پیشنویس:ابوخالد کابلی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>محمدمهدی محمدی لینک داخلی |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''{{درشت|ابوخالد کابلی}}'''؛ از رجال شیعی قرن اول هجری و از اصحاب امام سجاد و امام باقر. | ||
ابوخالد کابلی، با نام اصلی وَردان و لقب کَنگر، از چهرههای برجسته و مورد اعتماد [[امام سجاد]] و [[امام باقر]] در قرن اول هجری بود. او که اهل [[کابل]] افغانستان بود، پس از هجرت به مدینه و هدایت یافتن به [[امامت]] [[اهلبیت]]، به یکی از اصحاب ویژه و «باب» امام سجاد تبدیل شد. | ابوخالد کابلی، با نام اصلی وَردان و لقب کَنگر، از چهرههای برجسته و مورد اعتماد [[امام سجاد]] و [[امام باقر]] در قرن اول هجری بود. او که اهل [[کابل]] افغانستان بود، پس از هجرت به مدینه و هدایت یافتن به [[امامت]] [[اهلبیت]]، به یکی از اصحاب ویژه و «باب» امام سجاد تبدیل شد. | ||
وی نقش مؤثری در تبیین امامت بهعنوان مقامی الهی و انتقال روایات مربوط به فضایل و معجزات ائمه داشت و به مقابله با انحرافات فکری | وی نقش مؤثری در تبیین امامت بهعنوان مقامی الهی و انتقال روایات مربوط به فضایل و معجزات ائمه داشت و به مقابله با انحرافات فکری زمانهٔ خود پرداخت. او با روایت حدود ۸۰ حدیث در زمینههای اعتقادی، اخلاقی و تفسیری، و نیز نقش واسطهگری بین امامان و شیعیان، به تثبیت هویت [[شیعه]] در دورهٔ انتقال امامت کمک شایانی کرد. | ||
==زندگینامه ابوخالد کابلی== | ==زندگینامه ابوخالد کابلی== | ||
نام ابوخالد، «وَرْدان» و لقب او «کنگر» بوده است.<ref>راوندی، الخرائج و | نام ابوخالد، «وَرْدان» و لقب او «کنگر» بوده است.<ref>راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۴۰.</ref> شهرت او به «کنگر» طبق برخی گزارشها، به این دلیل بوده که امام سجاد در یکی از ملاقاتها، او را با این عنوان خطاب کرده است. زادگاه ابوخالد کابلی، کابل پایتخت افغانستان فعلی بوده است. شهرت او به «کابلی» نیز بههمین دلیل است.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۵.</ref> | ||
در برخی از منابع آمده است که ابوخالد، به امامت محمد حنفیه باور داشته و بههمین دلیل و با هدف دیدار با او، از کابل به مدینه [[مهاجرت]] کرد.<ref>راوندی، الخرائج و | در برخی از منابع آمده است که ابوخالد، به امامت محمد حنفیه باور داشته و بههمین دلیل و با هدف دیدار با او، از کابل به مدینه [[مهاجرت]] کرد.<ref>راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۴۰.</ref> در مدینه، وقتی احترام فوقالعادهٔ محمد حنفیه را به امام سجاد دید، با راهنمایی و اصرار یحیی بن امطویل نزد امام سجاد رفت. امام او را با نام «وَرْدان» خطاب کرد که در [[کودکی]] مـادر وی برای او برگزیده بوده و کسی هم از آن نام خبر نداشت. این امر باعث شد او به امامتِ امام سجاد یقین کند.<ref>راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۱.</ref> | ||
طبق برخی گزارشها، ابوخالد زمانیکه در جسـتوجوی امام برحق بود، نزد حسن مثنی رفت اما از او نشانهای ندید، تا سرانجام به امام سجاد | طبق برخی گزارشها، ابوخالد زمانیکه در جسـتوجوی امام برحق بود، نزد حسن مثنی رفت اما از او نشانهای ندید، تا سرانجام به امام سجاد رسید.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۶.</ref> | ||
==ابوخالد از اصحاب امام باقر== | ==ابوخالد از اصحاب امام باقر== | ||
ابوخالد در خدمت | ابوخالد در خدمت امام سجاد بود تا اینکه سختگیریهای بنیامیه بهخصوص حجاج بن یوسف بر [[شیعیان]] شدت یافت. [[شهادت]] برخی یاران امام مثل یحیی بن امطویل، موجب شد ابوخالد برای نجات جان خود، به مکه عزیمت کرده و بهصورت مخفیانه زندگی کند. پس از شهادت امام سجاد، او به مدینه بازگشت و در جمع یاران [[امام باقر]] قرار گرفـت.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۷.</ref> | ||
==جایگاه ابوخالد کابلی== | ==جایگاه ابوخالد کابلی== | ||
ابوخالد در میان یاران امام سجاد از چنان جایگاهی برخوردار بود که وی را باب و یکی از حواریون امام سجاد میدانستند.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، ص۱۲۵.</ref> همچنین از او بهعنوان یکی از پنج نفر اصحاب | ابوخالد در میان یاران امام سجاد از چنان جایگاهی برخوردار بود که وی را باب و یکی از حواریون امام سجاد میدانستند.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، ص۱۲۵.</ref> همچنین از او بهعنوان یکی از پنج نفر اصحاب اولیهٔ امام سجّاد و یکی از سه نفری که پس از شهادت [[امام حسین]] از ارتداد مصون ماندند<ref>[http://hadith.net/post/67614/%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%af-%da%a9%d8%a7%d8%a8%d9%84%db%8c/ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.]</ref> و یکی از چهار شاگرد امام سجاد میدانند که در روز رستاخیز بههمراه دیگر یاران [[پیامبر اکرم]] و ائمه معصومین برمیخیزند و قبل از همه به بهشت میروند.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/77833/0 احمدینژاد، «سیمای ابو خالد کابلی(1)»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> او نقش مؤثّری در هدایت خاندان اَعین<ref>خاندان اعین از بزرگترین خاندان علمی شیعی در شهر کوفه بود که بسیاری از افراد این خاندان از اصحاب ائمه و راویان بزرگ و فقها بودهاند و کمتر شخصیتی از آنان است که ناقل حدیث نباشد. [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%86 «عبدالملک بن اعین»، ویکیفقه.]</ref> به مسیر اهلبیت با هدایت اُمّالأسود، دختر أَعْیَن، داشته است.<ref>[http://hadith.net/post/67614/%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%af-%da%a9%d8%a7%d8%a8%d9%84%db%8c/ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.]</ref> | ||
==اساتید و مشایخ روایی ابوخالد کابلی== | ==اساتید و مشایخ روایی ابوخالد کابلی== | ||
ابوخالد کابلی بیشتر عمر خود را در | ابوخالد کابلی بیشتر عمر خود را در مدینه و در ملازمت امام سجاد و امام باقر به سر برده و از آنها دانش و معارف آموخته و حدیث روایت کرده است.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.</ref> او علاوه بر نقل روایت از دو امام، از افراد دیگری چون اصبغ بن نباته و یحیی بن امطویل نیز روایاتی را نقل کـرده است.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.</ref> | ||
==روایات ابوخالد کابلی== | ==روایات ابوخالد کابلی== | ||
از ابوخالد حدود ۸۰ روایت | از ابوخالد حدود ۸۰ روایت دربارهٔ اعتقـادات، اخلاق، تـاریخ، مهـدویت و تفسیر نقل شده است.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.</ref> روایات او در کتب اربعه، شامل یازده روایت است و در تألیفات شیخ مفید، شیخ صدوق و دیگران نیز روایاتی از او دیده میشود. از او روایاتی دربارهٔ سؤال از نعمت [[اهلبیت]] در قیامت، محبّت خاص نسبت به اهلبیت و [[ولایتپذیری در سبک زندگی|ولایت]] آنها و نیز اصحاب امام زمان نقل شده است.<ref>[http://hadith.net/post/67614/%d8%a7%d8%a8%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d9%84%d8%af-%da%a9%d8%a7%d8%a8%d9%84%db%8c/ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.]</ref> | ||
==خلط در | ==خلط در کنیهٔ ابوخالد== | ||
ابوخالد | [[ابوخالد کابلی]]، عنوان دو تن از اصحاب و یـاران ائمـه بوده که ابوخالد اکبر، نام او وردان و لقب وی کنگر و از اصحاب امام سجاد بوده که از امام باقر هم روایت نقل کرده است؛ اما ابوخالد اصغر، نام او وردان بوده و فاقد لقب کنگر، که از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] روایت کرده و از اصحاب آن دو امام بوده است.<ref>موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.</ref> ابوخالد کابلی و ابوخالد قماط نیز دو شخصیت مجزا از یکدیگر هستند.<ref>زینلی طرقی، «بررسی شخصیت رجالی ابو خالد کابلی با تأکید بر تمییز مشترکات»، 1395ش، ص۱۱۷.</ref> | ||
==بازگشت ابوخالد کابلی به وطن== | ==بازگشت ابوخالد کابلی به وطن== | ||
برخی منابع حکایـت از این دارند که ابوخالد کابلی زمانی | برخی منابع حکایـت از این دارند که ابوخالد کابلی زمانی که در مدینه بوده، یکبار با مساعدت [[امام سجاد]] برای دیدن خانوادهٔ خود به [[وطن]] خودش [[کابل]] سفر کرده و دوباره به مدینه برگشته است.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/77833/0 احمدینژاد، «سیمای ابو خالد کابلی (رحمه الله) (1)»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
==درگذشت ابوخالد کابلی== | ==درگذشت ابوخالد کابلی== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==نقش ابوخالد کابلی در تبیین امامت== | ==نقش ابوخالد کابلی در تبیین امامت== | ||
===تبیین امامت بهعنوان جانشینی | ===تبیین امامت بهعنوان جانشینی الهی=== | ||
ابوخالد با انتقال روایات امام سجاد و امام باقر، به شفافسازی مفهوم امامت بهعنوان منصبی الهی (نه صرفاً سیاسی) پرداخت. او با تأکید بر نشانههای امامت از جمله علم لدنی و نصّ قبلی، به مقابله با انحرافات فکری پرداخت.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۹ق، ص۲۵۴.</ref> | ابوخالد با انتقال روایات امام سجاد و امام باقر، به شفافسازی مفهوم امامت بهعنوان منصبی الهی (نه صرفاً سیاسی) پرداخت. او با تأکید بر نشانههای امامت از جمله علم لدنی و نصّ قبلی، به مقابله با انحرافات فکری پرداخت.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۹ق، ص۲۵۴.</ref> | ||
===ترویج فرهنگ شهادت و قیام حسینی=== | ===ترویج فرهنگ شهادت و قیام حسینی=== | ||
وی با نقل روایات مربوط به شهادت امام حسین و فضیلت [[زیارت]] ایشان، به ترویج فرهنگ [[عزاداری]] و پاسداشت قیام [[عاشورا]] همت گماشت. این اقدام در شرایط خفقان اموی، عاملی برای زنده نگاه داشتن [[سبک زندگی عاشورایی]] بود.<ref>کلینی، | وی با نقل روایات مربوط به شهادت [[امام حسین]] و فضیلت [[زیارت]] ایشان، به ترویج فرهنگ [[عزاداری]] و پاسداشت قیام [[عاشورا]] همت گماشت. این اقدام در شرایط خفقان اموی، عاملی برای زنده نگاه داشتن [[سبک زندگی عاشورایی]] بود.<ref>کلینی، الکافی، ج۵، ص۲۱۱؛ برقی، الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹.</ref> | ||
===انتقال آموزههای اخلاقی و عبادی امام سجاد=== | ===انتقال آموزههای اخلاقی و عبادی امام سجاد=== | ||
ابوخالد بهعنوان راوی | ابوخالد بهعنوان راوی صحیفهٔ سجادیه (یا مضامین آن)، به ترویج مناجات، [[دعا]] و سبک زندگی مبتنی بر تقوا و مبارزه در برابر ظلم کمک کرد. این آموزهها، سبک زندگی شیعی را در ابعاد فردی و اجتماعی شکل داد.<ref>''کشی، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۲''.</ref> | ||
===ایفای نقش باب امامت=== | ===ایفای نقش باب امامت=== | ||
وی بهعنوان واسطهٔ بین امام و | وی بهعنوان واسطهٔ بین امام و [[شیعیان]]، به تبیین سؤالات کلامی و فقهی میپرداخت و از تحریف عقاید شیعی جلوگیری میکرد. این نقش در دورهٔ انتقال از امامت امام سجاد به امام باقر حیاتی بود.<ref>راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج ۲، ص۸۴۰.</ref> | ||
===مبارزه با انحرافات از طریق روایتهای مستند=== | ===مبارزه با انحرافات از طریق روایتهای مستند=== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
===الگوسازی سبک زندگی مقاوم اما مسالمتآمیز=== | ===الگوسازی سبک زندگی مقاوم اما مسالمتآمیز=== | ||
او در شرایط سرکوب اموی، با | او در شرایط سرکوب اموی، با پناهبردن به مکه و ادامهٔ فعالیتهای فرهنگی، الگویی از مقاومت فرهنگی یا به بیان امروزی عاری از خشونت (غیرمسلحانه) را ارائه داد که با آموزههای امام سجاد در دورهٔ تقیه همسو بود.<ref>''کشی، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۱۰۰''.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{آغاز منابع}} | |||
*«ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه، تاریخ بازدید: ۱۰ آذر ۱۴۰۱ش. | *«ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه، تاریخ بازدید: ۱۰ آذر ۱۴۰۱ش. | ||
*احمدینژاد، سید حسن، «سیمای ابوخالد کابلی( | *احمدینژاد، سید حسن، «سیمای ابوخالد کابلی(۱)»، کتابخانه دیجیتال تبیان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۸۷ش. | ||
*برقی، احمد بن محمد، «الرجال» همراه الرجال ابن داوود حلی، قم، به کوشش | *برقی، احمد بن محمد، «الرجال» همراه الرجال ابن داوود حلی، قم، به کوشش محمدرضا حسینی، ۱۴۱۰ق. | ||
*راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و | *راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، تحقیق و تصحیح: مؤسسة الإمام المهدی علیه السلام، قم، مؤسسه امام مهدی، ۱۴۰۹ق. | ||
*زینلی طرقی، منا و دیگران، «بررسی شخصیت رجالی ابوخالد کابلی با تأکید بر تمییز مشترکات»، در فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، سال بیستویکم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۵ش. | *زینلی طرقی، منا و دیگران، «بررسی شخصیت رجالی ابوخالد کابلی با تأکید بر تمییز مشترکات»، در فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، سال بیستویکم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۵ش. | ||
*صادقی، مریم، «ابوخالد کابلی»، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، آخرین بروزرسانی: ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ش. | *صادقی، مریم، «ابوخالد کابلی»، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، آخرین بروزرسانی: ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ش. | ||
*طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۳۹۹ق/ ۱۹۷۹م. | *طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۳۹۹ق/ ۱۹۷۹م. | ||
*'' | *''کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، تهران، آماره'' ۱۴۰۰ق. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۲ش. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۲ش. | ||
*مجلسی، | *مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق. | ||
*موسوی، سید جمالالدین، «ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت»، | *موسوی، سید جمالالدین، «ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت»، مجلهٔ سیره و سخن اهلبیت، شمارهٔ ۲، ۱۳۹۵ش. | ||
{{پایان منابع}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۲
ابوخالد کابلی؛ از رجال شیعی قرن اول هجری و از اصحاب امام سجاد و امام باقر.
ابوخالد کابلی، با نام اصلی وَردان و لقب کَنگر، از چهرههای برجسته و مورد اعتماد امام سجاد و امام باقر در قرن اول هجری بود. او که اهل کابل افغانستان بود، پس از هجرت به مدینه و هدایت یافتن به امامت اهلبیت، به یکی از اصحاب ویژه و «باب» امام سجاد تبدیل شد.
وی نقش مؤثری در تبیین امامت بهعنوان مقامی الهی و انتقال روایات مربوط به فضایل و معجزات ائمه داشت و به مقابله با انحرافات فکری زمانهٔ خود پرداخت. او با روایت حدود ۸۰ حدیث در زمینههای اعتقادی، اخلاقی و تفسیری، و نیز نقش واسطهگری بین امامان و شیعیان، به تثبیت هویت شیعه در دورهٔ انتقال امامت کمک شایانی کرد.
زندگینامه ابوخالد کابلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]نام ابوخالد، «وَرْدان» و لقب او «کنگر» بوده است.[۱] شهرت او به «کنگر» طبق برخی گزارشها، به این دلیل بوده که امام سجاد در یکی از ملاقاتها، او را با این عنوان خطاب کرده است. زادگاه ابوخالد کابلی، کابل پایتخت افغانستان فعلی بوده است. شهرت او به «کابلی» نیز بههمین دلیل است.[۲]
در برخی از منابع آمده است که ابوخالد، به امامت محمد حنفیه باور داشته و بههمین دلیل و با هدف دیدار با او، از کابل به مدینه مهاجرت کرد.[۳] در مدینه، وقتی احترام فوقالعادهٔ محمد حنفیه را به امام سجاد دید، با راهنمایی و اصرار یحیی بن امطویل نزد امام سجاد رفت. امام او را با نام «وَرْدان» خطاب کرد که در کودکی مـادر وی برای او برگزیده بوده و کسی هم از آن نام خبر نداشت. این امر باعث شد او به امامتِ امام سجاد یقین کند.[۴]
طبق برخی گزارشها، ابوخالد زمانیکه در جسـتوجوی امام برحق بود، نزد حسن مثنی رفت اما از او نشانهای ندید، تا سرانجام به امام سجاد رسید.[۵]
ابوخالد از اصحاب امام باقر
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد در خدمت امام سجاد بود تا اینکه سختگیریهای بنیامیه بهخصوص حجاج بن یوسف بر شیعیان شدت یافت. شهادت برخی یاران امام مثل یحیی بن امطویل، موجب شد ابوخالد برای نجات جان خود، به مکه عزیمت کرده و بهصورت مخفیانه زندگی کند. پس از شهادت امام سجاد، او به مدینه بازگشت و در جمع یاران امام باقر قرار گرفـت.[۶]
جایگاه ابوخالد کابلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد در میان یاران امام سجاد از چنان جایگاهی برخوردار بود که وی را باب و یکی از حواریون امام سجاد میدانستند.[۷] همچنین از او بهعنوان یکی از پنج نفر اصحاب اولیهٔ امام سجّاد و یکی از سه نفری که پس از شهادت امام حسین از ارتداد مصون ماندند[۸] و یکی از چهار شاگرد امام سجاد میدانند که در روز رستاخیز بههمراه دیگر یاران پیامبر اکرم و ائمه معصومین برمیخیزند و قبل از همه به بهشت میروند.[۹] او نقش مؤثّری در هدایت خاندان اَعین[۱۰] به مسیر اهلبیت با هدایت اُمّالأسود، دختر أَعْیَن، داشته است.[۱۱]
اساتید و مشایخ روایی ابوخالد کابلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد کابلی بیشتر عمر خود را در مدینه و در ملازمت امام سجاد و امام باقر به سر برده و از آنها دانش و معارف آموخته و حدیث روایت کرده است.[۱۲] او علاوه بر نقل روایت از دو امام، از افراد دیگری چون اصبغ بن نباته و یحیی بن امطویل نیز روایاتی را نقل کـرده است.[۱۳]
روایات ابوخالد کابلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]از ابوخالد حدود ۸۰ روایت دربارهٔ اعتقـادات، اخلاق، تـاریخ، مهـدویت و تفسیر نقل شده است.[۱۴] روایات او در کتب اربعه، شامل یازده روایت است و در تألیفات شیخ مفید، شیخ صدوق و دیگران نیز روایاتی از او دیده میشود. از او روایاتی دربارهٔ سؤال از نعمت اهلبیت در قیامت، محبّت خاص نسبت به اهلبیت و ولایت آنها و نیز اصحاب امام زمان نقل شده است.[۱۵]
خلط در کنیهٔ ابوخالد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد کابلی، عنوان دو تن از اصحاب و یـاران ائمـه بوده که ابوخالد اکبر، نام او وردان و لقب وی کنگر و از اصحاب امام سجاد بوده که از امام باقر هم روایت نقل کرده است؛ اما ابوخالد اصغر، نام او وردان بوده و فاقد لقب کنگر، که از امام باقر و امام صادق روایت کرده و از اصحاب آن دو امام بوده است.[۱۶] ابوخالد کابلی و ابوخالد قماط نیز دو شخصیت مجزا از یکدیگر هستند.[۱۷]
بازگشت ابوخالد کابلی به وطن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]برخی منابع حکایـت از این دارند که ابوخالد کابلی زمانی که در مدینه بوده، یکبار با مساعدت امام سجاد برای دیدن خانوادهٔ خود به وطن خودش کابل سفر کرده و دوباره به مدینه برگشته است.[۱۸]
درگذشت ابوخالد کابلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]درگذشت ابوخالد کابلی قبل از امامت امام صادق یا ابتدای امامت او بوده است.[۱۹]
نقش ابوخالد کابلی در تبیین امامت
[ویرایش | ویرایش مبدأ]تبیین امامت بهعنوان جانشینی الهی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد با انتقال روایات امام سجاد و امام باقر، به شفافسازی مفهوم امامت بهعنوان منصبی الهی (نه صرفاً سیاسی) پرداخت. او با تأکید بر نشانههای امامت از جمله علم لدنی و نصّ قبلی، به مقابله با انحرافات فکری پرداخت.[۲۰]
ترویج فرهنگ شهادت و قیام حسینی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]وی با نقل روایات مربوط به شهادت امام حسین و فضیلت زیارت ایشان، به ترویج فرهنگ عزاداری و پاسداشت قیام عاشورا همت گماشت. این اقدام در شرایط خفقان اموی، عاملی برای زنده نگاه داشتن سبک زندگی عاشورایی بود.[۲۱]
انتقال آموزههای اخلاقی و عبادی امام سجاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد بهعنوان راوی صحیفهٔ سجادیه (یا مضامین آن)، به ترویج مناجات، دعا و سبک زندگی مبتنی بر تقوا و مبارزه در برابر ظلم کمک کرد. این آموزهها، سبک زندگی شیعی را در ابعاد فردی و اجتماعی شکل داد.[۲۲]
ایفای نقش باب امامت
[ویرایش | ویرایش مبدأ]وی بهعنوان واسطهٔ بین امام و شیعیان، به تبیین سؤالات کلامی و فقهی میپرداخت و از تحریف عقاید شیعی جلوگیری میکرد. این نقش در دورهٔ انتقال از امامت امام سجاد به امام باقر حیاتی بود.[۲۳]
مبارزه با انحرافات از طریق روایتهای مستند
[ویرایش | ویرایش مبدأ]ابوخالد با نقل روایاتی مانند حکمیت حجرالاسود (که در آن امام سجاد با معجزه، حقانیت خود را اثبات کرد)، به مقابله با مدعیان دروغین امامت پرداخت و مشروعیت امامت امام سجاد را تثبیت کرد.[۲۴]
الگوسازی سبک زندگی مقاوم اما مسالمتآمیز
[ویرایش | ویرایش مبدأ]او در شرایط سرکوب اموی، با پناهبردن به مکه و ادامهٔ فعالیتهای فرهنگی، الگویی از مقاومت فرهنگی یا به بیان امروزی عاری از خشونت (غیرمسلحانه) را ارائه داد که با آموزههای امام سجاد در دورهٔ تقیه همسو بود.[۲۵]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۴۰.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۵.
- ↑ راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۴۰.
- ↑ راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۱.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۶.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۲۷.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، ص۱۲۵.
- ↑ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.
- ↑ احمدینژاد، «سیمای ابو خالد کابلی(1)»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ خاندان اعین از بزرگترین خاندان علمی شیعی در شهر کوفه بود که بسیاری از افراد این خاندان از اصحاب ائمه و راویان بزرگ و فقها بودهاند و کمتر شخصیتی از آنان است که ناقل حدیث نباشد. «عبدالملک بن اعین»، ویکیفقه.
- ↑ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.
- ↑ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.
- ↑ موسوی، ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت، 1395ش، ص۱۳۰.
- ↑ زینلی طرقی، «بررسی شخصیت رجالی ابو خالد کابلی با تأکید بر تمییز مشترکات»، 1395ش، ص۱۱۷.
- ↑ احمدینژاد، «سیمای ابو خالد کابلی (رحمه الله) (1)»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۹ق، ص۲۵۴.
- ↑ کلینی، الکافی، ج۵، ص۲۱۱؛ برقی، الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹.
- ↑ کشی، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۲.
- ↑ راوندی، الخرائج و الجرائح، تحقیق، ۱۴۰۹ق، ج ۲، ص۸۴۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۶، ص۲۹-۳۰.
- ↑ کشی، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۱۰۰.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «ابوخالد کابلی»، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه، تاریخ بازدید: ۱۰ آذر ۱۴۰۱ش.
- احمدینژاد، سید حسن، «سیمای ابوخالد کابلی(۱)»، کتابخانه دیجیتال تبیان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۸۷ش.
- برقی، احمد بن محمد، «الرجال» همراه الرجال ابن داوود حلی، قم، به کوشش محمدرضا حسینی، ۱۴۱۰ق.
- راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، تحقیق و تصحیح: مؤسسة الإمام المهدی علیه السلام، قم، مؤسسه امام مهدی، ۱۴۰۹ق.
- زینلی طرقی، منا و دیگران، «بررسی شخصیت رجالی ابوخالد کابلی با تأکید بر تمییز مشترکات»، در فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، سال بیستویکم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۵ش.
- صادقی، مریم، «ابوخالد کابلی»، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، آخرین بروزرسانی: ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۳۹۹ق/ ۱۹۷۹م.
- کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال کشی، تهران، آماره ۱۴۰۰ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، ۱۳۴۲ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- موسوی، سید جمالالدین، «ابوخالد کابلی یار خراسانی اهلبیت»، مجلهٔ سیره و سخن اهلبیت، شمارهٔ ۲، ۱۳۹۵ش.