پیشنویس:سنا: تفاوت میان نسخهها
imported>محمدمهدی محمدی لینک داخلی |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:گیاه سنا.jpg|جایگزین=گیاه سنا|بندانگشتی|گیاه سنا]] | |||
{{درشت|'''سنا'''}}؛ نوعی گیاه گلدار با مصرف دارویی. | {{درشت|'''سنا'''}}؛ نوعی گیاه گلدار با مصرف دارویی. | ||
سنا، گیاهی است که از چوبِ آن، در برخی از نقاط جهان، بهعنوان مسواک استفاده میشود. گیاه | سنا، گیاهی است که از چوبِ آن، در برخی از نقاط جهان، بهعنوان مسواک استفاده میشود. گیاه [[سنا]]، مُسهِل است و بهترین نوع آن، سنای مکی است.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/سنا دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> | ||
==ویژگی سنا== | ==ویژگی سنا== | ||
سنا، گیاهی از خانوادهٔ پروانهواران (سبزی آساها) بوده و از جمله گیاهان گرمسیری است<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> که چند نوع مختلف دارد. این گیاه همچنین، دارای برگهای متناوب، گلهای زرد رنگ و میوهای با چند دانه است.<ref>[https://vajehyab.com/moein/سنا معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> بلندی این گیاه نیز تا ۶۰ سانتیمتر میرسد.<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> | سنا، گیاهی از خانوادهٔ پروانهواران (سبزی آساها) بوده و از جمله گیاهان گرمسیری است<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> که چند نوع مختلف دارد. این گیاه همچنین، دارای برگهای متناوب، گلهای زرد رنگ و میوهای با چند دانه است.<ref>[https://vajehyab.com/moein/سنا معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> بلندی این گیاه نیز تا ۶۰ سانتیمتر میرسد.<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> | ||
== انواع سنا == | ==انواع سنا== | ||
سنا، دارای انواع مختلفی مانند سنای اسکندریه، سنای هندی، سنای فلوس و سنای حجازی یا مکی است.<ref>گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص۲۲۳–۲۲۴.</ref> از میان آنها، سنای مکی و سنای فلوس، شناختهشدهتر بوده و کاربرد بیشتری دارند.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257707/سنا رفوگران، «سنا»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | سنا، دارای انواع مختلفی مانند سنای اسکندریه، سنای هندی، سنای فلوس و سنای حجازی یا مکی است.<ref>گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص۲۲۳–۲۲۴.</ref> از میان آنها، سنای مکی و سنای فلوس، شناختهشدهتر بوده و کاربرد بیشتری دارند.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/257707/سنا رفوگران، «سنا»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
سنای فلوس، درختی است که ارتفاع آن، بین ۱۰–۱۵ متر بوده و در مناطق گرمسیری جهان و جنوب ایران میروید. قسمت مورد استفادهٔ این گیاه که در برخی نقاط به خیارچنبر یا خرنوب هندی معروف است، مغز میوهٔ آن است. متخصصان برای استفاده از این مغز میوه، ابتدا آن را حرارت داده و سپس مایع چسبنده و تیره رنگ آن را خارج میکنند. طبیعت این گیاه، توسط متخصصان، گرم و تر معرفی شده است.<ref>خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص43-44.</ref> در طب مردمی، برای استفاده از سنای فلوس، آن را بهصورت دمنوش، پودر، جوشانده یا مربا آماده میکنند.<ref>خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص44.</ref> | سنای فلوس، درختی است که ارتفاع آن، بین ۱۰–۱۵ متر بوده و در مناطق گرمسیری جهان و جنوب [[ایران]] میروید. قسمت مورد استفادهٔ این گیاه که در برخی نقاط به خیارچنبر یا خرنوب هندی معروف است، مغز میوهٔ آن است. متخصصان برای استفاده از این مغز میوه، ابتدا آن را حرارت داده و سپس مایع چسبنده و تیره رنگ آن را خارج میکنند. طبیعت این گیاه، توسط متخصصان، گرم و تر معرفی شده است.<ref>خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص43-44.</ref> در طب مردمی، برای استفاده از [[سنایی|سنای]] فلوس، آن را بهصورت دمنوش، پودر، جوشانده یا [[مربا]] آماده میکنند.<ref>خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص44.</ref> | ||
== کاربرد درمانی سنا == | ==کاربرد درمانی سنا== | ||
طبیبان سنتی، از برگ و میوهٔ سنا، دمنوش یا پودر تهیه کرده و در موارد متعددی استفاده میکنند؛ برای مثال، از دمنوش سنا، برای روان شدن و پاکسازی شکم،<ref>[https://vajehyab.com/moein/سنا معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> درمان تنگی نفس، رفع قولنج و درمان سیاتیک<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> استفاده میشود. از دیگر موارد کاربرد سنا، میتوان به درخشانکنندگی پوست، درمان | طبیبان سنتی، از برگ و میوهٔ سنا، دمنوش یا پودر تهیه کرده و در موارد متعددی استفاده میکنند؛ برای مثال، از دمنوش سنا، برای روان شدن و پاکسازی شکم،<ref>[https://vajehyab.com/moein/سنا معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> درمان تنگی نفس، رفع قولنج و درمان سیاتیک<ref>[https://vajehyab.com/amid/سنا عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.]</ref> استفاده میشود. از دیگر موارد کاربرد سنا، میتوان به درخشانکنندگی پوست، درمان [[صرع]]، از بین برندهٔ جوش و زخمهای کهنه<ref>علوی شیرازی، مخزن الادویة، ۱۸۴۴م، ص۵۲۲–۵۲۳؛ جرجانی، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، ۱۳۵۵ش، ص۱۸۱؛ حکیم مؤمن، تحفة المؤمنین، ۱۳۷۸ق، ص۱۵۶.</ref> اشاره کرد. | ||
برخی از جهانگردان نیز در کتب خود به استفادهٔ ایرانیان از برگ سنا، در درمان، اشاره کردهاند. از جمله موارد کاربردی اشاره شده توسط آنها، استفاده از این گیاه در درمان مالیخولیا (در دوران شاه عباس اول صفوی)،<ref>Massé, Croyances et coutumes persanes, 1938, V.II, P348.</ref> داروی مسهل (در دوران ناصرالدین شاه قاجار)<ref>Polak, Persien, das Land und seine Bewohner, 1865, V.II, P219.</ref> و استفاده از چوب این گیاه بهعنوان مسواک<ref>مونسالدوله، خاطرات، ۱۳۸۰ش، ص۱۸۳؛{{سخ}} | برخی از جهانگردان نیز در کتب خود به استفادهٔ ایرانیان از برگ سنا، در درمان، اشاره کردهاند. از جمله موارد کاربردی اشاره شده توسط آنها، استفاده از این گیاه در درمان مالیخولیا (در دوران شاه عباس اول [[صفویه|صفوی]])،<ref>Massé, Croyances et coutumes persanes, 1938, V.II, P348.</ref> داروی مسهل (در دوران ناصرالدین شاه [[قاجاریه|قاجار]])<ref>Polak, Persien, das Land und seine Bewohner, 1865, V.II, P219.</ref> و استفاده از چوب این گیاه بهعنوان مسواک<ref>مونسالدوله، خاطرات، ۱۳۸۰ش، ص۱۸۳؛{{سخ}} | ||
غزالی، احیاء علوم الدین، بیتا، ج1، ص133.</ref> بوده است. برخی از احادیث و اخبار نیز به استفاده از چوب سنا و ثواب آن اشاره کردهاند.<ref>آلبانی، صحیح سنن ابن ماجه، ۱۹۸۸م، ج2، ص255؛{{سخ}} | غزالی، احیاء علوم الدین، بیتا، ج1، ص133.</ref> بوده است. برخی از احادیث و اخبار نیز به استفاده از چوب سنا و ثواب آن اشاره کردهاند.<ref>آلبانی، صحیح سنن ابن ماجه، ۱۹۸۸م، ج2، ص255؛{{سخ}} | ||
طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۴۱۴ق، ج1، ص409-410؛{{سخ}} | طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۴۱۴ق، ج1، ص409-410؛{{سخ}} | ||
مجلسی، بحار الانوار، بهتحقیق جواد علومی و محمد آخوندی، ۱۳۸۹ق، ج62، ص218.</ref> | مجلسی، بحار الانوار، بهتحقیق جواد علومی و محمد آخوندی، ۱۳۸۹ق، ج62، ص218.</ref> | ||
امروزه، از گیاه سنا، بهمنظور تقویت سیستم ایمنی بدن (از طریق تحریک گلبولهای سفید خون)، کاهش وزن (از طریق سمزدایی و کاهش چربی خون، چربی دور شکم و کبد چرب)، پیشگیری از سرطان (از طریق جذب آنتیاکسیدانهای موجود در این گیاه)، درمان یبوست (از طریق تحریک عضلات روده بزرگ و ایجاد انقباضاتی که منجر به حرکت روده میشود)،<ref>[https://www.imna.ir/news/402023/خواص-دارویی-برگ-سنا-چیست «خواص دارویی برگ سنا چیست؟»، خبرگزاری ایمنا.]</ref> درمان زخم، درمان سوختگی و قارچ پوستی استفاده میشود.<ref>[https://www.chetor.com/137992-خواص-برگ-سنا/ «خواص برگ سنا»، سایت چطور.]</ref> | امروزه، از گیاه سنا، بهمنظور تقویت سیستم ایمنی بدن (از طریق تحریک گلبولهای سفید خون)، کاهش وزن (از طریق سمزدایی و کاهش چربی خون، چربی دور شکم و کبد چرب)، پیشگیری از [[سرطان]] (از طریق جذب آنتیاکسیدانهای موجود در این گیاه)، درمان یبوست (از طریق تحریک عضلات روده بزرگ و ایجاد انقباضاتی که منجر به حرکت روده میشود)،<ref>[https://www.imna.ir/news/402023/خواص-دارویی-برگ-سنا-چیست «خواص دارویی برگ سنا چیست؟»، خبرگزاری ایمنا.]</ref> درمان زخم، درمان سوختگی و قارچ پوستی استفاده میشود.<ref>[https://www.chetor.com/137992-خواص-برگ-سنا/ «خواص برگ سنا»، سایت چطور.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{آغاز منابع}} | |||
*آلبانی، محمد ناصرالدین، صحیح سنن ابن ماجه، ریاض، بینا، ۱۹۸۸م. | *آلبانی، محمد ناصرالدین، صحیح سنن ابن ماجه، ریاض، بینا، ۱۹۸۸م. | ||
*جرجانی، اسماعیل، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، بهتحقیق سعیدی سیرجانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش. | *جرجانی، اسماعیل، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، بهتحقیق سعیدی سیرجانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
*Massé, H. , Croyances et coutumes persanes, Paris, 1938. | *Massé, H. , Croyances et coutumes persanes, Paris, 1938. | ||
*Polak, J. E. , Persien, das Land und seine Bewohner, Leipzig, 1865. | *Polak, J. E. , Persien, das Land und seine Bewohner, Leipzig, 1865. | ||
{{پایان منابع}} | |||
{{گیاهان دارویی-افقی}} | {{گیاهان دارویی-افقی}} | ||
[[رده:گیاهان دارویی]] | [[رده:گیاهان دارویی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۲:۰۳
سنا؛ نوعی گیاه گلدار با مصرف دارویی.
سنا، گیاهی است که از چوبِ آن، در برخی از نقاط جهان، بهعنوان مسواک استفاده میشود. گیاه سنا، مُسهِل است و بهترین نوع آن، سنای مکی است.[۱]
ویژگی سنا
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سنا، گیاهی از خانوادهٔ پروانهواران (سبزی آساها) بوده و از جمله گیاهان گرمسیری است[۲] که چند نوع مختلف دارد. این گیاه همچنین، دارای برگهای متناوب، گلهای زرد رنگ و میوهای با چند دانه است.[۳] بلندی این گیاه نیز تا ۶۰ سانتیمتر میرسد.[۴]
انواع سنا
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سنا، دارای انواع مختلفی مانند سنای اسکندریه، سنای هندی، سنای فلوس و سنای حجازی یا مکی است.[۵] از میان آنها، سنای مکی و سنای فلوس، شناختهشدهتر بوده و کاربرد بیشتری دارند.[۶]
سنای فلوس، درختی است که ارتفاع آن، بین ۱۰–۱۵ متر بوده و در مناطق گرمسیری جهان و جنوب ایران میروید. قسمت مورد استفادهٔ این گیاه که در برخی نقاط به خیارچنبر یا خرنوب هندی معروف است، مغز میوهٔ آن است. متخصصان برای استفاده از این مغز میوه، ابتدا آن را حرارت داده و سپس مایع چسبنده و تیره رنگ آن را خارج میکنند. طبیعت این گیاه، توسط متخصصان، گرم و تر معرفی شده است.[۷] در طب مردمی، برای استفاده از سنای فلوس، آن را بهصورت دمنوش، پودر، جوشانده یا مربا آماده میکنند.[۸]
کاربرد درمانی سنا
[ویرایش | ویرایش مبدأ]طبیبان سنتی، از برگ و میوهٔ سنا، دمنوش یا پودر تهیه کرده و در موارد متعددی استفاده میکنند؛ برای مثال، از دمنوش سنا، برای روان شدن و پاکسازی شکم،[۹] درمان تنگی نفس، رفع قولنج و درمان سیاتیک[۱۰] استفاده میشود. از دیگر موارد کاربرد سنا، میتوان به درخشانکنندگی پوست، درمان صرع، از بین برندهٔ جوش و زخمهای کهنه[۱۱] اشاره کرد.
برخی از جهانگردان نیز در کتب خود به استفادهٔ ایرانیان از برگ سنا، در درمان، اشاره کردهاند. از جمله موارد کاربردی اشاره شده توسط آنها، استفاده از این گیاه در درمان مالیخولیا (در دوران شاه عباس اول صفوی)،[۱۲] داروی مسهل (در دوران ناصرالدین شاه قاجار)[۱۳] و استفاده از چوب این گیاه بهعنوان مسواک[۱۴] بوده است. برخی از احادیث و اخبار نیز به استفاده از چوب سنا و ثواب آن اشاره کردهاند.[۱۵]
امروزه، از گیاه سنا، بهمنظور تقویت سیستم ایمنی بدن (از طریق تحریک گلبولهای سفید خون)، کاهش وزن (از طریق سمزدایی و کاهش چربی خون، چربی دور شکم و کبد چرب)، پیشگیری از سرطان (از طریق جذب آنتیاکسیدانهای موجود در این گیاه)، درمان یبوست (از طریق تحریک عضلات روده بزرگ و ایجاد انقباضاتی که منجر به حرکت روده میشود)،[۱۶] درمان زخم، درمان سوختگی و قارچ پوستی استفاده میشود.[۱۷]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ گلگلاب، گیاهشناسی، ۱۳۲۶ش، ص۲۲۳–۲۲۴.
- ↑ رفوگران، «سنا»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص43-44.
- ↑ خوشبین، گیاهان معجزهگر، ۱۳۸۹ش، ج3، ص44.
- ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سنا، سایت واژهیاب.
- ↑ علوی شیرازی، مخزن الادویة، ۱۸۴۴م، ص۵۲۲–۵۲۳؛ جرجانی، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، ۱۳۵۵ش، ص۱۸۱؛ حکیم مؤمن، تحفة المؤمنین، ۱۳۷۸ق، ص۱۵۶.
- ↑ Massé, Croyances et coutumes persanes, 1938, V.II, P348.
- ↑ Polak, Persien, das Land und seine Bewohner, 1865, V.II, P219.
- ↑ مونسالدوله، خاطرات، ۱۳۸۰ش، ص۱۸۳؛
غزالی، احیاء علوم الدین، بیتا، ج1، ص133. - ↑ آلبانی، صحیح سنن ابن ماجه، ۱۹۸۸م، ج2، ص255؛
طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۴۱۴ق، ج1، ص409-410؛
مجلسی، بحار الانوار، بهتحقیق جواد علومی و محمد آخوندی، ۱۳۸۹ق، ج62، ص218. - ↑ «خواص دارویی برگ سنا چیست؟»، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «خواص برگ سنا»، سایت چطور.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- آلبانی، محمد ناصرالدین، صحیح سنن ابن ماجه، ریاض، بینا، ۱۹۸۸م.
- جرجانی، اسماعیل، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، بهتحقیق سعیدی سیرجانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵ش.
- حکیم مؤمن، محمد، تحفة المؤمنین، بهتحقیق محمود نجمآبادی، تهران، ۱۳۷۸ق.
- «خواص برگ سنا»، سایت چطور، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- «خواص دارویی برگ سنا چیست؟»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- خوشبین، سهراب، گیاهان معجزهگر، تهران، کردگاری، ۱۳۸۹ش.
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- رفوگران، مروارید، «سنا»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- طبرسی، حسن، مکارم الاخلاق، بهتحقیق علاء آلجعفر، قم، بینا، ۱۴۱۴ق.
- عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، کلکته، بینا، ۱۸۴۴م.
- عمید، حسن، فرهنگ فارسی، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- غزالی، محمد، احیاء علوم الدین، بیروت، دار الندوة الجدیده، بیتا.
- گلگلاب، حسین، گیاهشناسی، تهران، بینا، ۱۳۲۶ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بهتحقیق جواد علومی و محمد آخوندی، تهران، بینا، ۱۳۸۹ق.
- معین، محمد، فرهنگ فارسی، سایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۱ش.
- مونسالدوله، خاطرات، بهتحقیق سیروس سعدوندیان، تهران، زرین، ۱۳۸۰ش.
- Massé, H. , Croyances et coutumes persanes, Paris, 1938.
- Polak, J. E. , Persien, das Land und seine Bewohner, Leipzig, 1865.