پیش‌نویس:شغل‌های زنانه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۵۱

سمیه روحی آموزگار پایه اول ابتدایی در شهر رشت

شغل‌های زنانه؛ مشاغل سازگار با روحیات و توان جسمی و عاطفی زن.

هرگونه کار و فعالیت زنان که هدف یا نتیجهٔ آن، کمک به اقتصاد خانواده یا درآمدزایی برای زن باشد، در ردیف شغل‌های زنانه قرار می‌گیرد. مشاغل زنانه، در صورتی به هدف یا نتیجهٔ مطلوب می‌رسد که سازگار با با شرایط روحی و جسمی بانوان باشد و مانع نقش‌های زنانه مانند مادری و همسری نباشد. ورود بانوان به مشاغل مردانه یا ناسازگار با زنانگی، آسیب‌های مختلفی را برای فرد، بنیان خانواده و نظام اجتماعی به‌دنبال دارد.

مفهوم‌شناسی شغل‌های زنانه

شغل زنانه به هرگونه فعالیت تولیدی یا خدماتی زن در خانه یا خارج خانه گفته می‌شود که متناسب با توانایی روحی، جسمی و عاطفی زن بوده و دارای ارزش مالی یا اقتصادی باشد.^[۱]

تاریخچه شغل‌های زنانه

زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت بشر، همواره شغل‌های گوناگونی را بر عهده داشته‌اند و به‌ویژه در مشاغلی مانند کشاورزی و دامپروری دوشادوش مردان خود، به ایفای نقش می‌پرداختند. زنان در بسیاری از تمدن‌ها و جوامع، علاوه بر یاری خانواده در کارهای بیرونی، مسئولیت کارهای داخل خانه را نیز بر عهده داشتند. در طول تاریخ و در جوامع گوناگون، مشاغلی مانند ریسندگی، بافندگی، خیاطی، آرایش‌گری، مامایی، پزشکی، معلمی، وکالت، کفاشی، رنگ‌رزی، شویندگی، قلاب‌دوزی و برخی فعالیت‌های خدماتی، از جمله مشاغل مورد توجه زنان بوده است. با انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم میلادی، میان کارهای خانگی زنان و اشتغال بیرونی آنها فاصله زیادی ایجاد شد و زنانی که با هدف کسب درآمد، ساعت‌های زیادی را بیرون از خانه کار می‌کردند در ایفای نقش‌های اصلی زنانه مانند مادرانگی و همسری، با چالش‌های فراوان روبرو شدند.^[۲]

شغل زنانه در ایران

سمیرا حسن‌خانی پزشک و متخصص زنان در تهران

مریم نوری، مربی مهد قرآن در حرم مطهر رضوی، سال ۱۴۰۳ش، عکس از سیده اعظم سیدی‌زاده

زنان ایرانی همانند زنان در جوامع دیگر، همواره در مشاغل گوناگون نقش‌آفرین بوده‌اند. در گذشته زنان ایرانی با کار در مزرعه، باغداری، دامپروری و تولید فرآورده‌های دامی، نخ‌ریسی، بافندگی، خیاطی و حصیربافی به کسب درآمد می‌پرداختند.^[۳] امروزه فعالیت اقتصادی بسیاری از زنان ایرانی از محیط خانه به بیرون خانه منتقل شده و آنها در پست‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مشغول به کار شده‌اند.^[۴]

در این گونه از اشتغال که برآمده از دگرگونی‌های اجتماعی در فرهنگ و تمدن غربی است، توجه چندانی به کرامت زن و سلامت جسم و روان او نمی‌شود؛ از این‌رو در پژوهش‌های بومی پیرامون اشتغال زنان به مشارکت اجتماعی بانوان ایرانی در مشاغل سازگار با سرشت زنانه مانند انواع فعالیت‌های فرهنگی، پزشکی و هنری تأکید شده است تا از گزند آسیب‌های اجتماعی به‌دور باشد و استحکام بنیان خانواده را نیز به چالش نکشد.^[۵]

در این چارچوب، بسیاری از زنان ایرانی به مشاغلی مانند بافندگی، خیاطی و تهیه پوشاک، عکاسی، وبلاگ‌نویسی، طراحی داخلی، طراحی دوخت، آشپزی در خانه، مشاور خانواده، آموزش یا معلمی، دورکاری در حوزه‌های علمی و ادبی مانند پژوهشگری و نویسندگی، مراقبت از کودکان، مربی مهد کودک، آرایشگری زنانه، گلدوزی، عروسک‌سازی و فعالیت در فضای مجازی، روی آورده‌اند.^[۶]

رویکرد اسلام به اشتغال زنان

دین اسلام مسئولیت تأمین هزینه‌های مالی خانواده را بر عهدهٔ مردان قرارداده است و زنان در تأمین معاش خانواده مسئولیتی ندارند؛^[۷] بر این اساس، حق اشتغال و درآمدزایی مستقل زنان به رسمیت شناخته شده است،^[۸] اما اشتغال زنان در بیرون از خانه، مشروط به حفظ کرامت، عفاف و ارزش‌های دینی است و لازم است که انتخاب نوع شغل و زمان اشتغال بر اساس اصول و قواعد عقلانی، انسانی و اسلامی و سازگار با اقتضائات جسمی و جنسی و خانوادگی زن باشد.^[۹]

پیامدهای اشتغال در شغل‌های زنانه

جامعه در برخی مشاغل، نیازمند حضور بانوان است. از جمله پیامدهای مثبت اشتغال زنان در شغل‌های زنانه عبارت است از:

افزایش جایگاه اجتماعی زن؛
توجه به ارزش‌های معنوی و اخلاقی بانوان در جامعه؛
اختصاص فرصت کافی به ایفای نقش مادری و همسری در خانواده؛
جلوگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی و بهره‌کشی از بانوان؛
افزایش توجه به سلامت جسمی و روانی بانوان؛^[۱۰]
بهبود وضعیت مالی خانواده؛^[۱۱]

اشتغال زنان در مشاغل مردانه

از پدیده‌های اجتماعی نوظهور، اشتغال زنان در شغل‌های مردانه و ناسازگار با سرشت و اقتضائات جنسی و جنسیتی زن است. با توجه به تفاوت‌های زیستی و روانی زن و مرد، اشتغال زنان در مشاغل مردانه پیامدهای نامطلوبی را به‌دنبال دارد و بانوان را با مشکلات گوناگونی روبرو می‌کند.^[۱۲] اشتغال زنان در شغل‌های مردانه با هدف استقلال مالی، موجب تغییرات هویتی در زنان می‌شود؛ از دیگر پیامدهای این پدیده، عبارت است از:

گرایش فزاینده بانوان به فردگرایی و استقلال‌طلبی؛
تنزل جایگاه و کرامت زن در خانواده و جامعه؛
ایجاد خلل در روابط خانوادگی و اجتماعی بانوان؛
افزایش نگرانی‌های تربیتی در خانواده و جامعه؛
افزایش ناهنجاری‌های نوجوانان و جوانان به‌دلیل ضعف نقش مادری در خانواده؛
شکل‌گیری گروه‌های مرجع جدید و برآمده از نظام آموزشی مدرن در رسانه‌ها و فضای مجازی؛
تغییر الگوی مشارکت اجتماعی زنان؛
اولویت منافع مالی و اقتصادی در فعالیت‌های زنان؛
افزایش سن ازدواج در جامعه؛
کاهش موقعیت شغلی برای مردان در جامعه؛
کاهش فرزندآوری.^[۱۳]

اصلاح وضعیت اشتغال زنان در جامعه و افزایش گرایش زنان به شغل‌های زنانه نیازمند ایجاد بسترهای مناسب و افزایش ظرفیت شغل‌های زنانه در جامعه است. در این زمینه، پژوهشگران به موارد زیر نیز توجه کرده‌اند:

اعطای امتیازات شغلی مناسب به مشاغل زنانه؛
افزایش آگاهی بانوان دربارهٔ پیامدهای مثبت اشتغال در مشاغل زنانه؛
توجه به توانمندی‌های اجتماعی بانوان و به‌کارگیری آن در مشاغل زنانه؛
فرهنگ‌سازی و تغییر در ذهنیت‌ها و انگاره‌های اجتماعی پیرامون مشاغل خانگی زنانه.^[۱۴]

پانویس

↑ . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص2-4.
↑ . «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان.
↑ . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.
↑ . جارالهی، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، 1372ش، ص249.
↑ . «بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر.
↑ . فرمانی، «40 ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک.
↑ . جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، 1389ش، ص115.
↑ علاسوند، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، 1382ش، ص221.
↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
↑ . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص7-10.
↑ . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.
↑ . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه)سخت(»، 1398ش، ص129.
↑ . «پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم.
↑ . «اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت.

منابع

«اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۲ش.
«بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۲ش.
«پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۸ اردیبهشت ۱۳۹۳ش.
جارالهی، عذرا، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۳ و ۴، خرداد ۱۳۷۲ش.
جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم، اسراء، ۱۳۸۹ش.
چراغی، نسرین و حسنی، رفیق، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه (سخت)»، زن و جامعه، شماره ۴۰، ۱۳۹۸ش.
خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۱ش.
علاسوند، فریبا، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، ۱۳۸۲ش.
فرمانی، مهسا، «۴۰ ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آذر ۱۴۰۰ش.
«نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: ۱ مهر ۱۴۰۲ش.
نوروش‌پور، فریبا و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، دومین کنگره نقش زن در سلامت خانواده و جامعه، تهران، دانشگاه الزهرا، ۱۳۹۶ش.

[1] . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص2-4.

[2] . «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان.

[3] . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.

[4] . جارالهی، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، 1372ش، ص249.

[5] . «بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر.

[6] . فرمانی، «40 ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک.

[7] . جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، 1389ش، ص115.

[8] علاسوند، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، 1382ش، ص221.

[9] خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.

[10] . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص7-10.

[11] . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.

[12] . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه)سخت(»، 1398ش، ص129.

[13] . «پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم.

[14] . «اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<big>'''شغل‌های زنانه؛'''</big> مشاغل سازگار با روحیات و توان جسمی و عاطفی زن.
+[[پرونده:شغل‌های زنانه۳.png|جایگزین=سمیه روحی آموزگار پایه اول ابتدایی در شهر رشت|بندانگشتی|سمیه روحی آموزگار پایه اول ابتدایی در شهر رشت]]
+{{درشت|'''شغل‌های زنانه؛'''}} مشاغل سازگار با روحیات و توان جسمی و عاطفی زن.
-هرگونه کار و فعالیت زنان که هدف یا نتیجۀ آن، کمک به اقتصاد خانواده یا درآمدزایی برای زن باشد، در ردیف شغل‌های زنانه قرار می‌گیرد. مشاغل زنانه، در صورتی به هدف یا نتیجۀ مطلوب می‌رسد که سازگار با با شرایط روحی و جسمی بانوان باشد و مانع نقش‌های زنانه مانند مادری و همسری نباشد. ورود بانوان به مشاغل مردانه یا ناسازگار با زنانگی، آسیب‌های مختلفی را برای فرد، بنیان خانواده و نظام اجتماعی به‌دنبال دارد.
+هرگونه کار و فعالیت زنان که هدف یا نتیجهٔ آن، کمک به اقتصاد [[خانواده]] یا درآمدزایی برای زن باشد، در ردیف شغل‌های زنانه قرار می‌گیرد. مشاغل زنانه، در صورتی به هدف یا نتیجهٔ مطلوب می‌رسد که سازگار با با شرایط روحی و جسمی بانوان باشد و مانع نقش‌های زنانه مانند [[نقش مادری|مادری]] و [[نقش همسری زن|همسری]] نباشد. ورود بانوان به مشاغل مردانه یا ناسازگار با زنانگی، آسیب‌های مختلفی را برای فرد، بنیان خانواده و نظام اجتماعی به‌دنبال دارد.
-==مفهوم‌شناسی==
-شغل زنانه به هرگونه فعالیت تولیدی یا خدماتی زن در خانه یا خارج خانه گفته می‌شود که متناسب با توانایی روحی، جسمی و عاطفی زن بوده و دارای ارزش مالی یا اقتصادی باشد.<ref>  [https://www.sid.ir/paper/884034/fa . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص2-4.]</ref>
-==تاریخچه==
+==مفهوم‌شناسی شغل‌های زنانه==
-زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت بشر، همواره شغل‌های گوناگونی را بر عهده داشته‌اند و به‌ویژه در مشاغلی مانند کشاورزی و دامپروری دوشادوش مردان خود، به ایفای نقش می‌پرداختند. زنان در بسیاری از تمدن‌ها و جوامع، علاوه بر یاری خانواده در کارهای بیرونی، مسئولیت کارهای داخل خانه را نیز بر عهده داشتند. در طول تاریخ و در جوامع گوناگون، مشاغلی مانند ریسندگی، بافندگی، خیاطی، آرایش‌گری، مامایی، پزشکی،
+شغل زنانه به هرگونه فعالیت تولیدی یا خدماتی زن در خانه یا خارج خانه گفته می‌شود که متناسب با توانایی روحی، جسمی و عاطفی زن بوده و دارای ارزش مالی یا اقتصادی باشد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/884034/fa . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص2-4.]</ref>
-معلمی، وکالت، کفاشی، رنگ‌رزی، شویندگی، قلاب‌دوزی و برخی فعالیت‌های خدماتی، از جمله مشاغل مورد توجه زنان بوده است. با انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم میلادی، میان کارهای خانگی زنان و اشتغال بیرونی آنها فاصله زیادی ایجاد شد و زنانی که با هدف کسب درآمد، ساعت‌های زیادی را بیرون از خانه کار می‎کردند در ایفای نقش‌های اصلی زنانه مانند مادرانگی و همسری، با چالش‌های فراوان روبرو شدند.<ref>  [https://article.tebyan.net/UserArticle/AmpShow/744102 . «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان.]</ref>
+==تاریخچه شغل‌های زنانه==
+[[پرونده:شغل‌های زنانه.jpg|جایگزین= تصویری قدیمی از یک زن در حال ریسندگی|بندانگشتی|تصویری قدیمی از یک زن در حال ریسندگی]]
+زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت بشر، همواره شغل‌های گوناگونی را بر عهده داشته‌اند و به‌ویژه در مشاغلی مانند کشاورزی و دامپروری دوشادوش مردان خود، به ایفای نقش می‌پرداختند. زنان در بسیاری از تمدن‌ها و جوامع، علاوه بر یاری خانواده در کارهای بیرونی، مسئولیت کارهای داخل [[خانه]] را نیز بر عهده داشتند. در طول تاریخ و در جوامع گوناگون، مشاغلی مانند ریسندگی، بافندگی، خیاطی، [[آرایشگری زنانه|آرایش‌گری]]، [[مامایی]]، [[پزشکی زنان|پزشکی]]، معلمی، [[وکالت زنان|وکالت]]، کفاشی، رنگ‌رزی، شویندگی، قلاب‌دوزی و برخی فعالیت‌های خدماتی، از جمله مشاغل مورد توجه زنان بوده است. با انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم میلادی، میان کارهای خانگی زنان و اشتغال بیرونی آنها فاصله زیادی ایجاد شد و زنانی که با هدف کسب درآمد، ساعت‌های زیادی را بیرون از خانه کار می‌کردند در ایفای نقش‌های اصلی زنانه مانند [[مادرانگی]] و همسری، با چالش‌های فراوان روبرو شدند.<ref>[https://article.tebyan.net/UserArticle/AmpShow/744102 . «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان.]</ref>
 ==شغل زنانه در ایران==
-زنان ایرانی همانند زنان در جوامع دیگر، همواره در مشاغل گوناگون نقش‌آفرین بوده‌اند. در گذشته زنان ایرانی با کار در مزرعه، باغداری، دامپروری و تولید فرآورده‌های دامی، نخ‌ریسی، بافندگی، خیاطی و حصیر‌بافی به کسب در آمد می‌پرداختند. <ref>  [https://jzvj.marvdasht.iau.ir/article_3872_3844ef0b68b017eaa822fed16f51b5cf.pdf . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.]</ref> امروزه فعالیت اقتصادی بسیاری از زنان ایرانی از محیط خانه به بیرون خانه منتقل شده و آنها در پست‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مشغول به کار شده‌اند. <ref>  [https://qjss.atu.ac.ir/article_5143.html . جارالهی، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، 1372ش، ص249.]</ref> در این گونه از اشتغال که برآمده از دگرگونی‌های اجتماعی در فرهنگ و تمدن غربی است، توجه چندانی به کرامت زن و سلامت جسم و روان او نمی‌شود؛ از این‌رو در پژوهش‌های بومی پیرامون اشتغال زنان به مشارکت اجتماعی بانوان ایرانی در مشاغل سازگار با سرشت زنانه مانند انواع فعالیت‌های فرهنگی، پزشکی و هنری تأکید شده است تا از گزند آسیب‌های اجتماعی به‌دور باشد و استحکام بنیان خانواده را نیز به چالش نکشد. <ref>  [https://profile.center/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%BA%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86/ . «بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر.]</ref> در این چارچوب، بسیاری از زنان ایرانی به مشاغلی مانند بافندگی، خیاطی و تهیه پوشاک، عکاسی، وبلاگ‌نویسی، طراحی داخلی، طراحی دوخت، آشپزی در خانه، مشاور خانواده، آموزش یا معلمی، دورکاری در حوزه‌های علمی و ادبی مانند پژوهشگری و نویسندگی، مراقبت از کودکان، مربی مهد کودک، آرایشگری زنانه، گلدوزی، عروسک‌سازی و فعالیت در فضای مجازی، روی آورده‌اند.<ref>  [https://drchek.ir/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%87%D8%A7/ . فرمانی، «40 ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک.]</ref>
+[[پرونده:شغل‌های زنانه۵.jpg|جایگزین=پری رستمی عروسک‌ساز|بندانگشتی|پری رستمی عروسک‌ساز]]
+[[پرونده:شغل‌های زنانه۴.jpg|جایگزین=سمیرا حسن‌خانی پزشک و متخصص زنان در تهران|بندانگشتی|سمیرا حسن‌خانی پزشک و متخصص زنان در تهران]]
+[[پرونده:شغل‌های زنانه۲.png|جایگزین=سمیرا حسن‌خانی پزشک و متخصص زنان در تهران|بندانگشتی|سمیرا حسن‌خانی پزشک و متخصص زنان در تهران]]
+[[پرونده:شغل‌های زنانه۱.png|جایگزین=مریم نوری، مربی مهد قرآن در حرم مطهر رضوی|بندانگشتی|مریم نوری، مربی مهد قرآن در حرم مطهر رضوی، سال ۱۴۰۳ش، عکس از سیده اعظم سیدی‌زاده]]
+زنان ایرانی همانند زنان در جوامع دیگر، همواره در مشاغل گوناگون نقش‌آفرین بوده‌اند. در گذشته زنان ایرانی با کار در مزرعه، باغداری، دامپروری و تولید فرآورده‌های دامی، نخ‌ریسی، بافندگی، خیاطی و حصیربافی به کسب درآمد می‌پرداختند.<ref>[https://jzvj.marvdasht.iau.ir/article_3872_3844ef0b68b017eaa822fed16f51b5cf.pdf . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.]</ref> امروزه فعالیت اقتصادی بسیاری از زنان ایرانی از محیط خانه به بیرون خانه منتقل شده و آنها در پست‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مشغول به کار شده‌اند.<ref>[https://qjss.atu.ac.ir/article_5143.html . جارالهی، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، 1372ش، ص249.]</ref>
+در این گونه از اشتغال که برآمده از دگرگونی‌های اجتماعی در فرهنگ و تمدن غربی است، توجه چندانی به [[کرامت]] زن و سلامت جسم و [[سلامت روان زن|روان]] او نمی‌شود؛ از این‌رو در پژوهش‌های بومی پیرامون اشتغال زنان به مشارکت اجتماعی بانوان ایرانی در مشاغل سازگار با سرشت زنانه مانند انواع فعالیت‌های فرهنگی، پزشکی و هنری تأکید شده است تا از گزند آسیب‌های اجتماعی به‌دور باشد و استحکام بنیان خانواده را نیز به چالش نکشد.<ref>[https://profile.center/بهترین-شغل-برای-زنان/ . «بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر.]</ref>
+در این چارچوب، بسیاری از زنان ایرانی به مشاغلی مانند بافندگی، خیاطی و تهیه پوشاک، عکاسی، وبلاگ‌نویسی، طراحی داخلی، طراحی دوخت، [[آشپزی]] در خانه، [[مشاوره|مشاور]] خانواده، آموزش یا معلمی، دورکاری در حوزه‌های علمی و ادبی مانند پژوهشگری و نویسندگی، مراقبت از [[کودک|کودکان]]، مربی [[مهد کودک]]، آرایشگری زنانه، گلدوزی، عروسک‌سازی و فعالیت در فضای مجازی، روی آورده‌اند.<ref>[https://drchek.ir/بهترین-مشاغل-برای-خانم-ها/ . فرمانی، «40 ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک.]</ref>
 ==رویکرد اسلام به اشتغال زنان==
-دین اسلام مسئولیت تأمین هزینه‌های مالی خانواده را بر عهدۀ مردان قرار‌داده است و زنان در تأمین معاش خانواده مسئولیتی ندارند؛<ref>  . جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، 1389ش، ص115.</ref>  بر این اساس، حق اشتغال و درآمدزایی مستقل زنان به رسمیت شناخته شده است، <ref>  علاسوند، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، 1382ش، ص221.</ref> اما اشتغال زنان در بیرون از خانه، مشروط به حفظ کرامت، عفاف و ارزش‌های دینی است و لازم است که  انتخاب نوع شغل و زمان اشتغال بر اساس اصول و قواعد عقلانی، انسانی و اسلامی و سازگار با اقتضائات جسمی و جنسی و خانوادگی زن باشد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2645 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.]</ref>
+[[دین]] اسلام مسئولیت تأمین هزینه‌های مالی [[خانواده]] را بر عهدهٔ مردان قرارداده است و زنان در تأمین معاش خانواده مسئولیتی ندارند؛<ref>. جوادی آملی، زن در آیینه جلال و جمال، 1389ش، ص115.</ref> بر این اساس، حق اشتغال و درآمدزایی مستقل زنان به رسمیت شناخته شده است،<ref>علاسوند، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، 1382ش، ص221.</ref> اما اشتغال زنان در بیرون از خانه، مشروط به حفظ [[کرامت]]، [[عفاف]] و ارزش‌های دینی است و لازم است که  انتخاب نوع شغل و زمان اشتغال بر اساس اصول و قواعد عقلانی، انسانی و اسلامی و سازگار با اقتضائات جسمی و جنسی و خانوادگی زن باشد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2645 خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت][[فاطمه زهرا]]»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>
-==پیامد‌های اشتغال در شغل‌های زنانه==
+==پیامدهای اشتغال در شغل‌های زنانه==
 جامعه در برخی مشاغل، نیازمند حضور بانوان است. از جمله پیامدهای مثبت اشتغال زنان در شغل‌های زنانه عبارت است از:
-# افزایش جایگاه اجتماعی زن؛
+#افزایش جایگاه اجتماعی زن؛
-# توجه به ارزش‌های معنوی و اخلاقی بانوان در جامعه؛
+#توجه به ارزش‌های معنوی و اخلاقی بانوان در جامعه؛
-# اختصاص فرصت کافی به ایفای نقش مادری و همسری در خانواده؛
+#اختصاص فرصت کافی به ایفای نقش مادری و همسری در خانواده؛
-# جلوگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی و بهره‌کشی از بانوان؛
+#جلوگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی و بهره‌کشی از بانوان؛
-# افزایش توجه به سلامت جسمی و روانی بانوان؛
+#افزایش توجه به سلامت جسمی و روانی بانوان؛<ref>[https://www.sid.ir/paper/884034/fa . نوروش‌پور و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، 1396ش، ص7-10.]</ref>
-# بهبود وضعیت مالی خانواده؛
+#بهبود وضعیت مالی خانواده؛<ref>[https://jzvj.marvdasht.iau.ir/article_3872_3844ef0b68b017eaa822fed16f51b5cf.pdf . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه»، 1398ش، ص128.]</ref>
-اشتغال زنان در مشاغل مردانه
-از پدیده‌های اجتماعی نوظهور، اشتغال زنان در شغل‌های مردانه و ناسازگار با سرشت و اقتضائات جنسی و جنسیتی زن است. با توجه به تفاوت‌های زیستی و روانی زن و مرد، اشتغال زنان در مشاغل مردانه پیامد‌های نامطلوبی را به‌دنبال دارد و بانوان را با مشکلات گوناگونی روبرو می‌کند.  اشتغال زنان در شغل‌های مردانه با هدف استقلال مالی، موجب تغییرات هویتی در زنان می‌شود؛ از دیگر پیامدهای این پدیده، عبارت است از:
+==اشتغال زنان در مشاغل مردانه==
-)	گرایش فزاینده بانوان به فرد‌گرایی و استقلال‌طلبی؛
+از پدیده‌های اجتماعی نوظهور، اشتغال زنان در شغل‌های مردانه و ناسازگار با سرشت و اقتضائات جنسی و جنسیتی زن است. با توجه به تفاوت‌های زیستی و روانی زن و مرد، اشتغال زنان در مشاغل مردانه پیامدهای نامطلوبی را به‌دنبال دارد و بانوان را با مشکلات گوناگونی روبرو می‌کند.<ref>[https://jzvj.marvdasht.iau.ir/article_3872_3844ef0b68b017eaa822fed16f51b5cf.pdf . چراغی و حسنی، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه)سخت(»، 1398ش، ص129.]</ref> اشتغال زنان در شغل‌های مردانه با هدف استقلال مالی، موجب تغییرات هویتی در زنان می‌شود؛ از دیگر پیامدهای این پدیده، عبارت است از:
-)	تنزل جایگاه و کرامت زن در خانواده و جامعه؛
+#گرایش فزاینده بانوان به فردگرایی و استقلال‌طلبی؛
-)	ایجاد خلل در روابط خانوادگی و اجتماعی بانوان؛
+#تنزل جایگاه و کرامت زن در [[خانواده]] و جامعه؛
-)	افزایش نگرانی‌های تربیتی در خانواده و جامعه؛
+#ایجاد خلل در روابط خانوادگی و اجتماعی بانوان؛
-)	افزایش ناهنجاری‌های نوجوانان و جوانان به‌دلیل ضعف نقش مادری در خانواده؛
+#افزایش نگرانی‌های تربیتی در خانواده و جامعه؛
-)	شکل‌گیری گروه‌های مرجع جدید و برآمده از نظام آموزشی مدرن در رسانه‌ها و فضای مجازی؛
+#افزایش ناهنجاری‌های نوجوانان و جوانان به‌دلیل ضعف [[نقش مادری]] در خانواده؛
-)	تغییر الگوی مشارکت اجتماعی زنان؛
+#شکل‌گیری گروه‌های مرجع جدید و برآمده از نظام آموزشی مدرن در رسانه‌ها و فضای مجازی؛
-)	اولویت منافع مالی و اقتصادی در فعالیت‌های زنان؛
+#تغییر الگوی مشارکت اجتماعی زنان؛
-)	افزایش سن ازدواج در جامعه؛
+#اولویت منافع مالی و اقتصادی در فعالیت‌های زنان؛
-)	کاهش موقعیت شغلی برای مردان در جامعه؛
+#افزایش سن ازدواج در جامعه؛
-)	کاهش فرزندآوری.
+#کاهش موقعیت شغلی برای مردان در جامعه؛
-اصلاح وضعیت اشتغال زنان در جامعه و افزایش گرایش زنان به شغل‌های زنانه نیازمند ایجاد بستر‌های مناسب و افزایش ظرفیت شغل‌های زنانه در جامعه است. در این زمینه، پژوهشگران به موارد زیر نیز توجه کرده‌اند:
+#کاهش [[فرزندآوری]].<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/02/08/352773/پیامدهای-اشتغال-زنان-در-جامعه . «پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>
-# اعطای امتیازات شغلی مناسب به مشاغل زنانه؛
-# افزایش آگاهی بانوان درباره پیامدهای مثبت اشتغال در مشاغل زنانه؛
+اصلاح وضعیت اشتغال زنان در جامعه و افزایش گرایش زنان به شغل‌های زنانه نیازمند ایجاد بسترهای مناسب و افزایش ظرفیت شغل‌های زنانه در جامعه است. در این زمینه، پژوهشگران به موارد زیر نیز توجه کرده‌اند:
-# توجه به توانمندی‌های اجتماعی بانوان و به کار‌گیری آن در مشاغل زنانه؛
+#اعطای امتیازات شغلی مناسب به مشاغل زنانه؛
-# فرهنگ‌سازی و تغییر در ذهنیت‌ها و انگاره‌های اجتماعی پیرامون مشاغل خانگی زنانه.
+#افزایش آگاهی بانوان دربارهٔ پیامدهای مثبت اشتغال در مشاغل زنانه؛
+#توجه به توانمندی‌های اجتماعی بانوان و به‌کارگیری آن در مشاغل زنانه؛
+#فرهنگ‌سازی و تغییر در ذهنیت‌ها و انگاره‌های اجتماعی پیرامون [[کسب و کار خانگی|مشاغل خانگی]] زنانه.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/86522/اشتغال-زنان،-بایدها-و-نبایدها . «اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت.]</ref>
 ==پانویس==
 {{پانویس}}
 ==منابع==
-* «اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت، تاریخ بازدید: 2 مهر 1402ش.
+{{آغاز منابع}}
-* «بهترین شغل ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر، تاریخ بازدید: 2 مهر 1402ش.
+* «اشتغال زنان، بایدها و نبایدها»، وب‌سایت حوره‌نت، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۲ش.
-* «پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 8 اردیبهشت 1393ش.
+* «بهترین شغل‌ها برای زنان ایرانی»، وب‌سایت پروفایل سنتر، تاریخ بازدید: ۲ مهر ۱۴۰۲ش.
-* جارالهی، عذرا، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 3 و 4، خرداد 1372ش.
+* «پیامدهای اشتغال زنان در جامعه»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۸ اردیبهشت ۱۳۹۳ش.
-* جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم، اسراء، 1389ش.
+* جارالهی، عذرا، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۳ و ۴، خرداد ۱۳۷۲ش.
-* چراغی، نسرین و حسنی، رفیق، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه (سخت)»، زن و جامعه، شماره 40، 1398ش.
+* جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال، قم، اسراء، ۱۳۸۹ش.
-* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: 25 آذر 1391ش.
+* چراغی، نسرین و حسنی، رفیق، «پیامدها و دلایل ورود زنان به مشاغل مردانه (سخت)»، زن و جامعه، شماره ۴۰، ۱۳۹۸ش.
-* علاسوند، فریبا، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، 1382ش.
+* خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از زنان به مناسبت سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۱ش.
-* فرمانی، مهسا، «40 ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم ها»، وب‌سایت دکتر چک، تاریخ درج مطلب: 30 آذر 1400ش.
+* علاسوند، فریبا، زنان و حقوق برابر: نقد و بررسی کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و سند پکن، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، ۱۳۸۲ش.
-* «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: 1 مهر 1402ش.
+* فرمانی، مهسا، «۴۰ ایده کسب و کار زنان و بهترین مشاغل برای خانم‌ها»، وب‌سایت دکتر چک، تاریخ درج مطلب: ۳۰ آذر ۱۴۰۰ش.
-* نوروش‌پور، فریبا و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، دومین کنگره نقش زن در سلامت خانواده و جامعه، تهران، دانشگاه الزهرا، 1396ش.
+* «نگاهی به مشاغل زنان از دوران باستان تا پایان قرن بیستم»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: ۱ مهر ۱۴۰۲ش.
-[[ رده: ویکی‌زندگی]]
+* نوروش‌پور، فریبا و همکاران «الگوی اسلامی اشتغال زنان»، دومین کنگره نقش زن در سلامت خانواده و جامعه، تهران، دانشگاه الزهرا، ۱۳۹۶ش.
-[[ رده: اقتصاد خانواده]]
+{{پایان منابع}}
+{{زنان-افقی}}
+[[رده:اقتصاد خانواده]]
+[[رده:پیشه‌ها]]
+[[رده:حقوق اقتصادی]]
+[[رده:حقوق زنان]]

ن ب و زنان
زنان در ادیان	زن در اسلام مرجعیت دینی زنان زن مسلمان کنشگری اجتماعی زنان در قرآن مبانی کلامی حجاب زن در بودیسم زن در مسیحیت زن در انجیل زن در یهودیت زن در تورات
زن در جامعه	اشتغال زن کارآفرینی زنان زن سرپرست خانوار مشارکت زنان در کشاورزی آسیب‌پذیری زن بیوه شوگر مامی خانواده دموکراتیک بلاگر حجاب الگوی مصرف زنانه
زن در سیاست	ریاست جمهوری زنان
زن در خانواده	مادر زن سرپرست خانوار نقش همسری زن نقش تربیتی مادر نقش مادری خانواده دموکراتیک حق کرامت زن
افراد مرتبط	فهرست ریاضی‌دانان زن ایرانی فهرست نویسندگان زن ایرانی
مشاغل زنانه	کارآفرینی زنان مامایی آرایشگری زنانه
اخلاق زنان	نجابت زنانه عفاف عفت
حقوق زنان	حقوق مالی زن در زندگی مشترک نفقه نشوز حقوق جنسی زن حقوق خانوادگی زن مسلمان همسرآزاری
تاریخ زنان	زن در پیش از اسلام زن در یونان باستان زن در ایران زن در ایران باستان زن در دوره قاجار
زن در ادبیات و فرهنگ	زن در مثنوی معنوی بی‌بی خاتون
رده