پرش به محتوا

پیش‌نویس:قورمه سبزی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>قورمه سبزی</big>'''؛ نوعی خورش ایرانی با گوشت، لوبیا و سبزی.
[[پرونده:قورمه سبزی.jpg|جایگزین= قورمه سبزی|بندانگشتی|قورمه سبزی]]
'''{{درشت|قورمه سبزی}}'''؛ نوعی خورش ایرانی با گوشت، لوبیا و سبزی.
 
قورمه سبزی غذای سنتی و پرطرفدار ایرانیان است که ذائقه‌های متفاوت آن را می‌پسندند و یکی از نمادهای همبستگی فرهنگی ایرانی‌ها به‌شمار می‌رود. قورمه‌سبزی در فرهنگ ایرانی، یک غذای مادرانه دانسته می‌شود و یادآور یا نشانگر عشق، ذوق، مهر و هنر مادر نسبت به [[خانواده]] است. مدت‌ها است که در فرهنگ غذایی ایرانیان، خورش قورمه‌سبزی، پیشنهاد برتر مادران و [[بانو|کدبانو]]های ایرانی برای دورهمی‌های خانوادگی است. این [[خورش]] برای پذیرایی از مهمانان در مناسبت‌هایی مانند [[نوروز|عید نوروز]] یا [[نذری]] دادن در مراسم مذهبی به‌ویژه در [[ماه محرم]] و [[صفر]] و نیز در مجالس ختم و [[عزاداری|عزا]]، طبخ می‌شود.


قورمه سبزی غذای سنتی و پرطرفدار ایرانیان است که ذائقه‌های متفاوت آن را می‌پسندند و یکی از نمادهای همبستگی فرهنگی ایرانی‌ها به‌شمار می‌رود. قورمه‌سبزی در فرهنگ ایرانی، یک غذای مادرانه دانسته می‌شود و یادآور یا نشانگر عشق، ذوق، مهر و هنر مادر نسبت به [[خانواده]] است. مدت‌ها است که در فرهنگ غذایی ایرانیان، خورش قورمه‌سبزی، پیشنهاد برتر مادران و [[بانو|کدبانو]]های ایرانی برای دورهمی‌های خانوادگی است. این [[خورش]] برای پذیرایی از مهمانان در مناسبت‌هایی مانند [[نوروز|عید نوروز]] و یا [[نذری]] دادن در مراسم مذهبی به‌ویژه در [[ماه محرم]] و [[صفر]] و نیز در مجالس ختم و [[عزاداری|عزا]]، طبخ می‌شود.
==نام‌گذاری قورمه سبزی==
==نام‌گذاری قورمه سبزی==
واژۀ ترکی [[قورمه]] یا قرمه، در فرهنگ غذایی ایرانی‌ها به گوشتی گفته می‌‌شود که خشک و ذخیره می‌کنند.<ref> [https://vajehyab.com/moein/%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87 . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ قرمه.]</ref> قورمه‌سبزی، نوعی قورمه است<ref> [https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2587%2520%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B2%25DB%258C . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref> که از ترکیب گوشت تکه‌شده، [[سبزی|سبزی خردشده]] و لوبیا به‌صورت خورش تهیه می‌شود.<ref> [https://vajehyab.com/moein/%D9%82%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref> قورمه‌سبزی با پیشینه‌ای کهن، امروزه از غذا‌های ملی ایرانیان با شهرت جهانی به‌شمار می‌رود.<ref> [https://mizboon.com/Blog/2020/02/qorme-sabzi-stew/ «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون.]</ref> در برخی منابع مکتوب عصر [[قاجاریه|قاجار]] به نام و شیوۀ پخت قورمه‌سبزی اشاره شده است.<ref> [https://www.asriran.com/fa/news/847675/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-5-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%82%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C «تاریخچه 5 هزارساله قرمه سبزی»، وب‌سایت عصر ایران.]</ref>
واژهٔ ترکی [[قورمه]] یا قرمه، در فرهنگ غذایی ایرانی‌ها به گوشتی گفته می‌شود که خشک و ذخیره می‌کنند.<ref>[https://vajehyab.com/moein/قورمه . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ قرمه.]</ref> قورمه‌سبزی، نوعی قورمه است<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2587%2520%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B2%25DB%258C . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref> که از ترکیب گوشت تکه‌شده، [[سبزی|سبزی خردشده]] و لوبیا به‌صورت خورش تهیه می‌شود.<ref>[https://vajehyab.com/moein/قرمه-سبزی . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref> قورمه‌سبزی با پیشینه‌ای کهن، امروزه از غذاهای ملی ایرانیان با شهرت جهانی به‌شمار می‌رود.<ref>[https://mizboon.com/Blog/2020/02/qorme-sabzi-stew/ «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون.]</ref> در برخی منابع مکتوب عصر [[قاجاریه|قاجار]] به نام و شیوهٔ پخت قورمه‌سبزی اشاره شده است.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/847675/تاریخچه-5-هزارساله-قرمه-سبزی «تاریخچه 5 هزارساله قرمه سبزی»، وب‌سایت عصر ایران.]</ref>


==طرز تهیه قورمه سبزی==
==طرز تهیه قورمه سبزی==
خورش قورمه‌سبزی با استفاده از گوشت، لوبیا، سبزی، پیاز، لیمو عمانی و انواع ادویه، تهیه می‌شود. رایج‌ترین ترکیب سبزی قورمه شامل [[تره|تره،]] جعفری، [[شنبلیله]]، گشنیز و [[اسفناج]] است. در [[زمستان]] به‌دلیل در دسترس نبودن اسفناج از برگ [[چغندر]] استفاده می‌شود.  
خورش قورمه‌سبزی با استفاده از گوشت، لوبیا، [[سبزی]]، پیاز، لیمو عمانی و انواع ادویه، تهیه می‌شود. رایج‌ترین ترکیب سبزی قورمه شامل [[تره|تره،]] جعفری، [[شنبلیله]]، گشنیز و [[اسفناج]] است. در [[زمستان]] به‌دلیل در دسترس نبودن اسفناج از برگ [[چغندر]] استفاده می‌شود.
 
قورمه‌سبزی را در مناطق مختلف ایران، به شیوه‌های گوناگون، طبخ می‌کنند؛<ref>[https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2587%2520%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B2%25DB%258C . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref> ولی طبق دستور پخت رایج، در مرحله اول بعد از خرد کردن و سرخ کردن پیاز، گوشت را به آن اضافه می‌کنند. سپس سبزی و لوبیا را با آن تفت می‌دهند و بعد از اضافه کردن ادویه‌ها اجازه می‌دهند تا خورش جا بیفتد. در یک تا دو ساعت آخر، به آن لیمو عمانی اضافه می‌کنند.<ref>[https://www.tasvirezendegi.com/طرز-تهیه-خورش-قرمه-سبزی/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی.]</ref>


قورمه‌سبزی را در مناطق مختلف ایران، به شیوه‌های گوناگون، طبخ می‌کنند؛<ref>  [https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2587%2520%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B2%25DB%258C . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.]</ref>  ولی طبق دستور پخت رایج، در مرحله اول بعد از خرد کردن و سرخ کردن پیاز، گوشت را به آن اضافه می‌کنند. سپس سبزی و لوبیا را با آن تفت می‌دهند و بعد از اضافه کردن ادویه‌ها اجازه می‌دهند تا خورش جا بیفتد. در یک تا دو ساعت آخر، به آن لیمو عمانی اضافه می‌کنند.<ref>  [https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B7%D8%B1%D8%B2-%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%82%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی.]</ref>
[[تهران|تهرانی‌ها]] از گوشت سردست گوسفند و روغن‌زرد گاوی و سبزی‌هایی همچون تره، جعفری و مقداری شنبلیله برای پخت قورمه‌سبزی استفاده می‌کنند. در آذربایجان سبزی قورمه شامل گشنیز، [[ترخون]]، اسفناج و جعفری است و برای طبخ خورش از لوبیا چشم بلبلی و [[آب‌غوره|آبغوره]] استفاده می‌کنند.<ref>[https://saednews.com/.post/moarefiye-anvae-ghorme-va-hormesabzi «معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز.]</ref>
تهرانی‌ها از گوشت سردست گوسفند و روغن‌زرد گاوی و سبزی‌هایی همچون تره، جعفری و مقداری شنبلیله برای پخت قورمه‌سبزی استفاده می‌کنند. در آذربایجان سبزی قورمه شامل گشنیز، [[ترخون]]، اسفناج و جعفری است و برای طبخ خورش از لوبیا چشم بلبلی و [[آب‌غوره|آبغوره]] استفاده می‌کنند.<ref> [https://saednews.com/.post/moarefiye-anvae-ghorme-va-hormesabzi «معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز.]</ref>


در شهرهای شمالی در کنار قورمه‌سبزی، گوجه و [[بادمجان|بادمجان سرخ شده]] می‌گذارند. سبزی خورشت آنان شامل تره، گشنیز، جعفری، شنبلیله، برگ چغندر، خالواش و چوچاق است. در برخی از شهرهای شمالی در قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا قرمز، لوبیا سفید یا چشم بلبلی و به‌جای گوشت از مرغ و به‌جای لیموعمانی از آبغوره استفاده می‌کنند.<ref> [https://blog.okcs.com/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C-%D8%AC%D8%A7-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.]</ref>
در شهرهای شمالی در کنار قورمه‌سبزی، گوجه و [[بادمجان]] سرخ شده می‌گذارند. سبزی خورشت آنان شامل تره، گشنیز، جعفری، شنبلیله، برگ چغندر، خالواش و چوچاق است. در برخی از شهرهای شمالی در قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا قرمز، لوبیا سفید یا چشم بلبلی و به‌جای گوشت از مرغ و به‌جای لیموعمانی از آبغوره استفاده می‌کنند.<ref>[https://blog.okcs.com/خورش-قورمه-سبزی-جا-افتاده-چاشنی-قورمه-س/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.]</ref>


در دامغان برای تهیه خورش قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا از لپه استفاده کرده و به آن قورمه لپه می‌گویند.<ref> [https://www.kojaro.com/food/180240-different-ghormeh-sabzi/ توکلی، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو.]</ref> در شهر نطنز قورمه‌سبزی را با لپه، [[سماق]]، کرفس‌کوهی، تره، جعفری و شنبلیله تهیه می‌کنند.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/14011225000237/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9% «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.]</ref>
در دامغان برای تهیه خورش قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا از لپه استفاده کرده و به آن قورمه لپه می‌گویند.<ref>[https://www.kojaro.com/food/180240-different-ghormeh-sabzi/ توکلی، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو.]</ref> در شهر [[نطنز]] قورمه‌سبزی را با لپه، [[سماق]]، کرفس‌کوهی، تره، جعفری و شنبلیله تهیه می‌کنند.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14011225000237/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9% «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.]</ref>


==خواص و ارزش غذایی قورمه سبزی==
==خواص و ارزش غذایی قورمه سبزی==
قورمه‌سبزی سرشار از فیبر و پروتئین و ویتامین است. کارشناسان تغذیه، این خورش را برای سیستم ایمنی بدن، هضم غذا، تقویت استخوان، جلوگیری از کم‌خونی، کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی، تقویت سیستم عصبی، افزایش اشتها، تنظیم فشار خون، التهاب، افزایش آهن، تقویت بینایی و کاهش احتمال ابتلا به [[سرطان]]، مفید دانسته‌اند.<ref> [https://www.baharnews.ir/news/178453/%D9%85%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%86-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86 «مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز.]</ref>
قورمه‌سبزی سرشار از فیبر و پروتئین و ویتامین است. کارشناسان تغذیه، این خورش را برای سیستم ایمنی بدن، هضم غذا، تقویت استخوان، جلوگیری از کم‌خونی، کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی، تقویت سیستم عصبی، افزایش اشتها، تنظیم فشار خون، التهاب، افزایش آهن، تقویت بینایی و کاهش احتمال ابتلا به [[سرطان]]، مفید دانسته‌اند.<ref>[https://www.baharnews.ir/news/178453/مزایای-خورشت-قورمه-سبزی-بدن-انسان «مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز.]</ref>


البته زیاده‌روی در خوردن قورمه‌سبزی نیز عوارضی مانند نفخ شکم، افزایش وزن، افزایش خون‌ریزی در دوران قاعدگی، افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد گوارش را در پی دارد.<ref> [https://www.namehnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-17/546518-%D8%B6%D8%B1%D8%B1-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA « ضرر های خورشت قورمه‌سبزی چیست ؟»، وب‌سایت نامه نیوز.]</ref>
البته زیاده‌روی در خوردن قورمه‌سبزی نیز عوارضی مانند نفخ شکم، افزایش وزن، افزایش خون‌ریزی در دوران قاعدگی، افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد گوارش را در پی دارد.<ref>[https://www.namehnews.com/بخش-اجتماعی-17/546518-ضرر-های-خورشت-قورمه-سبزی-چیست « ضررهای خورشت قورمه‌سبزی چیست ؟»، وب‌سایت نامه نیوز.]</ref>


==آداب و رسوم قورمه سبزی==
==آداب و رسوم قورمه سبزی==
قورمه‌سبزی که از غذاهای سنتی و محبوب ایرانیان به‌شمار می‌رود، به‌عنوان غذای نذری نیز در ایام محرم، صفر، [[ایام فاطمیه|فاطمیه]] و [[رمضان|ماه رمضان]] استفاده می‌شود؛<ref> [https://orkidehrestaurant.com/ghormeh-sabzi-nazri/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده.]</ref> به‌ویژه مردم [[اهواز]] رسم دارند در مناسبت‌های مذهبی برای برآورده شدن حاجات خود، قورمه‌سبزی نذر کنند و آن را بین نیازمندان و عزاداران [[شهادت]] [[امام حسین]] تقسیم می‌کنند.<ref> [https://www.tasvirezendegi.com/%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%AE%D8%AA-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%B0%D8%B1%DB%8C/#1 «نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی.]</ref>
قورمه‌سبزی که از غذاهای سنتی و محبوب ایرانیان به‌شمار می‌رود، به‌عنوان غذای [[نذری]] نیز در ایام [[ماه محرم|محرم،]] [[صفر]]، [[ایام فاطمیه|فاطمیه]] و [[رمضان|ماه رمضان]] استفاده می‌شود؛<ref>[https://orkidehrestaurant.com/ghormeh-sabzi-nazri/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده.]</ref> به‌ویژه مردم [[اهواز]] رسم دارند در مناسبت‌های مذهبی برای برآورده شدن حاجات خود، قورمه‌سبزی [[نذر]] کنند و آن را بین نیازمندان و عزاداران [[شهادت]] [[امام حسین]] تقسیم می‌کنند.<ref>[https://www.tasvirezendegi.com/نکات-مهم-برای-پخت-غذاهای-نذری/#1 «نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی.]</ref>


نذری دادن قورمه‌سبزی در روز [[عاشورا]] توسط اهوازی‌ها حدود ۸۰ سال پیشینه دارد.<ref>   [https://www.kojaro.com/food/192159-nazri-food-muharram/ شجاعی، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو.]</ref>   زنان [[کردستان]] در روز [[عید فطر]] معمولاً با تهیه و خوردن قورمه‌سبزی، [[جشن]] خود را تکمیل می‌کنند.<ref> [https://www.iranview.ir/post/10907/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 صادقی، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر.]</ref> در شهر [[نطنز]]، بانوان کدبانو یک شب قبل از عید نوروز قورمه‌سبزی را بار می‌گذارند تا به‌خوبی پخته شود و جا بیفتد.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/14011225000237/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9% «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.]</ref>
نذری دادن قورمه‌سبزی در روز [[عاشورا]] توسط اهوازی‌ها حدود ۸۰ سال پیشینه دارد.<ref>[https://www.kojaro.com/food/192159-nazri-food-muharram/ شجاعی، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو.]</ref> زنان [[کردستان]] در روز [[عید فطر]] معمولاً با تهیه و خوردن قورمه‌سبزی، [[جشن]] خود را تکمیل می‌کنند.<ref>[https://www.iranview.ir/post/10907/آداب-و-رسوم-ماه-رمضان-در-کردستان صادقی، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر.]</ref> در شهر [[نطنز]]، بانوان کدبانو یک شب قبل از عید نوروز قورمه‌سبزی را بار می‌گذارند تا به‌خوبی پخته شود و جا بیفتد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14011225000237/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9% «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.]</ref>


زنان [[ایل بختیاری]] قورمه‌سبزی را به‌دلیل رنگ سبز آن در سفره [[هفت‌سین|هفت سین]] قرار می‌دهند تا نشانه‌ای از طراوت، شادمانی و سرسبزی باشد.<ref> [https://www.beytoote.com/art/city-country/bakhtiari-customs2-culture.html «آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> بسیاری از مردم لرستان در شب عید نوروز غذاهای سبزرنگ مانند قورمه‌سبزی می‌خورند و پختن غذاهای سبز‌رنگ را موجب خیر و برکت و نماد سرسبزی و [[بهار]] می‌دانند.<ref> [http://www.pana.ir/news/609002 «آشنايي با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا.]</ref>
زنان [[ایل بختیاری]] قورمه‌سبزی را به‌دلیل رنگ سبز آن در سفره [[هفت‌سین|هفت سین]] قرار می‌دهند تا نشانه‌ای از طراوت، شادمانی و سرسبزی باشد.<ref>[https://www.beytoote.com/art/city-country/bakhtiari-customs2-culture.html «آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> بسیاری از مردم لرستان در شب عید نوروز غذاهای سبزرنگ مانند قورمه‌سبزی می‌خورند و پختن غذاهای سبزرنگ را موجب خیر و برکت و نماد سرسبزی و [[بهار]] می‌دانند.<ref>[http://www.pana.ir/news/609002 «آشنایی با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا.]</ref>


در شهر [[تبریز (شهر)|تبریز]] قورمه‌سبزی به‌عنوان غذای [[چهارشنبه سوری|چهارشنبه‌سوری]] مشهور است و هرساله با خوردن قورمه‌سبزی جشن خود را برگزار می‌کنند.<ref> [https://minevisam.com/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ محمدی، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت مینویسم.]</ref> در [[خوزستان]] از این خورشت به‌عنوان غذای شب سال تحویل، نذری ایام محرم، شام [[شب یلدا]] و شام شب چهارشنبه‌سوری استفاده می‌کنند. این خورشت در استان چهارمحال بختیاری نیز به‌عنوان غذای شب سال تحویل مصرف می‌شود.<ref> [https://blog.okcs.com/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C-%D8%AC%D8%A7-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.]</ref>
در شهر [[تبریز (شهر)|تبریز]] قورمه‌سبزی به‌عنوان غذای [[چهارشنبه سوری|چهارشنبه‌سوری]] مشهور است و هرساله با خوردن قورمه‌سبزی جشن خود را برگزار می‌کنند.<ref>[https://minevisam.com/غذای-چهارشنبه-سوری-در-شهرهای-ایران/ محمدی، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت می‌نویسم.]</ref> در [[خوزستان]] از این خورشت به‌عنوان غذای شب سال تحویل، نذری ایام محرم، شام [[شب یلدا]] و شام شب چهارشنبه‌سوری استفاده می‌کنند. این خورشت در استان چهارمحال بختیاری نیز به‌عنوان غذای شب سال تحویل مصرف می‌شود.<ref>[https://blog.okcs.com/خورش-قورمه-سبزی-جا-افتاده-چاشنی-قورمه-س/ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.]</ref>


==روز جهانی قورمه‌سبزی==
==روز جهانی قورمه‌سبزی==
اولین شنبه از ماه آذر را دوست‌داران فرهنگ ایرانی، روز جهانی قورمه‌سبزی نامیده‌اند.<ref> [http://akharinkhabar.ir/cooking/7048874/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8 «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر.]</ref>
اولین شنبه از ماه آذر را دوست‌داران فرهنگ ایرانی، روز جهانی قورمه‌سبزی نامیده‌اند.<ref>[http://akharinkhabar.ir/cooking/7048874/تاریخچه-قورمه-سبزی-در-ایران-زمین-به-بهانه-Ø «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر.]</ref>


==قورمه‌سبزی در أمثال و حِکَم==
==قورمه‌سبزی در أمثال و حِکَم==
ضرب‌المثل «کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد» کنایه از این است که هرگاه فردی، حرف‎‌های درشت بزند و هوای اقدامات خطرناک داشته باشد مستحق آن است که با سر او قورمه‌سبزی درست کنند و قدرتمندان، برای از بین بردن چنین افرادی از روش‌های سخت‌گیرانه‌ای استفاده می‌کنند.<ref>   [https://help.molisy.ir/tag/%D8%B6%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ بیات، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی.]</ref>
[[ضرب‌المثل]] «کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد» کنایه از این است که هرگاه فردی، حرف‌های درشت بزند و هوای اقدامات خطرناک داشته باشد مستحق آن است که با سر او قورمه‌سبزی درست کنند و قدرتمندان، برای از بین بردن چنین افرادی از روش‌های سخت‌گیرانه‌ای استفاده می‌کنند.<ref>[https://help.molisy.ir/tag/ضرب-المثلهای-بختیاری-همراه-با-داستان/ بیات، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی.]</ref>


همچنین گفته شده که چون قورمه‌سبزی را برای مجالس [[ترحیم]] و خیرات اموات نیز می‌پزند، وقتی کسی کارهای خطرناک می‌کند یا علیه قدرتمندان حرف‌های ناخوشایند و تند و تیز می‌زند، می‌گویند: کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد.<ref> [https://www.daryanews.ir/%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%85%D9%80%D8%B2%DA%AF%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%80%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D9%80%D8%B2%DB%8C/ . «روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز.]</ref>
همچنین گفته شده که چون قورمه‌سبزی را برای مجالس [[ترحیم]] و خیرات اموات نیز می‌پزند، وقتی کسی کارهای خطرناک می‌کند یا علیه قدرتمندان حرف‌های ناخوشایند و تند و تیز می‌زند، می‌گویند: کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد.<ref>[https://www.daryanews.ir/روزی-به-خوشمـزگی-قورمـه-سبـزی/ . «روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
*«آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ درج مطلب: 25 مرداد 1389ش.
{{آغاز منابع}}
*«آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 7 فروردین 1402ش.
* «آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مرداد ۱۳۸۹ش.
*«آشنايي با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا، تاریخ درج مطلب: 6 فروردین 1396ش.
* «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ فروردین ۱۴۰۲ش.
*بیات، سارا، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی، تاریخ درج مطلب: 12 آذر 1402ش.
* «آشنایی با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا، تاریخ درج مطلب: ۶ فروردین ۱۳۹۶ش.
*«تاریخچه 5 هزارساله قرمه‌سبزی»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ درج مطلب: 15 تیر 1401ش.
* بیات، سارا، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
*«تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون، تاریخ درج مطلب: 24 بهمن 1398ش.
* «تاریخچه ۵ هزارساله قرمه‌سبزی»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۴۰۱ش.
*«تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب:   2 آذر 1399ش.
* «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون، تاریخ درج مطلب: ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش.
*توکلی، نگین، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: 8 تیر 1399ش.
* «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۳۹۹ش.
*دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، تاریخ بازدید: 22 آذر 1402ش.
* توکلی، نگین، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: ۸ تیر ۱۳۹۹ش.
*«روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز، تاریخ درج مطلب: 4 آذر 1402ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ش.
*«ریشه ضرب‌المثل/ کله‌اش بوی قرمه سبزی می‌دهد»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: 13 بهمن 1391ش.
* «روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز، تاریخ درج مطلب: ۴ آذر ۱۴۰۲ش.
*شجاعی، صدیقه، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1400ش.
* «ریشه ضرب‌المثل/ کله‌اش بوی قرمه سبزی می‌دهد»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: ۱۳ بهمن ۱۳۹۱ش.
*صادقی، امیر، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر، تاریخ درج مطلب: 6 آذر1402ش.
* شجاعی، صدیقه، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش.
*«ضررهای خورشت قورمه‌سبزی چیست؟»، وب‌سایت نامه نیوز، تاریخ درج مطلب: 25 تیر 1398ش.
* صادقی، امیر، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر، تاریخ درج مطلب: ۶ آذر۱۴۰۲ش.
*«طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی، تاریخ بازدید: 12 آذر 1402ش.
* «ضررهای خورشت قورمه‌سبزی چیست؟»، وب‌سایت نامه نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۹۸ش.
*«طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش، تاریخ درج مطلب: 29 مرداد 1402ش.
* «طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی، تاریخ بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
*«طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده، تاریخ درج مطلب: 2 شهریور 1399ش.
* «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش، تاریخ درج مطلب: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ش.
*محمدی، سارا، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت مینویسم، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1399ش.
* «طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده، تاریخ درج مطلب: ۲ شهریور ۱۳۹۹ش.
*«مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز، تاریخ درج مطلب: 4 خرداد 1398ش.
* محمدی، سارا، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت می‌نویسم، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ش.
*«معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز، تاریخ درج مطلب: 20 فروردین 1400ش.
* «مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز، تاریخ درج مطلب: ۴ خرداد ۱۳۹۸ش.
*معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 22 آذر 1402ش.
* «معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ش.
*«نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی، تاریخ بازدید: 12 آذر 1402ش.
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ش.
* «نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی، تاریخ بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
{{پایان منابع}}
 
{{ایران-افقی}}
 
[[رده:غذاهای ایرانی]]
[[رده:غذاهای گوشتی]]
[[رده:نمادهای ملی ایران]]
 
 
{{#seo:
|title=خورش قورمه سبزی چیست؟ طرز تهیه و رازهای این غذای ملی ایران - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=قورمه سبزی, طرز تهیه قورمه سبزی, خورش قورمه سبزی, قورمه سبزی مجلسی, سبزی قورمه, غذای ملی ایران
|description=قورمه سبزی، از غذاهای سنتی و پرطرفدار و نماد همبستگی فرهنگی ایرانیان است. با طرز تهیه، تاریخچه و جایگاه این غذای مادرانه در دورهمی‌ها و نذری‌ها آشنا شوید - ویکی زندگی
}}

نسخهٔ کنونی تا ۲۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۴۶

قورمه سبزی
قورمه سبزی

قورمه سبزی؛ نوعی خورش ایرانی با گوشت، لوبیا و سبزی.

قورمه سبزی غذای سنتی و پرطرفدار ایرانیان است که ذائقه‌های متفاوت آن را می‌پسندند و یکی از نمادهای همبستگی فرهنگی ایرانی‌ها به‌شمار می‌رود. قورمه‌سبزی در فرهنگ ایرانی، یک غذای مادرانه دانسته می‌شود و یادآور یا نشانگر عشق، ذوق، مهر و هنر مادر نسبت به خانواده است. مدت‌ها است که در فرهنگ غذایی ایرانیان، خورش قورمه‌سبزی، پیشنهاد برتر مادران و کدبانوهای ایرانی برای دورهمی‌های خانوادگی است. این خورش برای پذیرایی از مهمانان در مناسبت‌هایی مانند عید نوروز یا نذری دادن در مراسم مذهبی به‌ویژه در ماه محرم و صفر و نیز در مجالس ختم و عزا، طبخ می‌شود.

نام‌گذاری قورمه سبزی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

واژهٔ ترکی قورمه یا قرمه، در فرهنگ غذایی ایرانی‌ها به گوشتی گفته می‌شود که خشک و ذخیره می‌کنند.[۱] قورمه‌سبزی، نوعی قورمه است[۲] که از ترکیب گوشت تکه‌شده، سبزی خردشده و لوبیا به‌صورت خورش تهیه می‌شود.[۳] قورمه‌سبزی با پیشینه‌ای کهن، امروزه از غذاهای ملی ایرانیان با شهرت جهانی به‌شمار می‌رود.[۴] در برخی منابع مکتوب عصر قاجار به نام و شیوهٔ پخت قورمه‌سبزی اشاره شده است.[۵]

طرز تهیه قورمه سبزی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

خورش قورمه‌سبزی با استفاده از گوشت، لوبیا، سبزی، پیاز، لیمو عمانی و انواع ادویه، تهیه می‌شود. رایج‌ترین ترکیب سبزی قورمه شامل تره، جعفری، شنبلیله، گشنیز و اسفناج است. در زمستان به‌دلیل در دسترس نبودن اسفناج از برگ چغندر استفاده می‌شود.

قورمه‌سبزی را در مناطق مختلف ایران، به شیوه‌های گوناگون، طبخ می‌کنند؛[۶] ولی طبق دستور پخت رایج، در مرحله اول بعد از خرد کردن و سرخ کردن پیاز، گوشت را به آن اضافه می‌کنند. سپس سبزی و لوبیا را با آن تفت می‌دهند و بعد از اضافه کردن ادویه‌ها اجازه می‌دهند تا خورش جا بیفتد. در یک تا دو ساعت آخر، به آن لیمو عمانی اضافه می‌کنند.[۷]

تهرانی‌ها از گوشت سردست گوسفند و روغن‌زرد گاوی و سبزی‌هایی همچون تره، جعفری و مقداری شنبلیله برای پخت قورمه‌سبزی استفاده می‌کنند. در آذربایجان سبزی قورمه شامل گشنیز، ترخون، اسفناج و جعفری است و برای طبخ خورش از لوبیا چشم بلبلی و آبغوره استفاده می‌کنند.[۸]

در شهرهای شمالی در کنار قورمه‌سبزی، گوجه و بادمجان سرخ شده می‌گذارند. سبزی خورشت آنان شامل تره، گشنیز، جعفری، شنبلیله، برگ چغندر، خالواش و چوچاق است. در برخی از شهرهای شمالی در قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا قرمز، لوبیا سفید یا چشم بلبلی و به‌جای گوشت از مرغ و به‌جای لیموعمانی از آبغوره استفاده می‌کنند.[۹]

در دامغان برای تهیه خورش قورمه‌سبزی به‌جای لوبیا از لپه استفاده کرده و به آن قورمه لپه می‌گویند.[۱۰] در شهر نطنز قورمه‌سبزی را با لپه، سماق، کرفس‌کوهی، تره، جعفری و شنبلیله تهیه می‌کنند.[۱۱]

خواص و ارزش غذایی قورمه سبزی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

قورمه‌سبزی سرشار از فیبر و پروتئین و ویتامین است. کارشناسان تغذیه، این خورش را برای سیستم ایمنی بدن، هضم غذا، تقویت استخوان، جلوگیری از کم‌خونی، کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی، تقویت سیستم عصبی، افزایش اشتها، تنظیم فشار خون، التهاب، افزایش آهن، تقویت بینایی و کاهش احتمال ابتلا به سرطان، مفید دانسته‌اند.[۱۲]

البته زیاده‌روی در خوردن قورمه‌سبزی نیز عوارضی مانند نفخ شکم، افزایش وزن، افزایش خون‌ریزی در دوران قاعدگی، افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد گوارش را در پی دارد.[۱۳]

آداب و رسوم قورمه سبزی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

قورمه‌سبزی که از غذاهای سنتی و محبوب ایرانیان به‌شمار می‌رود، به‌عنوان غذای نذری نیز در ایام محرم، صفر، فاطمیه و ماه رمضان استفاده می‌شود؛[۱۴] به‌ویژه مردم اهواز رسم دارند در مناسبت‌های مذهبی برای برآورده شدن حاجات خود، قورمه‌سبزی نذر کنند و آن را بین نیازمندان و عزاداران شهادت امام حسین تقسیم می‌کنند.[۱۵]

نذری دادن قورمه‌سبزی در روز عاشورا توسط اهوازی‌ها حدود ۸۰ سال پیشینه دارد.[۱۶] زنان کردستان در روز عید فطر معمولاً با تهیه و خوردن قورمه‌سبزی، جشن خود را تکمیل می‌کنند.[۱۷] در شهر نطنز، بانوان کدبانو یک شب قبل از عید نوروز قورمه‌سبزی را بار می‌گذارند تا به‌خوبی پخته شود و جا بیفتد.[۱۸]

زنان ایل بختیاری قورمه‌سبزی را به‌دلیل رنگ سبز آن در سفره هفت سین قرار می‌دهند تا نشانه‌ای از طراوت، شادمانی و سرسبزی باشد.[۱۹] بسیاری از مردم لرستان در شب عید نوروز غذاهای سبزرنگ مانند قورمه‌سبزی می‌خورند و پختن غذاهای سبزرنگ را موجب خیر و برکت و نماد سرسبزی و بهار می‌دانند.[۲۰]

در شهر تبریز قورمه‌سبزی به‌عنوان غذای چهارشنبه‌سوری مشهور است و هرساله با خوردن قورمه‌سبزی جشن خود را برگزار می‌کنند.[۲۱] در خوزستان از این خورشت به‌عنوان غذای شب سال تحویل، نذری ایام محرم، شام شب یلدا و شام شب چهارشنبه‌سوری استفاده می‌کنند. این خورشت در استان چهارمحال بختیاری نیز به‌عنوان غذای شب سال تحویل مصرف می‌شود.[۲۲]

روز جهانی قورمه‌سبزی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اولین شنبه از ماه آذر را دوست‌داران فرهنگ ایرانی، روز جهانی قورمه‌سبزی نامیده‌اند.[۲۳]

قورمه‌سبزی در أمثال و حِکَم

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ضرب‌المثل «کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد» کنایه از این است که هرگاه فردی، حرف‌های درشت بزند و هوای اقدامات خطرناک داشته باشد مستحق آن است که با سر او قورمه‌سبزی درست کنند و قدرتمندان، برای از بین بردن چنین افرادی از روش‌های سخت‌گیرانه‌ای استفاده می‌کنند.[۲۴]

همچنین گفته شده که چون قورمه‌سبزی را برای مجالس ترحیم و خیرات اموات نیز می‌پزند، وقتی کسی کارهای خطرناک می‌کند یا علیه قدرتمندان حرف‌های ناخوشایند و تند و تیز می‌زند، می‌گویند: کله‌اش بوی قورمه‌سبزی می‌دهد.[۲۵]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ قرمه.
  2. ↑ . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.
  3. ↑ . معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه قورمه‌سبزی.
  4. ↑ «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون.
  5. ↑ «تاریخچه 5 هزارساله قرمه سبزی»، وب‌سایت عصر ایران.
  6. ↑ . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه قورمه‌سبزی.
  7. ↑ «طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی.
  8. ↑ «معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز.
  9. ↑ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.
  10. ↑ توکلی، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو.
  11. ↑ «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.
  12. ↑ «مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز.
  13. ↑ « ضررهای خورشت قورمه‌سبزی چیست ؟»، وب‌سایت نامه نیوز.
  14. ↑ «طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده.
  15. ↑ «نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی.
  16. ↑ شجاعی، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو.
  17. ↑ صادقی، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر.
  18. ↑ «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»،خبرگزاری فارس.
  19. ↑ «آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته.
  20. ↑ «آشنایی با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا.
  21. ↑ محمدی، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت می‌نویسم.
  22. ↑ «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش.
  23. ↑ «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر.
  24. ↑ بیات، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی.
  25. ↑ . «روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «آداب و رسوم بختیاری‌ها»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مرداد ۱۳۸۹ش.
  • «آداب و رسوم نوروزی در نطنز»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۷ فروردین ۱۴۰۲ش.
  • «آشنایی با آداب و رسوم نوروزی مردم در استان لرستان»، خبرگزاری پانا، تاریخ درج مطلب: ۶ فروردین ۱۳۹۶ش.
  • بیات، سارا، «بایگانی‌های ضرب‌المثل‌های بختیاری همراه با داستان»، وب‌سایت مولیزی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «تاریخچه ۵ هزارساله قرمه‌سبزی»، وب‌سایت عصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۴۰۱ش.
  • «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران زمین از دیرباز تا امروز»، وب‌سایت مجله گردشگری میزبون، تاریخ درج مطلب: ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش.
  • «تاریخچه قورمه‌سبزی در ایران‌زمین به بهانه روز جهانی آن»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۳۹۹ش.
  • توکلی، نگین، «طرز تهیه قورمه‌سبزی و انواع آن در شهرهای مختلف ایران»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: ۸ تیر ۱۳۹۹ش.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «روزی به خوشمزگی قورمه‌سبزی»، وب‌سایت دریانیوز، تاریخ درج مطلب: ۴ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «ریشه ضرب‌المثل/ کله‌اش بوی قرمه سبزی می‌دهد»، وب‌سایت آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: ۱۳ بهمن ۱۳۹۱ش.
  • شجاعی، صدیقه، «غذاهای نذری ساده»، وب‌سایت کجارو، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش.
  • صادقی، امیر، «آداب و رسوم ماه رمضان در کردستان»، وب‌سایت ویراویر، تاریخ درج مطلب: ۶ آذر۱۴۰۲ش.
  • «ضررهای خورشت قورمه‌سبزی چیست؟»، وب‌سایت نامه نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۹۸ش.
  • «طرز تهیه قورمه‌سبزی جا افتاده و مجلسی»، وب‌سایت مجله زندگی، تاریخ بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «طرز تهیه قورمه‌سبزی مجلسی و انواع آن در شهرهای مختلف»، وب‌سایت مجله کوروش، تاریخ درج مطلب: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ش.
  • «طرز تهیه قورمه‌سبزی نذری مجلسی»، وب‌سایت ارکیده، تاریخ درج مطلب: ۲ شهریور ۱۳۹۹ش.
  • محمدی، سارا، «غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟»، وب‌سایت می‌نویسم، تاریخ درج مطلب: ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ش.
  • «مزایای خورشت قورمه‌سبزی برای بدن انسان»، وب‌سایت بهارنیوز، تاریخ درج مطلب: ۴ خرداد ۱۳۹۸ش.
  • «معرفی انواع قورمه و قورمه‌سبزی»، وب‌سایت ساعد نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ش.
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ش.
  • «نکات مهم برای پخت غذاهای نذری در ماه محرم و ماه رمضان»، وب‌سایت مجله تصویر زندگی، تاریخ بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.


برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:قورمه_سبزی&oldid=46074»