پیشنویس:جنگلهای ایران- تورانی: تفاوت میان نسخهها
imported>محمدمهدی محمدی اصلاح نویسه |
imported>علیرضا آزادوار بهینه سازی سئو |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{درشت|'''جنگلهای ایران- تورانی'''}}؛ بزرگترین و مهمترین ناحیهٔ رویشی ایران. | {{درشت|'''جنگلهای ایران- تورانی'''}}؛ بزرگترین و مهمترین ناحیهٔ رویشی ایران. | ||
جنگلهای ایران-تورانی، پوشش گیاهی پراکنده و باارزشی هستند که بخش وسیعی از فلات مرکزی ایران را شامل میشوند و دامنههای جنوبی البرز، کوههای خراسان و آذربایجان را در بر میگیرند. این جنگلها شامل درختان ارس و بنه و درختچههایی مانند بادام کوهی، زرشک و شیرخشت هستند. بخشهای کوهستانی بهصورت لکههای بزرگ و کوچک دیده میشوند و مناطق دشتی گونههای مقاوم به خشکی و شوری مانند درمنه دشتی و قیچ دارند. اقلیم خشک تابستان و سرد | جنگلهای ایران-تورانی، پوشش گیاهی پراکنده و باارزشی هستند که بخش وسیعی از فلات مرکزی ایران را شامل میشوند و دامنههای جنوبی البرز، کوههای [[خراسان]] و آذربایجان را در بر میگیرند. این جنگلها شامل درختان ارس و بنه و درختچههایی مانند [[بادام]] کوهی، [[زرشک]] و شیرخشت هستند. بخشهای کوهستانی بهصورت لکههای بزرگ و کوچک دیده میشوند و مناطق دشتی گونههای مقاوم به خشکی و شوری مانند درمنه دشتی و قیچ دارند. اقلیم خشک تابستان و سرد [[زمستان]]، رشد گیاهان را تحت تأثیر قرار داده و باعث پراکندگی درختان شده است. بهرهبرداری بیش از حد و چرای مفرط، تجدیدحیات جنگلها را محدود کرده است. این جنگلها از نظر اکولوژیکی و تنوع زیستی اهمیت زیادی دارند و بخش مهمی از میراث طبیعی فلات مرکزی [[ایران]] محسوب میشوند.<br> | ||
== موقعیت جغرافیایی جنگلهای ایران-تورانی == | ==موقعیت جغرافیایی جنگلهای ایران-تورانی== | ||
جنگلهای ایران- تورانی، جنگلهایی با ارزش و پراکنده هستند که بخش وسیعی از | جنگلهای ایران- تورانی، جنگلهایی با ارزش و پراکنده هستند که بخش وسیعی از فلات ایران را در بر میگیرند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400052518217/%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85 «از منطقه اکولوژیک ایرانی تورانی چه میدانیم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref> تفاوت دو عرض جغرافیایی شمال و جنوب کشور، وجود دشتها، ارتفاعات و اقلیمهای متفاوت در این سرزمین، ایران را به پنج منطقهٔ اکولوژیک (بومی) تقسیم کرده است. منطقهٔ ایران- تورانی یکی از این مناطق پنجگانه در ایران است که شامل نواحی مرکزی ایران میشود.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400052518217/%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85 «از منطقه اکولوژیک ایرانی تورانی چه میدانیم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref> | ||
[[پرونده:جنگلهای ایران- تورانی (3).jpg|جایگزین=کوههای هزار مسجد|بندانگشتی|تصویری از گونه درختی ارس ایرانی؛ قابل مشاهده در کوههای هزار مسجد ]] | [[پرونده:جنگلهای ایران- تورانی (3).jpg|جایگزین=کوههای هزار مسجد|بندانگشتی|تصویری از گونه درختی ارس ایرانی؛ قابل مشاهده در کوههای هزار مسجد ]] | ||
جنگلهای ایران- تورانی در ایران، بخش وسیعی از دامنههای جنوبی البرز تا کوههای | جنگلهای ایران- تورانی در ایران، بخش وسیعی از دامنههای جنوبی البرز تا کوههای [[خراسان]]، آذربایجان، دشتها و کویرهای مرکزی ایران را شامل میشوند. مساحت این جنگلها، در حدود 2 میلیون و 213 هزار هکتار برآورد شده است. بر اساس بررسیهای صورت گرفته، در حدود 1 میلیون و هزار هکتار از این جنگلها، در استان [[خراسان رضوی]] واقع شده است.<ref>[https://www.irna.ir/news/6643283/%D8%B5%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%84%D8%B2%D9%85-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%B5-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA «صیانت از جنگلهای ارس ناحیه ایرانی تورانی مستلزم تخصیص اعتبارات ملی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | ||
==آبوهوای جنگهای ایران-تورانی== | ==آبوهوای جنگهای ایران-تورانی== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==خطرات طبیعی و انسانی جنگلهای ایران-تورانی== | ==خطرات طبیعی و انسانی جنگلهای ایران-تورانی== | ||
رویشهای گیاهی، در فلات مرکزی | رویشهای گیاهی، در فلات مرکزی ایران، در گذشته، نسبت به امروز از وضعیت بسیار بهتری برخودار بودهاند. امروزه، بهدلیل چرای مفرط هزارساله و بهرهبرداری گسترده برای مصارف سوخت، بسیاری از گونههای گیاهی در این منطقه از بین رفته و تنها آثاری محدود، از آنها، در برخی از مناطق بهیادگار مانده است. امروزه، همچنین، بهدلیل شرایط اکولوژیکی نامناسب، فرصتِ تجدیدحیات برای این گونههای گیاهی غیرممکن به نظر میرسد.<ref>عزیزی، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، 1396ش، ص1-8.</ref> | ||
==ویژگیهای جنگلهای ایران-تورانی== | ==ویژگیهای جنگلهای ایران-تورانی== | ||
جنگلهای ناحیهٔ ایران- تورانی دارای ویژگیهایی اکولوژیکی همچون بَری بودن منطقه، پایین بودن میزان بارش سالانه و خشکی بیش از حد در فصل رویش هستند. درختان در این | جنگلهای ناحیهٔ ایران- تورانی دارای ویژگیهایی اکولوژیکی همچون بَری بودن منطقه، پایین بودن میزان بارش سالانه و خشکی بیش از حد در فصل رویش هستند. درختان در این [[جنگل|جنگلها]]، بهصورت کلی، با فاصلههای زیادی از هم روییده و این فواصل بین درختان، توسط گونههای درختچهای یا بوتهای پوشش داده شدهاند.<ref>عزیزی، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، 1396ش، ص1-8.</ref> | ||
==تقسیمبندی جنگلهای ایران- تورانی== | ==تقسیمبندی جنگلهای ایران- تورانی== | ||
جنگلهای موجود در ناحیهٔ رویشی ایران- تورانی، بسیار وسیع بوده و پژوهشگران، آنها را بر اساس ارتفاع از سطح دریا به دو دسته تقسیم کردهاند: 1. کوهستانی؛ 2. دشتی. | جنگلهای موجود در ناحیهٔ رویشی ایران- تورانی، بسیار وسیع بوده و پژوهشگران، آنها را بر اساس ارتفاع از سطح دریا به دو دسته تقسیم کردهاند: 1. کوهستانی؛ 2. دشتی. | ||
===بخش دشتی=== | ===بخش دشتی=== | ||
در بخش دشتی، ارتفاع درختان از سطح دریا در حدود 800 تا 1500 متر بوده و متوسط بارندگی در این مناطق، سالانه در حدود 50 تا 250 میلیمتر گزارش شده است. میانگین دمای این منطقه نیز بین منفی 5 (در سردترین روزهای سال) و مثبت 40 درجه سانتیگراد (در گرمترین روزها) تغییر میکند. بیشترین سطح از کویرها، بیابانها، شورهزارها و تپههای شنی از بخشهای مرکزی | در بخش دشتی، ارتفاع درختان از سطح دریا در حدود 800 تا 1500 متر بوده و متوسط بارندگی در این مناطق، سالانه در حدود 50 تا 250 میلیمتر گزارش شده است. میانگین دمای این منطقه نیز بین منفی 5 (در سردترین روزهای سال) و مثبت 40 درجه سانتیگراد (در گرمترین روزها) تغییر میکند. بیشترین سطح از کویرها، بیابانها، شورهزارها و تپههای شنی از بخشهای مرکزی ایران نیز در همین مناطق دشتی جنگلهای ایران- تورانی قرار گرفتهاند. پوشش گیاهی در این منطقه، شامل گونههای شورپسند و شورروی همچون درمنه دشتی،<ref>Artemisia sieberi</ref> گون،<ref>Astragalus</ref> قیچ<ref>Zygophylum</ref> و پرند<ref>Pteropyrum</ref> هستند.<ref>[https://nbgi.rifr-ac.ir/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ «رویشگاه ایرانی تورانی»، وبسایت باغ گیاهشناسی ملی ایران.]</ref> | ||
===بخش کوهستانی=== | ===بخش کوهستانی=== | ||
در بخشهای کوهستانی ناحیه ایران- تورانی نیز که بر ارتفاعات | در بخشهای کوهستانی ناحیه ایران- تورانی نیز که بر ارتفاعات فلات ایران دیده میشوند، درختانی همچون ارس و بَنه (پستهٔ وحشی)، درختچههای بادام کوهی، زرشک، اَرجَنک و شیرخِشت به چشم میخورند. بخشهای کوهستانی این جنگلها، بیشتر بهصورت لکههای بزرگ و کوچکی در سمت شمال غرب تا شمال شرق، از شمال غرب تا ارتفاعات جنوبی ایران و در امتداد رشتهکوههای البرز و زاگرس واقع شدهاند. این بخش از جنگلهای ایران- تورانی توسط گیاهشناسان، به دو بخش جامعهٔ ارس و بنه- بادام تقسیم شدهاند. ارتفاع جنگلهای ارس، در برخی از نقاط به 1500 متر (در ارتفاعات) نیز میرسد.<ref>[https://vista.ir/m/a/d77z9/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.]</ref> | ||
این درحالی است که جنگلهای جامعهٔ بنه- بادام، از ارتفاع کمتری برخودار بوده و زیرجامعهٔ ارس محسوب میشوند. درختان ارس، بیشتر در مناطقی که دارای اقلیم نیمهمرطوب و سرد یا نیمهخشک و سرد هستند، حضور دارند. در اقلیمهای دیگر نیز درختان بادام و زرشک و سایر انواع درختان مذکور رویش دارند. کارشناسان، وسعت جنگلهای ارس را در حدود 1 میلیون و 300 هزار هکتار برآورد کردهاند. علاوه بر جامعهٔ گیاهی مذکور، جامعهٔ دیگری از تودههای خالص و نیمهانبوه نارون نیز در این مناطق وجود دارند. در نقاطی از این جنگلها نیز آثاری از جوامع گیاهی همچون شیرخشت، دغدغک، سماق و توس به چشم میخورد.<ref>[https://vista.ir/m/a/d77z9/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.]</ref> | این درحالی است که جنگلهای جامعهٔ بنه- بادام، از ارتفاع کمتری برخودار بوده و زیرجامعهٔ ارس محسوب میشوند. درختان ارس، بیشتر در مناطقی که دارای اقلیم نیمهمرطوب و سرد یا نیمهخشک و سرد هستند، حضور دارند. در اقلیمهای دیگر نیز درختان بادام و زرشک و سایر انواع درختان مذکور رویش دارند. کارشناسان، وسعت جنگلهای ارس را در حدود 1 میلیون و 300 هزار هکتار برآورد کردهاند. علاوه بر جامعهٔ گیاهی مذکور، جامعهٔ دیگری از تودههای خالص و نیمهانبوه نارون نیز در این مناطق وجود دارند. در نقاطی از این جنگلها نیز آثاری از جوامع گیاهی همچون شیرخشت، دغدغک، [[سماق]] و توس به چشم میخورد.<ref>[https://vista.ir/m/a/d77z9/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.]</ref> | ||
همچنین، میانگین بارندگی در رویشگاههای کوهستانی ایران- تورانی در حدود 300 تا 800 میلیمتر است.<ref>[https://vista.ir/m/a/d77z9/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.]</ref> | همچنین، میانگین بارندگی در رویشگاههای کوهستانی ایران- تورانی در حدود 300 تا 800 میلیمتر است.<ref>[https://vista.ir/m/a/d77z9/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.]</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
*عزیزی، زهرا و دیگران، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، فصلنامه اکوسیستمهای طبیعی ایران، شماره 1، پیاپی 27، 1396ش. | *عزیزی، زهرا و دیگران، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، فصلنامه اکوسیستمهای طبیعی ایران، شماره 1، پیاپی 27، 1396ش. | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
{{#seo: | |||
|title=جنگلهای ایران-تورانی چیست؟ آشنایی با بزرگترین ناحیه رویشی ایران - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords=جنگلهای ایران-تورانی, ناحیه رویشی ایران تورانی, پوشش گیاهی ایران, فلات مرکزی ایران, درخت ارس, گیاهان مقاوم به خشکی | |||
|description=جنگلهای ایران-تورانی، بزرگترین ناحیه رویشی ایران، بخش وسیعی از فلات مرکزی را پوشش میده میدهند. با پوشش گیاهی، ویژگیها و اهمیت اکولوژیکی این جنگلها آشنا شوید - ویکی زندگی | |||
}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۲۹
.jpg)
جنگلهای ایران- تورانی؛ بزرگترین و مهمترین ناحیهٔ رویشی ایران.
جنگلهای ایران-تورانی، پوشش گیاهی پراکنده و باارزشی هستند که بخش وسیعی از فلات مرکزی ایران را شامل میشوند و دامنههای جنوبی البرز، کوههای خراسان و آذربایجان را در بر میگیرند. این جنگلها شامل درختان ارس و بنه و درختچههایی مانند بادام کوهی، زرشک و شیرخشت هستند. بخشهای کوهستانی بهصورت لکههای بزرگ و کوچک دیده میشوند و مناطق دشتی گونههای مقاوم به خشکی و شوری مانند درمنه دشتی و قیچ دارند. اقلیم خشک تابستان و سرد زمستان، رشد گیاهان را تحت تأثیر قرار داده و باعث پراکندگی درختان شده است. بهرهبرداری بیش از حد و چرای مفرط، تجدیدحیات جنگلها را محدود کرده است. این جنگلها از نظر اکولوژیکی و تنوع زیستی اهمیت زیادی دارند و بخش مهمی از میراث طبیعی فلات مرکزی ایران محسوب میشوند.
موقعیت جغرافیایی جنگلهای ایران-تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جنگلهای ایران- تورانی، جنگلهایی با ارزش و پراکنده هستند که بخش وسیعی از فلات ایران را در بر میگیرند.[۱] تفاوت دو عرض جغرافیایی شمال و جنوب کشور، وجود دشتها، ارتفاعات و اقلیمهای متفاوت در این سرزمین، ایران را به پنج منطقهٔ اکولوژیک (بومی) تقسیم کرده است. منطقهٔ ایران- تورانی یکی از این مناطق پنجگانه در ایران است که شامل نواحی مرکزی ایران میشود.[۲]
.jpg)
جنگلهای ایران- تورانی در ایران، بخش وسیعی از دامنههای جنوبی البرز تا کوههای خراسان، آذربایجان، دشتها و کویرهای مرکزی ایران را شامل میشوند. مساحت این جنگلها، در حدود 2 میلیون و 213 هزار هکتار برآورد شده است. بر اساس بررسیهای صورت گرفته، در حدود 1 میلیون و هزار هکتار از این جنگلها، در استان خراسان رضوی واقع شده است.[۳]
آبوهوای جنگهای ایران-تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]اقلیم این جنگلها، بهدلیل وسعت آن بسیار متفاوت است. تابستانهای این منطقه بهصورت کامل خشک و زمستانهای آن نیز سرد و سخت است. میانگین بارندگی، در ناحیهٔ ایران- تورانی در حدود 350 تا 400 میلیمتر، بهصورت سالانه، است.[۴]
پوشش گیاهی جنگلهای ایران-تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]این جنگلها، دارای گونههای گیاهی متنوعی هستند. درختان اصلی این نوع از جنگلها، ارس و بَنه (پسته وحشی) هستند. درختچههایی همچون بادام کوهی، زرشک، اَرجَنک و شیرخِشت نیز در این مناطق میرویند.[۵]
خطرات طبیعی و انسانی جنگلهای ایران-تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]رویشهای گیاهی، در فلات مرکزی ایران، در گذشته، نسبت به امروز از وضعیت بسیار بهتری برخودار بودهاند. امروزه، بهدلیل چرای مفرط هزارساله و بهرهبرداری گسترده برای مصارف سوخت، بسیاری از گونههای گیاهی در این منطقه از بین رفته و تنها آثاری محدود، از آنها، در برخی از مناطق بهیادگار مانده است. امروزه، همچنین، بهدلیل شرایط اکولوژیکی نامناسب، فرصتِ تجدیدحیات برای این گونههای گیاهی غیرممکن به نظر میرسد.[۶]
ویژگیهای جنگلهای ایران-تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جنگلهای ناحیهٔ ایران- تورانی دارای ویژگیهایی اکولوژیکی همچون بَری بودن منطقه، پایین بودن میزان بارش سالانه و خشکی بیش از حد در فصل رویش هستند. درختان در این جنگلها، بهصورت کلی، با فاصلههای زیادی از هم روییده و این فواصل بین درختان، توسط گونههای درختچهای یا بوتهای پوشش داده شدهاند.[۷]
تقسیمبندی جنگلهای ایران- تورانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جنگلهای موجود در ناحیهٔ رویشی ایران- تورانی، بسیار وسیع بوده و پژوهشگران، آنها را بر اساس ارتفاع از سطح دریا به دو دسته تقسیم کردهاند: 1. کوهستانی؛ 2. دشتی.
بخش دشتی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در بخش دشتی، ارتفاع درختان از سطح دریا در حدود 800 تا 1500 متر بوده و متوسط بارندگی در این مناطق، سالانه در حدود 50 تا 250 میلیمتر گزارش شده است. میانگین دمای این منطقه نیز بین منفی 5 (در سردترین روزهای سال) و مثبت 40 درجه سانتیگراد (در گرمترین روزها) تغییر میکند. بیشترین سطح از کویرها، بیابانها، شورهزارها و تپههای شنی از بخشهای مرکزی ایران نیز در همین مناطق دشتی جنگلهای ایران- تورانی قرار گرفتهاند. پوشش گیاهی در این منطقه، شامل گونههای شورپسند و شورروی همچون درمنه دشتی،[۸] گون،[۹] قیچ[۱۰] و پرند[۱۱] هستند.[۱۲]
بخش کوهستانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در بخشهای کوهستانی ناحیه ایران- تورانی نیز که بر ارتفاعات فلات ایران دیده میشوند، درختانی همچون ارس و بَنه (پستهٔ وحشی)، درختچههای بادام کوهی، زرشک، اَرجَنک و شیرخِشت به چشم میخورند. بخشهای کوهستانی این جنگلها، بیشتر بهصورت لکههای بزرگ و کوچکی در سمت شمال غرب تا شمال شرق، از شمال غرب تا ارتفاعات جنوبی ایران و در امتداد رشتهکوههای البرز و زاگرس واقع شدهاند. این بخش از جنگلهای ایران- تورانی توسط گیاهشناسان، به دو بخش جامعهٔ ارس و بنه- بادام تقسیم شدهاند. ارتفاع جنگلهای ارس، در برخی از نقاط به 1500 متر (در ارتفاعات) نیز میرسد.[۱۳]
این درحالی است که جنگلهای جامعهٔ بنه- بادام، از ارتفاع کمتری برخودار بوده و زیرجامعهٔ ارس محسوب میشوند. درختان ارس، بیشتر در مناطقی که دارای اقلیم نیمهمرطوب و سرد یا نیمهخشک و سرد هستند، حضور دارند. در اقلیمهای دیگر نیز درختان بادام و زرشک و سایر انواع درختان مذکور رویش دارند. کارشناسان، وسعت جنگلهای ارس را در حدود 1 میلیون و 300 هزار هکتار برآورد کردهاند. علاوه بر جامعهٔ گیاهی مذکور، جامعهٔ دیگری از تودههای خالص و نیمهانبوه نارون نیز در این مناطق وجود دارند. در نقاطی از این جنگلها نیز آثاری از جوامع گیاهی همچون شیرخشت، دغدغک، سماق و توس به چشم میخورد.[۱۴]
همچنین، میانگین بارندگی در رویشگاههای کوهستانی ایران- تورانی در حدود 300 تا 800 میلیمتر است.[۱۵]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ «از منطقه اکولوژیک ایرانی تورانی چه میدانیم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.
- ↑ «از منطقه اکولوژیک ایرانی تورانی چه میدانیم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.
- ↑ «صیانت از جنگلهای ارس ناحیه ایرانی تورانی مستلزم تخصیص اعتبارات ملی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «صیانت از جنگلهای ارس ناحیه ایرانی تورانی مستلزم تخصیص اعتبارات ملی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «آشنایی با جنگلهای ایران»، وبسایت دیاکو.
- ↑ عزیزی، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، 1396ش، ص1-8.
- ↑ عزیزی، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، 1396ش، ص1-8.
- ↑ Artemisia sieberi
- ↑ Astragalus
- ↑ Zygophylum
- ↑ Pteropyrum
- ↑ «رویشگاه ایرانی تورانی»، وبسایت باغ گیاهشناسی ملی ایران.
- ↑ «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.
- ↑ «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.
- ↑ «جنگلهای کوهستانی ناحیۀ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «آشنایی با جنگلهای ایران»، وبسایت دیاکو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.
- «از منطقه اکولوژیک ایرانی تورانی چه میدانیم؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ بارگذاری: 27 مرداد 1400ش.
- «جنگلهای کوهستانی ناحیهٔ رویشی ایران تورانی»، وبسایت ویستا، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.
- «رویشگاه ایرانی تورانی»، وبسایت باغ گیاهشناسی ملی ایران، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.
- «صیانت از جنگلهای ارس ناحیه ایرانی تورانی مستلزم تخصیص اعتبارات ملی است»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بارگذاری: 15 مرداد 1385ش.
- عزیزی، زهرا و دیگران، «تعیین گسترشگاه تیپهای درختی و درختچهای ناحیهٔ رویشی ایران – تورانی»، فصلنامه اکوسیستمهای طبیعی ایران، شماره 1، پیاپی 27، 1396ش.