پیش‌نویس:مربا: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ۳۰ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۳۷

مربا؛ میوه‌ای پخته شده در شیره شکر.

مربا، واژه‌ای عربی به‌معنای «پرورده و پرورش‌یافته»، یکی از خوراکی‌های شیرین و کهن ایرانی است که با پختن میوه همراه با آب و شکر یا خاک‌قند تهیه می‌شود. افزودن چاشنی‌هایی مانند گلاب، هل و وانیل طعم و عطر آن را بهبود می‌بخشد و این روش، راهی سنتی برای نگهداری طولانی‌مدت میوه‌هاست. مربا بر اساس اندازه میوه‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود: ژله (صاف و یکدست)، کمپوت (با اجزای درشت میوه) و مارمالاد (میوه و پوست له‌شده). در مربا، تکه‌های میوه قابل مشاهده هستند، اما در مارمالاد میوه‌ها به صورت خمیر یا ریز خرد می‌شوند. مربا از میوه‌ها، گل‌ها و حتی صیفی‌جات مختلف تهیه می‌شود

تعریف مربا

واژه «مربا»، واژه‌ای عربی است که در فارسی به‌معنای پرورده و پرورش‌یافته است.^[۱]

روش تهیه مربا

انجیرهای درون قابلمه شکر پیش از تبدیل شدن به مربای انجیر

مربا از پختن میوه با آب و شکر یا خاک‌قند درست می‌شود.^[۲] برای طعم و بوی بهتر آن می‌توان از چاشنی‌هایی همچون گلاب، هل و وانیل استفاده کرد.^[۳] تهیه مربا، یکی از روش‌های سنتی فرآوری میوه‌ها برای نگهداری طولانی‌مدت آن‌ها است. معمولاً میزان یکسانی از میوه و شکر را برای تهیه مربا استفاده می‌کنند و وقتی دمای این ترکیب به میزان معینی برسد (حدود ۱۰۴ درجه سانتی‌گراد)، اسید و پکتین موجود در میوه با شکر واکنش نشان داده و مربا آماده می‌شود. غلظت مربا، بستگی به نوع میوه و سلیقه افراد دارد. این خوراکی شیرین را می‌توان در ظرفی در بسته و برای زمانی طولانی نگه داشت.

دسته‌بندی مربا بر اساس اندازه میوه

مربا را بر اساس اندازه میوه‌ها در آن به سه دسته کلی تقسیم می‌کنند:

ژله: که در آن گوشت میوه را خارج کرده و از صافی رد می‌کنند و کاملاً صاف و یکدست است؛
کمپوت: که در آن از اجزای درشت میوه استفاده می‌شود؛
مارمالاد: که از میوه و پوست له شده آن تهیه می‌شود.

تفاوت مربا و مارمالاد نیز در این است که در مربا، تکه‌های میوه قابل تشخیص و دیدن است، در حالی که در فرایند تولید مارمالاد، میوه‌ها را پخته و آن را به‌صورت خمیر درمی‌آورند، یا میوه‌ها را به‌صورت ریز، رنده یا خُرد می‌کنند.
مربا در ایران از میوه‌ها و گیاهان متنوعی درست می‌شود، از جمله آلبالو، به، انجیر، سیب، توت‌فرنگی، بالنگ، پرتقال و پوست لیمو. همچنین مربا از گل و گیاهانی مانند ریواس، کنگر، بهارنارنج و گل سرخ و نیز از صیفی‌جات همانند پوست هندوانه، کدو تنبل، بادمجان، هویج و خیار درست می‌شود.^[۴]

مربا از خوراکی‌های شیرین و کهن ایرانی است که در مکتوبات تاریخی و رساله‌های آشپزی از آن یاد شده است.^[۵] امروزه این خوراک را معمولاً در وعده صبحانه همراه با نان و کره میل می‌کنند.

پانویس

↑ دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا.
↑ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج7، 1381ش، ذیل واژه مربا.
↑ مصاحب، دایرةالمعارف فارسی مصاحب، ج2، 1381ش، ذیل واژه مربا.
↑ شهری، طهران قدیم، ج5، 1371ش، ذیل واژه مرباها.
↑ مولانا بسحاق حلاج شیرازی، دیوان شیخ اطعمه، 1344ش.

منابع

انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ج۷، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه مربا.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا، سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ش.
شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ج۵، ۱۳۷۱ش، ذیل واژه مرباها.
مصاحب، غلامحسین، دایرةالمعارف فارسی مصاحب، تهران، امیرکبیر، ج۲، بخش دوم، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه مربا.
مولانا بسحاق حلاج شیرازی، دیوان مولانا بسحق شیرازی حلاج شیرازی مشهور به شیخ اطعمه، تهران، کتاب‌فروشی معرفت، ۱۳۴۴ش.

[1] دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا.

[2] انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج7، 1381ش، ذیل واژه مربا.

[3] مصاحب، دایرةالمعارف فارسی مصاحب، ج2، 1381ش، ذیل واژه مربا.

[4] شهری، طهران قدیم، ج5، 1371ش، ذیل واژه مرباها.

[5] مولانا بسحاق حلاج شیرازی، دیوان شیخ اطعمه، 1344ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<big>'''مربا'''</big>؛ میوه‌ای پخته شده در شیره شکر<br>
+[[پرونده:مربای به.jpg|جایگزین=مربای به خانگی|بندانگشتی|مربای به خانگی]]
-[[پرونده:مربا.jpg|200px|thumb|left|مربا]]
+{{درشت|'''مربا'''}}؛ میوه‌ای پخته شده در شیره شکر.
-مربا از پختن میوه با آب و شکر یا خاک‌قند درست می‌شود.<ref>انوري، فرهنگ بزرگ سخن ، ج7، 1381ش، ذيل واژه مربا. </ref>  برای طعم و بوی بهتر آن می‌توان از چاشنی‌هایی همچون گلاب، هل و وانیل استفاده کرد.<ref>مصاحب، دايرة‌المعارف فارسي مصاحب، ج2، 1381ش، ذيل واژه مربا.</ref>  تهیه مربا، یکی از روش‌های سنتی فرآوری ميوه‌ها برای نگهداری طولانی‌مدت آن‌ها است. معمولا میزان یکسانی از میوه و شکر را برای تهیه مربا استفاده می‌کنند و وقتی دمای این ترکیب به میزان معینی برسد (حدود 104 درجه سانتی‌گراد)، اسید و پکتین موجود در میوه با شکر واکنش نشان داده و مربا آماده می‌شود. غلظت مربا، بستگی به نوع میوه و سلیقه افراد دارد. این خوراکی شیرین را می‌توان در ظرفی در بسته و برای زمانی طولانی نگه داشت.<br>
+مربا، واژه‌ای [[زبان عربی|عربی]] به‌معنای «پرورده و پرورش‌یافته»، یکی از خوراکی‌های شیرین و کهن ایرانی است که با پختن میوه همراه با [[آب]] و شکر یا خاک‌قند تهیه می‌شود. افزودن چاشنی‌هایی مانند گلاب، هل و وانیل طعم و عطر آن را بهبود می‌بخشد و این روش، راهی سنتی برای نگهداری طولانی‌مدت میوه‌هاست. مربا بر اساس اندازه میوه‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود: '''ژله''' (صاف و یکدست)، کمپوت (با اجزای درشت میوه) و مارمالاد (میوه و پوست له‌شده). در مربا، تکه‌های میوه قابل مشاهده هستند، اما در مارمالاد میوه‌ها به صورت خمیر یا ریز خرد می‌شوند. مربا از میوه‌ها، گل‌ها و حتی صیفی‌جات مختلف تهیه می‌شود
-واژه «مربا»، واژه‌ای عربی است که در فارسی به‌معنای پرورده و پرورش‌یافته است.<ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%85%D8%B1%D8%A8%D8%A7 دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا.]</ref>  مربا را بر اساس اندازه میوه‌ها در آن به سه دسته کلی تقسیم‌ می‌کنند:
-# '''ژله''': که در آن گوشت میوه را خارج کرده و از صافی رد می‌کنند و کاملا صاف و یکدست است؛
+==تعریف مربا==
-# '''کمپوت''': که در آن از اجزای درشت میوه استفاده می‌شود؛
+واژه «مربا»، واژه‌ای عربی است که در [[زبان فارسی|فارسی]] به‌معنای پرورده و پرورش‌یافته است.<ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/مربا دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا.]</ref>
-# '''مارمالاد''': که از میوه و پوست له شده آن تهیه می‌شود. <br>
+==روش تهیه مربا==
+[[پرونده:مربای انجیر.jpg|جایگزین=مربای انجیر|بندانگشتی|انجیرهای درون قابلمه شکر پیش از تبدیل شدن به مربای انجیر]]
+مربا از پختن میوه با آب و شکر یا خاک‌قند درست می‌شود.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج7، 1381ش، ذیل واژه مربا.</ref> برای طعم و بوی بهتر آن می‌توان از چاشنی‌هایی همچون گلاب، هل و وانیل استفاده کرد.<ref>مصاحب، دایرةالمعارف فارسی مصاحب، ج2، 1381ش، ذیل واژه مربا.</ref> تهیه مربا، یکی از روش‌های سنتی فرآوری میوه‌ها برای نگهداری طولانی‌مدت آن‌ها است. معمولاً میزان یکسانی از میوه و شکر را برای تهیه مربا استفاده می‌کنند و وقتی دمای این ترکیب به میزان معینی برسد (حدود ۱۰۴ درجه سانتی‌گراد)، اسید و پکتین موجود در میوه با شکر واکنش نشان داده و مربا آماده می‌شود. غلظت مربا، بستگی به نوع میوه و سلیقه افراد دارد. این خوراکی شیرین را می‌توان در ظرفی در بسته و برای زمانی طولانی نگه داشت.
+==دسته‌بندی مربا بر اساس اندازه میوه==
+مربا را بر اساس اندازه میوه‌ها در آن به سه دسته کلی تقسیم می‌کنند:
+#'''ژله''': که در آن گوشت میوه را خارج کرده و از صافی رد می‌کنند و کاملاً صاف و یکدست است؛
+#'''کمپوت''': که در آن از اجزای درشت میوه استفاده می‌شود؛
+#'''مارمالاد''': که از میوه و پوست له شده آن تهیه می‌شود.
+تفاوت مربا و مارمالاد نیز در این است که در مربا، تکه‌های میوه قابل تشخیص و دیدن است، در حالی که در فرایند تولید مارمالاد، میوه‌ها را پخته و آن را به‌صورت خمیر درمی‌آورند، یا میوه‌ها را به‌صورت ریز، رنده یا خُرد می‌کنند.{{سخ}}مربا در [[ایران]] از میوه‌ها و گیاهان متنوعی درست می‌شود، از جمله آلبالو، [[به]]، انجیر، [[سیب]]، توت‌فرنگی، [[بالنگ]]، پرتقال و پوست لیمو. همچنین مربا از گل و گیاهانی مانند [[ریواس]]، کنگر، بهارنارنج و گل سرخ و نیز از صیفی‌جات همانند پوست هندوانه، کدو تنبل، [[بادمجان]]، هویج و [[خیار]] درست می‌شود.<ref>شهری، طهران قدیم، ج5، 1371ش، ذیل واژه مرباها.</ref>
+مربا از خوراکی‌های شیرین و کهن ایرانی است که در مکتوبات تاریخی و رساله‌های [[آشپزی]] از آن یاد شده است.<ref>مولانا بسحاق حلاج شیرازی، دیوان شیخ اطعمه، 1344ش.</ref> امروزه این خوراک را معمولاً در وعده صبحانه همراه با [[نان]] و کره میل می‌کنند.
-تفاوت مربا و مارمالاد نیز در این است که در مربا، تکه‌های میوه قابل تشخیص و دیدن است، در حالی‌ که در فرآیند تولید مارمالاد، میوه‌ها را پخته و آن را به‌صورت خمیر در می‌آورند، یا میوه‌ها را به‌صورت ریز، رنده یا خُرد می‌کنند.<br>
-مربا در ایران از میوه‌ها و گیاهان متنوعی درست می‎‌شود، از جمله آلبالو، به، انجیر، سیب، توت‎‌فرنگی، بالنگ، پرتقال و پوست لیمو. همچنین مربا از گل و گیاهانی مانند ریواس، کنگر، بهارنارنج و گل سرخ و نیز از صیفی‎‌جات همانند پوست هندوانه، کدو تنبل، بادمجان، هویج و خیار درست می‌‎شود.<ref>شهري، طهران قديم، ج5، 1371ش، ذيل واژه مرباها. </ref>
-مربا از خوراکی‌های شیرین و کهن ایرانی است که در مکتوبات تاریخی و رساله‎‌های آشپزی از آن یاد شده است.<ref>مولانا بسحاق حلاج شيرازي، ديوان شيخ اطعمه، 1344ش.  </ref>  امروزه این خوراک را معمولا در وعده صبحانه همراه با نان و کره میل می‎‌کنند.<br>
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
 ==منابع==
-* انوري، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ج7، 1381ش، ذيل واژه مربا.
+*انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ج۷، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه مربا.
-* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا، سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1400ش.
+*دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مربا، سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ش.
-* شهري، جعفر، طهران قديم، تهران، معين، ج5، 1371ش، ذيل واژه مرباها.
+*شهری، جعفر، طهران قدیم، تهران، معین، ج۵، ۱۳۷۱ش، ذیل واژه مرباها.
-* مصاحب، غلامحسين، دايرة‌المعارف فارسي مصاحب، تهران، اميركبير، ج2، بخش دوم، 1381ش، ذيل واژه مربا.
+*مصاحب، غلامحسین، دایرةالمعارف فارسی مصاحب، تهران، امیرکبیر، ج۲، بخش دوم، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه مربا.
-* مولانا بسحاق حلاج شيرازي، ديوان مولانا بسحق شيرازي حلاج شيرازي مشهور به شيخ اطعمه، تهران، كتاب‌فروشي معرفت، 1344ش.
+*مولانا بسحاق حلاج شیرازی، دیوان مولانا بسحق شیرازی حلاج شیرازی مشهور به شیخ اطعمه، تهران، کتاب‌فروشی معرفت، ۱۳۴۴ش.
-[[رده: ویکی‌زندگی]]
-[[رده: سفره ایرانی]]
+{{#seo:
+|title=مربا چیست؟ طرز تهیه، انواع و تفاوت آن با مارمالاد - ویکی زندگی
+|title_mode=Replaced Title
+|keywords=مربا، طرز تهیه مربا، مربای خانگی، تفاوت مربا و مارمالاد، انواع مربا، مربای به
+|description=مربا، خوراکی شیرین و کهنی است که با پختن میوه در شکر تهیه می‌شود و روشی برای نگهداری طولانی‌مدت میوه‌هاست. با انواع، طرز تهیه و تفاوت مربا با مارمالاد آشنا شوید - ویکی زندگی
+}}
+{{خوراکی-افقی}}
+[[رده:تنقلات]]
+[[رده:شیرینی‌ها]]
+[[رده:فراورده‌های غذایی]]