پیشنویس:گل غلتان: تفاوت میان نسخهها
imported>محمدمهدی محمدی بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:گل غلتان.jpg|بندانگشتی|آیین گل غلتان|جایگزین=آیین گل غلتان]] | |||
{{درشت|'''گلغلتان'''}}؛ آیین سنتی ویژهٔ نوزادان در نخستین بهار زندگی آنها. | |||
گلغلتان، رویدادی فرهنگی و آیینی سنتی در ایران است که در اولین بهار زندگی کودک اجرایی میشود. این آیین، فرصت خوبی را برای استحکام و پیوند اقوام، بهبود کیفیت زندگی ساکنان منطقه و تقویت هویت و غرور ملی فراهم میکند. این رویداد فرهنگی زیبا، در سال | گلغلتان، رویدادی فرهنگی و آیینی سنتی در ایران است که در اولین [[بهار]] [[زندگی]] [[کودک]] اجرایی میشود. این آیین، فرصت خوبی را برای استحکام و پیوند اقوام، بهبود کیفیت زندگی ساکنان منطقه و تقویت [[هویت ملی|هویت]] و غرور ملی فراهم میکند. این رویداد فرهنگی زیبا، در سال ۱۳۸۹ش، بهعنوان دومین اثر معنوی کشور، در فهرست [[آثار ملی ایران|آثار ملی]] [[میراث فرهنگی ناملموس ایران|میراث ناملموس ایران]] ثبت شد. | ||
==مفهومشناسی== | |||
گلغلتان، نوعی آیین سنتی در برخی روستاهای ایران است که امروزه بازدیدکنندگان بسیاری را بهمنظور مشاهده و شرکت در آن، جذب میکند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/356241/fa میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص141.]</ref> | ==مفهومشناسی گل غلتان== | ||
گلغلتان، نوعی آیین سنتی در برخی روستاهای [[ایران]] است که امروزه بازدیدکنندگان بسیاری را بهمنظور مشاهده و شرکت در آن، جذب میکند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/356241/fa میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص141.]</ref> در این آیین، نوزاد زیر یک سال را در انبوهی از گلهای محمدی میغلتانند تا از خواص آن بهرهمند شود. این آیین که نمادی از خوشبختی و [[برکت]] برای [[خانواده|خانوادهٔ]] نوزاد است، سنتی قدیمی در ایران و برگرفته از [[افسانه]]های کهن ایرانی مانند افسانهٔ گل خندان دانسته میشود. ایرانیان [[مسلمان]]، این آیین کهن را با عقاید دینی خود پیوند زده و در هنگام اجرا و چینش گلهای محمدی، اشعاری در رثای [[پیامبر اسلام]] زمزمه میکنند؛ مانند:<ref>[https://lahzeakhar.com/customContent/13-گل-غلتان «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.]</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
| خط ۹: | خط ۱۱: | ||
{{ب|همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد |کدوم گل قامت و روی تو داره یا محمد}} | {{ب|همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد |کدوم گل قامت و روی تو داره یا محمد}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|همون ماهی که از کوه میزنه سر|نشان طاق ابروی تو داره یا محمد}} | {{ب|همون ماهی که از کوه میزنه سر|نشان طاق ابروی تو داره یا محمد}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
== | ==شیوهٔ اجرا گل غلتان== | ||
در این آیین، خانوادههای دارای کودکان زیر یک سال، در فصل [[بهار]] و | در این آیین، خانوادههای دارای کودکان زیر یک سال، در فصل [[بهار]] و [[اردیبهشت]]<nowiki/>ماه، به اماکن اصلی رویش گل محمدی در ایران مانند استان سمنان، استان فارس، استان [[خراسان رضوی]] و شهرستان [[کاشان]]، سفر کرده و گلهای محمدی را چیده، پاک کرده، نوزاد را به [[حمام]] برده و در میان پارچهای سفید و تمیز قرار میدهند. سپس، چند تن از زنان و وابستگان نزدیک نوزاد از جمله مادر، عمه، خاله و مادربزرگ، با [[ذکر]] [[صلوات]] بر پیامبر اسلام و [[اهلبیت|اهل بیت]] او، دقایقی [[کودک]] را در گلهای محمدی آماده شده میغلتانند و در کنار آن نیز به شعرخوانی و نواختن سازهای محلی میپردازند. اشعار خوانده شده، به زبان محلی بوده و محتوایی با مضمون [[دعا]] برای سلامتی نوزاد و خانوادهٔ او همراه با مفاهیم مذهبی دارند؛ برای مثال:<ref>[https://www.sid.ir/paper/356241/fa میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص148.]</ref> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|قد سبزت الهی خم نگرده|دل شادت به دور غم نگرده}} | {{ب|قد سبزت الهی خم نگرده|دل شادت به دور غم نگرده}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|طلب کردم ز مولای خراسان |که سایهات از سر ما کم نگرده}} | {{ب|طلب کردم ز مولای خراسان |که سایهات از سر ما کم نگرده}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
[[پرونده:آیین-گل-غلتان.jpg|بندانگشتی|[https://akharinkhabar.ir/local/9104592 مراسم سنتی گل غلتان در امیریه دامغان]|جایگزین=مراسم سنتی گل غلتان در امیریه دامغان]] | |||
پس از اتمام مراسم گلغلتان، والدین نوزاد، از مهمانان و گردشگران با شیرینی و [[شربت]] پذیرایی میکنند. این سنت، برای کودکانی که در فصل بهار به دنیا میآیند، پس از حمام روز دهم نوزاد انجام میشود. برخی خانوادهها، سنت گلغلتان را برای کودکانی که در فصول دیگر سال به دنیا آمدهاند نیز بهوسیلهٔ گلهای فریز شده، اجرایی میکنند. گروهی دیگر، شب پیش از اجرای این آیین، [[حنابندان]] کوچکی نیز برگزار کرده و سرانگشتان کوچک نوزاد خود را [[حنا]] میبندند. سرگرمیهایی همچون سمنوپزان، رقص چوب و اجرای [[موسیقی]] از دیگر [[آداب]]<nowiki/>ورسوم مردم در مناطق مختلفی از ایران در این آیین است. مردم، گلبرگهای استفاده شده در این مراسم را پس از خشکشدن، برای مصارف گوناگونی بهکار میگیرند.<ref>[https://lahzeakhar.com/customContent/13-گل-غلتان «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.]</ref> | |||
==فواید گل غلتان== | |||
مردم محلی بر این باورند که گلغلتان، شادابی و سلامت نوزاد را تضمین کرده و زمانیکه که نام پیامبر اسلام همراه با عطر آرامبخش گل محمدی در این سنوسال، بر گوش کودک خوانده میشود، تأثیری مثبت بر روح و روان او خواهد داشت.<ref>[https://www.sid.ir/paper/356241/fa میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص149.]</ref> | |||
علاوه بر آن، باوری قدیمی وجود دارد که این اقدام، کودک را از حساسیتهای فصلی دور نگه میدارد.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/2120697/گل-غلتان-آغوش-باز-گلبرگ-ها-به-روی-نوزادان «گل غلتان؛ آغوش باز گلبرگها به روی نوزادان»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref> دور ماندن کودک از برخی بیماریها و زشتیها، خندان و شاداب بودن او در زندگی، از دیگر خواص این آیین سنتی است.<ref>[https://lahzeakhar.com/customContent/13-گل-غلتان «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.]</ref> | |||
آیین کهن گلغلتان، علاوه بر فوایدی که برای نوازادان بههمراه دارد، دارای برخی فواید اقتصادی و [[گردشگری]] نیز هست. با تقویت و ترویج این آیین، بخشهایی از صنعت گردشگری در ایران رشد کرده و منجر به جذب توریست به شهرها و محلهای برگزاری آن، ایجاد انگیزه و تشویق مشارکتکنندگان محلی و نیز ترویج هنرهای بومی و در نهایت، افزایش کار و درآمدزایی خواهد شد.<ref>وات، مدیریت رویدادهای گردشگری و اوقات فراغت، 1391ش، ص35.</ref> | |||
این در حالی است که جشنوارههای گلغلتان بهصورت معمول، در مناطقی برگزار میشوند که بیشترین نرخ [[جوانی|جوانان]] بیکار را داشته و [[مهاجرت]] افراد محلی به شهرهای بزرگ در اطراف رو به افزایش است. با تقویت گردشگری رویداد گلغلتان، نیازهای اقتصادی ساکنان منطقه که بیشتر مناطق روستایی هستند، برآورده شده و مانع مهاجرت افراد به شهرهای بزرگ و نیز منجر به تجدید حیات روستاها در ایران خواهد شد. همچنین، از منظر جامعهشناسی، برگزاری آیین گلغلتان، به ایجاد همبستگی اجتماعی از طریق تقویت روابط درون جامعه منجر میشود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/356241/fa میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص140-142.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
* «گلغلتان؛ آغوش باز گلبرگها به روی نوزادان»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بارگذاری: | ==منابع== | ||
* «گلغلتان»، وبسایت | *«گلغلتان؛ آغوش باز گلبرگها به روی نوزادان»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بارگذاری: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۷ش. | ||
* میرزایی، روزبه و رضایی، نفیسه، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر | *«گلغلتان»، وبسایت لحظهٔ آخر، تاریخ بارگذاری: ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ش. | ||
* وات، دیوید.سی، مدیریت رویدادهای گردشگری و اوقات فراغت، | *میرزایی، روزبه و رضایی، نفیسه، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعهٔ محلی»، نشریهٔ پژوهشهای روستایی، دورهٔ ۷، شمارهٔ ۱، ۱۳۹۵ش. | ||
[[رده: | *وات، دیوید. سی، مدیریت رویدادهای گردشگری و اوقات فراغت، ترجمهٔ بهروز شریفی مقدم و محمد خوش قدم اخلاقی، تهران، رسا، ۱۳۹۱ش. | ||
[[رده: | |||
[[رده: | {{ایران-افقی}} | ||
[[رده: | |||
[[رده:آثار فرهنگی ناملموس]] | |||
[[رده:آثار ملی ایران]] | |||
[[رده:جشنوارهها در ایران]] | |||
[[رده:جشنوارههای محلی]] | |||
[[رده:میراث فرهنگی ناملموس]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۰۴
گلغلتان؛ آیین سنتی ویژهٔ نوزادان در نخستین بهار زندگی آنها.
گلغلتان، رویدادی فرهنگی و آیینی سنتی در ایران است که در اولین بهار زندگی کودک اجرایی میشود. این آیین، فرصت خوبی را برای استحکام و پیوند اقوام، بهبود کیفیت زندگی ساکنان منطقه و تقویت هویت و غرور ملی فراهم میکند. این رویداد فرهنگی زیبا، در سال ۱۳۸۹ش، بهعنوان دومین اثر معنوی کشور، در فهرست آثار ملی میراث ناملموس ایران ثبت شد.
مفهومشناسی گل غلتان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]گلغلتان، نوعی آیین سنتی در برخی روستاهای ایران است که امروزه بازدیدکنندگان بسیاری را بهمنظور مشاهده و شرکت در آن، جذب میکند.[۱] در این آیین، نوزاد زیر یک سال را در انبوهی از گلهای محمدی میغلتانند تا از خواص آن بهرهمند شود. این آیین که نمادی از خوشبختی و برکت برای خانوادهٔ نوزاد است، سنتی قدیمی در ایران و برگرفته از افسانههای کهن ایرانی مانند افسانهٔ گل خندان دانسته میشود. ایرانیان مسلمان، این آیین کهن را با عقاید دینی خود پیوند زده و در هنگام اجرا و چینش گلهای محمدی، اشعاری در رثای پیامبر اسلام زمزمه میکنند؛ مانند:[۲]
الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق
الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق
شیوهٔ اجرا گل غلتان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در این آیین، خانوادههای دارای کودکان زیر یک سال، در فصل بهار و اردیبهشتماه، به اماکن اصلی رویش گل محمدی در ایران مانند استان سمنان، استان فارس، استان خراسان رضوی و شهرستان کاشان، سفر کرده و گلهای محمدی را چیده، پاک کرده، نوزاد را به حمام برده و در میان پارچهای سفید و تمیز قرار میدهند. سپس، چند تن از زنان و وابستگان نزدیک نوزاد از جمله مادر، عمه، خاله و مادربزرگ، با ذکر صلوات بر پیامبر اسلام و اهل بیت او، دقایقی کودک را در گلهای محمدی آماده شده میغلتانند و در کنار آن نیز به شعرخوانی و نواختن سازهای محلی میپردازند. اشعار خوانده شده، به زبان محلی بوده و محتوایی با مضمون دعا برای سلامتی نوزاد و خانوادهٔ او همراه با مفاهیم مذهبی دارند؛ برای مثال:[۳] الگو:آغاز نستعلیق
الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق
الگو:شعر الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق
پس از اتمام مراسم گلغلتان، والدین نوزاد، از مهمانان و گردشگران با شیرینی و شربت پذیرایی میکنند. این سنت، برای کودکانی که در فصل بهار به دنیا میآیند، پس از حمام روز دهم نوزاد انجام میشود. برخی خانوادهها، سنت گلغلتان را برای کودکانی که در فصول دیگر سال به دنیا آمدهاند نیز بهوسیلهٔ گلهای فریز شده، اجرایی میکنند. گروهی دیگر، شب پیش از اجرای این آیین، حنابندان کوچکی نیز برگزار کرده و سرانگشتان کوچک نوزاد خود را حنا میبندند. سرگرمیهایی همچون سمنوپزان، رقص چوب و اجرای موسیقی از دیگر آدابورسوم مردم در مناطق مختلفی از ایران در این آیین است. مردم، گلبرگهای استفاده شده در این مراسم را پس از خشکشدن، برای مصارف گوناگونی بهکار میگیرند.[۴]
فواید گل غلتان
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مردم محلی بر این باورند که گلغلتان، شادابی و سلامت نوزاد را تضمین کرده و زمانیکه که نام پیامبر اسلام همراه با عطر آرامبخش گل محمدی در این سنوسال، بر گوش کودک خوانده میشود، تأثیری مثبت بر روح و روان او خواهد داشت.[۵]
علاوه بر آن، باوری قدیمی وجود دارد که این اقدام، کودک را از حساسیتهای فصلی دور نگه میدارد.[۶] دور ماندن کودک از برخی بیماریها و زشتیها، خندان و شاداب بودن او در زندگی، از دیگر خواص این آیین سنتی است.[۷]
آیین کهن گلغلتان، علاوه بر فوایدی که برای نوازادان بههمراه دارد، دارای برخی فواید اقتصادی و گردشگری نیز هست. با تقویت و ترویج این آیین، بخشهایی از صنعت گردشگری در ایران رشد کرده و منجر به جذب توریست به شهرها و محلهای برگزاری آن، ایجاد انگیزه و تشویق مشارکتکنندگان محلی و نیز ترویج هنرهای بومی و در نهایت، افزایش کار و درآمدزایی خواهد شد.[۸]
این در حالی است که جشنوارههای گلغلتان بهصورت معمول، در مناطقی برگزار میشوند که بیشترین نرخ جوانان بیکار را داشته و مهاجرت افراد محلی به شهرهای بزرگ در اطراف رو به افزایش است. با تقویت گردشگری رویداد گلغلتان، نیازهای اقتصادی ساکنان منطقه که بیشتر مناطق روستایی هستند، برآورده شده و مانع مهاجرت افراد به شهرهای بزرگ و نیز منجر به تجدید حیات روستاها در ایران خواهد شد. همچنین، از منظر جامعهشناسی، برگزاری آیین گلغلتان، به ایجاد همبستگی اجتماعی از طریق تقویت روابط درون جامعه منجر میشود.[۹]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص141.
- ↑ «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.
- ↑ میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص148.
- ↑ «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.
- ↑ میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص149.
- ↑ «گل غلتان؛ آغوش باز گلبرگها به روی نوزادان»، خبرگزاری صدا و سیما.
- ↑ «گل غلتان»، وبسایت لحظۀ آخر.
- ↑ وات، مدیریت رویدادهای گردشگری و اوقات فراغت، 1391ش، ص35.
- ↑ میرزایی و رضایی، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعۀ محلی»، 1395ش، ص140-142.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- «گلغلتان؛ آغوش باز گلبرگها به روی نوزادان»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بارگذاری: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۷ش.
- «گلغلتان»، وبسایت لحظهٔ آخر، تاریخ بارگذاری: ۲۸ شهریور ۱۴۰۰ش.
- میرزایی، روزبه و رضایی، نفیسه، «تحلیل عوامل انگیزشی مؤثر بر حضور بازدیدکنندگان در رویدادهای مبتنی بر جامعهٔ محلی»، نشریهٔ پژوهشهای روستایی، دورهٔ ۷، شمارهٔ ۱، ۱۳۹۵ش.
- وات، دیوید. سی، مدیریت رویدادهای گردشگری و اوقات فراغت، ترجمهٔ بهروز شریفی مقدم و محمد خوش قدم اخلاقی، تهران، رسا، ۱۳۹۱ش.
| گردشگری |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| طبیعت |
| ||||||||||
| شهرها | |||||||||||
| استانها | |||||||||||
| تاریخ |
| ||||||||||
| سیاست | |||||||||||
| جامعه و فرهنگ |
| ||||||||||
| هنر | |||||||||||
| خوارکیها | |||||||||||
