پیشنویس:سفره برکت (آیین): تفاوت میان نسخهها
زهرا غلامی (بحث | مشارکتها) |
imported>شاهرودی +رده:آیینهای سوگواری، +رده:میراث فرهنگی ناملموس، +رده:آیینهای ملی ایران (هاتکت)، ابرابزار |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | [[پرونده:4397808.jpg|جایگزین=سفره برکت - کاشان|بندانگشتی|آیین سنتی سفره برکت؛ مردادماه ۱۴۰۱ ش در کاشان]] | ||
'''{{درشت|سفره برکت (آیین)}}'''؛ آیین سنتی مذهبی در روز ششم شهادت امام حسین در شهر برزُک کاشان. | |||
سفره برکت، آیین | سفره برکت، آیین کهن و معنوی مردم در شهر برزک کاشان است که هر ساله در ششمین روز [[شهادت]] [[امام حسین]] برگزار میگردد. در این مراسم، زنان شهر بهترین دسترنج کشاورزی خود را خالصانه [[نذر]] کرده و برای طلب خیر و [[برکت]] به سفرهای مشترک در [[مسجد]] میسپارند. این سنت ریشهدار، نماد پیوند عمیق شکرگزاری و زندگی روزمره مردم است که نقش مهمی در وحدت و همدلی اهالی ایفا میکند. این آیین زیبا که قدمتی چندصدساله دارد، به عنوان [[میراث فرهنگی ناملموس ایران|میراث ناملموس فرهنگی ایران]] به ثبت ملی رسیده است. | ||
== | == مفهومشناسی سفره برکت == | ||
سفره برکت، آیین سنتی مذهبی است که هر ساله در ۱۶ [[ماه محرم|محرم]] در شهر بَرزُک از توابع شهرستان [[کاشان]] برگزار میشود. این آیین قدمتی بیش از ۵۰۰ سال دارد و در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور به ثبت رسیده است. منطقهٔ برزک کاشان هر سال به این مناسبت، میزبان تعداد زیادی از گردشگران مذهبی است.<ref>[https://www.imna.ir/news/773983/آیین-۵۰۰-ساله-سفره-برکت-در-برزک-کاشان-فیلم «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ابمنا.]</ref> | |||
== شهر بَرزُک == | |||
[[پرونده:سفره برکت.jpg|جایگزین=سفره برکت در شهر بَرزُک|بندانگشتی|سفره برکت در شهر بَرزُک]] | |||
==پانویس== | === معرفی و پیشینه تاریخی شهر برزک === | ||
شهر برزک با قدمتی پنجهزار ساله<ref>[https://telewebion.com/episode/0x526e139 «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون.]</ref> در ۴۵ کیلومتری شهرستان کاشان از توبع استان [[اصفهان]] قرار دارد و جمعیتی حدود ۵۰۰۰ نفر دارد. گویش مردم این منطقه راژی<ref group="یادداشت">راژی زبان اصیلی است که در گذشته در نقاط مرکزی ایران رواج داشته است.</ref> است. نام این شهر در گذشتههای دور «وَرزاک» برگرفته از کشاورزی و کوه بلند بوده است که این نام احتمالاً به زبان راژی باشد. منطقهٔ برزک، هفت محله دارد به نامهای؛ سرگاوُل، سردُل، مصلی، درب [[مسجد جامع]]، درب زیارت، کاردان و باغستان که نام هریک، نشانی از تاریخ هر محله دارد.<ref>[https://telewebion.com/episode/0x526e139 «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون.]</ref> | |||
=== کشاورزی و محصولات شاخص برزک === | |||
این شهر در درهای کوهستانی و میان دل کویر، با طبیعتی سرسبز، محصولات کشاورزی و مزارع بزرگ گل محمدی و اجرای مراسم [[گلابگیری]]، سالانه گردشگران زیادی را به سوی خود جذب میکند.<ref>[https://www.otaghak.com/blog/attractions-of-barzok/ سمیعزاده، «جاهای دیدنی برزک | تاریخی و ماجراجویانه»، وبسایت اتاقک.]</ref> | |||
شهر برزک حدود هشتاد درصد از گلاب شهر کاشان را تولید میکند و بههمین دلیل بهعنوان قطب تولید گل و گلاب کشور شناخته میشود. گلابهای تولید شده علاوه بر مصرف داخل به خارج از کشور نیز صادر میشود. دیگر محصولات کشاورزی برزک عبارتند از؛ گردو، [[بادام]]، [[انگور]]، شاهتوت و [[آلو]] که از آنها محصولات دیگری چون لواشک، میوهٔ خشک، جوز قند، [[آجیل]] و کشمش و از خشک کردن میوهها محصولاتی با نام ترشاله، اَلگاله و سیباله بهدست میآورند. | |||
کشاورزی پویا و محصولات مرغوب این منطقه سبب شده تا از محصولات آن در مراسمهای مذهبی بهعنوان نذر استفاده کنند و شکرگذاری مردم این شهر در پیشگاه الهی، اینگونه نمود پیدا کند.<ref>[https://www.aparat.com/v/u82wj2g «برزک، بهشت پنهان»، وبسایت آپارات.]</ref> | |||
=== صنایع دستی برزک === | |||
[[صنایع دستی]] شهر برزک شامل [[گلیمبافی]]، [[جوال]]، گاله، پارچهبافی، گلدوزی، نخریسی، [[گیوه بافی|گیوهبافی]] و [[قالی بافی|قالیبافی]] است. | |||
=== جاذبههای تاریخی و گردشگری === | |||
[[پرونده:641496.jpg|جایگزین=سفره مردمی برکت - کاشان|بندانگشتی|سفره مردمی برکت در کاشان]]جاذبههای تاریخی و طبیعی زیادی نیز در این شهر وجود دارد که در جذب گردشگران به این منطقه مؤثر است. جاهای دیدنی این شهر عبارتند از: تپه تاریخی قلعه و غار کشف شده در آن، جاده تفریحی توریستی سعدآباد که کل چشمانداز روستا و طبیعت بکر آن مشاهده میشود، چشمه احمدآباد، [[حمام]] محل سرگاول متعلق به دوره [[صفویه]]، امامزاده احمد (چهل اختران)، امامزاده سراجالدین بن [[امام موسی بن جعفر|موسی بن جعفر]] که قدمتی ۵۰۰ ساله دارد، موزه مردمشناسی، آب انبار سردُل، خانههای قدیمی کاردان و موسوی متعلق به دوران زندیه، آسیاب خاتونی، آسیاب آبی سعدآباد با قدمت ۲۰۰ ساله که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، بافت قدیم برزک و [[اقامتگاه بومگردی]] [[خانه]] روحانی که متعلق به دوره صفویه است.<ref>[https://sh-kashan.kashanu.ac.ir/article_110846.html مشهدی نوشآبادی، «آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک»، 1391ش، ص30-31.]</ref> | |||
== مراسم سفره برکت == | |||
=== مراحل و آداب اجرای آئین سفره برکت === | |||
[[پرونده:545663.jpg|جایگزین=سفره برکت - کاشان |بندانگشتی|سینیهای پر شده از محصولات مردم شهر کاشان برای بردن به مراسم سفره برکت؛ مردادماه ۱۴۰۱ش]]مراسم سنتی مذهبی سفره برکت در روز ششم [[شهادت]] امام حسین در برزک برگزار میشود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5563359/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D8%A6%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%B2%DA%A9-%D8%A7%D8%B2-%D8% «برگزاری آئین سنتی سفره برکت در شهر برزک از توابع کاشان»، خبرگزاری مهر.]</ref> مردم این منطقه محصولات کشاورزی و باغی خود را شامل گردو، [[بادام]]، فندق، توت خشک، [[سنجد]]، کشمش، برگهٔ زردآلو و دیگر محصولات باغی را بهمنظور تبرک به سفره برکت میبرند.<ref>[https://sahandkhabar.ir/تصاویر-مراسم-سنتی-سفره-برکت «تصاویر: مراسم سنتی سفره برکت»، پایگاه خبری تحلیلی سهند خبر.]</ref> | |||
آنها محصولات خود را که برای برآورده شدن حاجات خود نذر کردهاند، درون بشقابها و کاسههایی (که معمولاً هفت کاسه است)<ref>[https://www.irna.ir/photo/85545834/مراسم-سنتی-سفره-برکت «مراسم سنتی سفره برکت»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> ریخته و کاسهها را در مجمعههای مسی میگذارند. سپس سینیها را بر سر گذاشته و آنها را به مسجد موسی بن جعفر در محلهٔ مصلی<ref>[https://www.isna.ir/news/1401052417096/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8% «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> میبرند و بر سر سفرهای که به طول ۱۰ الی ۱۵ متر در آنجا پهن شده، میچینند. این کار توسط زنان این منطقه انجام میگیرد. خادمین [[مسجد]] نیز سفره را با گل و شمع و تنقلات آورده شده، تزئین میکنند و سپس آیین سفره برکت را آغاز میکنند. | |||
در ابتدای مراسم، سوره یاسین خوانده میشود و در ادامه سخنرانی و [[روضهخوانی]] برگزار میشود. در پایان مراسم، محصولات آورده شده، بستهبندی میشوند و بین افراد شرکتکننده در مراسم توزیع میشود.<ref>[https://www.imna.ir/news/773983/آیین-۵۰۰-ساله-سفره-برکت-در-برزک-کاشان-فیلم «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ایمنا.]</ref> | |||
=== ریشهها، باورها و اهمیت مراسم === | |||
از رسوم مردم این منطقه این است که آنها برای درگذشتگان خود در روز ششم مراسمی برگزار میکنند و به همین منظور برای [[امام حسین]] نیز این مراسم را روز ششم پس از شهادتش برپا میکنند. این مراسم در گذشته بهصورت محدودتر و کوچکتری فقط در محله مصلی برگزار میشد، اما امروزه این مراسم گستردهتر و پررونقتر شده و باشکوه بیشتری در محلههای دیگر<ref>[https://www.isna.ir/news/1401052417096/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8% «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> این شهر نیز برگزار میشود.<ref>[https://telewebion.com/episode/0xe4f36a6 «سفره برکت – 7 مرداد 1403»، وبسایت تلوبیون.]</ref> | |||
آنها معتقدند این نذر و این سفره به مال و محصولاتشان برکت میدهد<ref>[https://ahlekashanam.net/آیین-سنتی-مذهبی-سفره-برکت-برزک-کاشان/ «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم.]</ref> و نوعی سنت برکتخواهی بهشمار میرود. آنها بهترین محصولات کشاورزی خود را که حاصل دسترنجشان است به نذر پیوند میزنند و از این طریق هم مراسم بزرگداشتی برای امام حسین میگیرند و هم برای زندگی و محصولات کشاورزی خود طلب خیر و برکت میکنند و حاجات خود را میطلبند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1401052417096/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8% «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> | |||
به عقیدهٔ مردم این شهر، آیین سنتی-مذهبی سفره برکت و برگزاری آیینهای عاشورایی نقش مهمی در وحدت و یکدلی مردم منطقه ایفا کرده است.<ref>[https://www.mojnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-67/567155-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%B4%D8%B4%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9% «برگزاری آیین سنتی مذهبی ششم امام حسین در سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری موج.]</ref> قدمت این مراسم به بیش از دویست سال میرسد.<ref>[https://telewebion.com/episode/0xe4f36a6 «سفره برکت – 7 مرداد 1403»، وبسایت تلوبیون.]</ref> آنها معتقدند این نذر و این سفره به مال و محصولاتشان برکت میدهد<ref>[https://ahlekashanam.net/آیین-سنتی-مذهبی-سفره-برکت-برزک-کاشان/ «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم.]</ref> این مراسم و آیین سنتی مذهبی در سال ۱۳۹۱ش در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور به ثبت ملی رسیده است.<ref>[https://farsnews.ir/MORTEZA/1721806078085364090/برگزاری-آیین-سنتی-مذهبی-%C2«Ø³ÙرÙ-برکت%C2» «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت»، خبرگزاری فارس.]</ref> | |||
== یادداشتها == | |||
<references group="یادداشت"/> | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
* «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم، تاریخ درج مطلب: | == منابع == | ||
* «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: | {{آغاز منابع}} | ||
* «برزک، بهشت پنهان»، وبسایت آپارات، تاریخ بازدید: | * «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ش. | ||
* «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: | * «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* «برگزاری آیین سنتی سفره برکت در شهر برزک از توابع کاشان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: | * «برزک، بهشت پنهان»، وبسایت آپارات، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* «برگزاری آیین سنتی مذهبی ششم امام حسین در سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری موج، تاریخ درج مطلب: | * «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: | * «برگزاری آیین سنتی سفره برکت در شهر برزک از توابع کاشان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
* «تصاویر: مراسم سنتی سفره برکت»، پایگاه خبری تحلیلی سهند خبر، تاریخ درج مطلب: | * «برگزاری آیین سنتی مذهبی ششم امام حسین در سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری موج، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* «سفره برکت – | * «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۳ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* سمیعزاده، مائده، «جاهای دیدنی برزک | تاریخی و ماجراجویانه»، وبسایت اتاقک، تاریخ بهروزرسانی: | * «تصاویر: مراسم سنتی سفره برکت»، پایگاه خبری تحلیلی سهند خبر، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* «مراسم سنتی سفره برکت»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: | * «سفره برکت – ۷ مرداد ۱۴۰۳»، وبسایت تلوبیون، تاریخ بازدید: ۹ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* مشهدی نوشآبادی، محمد، «آثار، اسناد و | * سمیعزاده، مائده، «جاهای دیدنی برزک | تاریخی و ماجراجویانه»، وبسایت اتاقک، تاریخ بهروزرسانی: ۲ فوریه ۲۰۲۳م. | ||
* «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون، تاریخ بازدید: | * «مراسم سنتی سفره برکت»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۳ش. | ||
* مشهدی نوشآبادی، محمد، «آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک»، در دو فصلنامه علمی کاشانشناسی، دوره ۵، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. | |||
* «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون، تاریخ بازدید: ۸ مرداد ۱۴۰۳ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{#seo: | |||
|title= سفره برکت چیست - معرفی آیین سفره برکت و نحوه برگزاری آن - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords= سفره برکت | |||
|description= سفره برکت چیست - مراحل و آداب اجرای آیین سفره برکت - شهر برزک کجاست - ویکی زندگی | |||
}} | |||
{{ایران-افقی}} | |||
[[رده:آیینهای سوگواری]] | |||
[[رده:آیینهای ملی ایران]] | |||
[[رده:میراث فرهنگی ناملموس]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۱۷

سفره برکت (آیین)؛ آیین سنتی مذهبی در روز ششم شهادت امام حسین در شهر برزُک کاشان.
سفره برکت، آیین کهن و معنوی مردم در شهر برزک کاشان است که هر ساله در ششمین روز شهادت امام حسین برگزار میگردد. در این مراسم، زنان شهر بهترین دسترنج کشاورزی خود را خالصانه نذر کرده و برای طلب خیر و برکت به سفرهای مشترک در مسجد میسپارند. این سنت ریشهدار، نماد پیوند عمیق شکرگزاری و زندگی روزمره مردم است که نقش مهمی در وحدت و همدلی اهالی ایفا میکند. این آیین زیبا که قدمتی چندصدساله دارد، به عنوان میراث ناملموس فرهنگی ایران به ثبت ملی رسیده است.
مفهومشناسی سفره برکت
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سفره برکت، آیین سنتی مذهبی است که هر ساله در ۱۶ محرم در شهر بَرزُک از توابع شهرستان کاشان برگزار میشود. این آیین قدمتی بیش از ۵۰۰ سال دارد و در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور به ثبت رسیده است. منطقهٔ برزک کاشان هر سال به این مناسبت، میزبان تعداد زیادی از گردشگران مذهبی است.[۱]
شهر بَرزُک
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
معرفی و پیشینه تاریخی شهر برزک
[ویرایش | ویرایش مبدأ]شهر برزک با قدمتی پنجهزار ساله[۲] در ۴۵ کیلومتری شهرستان کاشان از توبع استان اصفهان قرار دارد و جمعیتی حدود ۵۰۰۰ نفر دارد. گویش مردم این منطقه راژی[یادداشت ۱] است. نام این شهر در گذشتههای دور «وَرزاک» برگرفته از کشاورزی و کوه بلند بوده است که این نام احتمالاً به زبان راژی باشد. منطقهٔ برزک، هفت محله دارد به نامهای؛ سرگاوُل، سردُل، مصلی، درب مسجد جامع، درب زیارت، کاردان و باغستان که نام هریک، نشانی از تاریخ هر محله دارد.[۳]
کشاورزی و محصولات شاخص برزک
[ویرایش | ویرایش مبدأ]این شهر در درهای کوهستانی و میان دل کویر، با طبیعتی سرسبز، محصولات کشاورزی و مزارع بزرگ گل محمدی و اجرای مراسم گلابگیری، سالانه گردشگران زیادی را به سوی خود جذب میکند.[۴]
شهر برزک حدود هشتاد درصد از گلاب شهر کاشان را تولید میکند و بههمین دلیل بهعنوان قطب تولید گل و گلاب کشور شناخته میشود. گلابهای تولید شده علاوه بر مصرف داخل به خارج از کشور نیز صادر میشود. دیگر محصولات کشاورزی برزک عبارتند از؛ گردو، بادام، انگور، شاهتوت و آلو که از آنها محصولات دیگری چون لواشک، میوهٔ خشک، جوز قند، آجیل و کشمش و از خشک کردن میوهها محصولاتی با نام ترشاله، اَلگاله و سیباله بهدست میآورند.
کشاورزی پویا و محصولات مرغوب این منطقه سبب شده تا از محصولات آن در مراسمهای مذهبی بهعنوان نذر استفاده کنند و شکرگذاری مردم این شهر در پیشگاه الهی، اینگونه نمود پیدا کند.[۵]
صنایع دستی برزک
[ویرایش | ویرایش مبدأ]صنایع دستی شهر برزک شامل گلیمبافی، جوال، گاله، پارچهبافی، گلدوزی، نخریسی، گیوهبافی و قالیبافی است.
جاذبههای تاریخی و گردشگری
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
جاذبههای تاریخی و طبیعی زیادی نیز در این شهر وجود دارد که در جذب گردشگران به این منطقه مؤثر است. جاهای دیدنی این شهر عبارتند از: تپه تاریخی قلعه و غار کشف شده در آن، جاده تفریحی توریستی سعدآباد که کل چشمانداز روستا و طبیعت بکر آن مشاهده میشود، چشمه احمدآباد، حمام محل سرگاول متعلق به دوره صفویه، امامزاده احمد (چهل اختران)، امامزاده سراجالدین بن موسی بن جعفر که قدمتی ۵۰۰ ساله دارد، موزه مردمشناسی، آب انبار سردُل، خانههای قدیمی کاردان و موسوی متعلق به دوران زندیه، آسیاب خاتونی، آسیاب آبی سعدآباد با قدمت ۲۰۰ ساله که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، بافت قدیم برزک و اقامتگاه بومگردی خانه روحانی که متعلق به دوره صفویه است.[۶]
مراسم سفره برکت
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مراحل و آداب اجرای آئین سفره برکت
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مراسم سنتی مذهبی سفره برکت در روز ششم شهادت امام حسین در برزک برگزار میشود.[۷] مردم این منطقه محصولات کشاورزی و باغی خود را شامل گردو، بادام، فندق، توت خشک، سنجد، کشمش، برگهٔ زردآلو و دیگر محصولات باغی را بهمنظور تبرک به سفره برکت میبرند.[۸]
آنها محصولات خود را که برای برآورده شدن حاجات خود نذر کردهاند، درون بشقابها و کاسههایی (که معمولاً هفت کاسه است)[۹] ریخته و کاسهها را در مجمعههای مسی میگذارند. سپس سینیها را بر سر گذاشته و آنها را به مسجد موسی بن جعفر در محلهٔ مصلی[۱۰] میبرند و بر سر سفرهای که به طول ۱۰ الی ۱۵ متر در آنجا پهن شده، میچینند. این کار توسط زنان این منطقه انجام میگیرد. خادمین مسجد نیز سفره را با گل و شمع و تنقلات آورده شده، تزئین میکنند و سپس آیین سفره برکت را آغاز میکنند.
در ابتدای مراسم، سوره یاسین خوانده میشود و در ادامه سخنرانی و روضهخوانی برگزار میشود. در پایان مراسم، محصولات آورده شده، بستهبندی میشوند و بین افراد شرکتکننده در مراسم توزیع میشود.[۱۱]
ریشهها، باورها و اهمیت مراسم
[ویرایش | ویرایش مبدأ]از رسوم مردم این منطقه این است که آنها برای درگذشتگان خود در روز ششم مراسمی برگزار میکنند و به همین منظور برای امام حسین نیز این مراسم را روز ششم پس از شهادتش برپا میکنند. این مراسم در گذشته بهصورت محدودتر و کوچکتری فقط در محله مصلی برگزار میشد، اما امروزه این مراسم گستردهتر و پررونقتر شده و باشکوه بیشتری در محلههای دیگر[۱۲] این شهر نیز برگزار میشود.[۱۳]
آنها معتقدند این نذر و این سفره به مال و محصولاتشان برکت میدهد[۱۴] و نوعی سنت برکتخواهی بهشمار میرود. آنها بهترین محصولات کشاورزی خود را که حاصل دسترنجشان است به نذر پیوند میزنند و از این طریق هم مراسم بزرگداشتی برای امام حسین میگیرند و هم برای زندگی و محصولات کشاورزی خود طلب خیر و برکت میکنند و حاجات خود را میطلبند.[۱۵]
به عقیدهٔ مردم این شهر، آیین سنتی-مذهبی سفره برکت و برگزاری آیینهای عاشورایی نقش مهمی در وحدت و یکدلی مردم منطقه ایفا کرده است.[۱۶] قدمت این مراسم به بیش از دویست سال میرسد.[۱۷] آنها معتقدند این نذر و این سفره به مال و محصولاتشان برکت میدهد[۱۸] این مراسم و آیین سنتی مذهبی در سال ۱۳۹۱ش در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور به ثبت ملی رسیده است.[۱۹]
یادداشتها
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ راژی زبان اصیلی است که در گذشته در نقاط مرکزی ایران رواج داشته است.
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ابمنا.
- ↑ «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون.
- ↑ «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون.
- ↑ سمیعزاده، «جاهای دیدنی برزک | تاریخی و ماجراجویانه»، وبسایت اتاقک.
- ↑ «برزک، بهشت پنهان»، وبسایت آپارات.
- ↑ مشهدی نوشآبادی، «آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک»، 1391ش، ص30-31.
- ↑ «برگزاری آئین سنتی سفره برکت در شهر برزک از توابع کاشان»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «تصاویر: مراسم سنتی سفره برکت»، پایگاه خبری تحلیلی سهند خبر.
- ↑ «مراسم سنتی سفره برکت»، خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «سفره برکت – 7 مرداد 1403»، وبسایت تلوبیون.
- ↑ «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم.
- ↑ «برگزاری آیین سنتی مذهبی «سفره برکت» در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «برگزاری آیین سنتی مذهبی ششم امام حسین در سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری موج.
- ↑ «سفره برکت – 7 مرداد 1403»، وبسایت تلوبیون.
- ↑ «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم.
- ↑ «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت»، خبرگزاری فارس.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «آیین سنتی مذهبی سفره برکت در برزک کاشان برگزار شد (+تصاویر)»، وبسایت اهل کاشانم، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ش.
- «آیین ۵۰۰ ساله سفره برکت در برزک کاشان + فیلم»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۳ش.
- «برزک، بهشت پنهان»، وبسایت آپارات، تاریخ بازدید: ۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
- «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «برگزاری آیین سنتی سفره برکت در شهر برزک از توابع کاشان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «برگزاری آیین سنتی مذهبی ششم امام حسین در سفره برکت در شهر برزک کاشان»، خبرگزاری موج، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۳ش.
- «برگزاری آیین سنتی مذهبی سفره برکت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۳ مرداد ۱۴۰۳ش.
- «تصاویر: مراسم سنتی سفره برکت»، پایگاه خبری تحلیلی سهند خبر، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۳ش.
- «سفره برکت – ۷ مرداد ۱۴۰۳»، وبسایت تلوبیون، تاریخ بازدید: ۹ مرداد ۱۴۰۳ش.
- سمیعزاده، مائده، «جاهای دیدنی برزک | تاریخی و ماجراجویانه»، وبسایت اتاقک، تاریخ بهروزرسانی: ۲ فوریه ۲۰۲۳م.
- «مراسم سنتی سفره برکت»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۴۰۳ش.
- مشهدی نوشآبادی، محمد، «آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک»، در دو فصلنامه علمی کاشانشناسی، دوره ۵، شماره ۲، ۱۳۹۱ش.
- «معرفی روستای برزک در استان اصفهان»، وبسایت تلوبیون، تاریخ بازدید: ۸ مرداد ۱۴۰۳ش.