پرش به محتوا

پیش‌نویس:چزنک رغو: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
imported>محمدمهدی محمدی
اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''چزنک رغو؛'''</big> نوعی غذا و نان محلی پُر‌طرفدار در مناطق لرنشین.
[[پرونده:چزنک رغو.jpg|جایگزین=نان چزنک رغو|بندانگشتی|نان چزنک رغو]]
{{درشت|'''چزنک رغو؛'''}} نوعی غذا و نان محلی پُرطرفدار در مناطق لرنشین.


چِزِنَک رِغو، نوعی [[نان]] محلی پرطرفدار مخصوص استان لرستان است. این نان بیشتر در دورهمی‌های خانوادگی در فصل‌های [[بهار]] و تابستان به‌عنوان یک غذای کامل و مقوی تهیه و مورد [[مصرف]] قرار می‌گیرد. چزنک رغو بخشی از فرهنگ لرستان در اتکای غذایی به محصولات محلی را بازنمایی می‌کند.
چِزِنَک رِغو، نوعی [[نان]] محلی پرطرفدار مخصوص استان لرستان است. این [[نان]] بیشتر در دورهمی‌های خانوادگی در فصل‌های [[بهار]] و [[تابستان]] به‌عنوان یک غذای کامل و مقوی تهیه و مورد [[مصرف]] قرار می‌گیرد. چزنک رغو بخشی از فرهنگ لرستان در اتکای غذایی به محصولات محلی را بازنمایی می‌کند.


== معرفی <big>'''چزنک رغو'''</big> ==
==معرفی {{درشت|چزنک رغو}}==
چِزِنَک رِغو، چزنک روغن یا چزنک، نوعی نان محلی است که به‌‍‌عنوان یک وعدۀ کامل غذایی در استان لرستان توسط [[زن در اجتماع|زنان]] لر پخته می‌شود.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> این غذای محلی از چزنک (نان فطیر) و رغو (روغن حیوانی و محلی) تهیه‌ می‌شود.<ref> [http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> مهارت پخت چزنک به‌عنوان یک غذای محلی مخصوص لرستان، ثبت ملی شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
چِزِنَک رِغو، چزنک روغن یا چزنک، نوعی نان محلی است که به‌عنوان یک وعدهٔ کامل غذایی در استان لرستان توسط [[زن در اجتماع|زنان]] لر پخته می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> این غذای محلی از چزنک (نان فطیر) و رغو (روغن حیوانی و محلی) تهیه می‌شود.<ref>[http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> مهارت پخت چزنک به‌عنوان یک غذای محلی مخصوص لرستان، ثبت ملی شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


== خاستگاه جغرافیایی <big>'''چزنک رغو'''</big> ==
==خاستگاه جغرافیایی {{درشت|چزنک رغو}}==
اگر چه چزنک رغو یکی از غذا‌های محلی و مرسوم در استان لرستان بوده و قدمتی به درازای حیات قوم لُر دارد؛<ref> [https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> اما در برخی مناطق استان‌های غربی مجاور مانند ایلام، [[کرمانشاه (شهر)|کرمانشاه]] و [[کردستان]] نیز طبخ می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
اگر چه چزنک رغو یکی از غذاهای محلی و مرسوم در استان لرستان بوده و قدمتی به درازای حیات قوم لُر دارد؛<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> اما در برخی مناطق استان‌های غربی مجاور مانند ایلام، [[کرمانشاه (شهر)|کرمانشاه]] و [[کردستان]] نیز طبخ می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


==طرز تهیه و طبخ چزنک رغو==
==طرز تهیه و طبخ چزنک رغو==
چزنک رغو، معمولاً یک غذای فصلی است. به‌دلیل اینکه بانوان لر در فصل بهار و تابستان، غذا و نان محلی را در فضای آزاد یا طبیعت می‌پزند، چزنک رغو نیز عموماً در فصل تابستان و بهار پخته می‌شود. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> این غذای محلی به‌لحاظ ارزش غذایی یک غذای ساده، اما کامل است و با مواد غذایی که روزانه در دسترس افراد است، تهیه می‌شود. برای طبخ این غذای مقوی ابتدا [[آرد]]، [[آب]]، خمیرمایه، نمک،<ref>[https://agrofoodnews.com/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%AE-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA/ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.]</ref> زرد‌چوبه، [[زیره]] و [[رازیانه]] <ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> را با یکدیگر مخلوط کرده و [[خمیر|خمیری]] شل‌تر از خمیر نان‌های معمولی است، تهیه می‌کنند.<ref> . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴۸.</ref>  
[[پرونده:چزنک رغو۱.jpg|جایگزین= زن لر در حال طبخ نان چزنک رغو|بندانگشتی|زن لر در حال طبخ نان چزنک رغو]]
چزنک رغو، معمولاً یک غذای فصلی است. به‌دلیل اینکه بانوان لر در فصل بهار و تابستان، غذا و نان محلی را در فضای آزاد یا طبیعت می‌پزند، چزنک رغو نیز عموماً در فصل تابستان و بهار پخته می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> این غذای محلی به‌لحاظ ارزش غذایی یک غذای ساده، اما کامل است و با مواد غذایی که روزانه در دسترس افراد است، تهیه می‌شود. برای طبخ این غذای مقوی ابتدا [[آرد]]، [[آب]]، خمیرمایه، نمک،<ref>[https://agrofoodnews.com/گردشگری-غذایی-در-بروجرد-از-طبخ-چزنک-رغ/ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.]</ref> [[زردچوبه]]، [[زیره]] و [[رازیانه]]<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> را با یکدیگر مخلوط کرده و [[خمیر|خمیری]] شل‌تر از خمیر نان‌های معمولی است، تهیه می‌کنند.<ref>. شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴۸.</ref>


در طبخ سنتی نان چزنک رغو، از ساج استفاده کرده و آن را روی مقدار مناسبی از هیزم یا زغال قرار می‌دهند تا گرم شود، <ref> [https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> اما امروزه به‌دلیل [[زندگی]] آپارتمانی این شرایط مهیا نبوده و این نان را در داخل تابه بر روی اجاق گاز یا درون فر تهیه می‌کنند. پس از گرم‌شدن ساج یا فر، سطح ساج یا سینی داخل فر را با کمی روغن چرب می‌کنند تا خمیر به آن نچسبد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> خمیر آماده شده را به‌ اندازۀ لازم روی ساج یا ظرف گرم شده ریخته و آن را با دست یا قاشق پهن می‌کنند. <ref>   . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص45.</ref> پس از پختن و طلایی‌شدن رنگ نان، آن را برداشته <ref>   [https://agrofoodnews.com/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%AE-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA/ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.] </ref> و قبل از اینکه سرد شود، نان را تِلیت <ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> یا تکه‌تکه کرده و مقداری روغن محلی یا کره به‌همراه مقداری [[شیره‌پزان|شیرۀ]] [[خرما]] یا [[انگور]] روی آن ریخته و آنها را با یکدیگر مخلوط کرده و میل می‌کنند.<ref> [http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان- فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref>
در طبخ سنتی نان [[چزنک رغو]]، از ساج استفاده کرده و آن را روی مقدار مناسبی از هیزم یا زغال قرار می‌دهند تا گرم شود،<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> اما امروزه به‌دلیل [[زندگی]] آپارتمانی این شرایط مهیا نبوده و این نان را در داخل تابه بر روی اجاق گاز یا درون فر تهیه می‌کنند. پس از گرم‌شدن ساج یا فر، سطح ساج یا سینی داخل فر را با کمی روغن چرب می‌کنند تا خمیر به آن نچسبد.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> خمیر آماده شده را به اندازهٔ لازم روی ساج یا ظرف گرم شده ریخته و آن را با دست یا قاشق پهن می‌کنند.<ref>. شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص45.</ref> پس از پختن و طلایی‌شدن رنگ نان، آن را برداشته<ref>[https://agrofoodnews.com/گردشگری-غذایی-در-بروجرد-از-طبخ-چزنک-رغ/ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.]</ref> و قبل از اینکه سرد شود، نان را تِلیت<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> یا تکه‌تکه کرده و مقداری روغن محلی یا کره به‌همراه مقداری [[شیره‌پزان|شیرهٔ]] [[خرما]] یا [[انگور]] روی آن ریخته و آنها را با یکدیگر مخلوط کرده و میل می‌کنند.<ref>[http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان- فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref>


==پخت چزنک رغو در ایام خاص==
==پخت چزنک رغو در ایام خاص==
چزنک رغو یک غذای مناسبتی و سنتی <ref> [http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> مخصوص استان لرستان به‌شمار می‌رود که طبخ آن با آموزه‌های فرهنگی و اعتقادی مردم عجین شده است. در [[رمضان|ماه رمضان]]، اعیاد [[دین|دینی]] و [[نوروز|عید نوروز]] که رفت‌وآمد و [[صله رحم|صلۀ‌رحم]] خویشاوندان و اعضای [[خانواده]] زیاد است، پخت این نان میان اهالی این منطقه مرسوم است.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>  
چزنک رغو یک غذای مناسبتی و سنتی<ref>[http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> مخصوص استان لرستان به‌شمار می‌رود که طبخ آن با آموزه‌های فرهنگی و اعتقادی مردم عجین شده است. در [[رمضان|ماه رمضان]]، اعیاد [[دین|دینی]] و [[نوروز|عید نوروز]] که رفت‌وآمد و [[صله رحم|صلهٔ رحم]] خویشاوندان و اعضای [[خانواده]] زیاد است، پخت این نان میان اهالی این منطقه مرسوم است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


پخت چزنک رغو به‌ویژه در روز [[عید فطر]]، رایج‌تر است. مؤمنان به شکرانۀ یک ماه [[عبادت]] و مهمانی بر سفره پروردگار، در این روز سفره‌هایی مملو از خوراکی‌های مختلف و شیرینی‌های محلی پهن کرده و اسباب دورهمی و [[دید و بازدید]] را فراهم می‌کنند. بانوان فامیل در روز عید فطر دور یکدیگر جمع شده و با همکاری یکدیگر اقدام به پخت چزنک رغو کرده و آن را به‌عنوان یکی از غذا‌های اصلی این روز بر سر سفره قرار می‌دهند.<ref> [https://www.irna.ir/news/9736643/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1 . «آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref>
پخت چزنک رغو به‌ویژه در روز [[عید فطر]]، رایج‌تر است. مؤمنان به شکرانهٔ یک ماه [[عبادت]] و مهمانی بر سفره پروردگار، در این روز سفره‌هایی مملو از خوراکی‌های مختلف و شیرینی‌های محلی پهن کرده و اسباب دورهمی و [[دید و بازدید]] را فراهم می‌کنند. بانوان فامیل در روز عید فطر دور یکدیگر جمع شده و با همکاری یکدیگر اقدام به پخت چزنک رغو کرده و آن را به‌عنوان یکی از غذاهای اصلی این روز بر سر سفره قرار می‌دهند.<ref>[https://www.irna.ir/news/9736643/آداب-و-رسوم-مردم-لرستان-در-عید-سعید-فطر . «آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref>


== مردم نگاری <big>'''چزنک رغو'''</big> ==
==مردم نگاری {{درشت|چزنک رغو}}==
غذاهای محلی از مهم‌ترین عناصر میراث فرهنگی [[اقوام ایرانی]] به‌شمار می‌رود.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> سبک غذایی عشایر و روستاییان لر و لَک ساکن در لرستان برگرفته از منابع غذایی، سبک غذایی <ref>[https://www.sid.ir/paper/224166/fa . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.]</ref> و آیین‌های بومی <ref> . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴5. </ref> آنها است. در میان اقوام لر روابط اجتماعی، نوع ارتباط خویشاوندی و شرایط زیست محیطی نیز بر نوع غذای محلی آنها تأثیر‌گذار بوده است. <ref> [https://www.sid.ir/paper/224166/fa . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.] </ref> برخی غذاها مانند چزنک رغو بیشتر برای دورهمی‌های خانوادگی تهیه می‌شود.<ref> [https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref>  
غذاهای محلی از مهم‌ترین عناصر میراث فرهنگی [[اقوام ایرانی]] به‌شمار می‌رود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref> سبک غذایی عشایر و روستاییان لر و لَک ساکن در لرستان برگرفته از منابع غذایی، سبک غذایی<ref>[https://www.sid.ir/paper/224166/fa . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.]</ref> و آیین‌های بومی<ref>. شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴5.</ref> آنها است. در میان اقوام لر روابط اجتماعی، نوع ارتباط خویشاوندی و شرایط زیست‌محیطی نیز بر نوع غذای محلی آنها تأثیرگذار بوده است.<ref>[https://www.sid.ir/paper/224166/fa . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.]</ref> برخی غذاها مانند چزنک رغو بیشتر برای دورهمی‌های خانوادگی تهیه می‌شود.<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref>


همچنین به‌دلیل سبک زندگی عشایری و کوچ‌نشینی که از گذشته در میان آنها رواج داشته، اغلب تهیۀ غذاهای ساده و مقوی با استفاده از مواد غذایی در دسترس که در زمان کوتاهی تهیه می‌شوند در اولویت بوده است. <ref> [https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> چزنک رغو نیز که به‌دلیل داشتن مواد غذایی مقوی برای فصل‌های کوچ عشایر به‌عنوان غذای کوچ استفاده می‌شد تا علاوه بر تأمین انرژی مردمان عشایر به سرعت و راحتی طبخ شود.<ref> [https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>  
همچنین به‌دلیل سبک زندگی عشایری و کوچ‌نشینی که از گذشته در میان آنها رواج داشته، اغلب تهیهٔ غذاهای ساده و مقوی با استفاده از مواد غذایی در دسترس که در زمان کوتاهی تهیه می‌شوند در اولویت بوده است.<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref> چزنک رغو نیز که به‌دلیل داشتن مواد غذایی مقوی برای فصل‌های کوچ عشایر به‌عنوان غذای کوچ استفاده می‌شد تا علاوه بر تأمین انرژی مردمان عشایر به سرعت و راحتی طبخ شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


مردم لرستان به نشانۀ احترام برای مهمان تازه از راه رسیده، چزنک رغو آماده می‌کنند.<ref> [http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> همچنین با توجه به رایج بودن سنت تعارف در میان اقوام لر و لک ساکن لرستان، اگر این غذا در فضایی طبخ شود که اطرافیان و همسایگان متوجه پخت آن شوند، [[بانو|بانوان]] این غذا را مقداری بیشتر درست کرده و از آن به همسایگان و کودکانی که در نزدیکی آنها هستند تعارف می‌کنند. <ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref>
مردم لرستان به نشانهٔ احترام برای مهمان تازه از راه رسیده، چزنک رغو آماده می‌کنند.<ref>[http://www.tebyan-lorestan.ir/IntroLorestan/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-228/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.]</ref> همچنین با توجه به رایج بودن سنت تعارف در میان اقوام لر و لک ساکن لرستان، اگر این غذا در فضایی طبخ شود که اطرافیان و همسایگان متوجه پخت آن شوند، [[بانو|بانوان]] این غذا را مقداری بیشتر درست کرده و از آن به همسایگان و کودکانی که در نزدیکی آنها هستند تعارف می‌کنند.<ref>[https://www.farsnews.ir/lorestan/news/14020103000442/%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%D8%B1%D8%BA%D9%88-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%86%D . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.]</ref>


این نان و غذای محلی به‌دلیل اینکه مواد اولیه آن محدود و در دسترس است، پخت آسان و سریعی داشته و محدود به قشر خاصی نبوده و مورد استفاده برای اقشار مختلف جامعه است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
این نان و غذای محلی به‌دلیل اینکه مواد اولیه آن محدود و در دسترس است، پخت آسان و سریعی داشته و محدود به قشر خاصی نبوده و مورد استفاده برای اقشار مختلف جامعه است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


== کارکرد <big>'''چزنک رغو'''</big> ==
==کارکرد {{درشت|چزنک رغو}}==
امروزه به‌دلیل گسترش سبک زندگی مدرن و روی آوردن افراد به غذاها و میان وعده‌های ناسازگار با سبک غذایی و فرهنگی ایرانیان به بیماری‌های متعددی دچار شده‌اند. استفاده از این‌گونه نان‌های محلی سالم و مقوی به‌جای بسیاری از میان وعده‌های مضر علاوه بر اینکه برای بدن مفید بوده و مدت زمان طولانی‌تری انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، سبب احیای فرهنگ غذایی ایرانی و بازگشتن نان‌ها و شیرینی‌های محلی به سبد غذایی و سبک زندگی خانواده‌ها و نسل جدید می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>
امروزه به‌دلیل گسترش سبک زندگی مدرن و روی آوردن افراد به غذاها و میان‌وعده‌های ناسازگار با سبک غذایی و فرهنگی ایرانیان به بیماری‌های متعددی دچار شده‌اند. استفاده از این‌گونه نان‌های محلی سالم و مقوی به‌جای بسیاری از میان‌وعده‌های مضر علاوه بر اینکه برای بدن مفید بوده و مدت زمان طولانی‌تری انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، سبب احیای فرهنگ غذایی ایرانی و بازگشتن نان‌ها و شیرینی‌های محلی به سبد غذایی و سبک زندگی خانواده‌ها و نسل جدید می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5890534/%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8-%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%DA%86%D8%B2%D9%86%DA%A9-%DA%86%DA% . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}  
{{پانویس}}
 
==منابع==
==منابع==
{{آغاز منابع}}
{{آغاز منابع}}
*«آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب، ۱ آبان ۱۳۸۵ش.
* «آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب، ۱ آبان ۱۳۸۵ش.
*رستمی، محبوبه، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان، تاریخ درج مطلب: ۲۱ اسفند ۱۳۹۵ش.
* رستمی، محبوبه، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان، تاریخ درج مطلب: ۲۱ اسفند ۱۳۹۵ش.
*شادابی، سعید و انجوی‌شیرازی، ابوالقاسم، فرهنگ مردم لرستان۲، خرم‌آباد، شاپورخواست، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
* شادابی، سعید و انجوی‌شیرازی، ابوالقاسم، فرهنگ مردم لرستان۲، خرم‌آباد، شاپورخواست، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
*صفر بیرانوند، نسرین، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۳ فروردین ۱۴۰۲ش.
* صفر بیرانوند، نسرین، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۳ فروردین ۱۴۰۲ش.
*مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی. تاریخ درج مطلب: ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ش.
* مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی. تاریخ درج مطلب: ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ش.
*«نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۴۰۲ش.
* «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۴۰۲ش.
*ودادهیر، ابوعلی و همکاران، «نظام غذایی بومی- سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، نشریۀ توسعه محلی روستایی – شهری (توسعه روستایی)، شمارۀ ۱، ۱۳۹۳ش.
* ودادهیر، ابوعلی و همکاران، «نظام غذایی بومی- سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، نشریهٔ توسعه محلی روستایی – شهری (توسعه روستایی)، شمارهٔ ۱، ۱۳۹۳ش.
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
{{لرستان-افقی}}
{{ایران-افقی}}
[[رده:آیین‌های ملی ایران]]
[[رده:سوغات استان لرستان]]
[[رده:غذاهای ایرانی]]
[[رده:غذاهای گیاهی]]

نسخهٔ کنونی تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۳۵

نان چزنک رغو
نان چزنک رغو

چزنک رغو؛ نوعی غذا و نان محلی پُرطرفدار در مناطق لرنشین.

چِزِنَک رِغو، نوعی نان محلی پرطرفدار مخصوص استان لرستان است. این نان بیشتر در دورهمی‌های خانوادگی در فصل‌های بهار و تابستان به‌عنوان یک غذای کامل و مقوی تهیه و مورد مصرف قرار می‌گیرد. چزنک رغو بخشی از فرهنگ لرستان در اتکای غذایی به محصولات محلی را بازنمایی می‌کند.

معرفی چزنک رغو

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چِزِنَک رِغو، چزنک روغن یا چزنک، نوعی نان محلی است که به‌عنوان یک وعدهٔ کامل غذایی در استان لرستان توسط زنان لر پخته می‌شود.[۱] این غذای محلی از چزنک (نان فطیر) و رغو (روغن حیوانی و محلی) تهیه می‌شود.[۲] مهارت پخت چزنک به‌عنوان یک غذای محلی مخصوص لرستان، ثبت ملی شده است.[۳]

خاستگاه جغرافیایی چزنک رغو

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اگر چه چزنک رغو یکی از غذاهای محلی و مرسوم در استان لرستان بوده و قدمتی به درازای حیات قوم لُر دارد؛[۴] اما در برخی مناطق استان‌های غربی مجاور مانند ایلام، کرمانشاه و کردستان نیز طبخ می‌شود.[۵]

طرز تهیه و طبخ چزنک رغو

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
زن لر در حال طبخ نان چزنک رغو
زن لر در حال طبخ نان چزنک رغو

چزنک رغو، معمولاً یک غذای فصلی است. به‌دلیل اینکه بانوان لر در فصل بهار و تابستان، غذا و نان محلی را در فضای آزاد یا طبیعت می‌پزند، چزنک رغو نیز عموماً در فصل تابستان و بهار پخته می‌شود.[۶] این غذای محلی به‌لحاظ ارزش غذایی یک غذای ساده، اما کامل است و با مواد غذایی که روزانه در دسترس افراد است، تهیه می‌شود. برای طبخ این غذای مقوی ابتدا آرد، آب، خمیرمایه، نمک،[۷] زردچوبه، زیره و رازیانه[۸] را با یکدیگر مخلوط کرده و خمیری شل‌تر از خمیر نان‌های معمولی است، تهیه می‌کنند.[۹]

در طبخ سنتی نان چزنک رغو، از ساج استفاده کرده و آن را روی مقدار مناسبی از هیزم یا زغال قرار می‌دهند تا گرم شود،[۱۰] اما امروزه به‌دلیل زندگی آپارتمانی این شرایط مهیا نبوده و این نان را در داخل تابه بر روی اجاق گاز یا درون فر تهیه می‌کنند. پس از گرم‌شدن ساج یا فر، سطح ساج یا سینی داخل فر را با کمی روغن چرب می‌کنند تا خمیر به آن نچسبد.[۱۱] خمیر آماده شده را به اندازهٔ لازم روی ساج یا ظرف گرم شده ریخته و آن را با دست یا قاشق پهن می‌کنند.[۱۲] پس از پختن و طلایی‌شدن رنگ نان، آن را برداشته[۱۳] و قبل از اینکه سرد شود، نان را تِلیت[۱۴] یا تکه‌تکه کرده و مقداری روغن محلی یا کره به‌همراه مقداری شیرهٔ خرما یا انگور روی آن ریخته و آنها را با یکدیگر مخلوط کرده و میل می‌کنند.[۱۵]

پخت چزنک رغو در ایام خاص

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چزنک رغو یک غذای مناسبتی و سنتی[۱۶] مخصوص استان لرستان به‌شمار می‌رود که طبخ آن با آموزه‌های فرهنگی و اعتقادی مردم عجین شده است. در ماه رمضان، اعیاد دینی و عید نوروز که رفت‌وآمد و صلهٔ رحم خویشاوندان و اعضای خانواده زیاد است، پخت این نان میان اهالی این منطقه مرسوم است.[۱۷]

پخت چزنک رغو به‌ویژه در روز عید فطر، رایج‌تر است. مؤمنان به شکرانهٔ یک ماه عبادت و مهمانی بر سفره پروردگار، در این روز سفره‌هایی مملو از خوراکی‌های مختلف و شیرینی‌های محلی پهن کرده و اسباب دورهمی و دید و بازدید را فراهم می‌کنند. بانوان فامیل در روز عید فطر دور یکدیگر جمع شده و با همکاری یکدیگر اقدام به پخت چزنک رغو کرده و آن را به‌عنوان یکی از غذاهای اصلی این روز بر سر سفره قرار می‌دهند.[۱۸]

مردم نگاری چزنک رغو

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

غذاهای محلی از مهم‌ترین عناصر میراث فرهنگی اقوام ایرانی به‌شمار می‌رود.[۱۹] سبک غذایی عشایر و روستاییان لر و لَک ساکن در لرستان برگرفته از منابع غذایی، سبک غذایی[۲۰] و آیین‌های بومی[۲۱] آنها است. در میان اقوام لر روابط اجتماعی، نوع ارتباط خویشاوندی و شرایط زیست‌محیطی نیز بر نوع غذای محلی آنها تأثیرگذار بوده است.[۲۲] برخی غذاها مانند چزنک رغو بیشتر برای دورهمی‌های خانوادگی تهیه می‌شود.[۲۳]

همچنین به‌دلیل سبک زندگی عشایری و کوچ‌نشینی که از گذشته در میان آنها رواج داشته، اغلب تهیهٔ غذاهای ساده و مقوی با استفاده از مواد غذایی در دسترس که در زمان کوتاهی تهیه می‌شوند در اولویت بوده است.[۲۴] چزنک رغو نیز که به‌دلیل داشتن مواد غذایی مقوی برای فصل‌های کوچ عشایر به‌عنوان غذای کوچ استفاده می‌شد تا علاوه بر تأمین انرژی مردمان عشایر به سرعت و راحتی طبخ شود.[۲۵]

مردم لرستان به نشانهٔ احترام برای مهمان تازه از راه رسیده، چزنک رغو آماده می‌کنند.[۲۶] همچنین با توجه به رایج بودن سنت تعارف در میان اقوام لر و لک ساکن لرستان، اگر این غذا در فضایی طبخ شود که اطرافیان و همسایگان متوجه پخت آن شوند، بانوان این غذا را مقداری بیشتر درست کرده و از آن به همسایگان و کودکانی که در نزدیکی آنها هستند تعارف می‌کنند.[۲۷]

این نان و غذای محلی به‌دلیل اینکه مواد اولیه آن محدود و در دسترس است، پخت آسان و سریعی داشته و محدود به قشر خاصی نبوده و مورد استفاده برای اقشار مختلف جامعه است.[۲۸]

کارکرد چزنک رغو

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

امروزه به‌دلیل گسترش سبک زندگی مدرن و روی آوردن افراد به غذاها و میان‌وعده‌های ناسازگار با سبک غذایی و فرهنگی ایرانیان به بیماری‌های متعددی دچار شده‌اند. استفاده از این‌گونه نان‌های محلی سالم و مقوی به‌جای بسیاری از میان‌وعده‌های مضر علاوه بر اینکه برای بدن مفید بوده و مدت زمان طولانی‌تری انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، سبب احیای فرهنگ غذایی ایرانی و بازگشتن نان‌ها و شیرینی‌های محلی به سبد غذایی و سبک زندگی خانواده‌ها و نسل جدید می‌شود.[۲۹]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  2. ↑ . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.
  3. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  4. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  5. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  6. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  7. ↑ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.
  8. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  9. ↑ . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴۸.
  10. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  11. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  12. ↑ . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص45.
  13. ↑ . مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی.
  14. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  15. ↑ . رستمی، «معرفی استان- فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.
  16. ↑ . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.
  17. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  18. ↑ . «آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  19. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  20. ↑ . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.
  21. ↑ . شادابی و انجوی‌شیرازی، فرهنگ مردم لرستان2، 1395ش، ص۴5.
  22. ↑ . ودادهبر و همکاران، «نظام غذایی بومی-سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، 1393ش، ص71.
  23. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  24. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  25. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  26. ↑ . رستمی، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان.
  27. ↑ . صفر بیرانوند، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس.
  28. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.
  29. ↑ . «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «آداب و رسوم مردم لرستان در عید فطر»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب، ۱ آبان ۱۳۸۵ش.
  • رستمی، محبوبه، «معرفی استان - فرهنگ و سنت اقوام - غذاهای محلی»، وب‌سایت تبیان اداره کل تبلیغات اسلامی استان لرستان، تاریخ درج مطلب: ۲۱ اسفند ۱۳۹۵ش.
  • شادابی، سعید و انجوی‌شیرازی، ابوالقاسم، فرهنگ مردم لرستان۲، خرم‌آباد، شاپورخواست، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
  • صفر بیرانوند، نسرین، «این شما و این عالیجناب «چزنک رغو» لرستان/ نانی خوشمزه برای دورهمی‌ها»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۳ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • مجتهدی، «گردشگری غذایی در بروجرد از طبخ چزنک رغو تا آش شله ماش»، وب‌سایت پایگاه خبری صنعت غذا و کشاورزی. تاریخ درج مطلب: ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ش.
  • «نان محلی محبوب لرستانی‌ها ثبت ملی شد/ «چزنک» چگونه پخته می‌شود؟»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۴۰۲ش.
  • ودادهیر، ابوعلی و همکاران، «نظام غذایی بومی- سنتی: پژوهشی مردم شناختی در میان قوم لک در مناطق روستایی و عشایری استان لرستان»، نشریهٔ توسعه محلی روستایی – شهری (توسعه روستایی)، شمارهٔ ۱، ۱۳۹۳ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:چزنک_رغو&oldid=46183»