پیشنویس:داریوش: تفاوت میان نسخهها
imported>شاهرودی جز انتقال از رده:پیشگامان به رده:افراد ردهانبوه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | [[پرونده:21. jpg.jpg|جایگزین=سنگنگاره داریوش بزرگ - سنگنوشته بیستون|بندانگشتی|سنگنگاره داریوش بزرگ در سنگنوشته بیستون]] | ||
'''{{درشت|داریوش؛}}''' از پادشاهان هخامنشی که ایران را به اوج قدرت و گسترهٔ جغرافیایی رساند. | |||
داریوش، نوهٔ آریامنه و پسر گشتاسب، پس از تربیتی گسترده در دربار [[کورش|کوروش]] و کسب مهارتهای نظامی و فرهنگی، به پادشاهی [[ایران]] رسید و سلسلهٔ هخامنشی را به اوج قدرت رساند. او با اصلاحات اقتصادی، از جمله ضرب سکه، تعیین مالیات عادلانه و آبادانی کشاورزی، رونق کشور را تضمین کرد. | |||
داریوش همچنین با ساخت شاهکارهایی چون [[تخت جمشید]] و تدوین کتیبههای تاریخی، هنر و فرهنگ هخامنشی را به اوج رساند و با سازماندهی ارتش، تشکیل سپاه جاویدان و نیروی دریایی، امنیت و قدرت نظامی ایران را تثبیت کرد. او نظام اداری ایران را به ۳۰ ایالت تقسیم کرد، قوانین نوین وضع نمود و به آزادی ادیان و احترام به اقوام توجه داشت. داریوش پیرو [[آیین زرتشت]] بود و در نگاه یهودیان، شخصیتی قانونمند و عادل محسوب میشد. او در سن ۶۴ سالگی در جریان شورشی در مصر درگذشت و در نقش رستم آرام گرفت. | |||
==معرفی داریوش== | |||
داریوش، عموزادهٔ کوروش، پسر گشتاسب (ویشتاسپ) و نوهٔ آریامنه هخامنشی بود.<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/داريوش.aspx شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.]</ref> او در کودکی به دربار کوروش راه یافت و با خاندان پادشاهی، نجیبزادگان و بزرگزادگان ایرانی آشنا شد. کمانداری و نیزهداری را از آنها آموخت و در همان دوران، فرهنگ، دانش و تعلیمات مذهبی را نیز فراگرفت.<ref>[http://arash-susa.blogfa.com/post/8 « شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.]</ref> | |||
وی آتوسا، دختر کوروش را به همسری برگزید.<ref>[https://asemooni.com/darius-great-4734 «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش]</ref> داریوش پس از مرگ کوروش، در شمار سرداران ارتش کمبوجیه فرزند کوروش قرار گرفت و پس از درگذشت کمبوجیه، در سال ۵۲۲پ. م به پادشاهی ایران دست یافت. سلسلهٔ هخامنشی در دوره حکومت داریوش، به اوج قدرت رسید.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/iran/achaemenid/8754/زندگی-نامه-و-اقداماتی-که-داریوش-کبیر-بر/ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> آثار تاریخی و کتیبههای بسیاری دربارهٔ داریوش برجای مانده که نشاندهندهٔ تثبیت قدرت سیاسی و اقتصادی ایران در عصر او است.<ref>[https://lahzeakhar.com/Blog/Kings/41489-داریوش-هخامنشی «داریوش هخامنشی»،وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.]</ref> | |||
==ویژگیهای اخلاقی== | ==ویژگیهای اخلاقی== | ||
داریوش با استعداد ویژهاش، به سرعت دانش، فرهنگ و هنرهای رزمی را در دربار | [[پرونده:Achaemenid coin daric 420BC front.jpg|جایگزین=سکه دریک|بندانگشتی|دریک طلایی امپراتوری هخامنشی - قهرمان با کمان، قرن پنجم پیش از میلاد]] | ||
داریوش با استعداد ویژهاش، به سرعت دانش، فرهنگ و هنرهای رزمی را در دربار کوروش آموخت. ازاینرو رهبری [[جوانی|جوانان]] دربار به او واگذار شد. همچنین ارتباط او با بزرگان دربار موجب شد خصوصیات او از جمله دوراندیشی، آزادیخواهی، واقعگرایی و اراده قوی او در امور کشور برای دیگر بزرگزادگان کشور نمود پیدا کند.<ref>[http://arash-susa.blogfa.com/post/8 « شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش]</ref> | |||
همچنین او بهدلیل حس وطندوستی خدمات بزرگی را در جهت پیشرفت و آبادانی [[ایران]] انجام داد. او با ملتهای گوناگون در قلمرو حکومتاش بهخوبی رفتار میکرد و پس از تصرف بابِل، هزاران یهودی برده را آزاد کرد.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438 پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> داریوش، حاکمان نالایق را بهسختی تنبیه میکرد.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/iran/achaemenid/8754/زندگی-نامه-و-اقداماتی-که-داریوش-کبیر-بر/ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> [[ایران]] در زمان حکمرانی داریوش به قدرت برتر نظامی، فرهنگی، سیاسی و هنری، تبدیل شد.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438 پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
==اقدامات اقتصادی== | ==اقدامات اقتصادی== | ||
امپراتوری داریوش از شرق تا سند، از شمال شرق تا آمودریا و از غرب تا آسیای صغیر و قلب آفریقا امتداد مییافت. ایران دارای پنج پایتخت اداری، سیاسی و آیینی بود<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/داريوش.aspx شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.]</ref> و داریوش با تأسیس «چاپار»، ارتباط آسانتر ایرانیان را فراهم کرد. او برای تسریع تجارت، پول واحدی از سکههای طلا و نقره ضَرب کرد و مالیات هر ملتی را بر اساس ثروت و وسعت سرزمینشان معین کرد.<ref>[https://asemooni.com/darius-great-4734 «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش]</ref> | |||
==اقدامات فرهنگی== | |||
داریوش را شاهی مقتدر و در عین حال هنردوست نامیدهاند. او رویدادهای مهم پادشاهی خود؛ از جمله معرفی خویش، به | داریوش، مالیات افراد فرودست را نصف کرده بود و علاقهٔ زیادی به آبادانی و رونق [[کشاورزی]] داشت؛ ازاینرو در همهٔ ایالتها، افرادی موظف به کاشت درختان بودند و ملاک دریافت میزان مالیات از آنها بر اساس مرغوبیت زمین و حجم محصول معین میشد و خودش بر عملکرد زمینداران نظارت دقیقی داشت.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438 پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> از دیگر اقدامات او دستور ساخت آبراهی میان دریای سرخ و دریای مدیترانه از راه رود نیل بود تا کشتیهای ایرانی بهراحتی از آن عبور کنند.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/iran/achaemenid/8754/زندگی-نامه-و-اقداماتی-که-داریوش-کبیر-بر/ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | ||
==اقدامات نظامی== | |||
از برجستهترین اقدامات داریوش در | ==اقدامات فرهنگی داریوش== | ||
==اقدامات سیاسی== | [[پرونده:45452.jpg|جایگزین=نقشبرجستهٔ داریوش بزرگ - تخت جمشید.|بندانگشتی|نقشبرجستهٔ داریوش بزرگ در تخت جمشید.]] | ||
داریوش را شاهی مقتدر و در عین حال هنردوست نامیدهاند. او رویدادهای مهم پادشاهی خود؛ از جمله معرفی خویش، به قدرت رسیدن، کشورگشاییها و ساختوسازها را بر کتیبههای مختلف به خط میخی و [[زبان فارسی]] باستان به تحریر درآورده<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/داريوش.aspx شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.]</ref> که مهمترین آنها کتیبهٔ بیستون است. | |||
در زمان او یک خط مشترک برای قلمرو سرزمینی [[ایران]] ابداع شد.<ref>[https://asemooni.com/darius-great-4734 «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش]</ref> تعیین۳۰ روز برای هر ماه در ایران، به دستور داریوش پایهگذاری شد و در آن گاهشمار، روز اول و پانزدهم هر ماه، ۵ عید مذهبی و ۳۱ روز دیگر مانند [[نوروز]] و سوگ سیاوش گرامی داشته میشد. | |||
همچنین داریوش برای دلجویی از مصریها، نیایشگاههای آنها را که در زمان کمبوجیه ویران شده بود، بازسازی کرد.<ref>[https://www.newslaw.net/داریوش-هخامنشی-اقدامات-داریوش-هخامنشی-ازدواج-های-داریوش-هخامنشی-لشکرکشیهای-داریوش.a276133 «داریوش هخامنشی»، پایگاه خبری حقوق نیوز، تاریخ بازدید: 2 مرداد 1401ش.]</ref> هنر هخامنشی در زمان داریوش به اوج رسید و او با تجمیع انواع هنرها در ایران، تحسین مورخان یونانی را برانگیخت.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438 پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> داریوش در شهرهای ایران، بناهای چشمگیری ساخت که پارسه (تخت جمشید)، شاهکار معماری ایران، از جملهٔ آنها است.<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/داريوش.aspx شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.]</ref> | |||
داریوش درساخت [[تخت جمشید]] حقوق بالایی را برای کارگران و معماران معین کرده بود که مقدار روزانه آنان را بر کتیبهها نگاشتهاند.<ref>[https://asemooni.com/darius-great-4734 «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش]</ref> تخت جمشید شامل بناهایی مانند تالار آپادانا، تالار سه دروازه، حیاط هدیش و کاخ تچر بود که توسط پسرش، خشایارشاه بعد از ۶۵ سال تکمیل شد.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/iran/achaemenid/8754/زندگی-نامه-و-اقداماتی-که-داریوش-کبیر-بر/ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
==اقدامات نظامی داریوش== | |||
از برجستهترین اقدامات داریوش در زمینهٔ نظامی، سازماندهی و اصلاح ساختار ارتش و تشکیل سپاه «جاویدان» بود. از این تعداد ۴۰۰۰ نفر سواره نظام و پیاده، مخصوص تأمین امنیت، نظم و حفاظت از کاخ سلطنتی بودند. او نیروی دریایی ارتش ایران را برای نخستین بار در تاریخ بنیانگذاری کرد و اقداماتی در جهت سرکوب سکاهای بالکان، سرکوب شورشهای دولتشهرهای ایونیه در آسیای صغیر و جنگ ناموفق با یونانیان را انجام داد.<ref>[http://portal.nlai.ir/EI/Wiki%20Pages/داريوش.aspx شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.]</ref> | |||
او برای بهبود راههای نظامی و ایجاد امنیت، شاهراه سارد به شوش را با زیرسازی اصولی و مستحکم شبیه به آسفالتهای امروزی بهطول ۲۷۰۰ کیلومتر ایجاد کرد و برای مخابرهٔ اخبار نظامی-امنیتی از پیکهای سریعی که در میانهٔ راه از اسبهای تازهنفس بهره میبردند، استفاده کرد.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/iran/achaemenid/8754/زندگی-نامه-و-اقداماتی-که-داریوش-کبیر-بر/ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
==اقدامات سیاسی دریوش== | |||
[[پرونده:کتیبه داریوش ( بیستون(.jpg|جایگزین=سنگنگاره به بندکشیده شدن شورشیها - داریوش بزرگ|بندانگشتی|سنگنگاره به بندکشیده شدن شورشیها بهدست داریوش بزرگ]] | |||
داریوش برای اولین بار در [[ایران]] نهادهای سازمانیافتهای را بنیان نهاد و قلمرو حکومتی ایران را به ۳۰ ایالت (ساتراپی) تقسیم کرد.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438 پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
او با کنترل قدرت ساتراپها بهوسیلهٔ مأموران اداری، مالی و نظامی، افرادی را تعیین کرده بود تا او را در جریان امور ساتراپها قرار دهند.<ref>[https://tamadonema.ir/داریوش-کبیر آهنگر، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
سرزمین مصر در زمان داریوش، یکی از ایالتهای ایران بود. همچنین داریوش قوانین جدیدی بهنام قوانین خوب برای ایران وضع کرد تا صلح را در قلمرو سرزمینی ایران برقرار کند و از مشکلات آن بکاهد.<ref>[https://tamadonema.ir/داریوش-کبیر آهنگر، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | |||
==اعتقادات داریوش== | ==اعتقادات داریوش== | ||
در عهد [[هخامنشیان]]، سه دین | در عهد [[هخامنشیان]]، سه دین [[آیین زرتشت|زرتشتی]]، بودایی و یهودی در جهان وجود داشت. پژوهشگران معتقدند که هخامنشیان، پیرو آیین زرتشت بودهاند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/107209/مذهب-و-سیاست-مذهبی-هخامنشیان حضرتی، پامچی،«مذهب و سیاست مذهبی هخامنشیان»، 1376ش.]</ref> از نظر تاریخشناسان، اقدامات داریوش، جلوهای دینی داشته و حتی برخی بر این باور بودند که او رسالتی دینی داشته است.<ref>[http://www.iranboom.ir/tarikh/tarikhekohan/15758-bavarhaye-dini-daryoush-bozorg.html بابایی درمنی،«باورهای دینی داریوش بزرگ»، وبسایت نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> او همواره قدرت خود را از خدای بزرگ «اهورا مزدا» میدانست و نسبت به دروغ بیزاری میجست و این تأکید در تمام کتیبهها و سنگنوشتهها، نمود دارد.<ref>http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438</ref> | ||
==داریوش در کتاب مقدس== | ==داریوش در کتاب مقدس== | ||
داریوش در بازسازی معابد، یهودیان را یاری کرد و در نگاه آنها به فردی | داریوش در بازسازی معابد، یهودیان را یاری کرد و در نگاه آنها به فردی قانومند در حفظ ارکان امپراتوری، شهرت داشت. نام داریوش در ۲۵ فراز از عهد عتیق، ذکر شده است.<ref>[https://tamadonema.ir/داریوش-کبیر آهنگر،«داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> [[افلاطون]] نیز این موضوع را در آثار خود، ذکر کرده است.<ref>[https://www.beytoote.com/art/negah-gozashte/biography2-daryoush.html «زندگینامۀ داریوش اول»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | ||
==مرگ== | ==مرگ== | ||
داریوش در شورش | داریوش در شورش یکی از نوادگان فراعنه مصر (۴۸۶پ. م) در سن ۶۴ سالگی، جان خود را از دست داد.<ref>[https://lahzeakhar.com/Blog/Kings/41489-داریوش-هخامنشی «داریوش هخامنشی»، وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.]</ref> مقبرهٔ او در دل کوه رحمت در مکانی به نام [[نقش رستم]] در مرودشت فارس، قرار دارد. وصیتنامهٔ او خطاب به فرزندش بر سنگ قبر او حک شده است.<ref>[https://tamadonema.ir/داریوش-کبیر آهنگر،«داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۲۳: | خط ۵۸: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | {{آغاز منابع}} | ||
* بابایی درمنی، علی، «باورهای دینی داریوش بزرگ»، وبسایت نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین، تاریخ درج مطلب: | * آهنگر، کاوه، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* پارساپور، روزبه، «داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: | * بابایی درمنی، علی، «باورهای دینی داریوش بزرگ»، وبسایت نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۴ش. | ||
* حضرتی | * پارساپور، روزبه، «داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* | * حضرتی یامچی، حسن، «مذهب و سیاست مذهبی هخامنشیان»، کیهان اندیشه، شمارهٔ ۷۴، ۱۳۷۶ش. | ||
* «داریوش هخامنشی»، پایگاه خبری حقوق نیوز، تاریخ بازدید: | * «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:۳۰ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* «داریوش هخامنشی»، وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: | * «داریوش هخامنشی»، پایگاه خبری حقوق نیوز، تاریخ بازدید: ۲ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* | * «داریوش هخامنشی»، وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: ۲۹ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* شباهنگ، مهرداد، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: | * «زندگینامهٔ داریوش اول»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* «شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ درج مطلب: | * شباهنگ، مهرداد، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: ۲۸ تیر ۱۴۰۱ش. | ||
* فخاری، رامین، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: | * «شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ درج مطلب: ۵ تیر ۱۳۹۸ش. | ||
[[رده: | * فخاری، رامین، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: ۹ آبان ۱۳۹۷ش. | ||
[[رده: | {{پایان منابع}} | ||
[[رده: | |||
{{#seo: | |||
|title= داریوش کیست - زندگینامه داریوش و اقدامات فرهنگی و سازندگی آن در ایران بزرگ - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords= داریوش | |||
|description= معرفی کامل داریوش و فعالیتهای مختلفی که در زمینههای اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی و نظامی انجام داده است - ویکی زندگی | |||
}} | |||
{{ایران-افقی}} | |||
[[رده:اسطورههای باستانی ایران]] | |||
[[رده:اهالی ایران]] | |||
[[رده:پادشاهان ایران]] | |||
[[رده:زادگان ایران]] | |||
[[رده:نمادهای ملی ایران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۵۷

داریوش؛ از پادشاهان هخامنشی که ایران را به اوج قدرت و گسترهٔ جغرافیایی رساند.
داریوش، نوهٔ آریامنه و پسر گشتاسب، پس از تربیتی گسترده در دربار کوروش و کسب مهارتهای نظامی و فرهنگی، به پادشاهی ایران رسید و سلسلهٔ هخامنشی را به اوج قدرت رساند. او با اصلاحات اقتصادی، از جمله ضرب سکه، تعیین مالیات عادلانه و آبادانی کشاورزی، رونق کشور را تضمین کرد.
داریوش همچنین با ساخت شاهکارهایی چون تخت جمشید و تدوین کتیبههای تاریخی، هنر و فرهنگ هخامنشی را به اوج رساند و با سازماندهی ارتش، تشکیل سپاه جاویدان و نیروی دریایی، امنیت و قدرت نظامی ایران را تثبیت کرد. او نظام اداری ایران را به ۳۰ ایالت تقسیم کرد، قوانین نوین وضع نمود و به آزادی ادیان و احترام به اقوام توجه داشت. داریوش پیرو آیین زرتشت بود و در نگاه یهودیان، شخصیتی قانونمند و عادل محسوب میشد. او در سن ۶۴ سالگی در جریان شورشی در مصر درگذشت و در نقش رستم آرام گرفت.
معرفی داریوش
[ویرایش | ویرایش مبدأ]داریوش، عموزادهٔ کوروش، پسر گشتاسب (ویشتاسپ) و نوهٔ آریامنه هخامنشی بود.[۱] او در کودکی به دربار کوروش راه یافت و با خاندان پادشاهی، نجیبزادگان و بزرگزادگان ایرانی آشنا شد. کمانداری و نیزهداری را از آنها آموخت و در همان دوران، فرهنگ، دانش و تعلیمات مذهبی را نیز فراگرفت.[۲]
وی آتوسا، دختر کوروش را به همسری برگزید.[۳] داریوش پس از مرگ کوروش، در شمار سرداران ارتش کمبوجیه فرزند کوروش قرار گرفت و پس از درگذشت کمبوجیه، در سال ۵۲۲پ. م به پادشاهی ایران دست یافت. سلسلهٔ هخامنشی در دوره حکومت داریوش، به اوج قدرت رسید.[۴] آثار تاریخی و کتیبههای بسیاری دربارهٔ داریوش برجای مانده که نشاندهندهٔ تثبیت قدرت سیاسی و اقتصادی ایران در عصر او است.[۵]
ویژگیهای اخلاقی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
داریوش با استعداد ویژهاش، به سرعت دانش، فرهنگ و هنرهای رزمی را در دربار کوروش آموخت. ازاینرو رهبری جوانان دربار به او واگذار شد. همچنین ارتباط او با بزرگان دربار موجب شد خصوصیات او از جمله دوراندیشی، آزادیخواهی، واقعگرایی و اراده قوی او در امور کشور برای دیگر بزرگزادگان کشور نمود پیدا کند.[۶]
همچنین او بهدلیل حس وطندوستی خدمات بزرگی را در جهت پیشرفت و آبادانی ایران انجام داد. او با ملتهای گوناگون در قلمرو حکومتاش بهخوبی رفتار میکرد و پس از تصرف بابِل، هزاران یهودی برده را آزاد کرد.[۷] داریوش، حاکمان نالایق را بهسختی تنبیه میکرد.[۸] ایران در زمان حکمرانی داریوش به قدرت برتر نظامی، فرهنگی، سیاسی و هنری، تبدیل شد.[۹]
اقدامات اقتصادی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]امپراتوری داریوش از شرق تا سند، از شمال شرق تا آمودریا و از غرب تا آسیای صغیر و قلب آفریقا امتداد مییافت. ایران دارای پنج پایتخت اداری، سیاسی و آیینی بود[۱۰] و داریوش با تأسیس «چاپار»، ارتباط آسانتر ایرانیان را فراهم کرد. او برای تسریع تجارت، پول واحدی از سکههای طلا و نقره ضَرب کرد و مالیات هر ملتی را بر اساس ثروت و وسعت سرزمینشان معین کرد.[۱۱]
داریوش، مالیات افراد فرودست را نصف کرده بود و علاقهٔ زیادی به آبادانی و رونق کشاورزی داشت؛ ازاینرو در همهٔ ایالتها، افرادی موظف به کاشت درختان بودند و ملاک دریافت میزان مالیات از آنها بر اساس مرغوبیت زمین و حجم محصول معین میشد و خودش بر عملکرد زمینداران نظارت دقیقی داشت.[۱۲] از دیگر اقدامات او دستور ساخت آبراهی میان دریای سرخ و دریای مدیترانه از راه رود نیل بود تا کشتیهای ایرانی بهراحتی از آن عبور کنند.[۱۳]
اقدامات فرهنگی داریوش
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
داریوش را شاهی مقتدر و در عین حال هنردوست نامیدهاند. او رویدادهای مهم پادشاهی خود؛ از جمله معرفی خویش، به قدرت رسیدن، کشورگشاییها و ساختوسازها را بر کتیبههای مختلف به خط میخی و زبان فارسی باستان به تحریر درآورده[۱۴] که مهمترین آنها کتیبهٔ بیستون است.
در زمان او یک خط مشترک برای قلمرو سرزمینی ایران ابداع شد.[۱۵] تعیین۳۰ روز برای هر ماه در ایران، به دستور داریوش پایهگذاری شد و در آن گاهشمار، روز اول و پانزدهم هر ماه، ۵ عید مذهبی و ۳۱ روز دیگر مانند نوروز و سوگ سیاوش گرامی داشته میشد.
همچنین داریوش برای دلجویی از مصریها، نیایشگاههای آنها را که در زمان کمبوجیه ویران شده بود، بازسازی کرد.[۱۶] هنر هخامنشی در زمان داریوش به اوج رسید و او با تجمیع انواع هنرها در ایران، تحسین مورخان یونانی را برانگیخت.[۱۷] داریوش در شهرهای ایران، بناهای چشمگیری ساخت که پارسه (تخت جمشید)، شاهکار معماری ایران، از جملهٔ آنها است.[۱۸]
داریوش درساخت تخت جمشید حقوق بالایی را برای کارگران و معماران معین کرده بود که مقدار روزانه آنان را بر کتیبهها نگاشتهاند.[۱۹] تخت جمشید شامل بناهایی مانند تالار آپادانا، تالار سه دروازه، حیاط هدیش و کاخ تچر بود که توسط پسرش، خشایارشاه بعد از ۶۵ سال تکمیل شد.[۲۰]
اقدامات نظامی داریوش
[ویرایش | ویرایش مبدأ]از برجستهترین اقدامات داریوش در زمینهٔ نظامی، سازماندهی و اصلاح ساختار ارتش و تشکیل سپاه «جاویدان» بود. از این تعداد ۴۰۰۰ نفر سواره نظام و پیاده، مخصوص تأمین امنیت، نظم و حفاظت از کاخ سلطنتی بودند. او نیروی دریایی ارتش ایران را برای نخستین بار در تاریخ بنیانگذاری کرد و اقداماتی در جهت سرکوب سکاهای بالکان، سرکوب شورشهای دولتشهرهای ایونیه در آسیای صغیر و جنگ ناموفق با یونانیان را انجام داد.[۲۱]
او برای بهبود راههای نظامی و ایجاد امنیت، شاهراه سارد به شوش را با زیرسازی اصولی و مستحکم شبیه به آسفالتهای امروزی بهطول ۲۷۰۰ کیلومتر ایجاد کرد و برای مخابرهٔ اخبار نظامی-امنیتی از پیکهای سریعی که در میانهٔ راه از اسبهای تازهنفس بهره میبردند، استفاده کرد.[۲۲]
اقدامات سیاسی دریوش
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
داریوش برای اولین بار در ایران نهادهای سازمانیافتهای را بنیان نهاد و قلمرو حکومتی ایران را به ۳۰ ایالت (ساتراپی) تقسیم کرد.[۲۳]
او با کنترل قدرت ساتراپها بهوسیلهٔ مأموران اداری، مالی و نظامی، افرادی را تعیین کرده بود تا او را در جریان امور ساتراپها قرار دهند.[۲۴]
سرزمین مصر در زمان داریوش، یکی از ایالتهای ایران بود. همچنین داریوش قوانین جدیدی بهنام قوانین خوب برای ایران وضع کرد تا صلح را در قلمرو سرزمینی ایران برقرار کند و از مشکلات آن بکاهد.[۲۵]
اعتقادات داریوش
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در عهد هخامنشیان، سه دین زرتشتی، بودایی و یهودی در جهان وجود داشت. پژوهشگران معتقدند که هخامنشیان، پیرو آیین زرتشت بودهاند.[۲۶] از نظر تاریخشناسان، اقدامات داریوش، جلوهای دینی داشته و حتی برخی بر این باور بودند که او رسالتی دینی داشته است.[۲۷] او همواره قدرت خود را از خدای بزرگ «اهورا مزدا» میدانست و نسبت به دروغ بیزاری میجست و این تأکید در تمام کتیبهها و سنگنوشتهها، نمود دارد.[۲۸]
داریوش در کتاب مقدس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]داریوش در بازسازی معابد، یهودیان را یاری کرد و در نگاه آنها به فردی قانومند در حفظ ارکان امپراتوری، شهرت داشت. نام داریوش در ۲۵ فراز از عهد عتیق، ذکر شده است.[۲۹] افلاطون نیز این موضوع را در آثار خود، ذکر کرده است.[۳۰]
مرگ
[ویرایش | ویرایش مبدأ]داریوش در شورش یکی از نوادگان فراعنه مصر (۴۸۶پ. م) در سن ۶۴ سالگی، جان خود را از دست داد.[۳۱] مقبرهٔ او در دل کوه رحمت در مکانی به نام نقش رستم در مرودشت فارس، قرار دارد. وصیتنامهٔ او خطاب به فرزندش بر سنگ قبر او حک شده است.[۳۲]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.
- ↑ « شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.
- ↑ «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش
- ↑ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ «داریوش هخامنشی»،وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.
- ↑ « شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش
- ↑ پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.
- ↑ «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش
- ↑ پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.
- ↑ «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش
- ↑ «داریوش هخامنشی»، پایگاه خبری حقوق نیوز، تاریخ بازدید: 2 مرداد 1401ش.
- ↑ پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.
- ↑ «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:30 تیر 1401ش
- ↑ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ شباهنگ، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: 28 تیر 1401ش.
- ↑ فخاری، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ پارساپور،«داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ آهنگر، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ آهنگر، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ حضرتی، پامچی،«مذهب و سیاست مذهبی هخامنشیان»، 1376ش.
- ↑ بابایی درمنی،«باورهای دینی داریوش بزرگ»، وبسایت نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/438
- ↑ آهنگر،«داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ «زندگینامۀ داریوش اول»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
- ↑ «داریوش هخامنشی»، وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 29 تیر 1401ش.
- ↑ آهنگر،«داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- آهنگر، کاوه، «داریوش بزرگ»، وبسایت تمدن ما، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش.
- بابایی درمنی، علی، «باورهای دینی داریوش بزرگ»، وبسایت نگرشی بر تاریخ و فرهنگ ایران زمین، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آبان ۱۳۹۴ش.
- پارساپور، روزبه، «داریوش بزرگ هخامنش»، وبسایت مرکز مطالعات خلیج فارس، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش.
- حضرتی یامچی، حسن، «مذهب و سیاست مذهبی هخامنشیان»، کیهان اندیشه، شمارهٔ ۷۴، ۱۳۷۶ش.
- «زندگینامه داریوش، پادشاه بزرگ»، وبسایت آسمونی، تاریخ بازدید:۳۰ تیر ۱۴۰۱ش.
- «داریوش هخامنشی»، پایگاه خبری حقوق نیوز، تاریخ بازدید: ۲ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «داریوش هخامنشی»، وبسایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: ۲۹ تیر ۱۴۰۱ش.
- «زندگینامهٔ داریوش اول»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: ۳۰ تیر ۱۴۰۱ش.
- شباهنگ، مهرداد، «داریوش»، دانشنامه ایران زمین، تاریخ بازدید: ۲۸ تیر ۱۴۰۱ش.
- «شوش کهن»، وبلاگ آرش، تاریخ درج مطلب: ۵ تیر ۱۳۹۸ش.
- فخاری، رامین، «زندگینامه و اقداماتی که داریوش انجام داد»، وبسایت تاریخ ما، تاریخ درج مطلب: ۹ آبان ۱۳۹۷ش.