رایج است.
[[گردشگری]] قومی، یکی از انواع [[گردشگری در ایران|گردشگری]] در سطح جهانی است که هدف اصلی آن آشنایی با شیوهٔ زندگی، آداب و رسوم و فرهنگ اقوام مختلف است. ایران بهدلیل تعدد [[اقوام ایرانی|اقوام]]، پتانسیل بالایی برای گردشگری قومی دارد. ترویج این نوع گردشگری سبب احیای فرهنگ و سبک زندگی سنتی و اصیل ایرانی میشود که میان اقوام مختلف رایج است.
==مفهومشناسی==
گردشگري قومی (Tourism Etnich)، یکی از گونههاي گردشگري و بخشی از بازار گردشگري بینالمللی است که بهمنظور مشاهدۀ سبک زندگی افراد بومی و محلی انجام میشود. <ref> [https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-239.]</ref> گردشگری قومی از جمله انواع جدید و روبه رشد [[گردشگری هوشمند|گردشگری]] است که بهصورت مستقیم موجب شناخت [[دین]] و مذهب، روحیات، تنوع غذایی و شیرینیهای محلی، کیفیت اسکان،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> الگوهای زبانی و گویشی، آداب و رسوم، لباس و پوشش محلی زنان و مردان، [[رقص لری|رقص]] و آوازهای محلی، [[موسیقی]]، [[معماری بازار|معماری]]، و [[صنایع دستی|صنایعدستی]] مرسوم میان اقوام مختلف میشود.<ref> [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-48/3452622-%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
==تاریخچه==
== مفهومشناسی ==
مناطق گوناگون ایران بهدلیل بهرهمندی از سابقه و تنوع بالای تاریخی، فرهنگ غنی و قرار گرفتن در مسیر جادۀ ابریشم، همواره از مناطق هدف در گردشگری قومی بوده است. مورخان با تکیه بر اسناد تاریخی معتقدند آشنایی گردشگران با فرهنگ و قومیتهای مختلف ایرانی بهدوران باستان برمیگردد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> امروزه نیز با وجود گسترش سبک زندگی مدرن، همچنان گرایش به گردشگری قومی و آشنایی با فرهنگها، آداب و رسوم و سبک زندگی اقوام مختلف ایرانی، پررنگ و چشمگیر است. گردشگری قومی در سراسر جهان، از پرمخاطبترین گردشگریها بهشمار میرود.<ref> [https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 321.]</ref>
گردشگری قومی (Tourism Etnich)، یکی از گونههای گردشگری و بخشی از بازار گردشگری بینالمللی است که بهمنظور مشاهدهٔ سبک زندگی افراد بومی و محلی انجام میشود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-239.]</ref> گردشگری قومی از جمله انواع جدید و روبه رشد [[گردشگری هوشمند|گردشگری]] است که بهصورت مستقیم موجب شناخت [[دین]] و مذهب، روحیات، تنوع غذایی و شیرینیهای محلی، کیفیت اسکان،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> الگوهای زبانی و گویشی، آداب و رسوم، لباس و پوشش محلی زنان و مردان، [[رقص لری|رقص]] و آوازهای محلی، [[موسیقی]]، [[معماری بازار|معماری]]، و [[صنایع دستی|صنایعدستی]] مرسوم میان اقوام مختلف میشود.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-گردشگری-48/3452622-وجوه-اثرگذاری-گردشگری-قومی-در . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
==انواع گردشگران قومی==
== تاریخچه ==
گردشگری قومی سطح وسیعی از افراد جامعه و اقشار مختلف را با اهداف و انگیزههای مختلف شامل میشود که عبارتاند از:
مناطق گوناگون ایران بهدلیل بهرهمندی از سابقه و تنوع بالای تاریخی، فرهنگ غنی و قرار گرفتن در مسیر جادهٔ ابریشم، همواره از مناطق هدف در [[گردشگری سلامت|گردشگری]] قومی بوده است. مورخان با تکیه بر اسناد تاریخی معتقدند آشنایی گردشگران با فرهنگ و قومیتهای مختلف ایرانی بهدوران باستان برمیگردد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> امروزه نیز با وجود گسترش سبک زندگی مدرن، همچنان گرایش به گردشگری قومی و آشنایی با فرهنگها، آداب و رسوم و سبک زندگی اقوام مختلف ایرانی، پررنگ و چشمگیر است. [[گردشگری در تمدن اسلامی|گردشگری]] قومی در سراسر جهان، از پرمخاطبترین گردشگریها بهشمار میرود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 321.]</ref>
#باستانشناسان: این گروه علاقهمند به فضاهاي میراث فرهنگی بوده و بهمنظور آگاهی از پیشینۀ تاریخی- فرهنگی اقوام مختلف، گردشگری قومی را برمیگزینند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319.]</ref>
#انسانشناسان: افرادی هستند که بهدلیل علاقهمندی به فرهنگ، خصايص فرهنگي، فرهنگ قومي، آداب و رسوم و سبک زندگی به گردشگری قومی میپردازند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 320.]</ref>
#ماجراجویان: گردشگرانی که علاقهمند به كشف فضاهاي تازه و سرزمينهاي ناآشنا بوده و برای ماجراجویی و کسب تجربههاي جديد و آشنایی با آداب و رسوم متفاوت؛ گردشگری قومی را برمیگزینند. <ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص320 321.]</ref>
#طبیعتگردان: این گروه افرادی هستند که علاقهمند به فضاهاي تفریحی و استراحتي بوده و برای پُر کردن اوقات فراغت خود و بهرهمندی از محیط طبیعی و سبک زندگی اقوام مختلف که اغلب آمیخته با طبیعت است، گردشگری قومی را انتخاب میکنند. <ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 321.]</ref>
#علاقمندان به غذا: گروهی از گردشگران بهمنظور آشنایی با غذاهای محلی مربوط به اقوام مختلف، گردشگری قومیتی را انتخاب میکنند.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/92914/%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C . پیروز، «مقدمهای بر برنامهریزی جهانگردی»، 1370ش، ص69-70.]</ref>
==کارکرد==
== انواع گردشگران قومی ==
امروزه صنعت گردشگری در سطح جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. کشور ایران بهدلیل داشتن قومیتهای گوناگون با فرهنگ غنی و آداب و رسوم متعدد، فرصتی استثنایی را برای سرمایهگذاری در گردشگری قومی ایجاد میکند. ایران دارای پتانسیلهای بالایی در زمینۀ گردشگری بوده، تعدد فرهنگی و وجود اقوام مختلف در ایران سبب شده گردشگری قومی بهعنوان یکی از پایههای گردشگری ایران درآید و در رونق گردشگری در مناطق بومی و محلی نقش مؤثری داشته و میتواند کشور را در زمینههای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و زیستمحیطی بهسوی پیشرفت و توسعه سوق دهد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/852667/fa . رضایی و شاکری، «بررسی فرصتها و چالشهای تنوع فرهنگی گردشگری قومی در توسعه گردشگری ایران»، 1393ش، ص297.]</ref>
[[گردشگری در قرآن|گردشگری]] قومی سطح وسیعی از افراد جامعه و اقشار مختلف را با اهداف و انگیزههای مختلف شامل میشود که عبارتاند از:
# باستانشناسان: این گروه علاقهمند به فضاهای [[میراث فرهنگی ناملموس ایران|میراث فرهنگی]] بوده و بهمنظور آگاهی از پیشینهٔ تاریخی- فرهنگی اقوام مختلف، گردشگری قومی را برمیگزینند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319.]</ref>
# انسانشناسان: افرادی هستند که بهدلیل علاقهمندی به فرهنگ، خصایص فرهنگی، فرهنگ قومی، آداب و رسوم و سبک زندگی به گردشگری قومی میپردازند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 320.]</ref>
# [[پرونده:گردشگری-قومی1.jpg|بندانگشتی|350x350پیکسل|گردشگران علاقهمند به غذا]]ماجراجویان: گردشگرانی که علاقهمند به کشف فضاهای تازه و سرزمینهای ناآشنا بوده و برای ماجراجویی و کسب تجربههای جدید و آشنایی با آداب و رسوم متفاوت؛ گردشگری قومی را برمیگزینند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص320 321.]</ref>
# طبیعتگردان: این گروه افرادی هستند که علاقهمند به فضاهای تفریحی و استراحتی بوده و برای پُر کردن اوقات فراغت خود و بهرهمندی از محیط طبیعی و سبک زندگی اقوام مختلف که اغلب آمیخته با طبیعت است، [[گردشگری معناگرا|گردشگری]] قومی را انتخاب میکنند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص319 321.]</ref>
# علاقمندان به غذا: گروهی از گردشگران بهمنظور آشنایی با غذاهای محلی مربوط به اقوام مختلف، گردشگری قومیتی را انتخاب میکنند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/92914/مقدمه-ای-بر-برنامه-ریزی-جهانگردی . پیروز، «مقدمهای بر برنامهریزی جهانگردی»، 1370ش، ص69-70.]</ref>
<big>فرهنگی-اجتماعی</big>
== کارکرد ==
امروزه صنعت [[گردشگری مجازی|گردشگری]] در سطح جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. کشور ایران بهدلیل داشتن قومیتهای گوناگون با فرهنگ غنی و آداب و رسوم متعدد، فرصتی استثنایی را برای سرمایهگذاری در گردشگری قومی ایجاد میکند. ایران دارای پتانسیلهای بالایی در زمینهٔ گردشگری بوده، تعدد فرهنگی و وجود اقوام مختلف در ایران سبب شده گردشگری قومی بهعنوان یکی از پایههای گردشگری ایران درآید و در رونق گردشگری در مناطق بومی و محلی نقش مؤثری داشته و میتواند کشور را در زمینههای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و زیستمحیطی بهسوی پیشرفت و توسعه سوق دهد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/852667/fa . رضایی و شاکری، «بررسی فرصتها و چالشهای تنوع فرهنگی گردشگری قومی در توسعه گردشگری ایران»، 1393ش، ص297.]</ref>
گردشگری قومی میتواند در قالب نمایههای فرهنگی بسیار قوی و ریشهدار در فرهنگ و سنت ایرانی، زمینههای جذب گردشگران داخلی و خارجی را ایجاد کند<ref> [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-48/3452622-%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref> تا کارکردهای فرهنگی- اجتماعی زیر تأمین شود:
{{درشت|فرهنگی-اجتماعی}}
#معرفی فرهنگ اصیل قومیتها؛
#احیای آیینهای شادی و سوگ، دورهمیها و مهمانیهای اقوام؛ <ref> [https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref>
#آشنایی با خرده فرهنگهاي مختلف و خصوصیات مشترك (زبان، گویش و دانش بومی)؛
#آشنایی با نظامهای ساختاری (ایل، طایفه و تیره) در اقوام مختلف؛
#آشنایی با اقلیم و ویژگیهاي اجتماعی هر یک از اقوام؛
#آشنایی با شباهتها و تفاوتهای تاریخی، نژادي و فرهنگی، شیوۀ زندگی و معیشت، هماهنگی و همزیستی با طبیعت و هماهنگی میان فرهنگ و طبیعت در هر منطقه؛
#آگاهی از پیشینۀ تاریخی، هویت اجتماعی، محدودۀ جغرافیایی و معماري خاص سازههای مرتبط با سبک زندگی هر قوم؛
#فعال شــدن جمعیتهاي محلی و کاهش مهاجرت برونمنطقهای؛
#احیای سبک زندگی وابسته به طبیعت و منابع طبیعی؛
#شناخت ظرفیتهاي قومی با استفاده از ابزار مرتبط و متنوع بازاریابی و اطلاعرسانی؛
#کاهش آلایندههای محیطی؛
#حفظ میراث ملموس و ناملموس و جلوگیري از اضمحلال فرهنگ اقوام.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref>
<big>سیاسی</big>
گردشگری قومی موجب تقویت هویت ملی، انسجام ملی، همبستگی قومیتی و نزدیک کردن فرهنگهای مختلف به یکدیگر میشود. <ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref> پژوهشگران معتقدند پایداری و فراگیری اجتماعات ملی، متکی به روابط مناطق مختلف با یکدیگر است و توسعه گردشگری قومی میتواند در ایجاد ارتباط بین گروههای مختلف جامعه اثرگذار باشد. گردشگری قومی در بهبود تبادلات خارجی با دیگر جوامع نیز اثرگذار است. رفتوآمد اقوام که نتیجه آن درک و تفاهم بیشتر گروههای مذهبی و قومی و گروههای اجتماعی است، میتواند همبستگی ملی را قوام بخشد و سبب تعمیق وحدت ملی شود.<ref> [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-48/3452622-%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
گردشگری قومی میتواند در قالب نمایههای فرهنگی بسیار قوی و ریشهدار در فرهنگ و سنت ایرانی، زمینههای جذب گردشگران داخلی و خارجی را ایجاد کند<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-گردشگری-48/3452622-وجوه-اثرگذاری-گردشگری-قومی-در . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref> تا کارکردهای فرهنگی- اجتماعی زیر تأمین شود:
# معرفی فرهنگ اصیل قومیتها؛
<big>اقتصادی</big>
# احیای آیینهای [[شادی]] و سوگ، دورهمیها و [[مهمان نوازی|مهمانی]]<nowiki/>های اقوام؛<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref>
# آشنایی با خرده فرهنگهای مختلف و خصوصیات مشترک ([[زبان فارسی|زبان]]، [[لهجه مشهدی|گویش]] و دانش بومی)؛
# آشنایی با نظامهای ساختاری ([[ایل بختیاری|ایل]]، طایفه و تیره) در اقوام مختلف؛
# آشنایی با اقلیم و ویژگیهای اجتماعی هر یک از اقوام؛
# آشنایی با شباهتها و تفاوتهای تاریخی، نژادی و فرهنگی، شیوهٔ زندگی و معیشت، هماهنگی و همزیستی با طبیعت و هماهنگی میان فرهنگ و طبیعت در هر منطقه؛
# آگاهی از پیشینهٔ تاریخی، هویت اجتماعی، محدودهٔ جغرافیایی و [[معماری حمام|معماری]] خاص سازههای مرتبط با سبک زندگی هر قوم؛
# فعال شدن [[فرزندآوری|جمعیتهای]] محلی و کاهش [[مهاجرت]] برونمنطقهای؛
# احیای سبک زندگی وابسته به طبیعت و منابع طبیعی؛
# شناخت ظرفیتهای قومی با استفاده از ابزار مرتبط و متنوع بازاریابی و اطلاعرسانی؛
# کاهش آلایندههای محیطی؛
# حفظ میراث ملموس و [[میراث فرهنگی ناملموس ایران|ناملموس]] و جلوگیری از اضمحلال فرهنگ اقوام.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref>
معرفی فرهنگ قومي يكي از چند محور مهم برنامهريزي گردشگري در ايران است که با ایجاد ارزش اقتصادي در ارتقاي سطح زندگي و اقتصاد قومی و ملی نقش دارد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref> از دیگر پیامدهای اقتصادی گردشگری قومی عبارتاند از:
{{درشت|سیاسی}}
#ایجاد فرصتهای گوناگون در توسعة گردشگری؛
#توجيه فرهنگ قومي بهعنوان سرماية فرهنگي و از مهمترين منابع درآمدزایی در كشور؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref>
#رونق اشتغالزایی در مناطق مختلف؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref>
#پویایی و سرزندگی در سبک زندگی اقوام که سبب جلوگیری از مهاجرت و افزایش کیفیت و رضایتمندی آنها از زندگی میشود.<ref> [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-48/3452622-%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
==چالشها==
گردشگری قومی موجب تقویت [[هویت ملی]]، انسجام ملی، همبستگی قومیتی و نزدیک کردن فرهنگهای مختلف به یکدیگر میشود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref> پژوهشگران معتقدند پایداری و فراگیری اجتماعات ملی، متکی به روابط مناطق مختلف با یکدیگر است و توسعه [[گردشگری مذهبی|گردشگری]] قومی میتواند در ایجاد ارتباط بین گروههای مختلف جامعه اثرگذار باشد. گردشگری قومی در بهبود تبادلات خارجی با دیگر جوامع نیز اثرگذار است. رفتوآمد اقوام که نتیجه آن درک و تفاهم بیشتر گروههای مذهبی و قومی و گروههای اجتماعی است، میتواند همبستگی ملی را قوام بخشد و سبب تعمیق وحدت ملی شود.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-گردشگری-48/3452622-وجوه-اثرگذاری-گردشگری-قومی-در . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
کارشناسان معتقدند اگرچه گردشگری قومی نقش مؤثری در احیاء و شناخت فرهنگهای قومی در ایران دارد؛ اما جذب بیرویۀ گردشگر، سبب افزایش کوچها و مهاجرت افراد شهری به مناطق بکر و روستایی شده و همین امر طبیعت و منابع طبیعی آن منطقه را با خطر جدی مواجه میکند. همچنین فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن منطقه را تحت تأثیر قرار داده و گاهی منجر به خلط فرهنگهای قومی مختلف <ref> [https://tms.atu.ac.ir/article_15482.html . شکاری، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، 1401ش، ص79.] </ref> بهعنوان بخشي از سرماية فرهنگي در یک منطقه میشود. <ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref> این امر سبب کمرنگ شدن هویتهای ملی-قومی شده که خود از جمله موانع در مقابل روند سریع همگون شدن فرهنگها تحت تأثیر جهانیشدن است.<ref>[https://tms.atu.ac.ir/article_15482.html . شکاری، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، 1401ش، ص79.]</ref>
==راهکارها==
{{درشت|اقتصادی}}
در اقتصاد جهانی از گردشگری بهعنوان صـــادرات نامرئی یاد میشود. ایران رتبه شانزدهم را در تنوع زبانی و قومی در جهان دارد. با توجه به داشتن پتانسیلها و جاذبههاي غنی و منحصربهفرد گردشگري در ایران و تمایل گردشگران براي دور شدن از زندگی روزمره و آشنایی با اقوام مختلف؛ اما سرمایهگذاری کافی در گردشگری قومی، صورت نگرفته است.<ref> [https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> صاحبنظران برای رونق و پویایی گردشگری قومی به محورهای زیر توجه دارند:
#آموزش مردم بومی و فرهنگسازی از طریق رسانههای محلی؛
#معرفی جاذبههای قومی با برگزاری سمینارها و جشنوارههای استانی، منطقهای و ملی؛
#ایجاد زمینههای اشتغالزایی و افزایش درآمد از طریق بسترسازی جذب گردشگر؛
#معرفی جاذبههای قومی و فرهنگی اقوام مختلف از طریق رسانههای محلی، منطقهای و ملی؛
#ایجاد تفاهمنامههای بینمنطقهای و بینالمللی برای بازاریابی و معرفی جاذبههای فرهنگی؛ <ref> [https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-48/3452622-%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
#تلاش برای کاستن از نگاه محافظهکارانه و انزواگرای جوامع میزبان.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref>
==پانویس==
معرفی فرهنگ قومی یکی از چند محور مهم برنامهریزی گردشگری در ایران است که با ایجاد ارزش اقتصادی در ارتقای سطح زندگی و اقتصاد قومی و ملی نقش دارد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref> از دیگر پیامدهای اقتصادی گردشگری قومی عبارتاند از:
# ایجاد فرصتهای گوناگون در توسعهٔ گردشگری؛
# توجیه فرهنگ قومی بهعنوان سرمایهٔ فرهنگی و از مهمترین منابع درآمدزایی در کشور؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref>
# رونق اشتغالزایی در مناطق مختلف؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref>
# پویایی و سرزندگی در سبک زندگی اقوام که سبب جلوگیری از مهاجرت و افزایش کیفیت و رضایتمندی آنها از زندگی میشود.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-گردشگری-48/3452622-وجوه-اثرگذاری-گردشگری-قومی-در . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
== چالشها ==
کارشناسان معتقدند اگرچه گردشگری قومی نقش مؤثری در احیاء و شناخت فرهنگهای قومی در ایران دارد؛ اما جذب بیرویهٔ گردشگر، سبب افزایش کوچها و مهاجرت افراد شهری به مناطق بکر و [[روستای شهرستانک|روستایی]] شده و همین امر طبیعت و منابع طبیعی آن منطقه را با خطر جدی مواجه میکند. همچنین فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن منطقه را تحت تأثیر قرار داده و گاهی منجر به خلط فرهنگهای قومی مختلف<ref>[https://tms.atu.ac.ir/article_15482.html . شکاری، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، 1401ش، ص79.]</ref> بهعنوان بخشی از سرمایهٔ فرهنگی در یک منطقه میشود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/56468/fa . کروبی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، 1387ش، ص309 310.]</ref> این امر سبب کمرنگ شدن هویتهای ملی-قومی شده که خود از جمله موانع در مقابل روند سریع همگون شدن فرهنگها تحت تأثیر جهانیشدن است.<ref>[https://tms.atu.ac.ir/article_15482.html . شکاری، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، 1401ش، ص79.]</ref>
== راهکارها ==
در [[اقتصاد توجه|اقتصاد]] جهانی از گردشگری بهعنوان صادرات نامرئی یاد میشود. ایران رتبه شانزدهم را در تنوع زبانی و قومی در جهان دارد. با توجه به داشتن پتانسیلها و جاذبههای غنی و منحصربهفرد گردشگری در ایران و تمایل گردشگران برای دور شدن از زندگی روزمره و آشنایی با اقوام مختلف؛ اما سرمایهگذاری کافی در گردشگری قومی، صورت نگرفته است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص233-235.]</ref> صاحبنظران برای رونق و پویایی گردشگری قومی به محورهای زیر توجه دارند:
# آموزش مردم بومی و فرهنگسازی از طریق رسانههای محلی؛
# معرفی جاذبههای قومی با برگزاری سمینارها و جشنوارههای استانی، منطقهای و ملی؛
# ایجاد زمینههای اشتغالزایی و افزایش درآمد از طریق بسترسازی جذب گردشگر؛
# معرفی جاذبههای قومی و فرهنگی اقوام مختلف از طریق رسانههای محلی، منطقهای و ملی؛
# ایجاد تفاهمنامههای بینمنطقهای و بینالمللی برای بازاریابی و معرفی جاذبههای فرهنگی؛<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-گردشگری-48/3452622-وجوه-اثرگذاری-گردشگری-قومی-در . «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد.]</ref>
# تلاش برای کاستن از نگاه محافظهکارانه و انزواگرای جوامع میزبان.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/521243/طراحی-مدل-مدیریت-گردشگری-قومی-در-ایران . باقری و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، 1398ش، ص244-246.]</ref>
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
*باقری، ابراهیم و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، فصلنامۀ برنامهریزی و توسعه گردشگری، شمارۀ29، 1398ش.
== منابع ==
*پیروز، پوریا، «مقدمهای بر برنامهریزی جهانگردی»، نشریۀ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارۀ 45و46، 1370ش.
* باقری، ابراهیم و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، فصلنامهٔ برنامهریزی و توسعه گردشگری، شمارهٔ ۲۹، ۱۳۹۸ش.
*رضایی، محمدرضا و شاکری، یونس، «بررسی فرصتها و چالشهای تنوع فرهنگی گردشگری قومی در توسعه گردشگری ایران»، مجموعه مقالات بین المللی علمی راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، 1393ش.
* پیروز، پوریا، «مقدمهای بر برنامهریزی جهانگردی»، نشریهٔ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارهٔ ۴۵و۴۶، ۱۳۷۰ش.
*شکاری، فاطمه، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، فصلنامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، شمارۀ 60، 1401ش.
* رضایی، محمدرضا و شاکری، یونس، «بررسی فرصتها و چالشهای تنوع فرهنگی گردشگری قومی در توسعه گردشگری ایران»، مجموعه مقالات بینالمللی علمی راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۳ش.
*کروبی، مهدی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، نشریۀ رفاه اجتماعی، شمارۀ28، 1387ش.
* شکاری، فاطمه، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، فصلنامهٔ مطالعات مدیریت گردشگری، شمارهٔ ۶۰، ۱۴۰۱ش.
*«گردشگری قومی»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: 19 اسفند 1402ش.
* کروبی، مهدی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، نشریهٔ رفاه اجتماعی، شمارهٔ ۲۸، ۱۳۸۷ش.
*«وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامۀ دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: 24 مهر 1397ش.
* «گردشگری قومی»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱۹ اسفند ۱۴۰۲ش.
[[رده: ویکیزندگی]]
* «وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامهٔ دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مهر ۱۳۹۷ش.
[[رده: گردشگری]]
{{گردشگری-افقی}}
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۳۲
گردشگری قومی؛ گردشگری مبتنی بر آشنایی با سبک زندگی و فرهنگ اقوام مختلف.
گردشگری قومی، یکی از انواع گردشگری در سطح جهانی است که هدف اصلی آن آشنایی با شیوهٔ زندگی، آداب و رسوم و فرهنگ اقوام مختلف است. ایران بهدلیل تعدد اقوام، پتانسیل بالایی برای گردشگری قومی دارد. ترویج این نوع گردشگری سبب احیای فرهنگ و سبک زندگی سنتی و اصیل ایرانی میشود که میان اقوام مختلف رایج است.
گردشگری قومی (Tourism Etnich)، یکی از گونههای گردشگری و بخشی از بازار گردشگری بینالمللی است که بهمنظور مشاهدهٔ سبک زندگی افراد بومی و محلی انجام میشود.[۱] گردشگری قومی از جمله انواع جدید و روبه رشد گردشگری است که بهصورت مستقیم موجب شناخت دین و مذهب، روحیات، تنوع غذایی و شیرینیهای محلی، کیفیت اسکان،[۲] الگوهای زبانی و گویشی، آداب و رسوم، لباس و پوشش محلی زنان و مردان، رقص و آوازهای محلی، موسیقی، معماری، و صنایعدستی مرسوم میان اقوام مختلف میشود.[۳]
مناطق گوناگون ایران بهدلیل بهرهمندی از سابقه و تنوع بالای تاریخی، فرهنگ غنی و قرار گرفتن در مسیر جادهٔ ابریشم، همواره از مناطق هدف در گردشگری قومی بوده است. مورخان با تکیه بر اسناد تاریخی معتقدند آشنایی گردشگران با فرهنگ و قومیتهای مختلف ایرانی بهدوران باستان برمیگردد.[۴] امروزه نیز با وجود گسترش سبک زندگی مدرن، همچنان گرایش به گردشگری قومی و آشنایی با فرهنگها، آداب و رسوم و سبک زندگی اقوام مختلف ایرانی، پررنگ و چشمگیر است. گردشگری قومی در سراسر جهان، از پرمخاطبترین گردشگریها بهشمار میرود.[۵]
گردشگری قومی سطح وسیعی از افراد جامعه و اقشار مختلف را با اهداف و انگیزههای مختلف شامل میشود که عبارتاند از:
باستانشناسان: این گروه علاقهمند به فضاهای میراث فرهنگی بوده و بهمنظور آگاهی از پیشینهٔ تاریخی- فرهنگی اقوام مختلف، گردشگری قومی را برمیگزینند.[۶]
انسانشناسان: افرادی هستند که بهدلیل علاقهمندی به فرهنگ، خصایص فرهنگی، فرهنگ قومی، آداب و رسوم و سبک زندگی به گردشگری قومی میپردازند.[۷]
گردشگران علاقهمند به غذاماجراجویان: گردشگرانی که علاقهمند به کشف فضاهای تازه و سرزمینهای ناآشنا بوده و برای ماجراجویی و کسب تجربههای جدید و آشنایی با آداب و رسوم متفاوت؛ گردشگری قومی را برمیگزینند.[۸]
طبیعتگردان: این گروه افرادی هستند که علاقهمند به فضاهای تفریحی و استراحتی بوده و برای پُر کردن اوقات فراغت خود و بهرهمندی از محیط طبیعی و سبک زندگی اقوام مختلف که اغلب آمیخته با طبیعت است، گردشگری قومی را انتخاب میکنند.[۹]
علاقمندان به غذا: گروهی از گردشگران بهمنظور آشنایی با غذاهای محلی مربوط به اقوام مختلف، گردشگری قومیتی را انتخاب میکنند.[۱۰]
امروزه صنعت گردشگری در سطح جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. کشور ایران بهدلیل داشتن قومیتهای گوناگون با فرهنگ غنی و آداب و رسوم متعدد، فرصتی استثنایی را برای سرمایهگذاری در گردشگری قومی ایجاد میکند. ایران دارای پتانسیلهای بالایی در زمینهٔ گردشگری بوده، تعدد فرهنگی و وجود اقوام مختلف در ایران سبب شده گردشگری قومی بهعنوان یکی از پایههای گردشگری ایران درآید و در رونق گردشگری در مناطق بومی و محلی نقش مؤثری داشته و میتواند کشور را در زمینههای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و زیستمحیطی بهسوی پیشرفت و توسعه سوق دهد.[۱۱]
فرهنگی-اجتماعی
گردشگری قومی میتواند در قالب نمایههای فرهنگی بسیار قوی و ریشهدار در فرهنگ و سنت ایرانی، زمینههای جذب گردشگران داخلی و خارجی را ایجاد کند[۱۲] تا کارکردهای فرهنگی- اجتماعی زیر تأمین شود:
معرفی فرهنگ اصیل قومیتها؛
احیای آیینهای شادی و سوگ، دورهمیها و مهمانیهای اقوام؛[۱۳]
آشنایی با خرده فرهنگهای مختلف و خصوصیات مشترک (زبان، گویش و دانش بومی)؛
آشنایی با نظامهای ساختاری (ایل، طایفه و تیره) در اقوام مختلف؛
آشنایی با اقلیم و ویژگیهای اجتماعی هر یک از اقوام؛
آشنایی با شباهتها و تفاوتهای تاریخی، نژادی و فرهنگی، شیوهٔ زندگی و معیشت، هماهنگی و همزیستی با طبیعت و هماهنگی میان فرهنگ و طبیعت در هر منطقه؛
آگاهی از پیشینهٔ تاریخی، هویت اجتماعی، محدودهٔ جغرافیایی و معماری خاص سازههای مرتبط با سبک زندگی هر قوم؛
شناخت ظرفیتهای قومی با استفاده از ابزار مرتبط و متنوع بازاریابی و اطلاعرسانی؛
کاهش آلایندههای محیطی؛
حفظ میراث ملموس و ناملموس و جلوگیری از اضمحلال فرهنگ اقوام.[۱۴]
سیاسی
گردشگری قومی موجب تقویت هویت ملی، انسجام ملی، همبستگی قومیتی و نزدیک کردن فرهنگهای مختلف به یکدیگر میشود.[۱۵] پژوهشگران معتقدند پایداری و فراگیری اجتماعات ملی، متکی به روابط مناطق مختلف با یکدیگر است و توسعه گردشگری قومی میتواند در ایجاد ارتباط بین گروههای مختلف جامعه اثرگذار باشد. گردشگری قومی در بهبود تبادلات خارجی با دیگر جوامع نیز اثرگذار است. رفتوآمد اقوام که نتیجه آن درک و تفاهم بیشتر گروههای مذهبی و قومی و گروههای اجتماعی است، میتواند همبستگی ملی را قوام بخشد و سبب تعمیق وحدت ملی شود.[۱۶]
اقتصادی
معرفی فرهنگ قومی یکی از چند محور مهم برنامهریزی گردشگری در ایران است که با ایجاد ارزش اقتصادی در ارتقای سطح زندگی و اقتصاد قومی و ملی نقش دارد.[۱۷] از دیگر پیامدهای اقتصادی گردشگری قومی عبارتاند از:
ایجاد فرصتهای گوناگون در توسعهٔ گردشگری؛
توجیه فرهنگ قومی بهعنوان سرمایهٔ فرهنگی و از مهمترین منابع درآمدزایی در کشور؛[۱۸]
کارشناسان معتقدند اگرچه گردشگری قومی نقش مؤثری در احیاء و شناخت فرهنگهای قومی در ایران دارد؛ اما جذب بیرویهٔ گردشگر، سبب افزایش کوچها و مهاجرت افراد شهری به مناطق بکر و روستایی شده و همین امر طبیعت و منابع طبیعی آن منطقه را با خطر جدی مواجه میکند. همچنین فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن منطقه را تحت تأثیر قرار داده و گاهی منجر به خلط فرهنگهای قومی مختلف[۲۱] بهعنوان بخشی از سرمایهٔ فرهنگی در یک منطقه میشود.[۲۲] این امر سبب کمرنگ شدن هویتهای ملی-قومی شده که خود از جمله موانع در مقابل روند سریع همگون شدن فرهنگها تحت تأثیر جهانیشدن است.[۲۳]
در اقتصاد جهانی از گردشگری بهعنوان صادرات نامرئی یاد میشود. ایران رتبه شانزدهم را در تنوع زبانی و قومی در جهان دارد. با توجه به داشتن پتانسیلها و جاذبههای غنی و منحصربهفرد گردشگری در ایران و تمایل گردشگران برای دور شدن از زندگی روزمره و آشنایی با اقوام مختلف؛ اما سرمایهگذاری کافی در گردشگری قومی، صورت نگرفته است.[۲۴] صاحبنظران برای رونق و پویایی گردشگری قومی به محورهای زیر توجه دارند:
آموزش مردم بومی و فرهنگسازی از طریق رسانههای محلی؛
معرفی جاذبههای قومی با برگزاری سمینارها و جشنوارههای استانی، منطقهای و ملی؛
ایجاد زمینههای اشتغالزایی و افزایش درآمد از طریق بسترسازی جذب گردشگر؛
معرفی جاذبههای قومی و فرهنگی اقوام مختلف از طریق رسانههای محلی، منطقهای و ملی؛
ایجاد تفاهمنامههای بینمنطقهای و بینالمللی برای بازاریابی و معرفی جاذبههای فرهنگی؛[۲۵]
تلاش برای کاستن از نگاه محافظهکارانه و انزواگرای جوامع میزبان.[۲۶]
باقری، ابراهیم و همکاران، «طراحی مدل مدیریت گردشگری قومی در ایران»، فصلنامهٔ برنامهریزی و توسعه گردشگری، شمارهٔ ۲۹، ۱۳۹۸ش.
پیروز، پوریا، «مقدمهای بر برنامهریزی جهانگردی»، نشریهٔ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارهٔ ۴۵و۴۶، ۱۳۷۰ش.
رضایی، محمدرضا و شاکری، یونس، «بررسی فرصتها و چالشهای تنوع فرهنگی گردشگری قومی در توسعه گردشگری ایران»، مجموعه مقالات بینالمللی علمی راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۳ش.
شکاری، فاطمه، «گردشگری و هویت ملی-قومی: تحلیل کتاب سنجی»، فصلنامهٔ مطالعات مدیریت گردشگری، شمارهٔ ۶۰، ۱۴۰۱ش.
کروبی، مهدی، «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، نشریهٔ رفاه اجتماعی، شمارهٔ ۲۸، ۱۳۸۷ش.
«گردشگری قومی»، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱۹ اسفند ۱۴۰۲ش.
«وجوه اثرگذاری گردشگری قومی در توسعه توریسم»، وبسایت روزنامهٔ دنیای اقتصاد، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مهر ۱۳۹۷ش.
