پیش‌نویس:زبان عربی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۰۸

استفاده از زبان عربی به عنوان زبان ملی، زبان رسمی و زبان محلی اقلیت — استفاده از زبان عربی به عنوان زبان ملی (سبز)، زبان رسمی (آبی تیره) و زبان محلی‌اقلیت (آبی روشن)

زبان عربی، زبان مقدس مسلمانان و یکی از زبان‌های رسمی در سازمان ملل متحد.

زبان عربی، کامل‌ترین زبان قالبی با ساختار دستوری قوی، زبان رسمی ۲۵ کشور و زبان مادری بیش از ۲۰۰ میلیون نفر است. این زبان، با ریشه در عربی کلاسیک و قرآنی، دارای ویژگی‌هایی چون دقت بالا، غنای لفظی و معنوی و شیوایی بیان است. همچنین، زبان عربی در فرهنگ مسلمانان، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و در طول تاریخ، تأثیر عمیقی بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است.

معرفی زبان عربی

زبان عربی را کامل‌ترین زبان قالبی دانسته‌اند که در آن، ساختار نقش اولیه را بر عهده دارد.^[۱] این زبان در شکل گفتاری، دارای گویش‌های مختلف و در شکل نوشتاری یکپارچه و بر مبنای قرآن، استاندارد شده است.^[۲] زبان عربی، با داشتنِ سی گویش، رتبهٔ ششم را در بین زبان‌های اصلی جهان دارد. این زبان، زبانِ رسمی ۲۵ کشور و زبانِ مادری بیش از دویست میلیون نفر در دنیا است. پیشرفتِ اقتصادی کشورهای عربی، در توسعهٔ آموزش سطح‌های مختلف زبان عربی، نقش داشته است.^[۳]

تاریخچه زبان عربی

زبان عربی قبل از اسلام، به عربیِ جنوبی (یمن) و عربیِ شمالی (عربستان) تقسیم شده و بعد از اسلام، همین زبان عربی کلاسیک یا قرآنی است. تعریف ساختار اولیهٔ دستور زبان عربی (نَحو) و همچنین ایجاد حرکت رویِ حروف به امام علی و شاگرد او به نام ابوالأَسود، نسبت داده شده است.^[۴] قبل از بعثت حضرت محمد، زبان عربی از گویش قبیله‌های مختلف عرب، شکل گرفته بود؛ اما پس از بعثت، گویش قبیلهٔ قریش، محور اصلی زبان عربی شد.^[۵]

ویژگی‌های زبان عربی

زبان‌شناسان، برای زبان عربی، ویژگی‌هایی بیان کرده‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

سرعتِ انتقال معنا و دقت بالا در بیان؛^[۶]
ثابت بودن ساختار؛
زبانِ دین اسلام؛
غلبهٔ حِس و قدرت بیان عاطفهٔ درونی؛^[۷]
شیوایی و رَسایی با استفاده از تمام فضای دهان، زبان و حلق؛^[۸]
غنای لفظی و محتوایی (رساندن معنای زیاد با عبارت کوتاه)؛
وسعت معنایی و پایبند به قاعده و ساختار زبان؛
کامل، خالص و عاری از واژه‌های بیگانه؛
استفاده از ریشهٔ کلمه برای ساختنِ زمان‌ها و شکل‌های مختلف کلمه، همراه با تنوع کلمات آهنگ‌دار.^[۹]

فضیلت زبان عربی در روایات

زبان عربی در فرهنگ مسلمانان، دارای شرافت و افتخار است. پیامبر خدا فرموده است که زبان اهل بهشت، عربی است. در روایتی، سخن گفتن خداوند با پیامبران، به زبان عربی دانسته شده و بر دیگر زبان‌ها برتری داده شده است.^[۱۰] همچنین زبان حضرت آدم در بهشت، زبان عبادت حضرت سلیمان و زبان حضرت یوسف در دیدار با پادشاه مصر، عربی دانسته شده و اشاره شده است که یاران امام زمان، به زبان عربی سخن خواهند گفت.^[۱۱]

سطح‌بندی زبان عربی

پژوهشگران، زبان عربی را بر اساس کاربرد، به شرح زیر سطح‌بندی کرده‌اند:

فَصیح کلاسیک یا قرآنی: زبانِ قرآن کریم، عربیِ کلاسیک و زبان مقدسی است که مسلمانان در اعمال دینی، از آن استفاده می‌کنند.^[۱۲] قرآن، به زبان عربی،^[۱۳] نازل شده و با صفت‌هایی از جمله مبین^[۱۴] و بدون کاستی و کژی،^[۱۵] توصیف شده است. در طول تاریخ، بافتِ زبان عربی از زبان قرآن، فاصله گرفته است.^[۱۶]
فصیح معاصر یا استاندارد مُدرن: پرکاربردترین نوع زبان عربی که به‌عنوان عربی رسمی و نوشتاری شناخته و در آموزش، محیط رسمی، گزارش خبری و تألیف کتاب، استفاده می‌شود. این سطح، دارای لهجه‌های مختلفِ مصری، عراقی، خلیجی، سودانی و یمنی است.
عامیانه دانشجویان: این سطح از زبان عربی، در آموزش تلویزیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عامیانه روزانه: زبان گفتاری و محاوره‌ای در محیط معمولی و روزمره است که افراد مهاجر به کشورهای عربی نیز از این زبان استفاده می‌کنند.
عامیانه غیرجدی: زبان گفتاری که در نمایش‌نامه‌های کودکانه، طنز و برنامه‌های محاوره‌ای ساده، به‌کار می‌رود.^[۱۷]

گویش‌های زبان عربی

کارشناسان، گویش‌های عربی را به گویش مغربی، سودانی، مصری، عراقی، شامی و شبه‌جزیره‌ای، تقسیم کرده‌اند.^[۱۸]

نقش زبان عربی در ادب پارسی

تصویری از کلاس آموزش زبان عربی در مدارس ایران

از نظر پژوهشگران، همکاری ادبی دورهٔ عباسی در قرن چهارم، تأثیرپذیری متقابل زبان عربی و فارسی را رقم زد.^[۱۹] برخی از نثرهای فارسی، به‌خصوص در ترجمه‌ها، تابع دستور زبان عربی بوده‌اند و برخی، از جمله داستان‌های بلند، از زبان عربی پیروی نکرده‌اند.^[۲۰] از دید کارشناسان، عواملی در أثرپذیری زبان پارسی از عربی، دخالت داشته است که به شرح زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:

فتح‌های اسلامی و ورود واژه‌هایی همچون قبله، اذان، صلات، محراب، مسجد، جمعه و مؤمن، در زبان فارسی؛
حاکمیتِ اسلام بر ایران و تأثیرپذیری اسلامی زبان فارسی در استفاده از برخی تمثیل‌ها و تعبیرها با ریشهٔ قرآنی، از جمله حُسنِ یوسف، صبرِ ایوب، عصای موسی، دمِ عیسی و مُلک سلیمانی؛
تأثیرگزاری رسایی و شیوایی زبان عربی بر وزن، ردیف و قافیهٔ شعرهای پارسی؛
تقلید شاعران و حاکمان ایرانی از نوع نگارش شاعران و خلیفه‌های عرب؛
بحث‌های شیعه و سنی و مسائل احساسی مذهبی؛
برپایی مجالس روضه و تعزیه‌خوانی با استفاده از مرثیه‌های عربی.^[۲۱]

نقش زبان عربی در فرهنگ ایرانیان

بعد از اسلام، زبان عربی، بخشی از فرهنگ دینی ایرانیان و کتاب‌های دانشمندان و علمای ایرانی به زبان عربی نوشته شده است. زبان عربی، در آموزش‌های رسمی، به‌عنوانِ واحد درسی در مدرسه و دانشگاه تدریس می‌شود.^[۲۲] احترام به زبان عربی در فرهنگ ایرانی، رواج داشته و در نام‌گذاریِ شهرها و فرزندان، تأثیرگذار بوده است.^[۲۳]

پانویس

منابع

اسلامی، سیدحسن، «چهارگانه جابری عقل عربی از ادعا تا اثبات»، قم، آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
آذرنوش، آذرتاش و دیگران، «اسلام»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۹ش.
بالاافکن، سید اسدالله، «گسترش زبان عربی و فرهنگ اسلام در بین ایرانیان و پیامدهای آن با تکیه بر موالی»، شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۸ش.
علیزاده، مهبانو، «ترجمه قرآنی»، دانشنامهٔ بزرگ اسلامی، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
«تازه‌های نشر»، قم، دو ماهنامه آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
«تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گسترهٔ فرهنگ، تاریخ و جامعه»، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزهٔ علمیه، دو هفته‌نامه پگاه حوزه، ۱۳۷۶ش.
روحانی، محمدحسین، «نقد کتاب واژه‌های دخیل در قرآن مجید»، قم، آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
«راویان چهارگانه»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۶ بهمن ۱۳۹۳ش.
«زبان عربی»، ویکی‌فقه، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ش.
«زبان عربی، بخشی از هویت ملی و دینی ایرانیان است»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۹۸ش.
«سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسهٔ حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
قادری، سیدصفی‌الله، میرنژاد، مریم، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ش.
«مروری بر تاریخچهٔ زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکهٔ مترجمین ایران، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.

[1] «تازه‌های نشر»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج121، ص5.

[2] «مروری بر تاریخچه زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکۀ مترجمین ایران.

[3] «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسه حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.

[4] «مروری بر تاریخچه زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکۀ مترجمین ایران.

[5] روحانی، «نقد کتاب واژه‌های دخیل در قرآن مجید»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج23، ص9.

[6] قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.

[7] اسلامی، «چهارگانه جابری عقل عربی از ادعا تا اثبات»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج122، ص2.

[8] «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.

[9] قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.

[10] راویان چهارگانه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.

[11] «زبان عربی»، ویکی‌فقه دانشنامۀ حوزوی.

[12] قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.

[13] سوره یوسف، آیه 2؛ سوره رعد، آیه 37.

[14] سوره نحل، آیه 103.

[15] سوره زمر، آیه 28.

[16] «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.

[17] «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسه حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.

[18] قادری، میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.

[19] «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.

[20] علیزاده، «ترجمه قرآنی»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت.

[21] آذرنوش و دیگران، «اسلام»، ج 11، ص300.

[22] «زبان عربی، بخشی از هویت ملی و دینی ایرانیان است»، خبرگزاری دانشجویان ایران.

[23] بالاافکن، «گسترش زبان عربی و فرهنگ اسلام در بین ایرانیان و پیامدهای آن با تکیه بر موالی»، ص34.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''<big>زبان عربی</big>'''، زبان مقدس مسلمانان و یکی از زبان‌های رسمی در سازمان ملل متحد.
+[[پرونده:زبان عربی.png|جایگزین=استفاده از زبان عربی به عنوان زبان ملی، زبان رسمی  و زبان محلی اقلیت |بندانگشتی|استفاده از زبان عربی به عنوان زبان ملی (سبز)، زبان رسمی (آبی تیره) و زبان محلی‌اقلیت (آبی روشن)]]
+'''{{درشت|زبان عربی}}'''، زبان مقدس مسلمانان و یکی از زبان‌های رسمی در سازمان ملل متحد.
-زبان عربى را کامل‌ترین زبان قالبى دانسته‌اند که در آن، ساختار نقش اولیه را بر عهده‌ دارد.  این زبان در شکل گفتاری، دارای گویش‌های مختلف و در شکل نوشتاری یکپارچه‌ و بر مبنای قرآن، استاندارد شده ‌است.  زبان عربی، با داشتنِ سی گویش، رتبۀ ششم را در بین زبان‌های اصلی جهان دارد. این زبان، زبانِ رسمی 25 کشور و زبانِ مادری بیش از دویست میلیون نفر در دنیا است. پیشرفتِ اقتصادی کشورهای عربی، در توسعۀ آموزش سطح‌های مختلف زبان عربی، نقش داشته است.
+زبان عربی، کامل‌ترین زبان قالبی با ساختار دستوری قوی، زبان رسمی ۲۵ کشور و زبان مادری بیش از ۲۰۰ میلیون نفر است. این زبان، با ریشه در عربی کلاسیک و قرآنی، دارای ویژگی‌هایی چون دقت بالا، غنای لفظی و معنوی و شیوایی بیان است. همچنین، زبان عربی در فرهنگ مسلمانان، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و در طول تاریخ، تأثیر عمیقی بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است.
-==تاریخچه==
-زبان عربی قبل از اسلام، به عربیِ جنوبی (یمن) و عربیِ شمالی (عربستان) تقسیم شده و بعد از اسلام، همین زبان عربی کلاسیک یا قرآنی است. تعریف ساختار اولیۀ دستور زبان عربی (نَحو) و همچنین ایجاد حرکت رویِ حروف به امام علی و شاگرد او به نام ابوالأَسود، نسبت داده شده است.  قبل از بعثت حضرت محمد، زبان عربی از گویش‌ قبیله‌های مختلف عرب، شکل گرفته بود؛ اما پس از بعثت، گویش قبیلۀ قریش، محور اصلی زبان عربی شد.
-==ویژگی‌ها==
-زبان‌شناسان، برای زبان عربی، ویژگی‌هایی بیان کرده‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
--	سرعتِ انتقال معنا و دقت بالا در بیان؛
+==معرفی زبان عربی==
+زبان عربی را کامل‌ترین زبان قالبی دانسته‌اند که در آن، ساختار نقش اولیه را بر عهده دارد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10251/121/5/زبان_عربی «تازه‌های نشر»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج121، ص5.]</ref> این زبان در شکل گفتاری، دارای گویش‌های مختلف و در شکل نوشتاری یکپارچه و بر مبنای [[قرآن]]، استاندارد شده است.<ref>[https://transnet.ir/blog/arabic-language-history/ «مروری بر تاریخچه زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکۀ مترجمین ایران.]</ref> زبان عربی، با داشتنِ سی گویش، رتبهٔ ششم را در بین زبان‌های اصلی جهان دارد. این زبان، زبانِ رسمی ۲۵ کشور و زبانِ مادری بیش از دویست میلیون نفر در دنیا است. پیشرفتِ اقتصادی کشورهای عربی، در توسعهٔ آموزش سطح‌های مختلف زبان عربی، نقش داشته است.<ref>[https://safiranstudy.com/40384/ «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسه حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.]</ref>
--	ثابت بودن ساختار؛
--	زبانِ دین اسلام؛
+==تاریخچه زبان عربی==
+[[زبان عربی]] قبل از [[اسلام]]، به عربیِ جنوبی (یمن) و عربیِ شمالی (عربستان) تقسیم شده و بعد از اسلام، همین زبان عربی کلاسیک یا قرآنی است. تعریف ساختار اولیهٔ دستور زبان عربی (نَحو) و همچنین ایجاد حرکت رویِ حروف به [[امام علی]] و شاگرد او به نام ابوالأَسود، نسبت داده شده است.<ref>[https://transnet.ir/blog/arabic-language-history/ «مروری بر تاریخچه زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکۀ مترجمین ایران.]</ref> قبل از بعثت [[حضرت محمد]]، زبان عربی از گویش قبیله‌های مختلف عرب، شکل گرفته بود؛ اما پس از بعثت، گویش قبیلهٔ قریش، محور اصلی زبان عربی شد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10251/23/9/زبان_عربی روحانی، «نقد کتاب واژه‌های دخیل در قرآن مجید»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج23، ص9.]</ref>
--	غلبۀ حِس و قدرت بیان عاطفۀ درونی؛
+==ویژگی‌های زبان عربی==
+زبان‌شناسان، برای زبان عربی، ویژگی‌هایی بیان کرده‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
--	شيوايي و رَسایی با استفاده از تمام فضای دهان، زبان و حلق؛
+#سرعتِ انتقال معنا و دقت بالا در بیان؛<ref>[https://www.roshdmag.ir/fa/article/24142/چرا-زبان-عربی-کامل-ترین-زبان-است قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.]</ref>
+#ثابت بودن ساختار؛
--	غنای لفظی و محتوایی (رساندن معنای زیاد با عبارت کوتاه)؛
+#زبانِ [[دین]] اسلام؛
+#غلبهٔ حِس و قدرت بیان عاطفهٔ درونی؛<ref>[https://lib.eshia.ir/10251/122/2/زبان_عربی اسلامی، «چهارگانه جابری عقل عربی از ادعا تا اثبات»، آیینۀ پژوهش، 1369ش، ج122، ص2.]</ref>
--	وسعت معنایی و پایبند به قاعده و ساختار زبان؛
+#شیوایی و رَسایی با استفاده از تمام فضای دهان، زبان و حلق؛<ref>[https://lib.eshia.ir/10255/34/9/زبان_عربی «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.]</ref>
+#غنای لفظی و محتوایی (رساندن معنای زیاد با عبارت کوتاه)؛
--	کامل، خالص و عاری از واژه‌های بیگانه؛
+#وسعت معنایی و پایبند به قاعده و ساختار زبان؛
+#کامل، خالص و عاری از واژه‌های بیگانه؛
+#استفاده از ریشهٔ کلمه برای ساختنِ زمان‌ها و شکل‌های مختلف کلمه، همراه با تنوع کلمات آهنگ‌دار.<ref>[https://www.roshdmag.ir/fa/article/24142/چرا-زبان-عربی-کامل-ترین-زبان-است قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.]</ref>
--	استفاده از ریشۀ کلمه برای ساختنِ زمان‌‌ها و شکل‌های مختلف کلمه، همراه با تنوع کلمات آهنگ‌دار.
 ==فضیلت زبان عربی در روایات==
-زبان عربی در فرهنگ مسلمانان، دارای شرافت و افتخار است. پیامبر خدا فرموده است که زبان اهل بهشت، عربی است. در روایتی، سخن گفتن خداوند با پیامبران، به زبان عربی دانسته شده و بر دیگر زبان‌ها برتری داده شده است.  همچنین زبان حضرت آدم در بهشت، زبان عبادت حضرت سلیمان و زبان حضرت یوسف در دیدار با پادشاه مصر، عربی دانسته شده و اشاره شده است که یاران امام زمان، به زبان عربی سخن خواهند گفت.
+زبان عربی در فرهنگ [[مسلمانان]]، دارای شرافت و افتخار است. [[حضرت محمد|پیامبر خدا]] فرموده است که زبان اهل [[بهشت]]، عربی است. در روایتی، سخن گفتن خداوند با پیامبران، به زبان عربی دانسته شده و بر دیگر زبان‌ها برتری داده شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Hadith/View/4703/امام-صادق%22ع%22فرمود-زبان-عربي-را-ياد-بگيريد-كه-آن-كلام-خدا-است-و راویان چهارگانه، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> همچنین زبان حضرت آدم در بهشت، زبان [[عبادت]] حضرت سلیمان و زبان حضرت یوسف در دیدار با پادشاه مصر، عربی دانسته شده و اشاره شده است که یاران امام زمان، به زبان عربی سخن خواهند گفت.<ref>[https://www.roshdmag.ir/fa/article/24142/چرا-زبان-عربی-کامل-ترین-زبان-است «زبان عربی»، ویکی‌فقه دانشنامۀ حوزوی.]</ref>
-==سطح‌بندی==
-پژوهشگران، زبان عربی را بر اساس کاربرد، به شرح زیر سطح‌بندی کرده‌اند:
-۱- فَصیح کلاسیک یا قرآنی: زبانِ قرآن کریم، عربیِ کلاسیک و زبان مقدسی است که مسلمانان در اعمال دینی، از آن استفاده می‌کنند.  قرآن، به زبان عربی،  نازل شده و با صفت‌هایی از جمله مبين  و بدون کاستی و کژی،  توصیف شده است. در طول تاریخ، بافتِ زبان عربی از زبان قرآن، فاصله گرفته است.
+==سطح‌بندی زبان عربی==
+پژوهشگران، زبان عربی را بر اساس کاربرد، به شرح زیر سطح‌بندی کرده‌اند:
-۲- فصیح معاصر یا استاندارد مُدرن: پرکاربردترین نوع زبان‌ عربی که به‌عنوان عربی رسمی و نوشتاری شناخته و در آموزش، محیط رسمی، گزارش خبری و تألیف کتاب، استفاده می‌شود. این سطح، دارای لهجه‌های مختلفِ مصری، عراقی، خلیجی، سودانی و یمنی است.
+#فَصیح کلاسیک یا قرآنی: زبانِ قرآن کریم، عربیِ کلاسیک و زبان مقدسی است که مسلمانان در اعمال دینی، از آن استفاده می‌کنند.<ref>[https://www.roshdmag.ir/fa/article/24142/چرا-زبان-عربی-کامل-ترین-زبان-است قادری و میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.]</ref> قرآن، به زبان عربی،<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/آیه_2_سوره_یوسف سوره یوسف، آیه 2؛ سوره رعد، آیه 37.]</ref> نازل شده و با صفت‌هایی از جمله مبین<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/آیه_103_سوره_نحل سوره نحل، آیه 103.]</ref> و بدون کاستی و کژی،<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/آیه_28_سوره_زمر سوره زمر، آیه 28.]</ref> توصیف شده است. در طول تاریخ، بافتِ زبان عربی از زبان قرآن، فاصله گرفته است.<ref>[https://lib.eshia.ir/10255/34/9/زبان_عربی «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.]</ref>
+#فصیح معاصر یا استاندارد مُدرن: پرکاربردترین نوع زبان عربی که به‌عنوان عربی رسمی و نوشتاری شناخته و در آموزش، محیط رسمی، گزارش خبری و تألیف [[کتاب]]، استفاده می‌شود. این سطح، دارای لهجه‌های مختلفِ مصری، عراقی، خلیجی، سودانی و یمنی است.
+#عامیانه دانشجویان: این سطح از زبان عربی، در آموزش تلویزیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
+#عامیانه روزانه: زبان گفتاری و محاوره‌ای در محیط معمولی و روزمره است که افراد مهاجر به کشورهای عربی نیز از این زبان استفاده می‌کنند.
+#عامیانه غیرجدی: زبان گفتاری که در نمایش‌نامه‌های [[کودک|کودکانه]]، طنز و برنامه‌های محاوره‌ای ساده، به‌کار می‌رود.<ref>[https://safiranstudy.com/40384/ «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسه حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.]</ref>
-۳- عامیانه دانشجویان: این سطح از زبان عربی، در آموزش تلویزیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
+==گویش‌های زبان عربی==
+کارشناسان، گویش‌های عربی را به گویش مغربی، سودانی، مصری، عراقی، شامی و شبه‌جزیره‌ای، تقسیم کرده‌اند.<ref>[https://www.roshdmag.ir/fa/article/24142/چرا-زبان-عربی-کامل-ترین-زبان-است قادری، میرنژاد، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی.]</ref>
-۴- عامیانه روزانه: زبان گفتاری و محاوره‌ای در محیط معمولی و روزمره است که افراد مهاجر به کشورهای عربی نیز از این زبان استفاده می‌کنند.
-- عامیانه غیرجدی: زبان گفتاری که در نمایش‌نامه‌های کودکانه، طنز و برنامه‌های محاوره‌ای ساده، به‌‌کار می‌رود.
-==گویش‌ها==
-کارشناسان، گویش‌های عربی را به گویش مغربی، سودانی، مصری، عراقی، شامی و شبه‌جزیره‌ای، تقسیم کرده‌اند.
 ==نقش زبان عربی در ادب پارسی==
-از نظر پژوهشگران، همکاری ادبی دورۀ عباسی در قرن چهارم، تأثيرپذيري متقابل زبان عربی و فارسی را رقم زد.  برخی از نثر‌های فارسی، به‌خصوص در ترجمه‌ها، تابع دستور زبان عربی بوده‌اند و برخی، از جمله داستان‌های بلند، از زبان عربی پیروی نکرده‌اند.  از دید کارشناسان، عواملی در أثرپذیری زبان پارسی از عربی، دخالت داشته است که به شرح زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:
+[[پرونده:زبان عربی۱.png|جایگزین= کلاس آموزش زبان عربی در مدارس ایران|بندانگشتی|تصویری از کلاس آموزش زبان عربی در مدارس ایران]]
+از نظر پژوهشگران، همکاری ادبی دورهٔ عباسی در قرن چهارم، تأثیرپذیری متقابل زبان عربی و [[زبان فارسی|فارسی]] را رقم زد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10255/34/9/زبان_عربی «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گستره‌ی فرهنگ، تاریخ و جامعه»، پگاه حوزه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ج34، ص9.]</ref> برخی از نثرهای فارسی، به‌خصوص در ترجمه‌ها، تابع دستور زبان عربی بوده‌اند و برخی، از جمله داستان‌های بلند، از زبان عربی پیروی نکرده‌اند.<ref>[https://lib.eshia.ir/23022/15/5871/زبان_عربی علیزاده، «ترجمه قرآنی»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت.]</ref> از دید کارشناسان، عواملی در أثرپذیری زبان پارسی از عربی، دخالت داشته است که به شرح زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:
+#فتح‌های اسلامی و ورود واژه‌هایی همچون [[قبله]]، [[اذان]]، صلات، [[محراب]]، [[مسجد]]، [[جمعه]] و مؤمن، در [[زبان فارسی]]؛
+#حاکمیتِ [[اسلام]] بر [[ایران]] و تأثیرپذیری اسلامی زبان فارسی در استفاده از برخی تمثیل‌ها و تعبیرها با ریشهٔ قرآنی، از جمله حُسنِ یوسف، صبرِ ایوب، عصای موسی، دمِ عیسی و مُلک سلیمانی؛
+#تأثیرگزاری رسایی و شیوایی زبان عربی بر وزن، ردیف و قافیهٔ شعرهای پارسی؛
+#تقلید شاعران و حاکمان ایرانی از نوع نگارش شاعران و خلیفه‌های عرب؛
+#بحث‌های [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] و مسائل احساسی مذهبی؛
+#برپایی مجالس [[روضه‌خوانی|روضه]] و [[تعزیه‌خوانی]] با استفاده از مرثیه‌های عربی.<ref>[https://lib.eshia.ir/12293/11/300/زبان_عربی آذرنوش و دیگران، «اسلام»، ج 11، ص300.]</ref>
--فتح‌های اسلامی و ورود واژه‌هایی همچون قبله، اذان، صلات، محراب، مسجد، جمعه و مؤمن، در زبان فارسی؛
+==نقش زبان عربی در فرهنگ ایرانیان==
+بعد از اسلام، زبان عربی، بخشی از فرهنگ دینی ایرانیان و کتاب‌های دانشمندان و علمای ایرانی به زبان عربی نوشته شده است. زبان عربی، در آموزش‌های رسمی، به‌عنوانِ واحد درسی در [[مدرسه]] و دانشگاه تدریس می‌شود.<ref>[https://www.isna.ir/news/98100302347/زبان-عربی-بخشی-از-هویت-ملی-و-دینی-ایرانیان-است «زبان عربی، بخشی از هویت ملی و دینی ایرانیان است»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref> احترام به زبان عربی در فرهنگ ایرانی، رواج داشته و در نام‌گذاریِ شهرها و فرزندان، تأثیرگذار بوده است.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/265493/گسترش-زبان-عربی-و-فرهنگ-اسلام-در-بین-ایرانیان-و-پیامدهای-آن-با-تکیه-بر-موالی بالاافکن، «گسترش زبان عربی و فرهنگ اسلام در بین ایرانیان و پیامدهای آن با تکیه بر موالی»، ص34].</ref>
--حاکمیتِ‌ اسلام‌ بر ایران و تأثیرپذیری اسلامی زبان فارسی در استفاده از برخی تمثیل‌ها و تعبیر‌ها با ریشۀ قرآنی، از جمله حُسنِ یوسف، صبرِ ایوب‌، عصای‌ موسی‌، دمِ عیسی و مُلک سلیمانی؛
+==پانویس==
+{{پانویس}}
--تأثیر‌گزاری رسایی و شیوایی زبان عربی بر وزن، ردیف و قافیۀ شعرهای پارسی؛
--تقلید شاعران و حاکمان ایرانی از‌ نوع نگارش شاعران و خلیفه‌های عرب؛
+==منابع==
+{{آغاز منابع}}
+* اسلامی، سیدحسن، «چهارگانه جابری عقل عربی از ادعا تا اثبات»، قم، آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
+* آذرنوش، آذرتاش و دیگران، «اسلام»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۹ش.
+* بالاافکن، سید اسدالله، «گسترش زبان عربی و فرهنگ اسلام در بین ایرانیان و پیامدهای آن با تکیه بر موالی»، شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۸ش.
+* علیزاده، مهبانو، «ترجمه قرآنی»، دانشنامهٔ بزرگ اسلامی، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
+* «تازه‌های نشر»، قم، دو ماهنامه آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
+* «تأثیر متقابل ادبیات فارسی و عربی در گسترهٔ فرهنگ، تاریخ و جامعه»، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزهٔ علمیه، دو هفته‌نامه پگاه حوزه، ۱۳۷۶ش.
+* روحانی، محمدحسین، «نقد کتاب واژه‌های دخیل در قرآن مجید»، قم، آیینهٔ پژوهش، ۱۳۶۹ش.
+* «راویان چهارگانه»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۶ بهمن ۱۳۹۳ش.
+* «زبان عربی»، ویکی‌فقه، تاریخ بازدید: ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ش.
+* «زبان عربی، بخشی از هویت ملی و دینی ایرانیان است»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۹۸ش.
+* «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت مؤسسهٔ حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
+* قادری، سیدصفی‌الله، میرنژاد، مریم، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ش.
+* «مروری بر تاریخچهٔ زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکهٔ مترجمین ایران، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
+{{پایان منابع}}
--بحث‌های شیعه و سنی و مسائل احساسی مذهبی؛
+{{ایران-افقی}}
+{{عراق-افقی}}
+{{عربستان سعودی-افقی}}
--برپایی‌ مجالس‌ روضه‌‌ و تعزیه‌خوانی با استفاده از مرثیه‌های عربی.
+[[رده:زبان عربی| ]]
+[[رده:ادبیات عرب]]
-==نقش زبان عربی در فرهنگ ایرانیان==
+[[رده:زبان‌شناسی]]
-بعد از اسلام، زبان عربی، بخشی از فرهنگ دینی ایرانیان و کتاب‌های دانشمندان و علمای ایرانی به زبان عربی نوشته شده است. زبان عربی، در آموزش‌های رسمی، به‌عنوانِ واحد درسی در مدرسه و دانشگاه تدریس می‌شود.  احترام به زبان عربی در فرهنگ ایرانی، رواج داشته و در نام‌گذاریِ شهرها و فرزندان، تأثیر‌گذار بوده است.
+[[رده:زبان‌ها]]
-==پانویس==
-{{پانویس}}
-==منابع==
-* اسلامی، سیدحسن، «چهارگانه جابرى عقل عربى از ادعا تا اثبات»، قم، آیینۀ پژوهش، 1369ش.
-* آذرنوش، آذرتاش و دیگران، «اسلام»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، 1399ش.
-* بالاافکن، سید اسد‌الله، «گسترش زبان عربي و فرهنگ اسلام در بين ايرانيان و پيامدهاي آن با تكيه بر موالي»، شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1388ش.
-* علیزاده، مهبانو، «ترجمه قرآنی»، دانشنامۀ بزرگ اسلامی، وب‌سایت کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.
-* «تازه‌های نشر»، قم، دو ماهنامه آیینۀ پژوهش، 1369ش.
-* «تأثير متقابل ادبيات فارسي و عربي در گستره‌ي فرهنگ، تاريخ و جامعه»، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه، دو هفته‌نامه پگاه حوزه، 1376ش.
-* روحانی، محمد‌حسین، «نقد كتاب واژه‌هاى دخيل در قرآن مجيد»، قم، آیینۀ پژوهش، 1369ش.
-* «راویان چهارگانه»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1393ش.
-* «زبان عربی»، ویکی‌فقه، تاریخ بازدید: 18 شهریور 1401ش.
-* «زبان عربی، بخشی از هویت ملی و دینی ایرانیان است»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: 3 دی 1398ش.
-* «سطوح مختلف زبان عربی برای اهداف مختلف»، وب‌سایت موسسۀ حقوقی بین‌المللی سفیران ایرانیان، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.
-* قادری، سیدصفی‌الله، میرنژاد، مریم، «چرا زبان عربی کامل‌ترین زبان است؟»، وب‌سایت دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، تاریخ درج مطلب: 28 اردیبهشت 1399ش.
-* «مروری بر تاریخچۀ زبان عربی و قدمت آن»، وب‌سایت شبکۀ مترجمین ایران، تاریخ بازدید: 17 شهریور 1401ش.