پیشنویس:زنان موفق افغانستان: تفاوت میان نسخهها
ویرایش و اصلاح متنی |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''زنان موفق افغانستان؛'''</big> بانوان پیشگام در عرصههای علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان. | <big>'''زنان موفق افغانستان؛'''</big> بانوان پیشگام در عرصههای علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان. | ||
زنان موفق افغانستان علیرغم چالشها و محدودیتهای جنسیتی در این کشور، در عرصههای مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به موفقیتهای چشمگیری دست یافتهاند. | زنان موفق افغانستان علیرغم چالشها و محدودیتهای جنسیتی در این کشور، در عرصههای مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به موفقیتهای چشمگیری دست یافتهاند. مواردی همچون مبارزات ضداستبدادی، فعالیتهای بشردوستانه، دستاوردهای علمی و تصدی مسئولیتهای مهم سیاسی از جمله جلوههای این موفقیتها محسوبشود که در زندگی زنان همچون سیما سمر، بیبیسنگی، حبیه سرابی و شکردخت جعفری دیدهشود. این زنان نه تنها در عرصههای تخصصی خود پیشگام بودهاند، بلکه با ایفای نقش بهعنوان عاملان تغییر، راه را برای نسلهای آینده هموار کردهاند. دستاوردهای آنان تأثیر ماندگاری در بازتعریف جایگاه زنان افغانستان داشته و الهامبخش حرکت به سوی برابری و پیشرفت در جامعه بوده است. | ||
مواردی همچون مبارزات ضداستبدادی، فعالیتهای بشردوستانه، دستاوردهای علمی و تصدی مسئولیتهای مهم سیاسی از جمله جلوههای این موفقیتها محسوبشود که در زندگی زنان همچون سیما سمر، بیبیسنگی، حبیه سرابی و شکردخت جعفری دیدهشود. | |||
این زنان نه تنها در عرصههای تخصصی خود پیشگام بودهاند، بلکه با ایفای نقش بهعنوان عاملان تغییر، راه را برای نسلهای آینده هموار کردهاند. دستاوردهای آنان تأثیر ماندگاری در بازتعریف جایگاه زنان افغانستان داشته و الهامبخش حرکت به سوی برابری و پیشرفت در جامعه بوده است. | |||
==تعریف زنان موفق افغانستان== | |||
زنان موفق افغانستانی به زنانی اطلاق میشود که علیرغم چالشهای عمیق فرهنگی، اجتماعی و امنیتی، با تکیه بر دانش، خلاقیت و پایداری، در عرصههای علمی، سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی به دستاوردهای چشمگیر نائل آمدهاند. این زنان با حفظ هویت بومی و ارزشهای فرهنگی، مرزهای سنتی را درنوردیده و نقش مؤثری در توسعۀ جامعه داشتهاند. آنها با عبور از موانع ساختاری مانند محدودیتهای آموزشی، ناامنی و تبعیض سیستماتیک، الهامبخش نسلهای بعدی شدهاند.<ref>[https://revayataf.com/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-13/ «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وبسایت روایت.]</ref> | |||
==<big>'''بیبیسنگی'''</big>== | ==<big>'''بیبیسنگی'''</big>== | ||
بیبیسنگی، در 1243ش در [[کابل]] متولد شد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/19964 .«بیبیسنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) میگویند؟»، وبسایت ماریادارو.]</ref> | بیبیسنگی، در 1243ش در [[کابل]] متولد شد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/19964 .«بیبیسنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) میگویند؟»، وبسایت ماریادارو.]</ref> پدر او، سنگیمحمد معروف به سنگی بابای غازی از سادات مورد احترام، عالم دینی و از فرماندهان مجاهدین ملی در جنگهای اول و دوم علیه [[انگلیس]] بود. مادر او سیدهآنا، از خاندان سیدعلی ترمذی بوده که در شرق [[افغانستان]] به پیر بابای بونیر و پیر بابای کنر معروف است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> نام بیبیسنگی، مریم بوده و به بیبیسیده نیز مشهور است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Lists/List/DispForm.aspx?ID=11406 .«مختصات افغانستان»، وبسایت قاموس کبیر.]</ref> | ||
بیبیسنگی بعد از گذاراندن دورۀ ابتدایی، علوم عربی، فقه، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند [[گلستان (کتاب)|گلستان]] سعدی، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را به حافظۀ خود سپرد.<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> بیبیسنگی، در زمان حکومت عبدالرحمنخان با یکی از نوادگان عبدالله احرار، شیخ بزرگ طریقت نقشبندیه، [[ازدواج]] کرد. همسر بیبیسنگی که اهل فرهنگ و هنر بود در رشد شخصیت او اثر داشته است.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان]</ref> | |||
بیبیسنگی بعد از گذاراندن دورۀ ابتدایی، علوم عربی، فقه، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند [[گلستان (کتاب)|گلستان]] سعدی، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را به حافظۀ خود سپرد.<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> | |||
بیبیسنگی، شاعری نامدار،<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وبسایت افغان جرمن.]</ref> ادیب، سخنور، استبدادستیز،<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 .«تاریخچه کوتهسنگی کابل»، وبسایت یوتیوب.]</ref> حاضرجواب، بدیههسرا و ارتجالگوی بود<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> و در قالب شعر به روش حکومت عبدالرحمن اعتراض میکرد.<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.]</ref> او با جنبش جوانان افغان و حلقۀ مترقی و آزادیخواه ارتباط داشت. بیبیسنگی در تاریخ معاصر [[افغانستان]] اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمنخان بود. شعرهای نیمه دوم زندگی او بیشتر رنگ عرفانی و دینی دارد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> لیسۀ مریم، در منطقۀ خیرخانۀ [[کابل]] و منطقۀ کوتهسنگی به نام این زن نامگذاری شده است.<ref>.[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 «تاریخچۀ کوتهسنگی کابل»، وبسایت یوتیوب.]</ref> | |||
بیبیسنگی، شاعری نامدار،<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وبسایت افغان جرمن.]</ref> ادیب، سخنور، استبدادستیز،<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Vi9obKzxjV0 .«تاریخچه کوتهسنگی کابل»، وبسایت یوتیوب.]</ref> حاضرجواب، بدیههسرا و ارتجالگوی بود<ref>[https://m.facebook.com/Afghanwomenofprominence/photos/a.1737118089944556/1826869207636110/?type=3&locale2=zh_CN .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.]</ref> و در قالب شعر به روش حکومت عبدالرحمن اعتراض میکرد.<ref>[http://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/olomi_n_yanan_namwar_afg_dar_tol_tarikh.pdf .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.]</ref> او با جنبش جوانان افغان و حلقۀ مترقی و آزادیخواه ارتباط داشت. بیبیسنگی در تاریخ معاصر [[افغانستان]] اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمنخان بود. شعرهای | |||
===فعالیتهای بیبیسنگی=== | ===فعالیتهای بیبیسنگی=== | ||
بیبیسنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمنخان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلمستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیتهای او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دستگیر و زندانی شود.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> | بیبیسنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمنخان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلمستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیتهای او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دستگیر و زندانی شود.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> سخنوری، آگاهی و دانش بیبیسنگی ترس را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و بههمین دلیل بهدستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.<ref>[https://jinhaagency1.com/fa/gzarsh/znan-afghanstan-dr-tarykh-hnr-w-rzmndgy-dst-bala-darnd-2-35088?page=8 «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.]</ref> در طول سه روز، سلولی از سنگ در منطقۀ «کوته-سنگی» امروز ساختند و بیبیسنگی را به آنجا انتقال دادند. او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ [[قرآن]] و تدریس تلاش داشت. بیبیسنگی در زمان حکومت حبیبالله فرزند امیرعبدالرحمن بهعنوان معلم دختران خانوادۀ شاهی مقرر شد و دختران حبیبالله را آموزش میداد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf شعور، «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> بیبیسنگی در مبارزات استقلالطلبانۀ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیۀ سلطنت امانالله خان پادشاه آزادیخواه حاضر شده و فیالبداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.<ref>. شعور، [http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> | ||
سخنوری، آگاهی و دانش بیبیسنگی ترس را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و بههمین دلیل بهدستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.<ref>[https://jinhaagency1.com/fa/gzarsh/znan-afghanstan-dr-tarykh-hnr-w-rzmndgy-dst-bala-darnd-2-35088?page=8 «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.]</ref> | |||
او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ [[قرآن]] و تدریس تلاش داشت. بیبیسنگی در زمان حکومت حبیبالله فرزند امیرعبدالرحمن بهعنوان معلم دختران خانوادۀ شاهی مقرر شد و دختران حبیبالله را آموزش میداد.<ref>[http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf شعور، «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> | |||
بیبیسنگی در مبارزات استقلالطلبانۀ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیۀ سلطنت امانالله خان پادشاه آزادیخواه حاضر شده و فیالبداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.<ref>. شعور، [http://www.afghan-dic.com:8080/Afg_especial/shoor_a_marefi_bibi_sangee.pdf «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.]</ref> | |||
==سیما سمر== | ==سیما سمر== | ||
سیما | سیما سمر، یکی از زنان تأثیرگذار در عرصه سیاست در افغانستان است.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/10/18/political-elite-female-10-influential-figures-in-afghan-politics/ شهیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، وبسایت خبرنامه.]</ref> او از زنان موفق و الهامبخش در افغانستان محسوب میشود. وی در 1335ش، در ولایت غزنی، ولسوالی جاغوری به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و هلمند گذراند. سیما در سن نوجوانی و در کلاس هفتم، بهدلیل تبعیض آشکار جنسیتی، قومیتی و مذهبی، انگیزۀ خدمات بشردوستانه را در خود پیدا کرد.<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13941001001021/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4-%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمانرشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس.]</ref> | ||
سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به [[کابل]] رفت و در رشتۀ پزشکی در دانشگاه کابل ادامۀ تحصیل داد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> او اولین دختر از قوم هزاره بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. سمر در 1986م از دانشکدۀ طب کابل فارغالتحصیل شد و به مناطقی با شرایط سخت و دوردست مأموریت یافت، اما بهدلیل عدم اطمینان از امنیت جانی، از رفتن به آن مناطق، سرباز زد و به زادگاه خود برگشته و خدمات صحی را آغاز کرد. پس از آنکه همسر او در دوران نظام کمونسیتی دستگیر شد، به کویتۀ پاکستان [[مهاجرت]] کرد و در شفاخانهای (بیمارستان) در بخش پناهندگان افغانستانی، مشغول به خدمت شد.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> | |||
سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به [[کابل]] رفت و در رشتۀ پزشکی در دانشگاه کابل ادامۀ تحصیل داد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> او اولین دختر از قوم هزاره بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. | |||
سمر در | سیما سمر زنان را رکن بنیادین جامعه و دارای کرامت انسانی برابر با مردان دانسته و جامعۀ بشری را بدون در نظر گرفتن جایگاه زن، بیمعنا میدانست. او، همچنین، از جمله دلایل خشونت علیه زنان افغان را، عدم آگاهی خود آنها، عدم دسترسی به مسائل بهداشتِ زنان در مورد باروری، فقر و عدم پشتیبانی مراجع عدلی (قضایی) از زنان میداند.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ.]</ref> هیئت داوران بنیاد آلترناتیو یا زندگی بهتر، کار سیما سمر در زمینۀ تأمین حقوق بشر در افغانستان را استقامت و فداکاری شجاعانه خوانده است.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> همچنین از او بهعنوان بانوی رؤیاهای نسل حاضر افغانستان، آموزگار نسل امروز و ستارۀ مدنیت یاد شده است.<ref>[https://old.chekad.tv/%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%DA%A9/ «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وبسایت چکاد.]</ref> او از معدود زنانی است که پستهای مهمی را در دولت و بیرون دولت افغانستان، تصاحب کرده است.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref> | ||
===مسئولیتهای سیما سمر | === مسئولیتهای سیما سمر === | ||
سیما سمر، در پی فعالیتهای داوطلبانه و خیرخواهانۀ خود در زمینههای گوناگون انسانی، در 2001م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا بهعنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> سمر در ژوئیه 2002م بهعنوان معاون لویجرگۀ اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند دهه جنگ و ناامنی و اولین وزیر زن هزارهتبار بود. سیما سمر، در وزارت تازهتأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملۀ کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است: | |||
سیما سمر، در پی فعالیتهای داوطلبانه و خیرخواهانۀ خود در زمینههای گوناگون انسانی، در 2001م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا بهعنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
سمر در ژوئیه 2002م بهعنوان معاون لویجرگۀ اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند دهه جنگ و ناامنی و اولین وزیر زن هزارهتبار بود. | |||
سیما سمر، در وزارت تازهتأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملۀ کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است: | |||
*فراهمکردن زمینة بازگشت زنان به وظایف دولتی؛ | *فراهمکردن زمینة بازگشت زنان به وظایف دولتی؛ | ||
| خط ۵۸: | خط ۲۹: | ||
*ایجاد مکتب (مدرسه) برای زنان متأهل؛ | *ایجاد مکتب (مدرسه) برای زنان متأهل؛ | ||
*تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژۀ زنان در سراسر کشور<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> و اختصاص 55 درصد از سهمیۀ نمایندگی در لویهجرگه، برای زنان.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ.]</ref> | *تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژۀ زنان در سراسر کشور<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> و اختصاص 55 درصد از سهمیۀ نمایندگی در لویهجرگه، برای زنان.<ref>[https://nimrokhmedia.com/wp-content/uploads/2020/11/Nimrokh-03_Compressed.pdf احمدی، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ.]</ref> | ||
سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از 1381ش تا 1398ش، بهعنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت و پس از آن بهعنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بینالملل ایفای وظیفه کرد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.]</ref> او در 1397ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجیگری صلح را بهدست آورد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.]</ref> همچنین در 1394ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.<ref>[https://www.hazarainternational.com/fa/?p=21795 «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وبسایت هزاره انترنشنال.]</ref> | |||
سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از 1381ش تا 1398ش، بهعنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت و پس از آن بهعنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بینالملل ایفای وظیفه کرد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.]</ref> | |||
او در 1397ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجیگری صلح را بهدست آورد.<ref>[https://forum.1roman.ir/threads/133066/#post-994633 «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.]</ref> همچنین در 1394ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.<ref>[https://www.hazarainternational.com/fa/?p=21795 «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وبسایت هزاره انترنشنال.]</ref> | |||
===فعالیتهای سیما سمر=== | ===فعالیتهای سیما سمر=== | ||
* '''ایجاد سازمان شهدا''': نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال 1989م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راهاندازی کند. وظیفۀ این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بیسرپرست تعریف شد. همچنین سمر به خدمترسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت [[خانواده]]، برنامهریزی خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتۀ پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمدهای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را بهسوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده کلینیک صحی، در قالب مؤسسۀ شهدا تأسیس کرد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال 1989م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راهاندازی کند. وظیفۀ این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بیسرپرست تعریف شد. | * '''تأسیس مکتب''': سیما سمر در دورۀ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانشآموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود 800 نفر در آن مشغول تحصیل بودند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> او همچنین 119 مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از 159 هزار دانشآموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانشآموزان، بیش از 52 درصد آنها، دختر بودند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> علاوهبر آن، در حدود 9027 معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ 49300 خانم نیز در دورههای سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و 376 دختر نیز از برنامههای زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تاکنون بیش از 4 میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات حقوق کودکان، حقوق زنان و حقوق بشر آموزشهای ابتدایی دیدهاند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | ||
* '''تأسیس مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد''': سیما سمر در 2010م مؤسسة تحصیلات عالی گوهرشاد را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزشهای عالی برای جوانان بهصورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا بهحال حدود 300 دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، 170 تن دختر هستند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
همچنین سمر به خدمترسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت [[خانواده]]، برنامهریزی خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتۀ پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمدهای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را بهسوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.<ref>[http://a420.blogfa.com/post/19 محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.]</ref> | * '''ایجاد مرکز توانمندسازی زنان''': سمر، در کنار مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بیبضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیمخانه در بامیان و غزنی تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیمخانه، یتیمان و زنان بیسرپرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایتهای مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | ||
سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده کلینیک صحی، در قالب مؤسسۀ شهدا تأسیس کرد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
سیما سمر در دورۀ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانشآموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود 800 نفر در آن مشغول تحصیل بودند.<ref>[http://jaghori1.blogfa.com/post/1720/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84-%D8%A2%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88-%D8%B4%D8%AF- مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.]</ref> | |||
او همچنین 119 مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از 159 هزار دانشآموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانشآموزان، بیش از 52 درصد آنها، دختر بودند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
علاوهبر آن، در حدود 9027 معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ 49300 خانم نیز در دورههای سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و 376 دختر نیز از برنامههای زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تاکنون بیش از 4 میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات حقوق کودکان، حقوق زنان و حقوق بشر آموزشهای ابتدایی دیدهاند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
سیما سمر در 2010م مؤسسة تحصیلات عالی گوهرشاد را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزشهای عالی برای جوانان بهصورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا بهحال حدود 300 دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، 170 تن دختر هستند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | |||
سمر، در کنار مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بیبضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیمخانه در بامیان و غزنی تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیمخانه، یتیمان و زنان بیسرپرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایتهای مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی | |||
===جوایز و افتخارات سیما سمر=== | ===جوایز و افتخارات سیما سمر=== | ||
سیما سمر بهدلیل خدمات فراوان در زمینۀ حقوق بشر بهویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در 2009م و 2010م نامزد دریافت جایزة صلح نوبل شد.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref> سمر بیش از 25 جایزۀ ملی و بینالمللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند: | سمر، بهخاطر تلاشهای خستگیناپذیر در زمینۀ حقوق بشر در سطح ملی و بینالمللی، در ماه می 2005م از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد بهعنوان گزارشگر ویژۀ حقوق بشر در سودان معرفی شد.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> سیما سمر بهدلیل خدمات فراوان در زمینۀ حقوق بشر بهویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در 2009م و 2010م نامزد دریافت جایزة صلح نوبل شد.<ref>[http://mirahimi.blogfa.com/post/380 «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.]</ref> سمر بیش از 25 جایزۀ ملی و بینالمللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند: | ||
#جایزۀ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در 1994م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛ | #جایزۀ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در 1994م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛ | ||
| خط ۹۷: | خط ۴۴: | ||
#جایزۀ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛ | #جایزۀ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛ | ||
#جایزۀ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | #جایزۀ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D9%85%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1.html ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.]</ref> | ||
==حبیبه سرابی== | ==حبیبه سرابی== | ||
حبیبه سرابی از [[قوم هزاره]] است که در 1337ش،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4606/33984/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%8C-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه]</ref> | حبیبه سرابی از [[قوم هزاره]] است که در 1337ش،<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/4606/33984/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%8C-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه]</ref> در ولایت بغلان متولد شد. پدر او اهل سراب<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی]</ref> از ولایت غزنی است که در خردسالی به مزارشریف مهاجرت کرده بود.<ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81 « زندگینامه هیأت مذاکره کننده صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک]</ref> حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورۀ دبیرستان را در کابل سپری کرد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref> وی در 1357ش وارد دانشگاه علوم طبی<ref>«[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه]</ref> [[کابل]] شد و در سال 1360ش در رشتۀ فارمسی (داروسازی) از این دانشگاه فارغالتحصیل شد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref> پس از آن، حبیبه با بورسیهای که از طرف سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد، ادامۀ تحصیلات خود را در رشتۀ هماتولوژی (خونشناسی) در هند به پایان رساند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی]</ref> | ||
حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورۀ دبیرستان را در کابل سپری کرد.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی]</ref> | |||
===فعالیتهای حبیبه سرابی=== | ===فعالیتهای حبیبه سرابی=== | ||
سرابی فعالیت علمی خود را از انستیتوت ملی لابراتواری طبی دانشگاه [[کابل]] آغار کرد. <ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> او تا قبل از حکومت اول طالبان، در دانشگاه علوم طبی کابل تدریس میکرد.<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه]</ref> او، همچنین بهمدت ده سال استاد انستیتوت (مؤسسه) آموزشهای متوسط پزشکی در کابل <ref>[https://hamsenfi.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF.html «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی].</ref> در بخشهای همتولوژی، مایکروبیالوژی و فارمکولوژی بود.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref> حبیبه در سال 1998م در انستیتوت آموزش افغان مشغول به آموزش شد. حبیبه پس از اوجگیری اعتراضات علیه حکومت وابسته به شوروی با جمعی از دانشجویان، اتحادیۀ دانشجویان معترض را تأسیس کرد و بهعنوان یکی از اعضای برجستۀ آن علیه نظام حاکم، فعالیت میکرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> سرابی در اردوگاههای مهاجرین در [[پاکستان]] دورههای آموزشی برگزار کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/36846 «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا].</ref> در زمان حاکمیت اول طالبان دورههای کوتاهمدت سوادآموزی را در کابل، جلالآباد و مزارشریف بهصورت مخفیانه راهاندازی کرد<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان]</ref> و یکی از فعالین در بخش حقوق زنان بود.<ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref> | |||
مهمترین مسؤلیتهای سرابی عبارتند از: | مهمترین مسؤلیتهای سرابی عبارتند از: | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۵۹: | ||
#معاون شورای عالی صلح در سال 2016م؛<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه]</ref> | #معاون شورای عالی صلح در سال 2016م؛<ref>[https://khabarnama.net/blog/1395/04/03/top-ten-afghan-ladies-who-made-history-in-afghanistan/ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه]</ref> | ||
#عضو تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه.<ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81 «زندگینامه هیأت مذاکرهکننده صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک]</ref> | #عضو تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه.<ref>[https://pajhwok.com/fa/2020/09/10/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%DB%8C%D8%A3%D8%AA-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%81 «زندگینامه هیأت مذاکرهکننده صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک]</ref> | ||
مهمترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است: | مهمترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است: | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۷۰: | ||
#مشارکت دادن زنان در اقتصاد، تجارت و پلیس.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی].</ref> | #مشارکت دادن زنان در اقتصاد، تجارت و پلیس.<ref>[https://equality.af/negotiates/4904-%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی].</ref> | ||
===افتخارات و | ===افتخارات و جوایز حبیبه سرابی=== | ||
ثبتشدن بیوگرافی حبیبه سرابی در مرکز بینالمللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رییس جمهور وقت بهدلیل تطبیق حاکمیت قانون در 1385ش دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامۀ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورۀ فعالیتهای خود بهدست آورده است.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> | ثبتشدن بیوگرافی حبیبه سرابی در مرکز بینالمللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رییس جمهور وقت بهدلیل تطبیق حاکمیت قانون در 1385ش دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامۀ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورۀ فعالیتهای خود بهدست آورده است.<ref>[https://www.awna.af/1395/10/19/%D9%86%D8%AE%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%9B-%DB%B1%DB%B0-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3/ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان].</ref> حبیبه سرابی علاوهبر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بینالمللی دریافت کرده که عبارت است از: | ||
حبیبه سرابی علاوهبر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بینالمللی دریافت کرده که عبارت است از: | |||
#دریافت جایزۀ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیتهای خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی در 2021م.<ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref> | #دریافت جایزۀ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیتهای خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی در 2021م.<ref>[https://shahed.news/2021/06/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد].</ref> | ||
| خط ۱۵۵: | خط ۸۲: | ||
شکردخت جعفری در 1356ش<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> در ولسوالی (شهرستان) سنگتخت از توابع ولایت دایکندی [[افغانستان]] متولد شد.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.]</ref> او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغالگران شوروی، شکردخت و خانوادۀ او مجبور به ترک زادگاه خود شده<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواریهای مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> و در ششسالگی همراه با [[خانواده]] به ایران [[مهاجرت]] کردند.<ref>[https://bsharat.com/1400/10/05/%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%da%a9%d8%b1%d8%af%d8%ae%d8%aa-%d8%ac%d8%b9%d9%81%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%b1%d8%b9-%d9%88-%d9%81%db%8c%d8%b2%db%8c%da%a9%d8%af/ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.]</ref> شکردخت با دریافت کارت اقامت در [[ایران]]، دورههای تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> | شکردخت جعفری در 1356ش<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/171970 شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> در ولسوالی (شهرستان) سنگتخت از توابع ولایت دایکندی [[افغانستان]] متولد شد.<ref>[https://www.khaama.com/persian/archives/95664 «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.]</ref> او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغالگران شوروی، شکردخت و خانوادۀ او مجبور به ترک زادگاه خود شده<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواریهای مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> و در ششسالگی همراه با [[خانواده]] به ایران [[مهاجرت]] کردند.<ref>[https://bsharat.com/1400/10/05/%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b4%da%a9%d8%b1%d8%af%d8%ae%d8%aa-%d8%ac%d8%b9%d9%81%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%b1%d8%b9-%d9%88-%d9%81%db%8c%d8%b2%db%8c%da%a9%d8%af/ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.]</ref> شکردخت با دریافت کارت اقامت در [[ایران]]، دورههای تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> | ||
شکردخت در 1375ش در رشتۀ تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی [[تهران]] شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی [[تبریز]] در 1379ش بهدست آورد.<ref>«[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A2%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86 معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی دایکندی.]</ref> او دورۀ کارشناسی ارشد را در رشتۀ فیزیک پزشکی، با بورسیهای که از طرف سازمان بینالمللی اتمی افغانستان در 1389ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.]</ref> و بهدلیل نتیجۀ عالی، موفق به دریافت بورسیۀ دکترا از این دانشگاه شد. او دورۀ دکترای خود را در مرکز فیزیک هستهای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.]</ref> | |||
شکردخت در 1375ش در رشتۀ تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی [[تهران]] شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی [[تبریز]] در 1379ش بهدست آورد.<ref>«[https://daikondi.blog.ir/1395/09/09/%D8%B4%DA%A9%D8%B1-%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%85%D8%A8%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A2%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86 معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی دایکندی.]</ref> | |||
او دورۀ کارشناسی ارشد را در رشتۀ فیزیک پزشکی، با بورسیهای که از طرف سازمان بینالمللی اتمی افغانستان در 1389ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=169333 «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.]</ref> و بهدلیل نتیجۀ عالی، موفق به دریافت بورسیۀ دکترا از این دانشگاه شد. او دورۀ دکترای خود را در مرکز فیزیک هستهای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.]</ref> | |||
===فعالیتهای علمی شکردخت جعفری=== | ===فعالیتهای علمی شکردخت جعفری=== | ||
جعفری در 1383ش همراه با همسر و فرزند خود به [[افغانستان]] بازگشت و در دانشگاه پزشکی [[کابل]] بهعنوان استادیار شروع به کار کرد.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام¬آوران افغانستان]</ref> او، اکنون بهعنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری [[انگلستان]] کار میکند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> | جعفری در 1383ش همراه با همسر و فرزند خود به [[افغانستان]] بازگشت و در دانشگاه پزشکی [[کابل]] بهعنوان استادیار شروع به کار کرد.<ref>[http://nam-awaran.blogfa.com/post/62 «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام¬آوران افغانستان]</ref> او، اکنون بهعنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری [[انگلستان]] کار میکند.<ref>[https://www.infomigrants.net/prs/post/21743/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.]</ref> مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، بهروزرسانی برنامۀ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورۀ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل دادهها، رهبری یک پروژۀ ملی برای ایجاد مرکز سرطانشناسی در 2008م از جمله فعالیتهای علمی شکردخت جعفری هستند.<ref>[https://farsi1.eu/mag/shekardokht-jafari/ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب¬سایت فارسی وان]</ref> | ||
مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، بهروزرسانی برنامۀ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورۀ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل دادهها، رهبری یک پروژۀ ملی برای ایجاد مرکز سرطانشناسی در 2008م از جمله فعالیتهای علمی شکردخت جعفری هستند.<ref>[https://farsi1.eu/mag/shekardokht-jafari/ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب¬سایت فارسی وان]</ref> | |||
از جمله مسئولیتهای شکردخت جعفری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | از جمله مسئولیتهای شکردخت جعفری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
نسخهٔ ۲۳ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۳۲
زنان موفق افغانستان؛ بانوان پیشگام در عرصههای علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان.
زنان موفق افغانستان علیرغم چالشها و محدودیتهای جنسیتی در این کشور، در عرصههای مختلف سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی به موفقیتهای چشمگیری دست یافتهاند. مواردی همچون مبارزات ضداستبدادی، فعالیتهای بشردوستانه، دستاوردهای علمی و تصدی مسئولیتهای مهم سیاسی از جمله جلوههای این موفقیتها محسوبشود که در زندگی زنان همچون سیما سمر، بیبیسنگی، حبیه سرابی و شکردخت جعفری دیدهشود. این زنان نه تنها در عرصههای تخصصی خود پیشگام بودهاند، بلکه با ایفای نقش بهعنوان عاملان تغییر، راه را برای نسلهای آینده هموار کردهاند. دستاوردهای آنان تأثیر ماندگاری در بازتعریف جایگاه زنان افغانستان داشته و الهامبخش حرکت به سوی برابری و پیشرفت در جامعه بوده است.
تعریف زنان موفق افغانستان
زنان موفق افغانستانی به زنانی اطلاق میشود که علیرغم چالشهای عمیق فرهنگی، اجتماعی و امنیتی، با تکیه بر دانش، خلاقیت و پایداری، در عرصههای علمی، سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی به دستاوردهای چشمگیر نائل آمدهاند. این زنان با حفظ هویت بومی و ارزشهای فرهنگی، مرزهای سنتی را درنوردیده و نقش مؤثری در توسعۀ جامعه داشتهاند. آنها با عبور از موانع ساختاری مانند محدودیتهای آموزشی، ناامنی و تبعیض سیستماتیک، الهامبخش نسلهای بعدی شدهاند.[۱]
بیبیسنگی
بیبیسنگی، در 1243ش در کابل متولد شد.[۲] پدر او، سنگیمحمد معروف به سنگی بابای غازی از سادات مورد احترام، عالم دینی و از فرماندهان مجاهدین ملی در جنگهای اول و دوم علیه انگلیس بود. مادر او سیدهآنا، از خاندان سیدعلی ترمذی بوده که در شرق افغانستان به پیر بابای بونیر و پیر بابای کنر معروف است.[۳] نام بیبیسنگی، مریم بوده و به بیبیسیده نیز مشهور است.[۴]
بیبیسنگی بعد از گذاراندن دورۀ ابتدایی، علوم عربی، فقه، صرف و نحو را فراگرفت و متون درسی ادبیات دری مانند گلستان سعدی، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را به حافظۀ خود سپرد.[۵] بیبیسنگی، در زمان حکومت عبدالرحمنخان با یکی از نوادگان عبدالله احرار، شیخ بزرگ طریقت نقشبندیه، ازدواج کرد. همسر بیبیسنگی که اهل فرهنگ و هنر بود در رشد شخصیت او اثر داشته است.[۶]
بیبیسنگی، شاعری نامدار،[۷] ادیب، سخنور، استبدادستیز،[۸] حاضرجواب، بدیههسرا و ارتجالگوی بود[۹] و در قالب شعر به روش حکومت عبدالرحمن اعتراض میکرد.[۱۰] او با جنبش جوانان افغان و حلقۀ مترقی و آزادیخواه ارتباط داشت. بیبیسنگی در تاریخ معاصر افغانستان اولین زنِ زندانی سیاسی در عهد عبدالرحمنخان بود. شعرهای نیمه دوم زندگی او بیشتر رنگ عرفانی و دینی دارد.[۱۱] لیسۀ مریم، در منطقۀ خیرخانۀ کابل و منطقۀ کوتهسنگی به نام این زن نامگذاری شده است.[۱۲]
فعالیتهای بیبیسنگی
بیبیسنگی در اوج حاکمیت عبدالرحمنخان با سرودن اشعار حماسی با عناوین ظلمستیزی و استبداد علیه پادشاه به حمایت از مردم معترض پرداخت. فعالیتهای او باعث شد، از سوی مأموران حکومت دستگیر و زندانی شود.[۱۳] سخنوری، آگاهی و دانش بیبیسنگی ترس را در دربار پادشاه ایجاد کرد تا مبادا زنان زندانی دیگر به تأثیر از شخصیت وی علیه دولت شورش کنند و بههمین دلیل بهدستور پادشاه در سلول انفرادی زندانی شد.[۱۴] در طول سه روز، سلولی از سنگ در منطقۀ «کوته-سنگی» امروز ساختند و بیبیسنگی را به آنجا انتقال دادند. او بعد از رهایی از زندان به تصوف و عرفان روی آورد و به حفظ قرآن و تدریس تلاش داشت. بیبیسنگی در زمان حکومت حبیبالله فرزند امیرعبدالرحمن بهعنوان معلم دختران خانوادۀ شاهی مقرر شد و دختران حبیبالله را آموزش میداد.[۱۵] بیبیسنگی در مبارزات استقلالطلبانۀ جوانان فعالیت داشت و در لحظات اولیۀ سلطنت امانالله خان پادشاه آزادیخواه حاضر شده و فیالبداهه اشعاری سرود و پادشاه را تشویق به تحصیل و استقلال سیاسی کشور کرد و مورد تمجید پادشاه و مردم قرار گرفت.[۱۶]
سیما سمر
سیما سمر، یکی از زنان تأثیرگذار در عرصه سیاست در افغانستان است.[۱۷] او از زنان موفق و الهامبخش در افغانستان محسوب میشود. وی در 1335ش، در ولایت غزنی، ولسوالی جاغوری به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و هلمند گذراند. سیما در سن نوجوانی و در کلاس هفتم، بهدلیل تبعیض آشکار جنسیتی، قومیتی و مذهبی، انگیزۀ خدمات بشردوستانه را در خود پیدا کرد.[۱۸]
سیما سمر پس از طی مراحل آموزش ابتدایی و متوسطه، به کابل رفت و در رشتۀ پزشکی در دانشگاه کابل ادامۀ تحصیل داد.[۱۹] او اولین دختر از قوم هزاره بود که به تحصیلات عالی راه یافته بود. سمر در 1986م از دانشکدۀ طب کابل فارغالتحصیل شد و به مناطقی با شرایط سخت و دوردست مأموریت یافت، اما بهدلیل عدم اطمینان از امنیت جانی، از رفتن به آن مناطق، سرباز زد و به زادگاه خود برگشته و خدمات صحی را آغاز کرد. پس از آنکه همسر او در دوران نظام کمونسیتی دستگیر شد، به کویتۀ پاکستان مهاجرت کرد و در شفاخانهای (بیمارستان) در بخش پناهندگان افغانستانی، مشغول به خدمت شد.[۲۰]
سیما سمر زنان را رکن بنیادین جامعه و دارای کرامت انسانی برابر با مردان دانسته و جامعۀ بشری را بدون در نظر گرفتن جایگاه زن، بیمعنا میدانست. او، همچنین، از جمله دلایل خشونت علیه زنان افغان را، عدم آگاهی خود آنها، عدم دسترسی به مسائل بهداشتِ زنان در مورد باروری، فقر و عدم پشتیبانی مراجع عدلی (قضایی) از زنان میداند.[۲۱] هیئت داوران بنیاد آلترناتیو یا زندگی بهتر، کار سیما سمر در زمینۀ تأمین حقوق بشر در افغانستان را استقامت و فداکاری شجاعانه خوانده است.[۲۲] همچنین از او بهعنوان بانوی رؤیاهای نسل حاضر افغانستان، آموزگار نسل امروز و ستارۀ مدنیت یاد شده است.[۲۳] او از معدود زنانی است که پستهای مهمی را در دولت و بیرون دولت افغانستان، تصاحب کرده است.[۲۴]
مسئولیتهای سیما سمر
سیما سمر، در پی فعالیتهای داوطلبانه و خیرخواهانۀ خود در زمینههای گوناگون انسانی، در 2001م در کنفرانس بن، برای استقرار نظام جدید در افغانستان، از سوی سازمان ملل دعوت شد تا بهعنوان یک فعال اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در تثبیت نظام جدید یاری رساند.[۲۵] سمر در ژوئیه 2002م بهعنوان معاون لویجرگۀ اضطراری در افغانستان انتخاب شد. او همچنین، اولین وزیر امور زنان در تاریخ افغانستان، پس از چند دهه جنگ و ناامنی و اولین وزیر زن هزارهتبار بود. سیما سمر، در وزارت تازهتأسیس امور زنان، خدمات مهمی را برای زنان محروم افغانستان آغاز کرد. از جملۀ کارهایی که او در این وزارتخانه انجام داد، شامل موارد زیر است:
- فراهمکردن زمینة بازگشت زنان به وظایف دولتی؛
- زمینهسازی برای بازگشایی مدارس برای دختران؛
- ایجاد آموزشگاههای سوادآموزی، گلدوزی و خیاطی در وزارت امور زنان؛
- ایجاد مکتب (مدرسه) برای زنان متأهل؛
- تأسیس مراکز مختلف خدماتی ویژۀ زنان در سراسر کشور[۲۶] و اختصاص 55 درصد از سهمیۀ نمایندگی در لویهجرگه، برای زنان.[۲۷]
سیما سمر پس از پایان کار در وزارت امور زنان، از 1381ش تا 1398ش، بهعنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خدمت و پس از آن بهعنوان وزیر دولت در امور صلح و روابط بینالملل ایفای وظیفه کرد.[۲۸] او در 1397ش، عضویت بورد عالی مشورتی دبیرکل سازمان ملل در امور میانجیگری صلح را بهدست آورد.[۲۹] همچنین در 1394ش، عنوان معاونت مجمع آسیا و اقیانوسیه (پاسیفیک) را احراز کرد.[۳۰]
فعالیتهای سیما سمر
- ایجاد سازمان شهدا: نیازهای شدید بهداشتی درمانی، سمر را مصمم کرد تا در سال 1989م، یک نهاد غیردولتی را با عنوان «سازمان شهدا» (Shuhada Organzaon) برای مهاجران افغانستان در کویته راهاندازی کند. وظیفۀ این نهاد، مراقبت از زنان و دختران افغان و نیز زنان بیسرپرست تعریف شد. همچنین سمر به خدمترسانی در امر تعلیم و تربیت، بهداشت خانواده، برنامهریزی خانوادگی، توانمندسازی زنان و دختران افغانستانی در داخل کشور و کویتۀ پاکستان و تربیت پرستار و قابله، نقش عمدهای ایفا کرد، اما نیازهای تحصیلی و پزشکی پناهندگان در کویته و هموطنان داخل کشور، فراتر از ظرفیت سازمان شهدا بود. این سطح از نیازها، سیما سمر را بهسوی تأسیس «انستیتوت ساینس» کشانید تا تعداد زیادی از جوانان مهاجر به تکمیل تحصیلات خود بپردازند.[۳۱] سمر، چهار شفاخانه (بیمارستان) در مناطق محروم افغانستان و ده کلینیک صحی، در قالب مؤسسۀ شهدا تأسیس کرد.[۳۲]
- تأسیس مکتب: سیما سمر در دورۀ اول تسلط طالبان، مکاتب زیرزمینی ایجاد کرد تا به آموزش دانشآموزان بپردازد. پس از استقرار دولت موقت، این مکاتب به دولت واگذار شد که حدود 800 نفر در آن مشغول تحصیل بودند.[۳۳] او همچنین 119 مکتب کوچک و بزرگ را ایجاد یا بازسازی کرد و بیش از 159 هزار دانشآموز دختر و پسر را آموزش داد که از مجموع دانشآموزان، بیش از 52 درصد آنها، دختر بودند.[۳۴] علاوهبر آن، در حدود 9027 معلم، در سازمان شهدا، آموزش دیدند؛ 49300 خانم نیز در دورههای سوادآموزی مراکز تحت مدیریت سیما سمر شرکت کرده و 376 دختر نیز از برنامههای زبان انگیسی و کامپیوتر بهره بردند. تاکنون بیش از 4 میلیون نفر از طریق سازمان شهدا، در موضوعات حقوق کودکان، حقوق زنان و حقوق بشر آموزشهای ابتدایی دیدهاند.[۳۵]
- تأسیس مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد: سیما سمر در 2010م مؤسسة تحصیلات عالی گوهرشاد را بنیان نهاد. این مؤسسه با هدف تسهیل آموزشهای عالی برای جوانان بهصورت غیرانتفاعی ایجاد شد که تا بهحال حدود 300 دانشجو را بورسیه کرده که در این میان، 170 تن دختر هستند.[۳۶]
- ایجاد مرکز توانمندسازی زنان: سمر، در کنار مؤسسۀ تحصیلات عالی گوهرشاد، مرکز توانمندسازی زنان را با هدف کمک به زنان و حمایت مالی دختران محصل بیبضاعت، ایجاد کرد. او همچنین، سه یتیمخانه در بامیان و غزنی تأسیس کرد. سیما سمر، از طریق این یتیمخانه، یتیمان و زنان بیسرپرست را مورد حمایت خود قرار داد و تعدادی از آنها را در اثر حمایتهای مالی و آموزشی، به دانشگاه فرستاد.[۳۷]
جوایز و افتخارات سیما سمر
سمر، بهخاطر تلاشهای خستگیناپذیر در زمینۀ حقوق بشر در سطح ملی و بینالمللی، در ماه می 2005م از سوی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد بهعنوان گزارشگر ویژۀ حقوق بشر در سودان معرفی شد.[۳۸] سیما سمر بهدلیل خدمات فراوان در زمینۀ حقوق بشر بهویژه در دفاع از حقوق زنان و کودکان، در 2009م و 2010م نامزد دریافت جایزة صلح نوبل شد.[۳۹] سمر بیش از 25 جایزۀ ملی و بینالمللی و تعدادی مدرک دکترای افتخاری از نهادهای مختلف جهان، دریافت کرده است؛ مانند:
- جایزۀ رهبری اجتماعی (Community Leadership)، در 1994م از طرف بنیاد “Roman Magsaysay”، در فیلیپین؛
- جایزۀ Voice of Courage، از کمیسون زنان برای زنان و اطفال مهاجر، در نیویورک؛
- جایزۀ «زنان برای صلح» توسط Together for Peace Foundation، در رم ایتالیا؛
- جایزۀ زندگی بهتر یا «نوبل آلترناتیو» صلح.[۴۰]
حبیبه سرابی
حبیبه سرابی از قوم هزاره است که در 1337ش،[۴۱] در ولایت بغلان متولد شد. پدر او اهل سراب[۴۲] از ولایت غزنی است که در خردسالی به مزارشریف مهاجرت کرده بود.[۴۳] حبیبه تحصیلات ابتدایی را در ولایت بغلان و سپس در ولایت کاپیسا به پایان رساند و دورۀ دبیرستان را در کابل سپری کرد.[۴۴] وی در 1357ش وارد دانشگاه علوم طبی[۴۵] کابل شد و در سال 1360ش در رشتۀ فارمسی (داروسازی) از این دانشگاه فارغالتحصیل شد.[۴۶] پس از آن، حبیبه با بورسیهای که از طرف سازمان بهداشت جهانی دریافت کرد، ادامۀ تحصیلات خود را در رشتۀ هماتولوژی (خونشناسی) در هند به پایان رساند.[۴۷]
فعالیتهای حبیبه سرابی
سرابی فعالیت علمی خود را از انستیتوت ملی لابراتواری طبی دانشگاه کابل آغار کرد. [۴۸] او تا قبل از حکومت اول طالبان، در دانشگاه علوم طبی کابل تدریس میکرد.[۴۹] او، همچنین بهمدت ده سال استاد انستیتوت (مؤسسه) آموزشهای متوسط پزشکی در کابل [۵۰] در بخشهای همتولوژی، مایکروبیالوژی و فارمکولوژی بود.[۵۱] حبیبه در سال 1998م در انستیتوت آموزش افغان مشغول به آموزش شد. حبیبه پس از اوجگیری اعتراضات علیه حکومت وابسته به شوروی با جمعی از دانشجویان، اتحادیۀ دانشجویان معترض را تأسیس کرد و بهعنوان یکی از اعضای برجستۀ آن علیه نظام حاکم، فعالیت میکرد.[۵۲] سرابی در اردوگاههای مهاجرین در پاکستان دورههای آموزشی برگزار کرد.[۵۳] در زمان حاکمیت اول طالبان دورههای کوتاهمدت سوادآموزی را در کابل، جلالآباد و مزارشریف بهصورت مخفیانه راهاندازی کرد[۵۴] و یکی از فعالین در بخش حقوق زنان بود.[۵۵]
مهمترین مسؤلیتهای سرابی عبارتند از:
- اشتراک در کنفرانس بن در سال 1380ش؛[۵۶]
- وزیر امور زنان در دولت انتقالی در سال 1381 تا 1383ش؛[۵۷]
- والی بامیان در زمان حکومت حامد کرزی از سال 1384ش تا 1392ش؛[۵۸]
- مشاور دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی، در امور زنان و جوانان؛[۵۹]
- معاون شورای عالی صلح در سال 2016م؛[۶۰]
- عضو تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در دوحه.[۶۱]
مهمترین دستاوردهای سرابی چنین بیان شده است:
- ایجاد برنامۀ درازمدت در حمایت از حقوق زنان برای بهبود وضعیت زندگی آنها؛[۶۲]
- آموزش جندر (تساوی حقوق زن و مرد) در وزارت امور زنان؛
- توسعۀ آموزش جندر در سطح وزارتخانهها و ولایات مراکز انکشافی زنان؛
- ایجاد بخشهای جندر در وزارتخانههای مهم کشور؛
- داشتن برنامه مدون در رابطه با خشونت علیه زنان و اجرای آن برنامهها؛
- عضو گروه تطبیق کنوانسیون منع هرگونه تبعیض علیه زنان؛
- فعالیتهای آموزشی در رابطه با تعلیم و تربیت دختران در بامیان؛
- مشارکت دادن زنان در اقتصاد، تجارت و پلیس.[۶۳]
افتخارات و جوایز حبیبه سرابی
ثبتشدن بیوگرافی حبیبه سرابی در مرکز بینالمللی بیوگرافی کمبریج در لندن، دریافت مدال «ملالی» از سوی حامد کرزی رییس جمهور وقت بهدلیل تطبیق حاکمیت قانون در 1385ش دریافت مدال «کمندر» از سوی دولت فرانسه و دریافت لقب «قهرمان محیط زیست» از سوی ماهنامۀ تایمز از جمله افتخاراتی است که حبیبه سرابی در دورۀ فعالیتهای خود بهدست آورده است.[۶۴] حبیبه سرابی علاوهبر افتخارات و دستاوردها، جوایزی را از نهادهای بینالمللی دریافت کرده که عبارت است از:
- دریافت جایزۀ سیمون از طرف دولت فرانسه به پاس فعالیتهای خانم سرابی در رابطه با حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی در 2021م.[۶۵]
- کسب جایزۀ صلح جهانی ادارۀ انکشافی سازمان ملل، اِن پیس (N-peace awards) بهدلیل تلاش در زمینۀ توانمندی زنان، حکومتداری خوب، ارزشدادن به حقوق بشر و تأمین صلح، در 2016م که توسط نهاد توسعهای سازمان ملل در تایلند به او اهدا شد.[۶۶]
- جایزۀ نهاد رامون مگسیسی مشهور به جایزه صلح نوبل آسیا،[۶۷] بهدلیل فعالیت در زمینۀ دفاع از حقوق زنان و ترویج آموزش در یک محیط جنگزده که تغییرات اجتماعی سودمندی ایجاد کرده بود.[۶۸]
- کسب جایزۀ «Prestigious Ramon Magsaysay» در 2013م، بهدلیل فعالیت در زمینۀ آموزش دختران و حکومتداری خوب؛ [۶۹]
- دریافت جایزۀ Jason از Children Squer ایالت اوماهای امریکا.[۷۰]
شکردخت جعفری
شکردخت جعفری در 1356ش[۷۱] در ولسوالی (شهرستان) سنگتخت از توابع ولایت دایکندی افغانستان متولد شد.[۷۲] او آموزش ابتدایی را نزد پدر خود فراگرفت. با خیزش مردم افغانستان علیه اشغالگران شوروی، شکردخت و خانوادۀ او مجبور به ترک زادگاه خود شده[۷۳] و در ششسالگی همراه با خانواده به ایران مهاجرت کردند.[۷۴] شکردخت با دریافت کارت اقامت در ایران، دورههای تحصیلی خود را در مدارس ایران به پایان رساند.[۷۵]
شکردخت در 1375ش در رشتۀ تکنولوژی رادیولوژی، ابتدا وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شده و سپس لیسانس خود را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز در 1379ش بهدست آورد.[۷۶] او دورۀ کارشناسی ارشد را در رشتۀ فیزیک پزشکی، با بورسیهای که از طرف سازمان بینالمللی اتمی افغانستان در 1389ش دریافت کرده بود، در بریتانیا گذراند[۷۷] و بهدلیل نتیجۀ عالی، موفق به دریافت بورسیۀ دکترا از این دانشگاه شد. او دورۀ دکترای خود را در مرکز فیزیک هستهای و تشعشع دانشگاه ساری بریتانیا به اتمام رساند.[۷۸]
فعالیتهای علمی شکردخت جعفری
جعفری در 1383ش همراه با همسر و فرزند خود به افغانستان بازگشت و در دانشگاه پزشکی کابل بهعنوان استادیار شروع به کار کرد.[۷۹] او، اکنون بهعنوان پژوهشگر و استادیار در دانشگاه ساری انگلستان کار میکند.[۸۰] مدرن کردن وسایل قدیمی تشخیص تشعشع، بهروزرسانی برنامۀ درسی رادیولوژی، تدوین یک دورۀ آموزشی جهت آموزش کارکنان و دانشجویان رادیولوژی بیمارستان برای کار با تجهیزات و تجزیه و تحلیل دادهها، رهبری یک پروژۀ ملی برای ایجاد مرکز سرطانشناسی در 2008م از جمله فعالیتهای علمی شکردخت جعفری هستند.[۸۱]
از جمله مسئولیتهای شکردخت جعفری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نمایندگی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در کمیسیون مستقل انرژی اتمی کشور؛[۸۲]
- سوپروایزری بخش رادیولوژی بیمارستان فرانسوی کودکان در کابل؛[۸۳]
- از مؤسسین کمیسیون مستقل انرژی اتمی افغانستان؛
- مسئول پروژۀ تأسیس مرکز رادیوتراپی در دانشگاه طبی کابل با همکاری سازمان بینالمللی انرژی اتمی از 1387ش تا میزان (مهر)1391ش؛
- کسب تأییدیۀ سازمان بینالمللی انرژی اتمی برای ساخت دو پروژۀ مرکز رادیولوژی و براکیتراپی؛[۸۴]
- فعالیت در بخش رادیولوژی بیمارستانهای بنیاد آغاخان.[۸۵]
اختراعات شکردخت جعفری
- اختراع دستگاه دوزسنج ثبت تشعشعات پرتودرمانی سرطان؛ این دستگاه دوزسنج که با استفاده از مهرههای ساده شیشهای ساخته شده، میتواند میزان اشعۀ دریافتی بیماران سرطانی در زمان رادیوتراپی را با دقت بسیار بالا و در بازۀ زمانی مناسب اندازهگیری کند.[۸۶]
- اختراع سیستم اندازهگیری سهبُعدی دوز اشعه برای درمان سرطان؛ این سیستم سهبُعدی دوزسنج با قرار گرفتن داخل بدن بیمار سرطانی مقدار دقیق تشعشع دریافتی بدن بیمار را ثبت کرده و پزشکان با خواندن آن میتوانند میزان اشعۀ دریافتی بدن بیمار را بسنجند. [۸۷]
جوایز و افتخارات شکردخت جعفری
شکردخت جعفری، برندۀ جایزۀ زنان در نوآوری 2016م بریتانیا در میان 1600 شرکتکننده از کشورهای مختلف[۸۸] بود که بهدلیل ارائۀ روش جدید پرتودرمانی برای بیماران سرطانی آن را دریافت کرد. [۸۹]
پانویس
- ↑ «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وبسایت روایت.
- ↑ .«بیبیسنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) میگویند؟»، وبسایت ماریادارو.
- ↑ .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.
- ↑ .«مختصات افغانستان»، وبسایت قاموس کبیر.
- ↑ .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.
- ↑ .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان
- ↑ .علومی، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وبسایت افغان جرمن.
- ↑ .«تاریخچه کوتهسنگی کابل»، وبسایت یوتیوب.
- ↑ .«زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور» صفحۀ فیسبوک زنان پیشگام افغانستان.
- ↑ .علومی، «زنان افغانستان در تاریخ و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.
- ↑ .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.
- ↑ .«تاریخچۀ کوتهسنگی کابل»، وبسایت یوتیوب.
- ↑ .شعور، «مریم یا (بیبیسنگی) شیرزن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.
- ↑ «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی.
- ↑ شعور، «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.
- ↑ . شعور، «بیبیسنگی شیر زن مبارز و سخنور»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان.
- ↑ شهیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، وبسایت خبرنامه.
- ↑ «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمانرشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
- ↑ احمدی، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ.
- ↑ مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
- ↑ «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وبسایت چکاد.
- ↑ «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.
- ↑ احمدی، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ.
- ↑ «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.
- ↑ «بیوگرافی سیما سمر»، انجمن یکرمان.
- ↑ «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وبسایت هزاره انترنشنال.
- ↑ محبی، «بیوگرامی مختصر داکتر سیما سمر»، وبلاگ عصیان.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ مومنزاده، «سیما سمر برنده جایزه زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی.
- ↑ ماهوره، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی.
- ↑ «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه
- ↑ «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی
- ↑ « زندگینامه هیأت مذاکره کننده صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک
- ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی
- ↑ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه
- ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی
- ↑ «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
- ↑ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه
- ↑ «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی.
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
- ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
- ↑ «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
- ↑ «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاعرسانی افغانستان
- ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
- ↑ «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه
- ↑ «زندگینامه هیأت مذاکرهکننده صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
- ↑ «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی.
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
- ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
- ↑ «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3)احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی.
- ↑ « حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد.
- ↑ «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تاثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان
- ↑ شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه پرس فارسی.
- ↑ «شکردخت جعفری: از دشواریهای مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
- ↑ «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت.
- ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
- ↑ «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی دایکندی.
- ↑ «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»،، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.
- ↑ «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام آوران افغانستان.
- ↑ «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نام¬آوران افغانستان
- ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجر نیوز.
- ↑ «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وب¬سایت فارسی وان
- ↑ «شکردخت جعفری: از دشواری های مهاجرت تا کارنامه درخشان علمی»، مهاجرنیوز.
- ↑ «شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس .
- ↑ «معرفی و بیوگرافی شکر دخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکرآب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاع¬رسانی ولایت دایکندی.
- ↑ «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامه¬پرس.
- ↑ «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاع¬رسانی افغانستان.
- ↑ «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا.
- ↑ «از ساخت گردنبد تا ابداع وسیلهی پرتو درمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان.
منابع
- احمدی، فاطمه، «سیما سمر: به مردان میگویم که زنانه کار کنند»، وبسایت هفتهنامه نیمرخ، تاریخ انتشار: 2 میزان 1396ش.
- «از ساخت گردنبند تا ابداع وسیلۀ پرتودرمانی»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: 11 مهر 1396ش.
- «از کارنامه موفق سیما سمر در مراسمی باشکوه تجلیل به عمل آمد»، وبسایت چکاد، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1398ش.
- «اولین والی زن افغانستان موفق به کسب جایزه صلح شد»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: 12 فوریه 2017م.
- «بانوان تاریخساز؛ 10 زن افغان که اولینها در عرصههای کاری خود بودهاند»، وبسایت خبرنامه، تاریخ درج مطلب: 3 تیر 1395ش.
- «بررسی شخصیت نامزدها و معاونین، حبیبه سرابی»، شبکه اطلاعرسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 23 بهمن 1392.
- «بیبیسنگی کیست؟ و چرا در کابل یک منطقه را (کوته سنگی) میگویند؟»، وبسایت ماریادارو، تاریخ بازدید: 11 فروردین 1401 ش.
- «بیوگرافی سیما سمر، انجمن یکرمان»، تاریخ درج مطلب: 24 سپتامبر 2020م. «داکتر سیما سمر معاون مجمع آسیا و اقیانوسه شد»، وبسایت هزاره انترنشنال، تاریخ بازدید: 22 بهمن 1401ش.
- «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(3) احمد ضیا مسعود، حبیبه سرابی»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: 17 فوریه 2014م.
- «تاریخچه کوتهسنگی کابل»، یوتیوب، تاریخ بازدید: 12 فروردین 1401 ش.
- «حبیبه سرابی کیست؟»، خبرگزاری شاهد، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش.
- «حبیبه سرابی: زنان باید اعتماد به نفس را در وجود خود تقویت کنند»، خبرگزاری تساوی، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1393ش.
- «زنان افغانستان در تاریخ هنر و رزمندگی دست بالا دارند»، خبرگزاری جینها اجنسی، تاریخ بازدید: 12 فروردین 1401 ش.
- «زنان پیشگام افغانستان، بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور»، صفحۀ فیسبوک زنانپیشگام افغانستان، تاریخ بازدید: 12 فروردین 1401 ش.
- «زنان موفق افغانستان؛ از بانوی خلبان تا وزیر زن افغانستانی»، وبسایت روایت، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ش.
- «زندگینامه حبیبه سرابی، بانوی سیاستمدار افغان»، وبسایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: 24 دی 1399ش.
- «زندگینامه شکردخت جعفری مخترع و فیزیکدان پزشکی هزاره»، وبسایت بشارت، تاریخ درج مطلب: 9 آذر 1395ش.
- «زندگینامه هیأت مذاکرهکنندۀ صلح بین افغانها»، آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: 10 سپتامبر 2020م.
- «سیما سمر بار دیگر نامزد جایزه صلح نوبل شد»، وبلاگ می رحیمی، تاریخ درج مطلب: 10 مهر 1389ش.
- شعور، اسدالله، «بیبیسنگی شیرزن مبارز و سخنور، نشر شده»، وبسایت دیکشنری آنلاین افغان، تاریخ درج مطلب: 13/6/2020م.
- «شکردخت جعفری از دایکندی تا لندن؛ سفر دشوار زنِ زندگیساز افغان»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: 6 دسامبر 2016م.
- «شکردخت جعفری از دشواریهای مهاجرت تا کارنامۀ درخشان علمی»، مهاجر نیوز، تاریخ درج مطلب: 24 دسامبر 2019م.
- «شکردخت جعفری دومین اختراع پزشکی خود را ثبت کرد»، شبکه اطلاعرسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 4 دی 1400ش.
- «شکردخت جعفری را بیشتر بشناسیم»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 10 آذر 1395ش.
- «شکردخت جعفری، مخترع افغان دومین اختراع خود را ثبت کرد»، خبرگزاری خامهپرس، تاریخ درج مطلب: 25 دسامبر 2021م.
- شهیر، علیشیر، «نخبگان سیاسی زن؛ 10 چهرة تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، تاریخ درج مطلب: 18 اسفند 1395ش.
- «شیوه ابداعی دانشجوی افغان برای درمان سرطان»، وبلاگ نامآوران افغانستان، تاریخ بازدید: 20 اسفند 1401ش.
- علومی، ناهید، «مشارکت زنان نامدار در حماسه و تاریخ افغانستان»، وبسایت افغان جرمن، تاریخ درج مطلب: 20/5/2021م.
- «قصه شکردخت جعفری؛ قصه زنانی که دنیا را تغییر دادند»، وبسایت فارسی وان، تاریخ بازدید: 12 اسفند 1401ش.
- «گفتگو با دکتر حبیبه سرابی، وزیر امور زنان افغانستان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: فروردین 1382ش.
- «ماجرای تحریف شخصیت سمر به سلمانرشدی افغانستان، طبیبی که شاگردش دیپلمات شد، وزیری که دفتر کار نداشت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 7 دی 1394ش.
- ماهوره، ثریا، «بیوگرافی سیما سمر پزشک و فعال حقوق بشر»، وبسایت همصنفی، تاریخ درج مطلب: 7 تیر 1398ش.
- محبی، نورعلی، «بیوگرافی مختصر داکتر سیما سمر، وبلاگ عصیان»، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1392ش.
- .«مختصات افغانستان»، وبسایت قاموس کبیر، تاریخ بازدید: 11 فروردین 1401 ش.
- «معرفی و بیوگرافی شکردخت جعفری دختری از ولایت دایکندی، مبتکر آب و روشنایی برای درمان سرطان»، پایگاه اطلاعرسانی دایکندی، تاریخ درج مطلب: 9 آذر 1395ش.
- مؤمنزاده، «سیما سمر برندۀ جایزۀ زندگی بهتر یا الترنابیو شد»، وبلاگ جاغوری یک، تاریخ درج مطلب: 6 مهر 1391ش.
- «نخبگان سیاسی زن؛ ۱۰ چهره تأثیرگذار بر سیاست افغانستان»، خبرگزاری بانوان افغانستان، تاریخ درج مطلب: 19 دی 1395ش.