پرش به محتوا

پیش‌نویس:ملت امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
imported>شاهرودی
ابرابزار
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''ملت امام حسین؛'''</big> شعار حماسی در توصیف پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین.
[[پرونده:ملت امام حسین.jpg|جایگزین=دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران- ما ملت امام حسینیم|بندانگشتی|دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران]]
{{درشت|'''ملت امام حسین؛'''}} شعار حماسی در توصیف پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین.


ملت امام حسین، شعاری حماسی است که بر پیوند عمیق و همه‌جانبۀ انقلاب اسلامی ایران و ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی با قیام امام حسین و نهضت عاشورا تأکید می‌کند. به‌باور پژوهشگران، این پیوند در تمام دوران مبارزۀ انقلابی به رهبری امام خمینی از 15 خرداد 1342ش تا 22 بهمن 1357ش که انقلاب اسلامی پیروز شد و همچنین در دوران هشت سال دفاع مقدس وجود داشته است و تمام مراحل مبارزۀ انقلابی مردم ایران، بر اساس ارزش‌های عاشورایی الگوسازی شده است.  
ملت امام حسین، شعاری حماسی و مذهبی است که در سال‌های اخیر توسط «سردار قاسم سلیمانی» مطرح شد. این شعار بر پیوند عمیق و همه‌جانبهٔ انقلاب اسلامی ایران و ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی با قیام [[امام حسین]] و نهضت [[عاشورا]] تأکید می‌کند. به‌باور پژوهشگران، این پیوند در تمام دوران مبارزهٔ انقلابی به رهبری [[امام خمینی]] از ۱۵ [[خرداد]] ۱۳۴۲ش تا ۲۲ [[بهمن]] ۱۳۵۷ش که انقلاب اسلامی پیروز شد و همچنین در دوران هشت سال دفاع مقدس وجود داشته است و تمام مراحل مبارزهٔ انقلابی مردم ایران، بر اساس ارزش‌های عاشورایی الگوسازی شده است.
==مفهوم‌شناسی==
ملت امام حسین، توصیف حماسی و انقلابی و جمله‌ای بیان شده در سال‌های اخیر توسط سردار «قاسم سلیمانی» است. این شعار استوار بودن سبک زندگی مردم انقلابی ایران بر دین‌مداری و عشق به امام حسین و اهل‌بیت را نشان می‌دهد که ولایت‌مداری، فرهنگ ایثار و مقاومت، زندگی حسینی<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/1212284 «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.]</ref>  و قدرتمند بودن، از ارکان مهم و برجستۀ آن است.
زمینه‌های اعتقادی و مکتبی<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/45112/%D9%85%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-/ «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان.]</ref>
ملت امام حسین، شعار برخاسته از نهضت عاشورا است؛ قیام امام حسین در عاشورای سال 61ق و پیامدهای آن، مؤثرترین و ماندگارترین رویداد انقلابی بوده که منشأ تحولاتی بنیادین در تاریخ اسلام شده است. به‌همین دلیل، بسیاری از پژوهشگران، حفظ اسلام انقلابی و راستین و تداوم ارزش‌های دینی و نهضت‌های اصلاح‌طلبانه در تاریخ اسلام و همچنین انقلاب اسلامی ایران در 1357ش را مرهون قیام عاشورا می‌دانند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/3610/16961/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7 انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.] </ref>  شعارهای برگرفته از قیام امام حسین گرچه در دوران انقلاب اسلامی همیشه وجود داشت اما شعار «ملت امام حسین» با این ساختار ویژه، در اوج رویارویی انقلاب اسلامی و محور مقاومت با سیاست‌های تهاجمی آمریکا و گروه داعش، توسط سردار قاسم سلیمانی مورد تأکید قرار گرفت و به‌عنوان شعار ملی و مذهبی بر زبان‌های مردم جاری شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14000523000276/%D9%85%D8%A7-%D9%85%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%85-%DA%86%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%84%D8%AA-%D8%B4%D8%AF «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس.]</ref>


==ویژگی‌های ملت امام حسین==
== تعریف ملت امام حسین ==
از منظر پژوهشگران، «ملت امام حسین» گرچه یک شعار انقلابی است، اما برگرفته از یک واقعیت و حقیقت بوده که ویژگی‌های ملموس آن عبارتند از: ولایت‌مداری، ذلت‌ناپذیری، عدالت‌خواهی، ظلم‌ستیزی و دین‌مداری مردم ایران. به‌نظر بسیاری از پژوهشگران، دوران چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با هیچ دورۀ‌ دیگری در گذشته از نظر عدالت‌طلبی و مبارزه با ستم قابل مقایسه نیست. در دوران حکومت پهلوی، خدمات و درآمدهای کشور، در اختیار گروه کوچکی از اصحاب قدرت، قرار می‌گرفت و مردم در پاسخ‌گویی به نیازهای اولیۀ زیرساختی و خدمت‌رسانی، ناتوان و  محروم بودند؛ اما جمهوری اسلامی در شمار موفق‌ترین حاکمیت‌های جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه‌ جای کشور و از مناطق برخوردار به مناطق محروم بوده است.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/1212284 «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.]</ref> 
ملت امام حسین، توصیف حماسی و انقلابی و جمله‌ای بیان شده در سال‌های اخیر توسط سردار «قاسم سلیمانی» است؛ اما ریشه این عبارت، در اندیشه‌های امامین انقلاب از همان ابتدا بود. آنچنانی که امام خمینی فرمود: انقلاب اسلامی ایران پرتوی از [[عاشورا]] و انقلاب عظیم الهی آن است.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/8511110108%20%20%20%20/انقلاب-اسلامي-ايران-پرتوي-از-عاشورا-و-انقلاب-الهي-آن-است‌ «انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب الهی آن است»، خبرگزاری فارس.]</ref> این شعار استوار بودن [[سبک زندگی عاشورایی|سبک زندگی]] مردم انقلابی ایران بر دین‌مداری و عشق به امام حسین و [[اهل‌بیت]] را نشان می‌دهد که [[ولایت‌پذیری در سبک زندگی|ولایت‌مداری]]، فرهنگ [[ایثار]] و مقاومت، زندگی حسینی<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/1212284 «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.]</ref> و قدرتمند بودن، از ارکان مهم و برجستهٔ آن است.<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/45112/ملت-امام-حسین-ع-/ «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان.]</ref>
==نقش مکتب امام حسین در انقلاب اسلامی==
بررسی ادبیات رایج در روند انقلاب اسلامی، شعارها، بیانیه‌ها و سخنرانی‌های انقلابیون و رهبران نهضت نشان می‌دهد که از میان عناصر مذهبی، فرهنگ عاشورا و قیام امام حسین در انقلاب اسلامی و تحقق شعار ملت امام حسین نقش مهم و اساسی داشته است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/3610/16961/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7 انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref> 
===الف) پیدایش انقلاب اسلامی===
هدف و انگیزۀ مردم ایران از انقلاب اسلامی، نابودی ستم، استبداد و استکبار جهانی و برپایی حکومت عدل الهی و اجرای احکام اسلام به‌عنوان «معروف» و جلوگیری از وابستگی به اجانب و بیگانگان به‌عنوان «منکر» بود. این ارزش‌های دینی در انگیزه و هدف امام حسین از قیام عاشورا نیز مطرح بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>  
همچنین به‌باور پژوهشگران، رهبری حسین‌گونۀ امام خمینی، از مهم‌ترین اثرگذاری‌های نهضت عاشورا در پیدایش انقلاب اسلامی بوده است. مردم ایران، ویژگی‌هایی مانند شجاعت، سازش‌ناپذیری، صلابت، شهامت و روح حماسی امام حسین را در شخصیت امام خمینی می‌دیدند؛ شعار «خمینی، خمینی، تو وارث حسینی»، نشان‌دهندۀ این امر است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> 
===ب) شیوۀ مبارزه===
زمان‌های عزاداری امام حسین و مکان‌های عزاداری مانند مسجدها، حسینیه‌ها و خیمه‌های عزاداری، مهم‌ترین زمان‌ها و مکان‌ها برای فعالیت نیروهای انقلاب و بیداری مردم از مفاسد حکومت و سازمان‌دهی آنها برای راه‌پیمایی و فعالیت‌های انقلابی به‌شمار می‌آمد. در سال‌های اوج‌گیری انقلاب اسلامی، در ایام محرم، به‌ویژه روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، مبارزات انقلابی شدت پیدا می‌کرد.
همچنین در دوران انقلاب اسلامی، مردم ایران تحت تأثیر نهضت عاشورا، فرهنگ از خودگذشتگی امام حسین و اصحاب وی را الگوی مبارزاتی خود قرار دادند و در روند شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی، ایثار کردند و شعار ملت امام حسین را تحقق بخشیدند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> 
===ج) پیروزی انقلاب اسلامی===
مطالعۀ دوره‌های مختلف و مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که نقطۀ شروع آنها، ایام عزاداری امام حسین و با الهام از آموزه‌های نهضت عاشورا بوده است؛ قیام 15 خرداد که از زمنیه‌های اصلی پیروزی انقلاب اسلامی و نقطۀ عطفی در تاریخ آن محسوب می‌شود، به‌دنبال سخنرانی انتقادی امام خمینی در بعد از ظهر عاشورا؛ یعنی 13 خرداد 1342ش رخ داد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> 
همچنین امام خمینی در مصاحبه‌ای در 14 آذر 1357ش در اهمیت و نقش محرم در مبارزۀ انقلابی گفته بود که محرم ماهی است که عدالت در مقابل ظلم و حق در مقابل باطل قیام کرده و به اثبات رسانده است که در طول تاریخ همیشه حق بر باطل پیروز شده است و امسال در ماه محرم، نهضت حق در مقابل باطل تقویت می‌شود. بعد از این مصاحبه، حضور میلیونی مردم در تظاهرات تاسوعا و عاشورای سال 1357ش که حکم همه‌پرسی علیه نظام شاهنشاهی را داشت، زمینۀ عملی شکست نظام شاهنشاهی فراهم شد و سی‌وشش روز پس از تظاهرات بزرگ عاشورایی، شاه از کشور گریخت و بیست‌وشش روز بعد در 22 بهمن 1357ش انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید. <ref>[https://jamejamonline.ir/fa/news/734996/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C حقانی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای 1357»، جام‌جم آنلاین.]</ref>
===د) بعد از پیروزی انقلاب===
====1. دوران دفاع مقدس====
صدها نشانۀ مختلف از شعار ملت امام حسین وجود دارد که دفاع مقدس را به نهضت عاشورا پیوند عمیق می‌زند و جلوه‌های کربلا را در صحنه‌های مختلف آن نشان می‌دهد. برای مثال، در وصیت‌نامه‌ها، شعارها، سرودها، نوحه‌ها، تابلوهای جبهه، مجالس ختم شهیدان،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>   روضه‌خوانی و مداحی، طراحی و نام‌گذاری سربند رزمندگان، نام و رمز عملیات مختلف، اسامی لشگرها و گردان‌ها و نام‌گذاری عملیات موفق سپاه و ارتش، عناصر فرهنگ و شعار عاشواریی وجود داشت. الگوگیری عموم رزمندگان از امام حسین و شهدای کربلا، در تشجیع، ایستادگی، مقاومت و انگیزۀ رزمندگان و تحقق شعار ملت امام حسین، تأثیر شگرفی داشته است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1114929/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3 «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز.]</ref>


====2. حفظ و تداوم انقلاب اسلامی====
== زمینه‌های اعتقادی و مکتبی ==
یکی از عوامل اساسی حفظ و تداوم انقلاب اسلامی، قیام امام حسین و فرهنگ عاشورایی دانسته شده است. انقلاب اسلامی که در اهداف، زمینه‌ها و مراحل مختلف مبارزه و پیروزی به نهضت عاشورا پیوند ناگسستنی برقرار کرده بود، در تداوم نیز با فرهنگ عاشورایی ارتباط برقرار کرد و با حفظ روحیۀ ازخودگذشتگی، آزادگی و عزت نفس و مبارزه با ستم در عرصه‌های مختلف سیاست خارجی و داخلی ظاهر شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>  
ملت امام حسین، شعار برخاسته از نهضت عاشورا است؛ قیام امام حسین در عاشورای سال ۶۱ق و پیامدهای آن، مؤثرترین و ماندگارترین رویداد انقلابی بوده که منشأ تحولاتی بنیادین در تاریخ اسلام شده است. به‌همین دلیل، بسیاری از پژوهشگران، حفظ اسلام انقلابی و راستین و تداوم ارزش‌های دینی و نهضت‌های اصلاح‌طلبانه در تاریخ اسلام و همچنین انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ش را مرهون قیام عاشورا می‌دانند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/3610/16961/امام-خمینی-احیاگر-فرهنگ-عاشورا انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref> شعارهای برگرفته از قیام امام حسین گرچه در دوران انقلاب اسلامی همیشه وجود داشت اما شعار «ملت امام حسین» با این ساختار ویژه، در اوج رویارویی انقلاب اسلامی و [[محور مقاومت]] با سیاست‌های تهاجمی آمریکا و گروه داعش، توسط سردار [[قاسم سلیمانی]] مورد تأکید قرار گرفت و به‌عنوان شعار ملی و مذهبی بر زبان‌های مردم جاری شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14000523000276/ما-ملت-امام-حسینیم-چطور-شعار-یک-ملت-شد «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس.]</ref>
===ز) پیروزی بر داعش===
 
به باور بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان، هدف اصلی داعش و گروه‌های تکفیری و پشتیبانان بین‌المللی آنها، از بین‌بردن امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان ملت امام حسین بود؛ اما شعار «ملت امام حسین» و پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین در شکل‌گیری جبهۀ مقاومت، مبارزه و پیروزی بر داعش، دفاع از حرم امامان در عراق و حرم حضرت زینب در سوریه، نقش مؤثر داشت؛ زیرا هسته‌های مقابله و مبارزۀ جهادی با داعش بر اساس الگوگیری از ارزش‌های نهضت عاشورا مانند فرهنگ شهادت‌طلبی و ننگ‌بودن زیر بار ذلت رفتن، صورت گرفت و با ورود سردار قاسم سلیمانی به جبهۀ مقاومت و مدیریت عاشورایی میدان جنگ، داعش در عراق و سوریه، شکست خورد. <ref>[https://umsu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=24&pageid=1595&newsview=11216 «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا.]</ref>
== ویژگی‌های ملت امام حسین ==
==جلوه‌های مکتب امام حسین در سبک زندگی==  
از منظر پژوهشگران، «ملت امام حسین» گرچه یک شعار انقلابی است، اما برگرفته از یک واقعیت و حقیقت بوده که ویژگی‌های ملموس آن عبارتند از:
===1. اصلاح نگرش مردم نسبت به دین===
# ولایت‌مداری؛ امام حسین به کربلا آمد تا به مردم نشان دهد که مسیر ولایت و امامتِ جانشین پیامبر، مسیر کمال انسانی است و به‌همین دلیل، ولایت‌مداری و در کنار آن بصیرت‌افزایی از ویژگی‌های مهم رویداد عاشورا و ملت امام حسین به‌شمار می‌رود.<ref>[https://www.irna.ir/news/84839515/ولایت-مداری-از-آموزه-های-مهم-واقعه-عاشورا-است «ولایت‌مداری از آموزه‌های مهم واقعه عاشورا است»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
پژوهشگران معتقدند همان‌گونه که مردم در زمان امام حسین دچار نوعی نگرش سطحی نسبت به دین شده بودند و امام حسین، به‌عنوان مظهر اسلام محمدی با قیام خود تفسیرها و برداشت‌های رایج از دین را رد کرد، امام خمینی نیز با پیروی از نهضت عاشورا، اصلاح اندیشه‌های دینی را الگوی نهضت اسلامی قرار داده و با رد مسئلۀ جدایی دین از سیاست، برداشت‌های غلط و رایج از دین را دگرگون کرد و اسلام را دین اجتماعی معرفی کرد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
# ذلت‌ناپذیری؛ از مهم‌ترین ویژگی‌های ملت امام حسین، ذلت‌ناپذیری در برابر قدرت دشمن بوده که در جملهٔ معروف امام حسین منعکس شده است: «هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة». این ویژگی در صحنه‌های مختلف انقلاب اسلامی به‌ویژه در ۸ سال جنگ ایران و عراق و دفاع مردم ایران از حرم در عراق و سوریه خود را نشان داد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/08/23/192141/ذلت-ناپذیری-از-پیام-های-عاشورا «ذلت ناپذیری از پیام‌های عاشورا»، خبرگزاری تسنیم،]</ref>
===2. نفی سازش با نظام سلطه===
# عدالت‌خواهی؛ به‌نظر بسیاری از پژوهشگران، دوران چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با هیچ دورهٔ دیگری در گذشته از نظر عدالت‌طلبی و مبارزه با ستم قابل مقایسه نیست. در دوران حکومت پهلوی، خدمات و درآمدهای کشور، در اختیار گروه کوچکی از اصحاب قدرت، قرار می‌گرفت و مردم در پاسخ‌گویی به نیازهای اولیهٔ زیرساختی و خدمت‌رسانی، ناتوان و محروم بودند؛ اما جمهوری اسلامی در شمار موفق‌ترین حاکمیت‌های جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق برخوردار به مناطق محروم بوده است.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/1212284 «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.]</ref>
بر اساس گزارش‌های تاریخی، هنگامی که معاویه بر خلاف سیرۀ پیامبر اسلام از امام حسین برای خلافت موروثی خاندان بنی‌امیه و جانشینی فرزند خود یزید بیعت خواست، با مخالفت امام روبه‌رو شد و امام حسین گفت که چنین برداشتی از اسلام را تأیید نمی‌کند. امام خمینی نیز با پیروی از امام حسین، در مقابل نظام حکومتی شاهی ایستاد و سازش‌ناپذیری خود و مشروعیت اجتماعی و سیاسی نظام شاهنشاهی را زیر سؤال برد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
===3. تشکیل حکومت اسلامی===
== نقش مکتب امام حسین در انقلاب اسلامی ==
بعضی از اندیشمندان مسلمان، مهم‌ترین انگیزۀ قیام امام حسین را ایجاد حکومت اسلامی دانسته‌اند؛ امام خمینی نیز با پیروی از سیرۀ امام حسین اجرای اصول اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اسلام را بدون تشکیل حکومت اسلامی، ممکن نمی‌دانست.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
بررسی ادبیات رایج در روند انقلاب اسلامی، شعارها، بیانیه‌ها و سخنرانی‌های انقلابیون و رهبران نهضت نشان می‌دهد که از میان عناصر مذهبی، فرهنگ عاشورا و قیام امام حسین در انقلاب اسلامی و تحقق شعار ملت امام حسین نقش مهم و اساسی داشته است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/3610/16961/امام-خمینی-احیاگر-فرهنگ-عاشورا انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref>
===4. تبیین و احیای ارزش‌های اسلامی===
 
به باور اندیشمندان مسلمان، دین اسلام دارای ارزش‌ها و هنجارهایی است که در صورت عملی شدن همۀ آنها، اعضای جامعۀ اسلامی از درون متحول می‌شود و هر یک از اعمال فردی و اجتماعی آنها، معنای خاص پیدا می‌کند. قیام امام حسین در سال 60 هجری، این ارزش‌ها را به نمایش گذاشت و در انقلاب اسلامی 1357ش در ایران نیز این ارزش‌ها در تاریخ ثبت شد که عبارتند از:  
=== الف) پیدایش انقلاب اسلامی ===
4،1. ایمان به جهاد در راه خد؛
[[پرونده:انقلاب.jpg|جایگزین=شکل‌گیری انقلاب اسلامی|بندانگشتی|300x300پیکسل|خیزش ایرانیان برای شکل‌گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ش]]
4،2. احیای روحیۀ شهادت‌طلبی؛
هدف و انگیزهٔ مردم ایران از انقلاب اسلامی، نابودی ستم، استبداد و استکبار جهانی و برپایی حکومت عدل الهی و اجرای احکام اسلام به‌عنوان «معروف» و جلوگیری از وابستگی به اجانب و بیگانگان به‌عنوان «منکر» بود. این ارزش‌های دینی در انگیزه و هدف امام حسین از قیام عاشورا نیز مطرح بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
4،3. مقاومت، پشتکار و پایداری در راه مبارزه؛
 
4،4. احیای روحیۀ آزادگی و ذلت‌ناپذیری؛
همچنین به‌باور پژوهشگران، رهبری حسین‌گونهٔ امام خمینی، از مهم‌ترین اثرگذاری‌های نهضت عاشورا در پیدایش انقلاب اسلامی بوده است. مردم ایران، ویژگی‌هایی مانند شجاعت، سازش‌ناپذیری، صلابت، شهامت و روح حماسی امام حسین را در شخصیت امام خمینی می‌دیدند؛ شعار «خمینی، خمینی، تو وارث حسینی»، نشان‌دهندهٔ این امر است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
4،5. شجاعت، شهامت و پرهیز از مصلحت‌اندیشی و راحت‌طلبی؛
 
4،6. احیای روحیه برادری و برابری؛
=== ب) شیوهٔ مبارزه ===
4،7.  احیای امر به معروف و نهی از منکر؛
زمان‌های عزاداری امام حسین و مکان‌های عزاداری مانند [[مسجد]]ها، [[حسینیه]]‌ها و خیمه‌های [[عزاداری]]، مهم‌ترین زمان‌ها و مکان‌ها برای فعالیت نیروهای انقلاب و بیداری مردم از مفاسد حکومت و سازمان‌دهی آنها برای راه‌پیمایی و فعالیت‌های انقلابی به‌شمار می‌آمد. در سال‌های اوج‌گیری انقلاب اسلامی، در ایام [[محرم]]، به‌ویژه روزهای [[تاسوعا]] و عاشورای حسینی، مبارزات انقلابی شدت پیدا می‌کرد.
4،8. احیای جنبه‌های اخلاقی، مروت، ایثار و مواسات اسلامی؛
 
4،9. ایستادگی در برابر داعش و گروه‌های تکفیری به‌عنوان مفسران انحرافی اسلام.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/%D9%81%D8%B5%D9%84-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>  
همچنین در دوران انقلاب اسلامی، مردم ایران تحت تأثیر نهضت عاشورا، فرهنگ از خودگذشتگی امام حسین و اصحاب وی را الگوی مبارزاتی خود قرار دادند و در روند شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی، ایثار کردند و شعار ملت امام حسین را تحقق بخشیدند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
==پانویس==
 
=== ج) پیروزی انقلاب اسلامی ===
مطالعهٔ دوره‌های مختلف و مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که نقطهٔ شروع آنها، ایام عزاداری امام حسین و با الهام از آموزه‌های نهضت عاشورا بوده است؛ قیام ۱۵ [[خرداد]] که از زمنیه‌های اصلی پیروزی انقلاب اسلامی و نقطهٔ عطفی در تاریخ آن محسوب می‌شود، به‌دنبال سخنرانی انتقادی [[امام خمینی]] در بعد از ظهر عاشورا؛ یعنی ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ش رخ داد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
همچنین امام خمینی در مصاحبه‌ای در ۱۴ آذر ۱۳۵۷ش در اهمیت و نقش محرم در مبارزهٔ انقلابی گفته بود که محرم ماهی است که عدالت در مقابل ظلم و حق در مقابل باطل قیام کرده و به اثبات رسانده است که در طول تاریخ همیشه حق بر باطل پیروز شده است و امسال در ماه محرم، نهضت حق در مقابل باطل تقویت می‌شود. بعد از این مصاحبه، حضور میلیونی مردم در تظاهرات تاسوعا و عاشورای سال ۱۳۵۷ش که حکم همه‌پرسی علیه نظام شاهنشاهی را داشت، زمینهٔ عملی شکست نظام شاهنشاهی فراهم شد و سی‌وشش روز پس از تظاهرات بزرگ عاشورایی، شاه از کشور گریخت و بیست‌وشش روز بعد در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید.<ref>[https://jamejamonline.ir/fa/news/734996/نقش-محرم-در-پیروزی-انقلاب-اسلامی حقانی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای 1357»، جام‌جم آنلاین.]</ref>
 
=== د) بعد از پیروزی انقلاب ===
==== ۱. دوران دفاع مقدس ====
صدها نشانهٔ مختلف از شعار ملت امام حسین وجود دارد که دفاع مقدس را به نهضت عاشورا پیوند عمیق می‌زند و جلوه‌های [[کربلا]] را در صحنه‌های مختلف آن نشان می‌دهد. برای مثال، در وصیت‌نامه‌ها، شعارها، سرودها، نوحه‌ها، تابلوهای جبهه، مجالس ختم شهیدان،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> روضه‌خوانی و مداحی، طراحی و نام‌گذاری سربند رزمندگان، نام و رمز عملیات مختلف، اسامی لشگرها و گردان‌ها و نام‌گذاری عملیات موفق سپاه و ارتش، عناصر فرهنگ و شعار عاشواریی وجود داشت. الگوگیری عموم رزمندگان از امام حسین و شهدای کربلا، در تشجیع، ایستادگی، مقاومت و انگیزهٔ رزمندگان و تحقق شعار ملت امام حسین، تأثیر شگرفی داشته است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1114929/نهضت-عاشورا-و-جلوه-های-تجلی-آن-در-دفاع-مقدس «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز.]</ref>
 
==== ۲. حفظ و تداوم انقلاب اسلامی ====
یکی از عوامل اساسی حفظ و تداوم انقلاب اسلامی، قیام امام حسین و فرهنگ عاشورایی دانسته شده است. انقلاب اسلامی که در اهداف، زمینه‌ها و مراحل مختلف مبارزه و پیروزی به نهضت عاشورا پیوند ناگسستنی برقرار کرده بود، در تداوم نیز با فرهنگ عاشورایی ارتباط برقرار کرد و با حفظ روحیهٔ ازخودگذشتگی، آزادگی و عزت نفس و مبارزه با ستم در عرصه‌های مختلف سیاست خارجی و داخلی ظاهر شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
=== ز) پیروزی بر داعش ===
[[پرونده:قاسم سلیمانی.jpg|جایگزین=قاسم سلیمانی-ابومهدی المهندس-جنگ با داعش|بندانگشتی|[[قاسم سلیمانی]] به همراه ابومهدی المهندس یکی از مسئولین حشد الشعبی در میدان‌های نبرد علیه تروریست‌های تکفیری و شبل الزیدی فرمانده کتائب امام علی]]
به باور بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان، هدف اصلی داعش و گروه‌های تکفیری و پشتیبانان بین‌المللی آنها، از بین‌بردن امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان ملت امام حسین بود؛ اما شعار «ملت امام حسین» و پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین در شکل‌گیری جبههٔ مقاومت، مبارزه و پیروزی بر داعش، دفاع از حرم امامان در [[عراق]] و حرم حضرت زینب در سوریه، نقش مؤثر داشت؛ زیرا هسته‌های مقابله و مبارزهٔ جهادی با داعش بر اساس الگوگیری از ارزش‌های نهضت عاشورا مانند فرهنگ شهادت‌طلبی و ننگ‌بودن زیر بار ذلت رفتن، صورت گرفت و با ورود سردار قاسم سلیمانی به جبههٔ مقاومت و مدیریت عاشورایی میدان جنگ، داعش در عراق و سوریه، شکست خورد.<ref>[https://umsu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=24&pageid=1595&newsview=11216 «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا.]</ref>
 
== جلوه‌های مکتب امام حسین در سبک زندگی ==
=== ۱. اصلاح نگرش مردم نسبت به دین ===
پژوهشگران معتقدند همان‌گونه که مردم در زمان امام حسین دچار نوعی نگرش سطحی نسبت به دین شده بودند و امام حسین، به‌عنوان مظهر اسلام محمدی با قیام خود تفسیرها و برداشت‌های رایج از دین را رد کرد، امام خمینی نیز با پیروی از نهضت عاشورا، اصلاح اندیشه‌های دینی را الگوی نهضت اسلامی قرار داده و با رد مسئلهٔ جدایی دین از سیاست، برداشت‌های غلط و رایج از دین را دگرگون کرد و اسلام را دین اجتماعی معرفی کرد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
=== ۲. نفی سازش با نظام سلطه ===
بر اساس گزارش‌های تاریخی، هنگامی که معاویه بر خلاف سیرهٔ [[پیامبر اسلام]] از امام حسین برای خلافت موروثی خاندان بنی‌امیه و جانشینی فرزند خود یزید بیعت خواست، با مخالفت امام روبه‌رو شد و امام حسین گفت که چنین برداشتی از اسلام را تأیید نمی‌کند. امام خمینی نیز با پیروی از امام حسین، در مقابل نظام حکومتی شاهی ایستاد و سازش‌ناپذیری خود و مشروعیت اجتماعی و سیاسی نظام شاهنشاهی را زیر سؤال برد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
=== ۳. تشکیل حکومت اسلامی ===
بعضی از اندیشمندان [[مسلمان]]، مهم‌ترین انگیزهٔ قیام امام حسین را ایجاد حکومت اسلامی دانسته‌اند؛ امام خمینی نیز با پیروی از سیرهٔ امام حسین اجرای اصول اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اسلام را بدون تشکیل حکومت اسلامی، ممکن نمی‌دانست.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
=== ۴. تبیین و احیای ارزش‌های اسلامی ===
به باور اندیشمندان مسلمان، دین اسلام دارای ارزش‌ها و هنجارهایی است که در صورت عملی شدن همهٔ آنها، اعضای جامعهٔ اسلامی از درون متحول می‌شود و هر یک از اعمال فردی و اجتماعی آنها، معنای خاص پیدا می‌کند. قیام امام حسین در سال ۶۰ هجری، این ارزش‌ها را به نمایش گذاشت و در انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ش در ایران نیز این ارزش‌ها در تاریخ ثبت شد که عبارتند از:
# ایمان به جهاد در راه خدا؛
# احیای روحیهٔ شهادت‌طلبی؛
# مقاومت، پشتکار و پایداری در راه مبارزه؛
# احیای روحیهٔ آزادگی و ذلت‌ناپذیری؛
# شجاعت، شهامت و پرهیز از مصلحت‌اندیشی و راحت‌طلبی؛
# احیای روحیه برادری و برابری؛
# احیای امر به معروف و نهی از منکر؛
# احیای جنبه‌های اخلاقی، مروت، ایثار و مواسات اسلامی؛
# ایستادگی در برابر داعش و گروه‌های تکفیری به‌عنوان مفسران انحرافی اسلام.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5764/6127/65115/فصل-نهم-عاشورا-و-انقلاب-اسلامی «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
 
* انصاری، حمید، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ بازدید: 28 اردیبشهت 1402ش.  
== منابع ==
* «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا، تاریخ درج مطلب: شنبه ١٧ مهر ١٣٩٥ش.
* انصاری، حمید، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبشهت ۱۴۰۲ش.
* حقانی، موسی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای 1357»، جام‌جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ آبان ۱۳۹۳ش.
* «انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب الهی آن است»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب:۱۱ بهمن ۱۳۸۵ش.
* «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: 12 شهریور 1401ش.
* «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا، تاریخ درج مطلب: شنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۵ش.
* «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: 28 اردیبهشت 1402ش.
* حقانی، موسی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷»، جام‌جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ آبان ۱۳۹۳ش.
* «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1400ش.
* «ذلت ناپذیری از پیام‌های عاشورا»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ آبان ۱۳۹۲ش.
* «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: 6 شهریور 1399ش.
* «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: ۱۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
* «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: 16 شهریور 1399ش.
* «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
* «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامهٔ فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: ۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
* «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
* «ولایت‌مداری از آموزه‌های مهم واقعه عاشورا است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
 
{{فرهنگ عاشورا-افقی}}
 
[[رده:انقلاب اسلامی ایران]]
[[رده:شعارهای حماسی]]
[[رده:شعارهای سیاسی]]
[[رده:شعارهای مذهبی]]
[[رده:قاسم سلیمانی]]
[[رده:قیام امام حسین]]
[[رده:مقابله با تهاجم فرهنگی در ایران]]
[[رده:ویژه‌ها]]
[[رده:ویکی‌زندگی]]
[[رده:ویکی‌زندگی]]
[[رده:میراث فرهنگی]]
[[رده:آموزه‌های دینی‏]]
[[رده:مذهب شیعه]]
[[رده:فضائل اخلاقی]]

نسخهٔ کنونی تا ۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۱۴

دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران- ما ملت امام حسینیم
دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران

ملت امام حسین؛ شعار حماسی در توصیف پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین.

ملت امام حسین، شعاری حماسی و مذهبی است که در سال‌های اخیر توسط «سردار قاسم سلیمانی» مطرح شد. این شعار بر پیوند عمیق و همه‌جانبهٔ انقلاب اسلامی ایران و ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی با قیام امام حسین و نهضت عاشورا تأکید می‌کند. به‌باور پژوهشگران، این پیوند در تمام دوران مبارزهٔ انقلابی به رهبری امام خمینی از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش که انقلاب اسلامی پیروز شد و همچنین در دوران هشت سال دفاع مقدس وجود داشته است و تمام مراحل مبارزهٔ انقلابی مردم ایران، بر اساس ارزش‌های عاشورایی الگوسازی شده است.

تعریف ملت امام حسین

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ملت امام حسین، توصیف حماسی و انقلابی و جمله‌ای بیان شده در سال‌های اخیر توسط سردار «قاسم سلیمانی» است؛ اما ریشه این عبارت، در اندیشه‌های امامین انقلاب از همان ابتدا بود. آنچنانی که امام خمینی فرمود: انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن است.[۱] این شعار استوار بودن سبک زندگی مردم انقلابی ایران بر دین‌مداری و عشق به امام حسین و اهل‌بیت را نشان می‌دهد که ولایت‌مداری، فرهنگ ایثار و مقاومت، زندگی حسینی[۲] و قدرتمند بودن، از ارکان مهم و برجستهٔ آن است.[۳]

زمینه‌های اعتقادی و مکتبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ملت امام حسین، شعار برخاسته از نهضت عاشورا است؛ قیام امام حسین در عاشورای سال ۶۱ق و پیامدهای آن، مؤثرترین و ماندگارترین رویداد انقلابی بوده که منشأ تحولاتی بنیادین در تاریخ اسلام شده است. به‌همین دلیل، بسیاری از پژوهشگران، حفظ اسلام انقلابی و راستین و تداوم ارزش‌های دینی و نهضت‌های اصلاح‌طلبانه در تاریخ اسلام و همچنین انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ش را مرهون قیام عاشورا می‌دانند.[۴] شعارهای برگرفته از قیام امام حسین گرچه در دوران انقلاب اسلامی همیشه وجود داشت اما شعار «ملت امام حسین» با این ساختار ویژه، در اوج رویارویی انقلاب اسلامی و محور مقاومت با سیاست‌های تهاجمی آمریکا و گروه داعش، توسط سردار قاسم سلیمانی مورد تأکید قرار گرفت و به‌عنوان شعار ملی و مذهبی بر زبان‌های مردم جاری شد.[۵]

ویژگی‌های ملت امام حسین

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از منظر پژوهشگران، «ملت امام حسین» گرچه یک شعار انقلابی است، اما برگرفته از یک واقعیت و حقیقت بوده که ویژگی‌های ملموس آن عبارتند از:

  1. ولایت‌مداری؛ امام حسین به کربلا آمد تا به مردم نشان دهد که مسیر ولایت و امامتِ جانشین پیامبر، مسیر کمال انسانی است و به‌همین دلیل، ولایت‌مداری و در کنار آن بصیرت‌افزایی از ویژگی‌های مهم رویداد عاشورا و ملت امام حسین به‌شمار می‌رود.[۶]
  2. ذلت‌ناپذیری؛ از مهم‌ترین ویژگی‌های ملت امام حسین، ذلت‌ناپذیری در برابر قدرت دشمن بوده که در جملهٔ معروف امام حسین منعکس شده است: «هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة». این ویژگی در صحنه‌های مختلف انقلاب اسلامی به‌ویژه در ۸ سال جنگ ایران و عراق و دفاع مردم ایران از حرم در عراق و سوریه خود را نشان داد.[۷]
  3. عدالت‌خواهی؛ به‌نظر بسیاری از پژوهشگران، دوران چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با هیچ دورهٔ دیگری در گذشته از نظر عدالت‌طلبی و مبارزه با ستم قابل مقایسه نیست. در دوران حکومت پهلوی، خدمات و درآمدهای کشور، در اختیار گروه کوچکی از اصحاب قدرت، قرار می‌گرفت و مردم در پاسخ‌گویی به نیازهای اولیهٔ زیرساختی و خدمت‌رسانی، ناتوان و محروم بودند؛ اما جمهوری اسلامی در شمار موفق‌ترین حاکمیت‌های جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق برخوردار به مناطق محروم بوده است.[۸]

نقش مکتب امام حسین در انقلاب اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بررسی ادبیات رایج در روند انقلاب اسلامی، شعارها، بیانیه‌ها و سخنرانی‌های انقلابیون و رهبران نهضت نشان می‌دهد که از میان عناصر مذهبی، فرهنگ عاشورا و قیام امام حسین در انقلاب اسلامی و تحقق شعار ملت امام حسین نقش مهم و اساسی داشته است.[۹]

الف) پیدایش انقلاب اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شکل‌گیری انقلاب اسلامی
خیزش ایرانیان برای شکل‌گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ش

هدف و انگیزهٔ مردم ایران از انقلاب اسلامی، نابودی ستم، استبداد و استکبار جهانی و برپایی حکومت عدل الهی و اجرای احکام اسلام به‌عنوان «معروف» و جلوگیری از وابستگی به اجانب و بیگانگان به‌عنوان «منکر» بود. این ارزش‌های دینی در انگیزه و هدف امام حسین از قیام عاشورا نیز مطرح بود.[۱۰]

همچنین به‌باور پژوهشگران، رهبری حسین‌گونهٔ امام خمینی، از مهم‌ترین اثرگذاری‌های نهضت عاشورا در پیدایش انقلاب اسلامی بوده است. مردم ایران، ویژگی‌هایی مانند شجاعت، سازش‌ناپذیری، صلابت، شهامت و روح حماسی امام حسین را در شخصیت امام خمینی می‌دیدند؛ شعار «خمینی، خمینی، تو وارث حسینی»، نشان‌دهندهٔ این امر است.[۱۱]

ب) شیوهٔ مبارزه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زمان‌های عزاداری امام حسین و مکان‌های عزاداری مانند مسجدها، حسینیه‌ها و خیمه‌های عزاداری، مهم‌ترین زمان‌ها و مکان‌ها برای فعالیت نیروهای انقلاب و بیداری مردم از مفاسد حکومت و سازمان‌دهی آنها برای راه‌پیمایی و فعالیت‌های انقلابی به‌شمار می‌آمد. در سال‌های اوج‌گیری انقلاب اسلامی، در ایام محرم، به‌ویژه روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، مبارزات انقلابی شدت پیدا می‌کرد.

همچنین در دوران انقلاب اسلامی، مردم ایران تحت تأثیر نهضت عاشورا، فرهنگ از خودگذشتگی امام حسین و اصحاب وی را الگوی مبارزاتی خود قرار دادند و در روند شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی، ایثار کردند و شعار ملت امام حسین را تحقق بخشیدند.[۱۲]

ج) پیروزی انقلاب اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مطالعهٔ دوره‌های مختلف و مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که نقطهٔ شروع آنها، ایام عزاداری امام حسین و با الهام از آموزه‌های نهضت عاشورا بوده است؛ قیام ۱۵ خرداد که از زمنیه‌های اصلی پیروزی انقلاب اسلامی و نقطهٔ عطفی در تاریخ آن محسوب می‌شود، به‌دنبال سخنرانی انتقادی امام خمینی در بعد از ظهر عاشورا؛ یعنی ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ش رخ داد.[۱۳]

همچنین امام خمینی در مصاحبه‌ای در ۱۴ آذر ۱۳۵۷ش در اهمیت و نقش محرم در مبارزهٔ انقلابی گفته بود که محرم ماهی است که عدالت در مقابل ظلم و حق در مقابل باطل قیام کرده و به اثبات رسانده است که در طول تاریخ همیشه حق بر باطل پیروز شده است و امسال در ماه محرم، نهضت حق در مقابل باطل تقویت می‌شود. بعد از این مصاحبه، حضور میلیونی مردم در تظاهرات تاسوعا و عاشورای سال ۱۳۵۷ش که حکم همه‌پرسی علیه نظام شاهنشاهی را داشت، زمینهٔ عملی شکست نظام شاهنشاهی فراهم شد و سی‌وشش روز پس از تظاهرات بزرگ عاشورایی، شاه از کشور گریخت و بیست‌وشش روز بعد در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید.[۱۴]

د) بعد از پیروزی انقلاب

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. دوران دفاع مقدس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

صدها نشانهٔ مختلف از شعار ملت امام حسین وجود دارد که دفاع مقدس را به نهضت عاشورا پیوند عمیق می‌زند و جلوه‌های کربلا را در صحنه‌های مختلف آن نشان می‌دهد. برای مثال، در وصیت‌نامه‌ها، شعارها، سرودها، نوحه‌ها، تابلوهای جبهه، مجالس ختم شهیدان،[۱۵] روضه‌خوانی و مداحی، طراحی و نام‌گذاری سربند رزمندگان، نام و رمز عملیات مختلف، اسامی لشگرها و گردان‌ها و نام‌گذاری عملیات موفق سپاه و ارتش، عناصر فرهنگ و شعار عاشواریی وجود داشت. الگوگیری عموم رزمندگان از امام حسین و شهدای کربلا، در تشجیع، ایستادگی، مقاومت و انگیزهٔ رزمندگان و تحقق شعار ملت امام حسین، تأثیر شگرفی داشته است.[۱۶]

۲. حفظ و تداوم انقلاب اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

یکی از عوامل اساسی حفظ و تداوم انقلاب اسلامی، قیام امام حسین و فرهنگ عاشورایی دانسته شده است. انقلاب اسلامی که در اهداف، زمینه‌ها و مراحل مختلف مبارزه و پیروزی به نهضت عاشورا پیوند ناگسستنی برقرار کرده بود، در تداوم نیز با فرهنگ عاشورایی ارتباط برقرار کرد و با حفظ روحیهٔ ازخودگذشتگی، آزادگی و عزت نفس و مبارزه با ستم در عرصه‌های مختلف سیاست خارجی و داخلی ظاهر شده است.[۱۷]

ز) پیروزی بر داعش

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
قاسم سلیمانی-ابومهدی المهندس-جنگ با داعش
قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس یکی از مسئولین حشد الشعبی در میدان‌های نبرد علیه تروریست‌های تکفیری و شبل الزیدی فرمانده کتائب امام علی

به باور بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان، هدف اصلی داعش و گروه‌های تکفیری و پشتیبانان بین‌المللی آنها، از بین‌بردن امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان ملت امام حسین بود؛ اما شعار «ملت امام حسین» و پیوند انقلاب اسلامی ایران با قیام امام حسین در شکل‌گیری جبههٔ مقاومت، مبارزه و پیروزی بر داعش، دفاع از حرم امامان در عراق و حرم حضرت زینب در سوریه، نقش مؤثر داشت؛ زیرا هسته‌های مقابله و مبارزهٔ جهادی با داعش بر اساس الگوگیری از ارزش‌های نهضت عاشورا مانند فرهنگ شهادت‌طلبی و ننگ‌بودن زیر بار ذلت رفتن، صورت گرفت و با ورود سردار قاسم سلیمانی به جبههٔ مقاومت و مدیریت عاشورایی میدان جنگ، داعش در عراق و سوریه، شکست خورد.[۱۸]

جلوه‌های مکتب امام حسین در سبک زندگی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. اصلاح نگرش مردم نسبت به دین

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پژوهشگران معتقدند همان‌گونه که مردم در زمان امام حسین دچار نوعی نگرش سطحی نسبت به دین شده بودند و امام حسین، به‌عنوان مظهر اسلام محمدی با قیام خود تفسیرها و برداشت‌های رایج از دین را رد کرد، امام خمینی نیز با پیروی از نهضت عاشورا، اصلاح اندیشه‌های دینی را الگوی نهضت اسلامی قرار داده و با رد مسئلهٔ جدایی دین از سیاست، برداشت‌های غلط و رایج از دین را دگرگون کرد و اسلام را دین اجتماعی معرفی کرد.[۱۹]

۲. نفی سازش با نظام سلطه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر اساس گزارش‌های تاریخی، هنگامی که معاویه بر خلاف سیرهٔ پیامبر اسلام از امام حسین برای خلافت موروثی خاندان بنی‌امیه و جانشینی فرزند خود یزید بیعت خواست، با مخالفت امام روبه‌رو شد و امام حسین گفت که چنین برداشتی از اسلام را تأیید نمی‌کند. امام خمینی نیز با پیروی از امام حسین، در مقابل نظام حکومتی شاهی ایستاد و سازش‌ناپذیری خود و مشروعیت اجتماعی و سیاسی نظام شاهنشاهی را زیر سؤال برد.[۲۰]

۳. تشکیل حکومت اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بعضی از اندیشمندان مسلمان، مهم‌ترین انگیزهٔ قیام امام حسین را ایجاد حکومت اسلامی دانسته‌اند؛ امام خمینی نیز با پیروی از سیرهٔ امام حسین اجرای اصول اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اسلام را بدون تشکیل حکومت اسلامی، ممکن نمی‌دانست.[۲۱]

۴. تبیین و احیای ارزش‌های اسلامی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

به باور اندیشمندان مسلمان، دین اسلام دارای ارزش‌ها و هنجارهایی است که در صورت عملی شدن همهٔ آنها، اعضای جامعهٔ اسلامی از درون متحول می‌شود و هر یک از اعمال فردی و اجتماعی آنها، معنای خاص پیدا می‌کند. قیام امام حسین در سال ۶۰ هجری، این ارزش‌ها را به نمایش گذاشت و در انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ش در ایران نیز این ارزش‌ها در تاریخ ثبت شد که عبارتند از:

  1. ایمان به جهاد در راه خدا؛
  2. احیای روحیهٔ شهادت‌طلبی؛
  3. مقاومت، پشتکار و پایداری در راه مبارزه؛
  4. احیای روحیهٔ آزادگی و ذلت‌ناپذیری؛
  5. شجاعت، شهامت و پرهیز از مصلحت‌اندیشی و راحت‌طلبی؛
  6. احیای روحیه برادری و برابری؛
  7. احیای امر به معروف و نهی از منکر؛
  8. احیای جنبه‌های اخلاقی، مروت، ایثار و مواسات اسلامی؛
  9. ایستادگی در برابر داعش و گروه‌های تکفیری به‌عنوان مفسران انحرافی اسلام.[۲۲]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب الهی آن است»، خبرگزاری فارس.
  2. ↑ «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.
  3. ↑ «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان.
  4. ↑ انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
  5. ↑ «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس.
  6. ↑ «ولایت‌مداری از آموزه‌های مهم واقعه عاشورا است»، خبرگزاری ایرنا.
  7. ↑ «ذلت ناپذیری از پیام‌های عاشورا»، خبرگزاری تسنیم،
  8. ↑ «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان.
  9. ↑ انصاری، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
  10. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  11. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  12. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  13. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  14. ↑ حقانی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای 1357»، جام‌جم آنلاین.
  15. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  16. ↑ «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز.
  17. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  18. ↑ «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا.
  19. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  20. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  21. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  22. ↑ «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • انصاری، حمید، «امام خمینی احیاگر فرهنگ عاشورا»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبشهت ۱۴۰۲ش.
  • «انقلاب اسلامی ایران پرتوی از عاشورا و انقلاب الهی آن است»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب:۱۱ بهمن ۱۳۸۵ش.
  • «برگزاری همایش نقش نهضت عاشورا در پیروزی بر سلفی‌گری»، پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی وب‌دا، تاریخ درج مطلب: شنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۵ش.
  • حقانی، موسی، «تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷»، جام‌جم آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ آبان ۱۳۹۳ش.
  • «ذلت ناپذیری از پیام‌های عاشورا»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ آبان ۱۳۹۲ش.
  • «شاخصه‌های ملت امام حسین»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: ۱۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
  • «عاشورا و انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «ما ملت امام حسینیم چطور شعار یک ملت شد؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
  • «ملت امام حسین»، وب‌سایت روزنامهٔ فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: ۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
  • «نهضت عاشورا و جلوه‌های تجلی آن در دفاع مقدس»، وب‌سایت مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
  • «ولایت‌مداری از آموزه‌های مهم واقعه عاشورا است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۹ مرداد ۱۴۰۱ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:ملت_امام_حسین&oldid=40142»