پرش به محتوا

پیش‌نویس:سید عباس موسوی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''سید عباس موسوی؛'''</big> عالم دین و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان.  
[[پرونده:سید عباس موسوی (8).jpg|جایگزین=سید عباس موسوی|بندانگشتی|سید عباس موسوی]]{{درشت|'''سید عباس موسوی؛'''}} عالم دین و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان.
سید عباس موسوی، روحانی [[شیعه]] لبنانی و از مؤسسان و دومین دبیرکل [[حزب‌الله لبنان]] بود که در حوزه‌های علمیه [[لبنان]] و نجف پرورش پیدا کرد. او با الهام از مکتب [[عاشورا]] و الگوگیری از [[انقلاب اسلامی|انقلاب اسلامی ایران]]، در تأسیس [[مقاومت لبنان|مقاومت اسلامی لبنان]] و ترویج اندیشهٔ مبارزه با نظام سلطه و اشغال‌گری [[صهیونیسم]]، نقشی مهم داشت. سبک زندگی مبارزاتی وی الگوی نسل جدید نیروهای [[محور مقاومت]] در برابر آمریکا و [[اسرائیل]] است.


سید عباس موسوی، روحانی شیعه لبنانی و از مؤسسان و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود که در حوزه‌های علمیه لبنان و نجف پرورش پیدا کرد. او با الهام از مکتب عاشورا و الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران، در تأسیس مقاومت اسلامی لبنان و ترویج اندیشۀ مبارزه با نظام سلطه و اشغال‌گری صهیونیسم، نقشی مهم داشت. سبک زندگی مبارزاتی وی الگوی نسل جدید نیروهای محور مقاومت در برابر آمریکا و اسرائیل است.  
==تولد و کودکی سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی در ۲۶ اکتبر ۱۹۵۲م در شهر «نبی‌شیث» از توابع «بعلبک» لبنان در خانواده‌ای مذهبی و خوشنام به دنیا آمد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.</ref> خانوادهٔ او بعد از مدتی به ناحیهٔ «شیاح»، در حومهٔ جنوبی بیروت رفتند و در همسایگی یک [[مسجد]] اقامت کردند.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص11.</ref>


==تولد و کودکی==
==تحصیلات سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی در ۱۹۶۶م در شهر صور با [[امام موسی صدر]] آشنا شد و به خواست او تحصیلات دینی خود را در حوزهٔ علمیه صور آغاز کرد. در ۱۹۶۷م به حوزهٔ علمیه نجف رفت و نزد استادان بزرگ آن حوزه به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی به مجالس درس سید ابوالقاسم خویی و سید محمدباقر صدر می‌رفت و با سید محمد باقر صدر روابط نزدیک فکری و سیاسی برقرار کرد. وی در۱۹۷۷م برای شرکت در مراسم [[عاشورا]] به لبنان برگشت، اما نیروهای «حزب بعث» عراق چندین بار منزل وی در نجف را محاصره و بازرسی کردند و قصد دستگیری او را داشتند. او بعد از مدتی به‌علت فشارهای مداوم پلیس عراق، برای همیشه به [[لبنان]] بازگشت.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/05/11/108840/دبیر-کل-سابق-حزب-الله-لبنان-که-بود «دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>


سیدعباس موسوی در ۲۶ اکتبر ۱۹۵۲م در شهر «نبی‌شیث» از توابع «بعلبک» لبنان در خانواده‌ای مذهبی و خوشنام به دنیا آمد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.</ref> خانوادۀ او بعد از مدتی به ناحيۀ «شياح»، در حومۀجنوبي بيروت رفتند و در همسايگي یک مسجد اقامت كردند.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص11.</ref>]
==ازدواج سیدعباس موسوی==
[[پرونده:سید عباس موسوی (6).jpg|جایگزین=سید عباس موسوی-همسرش سیده سُهام الموسوی|بندانگشتی|سید عباس موسوی و همسرش سیده سُهام الموسوی]]
سید عباس موسوی در ۱۹۶۶م هنگامی که در حوزهٔ علمیه صور مغشول تحصیل بود با «ز» ازدواج کرد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص20.</ref> به نظر محققان سبک زندگی این زوج، نماد یک خانوادهٔ موفق و همدل [[مسلمان]] است؛ آنها با هم به نجف رفتند، با هم تحصیل کردند و در بازگشت به لبنان در کنار هم به تبلیغ [[دین]] و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونی پرداختند و در آخر نیز در کنار هم و در یک‌زمان به [[شهادت]] رسیدند.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/591164/ام-یاسر «ام یاسر»، قدس آنلاین.]</ref>


==تحصیلات==
==ویژگی‌های شخصیتی و تربیتی سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی انسان متدین، باهوش، باتقوا، متین، شجاع، فروتن، فداکار، ولایت‌مدار و در کار و تحصیل خود بسیار جدی بود؛<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص67-70.</ref> همچنین وی بسیار مهربان و خانواده‌دوست بود، به‌ویژه به همسر خود احترام زیادی می‌گذاشت به‌طوری که همیشه به او می‌گفت: زن زیبا نعمت است، اما همسر صالح گنجینه‌ای گران‌قیمت است که باید قدر آن را دانست. روحیهٔ ظلم‌ستیزی و ضد اسرائیلی دیگر ویژگی بارز وی محسوب می‌شود. وی در سخنرانی‌های متعدد با اشاره به وحدت [[شیعه]] و سنتی بر مقابله با اسرائیل به‌عنوان فتنهٔ بزرگ تأکید می‌کرد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/11/27/1002295/%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA%D8%B4-%D8%A2%D9%82%D8%A7-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF-%DA%A9%D9%85%D8%B1%D9%85-%D8%B4% «مردی که بعد از شهادتش آقا فرمودند کمرم شکست»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>


سیدعباس موسوی در ۱۹۶۶م در شهر صور با امام موسی صدر آشنا شد و به خواست او تحصیلات دینی خود را در حوزۀ علمیه صور آغاز کرد. در ۱۹۶۷م به حوزۀ علمیه نجف رفت و نزد استادان بزرگ آن حوزه به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی به مجالس درس سید ابوالقاسم خویی و سید محمدباقر صدر می‌رفت و با سید محمد باقر صدر روابط نزدیک فکری و سیاسی برقرار کرد. وی در۱۹۷۷م برای شرکت در مراسم عاشورا به لبنان برگشت، اما نیروهای «حزب بعث» عراق چندین بار منزل وی در نجف را محاصره و بازرسی کردند و قصد دستگیری او را داشتند. او بعد از مدتی به‌علت فشارهای مداوم پلیس عراق، برای همیشه به لبنان بازگشت.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/05/11/108840/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF «دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم.] </ref>
==خاستگاه اندیشه‌ای و تربیتی سیدعباس موسوی==
===۱. محیط خانواده===
والدین سید عباس موسوی از سادات نیک‌نام منطقه، بسیار مذهبی و دوست‌دار [[اهل‌بیت]] [[حضرت محمد|پیامبر]] بودند. نام فرزند خود را به‌دلیل علاقهٔ زیاد به اباالفضل و مکتب [[عاشورا]]، «عباس» گذاشتند تا روحیهٔ فداکاری در راه ارزش‌های دینی را در تربیت و اندیشهٔ او پرورش دهند. شایستگی‌های درونی و این فضای معنوی خانوادگی، بر جامعه‌پذیری دینی و تکوین ذهن و شخصیت مذهبی سیدعباس اثر معنادار گذاشت.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10-16</ref>


'''ازدواج'''
===۲. محیط فرهنگی و مذهبی===
محیط زندگی سید عباس موسوی در دوران کودکی و نوجوانی، محیط مذهبی و فرهنگی بود؛ انس همیشگی او با [[مسجد|مساجد]] به‌ویژه مسجد [[امام حسین]] در شیاح و شرکت در مجالس مذهبی به‌خصوص آیین [[عزاداری]] [[ماه محرم|محرم]] آگاهی‌های دینی و پویایی سیاسی و اجتماعی زودرسی را در او شکوفا کرد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.</ref>


سیدعباس موسوی در ۱۹۶۶م هنگامی که در حوزۀ علمیه صور مغشول تحصیل بود با «سیده سُهام الموسوی» ازدواج کرد.[4] به نظر محققان سبک زندگی این زوج، نماد یک خانوادۀ موفق و همدل مسلمان است؛ آنها با هم به نجف رفتند، با هم تحصیل کردند و در بازگشت به لبنان در کنار هم به تبلیغ دین و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونی پرداختند و در آخر نیز در کنار هم و در یک‌زمان به شهادت رسیدند.[5]
===۳. آشنایی با امام موسی صدر===
[[پرونده:سید عباس موسوی (7).jpg|جایگزین=امام موسی صدر|بندانگشتی|امام موسی صدر]]
آشنایی با [[امام موسی صدر]] در تحول سیر زندگی و اندیشهٔ وی اثر عمیق گذاشت. این آشنایی زمینه‌ساز ورود وی به تحصیلات دینی در لبنان و عراق شد.<ref>«روایت سیدحسن نصرالله از شهید محمد باقر صدر»، وب‌سایت ایمنا.</ref>


'''ویژگی‌های شخصیتی و تربیتی'''
===۴. محیط تحصیلی===
پژوهشگران محیط آموزشی صور و نجف را در رشد تربیتی سید عباس موسوی مؤثر می‌دانند.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص15.</ref> وی در نجف با دفتر محمدباقر صدر، فقیه و عالم دینی برجسته و نظریه‌پرداز جهان [[اسلام]] ارتباط تنگاتنگ داشت و نگاه‌های وی دربارهٔ عدالت اجتماعی و لزوم مبارزه با ظلم، استبداد و استعمار، در این ارتباط شکل گرفت.<ref>«شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف..»، 1387ش، ص30.</ref>


سیدعباس موسوی انسان متدین، باهوش، باتقوا، متین، شجاع، فروتن، فداکار، ولایت‌مدار و در کار و تحصیل خود بسیار جدی بود؛[6] همچنین وی بسیار مهربان و خانواده‌دوست بود، به‌ویژه به همسر خود احترام زیادی می‌گذاشت به‌طوری که همیشه به او می‌گفت: زن زیبا نعمت است، اما همسر صالح گنجینه‌ای گران‌قیمت است که باید قدر آن را دانست. روحیۀ ظلم‌ستیزی و ضد اسرائیلی دیگر ویژگی بارز وی محسوب می‌شود. وی در سخنرانی‌های متعدد با اشاره به وحدت شیعه و سنتی بر مقابله با اسرائیل به‌عنوان فتنۀ بزرگ تأکید می‌کرد.[7]
===۵. اثرپذیری از اندیشه‌های امام خمینی===
سید عباس موسوی هنگام تحصیل در نجف، از طریق کتاب‌ها و اعلامیه‌های عربی [[امام خمینی]]، با بیت او ارتباط برقرار کرده و با اندیشه‌های دینی و مبارزاتی وی آشنا شده بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی، سیدعباس در ۱۹۷۹م به ایران سفر کرد تا از نزدیک با افکار امام خمینی آشنا شود. کارشناسان معتقدند که وی با اثرپذیری از اندیشهٔ امام خمینی، مسیر مباره با [[صهیونیسم]] را دنبال کرده و به بنیانگذاری مقاومت اسلامی در [[لبنان]] همت گماشت. او در لبنان از [[انقلاب اسلامی]] و بنیانگذار آن سخت دفاع می‌کرد و در این راه سخن شهید محمدباقر صدر را عملی کرد که گفته بود «در امام خمینی ذوب شوید، همانگونه که در [[اسلام]] ذوب شده‌اید».<ref>[https://www.irna.ir/news/83674935/درباره-عباس-موسوی «درباره عباس موسوی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> امام خمینی نیز در ۲۰ بهمن ۱۳۶۶ش برای سید عباس موسوی در امور حسبیه و شرعیه اجازه‌نامه صادر کرد.<ref>[http://emam.com/posts/view/3975/%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AD%D8% امام خمینی، صحیفه امام، ج20، ص 469، وب‌سایت جامع امام خمینی.]</ref>


'''خاستگاه اندیشه‌ای و تربیتی'''
==اهمیت و جایگاه سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی به دلیل نقش مهم در مبارزه با استبداد داخلی، ارتقای جایگاه [[شیعیان]]، نقش محوری در تأسیس مقاومت لبنان و ترویج اندیشهٔ مبارزه با استکبار و صهیونیسم، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخودار است.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.</ref> وی با همکاری چهره‌های برجستهٔ اسلامی و با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران، جریان فکری و گروه‌های سیاسی و نظامی در لبنان را بسیج و سامان‌دهی کرد و متأثر از ادبیات و اندیشهٔ عاشورایی ابتدا در مقابل استبداد داخلی این کشور ایستاد و سپس در ایجاد مقاومت اسلامی در برابر نظام سلطه و اشغال‌گری نقش برجسته ایفا کرد.<ref>نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص321-325.</ref>


'''1. محیط خانواده'''
==زمینه‌های فکری سیدعباس موسوی==
کشور لبنان که سید عباس موسوی در آن رشد کرد بر اساس نظام سهم‌بندی دینی و طایفه‌ای دولت-ملت‌سازی شده و جامعه‌ای که با آن پیوند اجتماعی داشت، جامعهٔ شیعی بود که تا قبل از دههٔ ۱۹۷۰ش، در ابعاد مختلف از محروم‌ترین اقشار لبنان بوده است؛ ۵۰درصد شیعیان لبنان در آن زمان بی‌سواد بودند و بیشتر آنها به کارگری و کشاورزی اشتغال داشتند.<ref>الاستراجیه العسکریه الاسرائیله ضد حماس و حزب‌الله، 1388ش، ص219</ref> همچنین این گروه مذهبی تحت آزار دولت عثمانی و فئودال‌های منطقه بود و در دوران تحت‌الحمایگی استعمار فرانسه و دولت‌های استقلال نیز مورد حمایت قرار نگرفت و همیشه دور از رونق اقتصادی و اصلاحات سیاسی و فرهنگی قرار داشت. این زمینهٔ تاریخی و اجتماعی سیدعباس را به مبارزه برای تأمین عدالت اجتماعی وادار کرد.<ref>الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیه، 2006م، ج2، ص396.</ref> اشغال [[فلسطین]] توسط [[اسرائیل]] نیز تأثیرات گوناگونی در ابعاد مختلف روی [[لبنان]] و سبک زندگی [[شیعه|شیعیان]] گذاشت<ref>سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1384ش، ص194.</ref> به‌ویژه شکست کشورهای عربی در جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷م در مقابل اسرائیل، برای سید عباس موسوی بسیار دردناک بود و باعث شد که وی در سن نوجوانی به پایگاه‌های آموزشی مبارزان فلسطین پیوست.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص11.</ref>


والدین سیدعباس موسوی از سادات نیک‌نام منطقه، بسیار مذهبی و دوست‌دار اهل‌بیت پیامبر بودند. نام فرزند خود را به‌دلیل علاقۀ زیاد به اباالفضل‌ و مکتب عاشورا، «عباس» گذاشتند تا روحیۀ فداکاری در راه ارزش‌های دینی را در تربیت و اندیشۀ او پرورش دهند. شایستگی‌های درونی و این فضای معنوی خانوادگی، بر جامعه‌پذیری دینی و تکوین ذهن و شخصیت مذهبی سیدعباس اثر معنادار گذاشت.[8]
==فعالیت‌های فرهنگی سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی پس از بازگشت از عراق به لبنان در ۱۹۷۹م در بعلبک مدرسه‌ای با عنوان «امام منتظر» تأسیس کرد<ref>[https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/65159/سید_عباس__موسوی «سیدعباس موسوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> و همسر وی «ام‌یاسر» نیز حوزه‌ای با نام «الزهراء» برای تحصیل بانوان تشکیل داد.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/591164/ام-یاسر «ام یاسر»، قدس آنلاین.]</ref> وی همچنین «تجمع علماء المسلمین» را برای هماهنگی بیشتر میان روحانیان لبنانی بنیان گذاشت. تربیت مبلغان پرتوان برای دفاع در برابر [[تهاجم فرهنگی]]؛ هدایت نسل نوجوان و جوان به‌سوی تعالیم اصیل اسلامی و مصونیت آنان در برابر انحرافات عقیدتی و اخلاقی؛ زنده‌کردن ارزش‌های دینی میان شیعیان لبنان به‌ویژه بقاع و بعلبک و ایجاد تحرک و نشاط اجتماعی‌سیاسی میان [[مسلمانان]] به‌خصوص [[شیعیان]]، در برابر تهدیدهای دشمنان و حفظ هویت دینی از اهداف مهم فعالیت‌های فرهنگی وی بود.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص21.</ref>سیدعباس در نشست‌های مهمی که دربارهٔ [[فلسطین]] و همبستگی [[مسلمانان]] در کشورهای مختلف منعقد می‌شد نیز حضوری مداوم و فعال داشت.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص60.</ref>


'''2. محیط فرهنگی و مذهبی'''
==فعالیت‌های سیاسی سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی از نوجوانی علاقه به کمک به مردم فلسطین داشت و به سوریه رفت تا آموزش‌های نظامی را فرا بگیرد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص12.</ref> بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در ۱۹۸۲م نیروهای مقاومت را برای مبارزه با اسرائیل سازمان داد و این رخداد زمینهٔ تشکیل [[حزب‌الله لبنان]] را فراهم کرد. وی در ۱۹۸۴م پس از کنار رفتن صبحی طفیلی، به‌عنوان دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان برگزیده شد و نخسین نشانه‌های قدرت‌گیری این حزب به‌عنوان مهم‌ترین رکن مقاومت اسلامی در زمان راهبری وی آشکار شد.<ref>[https://inn.ir/news/article/43752/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D «سیدعباس موسوی و تأسیس هسته‌های مقاومت در لبنان»، ایران آنلاین.]</ref>


محیط زندگی سیدعباس در دوران کودکی و نوجوانی، محیط مذهبی و فرهنگی بود؛ انس هميشگي او با مساجد به‌ویژه مسجد امام حسين در شياح و شركت در مجالس مذهبی به‌خصوص آیین عزاداري محرم آگاهی‌های دینی و پويايي سياسي و اجتماعي زودرسي را در او شكوفا كرد.[9]
==دیدگاه‌های سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی معتقد بود که توکل به خداوند رمز پیروزی مسلمانان است. وی با ذکر نمونه‌هایی از [[توکل]] به خدا در سیرهٔ پیامبر اسلام در هجرت از مکه به مدینه و بنیانگذاری حکومت اسلامی و سیرهٔ امام خمینی در مبارزه با استبداد و استکبار، نقش توکل در زندگی را به‌صورت عینی نشان می‌داد. وی رژیم صهیونیستی را یک سازمان جعلی می‌دانست که ابتدا توسط بریتانیا در راستای اهداف استعماری در منطقهٔ استراتژیک [[خاورمیانه]] به وجود آمد و سپس آمریکا برای ایجاد اختلاف میان مسلمانان و تحقق اهداف سلطه‌گری خود از آن حمایت کرد. او معتقد بود که یگانه راه مقابله با اهداف سلطهٔ غرب و اشغال‌گری [[صهیونیسم|اسرائیل]]، مقاومت است.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص55-59.</ref>


'''3. آشنایی با امام موسی صدر'''
==دست‌آوردهای سیدعباس موسوی==
سید عباس موسوی از کسانی بود که با الگوگیری از سیرهٔ مبارزاتی [[امام موسی صدر]] و آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران، فرهنگ سازندگی و خدمت صادقانه به مردم را در لبنان نهادینه کرد و در گسترش اندیشهٔ مقاومت اسلامی نقش مهمی داشت.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص18-20.</ref> همچنین وی مناسبات حزب‌الله را بعد از تشکیل آن با تمام طرف‌های داخلی لبنانی و کشورهای حامی مقاومت از جمله جمهوری اسلامی ایران و سوریه به‌گونهٔ استراتژیک و مبتنی بر منطق سیاست دینی تنظیم کرد و در خدمت رسالت اصلی آن یعنی مبارزه علیه صهیونیست‌ها قرار داد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص56.</ref>


آشنایی با امام موسی صدر در تحول سیر زندگی و اندیشۀ وی اثر عمیق گذاشت. این آشنایی زمینه‌ساز ورود وی به تحصیلات دینی در لبنان و عراق شد.[10]  
==ارتباط سیدعباس موسوی با شخصیت‌های مبارز==
سیدعباس موسوی از طریق فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و نظامی، به شبکهٔ ارتباطی بزرگی پیوسته بود و با برجسته‌ترین رهبران اسلامی و مبارز در جهان دیدار می‌کرد.<ref>گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص60.</ref> کارشناسان دیدار تاریخی او و «عبدالعلی مزاری» دبیرکل «حزب وحدت اسلامی افغانستان» در [[تهران]] را از جمله مقاطع مهم حیات سیاسی دو جریان شیعی لبنان و افغانستان دانسته‌اند.<ref>[https://farsnews.ir/Jamalsajjadi/1727529897503575758/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D8%AF%D8%BA%D8%AF%D8%BA%D9%87-%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B سجادی، «افغانستان؛ دغدغه همیشگی شهید سیدحسن نصرالله»، خبرگزاری فارس.]</ref>


'''4. محیط تحصیلی'''
==ترور سید عباس موسوی==
[[پرونده:سید عباس موسوی (2).jpg|جایگزین=بقایای ماشین حامل شهید موسوی و خانواده اش|بندانگشتی|بقایای ماشین حامل شهید موسوی و خانواده اش]]
سید عباس موسوی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م برای شرکت در مراسم سالگرد «شیخ راغب حرب» به روستای «جبشیت» سفر کرد. او پس از شرکت در مراسم و ایراد سخنرانی به سمت [[بیروت]] در حرکت بود که بالگردهای رژیم صهیونی به کاروان اتومبیل‌های وی حمله کردند و سیدعباس، فرزند و همسر او را به [[شهادت]] رساندند.<ref>قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۸۵–۸۶</ref> در پی این ترور، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در پیامی، سید عباس موسوی را عالی‌قدر و شجاع و با اخلاص و هوشمند توصیف کرد و وی را فردی دانست که علم را با عمل و گفتار را با صدق و فداکاری را با درایت توأم کرده بود.<ref>[https://defapress.ir/fa/news/655904/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D8%A7-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7% «روند مبارزات سیدعباس موسوی از عراق تا لبنان»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref>


پژوهشگران محیط آموزشی صور و نجف را در رشد تربیتی سیدعباس موسوی مؤثر می‌دانند.[11] وی در نجف با دفتر محمدباقر صدر، فقیه و عالم دینی برجسته و نظریه‌پرداز جهان اسلام ارتباط تنگاتنگ داشت و نگاه‌های وی دربارۀ عدالت  اجتماعی و لزوم مبارزه با ظلم، استبداد و استعمار، در این ارتباط شکل گرفت.[12]
==تصویرپردازی از سیدعباس موسوی==
[[پرونده:سید عباس موسوی (1).jpg|جایگزین=پوستر فیلم زندگی خوب مرگ خوب|بندانگشتی|پوستر فیلم زندگی خوب مرگ خوب]]
فیلم مستند به نام «زندگی خوب، مرگ خوب؛» به کارگردانی مرتضی شعبانی، سبک زندگی خانوادگی سید عباس موسوی را نشان می‌دهد که با «ام‌یاسر» در نجف آغاز می‌شود و همراه او در «تفاحتا» پایان می‌یابد. این مستند، مبانی دینیِ حیات اجتماعی و سیاسی یک مبارز را نشان می‌دهد که چگونه بین زندگی مبارزاتی و خانوادگی خود بر اساس آموزه‌های اسلامی جمع می‌کند و به‌عنوان الگوی خانوادهٔ [[مسلمان]]، به نسل‌های آینده معرفی می‌شود.<ref>[https://www.aparat.com/v/n63prk1 «مستند سیاسی | زندگی خوب، مرگ خوب؛ (شهید سیدعباس موسوی)»، وب‌سایت آپارات؛ «مستند زندگی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت عقیق.]</ref> سریال «الغالبون ۲» نیز زندگی سید عباس موسوی را از زمان رهبری حزب‌الله لبنان و نقش او در عملیات‌های مقاومت و در نهایت شهادت وی را به تصویر می‌کشید.<ref>[https://www.isna.ir/news/1402092719251/پخش-فصل-دوم-از-سریال-لبنانی-از-صداوسیما «پخش فصل دوم از سریال لبنانی از صداوسیما»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>این سریال نخستین بار در رمضان ۱۳۹۲ش از شبکه المنار و با دوبلهٔ فارسی در [[رمضان]] ۱۳۹۳ش از شبکه آی‌فیلم تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شد.<ref>[https://www.jamaran.news/بخش-جی-پلاس-70/1544949-چند-سطری-از-زندگی-سید-عباس-موسوی «چند سطری از زندگی سیدعباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران.]</ref> همچنین سرود حماسی سیدعباس<ref>[https://sound.tebyan.net/Play/54897/سید-عباس-موسوی «سیدعباس موسوی»، وب‌سایت تبیان.]</ref> و نمایش رادیویی «درد من، درد تو» بر اساس [[زندگی]] وی در رادیو معارف صدای جمهوری اسلامی ایران ساخته و پخش شده است.<ref>[https://old.aviny.com/VOICE/Namayeshradioei/darde-man/darde-man.aspx «نمایش رادیویی درد من درد تو بر اساس زندگی شهید سیدعباس موسوی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت جامع فرهنگی و مذهبی شهید آوینی.]</ref>


'''5. اثرپذیری از اندیشه‌های امام خمینی'''
دومین جلد از مجموعهٔ چهارده‌جلدی «زبر الحدید»، که توسط فاطمه مصلح‌زاده نوشته شده و به زبان‌های [[زبان عربی|عربی]] و انگلیسی منتشر شده است، به سید عباس موسوی اختصاص دارد.<ref>[https://www.ibna.ir/news/134728/آقای-شهيدان-مقاومت-شهيد-سيد-عباس-موسوی «آقای شهیدان مقاومت؛ شهید سید عباس موسوی»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> کتاب «زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان) دربارهٔ شخصیت و مبارزات وی را نیز غلام‌رضا گلی زواره در ۱۳۹۴ش نوشته است.<ref>[http://pajuhesh.irc.ir/product/book/show.text/id/1557/order/6 زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، وب‌سایت ادارۀ کل پژوهش‌های اسلامی رسانه.]</ref>گروه مجلات شاهد میز یک شماره از ماهنامهٔ «شاهد یاران» را با عنوان «زیتون سرخ» به سید عباس موسوی اختصاص داده است.<ref>«[https://www.jamaran.news/بخش-جی-پلاس-70/1544949-چند-سطری-از-زندگی-سید-عباس-موسوی چند سطری از زندگی سیدعباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران.]</ref>


سیدعباس موسوی هنگام تحصیل در نجف، از طریق کتاب‌ها و اعلامیه‌های عربی امام خمینی، با بیت او ارتباط برقرار کرده و با اندیشه‌های دینی و مبارزاتی وی آشنا شده بود.[13] بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی، سیدعباس در 1979م به ایران سفر کرد تا از نزدیک با افکار امام خمینی آشنا شود. کارشناسان معتقدند که وی با اثرپذیری از اندیشۀ امام خمینی، مسیر مباره با صهیونیسم را دنبال کرده و به بنیانگذاری مقاومت اسلامی در لبنان همت گماشت. او در لبنان از انقلاب اسلامی و بنیانگذار آن سخت دفاع می‌کرد و در این راه سخن شهید محمدباقر صدر را عملی کرد که گفته بود «در امام خمینی ذوب شوید، همانگونه که در اسلام ذوب شده‌اید».[14] امام خميني نیز در 20 بهمن 1366ش براي سيد عباس موسوي در امور حسبيه و شرعيه اجازه‌نامه صادر کرد.[15]
==مناجات‌نامهٔ سید عباس موسوی==
سیدعباس موسوی، یک مناجات‌نامهٔ تأثیرگذار نوشته است که در آن جهان‌بینی توحیدی و اندیشهٔ مباراتی وی بر مبنای مکتب [[عاشورا]] منعکس شده است. وی در این مناجات‌نامه از خداوند نوع خاصی از [[شهادت]] را طلب می‌کند که به‌صورت دقیق همان‌گونه شهید می‌شود. فرازهایی از این [[مناجات‌نویسی|مناجات]] را برای آشنایی نسل جدید با تفکر مبارازتی وی، در ورودی مزار سید عباس موسوی کاشی‌کاری کرده‌اند.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/418002/%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8% «دعای دبیرکل سابق حزب‌الله درمورد نوع شهادت»، وب‌سایت روزنامۀ مشرق.]</ref>


'''اهمیت و جایگاه'''
==پانویس==
{{پانویس}}


سیدعباس موسوی به‌دلیل نقش مهم در مبارزه با استبداد داخلی، ارتقای جایگاه شیعیان، نقش محوری در تأسیس مقاومت لبنان و ترویج اندیشۀ مبارزه با استکبار و صهیونیسم، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخودار است.[16] وی با همکاری چهره‌های برجستۀ اسلامی و با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران، جریان‌ فکری و گروه‌های سیاسی و نظامی در لبنان را بسیج و سامان‌دهی کرد و متأثر از ادبیات و اندیشۀ عاشورایی ابتدا در مقابل استبداد داخلی این کشور ایستاد و سپس در ایجاد مقاومت اسلامی در برابر نظام سلطه و اشغال‌گری نقش برجسته ایفا کرد.[17]
==منابع==
{{آغاز منابع}}
* «آقای شهیدان مقاومت؛ شهید سید عباس موسوی»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ش.
* الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیه، دمشق، مرکز العربی للدراسات الاستراتیجیه، ۲۰۰۶م.
* الاستراجیه العسکریه الاسرائیله ضد حماس و حزب‌الله، ترجمهٔ دکتر عدنان ابوعامر، بیروت، باحث للدراسات الفلسطینیه و استراتیجیه، ۱۳۸۸ش.
* امام خمینی، سیدروح‌الله، صحیفهٔ امام، وب‌سایت جامع امام خمینی، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
* «ام‌یاسر»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ش.
* «پخش فصل دوم از سریال لبنانی از صداوسیما»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۴۰۲ش.
* «چند سطری از زندگی سید عباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران، تاریخ درج مطلب: ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ش.
* «دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۹۲ش.
* «دربارهٔ عباس موسوی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ش.
* «دعای دبیرکل سابق حزب‌الله درمورد نوع شهادت»، وب‌سایت روزنامهٔ مشرق، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۴ش.
* «روایت سیدحسن نصرالله از شهید محمد باقر صدر»، وب‌سایت ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ش.
* «روند مبارزات سیدعباس موسوی از عراق تا لبنان»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۵ فروردین ۱۴۰۳ش.
* زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، وب‌سایت ادارهٔ کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
* سجادی، سیدجمال‌الدین، «افغانستان؛ دغدغه همیشگی شهید سیدحسن نصرالله»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ مهر ۱۴۰۳ش.
* «سیدعباس موسوی و تأسیس هسته‌های مقاومت در لبنان»، ایران آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
* «سیدعباس موسوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۴۰۳ش.
* «سیدعباس موسوی»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
* «شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف..»، مجلهٔ یاران، ویژه‌نامهٔ پاسداشت شهید سیدعباس موسوی، شمارهٔ ۴۰، ۱۳۸۷ش، ص۳۰.
* سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمهٔ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، ۱۳۸۴ش.
* «شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف»، مجلهٔ یاران، ویژه‌نامهٔ پاسداشت شهید سیدعباس موسی، شمارهٔ ۴۰، ۱۳۸۷ش.
* قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط‌مشی، گذشته و آیندهٔ آن، ترجمهٔ محمدمهدی شریعت‌مداری، تهران، اطلاعات، ۱۳۹۳ش.
* گلی زواره، غلام‌رضا، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، قم، دفتر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۸ش.
* «مردی که بعد از شهادتش آقا فرمودند کمرم شکست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
* «مستند سیاسی | زندگی خوب، مرگ خوب؛ (شهید سیدعباس موسوی)»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش؛
* «مستند زندگی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت عقیق، تاریخ درج مطلب: ۵ اسفند ۱۳۹۲ش.
* «نمایش رادیویی درد من درد تو بر اساس زندگی شهید سیدعباس موسوی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت جامع فرهنگی و مذهبی شهید آوینی، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
* نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی‌اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
{{پایان منابع}}


'''زمینه‌ها'''
{{لبنان-افقی}}


کشور لبنان که سیدعباس موسوی در آن رشد کرد بر اساس نظام سهم‌بندی دینی و طایفه‌ای دولت-ملت‌سازی شده و جامعه‌ای که با آن پیوند اجتماعی داشت، جامعۀ شیعی بود که تا قبل از دهۀ 1970ش، در ابعاد مختلف از محروم‌ترین اقشار لبنان بوده است؛ 50درصد شیعیان لبنان در آن زمان بی‌سواد بودند و بیشتر آنها به کارگری و کشاورزی اشتغال داشتند.[18] همچنین این گروه مذهبی تحت آزار دولت عثمانی و فئودال‌های منطقه بود و در دوران تحت‌الحمایگی استعمار فرانسه و دولت‌های استقلال نیز مورد حمایت قرار نگرفت و همیشه دور از رونق اقتصادی و اصلاحات سیاسی و فرهنگی قرار داشت. این زمینۀ تاریخی و اجتماعی سیدعباس را به مبارزه برای تأمین عدالت اجتماعی وادار کرد.[19] اشغال فلسطین توسط اسرائیل نیز تأثیرات گوناگونی در ابعاد مختلف روی لبنان و سبک زندگی شیعیان گذاشت[20] به‌ویژه شكست کشورهای عربی در جنگ شش‌روزه 1967م در مقابل اسرائیل، براي سیدعباس موسوی بسیار دردناک بود و باعث شد که وی در سن نوجوانی به پايگاه‌هاي آموزشي مبارزان فلسطین پیوست.[21]
[[رده:اهالی لبنان]]
 
[[رده:درگذشتگان بر اثر ترور]]
'''فعالیت‌های فرهنگی'''
[[رده:روحانیان شیعه]]
 
[[رده:زادگان لبنان]]
سیدعباس موسوی پس از بازگشت از عراق به لبنان در 1979م در بعلبک مدرسه‌ای با عنوان «امام منتظر» تأسیس کرد[22] و همسر وی «ام‌یاسر» نیز حوزه‌ای با نام «الزهراء» برای تحصیل بانوان تشکیل داد.[23] وی همچنین «تجمع علماء المسلمین» را برای هماهنگی بیشتر میان روحانیان لبنانی بنیان گذاشت. تربیت مبلغان پرتوان برای دفاع در برابر تهاجم فرهنگی؛ هدایت نسل نوجوان و جوان به‌سوی تعالیم اصیل اسلامی و مصونیت آنان در برابر انحرافات عقیدتی و اخلاقی؛ زنده‌کردن ارزش‌های دینی میان شیعیان لبنان به‌ویژه بقاع و بعلبک و ایجاد تحرک و نشاط اجتماعی‌سیاسی میان مسلمانان به‌خصوص شیعیان، در برابر تهدیدهای دشمنان و حفظ هویت دینی از اهداف مهم فعالیت‌های فرهنگی وی بود.[24] سیدعباس در نشست‌های مهمی که دربارۀ فلسطین و همبستگی مسلمانان در کشورهای مختلف منعقد می‌شد نیز حضوری مداوم و فعال داشت.[25]
[[رده:سیاست‌مداران اهل لبنان]]
 
'''فعالیت‌های سیاسی'''
 
سیدعباس موسوی از نوجوانی علاقه به کمک به مردم فلسطین داشت و به سوریه رفت تا آموزش‌های نظامی را فرا بگیرد.[26] بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در 1982م نیروهای مقاومت را برای مبارزه با اسرائیل سازمان داد و این رخداد زمینۀ ‌تشکیل حزب‌الله لبنان را فراهم کرد. وی در 1984م پس از کنار رفتن صبحی طفیلی، به‌عنوان دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان برگزیده شد و نخسین نشانه‌های قدرت‌گیری این حزب به‌عنوان مهم‌ترین رکن مقاومت اسلامی در زمان راهبری وی آشکار شد.[27]
 
'''دیدگاه‌ها'''
 
سیدعباس موسوی معتقد بود که توکل به خداوند رمز پيروزي مسلمانان است. وی با ذکر نمونه‌هایی از توکل به خدا در سیرۀ پیامبر اسلام در هجرت از مکه به مدینه و بنیانگذاری حکومت اسلامی و سیرۀ امام خمینی در مبارزه با استبداد و استکبار، نقش توکل در زندگی را به‌صورت عینی نشان می‌داد. وی رژیم صهیونیستی را یک سازمان جعلی می‌دانست که ابتدا توسط بریتانیا در راستای اهداف استعماری در منطقۀ استراتژیک خاورمیانه به وجود آمد و سپس آمریکا برای ایجاد اختلاف میان مسلمانان و تحقق اهداف سلطه‌گری خود از آن حمایت کرد. او معتقد بود که یگانه راه مقابله با اهداف سلطۀ غرب و اشغال‌گری اسرائیل، مقاومت است.[28]
 
'''دست‌آوردها'''
 
سیدعباس موسوی از کسانی بود که با الگوگیری از سیرۀ مبارزاتی امام موسی صدر و آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران، فرهنگ سازندگی و خدمت صادقانه به مردم را در لبنان نهادینه کرد و در گسترش اندیشۀ مقاومت اسلامی نقش مهمی داشت.[29] همچنین وی مناسبات حزب‌الله را بعد از تشکیل آن با تمام طرف‌های داخلی لبنانی و کشورهای حامی مقاومت از جمله جمهوری اسلامی ایران و سوریه به‌گونۀ استراتژیک و مبتنی بر منطق سیاست دینی تنظیم کرد و در خدمت رسالت اصلی آن یعنی مبارزه علیه صهیونیست‌ها قرار داد.[30]
 
'''ارتباط با شخصیت‌های مبارز'''
 
سیدعباس موسوی از طریق فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و نظامی، به شبکۀ ارتباطی بزرگی پیوسته بود و با برجسته‌ترین رهبران اسلامی و مبارز در جهان دیدار می‌کرد.[31] کارشناسان دیدار تاریخی او و «عبدالعلی مزاری» دبیرکل «حزب وحدت اسلامی افغانستان» در تهران را از جمله مقاطع مهم‌ حیات سیاسی دو جریان شیعی لبنان و افغانستان دانسته‌اند.[32]  
 
'''ترور سیدعباس موسوی'''
 
سیدعباس موسوی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م برای شرکت در مراسم سالگرد «شیخ راغب حرب» به روستای «جبشیت» سفر کرد. او پس از شرکت در مراسم و ایراد سخنرانی به سمت بیروت در حرکت بود که بالگردهای رژیم صهیونی به کاروان اتومبیل‌های وی حمله کردند و سیدعباس، فرزند و همسر او را به شهادت رساندند.[33] در پی این ترور، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در پیامی، سیدعباس موسوی را عالی‌قدر و شجاع و با اخلاص و هوشمند توصیف کرد و وی را فردی دانست که علم را با عمل و گفتار را با صدق و فداکاری را با درایت توأم کرده بود. [34]
 
'''تصویرپردازی'''
 
فیلم مستند به نام «زندگی خوب، مرگ خوب؛» به کارگردانی مرتضی شعبانی، سبک زندگی خانوادگی سیدعباس موسوی را نشان می‌دهد که با «ام‌یاسر» در نجف آغاز می‌شود و همراه او در «تفاحتا» پایان می‌یابد. این مستند، مبانی دینیِ حیات اجتماعی و سیاسی یک مبارز را نشان می‌دهد که چگونه بین زندگی مبارزاتی و خانوادگی خود بر اساس آموزه‌های اسلامی جمع می‌کند و به‌عنوان الگوی خانوادۀ مسلمان، به نسل‌های آینده معرفی می‌شود.[35] سریال «الغالبون ۲» نیز زندگی سیدعباس موسوی را از زمان رهبری حزب‌الله لبنان و نقش او در عملیات‌های مقاومت و در نهایت شهادت وی را به تصویر می‌کشید.[36] این سریال نخستین بار در رمضان ۱۳۹۲ش از شبکه المنار و با دوبلۀ فارسی در رمضان ۱۳۹۳ش از شبکه آی‌فیلم تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شد. [37] همچنین سرود حماسی سیدعباس[38] و نمایش رادیویی «درد من، درد تو» بر اساس زندگی وی در رادیو معارف صدای جمهوری اسلامی ایران ساخته و پخش شده است.[39]
 
دومين جلد از مجموعۀ چهارده‌جلدی «زبر الحديد»، که توسط فاطمه مصلح‌زاده نوشته شده و به زبان‌های عربی و انگليسی منتشر شده است، به سيد عباس موسوی اختصاص دارد.[40] کتاب «زندگي و مبارزات شهيد سيد عباس موسوي (دبيركل حزب‌الله لبنان) دربارۀ شخصیت و مبارزات وی را نیز غلام‌رضا گلی زواره در 1394ش نوشته است.[41] گروه مجلات شاهد میز یک شماره از ماهنامۀ «شاهد یاران» را با عنوان «زیتون سرخ» به سیدعباس موسوی اختصاص داده است.[42]  
 
'''مناجات‌نامۀ سیدعباس موسوی'''
 
سيدعباس موسوي، یک مناجات‌نامۀ تأثیرگذار نوشته است که در آن جهان‌بینی توحیدی و اندیشۀ مباراتی وی بر مبنای مکتب عاشوار منعکس شده است. وی در این مناجات‌نامه از خداوند نوع خاصي از شهادت را طلب مي‌کند که به‌صورت دقیق همان‌گونه شهید می‌شود. فرازهايي از اين مناجات را برای آشنایی نسل جدید با تفکر مبارازتی وی، در ورودی مزار سیدعباس موسوی کاشی‌کاری کرده‌اند.[43]
 
'''منابع'''
 
«آقای شهيدان مقاومت؛ شهيد سيد عباس موسوی»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ش.
 
الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیه، دمشق، مرکز العربی للدراسات الاستراتیجیه، 2006م.
 
الاستراجیه العسکریه الاسرائیله ضد حماس و حزب‌الله، ترجمۀ دکتر عدنان ابوعامر، بیروت، باحث للدراسات الفلسطینیه و استراتیجیه، 1388ش.
 
امام خمینی، سیدروح‌الله، صحيفۀ امام، وب‌سایت جامع امام خمینی، تاریخ بازدید: 14 آبان 1403ش.
 
«ام‌یاسر»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند 1396ش.
 
«پخش فصل دوم از سریال لبنانی از صداوسیما»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 27 آذر 1402ش.
 
«چند سطری از زندگی سید عباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب الله لبنان»، پایگاه خبری جماران، تاریخ درج مطلب: 24 اسفند 1400ش.
 
«دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۹۲ش.
 
«دربارۀ عباس موسوی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ش.
 
«دعای دبیرکل سابق حزب‌الله درمورد نوع شهادت»، وب‌سایت روزنامۀ مشرق، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۴ش.
 
«روایت سیدحسن نصرالله از شهید محمد باقر صدر»، وب‌سایت ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ش.
 
«روند مبارزات سیدعباس موسوی از عراق تا لبنان»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۵ فروردين ۱۴۰۳ش.
 
زندگي و مبارزات شهيد سيدعباس موسوی (دبيركل حزب‌الله لبنان)، وب‌سایت ادارۀ کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، تاریخ بازدید: 14 آبان 1403ش.
 
سجادی، سیدجمال‌الدین، «افغانستان؛ دغدغه همیشگی شهید سیدحسن نصرالله»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 7 مهر 1403ش.
 
«سیدعباس موسوی و تأسیس هسته‌های مقاومت در لبنان»، ایران آنلاین، تاریخ درج مطلب: 8 اسفند 1402ش.
 
«سیدعباس موسوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 30 شهریور 1403ش.
 
«سیدعباس موسوی»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج بازدید: 14 آبان 1403ش.
 
«شهيد سيدعباس موسوي و پارادوكس آن زمان نجف..»، مجلۀ یاران، ویژه‌نامۀ پاسداشت شهید سیدعباس موسوی، شمارۀ 40، 1387ش، ص30.
 
سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمۀ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، 1384ش.
 
«شهيد سيدعباس موسوي و پارادوكس آن زمان نجف»، مجلۀ یاران، ویژه‌نامۀ پاسداشت شهید سیدعباس موسی، شمارۀ 40، 1387ش.
 
قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط‌‌مشی، گذشته و آیندۀ آن، ترجمۀ محمدمهدی شریعت‌مداری، تهران، اطلاعات، 1393ش.
 
گلی زواره، غلام‌رضا، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، قم، دفتر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، 1388ش.
 
«مردی که بعد از شهادتش آقا فرمودند کمرم شکست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
 
«مستند سیاسی | زندگی خوب، مرگ خوب؛ (شهید سیدعباس موسوی)»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: 14 آبان 1403ش؛
 
«مستند زندگی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت عقیق، تاریخ درج مطلب: ۵ اسفند ۱۳۹۲ش.
 
«نمایش رادیویی درد من درد تو بر اساس زندگی شهید سیدعباس موسوی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت جامع فرهنگی و مذهبی شهید آوینی، تاریخ بازدید: 14 آبان 1403ش.
 
نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی‌اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، 1389ش.

نسخهٔ کنونی تا ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۳۵

سید عباس موسوی
سید عباس موسوی

سید عباس موسوی؛ عالم دین و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان.

سید عباس موسوی، روحانی شیعه لبنانی و از مؤسسان و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود که در حوزه‌های علمیه لبنان و نجف پرورش پیدا کرد. او با الهام از مکتب عاشورا و الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران، در تأسیس مقاومت اسلامی لبنان و ترویج اندیشهٔ مبارزه با نظام سلطه و اشغال‌گری صهیونیسم، نقشی مهم داشت. سبک زندگی مبارزاتی وی الگوی نسل جدید نیروهای محور مقاومت در برابر آمریکا و اسرائیل است.

تولد و کودکی سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی در ۲۶ اکتبر ۱۹۵۲م در شهر «نبی‌شیث» از توابع «بعلبک» لبنان در خانواده‌ای مذهبی و خوشنام به دنیا آمد.[۱] خانوادهٔ او بعد از مدتی به ناحیهٔ «شیاح»، در حومهٔ جنوبی بیروت رفتند و در همسایگی یک مسجد اقامت کردند.[۲]

تحصیلات سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی در ۱۹۶۶م در شهر صور با امام موسی صدر آشنا شد و به خواست او تحصیلات دینی خود را در حوزهٔ علمیه صور آغاز کرد. در ۱۹۶۷م به حوزهٔ علمیه نجف رفت و نزد استادان بزرگ آن حوزه به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی به مجالس درس سید ابوالقاسم خویی و سید محمدباقر صدر می‌رفت و با سید محمد باقر صدر روابط نزدیک فکری و سیاسی برقرار کرد. وی در۱۹۷۷م برای شرکت در مراسم عاشورا به لبنان برگشت، اما نیروهای «حزب بعث» عراق چندین بار منزل وی در نجف را محاصره و بازرسی کردند و قصد دستگیری او را داشتند. او بعد از مدتی به‌علت فشارهای مداوم پلیس عراق، برای همیشه به لبنان بازگشت.[۳]

ازدواج سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سید عباس موسوی-همسرش سیده سُهام الموسوی
سید عباس موسوی و همسرش سیده سُهام الموسوی

سید عباس موسوی در ۱۹۶۶م هنگامی که در حوزهٔ علمیه صور مغشول تحصیل بود با «ز» ازدواج کرد.[۴] به نظر محققان سبک زندگی این زوج، نماد یک خانوادهٔ موفق و همدل مسلمان است؛ آنها با هم به نجف رفتند، با هم تحصیل کردند و در بازگشت به لبنان در کنار هم به تبلیغ دین و مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونی پرداختند و در آخر نیز در کنار هم و در یک‌زمان به شهادت رسیدند.[۵]

ویژگی‌های شخصیتی و تربیتی سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی انسان متدین، باهوش، باتقوا، متین، شجاع، فروتن، فداکار، ولایت‌مدار و در کار و تحصیل خود بسیار جدی بود؛[۶] همچنین وی بسیار مهربان و خانواده‌دوست بود، به‌ویژه به همسر خود احترام زیادی می‌گذاشت به‌طوری که همیشه به او می‌گفت: زن زیبا نعمت است، اما همسر صالح گنجینه‌ای گران‌قیمت است که باید قدر آن را دانست. روحیهٔ ظلم‌ستیزی و ضد اسرائیلی دیگر ویژگی بارز وی محسوب می‌شود. وی در سخنرانی‌های متعدد با اشاره به وحدت شیعه و سنتی بر مقابله با اسرائیل به‌عنوان فتنهٔ بزرگ تأکید می‌کرد.[۷]

خاستگاه اندیشه‌ای و تربیتی سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. محیط خانواده

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

والدین سید عباس موسوی از سادات نیک‌نام منطقه، بسیار مذهبی و دوست‌دار اهل‌بیت پیامبر بودند. نام فرزند خود را به‌دلیل علاقهٔ زیاد به اباالفضل و مکتب عاشورا، «عباس» گذاشتند تا روحیهٔ فداکاری در راه ارزش‌های دینی را در تربیت و اندیشهٔ او پرورش دهند. شایستگی‌های درونی و این فضای معنوی خانوادگی، بر جامعه‌پذیری دینی و تکوین ذهن و شخصیت مذهبی سیدعباس اثر معنادار گذاشت.[۸]

۲. محیط فرهنگی و مذهبی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محیط زندگی سید عباس موسوی در دوران کودکی و نوجوانی، محیط مذهبی و فرهنگی بود؛ انس همیشگی او با مساجد به‌ویژه مسجد امام حسین در شیاح و شرکت در مجالس مذهبی به‌خصوص آیین عزاداری محرم آگاهی‌های دینی و پویایی سیاسی و اجتماعی زودرسی را در او شکوفا کرد.[۹]

۳. آشنایی با امام موسی صدر

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
امام موسی صدر
امام موسی صدر

آشنایی با امام موسی صدر در تحول سیر زندگی و اندیشهٔ وی اثر عمیق گذاشت. این آشنایی زمینه‌ساز ورود وی به تحصیلات دینی در لبنان و عراق شد.[۱۰]

۴. محیط تحصیلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پژوهشگران محیط آموزشی صور و نجف را در رشد تربیتی سید عباس موسوی مؤثر می‌دانند.[۱۱] وی در نجف با دفتر محمدباقر صدر، فقیه و عالم دینی برجسته و نظریه‌پرداز جهان اسلام ارتباط تنگاتنگ داشت و نگاه‌های وی دربارهٔ عدالت اجتماعی و لزوم مبارزه با ظلم، استبداد و استعمار، در این ارتباط شکل گرفت.[۱۲]

۵. اثرپذیری از اندیشه‌های امام خمینی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی هنگام تحصیل در نجف، از طریق کتاب‌ها و اعلامیه‌های عربی امام خمینی، با بیت او ارتباط برقرار کرده و با اندیشه‌های دینی و مبارزاتی وی آشنا شده بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی، سیدعباس در ۱۹۷۹م به ایران سفر کرد تا از نزدیک با افکار امام خمینی آشنا شود. کارشناسان معتقدند که وی با اثرپذیری از اندیشهٔ امام خمینی، مسیر مباره با صهیونیسم را دنبال کرده و به بنیانگذاری مقاومت اسلامی در لبنان همت گماشت. او در لبنان از انقلاب اسلامی و بنیانگذار آن سخت دفاع می‌کرد و در این راه سخن شهید محمدباقر صدر را عملی کرد که گفته بود «در امام خمینی ذوب شوید، همانگونه که در اسلام ذوب شده‌اید».[۱۳] امام خمینی نیز در ۲۰ بهمن ۱۳۶۶ش برای سید عباس موسوی در امور حسبیه و شرعیه اجازه‌نامه صادر کرد.[۱۴]

اهمیت و جایگاه سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی به دلیل نقش مهم در مبارزه با استبداد داخلی، ارتقای جایگاه شیعیان، نقش محوری در تأسیس مقاومت لبنان و ترویج اندیشهٔ مبارزه با استکبار و صهیونیسم، از اهمیت و جایگاه بالایی در لبنان، منطقه و جهان اسلام برخودار است.[۱۵] وی با همکاری چهره‌های برجستهٔ اسلامی و با الگوگیری از انقلاب اسلامی ایران، جریان فکری و گروه‌های سیاسی و نظامی در لبنان را بسیج و سامان‌دهی کرد و متأثر از ادبیات و اندیشهٔ عاشورایی ابتدا در مقابل استبداد داخلی این کشور ایستاد و سپس در ایجاد مقاومت اسلامی در برابر نظام سلطه و اشغال‌گری نقش برجسته ایفا کرد.[۱۶]

زمینه‌های فکری سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کشور لبنان که سید عباس موسوی در آن رشد کرد بر اساس نظام سهم‌بندی دینی و طایفه‌ای دولت-ملت‌سازی شده و جامعه‌ای که با آن پیوند اجتماعی داشت، جامعهٔ شیعی بود که تا قبل از دههٔ ۱۹۷۰ش، در ابعاد مختلف از محروم‌ترین اقشار لبنان بوده است؛ ۵۰درصد شیعیان لبنان در آن زمان بی‌سواد بودند و بیشتر آنها به کارگری و کشاورزی اشتغال داشتند.[۱۷] همچنین این گروه مذهبی تحت آزار دولت عثمانی و فئودال‌های منطقه بود و در دوران تحت‌الحمایگی استعمار فرانسه و دولت‌های استقلال نیز مورد حمایت قرار نگرفت و همیشه دور از رونق اقتصادی و اصلاحات سیاسی و فرهنگی قرار داشت. این زمینهٔ تاریخی و اجتماعی سیدعباس را به مبارزه برای تأمین عدالت اجتماعی وادار کرد.[۱۸] اشغال فلسطین توسط اسرائیل نیز تأثیرات گوناگونی در ابعاد مختلف روی لبنان و سبک زندگی شیعیان گذاشت[۱۹] به‌ویژه شکست کشورهای عربی در جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷م در مقابل اسرائیل، برای سید عباس موسوی بسیار دردناک بود و باعث شد که وی در سن نوجوانی به پایگاه‌های آموزشی مبارزان فلسطین پیوست.[۲۰]

فعالیت‌های فرهنگی سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی پس از بازگشت از عراق به لبنان در ۱۹۷۹م در بعلبک مدرسه‌ای با عنوان «امام منتظر» تأسیس کرد[۲۱] و همسر وی «ام‌یاسر» نیز حوزه‌ای با نام «الزهراء» برای تحصیل بانوان تشکیل داد.[۲۲] وی همچنین «تجمع علماء المسلمین» را برای هماهنگی بیشتر میان روحانیان لبنانی بنیان گذاشت. تربیت مبلغان پرتوان برای دفاع در برابر تهاجم فرهنگی؛ هدایت نسل نوجوان و جوان به‌سوی تعالیم اصیل اسلامی و مصونیت آنان در برابر انحرافات عقیدتی و اخلاقی؛ زنده‌کردن ارزش‌های دینی میان شیعیان لبنان به‌ویژه بقاع و بعلبک و ایجاد تحرک و نشاط اجتماعی‌سیاسی میان مسلمانان به‌خصوص شیعیان، در برابر تهدیدهای دشمنان و حفظ هویت دینی از اهداف مهم فعالیت‌های فرهنگی وی بود.[۲۳]سیدعباس در نشست‌های مهمی که دربارهٔ فلسطین و همبستگی مسلمانان در کشورهای مختلف منعقد می‌شد نیز حضوری مداوم و فعال داشت.[۲۴]

فعالیت‌های سیاسی سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی از نوجوانی علاقه به کمک به مردم فلسطین داشت و به سوریه رفت تا آموزش‌های نظامی را فرا بگیرد.[۲۵] بعد از تجاوز اسرائیل به لبنان در ۱۹۸۲م نیروهای مقاومت را برای مبارزه با اسرائیل سازمان داد و این رخداد زمینهٔ تشکیل حزب‌الله لبنان را فراهم کرد. وی در ۱۹۸۴م پس از کنار رفتن صبحی طفیلی، به‌عنوان دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان برگزیده شد و نخسین نشانه‌های قدرت‌گیری این حزب به‌عنوان مهم‌ترین رکن مقاومت اسلامی در زمان راهبری وی آشکار شد.[۲۶]

دیدگاه‌های سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی معتقد بود که توکل به خداوند رمز پیروزی مسلمانان است. وی با ذکر نمونه‌هایی از توکل به خدا در سیرهٔ پیامبر اسلام در هجرت از مکه به مدینه و بنیانگذاری حکومت اسلامی و سیرهٔ امام خمینی در مبارزه با استبداد و استکبار، نقش توکل در زندگی را به‌صورت عینی نشان می‌داد. وی رژیم صهیونیستی را یک سازمان جعلی می‌دانست که ابتدا توسط بریتانیا در راستای اهداف استعماری در منطقهٔ استراتژیک خاورمیانه به وجود آمد و سپس آمریکا برای ایجاد اختلاف میان مسلمانان و تحقق اهداف سلطه‌گری خود از آن حمایت کرد. او معتقد بود که یگانه راه مقابله با اهداف سلطهٔ غرب و اشغال‌گری اسرائیل، مقاومت است.[۲۷]

دست‌آوردهای سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید عباس موسوی از کسانی بود که با الگوگیری از سیرهٔ مبارزاتی امام موسی صدر و آموزه‌های انقلاب اسلامی ایران، فرهنگ سازندگی و خدمت صادقانه به مردم را در لبنان نهادینه کرد و در گسترش اندیشهٔ مقاومت اسلامی نقش مهمی داشت.[۲۸] همچنین وی مناسبات حزب‌الله را بعد از تشکیل آن با تمام طرف‌های داخلی لبنانی و کشورهای حامی مقاومت از جمله جمهوری اسلامی ایران و سوریه به‌گونهٔ استراتژیک و مبتنی بر منطق سیاست دینی تنظیم کرد و در خدمت رسالت اصلی آن یعنی مبارزه علیه صهیونیست‌ها قرار داد.[۲۹]

ارتباط سیدعباس موسوی با شخصیت‌های مبارز

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیدعباس موسوی از طریق فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و نظامی، به شبکهٔ ارتباطی بزرگی پیوسته بود و با برجسته‌ترین رهبران اسلامی و مبارز در جهان دیدار می‌کرد.[۳۰] کارشناسان دیدار تاریخی او و «عبدالعلی مزاری» دبیرکل «حزب وحدت اسلامی افغانستان» در تهران را از جمله مقاطع مهم حیات سیاسی دو جریان شیعی لبنان و افغانستان دانسته‌اند.[۳۱]

ترور سید عباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بقایای ماشین حامل شهید موسوی و خانواده اش
بقایای ماشین حامل شهید موسوی و خانواده اش

سید عباس موسوی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م برای شرکت در مراسم سالگرد «شیخ راغب حرب» به روستای «جبشیت» سفر کرد. او پس از شرکت در مراسم و ایراد سخنرانی به سمت بیروت در حرکت بود که بالگردهای رژیم صهیونی به کاروان اتومبیل‌های وی حمله کردند و سیدعباس، فرزند و همسر او را به شهادت رساندند.[۳۲] در پی این ترور، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در پیامی، سید عباس موسوی را عالی‌قدر و شجاع و با اخلاص و هوشمند توصیف کرد و وی را فردی دانست که علم را با عمل و گفتار را با صدق و فداکاری را با درایت توأم کرده بود.[۳۳]

تصویرپردازی از سیدعباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پوستر فیلم زندگی خوب مرگ خوب
پوستر فیلم زندگی خوب مرگ خوب

فیلم مستند به نام «زندگی خوب، مرگ خوب؛» به کارگردانی مرتضی شعبانی، سبک زندگی خانوادگی سید عباس موسوی را نشان می‌دهد که با «ام‌یاسر» در نجف آغاز می‌شود و همراه او در «تفاحتا» پایان می‌یابد. این مستند، مبانی دینیِ حیات اجتماعی و سیاسی یک مبارز را نشان می‌دهد که چگونه بین زندگی مبارزاتی و خانوادگی خود بر اساس آموزه‌های اسلامی جمع می‌کند و به‌عنوان الگوی خانوادهٔ مسلمان، به نسل‌های آینده معرفی می‌شود.[۳۴] سریال «الغالبون ۲» نیز زندگی سید عباس موسوی را از زمان رهبری حزب‌الله لبنان و نقش او در عملیات‌های مقاومت و در نهایت شهادت وی را به تصویر می‌کشید.[۳۵]این سریال نخستین بار در رمضان ۱۳۹۲ش از شبکه المنار و با دوبلهٔ فارسی در رمضان ۱۳۹۳ش از شبکه آی‌فیلم تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش شد.[۳۶] همچنین سرود حماسی سیدعباس[۳۷] و نمایش رادیویی «درد من، درد تو» بر اساس زندگی وی در رادیو معارف صدای جمهوری اسلامی ایران ساخته و پخش شده است.[۳۸]

دومین جلد از مجموعهٔ چهارده‌جلدی «زبر الحدید»، که توسط فاطمه مصلح‌زاده نوشته شده و به زبان‌های عربی و انگلیسی منتشر شده است، به سید عباس موسوی اختصاص دارد.[۳۹] کتاب «زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان) دربارهٔ شخصیت و مبارزات وی را نیز غلام‌رضا گلی زواره در ۱۳۹۴ش نوشته است.[۴۰]گروه مجلات شاهد میز یک شماره از ماهنامهٔ «شاهد یاران» را با عنوان «زیتون سرخ» به سید عباس موسوی اختصاص داده است.[۴۱]

مناجات‌نامهٔ سید عباس موسوی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیدعباس موسوی، یک مناجات‌نامهٔ تأثیرگذار نوشته است که در آن جهان‌بینی توحیدی و اندیشهٔ مباراتی وی بر مبنای مکتب عاشورا منعکس شده است. وی در این مناجات‌نامه از خداوند نوع خاصی از شهادت را طلب می‌کند که به‌صورت دقیق همان‌گونه شهید می‌شود. فرازهایی از این مناجات را برای آشنایی نسل جدید با تفکر مبارازتی وی، در ورودی مزار سید عباس موسوی کاشی‌کاری کرده‌اند.[۴۲]

  1. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.
  2. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص11.
  3. «دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم.
  4. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص20.
  5. «ام یاسر»، قدس آنلاین.
  6. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص67-70.
  7. «مردی که بعد از شهادتش آقا فرمودند کمرم شکست»، خبرگزاری تسنیم.
  8. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10-16
  9. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.
  10. «روایت سیدحسن نصرالله از شهید محمد باقر صدر»، وب‌سایت ایمنا.
  11. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص15.
  12. «شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف..»، 1387ش، ص30.
  13. «درباره عباس موسوی»، خبرگزاری ایرنا.
  14. امام خمینی، صحیفه امام، ج20، ص 469، وب‌سایت جامع امام خمینی.
  15. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص10.
  16. نوری، شیعیان لبنان، 1389ش، ص321-325.
  17. الاستراجیه العسکریه الاسرائیله ضد حماس و حزب‌الله، 1388ش، ص219
  18. الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیه، 2006م، ج2، ص396.
  19. سعدغریب، دین و سیاست در حزب‌الله، 1384ش، ص194.
  20. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص11.
  21. «سیدعباس موسوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  22. «ام یاسر»، قدس آنلاین.
  23. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص21.
  24. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص60.
  25. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص12.
  26. «سیدعباس موسوی و تأسیس هسته‌های مقاومت در لبنان»، ایران آنلاین.
  27. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص55-59.
  28. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص18-20.
  29. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص56.
  30. گلی زواره، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، 1388ش، ص60.
  31. سجادی، «افغانستان؛ دغدغه همیشگی شهید سیدحسن نصرالله»، خبرگزاری فارس.
  32. قاسم، حزب‌الله لبنان: خط مشی، گذشته و آینده آن، 1393ش، ص۸۵–۸۶
  33. «روند مبارزات سیدعباس موسوی از عراق تا لبنان»، خبرگزاری دفاع مقدس.
  34. «مستند سیاسی | زندگی خوب، مرگ خوب؛ (شهید سیدعباس موسوی)»، وب‌سایت آپارات؛ «مستند زندگی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت عقیق.
  35. «پخش فصل دوم از سریال لبنانی از صداوسیما»، خبرگزاری ایسنا.
  36. «چند سطری از زندگی سیدعباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران.
  37. «سیدعباس موسوی»، وب‌سایت تبیان.
  38. «نمایش رادیویی درد من درد تو بر اساس زندگی شهید سیدعباس موسوی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت جامع فرهنگی و مذهبی شهید آوینی.
  39. «آقای شهیدان مقاومت؛ شهید سید عباس موسوی»، خبرگزاری ایبنا.
  40. زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، وب‌سایت ادارۀ کل پژوهش‌های اسلامی رسانه.
  41. «چند سطری از زندگی سیدعباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران.
  42. «دعای دبیرکل سابق حزب‌الله درمورد نوع شهادت»، وب‌سایت روزنامۀ مشرق.
  • «آقای شهیدان مقاومت؛ شهید سید عباس موسوی»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ش.
  • الاحزاب و الحرکات و الجماعات الاسلامیه، دمشق، مرکز العربی للدراسات الاستراتیجیه، ۲۰۰۶م.
  • الاستراجیه العسکریه الاسرائیله ضد حماس و حزب‌الله، ترجمهٔ دکتر عدنان ابوعامر، بیروت، باحث للدراسات الفلسطینیه و استراتیجیه، ۱۳۸۸ش.
  • امام خمینی، سیدروح‌الله، صحیفهٔ امام، وب‌سایت جامع امام خمینی، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
  • «ام‌یاسر»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ش.
  • «پخش فصل دوم از سریال لبنانی از صداوسیما»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «چند سطری از زندگی سید عباس موسوی؛ دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان»، پایگاه خبری جماران، تاریخ درج مطلب: ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ش.
  • «دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان که بود؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۹۲ش.
  • «دربارهٔ عباس موسوی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ش.
  • «دعای دبیرکل سابق حزب‌الله درمورد نوع شهادت»، وب‌سایت روزنامهٔ مشرق، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۴ش.
  • «روایت سیدحسن نصرالله از شهید محمد باقر صدر»، وب‌سایت ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «روند مبارزات سیدعباس موسوی از عراق تا لبنان»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۵ فروردین ۱۴۰۳ش.
  • زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، وب‌سایت ادارهٔ کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
  • سجادی، سیدجمال‌الدین، «افغانستان؛ دغدغه همیشگی شهید سیدحسن نصرالله»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ مهر ۱۴۰۳ش.
  • «سیدعباس موسوی و تأسیس هسته‌های مقاومت در لبنان»، ایران آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  • «سیدعباس موسوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۳۰ شهریور ۱۴۰۳ش.
  • «سیدعباس موسوی»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
  • «شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف..»، مجلهٔ یاران، ویژه‌نامهٔ پاسداشت شهید سیدعباس موسوی، شمارهٔ ۴۰، ۱۳۸۷ش، ص۳۰.
  • سعدغریب، امل، دین و سیاست در حزب‌الله، ترجمهٔ غلام‌رضا تهامی، تهران، اندیشه‌سازان نور، ۱۳۸۴ش.
  • «شهید سیدعباس موسوی و پارادوکس آن زمان نجف»، مجلهٔ یاران، ویژه‌نامهٔ پاسداشت شهید سیدعباس موسی، شمارهٔ ۴۰، ۱۳۸۷ش.
  • قاسم، نعیم، حزب‌الله لبنان: خط‌مشی، گذشته و آیندهٔ آن، ترجمهٔ محمدمهدی شریعت‌مداری، تهران، اطلاعات، ۱۳۹۳ش.
  • گلی زواره، غلام‌رضا، زندگی و مبارزات شهید سیدعباس موسوی (دبیرکل حزب‌الله لبنان)، قم، دفتر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۸ش.
  • «مردی که بعد از شهادتش آقا فرمودند کمرم شکست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
  • «مستند سیاسی | زندگی خوب، مرگ خوب؛ (شهید سیدعباس موسوی)»، وب‌سایت آپارات، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش؛
  • «مستند زندگی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت عقیق، تاریخ درج مطلب: ۵ اسفند ۱۳۹۲ش.
  • «نمایش رادیویی درد من درد تو بر اساس زندگی شهید سیدعباس موسوی دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان»، وب‌سایت جامع فرهنگی و مذهبی شهید آوینی، تاریخ بازدید: ۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
  • نوری، داوود، شیعیان لبنان (وضعیت سیاسی‌اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران)، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۹ش.