پیشنویس:فومن: تفاوت میان نسخهها
حذف ردهها |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:فومن.png|جایگزین=نمایی هوایی از شهر فومن|بندانگشتی|نمایی هوایی از شهر فومن؛ سال ۱۴۰۳ش]] | |||
{{درشت|'''فومن'''}}؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت. | |||
فومن شهری تاریخی و سرسبز در ۲۷ کیلومتری رشت است که با چنارهای کهنسال، شالیزارها و مجسمههایش شناخته میشود. این شهر با قدمتی چند هزار ساله، از مراکز مهم فرهنگی و گردشگری گیلان بهشمار میآید. مردمانش بیشتر گیلک و تالشیاند و کشاورزی، بهویژه کشت برنج و چای، پایه اصلی اقتصاد آنان است. فومن زادگاه چهرههایی چون آیتالله بهجت، شیون فومنی و کیومرث صابری است. جاذبههایی مانند ماسوله، قلعه رودخان و بازار سنتی، جلوهای بینظیر به آن بخشیدهاند. کلوچه فومن، زیتونپرورده و چای معطر از سوغات محبوب این شهرند. | |||
این | |||
فومن | ==معرفی فومن== | ||
فومَن، شهرستان فومن در استان [[گیلان]] و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> این شهر زیبا با باغها، شالیزارها، مجسمهها و درختان چنار شناخته میشود. فومن یکی از قدیمیترین مناطق شمالی کشور است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/fuman-30517-ci/sort/13/ حسنی، «دیدنیهای فومن»، وبسایت کجارو.]</ref> این شهر پس از [[لاهیجان]] و رشت سومین شهر [[گردشگری]] محبوب از نگاه مسافران است.<ref>[https://www.mihmansho.com/mag/content/2156/شهرگردی/فومن-کجاست؟-صفر-تا-صد-سفر-فومن-با-میهمان-شو «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وبسایت میهمان شو.]</ref> | |||
از | ==نامگذاری فومن== | ||
برخی بر این باورند که فومن از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. پو و پویی در زبان اوستایی بهمعنی در آغاز پناه بخشیدن و «من» بهمعنی دریافتن و اندیشیدن است و «فومن» بهمعنای پناهگاه اندیشه یا اندیشمندان است.<ref>[https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/692 «معرفی شهر فومن»، وبسایت چهارگوشه ایران زیبا.]</ref> | |||
==پیشینه فومن== | |||
[[پرونده:فومن۱.jpg|جایگزین=میدان مرکزی شهر فومن دهه چهل شمسی|بندانگشتی|میدان مرکزی شهر فومن دهه چهل شمسی]] | |||
این شهر در شمال ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد. این منطقه، زمانی محل سکونت دو تیرۀ گیلک و تالش بوده است و بسیار پرآوازه بود. زمانی که خاندان «گیلانشاه» و «دابویهیان» در اواخر دوران حکومت [[ساسانیان]] بر این شهر حکمفرما شدند، این منطقه را [[فومن]] نامیدند. در سدههای هفتم تا نهم قمری، خاندان اسحاقوند که از حاکمان مقتدر محلی در گیلان بودند، بر فومن حاکم شدند.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | |||
==جمعیتشناسی فومن== | |||
[[جمعیت]] این شهر بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۳۵۸۴۱ نفر بوده است.<ref>[https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395 «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار.]</ref> اقوام گیلکی و تالشی در این شهر ساکن هستند. گیلکها با گویش گیلکی و تالشیها با گویش تالشی صحبت میکنند. عدهای از مهاجرین ترک و کرد نیز در برخی از نقاط این شهر ساکن هستند. بیشتر مردم فومن [[مسلمان]] و [[شیعه]] هستند.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وبسایت جهان ایران.]</ref> | |||
==جغرافیای فومن== | |||
==بافت شهری== | [[پرونده:فومن۲.png|جایگزین=موقعیت فومن در استان گیلان|بندانگشتی|موقعیت فومن در استان گیلان]] | ||
این شهر در ۲۷ کیلومتری مرکز استان گیلان و در ۳۵۶ کیلومتری [[تهران]] واقع شده است. فومن در مسیر راه [[ماسوله]] قرار دارد. مساحت آن ۲۹ کیلومتر مربع بوده و ۳ متر از سطح دریا پایینتر است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وبسایت جهان ایران.]</ref> | |||
فومن آبوهوای معتدل و مرطوب دارد. میانگین دمای سالانۀ فومن ۷/۱۵ درجه سانتیگراد است که حداکثر دمای مطلق آن ۵/۳۴ درجه سانتیگراد و حداقل دما آن به ۱- میرسد. میزان بارندگی سالانه نیز ۱۲۷۵ میلیمتر است.<ref>[http://fouman.rozblog.com/post/4 «آبوهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن.]</ref> | |||
==اقتصاد فومن== | |||
غالب مردم فومن به کشاورزی و دامپروری میپردازند. کشت [[برنج]] و [[چای]] در این منطقه نسبت به سایر محصولات رایجتر است. کشت توتون و پرورش کرم [[ابریشم]] در گذشته در این شهر رایج بوده؛ اما امروزه از رونق افتاده است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وبسایت جهان ایران.]</ref> | |||
==فرهنگوهنر فومن== | |||
[[پرونده:فومن۳.jpg|جایگزین=آیتالله محمدتقی بهجت فومنی|بندانگشتی|آیتالله محمدتقی بهجت فومنی]] | |||
*'''آدابورسوم'''؛ بانوان این شهر، نوعی [[آش]] قلمکار با نیت و تشریفات خاصی تهیه میکنند که به آن آش حضرت [[فاطمه زهرا|فاطمۀ زهرا]] میگویند. آنها پس از برآورده شدن حاجت خود، مواد مورد نیاز تهیۀ آش را از اقوام و همسایگان فراهم میکنند و در یک روز خاص از اقوام خویش دعوت میکنند تا در مهمانی آنها شرکت کرده و از این آش بخورند.<ref>[https://fuman.farhang.gov.ir/ershad_content/media/image/2017/01/439163_orig.pdf «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref> از [[آداب]] دیگر مردم میتوان به آیین [[چهارشنبهسوری]] اشاره کرد. مادران فومنی در روز سهشنبۀ آخر سال به [[بازار]] رفته و طبق سنت خود وسایلی مانند [[آینه]]، اسپنددانه و شانه خریداری میکنند. فروشندگان در این روز منقلی در مغازۀ خود روشن کرده و [[اسپند]] دود میکنند. آنها با صدای بلند و شادمانی اشعاری محلی در وصف این شب میخوانند. مادران از فروشندگان مشتی اسپند خریده و شب، هنگامی که اعضای [[خانواده]] دور هم جمع هستند، اسپند دود میکنند تا [[چشمزخم]] رفع شود.<ref>[https://fuman.farhang.gov.ir/ershad_content/media/image/2017/01/439163_orig.pdf «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref> | |||
*'''مشاهیر'''؛ از مشاهیر این شهر میتوان به آیتالله [[محمدتقی بهجت]] (از علمای بزرگ معاصر)، جعفر شجونی (عضو شورای مرکزی جامعۀ روحانیت مبارز)، شیون فومنی (شاعر)، کیومرث صابری فومنی (پایهگذار موسسۀ گلآقا)، سهیل پرسته (کشتیگیر آزادکار و دارندۀ مدال طلای مسابقات کشتی ساحلی قهرمانی جهان)، حسن اشجاری (بازیکن و مربی تیم فوتبال) و سعید بخشیزاده (داور تیم فوتبال) اشاره کرد.<ref>[https://fuman.farhang.gov.ir/ershad_content/media/image/2017/01/439163_orig.pdf «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref> | |||
*'''موزهها'''؛ فومن دو [[موزه]] دارد. موزۀ مردمشناسی فومن در بافت شهری فومن واقع است و موزۀ ماسوله در شهرک تاریخی ماسوله واقع شده است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | |||
*'''غذاهای محلی'''؛ از غذاهای بینظیر و لذیذ این شهر میتوان به «پَلاکباب»، «[[شامی]]»، «[[باقلاقاتوق|باقلاقاتق]]»، «فسنجان محلی»، «کولی»، «ترش شامی»، «اناربیج»، «ترشکباب»، «واویشگاه»، «میرزاقاسمی»، «ترشتره»، «سیرابیج»، «کالکباب»، «بورانی» و «زیتونپرورده» اشاره کرد.<ref>[https://www.gilan-food.ir/گیلانفود/ «گیلان فود برای معرفی بهترین رستورانهای گیلان آمد»، وبسایت گیلانفود.]</ref> | |||
*'''سوغات و صنایعدستی'''؛ از [[سوغاتی|سوغات]] این شهر میتوان به کلوچه فومن، [[ابریشم]]، رشتهخوشکار، چای، برنج، ماهیدودی، ماهیشور، سیرترشی، هفتبیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع [[صنایع دستی|صنایعدستی]] مانند [[عروسک|عروسکهای]] [[ماسوله]] اشاره کرد.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وبسایت جهان ایران.]</ref> | |||
==بافت شهری فومن== | |||
بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای [[گیلان]] دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده میشود.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای [[گیلان]] دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده میشود.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | ||
==آموزش و پژوهش فومن== | |||
== | دانشگاههای این شهر شامل دانشکدۀ فنی فومن دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شفت و فومن، دانشگاه پیامنور فومن و دانشگاه علمی- کاربردی فومن است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وبسایت جهان ایران.]</ref> | ||
شهر فومن | |||
همچنین [[حوزه علمیه|مدرسۀ علمیۀ]] آیتالله بهجت در سال ۱۳۸۴ شمسی در فومن شروع به پذیرش طلاب نمود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1880750/معرفی-مدرسه-علميه-آيتالله-العظمی-بهجت-ره-در-فومن «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بینالمللی قرآن آنلاین.]</ref> | |||
==تقسیمات کشوری فومن== | |||
شهر فومن در بخش مرکزی شهرستان فومن واقع شده و شامل دهستانهای رودپیش، گشت، گورابپس و لولمان است.<ref>[https://www.amar.org.ir/ارتباط-با-ما/تقسیمات-کشوری «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار.]</ref> | |||
بازار سنتی فومن؛ این بازار یکی از قدیمیترین بازارهای استان | ==گردشگری فومن== | ||
[[پرونده:فومن۴.jpg|جایگزین=قلعه رودخان|بندانگشتی|قلعه رودخان]] | |||
*'''ماسوله؛''' شهرک زیبا و کوهستانی ماسوله با وسعت ۱۰۰ هکتار در غرب و جنوب غربی شهر واقع شده است و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز ایتالیا شناخته میشود. ماسوله بلندترین و کوچکترین شهر گیلان شناخته شده است. این ناحیه با معماری منحصربهفرد و موقعیت جغرافیایی خاص خود (از طرف شمال، جنوب و غرب به کوه تکیه زده و از جهت شرق به دریا مشرف است) گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. ماسوله در فهرست [[آثار ملی ایران]] و در فهرست [[میراث جهانی یونسکو در ایران|میراث جهانی یونسکو]] به ثبت رسیده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8631-ماسوله/ توکلی، «ماسوله»، وبسایت کجارو.]</ref> | |||
*'''قلعه رودخان؛''' این دژ تاریخی و مستحکم در ۲۲ کیلومتری شهر فومن قرار دارد. این بنا با مساحت ۶/۲ هکتار شگفتانگیزترین بنای نظامی ایران است. [[قلعه رودخان|قلعۀ رودخان]] در اصل دژ شهر و یک دژ نظامی – دفاعی بوده است. برخی پژوهشگران بر این باورند که این دژ در اواخر دوران حکومت ساسانیان ساخته شده و در دورههای بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. برخی نیز آن را منسوب به [[سلجوقیان]] میدانند. بر اساس بررسیهای اخیر، این قلعه میان سالهای ۶۰۰ تا ۶۳۰ قمری ساخته شده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8317-قلعه-رودخان/ «قلعه رودخان»، وبسایت کجارو.]</ref> | |||
*'''مجسمهٔ آناهیتا؛''' فومن به شهر مجسمهها معروف است. مجسمۀ آناهیتا (الهۀ [[آب]]) یکی از زیباترین مجسمههای این شهر است.<ref>[https://villarabet.com/tourism/مجسمه-آناهیتا-فومن-،-شاهکاری-دیدنی-و-اس/ «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمهها»، وبسایت ویلارابط.]</ref> | |||
*'''بازار سنتی فومن؛''' این بازار یکی از قدیمیترین بازارهای استان گیلان است و در آن انواع محصولات محلی به فروش میرسد. این بازار متنوع و خوشرنگ، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/28564-بازار-سنتی-فومن/ «بازار سنتی فومن»، وبسایت کجارو.]</ref> | |||
*'''سهشنبه بازار؛''' مردم بومی فومن هر سهشنبه محصولات خود را به خیابان آورده و میفروشند. در این بازار محصولات دامی و کشاورزی با قیمت مناسب به فروش میرسند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/28563-سه-شنبه-بازار/ «سهشنبه بازار»، وبسایت کجارو.]</ref> | |||
==مشکلات زیستمحیطی فومن== | |||
==مشکلات زیستمحیطی== | رودخانۀ گاز رودبار و کانال زهکشی ۳۰۱۶ این شهر به مسیر عبور فاضلاب تبدیل شدهاند و باعث ایجاد مشکلات زیستمحیطی برای مردم شده است.<ref>[[Mehrnews.com/xx3z5|«رودخانه شهر فومن به خطری زیستمحیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین.]]</ref> | ||
==زیرساخت== | ==زیرساخت فومن== | ||
پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمههای بینظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمههای بینظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | ||
از مراکز درمانی این شهر میتوان به درمانگاه تخصصی [[امام حسن مجتبی]]، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولیعصر و درمانگاه پارس اشاره کرد.<ref>[https://balad.ir/city-fuman/cat-hygiene-center#17.95/37.235634/49.311006 «لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد.]</ref> | از مراکز درمانی این شهر میتوان به درمانگاه تخصصی [[امام حسن مجتبی]]، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولیعصر و درمانگاه پارس اشاره کرد.<ref>[https://balad.ir/city-fuman/cat-hygiene-center#17.95/37.235634/49.311006 «لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد.]</ref> | ||
==امکانات رفاهی== | |||
هتل آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب میشوند.<ref>[https://behtarino.com/r/مجتمع-خدماتی-رفاهی/فومن «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو.]</ref> | ==امکانات رفاهی فومن== | ||
[[هتل]] آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب میشوند.<ref>[https://behtarino.com/r/مجتمع-خدماتی-رفاهی/فومن «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*«آبوهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۳ش. | {{آغاز منابع}} | ||
*«بازار سنتی فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «آبوهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۳ش. | ||
*«تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «بازار سنتی فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*توکلی، نگین، «ماسوله»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنیهای فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * توکلی، نگین، «ماسوله»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«رودخانه شهر فومن به خطری زیستمحیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش. | * حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنیهای فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«سهشنبه بازار»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «رودخانه شهر فومن به خطری زیستمحیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش. | ||
*«شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «سهشنبه بازار»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات، تاریخ درج مطلب: ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ش. | * «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وبسایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش. | * «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات، تاریخ درج مطلب: ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ش. | ||
*«فومن»، وبسایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م. | * «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وبسایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش. | ||
*«قلعه رودخان»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «فومن»، وبسایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م. | ||
*«گیلان فود برای معرفی بهترین رستورانهای گیلان آمد»، وبسایت گیلانفود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م. | * «قلعه رودخان»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «گیلان فود برای معرفی بهترین رستورانهای گیلان آمد»، وبسایت گیلانفود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م. | ||
*«مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمهها»، وبسایت ویلارابط، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ش. | * «لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمهها»، وبسایت ویلارابط، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ش. | ||
*«معرفی شهر فومن»، وبسایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
*«معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بینالمللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش. | * «معرفی شهر فومن»، وبسایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
* «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بینالمللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{گیلان-افقی}} | |||
[[رده:جاذبههای گردشگری استان گیلان]] | |||
[[رده:شهرهای استان گیلان]] | |||
[[رده:شهرهای ایران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۰۸
فومن؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت.
فومن شهری تاریخی و سرسبز در ۲۷ کیلومتری رشت است که با چنارهای کهنسال، شالیزارها و مجسمههایش شناخته میشود. این شهر با قدمتی چند هزار ساله، از مراکز مهم فرهنگی و گردشگری گیلان بهشمار میآید. مردمانش بیشتر گیلک و تالشیاند و کشاورزی، بهویژه کشت برنج و چای، پایه اصلی اقتصاد آنان است. فومن زادگاه چهرههایی چون آیتالله بهجت، شیون فومنی و کیومرث صابری است. جاذبههایی مانند ماسوله، قلعه رودخان و بازار سنتی، جلوهای بینظیر به آن بخشیدهاند. کلوچه فومن، زیتونپرورده و چای معطر از سوغات محبوب این شهرند.
معرفی فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]فومَن، شهرستان فومن در استان گیلان و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است.[۱] این شهر زیبا با باغها، شالیزارها، مجسمهها و درختان چنار شناخته میشود. فومن یکی از قدیمیترین مناطق شمالی کشور است.[۲] این شهر پس از لاهیجان و رشت سومین شهر گردشگری محبوب از نگاه مسافران است.[۳]
نامگذاری فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]برخی بر این باورند که فومن از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. پو و پویی در زبان اوستایی بهمعنی در آغاز پناه بخشیدن و «من» بهمعنی دریافتن و اندیشیدن است و «فومن» بهمعنای پناهگاه اندیشه یا اندیشمندان است.[۴]
پیشینه فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این شهر در شمال ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد. این منطقه، زمانی محل سکونت دو تیرۀ گیلک و تالش بوده است و بسیار پرآوازه بود. زمانی که خاندان «گیلانشاه» و «دابویهیان» در اواخر دوران حکومت ساسانیان بر این شهر حکمفرما شدند، این منطقه را فومن نامیدند. در سدههای هفتم تا نهم قمری، خاندان اسحاقوند که از حاکمان مقتدر محلی در گیلان بودند، بر فومن حاکم شدند.[۵]
جمعیتشناسی فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جمعیت این شهر بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۳۵۸۴۱ نفر بوده است.[۶] اقوام گیلکی و تالشی در این شهر ساکن هستند. گیلکها با گویش گیلکی و تالشیها با گویش تالشی صحبت میکنند. عدهای از مهاجرین ترک و کرد نیز در برخی از نقاط این شهر ساکن هستند. بیشتر مردم فومن مسلمان و شیعه هستند.[۷]
جغرافیای فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این شهر در ۲۷ کیلومتری مرکز استان گیلان و در ۳۵۶ کیلومتری تهران واقع شده است. فومن در مسیر راه ماسوله قرار دارد. مساحت آن ۲۹ کیلومتر مربع بوده و ۳ متر از سطح دریا پایینتر است.[۸]
فومن آبوهوای معتدل و مرطوب دارد. میانگین دمای سالانۀ فومن ۷/۱۵ درجه سانتیگراد است که حداکثر دمای مطلق آن ۵/۳۴ درجه سانتیگراد و حداقل دما آن به ۱- میرسد. میزان بارندگی سالانه نیز ۱۲۷۵ میلیمتر است.[۹]
اقتصاد فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]غالب مردم فومن به کشاورزی و دامپروری میپردازند. کشت برنج و چای در این منطقه نسبت به سایر محصولات رایجتر است. کشت توتون و پرورش کرم ابریشم در گذشته در این شهر رایج بوده؛ اما امروزه از رونق افتاده است.[۱۰]
فرهنگوهنر فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- آدابورسوم؛ بانوان این شهر، نوعی آش قلمکار با نیت و تشریفات خاصی تهیه میکنند که به آن آش حضرت فاطمۀ زهرا میگویند. آنها پس از برآورده شدن حاجت خود، مواد مورد نیاز تهیۀ آش را از اقوام و همسایگان فراهم میکنند و در یک روز خاص از اقوام خویش دعوت میکنند تا در مهمانی آنها شرکت کرده و از این آش بخورند.[۱۱] از آداب دیگر مردم میتوان به آیین چهارشنبهسوری اشاره کرد. مادران فومنی در روز سهشنبۀ آخر سال به بازار رفته و طبق سنت خود وسایلی مانند آینه، اسپنددانه و شانه خریداری میکنند. فروشندگان در این روز منقلی در مغازۀ خود روشن کرده و اسپند دود میکنند. آنها با صدای بلند و شادمانی اشعاری محلی در وصف این شب میخوانند. مادران از فروشندگان مشتی اسپند خریده و شب، هنگامی که اعضای خانواده دور هم جمع هستند، اسپند دود میکنند تا چشمزخم رفع شود.[۱۲]
- مشاهیر؛ از مشاهیر این شهر میتوان به آیتالله محمدتقی بهجت (از علمای بزرگ معاصر)، جعفر شجونی (عضو شورای مرکزی جامعۀ روحانیت مبارز)، شیون فومنی (شاعر)، کیومرث صابری فومنی (پایهگذار موسسۀ گلآقا)، سهیل پرسته (کشتیگیر آزادکار و دارندۀ مدال طلای مسابقات کشتی ساحلی قهرمانی جهان)، حسن اشجاری (بازیکن و مربی تیم فوتبال) و سعید بخشیزاده (داور تیم فوتبال) اشاره کرد.[۱۳]
- موزهها؛ فومن دو موزه دارد. موزۀ مردمشناسی فومن در بافت شهری فومن واقع است و موزۀ ماسوله در شهرک تاریخی ماسوله واقع شده است.[۱۴]
- غذاهای محلی؛ از غذاهای بینظیر و لذیذ این شهر میتوان به «پَلاکباب»، «شامی»، «باقلاقاتق»، «فسنجان محلی»، «کولی»، «ترش شامی»، «اناربیج»، «ترشکباب»، «واویشگاه»، «میرزاقاسمی»، «ترشتره»، «سیرابیج»، «کالکباب»، «بورانی» و «زیتونپرورده» اشاره کرد.[۱۵]
- سوغات و صنایعدستی؛ از سوغات این شهر میتوان به کلوچه فومن، ابریشم، رشتهخوشکار، چای، برنج، ماهیدودی، ماهیشور، سیرترشی، هفتبیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع صنایعدستی مانند عروسکهای ماسوله اشاره کرد.[۱۶]
بافت شهری فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای گیلان دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده میشود.[۱۷]
آموزش و پژوهش فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]دانشگاههای این شهر شامل دانشکدۀ فنی فومن دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شفت و فومن، دانشگاه پیامنور فومن و دانشگاه علمی- کاربردی فومن است.[۱۸]
همچنین مدرسۀ علمیۀ آیتالله بهجت در سال ۱۳۸۴ شمسی در فومن شروع به پذیرش طلاب نمود.[۱۹]
تقسیمات کشوری فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]شهر فومن در بخش مرکزی شهرستان فومن واقع شده و شامل دهستانهای رودپیش، گشت، گورابپس و لولمان است.[۲۰]
گردشگری فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ماسوله؛ شهرک زیبا و کوهستانی ماسوله با وسعت ۱۰۰ هکتار در غرب و جنوب غربی شهر واقع شده است و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز ایتالیا شناخته میشود. ماسوله بلندترین و کوچکترین شهر گیلان شناخته شده است. این ناحیه با معماری منحصربهفرد و موقعیت جغرافیایی خاص خود (از طرف شمال، جنوب و غرب به کوه تکیه زده و از جهت شرق به دریا مشرف است) گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. ماسوله در فهرست آثار ملی ایران و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.[۲۱]
- قلعه رودخان؛ این دژ تاریخی و مستحکم در ۲۲ کیلومتری شهر فومن قرار دارد. این بنا با مساحت ۶/۲ هکتار شگفتانگیزترین بنای نظامی ایران است. قلعۀ رودخان در اصل دژ شهر و یک دژ نظامی – دفاعی بوده است. برخی پژوهشگران بر این باورند که این دژ در اواخر دوران حکومت ساسانیان ساخته شده و در دورههای بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. برخی نیز آن را منسوب به سلجوقیان میدانند. بر اساس بررسیهای اخیر، این قلعه میان سالهای ۶۰۰ تا ۶۳۰ قمری ساخته شده است.[۲۲]
- مجسمهٔ آناهیتا؛ فومن به شهر مجسمهها معروف است. مجسمۀ آناهیتا (الهۀ آب) یکی از زیباترین مجسمههای این شهر است.[۲۳]
- بازار سنتی فومن؛ این بازار یکی از قدیمیترین بازارهای استان گیلان است و در آن انواع محصولات محلی به فروش میرسد. این بازار متنوع و خوشرنگ، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است.[۲۴]
- سهشنبه بازار؛ مردم بومی فومن هر سهشنبه محصولات خود را به خیابان آورده و میفروشند. در این بازار محصولات دامی و کشاورزی با قیمت مناسب به فروش میرسند.[۲۵]
مشکلات زیستمحیطی فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]رودخانۀ گاز رودبار و کانال زهکشی ۳۰۱۶ این شهر به مسیر عبور فاضلاب تبدیل شدهاند و باعث ایجاد مشکلات زیستمحیطی برای مردم شده است.[۲۶]
زیرساخت فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمههای بینظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است.[۲۷]
از مراکز درمانی این شهر میتوان به درمانگاه تخصصی امام حسن مجتبی، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولیعصر و درمانگاه پارس اشاره کرد.[۲۸]
امکانات رفاهی فومن
[ویرایش | ویرایش مبدأ]هتل آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب میشوند.[۲۹]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ حسنی، «دیدنیهای فومن»، وبسایت کجارو.
- ↑ «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وبسایت میهمان شو.
- ↑ «معرفی شهر فومن»، وبسایت چهارگوشه ایران زیبا.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار.
- ↑ «فومن»، وبسایت جهان ایران.
- ↑ «فومن»، وبسایت جهان ایران.
- ↑ «آبوهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن.
- ↑ «فومن»، وبسایت جهان ایران.
- ↑ «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «گیلان فود برای معرفی بهترین رستورانهای گیلان آمد»، وبسایت گیلانفود.
- ↑ «فومن»، وبسایت جهان ایران.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «فومن»، وبسایت جهان ایران.
- ↑ «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بینالمللی قرآن آنلاین.
- ↑ «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار.
- ↑ توکلی، «ماسوله»، وبسایت کجارو.
- ↑ «قلعه رودخان»، وبسایت کجارو.
- ↑ «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمهها»، وبسایت ویلارابط.
- ↑ «بازار سنتی فومن»، وبسایت کجارو.
- ↑ «سهشنبه بازار»، وبسایت کجارو.
- ↑ «رودخانه شهر فومن به خطری زیستمحیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد.
- ↑ «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «آبوهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۳ش.
- «بازار سنتی فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- توکلی، نگین، «ماسوله»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنیهای فومن»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «رودخانه شهر فومن به خطری زیستمحیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش.
- «سهشنبه بازار»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وبسایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات، تاریخ درج مطلب: ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ش.
- «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وبسایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش.
- «فومن»، وبسایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م.
- «قلعه رودخان»، وبسایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «گیلان فود برای معرفی بهترین رستورانهای گیلان آمد»، وبسایت گیلانفود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م.
- «لیست مراکز بهداشت فومن»، وبسایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمهها»، وبسایت ویلارابط، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وبسایت بهترینو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «معرفی شهر فومن»، وبسایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بینالمللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش.
| مناطق گردشگری | |||
|---|---|---|---|
| شهرها | |||
| روستاها | |||
| سوغات | |||
| مشاهیر |
| ||
