پرش به محتوا

پیش‌نویس:زن در یونان باستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
imported>فاطمه خلج
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>شاهرودی
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:5843864517803624308.jpg|جایگزین=نقش برجسته باغ موزه دیون- یونان|بندانگشتی|نقش برجسته باغ موزه دیون در یونان]]
[[پرونده:5843864517803624308.jpg|جایگزین=نقش برجسته باغ موزه دیون- یونان|بندانگشتی|نقش برجسته باغ موزه دیون در یونان]]
<big>'''زن در یونان باستان'''</big>؛ جایگاه خانوادگی، اجتماعی و حقوقی زن در یونان باستان.<br>
{{درشت|'''زن در یونان باستان'''}}؛ جایگاه خانوادگی، اجتماعی و حقوقی زن در یونان باستان.


زن در یونان باستان، در مقایسه با مردان از حقوق مدنی اندکی برخوردار بوده است. در بیشتر مناطق یونان، زنان، از حوزه‌های عمومی دور نگه داشته شده، از شهروندی محروم بوده و جایگاه قانونی و سیاسی معتبری نداشتند. هرچند، در این میان، نام برخی از زنان در تاریخ یونان باستان ماندگار شده است.  
زن در یونان باستان، در مقایسه با مردان از حقوق مدنی اندکی برخوردار بوده است. در بیشتر مناطق یونان، زنان، از حوزه‌های عمومی دور نگه داشته شده، از شهروندی محروم بوده و جایگاه قانونی و سیاسی معتبری نداشتند. هرچند، در این میان، نام برخی از زنان در تاریخ یونان باستان ماندگار شده است.
==تفاوت جایگاه زن در نقاط مختلف یونان باستان==
 
شیوۀ رفتار با زنان در نقاط مختلف یونان، متفاوت بوده و هر کدام از دولت- شهرهای یونان دیدگاه ویژۀ خود را دربارۀ زنان داشته‌اندبرای مثال، در اسپارت زنان اجازه داشتند همچون مردان ورزش کرده و حتی به آن تشویق می‌شدند،<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1681983/%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref> همچنین حق مالکیت زمین داشته و از جایگاه اجتماعی و اقتصادی برخودار بودند. این در حالی است که در آتنِ آن روزگار، شرایط به‌صورت متفاوتی گزارش شده است. بیشتر منابع برجای‌مانده از آن دوران، به شرایط زنان در آتن اشاره کرده‌اند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
== تفاوت جایگاه زن در نقاط مختلف یونان باستان ==
==دارایی زنان در یونان باستان==
شیوهٔ رفتار با زنان در نقاط مختلف یونان، متفاوت بوده و هر کدام از دولت- شهرهای یونان دیدگاه ویژهٔ خود را دربارهٔ زنان داشته‌اند برای مثال، در اسپارت زنان اجازه داشتند همچون مردان [[ورزش]] کرده و حتی به آن تشویق می‌شدند،<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1681983/رازگشایی-از-زندگی-زنان-در-دوران-باستان «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref> همچنین حق مالکیت زمین داشته و از جایگاه اجتماعی و اقتصادی برخودار بودند. این در حالی است که در آتنِ آن روزگار، شرایط به‌صورت متفاوتی گزارش شده است. بیشتر منابع برجای‌مانده از آن دوران، به شرایط زنان در آتن اشاره کرده‌اند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
زن در یونان باستان از سه نوع دارایی برخودار بود:  
 
#هدیه؛ شامل هدایایی همچون لباس و جواهر که از همسر خود یا سایر بستگان دریافت می‌کرد.
== دارایی زنان در یونان باستان ==
#[[جهیزیه]]؛ [[ازدواج]] همراه با جهیزیه، در اواخر دوران باستان به‌صورت یک هنجار اجتماعی مطرح شد.
زن در یونان باستان از سه نوع دارایی برخودار بود:
#ارث؛ زنان هیچ سهمی در مالکیت مزرعه یا زمین‌های خانوادگی نداشته و اجازۀ ادارۀ آنها را نیز نداشتند. فرزندان متولدشده نیز به [[خانواده]] و همسر او تعلق داشتند.<ref>[http://www.womenintheancientworld.com/ Bloomfield, “women and propety in Ancient Athens”, 2010.]</ref> زنانی که دارای برادر بودند، از پدر خود هیچ ارثی نبرده و تمامی دارایی دختر که از ثروت خانوادگی کسب کرده بود، در حکم جهیزیۀ او محسوب می‌شد. همین موضوع باعث می‌شد تا مردان، دختران خود را تنها به پسرانی برای ازدواج بدهند که تمایل داشتند به‌عنوان پسرخواندۀ آنها باشند. گروهی دیگر از مردان نیز دختران خود را تنها به وابستگان نزدیک یعنی برادرزاده‌ها و خواهرزاده‌ها می‌دادند تا دارایی آنها درون خانواده بماند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج3، 1376ش، ص186.</ref>
# هدیه؛ شامل هدایایی همچون لباس و جواهر که از همسر خود یا سایر بستگان دریافت می‌کرد.
==مراحل زندگی زنان در یونان باستان==
# جهیزیه؛ [[ازدواج]] همراه با [[جهیزیه]]، در اواخر دوران باستان به‌صورت یک هنجار اجتماعی مطرح شد.
# ارث؛ زنان هیچ سهمی در مالکیت مزرعه یا زمین‌های خانوادگی نداشته و اجازهٔ ادارهٔ آنها را نیز نداشتند. فرزندان متولدشده نیز به [[خانواده]] و همسر او تعلق داشتند.<ref>[http://www.womenintheancientworld.com/ Bloomfield, “women and propety in Ancient Athens”, 2010.]</ref> زنانی که دارای برادر بودند، از پدر خود هیچ ارثی نبرده و تمامی دارایی [[دختر]] که از ثروت خانوادگی کسب کرده بود، در حکم جهیزیهٔ او محسوب می‌شد. همین موضوع باعث می‌شد تا مردان، دختران خود را تنها به پسرانی برای ازدواج بدهند که تمایل داشتند به‌عنوان پسرخواندهٔ آنها باشند. گروهی دیگر از مردان نیز دختران خود را تنها به وابستگان نزدیک یعنی برادرزاده‌ها و خواهرزاده‌ها می‌دادند تا دارایی آنها درون خانواده بماند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج3، 1376ش، ص186.</ref>
 
== مراحل زندگی زنان در یونان باستان ==
زندگی برای بیشتر زنان در سه مرحله متمرکز بود:
زندگی برای بیشتر زنان در سه مرحله متمرکز بود:
#کوره: دختر جوان؛
# کوره: دختر جوان؛
#پوره: عروس تا تولد اولین فرزند؛
# پوره: عروس تا تولد اولین فرزند؛
#ژین: زن. <br>
# ژین: زن.
 
در یونان باستان، زندگی زنان بزرگسال، از اوایل یا اواسط [[نوجوانی]] آنها شروع شده و آنها را با پیوند ازدواج از خانوادهٔ پدری به‌سمت خانوادهٔ همسر، انتقال می‌داده است.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1681983/رازگشایی-از-زندگی-زنان-در-دوران-باستان «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref>
 
== جایگاه خانوادگی زنان در یونان باستان ==
[[پرونده:64548.jpg|جایگزین=نقش برجسته یونانی -موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا|بندانگشتی|نقش برجسته یونانی، (قرن پنجم قبل از میلاد) / موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا]]
 
=== شهروندی ===
جامعهٔ یونان باستان از دو قشر شهروند رسمی شامل مردان و نجیب‌زادگان و شهروند غیررسمی شامل زنان، برده‌ها و سربازان تشکیل می‌شده است.<ref>[https://tarikhema.org/ancient/greece/47846/همه-چیز-در-مورد-یونان-باستان/ کاظمی،  «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>
 
=== نفوذ در خانواده ===
زنان در جامعهٔ یونان باستان، در مجموع، از نفوذی اندک برخودار بوده و اغلب، همان را نیز پس از مادر شدن به‌دست می‌آوردند.
 
=== نقش مادری ===
احترام به مادر و نفوذ او در خانواده، در فرهنگ یونان باستان به چشم می‌خورد. در آن دوران، جشنواره‌هایی را برای گرامی‌داشت جایگاه مادر برگزار می‌کردند که بیشتر آنها بر «هرا» الههٔ همسری و تعهد به زندگی یا «سیبِل» ایزدبانوی زمین و مادر اعظم خدایان متمرکز بوده است.<ref>[https://sahebkhabar.ir/news/60213926/مادر-بودن-در-یونان-باستان-چگونه-بود «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران.]</ref>
 
زنان، در این جشنواره‌ها بیشترین سهم را داشتند. مادران یونانی، همچنین، در افسانه‌ها و اشعار نویسندگان آن دوران حضور داشته و به یونانیان باستان کمک می‌کردند تا خود را تعریف کرده و جایگاه خود را در جهان درک کنند.<ref>[https://sahebkhabar.ir/news/60213926/مادر-بودن-در-یونان-باستان-چگونه-بود «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران.]</ref>
 
=== فرزندآوری ===
در دوران باستان، فرهنگ اجتماعی، زنان را به ازدواج و [[فرزندآوری]] هرچه زودتر تشویق می‌کرد. داشتن فرزند، از مهم‌ترین رویدادهای زندگی به‌شمار می‌رفت که تضمینی برای دریافت کمک و مراقبت در دوران پیری، حفظ میراث خانوادگی و نیز تأمین شهروندان آینده برای جامعه بود. در آن روزگار، ناباروری منجر به سرشکستگی اجتماعی شده و زمینه را برای [[طلاق]] و فروپاشی [[زندگی]] فراهم می‌کرد.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-2024/ «تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
 
همچنین در برخی مناطق یونان باستان از جمله آتن، زن پس از [[زایمان]]، فرزند خود را نزد شوهر برده و در صورت خوشامد [[پدر]]، بچه زنده مانده و در غیر این صورت، سرنوشت نوزاد، مرگ بوده است. در برخی مناطق یونان، نوزاد پس از به دنیا آمدن، توسط شورایی مورد بررسی قرار می‌گرفت. در صورتی‌که آنها مطمئن می‌شدند که این نوزاد می‌تواند در آینده سربازی دلیر یا زنی مفید برای جامعه باشد، او را نگه داشته و در غیر این صورت او را می‌کشتند. به‌همین دلیل، بیشتر نوزادان معلول و دارای مشکلات جسمانی کشته شده و نوزادان دختر نیز در بیشتر موارد به‌عنوان سرباری برای خانواده شناخته می‌شدند.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری.]</ref>
 
=== خانه‌داری ===
در آن دوران، داشتن کنیز و برده در خانواده‌های سطوح متوسط و بالا، امری رایج بوده و بسیاری از زنان متأهل، برای امور [[خانه‌داری]] و مدیریت انجام کارهای روزمرهٔ زندگی، به اندازهٔ تمکن مالی همسر خود، برده در اختیار داشتند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
 
== ازدواج و طلاق زنان در یونان باستان ==
# ازدواج: بیشتر دختران در یونان باستان، در انتخاب همسر دخالتی نداشته و ازدواج آنها به خواست و نظر پدران صورت می‌گرفت. قدرت بدنی و داشتن اندام متناسب در [[معیارهای انتخاب همسر|انتخاب همسر]] ایده‌آل برای دختران، نقشی پررنگ داشت.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref> در یونان باستان انتظار می‌رفت تا دختران در سنین ۱۳ تا ۱۴ سالگی ازدواج کنند. در فرهنگ یونان باستان، هیچ نقشی برای یک زن [[جوانی|جوان]] مجرد تعریف نشده بود؛ به‌همین دلیل، دختران در بسیاری از موارد مجبور به ازدواج بوده و در غیر این صورت، به هیچ جایگاهی در جامعه نمی‌رسیدند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
# طلاق: مردان یونانی به‌صورت کامل اختیار داشتند تا حتی بدون هیچ دلیل و تنها در صورت ناخشنودی از همسر خود، او را پیش روی شاهدانی طلاق داده و به [[خانواده|خانوادهٔ]] پدری او بفرستند. در این صورت، زن، هیچ حقی در رابطه با فرزندان خود نداشته و تنها اجازه داشت جهیزیهٔ خود را ببرد. پس از طلاق نیز دارایی زن، دوباره تحت کنترل پدر یا برادر او قرار گرفته و زن هیچ حقی دربارهٔ آنها نداشت.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
 
== جایگاه اجتماعی زنان در یونان باستان ==
# زنان، به‌خصوص زنان عادی، از حقوقی اندک در جامعهٔ یونان باستان برخودار بودند.
# آنها [[حق رأی زنان|حق رأی]] نداشته و سهمی در ادارهٔ جامعه نیز نداشتند.
# در مسابقات المپیک، زنان تنها مجاز به شرکت در مسابقهٔ ارابه‌رانی بودند و آن هم در صورتی تحقق می‌یافت که خود دارای اسب باشند.
# از جملهٔ وظایف اجتماعی زنان می‌توان به نقش آنها در مراسم‌هایی مانند مراسم ازدواج، برخی [[جشن]]‌ها و نیز مراسم‌های مذهبی اشاره کرد؛ برای مثال، «تسموفوریا»<ref>Thesmophoria</ref> رویدادی مذهبی بود که زنان متأهل اجازهٔ حضور در آن را داشته و مردان از شرکت در آن منع می‌شدند. در این مراسم اجتماعی، زنان به [[قربانی کردن]] و اهدای عطایایی به الهه‌های یونان باستان اقدام می‌کردند. در جشنوارهٔ هالوا<ref>Haloa</ref> نیز زنان به نکوداشت و حفظ کشت و زراعت می‌پرداختند. آثار برجای‌مانده از یونان باستان بیانگر آن است که زنان در حفظ حیات مذهبی آتن، نقشی پررنگ را ایفا کرده‌اند.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref> زنان، همچنین، در مراسم‌های سوگواری و [[خاکسپاری]] حضور داشتند. آنها وظیفه داشتند تا مردگان را برای دفن آماده کرده و در مراسم تشییع نیز شراب‌افشانی کنند. همچنین، در روزهای سوم و نهم دفن میت، زنان، غذا و نوشیدنی را برای سازندگان آرامگاه مردگان تهیه می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص90.</ref>
 
== تحصیل دختران در یونان باستان ==
در مناطق اندکی از یونان باستان و به‌خصوص در میان برخی از خانواده‌های شهرنشین، دختران همچون پسران به [[مدرسه]] می‌رفتند. آنها در این دوران می‌توانستند خواندن، نوشتن و حساب کردن را بیاموزند. پس از فراگیری دروس پایه، نوبت به درس‌هایی همچون ادبیات، شعر و [[موسیقی]] می‌رسید. [[ورزش]] نیز در این مدارس جایگاهی ویژه داشت. در مدارس دخترانه، تأکید بیشتر بر آموزش رقص، ژیمناستیک و مهارت‌های موسیقایی بود تا بتوانند از آنها در رقابت‌ها، اعیاد و جشن‌های دینی استفاده کنند. هدف نهایی در تحصیل دختران در یونان باستان، آماده کردن آنها برای نقش‌آفرینی در [[خانه]] و [[خانواده]] بود.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
 
برخی از دختران و زنان یونانی نیز با شجاعت تمام، پا را از حد تعیین‌شده برای خود فراتر گذاشته و به تحصیلات خود ادامه می‌دادند. از آن جمله می‌توان به «آکسیوتئا فیلیوس» اشاره کرد که زیر نظر افلاطون، فلسفه آموخت. در برخی از منابع آمده است که او برای این کار، خود را در پوششی مردانه پنهان می‌کرد.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1681983/رازگشایی-از-زندگی-زنان-در-دوران-باستان «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref>


در یونان باستان، زندگی زنان بزرگسال، از اوایل یا اواسط نوجوانی آنها شروع شده و آنها را با پیوند ازدواج از خانوادۀ پدری به‌سمت خانوادۀ همسر، انتقال می‌داده است.<ref> [https://www.khabaronline.ir/news/1681983/%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref> 
== اشتغال زنان در یونان باستان ==
==جایگاه خانوادگی زنان در یونان باستان==
کار و اشتغال زنان در یونان باستان، به‌صورت چشمگیری به پایگاه اجتماعی آنها وابسته بود.
#[[پرونده:64548.jpg|جایگزین=نقش برجسته یونانی -موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا|بندانگشتی|نقش برجسته یونانی، (قرن پنجم قبل از میلاد) / موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا]]شهروندی: جامعۀ یونان باستان از دو قشر شهروند رسمی شامل مردان و نجیب‌زادگان و شهروند غیررسمی شامل زنان، برده‌ها و سربازان تشکیل می‌شده است.<ref> [https://tarikhema.org/ancient/greece/47846/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ کاظمی،  «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref>
# زنان متأهل در آن روزگار، بیشتر در خانه بوده و به [[تربیت]] فرزندان و گاه بافندگی مشغول بودند.
#نفوذ در خانواده: زنان در جامعۀ یونان باستان، در مجموع، از نفوذی اندک برخودار بوده و اغلب، همان را نیز پس از مادر شدن به‌دست می‌آوردند.
# گروه دومی از زنان نیز در صورت دریافت مزد بالاتر از سوی مردان، با آنها همراه شده و مردان را در جشن‌ها و مهمانی‌ها همراهی می‌کردند. این زنان که به زنان «هتایرای»<ref>Hetairai</ref> معروف بودند تنها ملازمان جنسی مردان نبوده و از نظر فکری و اجتماعی نیز در کنار آنها حضور داشتند. هرچند این گروه از زنان نقش همسر را برای مردان بازی می‌کردند اما در صورت [[بارداری]]، فرزندان آنها نامشروع خوانده می‌شدند. آنها، برخلاف زنان متأهل، به‌صورتی آزادانه در جامعه فعالیت داشتند و از هنرهایی همچون رقص، موسیقی، آواز و همچنین مباحث فلسفی و فکری بهره‌مند بودند.
#نقش مادری: احترام به مادر و نفوذ او در خانواده، در فرهنگ یونان باستان به چشم می‌خورد. در آن دوران، جشنواره‌هایی را برای گرامی‌داشت جایگاه مادر برگزار می‌کردند که بیشتر آنها بر «هرا» الهۀ همسری و تعهد به زندگی یا «سیبِل» ایزدبانوی زمین و مادر اعظم خدایان متمرکز بوده است. زنان، در این جشنواره‌ها بیشترین سهم را داشتند. مادران یونانی، همچنین، در افسانه‌ها و اشعار نویسندگان آن دوران حضور داشته و به یونانیان باستان کمک می‌کردند تا خود را تعریف کرده و جایگاه خود را در جهان درک کنند.<ref>[https://sahebkhabar.ir/news/60213926/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران.]</ref>
# گروه سومی از زنان نیز که بیشتر اسیران جنگی بودند به‌عنوان بردگان یا [[دایه]] و [[پرستار]] در جامعهٔ یونان مشغول به‌کار بودند. آنها از هیچ حقی برخودار نبوده و زیر سایهٔ ارباب یا خانم خود زندگی می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص330-345.</ref>
#[[فرزندآوری]]: در دوران باستان، فرهنگ اجتماعی، زنان را به ازدواج و فرزندآوری هرچه زودتر تشویق می‌کرد. داشتن فرزند، از مهمترین رویدادهای زندگی به‌شمار می‌رفت که تضمینی برای دریافت کمک و مراقبت در دوران پیری، حفظ میراث خانوادگی و نیز تأمین شهروندان آینده برای جامعه بود. در آن روزگار، ناباروری منجر به سرشکستگی اجتماعی شده و زمینه را برای طلاق و فروپاشی زندگی فراهم می‌کرد.<ref> [https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-2024/ «تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>  همچنین در برخی مناطق یونان باستان از جمله آتن، زن پس از [[زایمان]]، فرزند خود را نزد شوهر برده و در صورت خوشامد پدر، بچه زنده مانده و در غیر این صورت، سرنوشت نوزاد، مرگ بوده است. در برخی مناطق یونان، نوزاد پس از به دنیا آمدن، توسط شورایی مورد بررسی قرار می‌گرفت. در صورتی‌که آنها مطمئن می‌شدند که این نوزاد می‌تواند در آینده سربازی دلیر و یا زنی مفید برای جامعه باشد، او را نگه داشته و در غیر این صورت او را می‌کشتند. به‌همین دلیل، بیشتر نوزادان معلول و دارای مشکلات جسمانی کشته شده و نوزادان دختر نیز در بیشتر موارد به‌عنوان سرباری برای خانواده شناخته می‌شدند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری.]</ref>
# گروه چهارم از زنان نیز مستمندانی بودند که از سر اجبار به کار در مزارع یا فروشگاه‌ها در کنار مردان مشغول می‌شدند. از جمله مشاغل این گروه از زنان می‌توان به مهمانخانه‌داری، پرستار شب، [[آشپزی]]، [[سبزی]] فروشی، [[عطر]] فروشی و سایر انواع فروشندگی اشاره کرد.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
#[[خانه‌داری]]: در آن دوران، داشتن کنیز و برده در خانواده‌های سطوح متوسط و بالا، امری رایج بوده و بسیاری از زنان متأهل، برای امور خانه‌داری و مدیریت انجام کارهای روزمرۀ زندگی، به اندازۀ تمکن مالی همسر خود، برده در اختیار داشتند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
 
==ازدواج و طلاق زنان در یونان باستان==
== زنان در اندیشهٔ یونان باستان ==
#ازدواج: بیشتر دختران در یونان باستان، در انتخاب همسر دخالتی نداشته و ازدواج آنها به خواست و نظر پدران صورت می‌گرفت. قدرت بدنی و داشتن اندام متناسب در انتخاب همسر ایده‌آل برای دختران، نقشی پررنگ داشت.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>  در یونان باستان انتظار می‌رفت تا دختران در سنین 13 تا 14 سالگی ازدواج کنند. در فرهنگ یونان باستان، هیچ نقشی برای یک زن جوان مجرد تعریف نشده بود؛ به‌همین دلیل، دختران در بسیاری از موارد مجبور به ازدواج بوده و در غیر این صورت، به هیچ جایگاهی در جامعه نمی‌رسیدند.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
#طلاق: مردان یونانی به‌صورت کامل اختیار داشتند تا حتی بدون هیچ دلیل و تنها در صورت ناخشنودی از همسر خود، او را پیش روی شاهدانی طلاق داده و به خانوادۀ پدری او بفرستند. در این صورت، زن، هیچ حقی در رابطه با فرزندان خود نداشته و تنها اجازه داشت جهیزیۀ خود را ببرد. پس از طلاق نیز دارایی زن، دوباره تحت کنترل پدر یا برادر او قرار گرفته و زن هیچ حقی دربارۀ آنها نداشت.<ref> [https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
==جایگاه اجتماعی زنان در یونان باستان==
#زنان، به‌خصوص زنان عادی، از حقوقی اندک در جامعۀ یونان باستان برخودار بودند.
#آنها حق رأی نداشته و سهمی در ادارۀ جامعه نیز نداشتند.
#در مسابقات المپیک، زنان تنها مجاز به شرکت در مسابقۀ ارابه‌رانی بودند و آن هم در صورتی تحقق می‌یافت که خود دارای اسب باشند.
#از جملۀ وظایف اجتماعی زنان می‌توان به نقش آنها در مراسم‌هایی مانند مراسم ازدواج، برخی جشن‌ها و نیز مراسم‌های مذهبی اشاره کرد؛ برای مثال، «تسموفوریا»<ref>Thesmophoria</ref>  رویدادی مذهبی بود که زنان متأهل اجازۀ حضور در آن را داشته و مردان از شرکت در آن منع می‌شدند. در این مراسم اجتماعی، زنان به قربانی کردن و اهدای عطایایی به الهه‌های یونان باستان اقدام می‌کردند. در جشنوارۀ هالوا<ref>Haloa</ref>  نیز زنان به نکوداشت و حفظ کشت و زراعت می‌پرداختند. آثار برجای‌مانده از یونان باستان بیانگر آن است که زنان در حفظ حیات مذهبی آتن، نقشی پررنگ را ایفا کرده‌اند.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>  زنان، همچنین، در مراسم‌های سوگواری و خاکسپاری حضور داشتند. آنها وظیفه داشتند تا مردگان را برای دفن آماده کرده و در مراسم تشییع نیز شراب‌افشانی کنند. همچنین، در روزهای سوم و نهم دفن میت، زنان، غذا و نوشیدنی را برای سازندگان آرامگاه مردگان تهیه می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص90.</ref>
 
==تحصیل دختران در یونان باستان==
در مناطق اندکی از یونان باستان و به‌خصوص در میان برخی از خانواده‌های شهرنشین، دختران همچون پسران به مدرسه می‌رفتند. آنها در این دوران می‌توانستند خواندن، نوشتن و حساب کردن را بیاموزند. پس از فراگیری دروس پایه، نوبت به درس‌هایی همچون ادبیات، شعر و موسیقی می‌رسید. ورزش نیز در این مدارس جایگاهی ویژه داشت. در مدارس دخترانه، تأکید بیشتر بر آموزش رقص، ژیمناستیک و مهارت‌های موسیقیایی بود تا بتوانند از آنها در رقابت‌ها، اعیاد و جشن‌های دینی استفاده کنند. هدف نهایی در تحصیل دختران در یونان باستان، آماده کردن آنها برای نقش‌آفرینی در خانه و خانواده بود.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref><br>
برخی از دختران و زنان یونانی نیز با شجاعت تمام، پا را از حد تعیین‌شده برای خود فراتر گذاشته و به تحصیلات خود ادامه می‌دادند. از آن جمله می‌توان به «آکسیوتئا فیلیوس» اشاره کرد که زیر نظر افلاطون، فلسفه آموخت. در برخی از منابع آمده است که او برای این کار، خود را در پوششی مردانه پنهان می‌کرد.<ref> [https://www.khabaronline.ir/news/1681983/%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.]</ref> 
==اشتغال زنان در یونان باستان==
کار و اشتغال زنان در یونان باستان، به‌صورت چشمگیری به پایگاه اجتماعی آنها وابسته بود.  
#زنان متأهل در آن روزگار، بیشتر در خانه بوده و به تربیت فرزندان و گاه بافندگی مشغول بودند.
#گروه دومی از زنان نیز در صورت دریافت مزد بالاتر از سوی مردان، با آنها همراه شده و مردان را در جشن‌ها و مهمانی‌ها همراهی می‌کردند. این زنان که به زنان «هتایرای»<ref>Hetairai</ref> معروف بودند تنها ملازمان جنسی مردان نبوده و از نظر فکری و اجتماعی نیز در کنار آنها حضور داشتند. هرچند این گروه از زنان نقش همسر را برای مردان بازی می‌کردند اما در صورت بارداری، فرزندان آنها نامشروع خوانده می‌شدند. آنها، برخلاف زنان متأهل، به‌صورتی آزادانه در جامعه فعالیت داشتند و از هنرهایی همچون رقص، موسیقی، آواز و همچنین مباحث فلسفی و فکری بهره‌مند بودند.
#گروه سومی از زنان نیز که بیشتر اسیران جنگی بودند به‎‌عنوان بردگان یا دایه و پرستار در جامعۀ یونان مشغول به‌‎کار بودند. آنها از هیچ حقی برخودار نبوده و زیر سایۀ ارباب یا خانم خود زندگی می‌کردند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص330-345.</ref>
#گروه چهارم از زنان نیز مستمندانی بودند که از سر اجبار به کار در مزارع یا فروشگاه‌ها در کنار مردان مشغول می‌شدند. از جمله مشاغل این گروه از زنان می‌توان به مهمانخانه‌داری، پرستار شب، آشپزی، سبزی فروشی، عطر فروشی و سایر انواع فروشندگی اشاره کرد.<ref> [https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
==زنان در اندیشۀ یونان باستان==
[[پرونده:5843864517803624306.jpg|جایگزین=مجسمه از زنان یونانی|بندانگشتی|مجسمه از زنان یونانی]]
[[پرونده:5843864517803624306.jpg|جایگزین=مجسمه از زنان یونانی|بندانگشتی|مجسمه از زنان یونانی]]
جایگاه زنان، از نظر بزرگان یونان باستان متفاوت بود؛ برای مثال، سیموندیس، شاعر و لطیفه‌سرای یونانی، زنان را موجوداتی پلید می‌دانست که همه چیز مردان، اعم از قدرت جسمی و جنسی آنها و نیز خوراک و ثروت آنها را تحلیل می‌برند. او اما جامعۀ بدون زنان را نیز ناممکن می‌دانست. اورپید، نمایش‌نامه‌نویس یونان باستان، معتقد بود که اگر می‌شد بچه را به روشی دیگر به‌جز جنس مادینه به‌وجود آورد، انسان از تمامی بدبختی‌های خود رهایی می‌یافت.<ref> [https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>   ارسطو نیز معتقد بود که زن عقلی ناقص داشته و به‌تنهایی نمی‌تواند در امور مهم تصمیم‌گیری کند. به‌همین دلیل، او موافق با محدودیت‌های حقوقی زنان در یونان باستان بود.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref><br>
جایگاه زنان، از نظر بزرگان یونان باستان متفاوت بود؛ برای مثال، سیموندیس، شاعر و لطیفه‌سرای یونانی، زنان را موجوداتی پلید می‌دانست که همه چیز مردان، اعم از قدرت جسمی و جنسی آنها و نیز خوراک و ثروت آنها را تحلیل می‌برند. او اما جامعهٔ بدون زنان را نیز ناممکن می‌دانست. اورپید، نمایش‌نامه‌نویس یونان باستان، معتقد بود که اگر می‌شد بچه را به روشی دیگر به‌جز جنس مادینه به‌وجود آورد، انسان از تمامی بدبختی‌های خود رهایی می‌یافت.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
 
 
به‌همین ترتیب، بسیاری از مردان در آن روزگار نیز متصور بودند که زنان تنها برای تولیدمثل به‌وجود آمده و همچون بردگانی در خدمت امیال مردان هستند. این در حالی است که مردان یونانی، به الهه‌های مطرح در یونان باستان احترام گذاشته و تندیس‌ها و معابد باشکوهی را برای آنها ساخته بودند.<ref> [https://www.porseman.com/article/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>    
ارسطو نیز معتقد بود که زن عقلی ناقص داشته و به‌تنهایی نمی‌تواند در امور مهم تصمیم‌گیری کند. به‌همین دلیل، او موافق با محدودیت‌های حقوقی زنان در یونان باستان بود.<ref>[https://www.worldhistory.org/trans/fa/2-927/ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.]</ref>
==پوشش زنان در یونان باستان==
 
زنان در یونان باستان به‌هنگام حضور در اجتماع، صورت و اندام خود را تا روی پا می‌پوشاندند. پارچه‌ای به‌عنوان روبندۀ صورت زنان مورد استفاده قرار می‌گرفت و دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان زن قرار می‌گرفت. در برخی از مناطق یونان نیز زنان صورت خود را نمی‌پوشاندند اما پوشش بدن برای حضور زن در اجتماعات الزامی بود.<ref> [https://www.hi-hijab.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/ «تاریخچۀ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت های حجاب.]</ref>  
به‌همین ترتیب، بسیاری از مردان در آن روزگار نیز متصور بودند که زنان تنها برای تولیدمثل به‌وجود آمده و همچون بردگانی در خدمت امیال مردان هستند. این در حالی است که مردان یونانی، به الهه‌های مطرح در یونان باستان احترام گذاشته و تندیس‌ها و معابد باشکوهی را برای آنها ساخته بودند.<ref>[https://www.porseman.com/article/جايگاه-زن-در-يونان-باستان/176998 «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>
==اساطیر زن در یونان باستان==
 
در بیشتر مناطق یونان باستان، بیشتر خدایان مؤنث مورد پرستش و تجلیل قرار می‌گرفتند. این خدایان مادینه که اغلب همسر نداشتند متعلق به دورانی بودند که اختیار خانواده در دست مادر بوده و نسب فرزند از طرف مادر تعیین می‌شده است.<ref> [https://fa.wikifeqh.ir/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «یونان باستان»، ویکی فقه.]</ref> در این میان، برخی از چهره‌های زن قدرتمند و مهم حضور دارند که دارای اهمیتی بسیار بوده‌اند؛ مانند:
== پوشش زنان در یونان باستان ==
#آتنا: از الهه‌های یونانی که بسیار مورد احترام مردم در یونان باستان بوده است. آتنا را به‌عنوان الهۀ خِرد، جنگ و صنایع دستی می‌شناختند که دارای هوش و ذکاوت بالایی بوده است. او در بسیاری از آثار یونانیان، به‌صورت یک جنگجوی خردمند و استراتژیک به تصویر کشیده شده که از تلاش‌های قهرمانانه در میدان جنگ دفاع و به پادشاهان و قهرمانان مشاوره می‌داده است.
زنان در یونان باستان به‌هنگام حضور در اجتماع، صورت و اندام خود را تا روی پا می‌پوشاندند. پارچه‌ای به‌عنوان روبندهٔ صورت زنان مورد استفاده قرار می‌گرفت و دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان زن قرار می‌گرفت. در برخی از مناطق یونان نیز زنان صورت خود را نمی‌پوشاندند اما پوشش بدن برای حضور زن در اجتماعات الزامی بود.<ref>[https://www.hi-hijab.com/تاریخچه-حجاب-در-دوران-باستان/ «تاریخچۀ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت‌های حجاب.]</ref>
#هرا: الهۀ ازدواج، زنان و زایمان در یونان باستان بوده که با خانواده و زندگی خانوادگی درآمیخته بوده است. هرا را به‌عنوان نمادی از زنان قدرتمند و وفادار به خانواده می‌شناسند.
 
#هستیا: الهه‌ای که با کانون گرم خانواده و خانه در ارتباط بوده است. او، همواره مظهر خانه و خانواده، شخصیتی مهربان و پرورش‌دهنده و نیز دوستدار مهمان‌نوازی، خانه‌داری و صلح‌طلبی بوده است.<ref> [https://www.majidpub.com/10-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87%DB%8C-%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AB-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86/ «10 چهرۀ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید.]</ref>
== اساطیر زن در یونان باستان ==
#آرتمیس: خواهر آتنه و الهۀ عفت و پاکدامنی بوده است. آرتمیس، دارای بدنی نیرومند و چابک بوده و به زیور عفت و تقوا آراسته بوده است. او که از ایزدبانوان زنان باردار نیز بوده، زنان را در کاهش دردهای زایمان یاری می‌کرده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.]</ref>
در بیشتر مناطق یونان باستان، بیشتر خدایان مؤنث مورد پرستش و تجلیل قرار می‌گرفتند. این خدایان مادینه که اغلب همسر نداشتند متعلق به دورانی بودند که اختیار خانواده در دست مادر بوده و نسب فرزند از طرف مادر تعیین می‌شده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/یونان_باستان «یونان باستان»، ویکی فقه.]</ref> در این میان، برخی از چهره‌های زن قدرتمند و مهم حضور دارند که دارای اهمیتی بسیار بوده‌اند؛ مانند:
==پانویس==
# آتنا: از الهه‌های یونانی که بسیار مورد احترام مردم در یونان باستان بوده است. آتنا را به‌عنوان الههٔ خِرد، [[جنگ]] و [[صنایع دستی]] می‌شناختند که دارای هوش و ذکاوت بالایی بوده است. او در بسیاری از آثار یونانیان، به‌صورت یک جنگجوی خردمند و استراتژیک به تصویر کشیده شده که از تلاش‌های قهرمانانه در میدان جنگ دفاع و به پادشاهان و قهرمانان مشاوره می‌داده است.
# هرا: الههٔ ازدواج، زنان و [[زایمان]] در یونان باستان بوده که با خانواده و زندگی خانوادگی درآمیخته بوده است. هرا را به‌عنوان نمادی از زنان قدرتمند و وفادار به خانواده می‌شناسند.
# هستیا: الهه‌ای که با کانون گرم خانواده و خانه در ارتباط بوده است. او، همواره مظهر خانه و خانواده، شخصیتی مهربان و پرورش‌دهنده و نیز دوستدار مهمان‌نوازی، خانه‌داری و صلح‌طلبی بوده است.<ref>[https://www.majidpub.com/10-چهرهی-مونث-مهم-در-اسطوره-شناسی-یونان/ «10 چهرۀ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید.]</ref>
# آرتمیس: خواهر آتنه و الههٔ عفت و پاکدامنی بوده است. آرتمیس، دارای بدنی نیرومند و چابک بوده و به زیور [[عفت]] و تقوا آراسته بوده است. او که از ایزدبانوان زنان باردار نیز بوده، زنان را در کاهش دردهای زایمان یاری می‌کرده است.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/یونان_باستان «یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.]</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==  
 
*«10 چهرۀ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید، تاریخ بارگذاری: 22 اسفند 1401ش.
== منابع ==
*«تاریخچۀ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت های حجاب، تاریخ بارگذاری: 17 اردیبهشت 1398ش.
{{آغاز منابع}}
*«تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.
* «۱۰ چهرهٔ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید، تاریخ بارگذاری: ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
*«جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری: 17 فروردین 1399ش.
* «تاریخچهٔ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت‌های حجاب، تاریخ بارگذاری: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
*دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمۀ احمد آرام و دیگران، تهران، علمی و فرهنگی، 1376ش.
* «تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچهٔ جهان، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
*دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمۀ فتح الله مجتبایی، تهران، فرانکلین، 1336ش.
* «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ش.
*«رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین، تاریخ بارگذاری: 18 مهر 1401ش.
* دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمهٔ احمد آرام و دیگران، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ش.
*کارترای، مارک، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان، تاریخ بارگذاری: 27 جولای 2016م.
* دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمهٔ فتح‌الله مجتبایی، تهران، فرانکلین، ۱۳۳۶ش.
*کاظمی، انی، «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.
* «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین، تاریخ بارگذاری: ۱۸ مهر ۱۴۰۱ش.
*«مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران، تاریخ 26 اردیبهشت 1402ش.
* کارترای، مارک، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچهٔ جهان، تاریخ بارگذاری: ۲۷ جولای ۲۰۱۶م.
*«یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.
* کاظمی، انی، «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
*Bloomfield, Leonard, “women and propety in Ancient Athens”, womenintheancientworld, 2010.
* «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران، تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
* Bloomfield, Leonard, “women and propety in Ancient Athens”, womenintheancientworld, 2010.
{{پایان منابع}}
 
{{#seo:
|title=جایگاه زن در یونان باستان چگونه بود؟ بررسی حقوق و محدودیت‌ها - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=زن در یونان باستان، حقوق زن در یونان باستان، جایگاه زن در یونان باستان، زندگی زنان در یونان باستان، یونان باستان، زنان اسپارت
|description=زن در یونان باستان از حقوق مدنی و سیاسی اندکی برخوردار بود و از حوزه عمومی دور نگه داشته می‌شد. با جایگاه خانوادگی، اجتماعی و قانونی زنان در آن دوران آشنا شوید - ویکی زندگی
}}
 
{{زنان-افقی}}
 
[[رده:تاریخ زنان]]
[[رده:حقوق زنان]]
[[رده:زنان در ادیان]]
[[رده:مطالعات زن و خانواده]]

نسخهٔ کنونی تا ۳۰ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۰۳:۱۲

نقش برجسته باغ موزه دیون- یونان
نقش برجسته باغ موزه دیون در یونان

زن در یونان باستان؛ جایگاه خانوادگی، اجتماعی و حقوقی زن در یونان باستان.

زن در یونان باستان، در مقایسه با مردان از حقوق مدنی اندکی برخوردار بوده است. در بیشتر مناطق یونان، زنان، از حوزه‌های عمومی دور نگه داشته شده، از شهروندی محروم بوده و جایگاه قانونی و سیاسی معتبری نداشتند. هرچند، در این میان، نام برخی از زنان در تاریخ یونان باستان ماندگار شده است.

تفاوت جایگاه زن در نقاط مختلف یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شیوهٔ رفتار با زنان در نقاط مختلف یونان، متفاوت بوده و هر کدام از دولت- شهرهای یونان دیدگاه ویژهٔ خود را دربارهٔ زنان داشته‌اند برای مثال، در اسپارت زنان اجازه داشتند همچون مردان ورزش کرده و حتی به آن تشویق می‌شدند،[۱] همچنین حق مالکیت زمین داشته و از جایگاه اجتماعی و اقتصادی برخودار بودند. این در حالی است که در آتنِ آن روزگار، شرایط به‌صورت متفاوتی گزارش شده است. بیشتر منابع برجای‌مانده از آن دوران، به شرایط زنان در آتن اشاره کرده‌اند.[۲]

دارایی زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زن در یونان باستان از سه نوع دارایی برخودار بود:

  1. هدیه؛ شامل هدایایی همچون لباس و جواهر که از همسر خود یا سایر بستگان دریافت می‌کرد.
  2. جهیزیه؛ ازدواج همراه با جهیزیه، در اواخر دوران باستان به‌صورت یک هنجار اجتماعی مطرح شد.
  3. ارث؛ زنان هیچ سهمی در مالکیت مزرعه یا زمین‌های خانوادگی نداشته و اجازهٔ ادارهٔ آنها را نیز نداشتند. فرزندان متولدشده نیز به خانواده و همسر او تعلق داشتند.[۳] زنانی که دارای برادر بودند، از پدر خود هیچ ارثی نبرده و تمامی دارایی دختر که از ثروت خانوادگی کسب کرده بود، در حکم جهیزیهٔ او محسوب می‌شد. همین موضوع باعث می‌شد تا مردان، دختران خود را تنها به پسرانی برای ازدواج بدهند که تمایل داشتند به‌عنوان پسرخواندهٔ آنها باشند. گروهی دیگر از مردان نیز دختران خود را تنها به وابستگان نزدیک یعنی برادرزاده‌ها و خواهرزاده‌ها می‌دادند تا دارایی آنها درون خانواده بماند.[۴]

مراحل زندگی زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زندگی برای بیشتر زنان در سه مرحله متمرکز بود:

  1. کوره: دختر جوان؛
  2. پوره: عروس تا تولد اولین فرزند؛
  3. ژین: زن.

در یونان باستان، زندگی زنان بزرگسال، از اوایل یا اواسط نوجوانی آنها شروع شده و آنها را با پیوند ازدواج از خانوادهٔ پدری به‌سمت خانوادهٔ همسر، انتقال می‌داده است.[۵]

جایگاه خانوادگی زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نقش برجسته یونانی -موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا
نقش برجسته یونانی، (قرن پنجم قبل از میلاد) / موزه باستان‌شناسی ملی، تارانتو، پولیا، ایتالیا

شهروندی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

جامعهٔ یونان باستان از دو قشر شهروند رسمی شامل مردان و نجیب‌زادگان و شهروند غیررسمی شامل زنان، برده‌ها و سربازان تشکیل می‌شده است.[۶]

نفوذ در خانواده

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زنان در جامعهٔ یونان باستان، در مجموع، از نفوذی اندک برخودار بوده و اغلب، همان را نیز پس از مادر شدن به‌دست می‌آوردند.

نقش مادری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

احترام به مادر و نفوذ او در خانواده، در فرهنگ یونان باستان به چشم می‌خورد. در آن دوران، جشنواره‌هایی را برای گرامی‌داشت جایگاه مادر برگزار می‌کردند که بیشتر آنها بر «هرا» الههٔ همسری و تعهد به زندگی یا «سیبِل» ایزدبانوی زمین و مادر اعظم خدایان متمرکز بوده است.[۷]

زنان، در این جشنواره‌ها بیشترین سهم را داشتند. مادران یونانی، همچنین، در افسانه‌ها و اشعار نویسندگان آن دوران حضور داشته و به یونانیان باستان کمک می‌کردند تا خود را تعریف کرده و جایگاه خود را در جهان درک کنند.[۸]

فرزندآوری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در دوران باستان، فرهنگ اجتماعی، زنان را به ازدواج و فرزندآوری هرچه زودتر تشویق می‌کرد. داشتن فرزند، از مهم‌ترین رویدادهای زندگی به‌شمار می‌رفت که تضمینی برای دریافت کمک و مراقبت در دوران پیری، حفظ میراث خانوادگی و نیز تأمین شهروندان آینده برای جامعه بود. در آن روزگار، ناباروری منجر به سرشکستگی اجتماعی شده و زمینه را برای طلاق و فروپاشی زندگی فراهم می‌کرد.[۹]

همچنین در برخی مناطق یونان باستان از جمله آتن، زن پس از زایمان، فرزند خود را نزد شوهر برده و در صورت خوشامد پدر، بچه زنده مانده و در غیر این صورت، سرنوشت نوزاد، مرگ بوده است. در برخی مناطق یونان، نوزاد پس از به دنیا آمدن، توسط شورایی مورد بررسی قرار می‌گرفت. در صورتی‌که آنها مطمئن می‌شدند که این نوزاد می‌تواند در آینده سربازی دلیر یا زنی مفید برای جامعه باشد، او را نگه داشته و در غیر این صورت او را می‌کشتند. به‌همین دلیل، بیشتر نوزادان معلول و دارای مشکلات جسمانی کشته شده و نوزادان دختر نیز در بیشتر موارد به‌عنوان سرباری برای خانواده شناخته می‌شدند.[۱۰]

خانه‌داری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در آن دوران، داشتن کنیز و برده در خانواده‌های سطوح متوسط و بالا، امری رایج بوده و بسیاری از زنان متأهل، برای امور خانه‌داری و مدیریت انجام کارهای روزمرهٔ زندگی، به اندازهٔ تمکن مالی همسر خود، برده در اختیار داشتند.[۱۱]

ازدواج و طلاق زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ازدواج: بیشتر دختران در یونان باستان، در انتخاب همسر دخالتی نداشته و ازدواج آنها به خواست و نظر پدران صورت می‌گرفت. قدرت بدنی و داشتن اندام متناسب در انتخاب همسر ایده‌آل برای دختران، نقشی پررنگ داشت.[۱۲] در یونان باستان انتظار می‌رفت تا دختران در سنین ۱۳ تا ۱۴ سالگی ازدواج کنند. در فرهنگ یونان باستان، هیچ نقشی برای یک زن جوان مجرد تعریف نشده بود؛ به‌همین دلیل، دختران در بسیاری از موارد مجبور به ازدواج بوده و در غیر این صورت، به هیچ جایگاهی در جامعه نمی‌رسیدند.[۱۳]
  2. طلاق: مردان یونانی به‌صورت کامل اختیار داشتند تا حتی بدون هیچ دلیل و تنها در صورت ناخشنودی از همسر خود، او را پیش روی شاهدانی طلاق داده و به خانوادهٔ پدری او بفرستند. در این صورت، زن، هیچ حقی در رابطه با فرزندان خود نداشته و تنها اجازه داشت جهیزیهٔ خود را ببرد. پس از طلاق نیز دارایی زن، دوباره تحت کنترل پدر یا برادر او قرار گرفته و زن هیچ حقی دربارهٔ آنها نداشت.[۱۴]

جایگاه اجتماعی زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. زنان، به‌خصوص زنان عادی، از حقوقی اندک در جامعهٔ یونان باستان برخودار بودند.
  2. آنها حق رأی نداشته و سهمی در ادارهٔ جامعه نیز نداشتند.
  3. در مسابقات المپیک، زنان تنها مجاز به شرکت در مسابقهٔ ارابه‌رانی بودند و آن هم در صورتی تحقق می‌یافت که خود دارای اسب باشند.
  4. از جملهٔ وظایف اجتماعی زنان می‌توان به نقش آنها در مراسم‌هایی مانند مراسم ازدواج، برخی جشن‌ها و نیز مراسم‌های مذهبی اشاره کرد؛ برای مثال، «تسموفوریا»[۱۵] رویدادی مذهبی بود که زنان متأهل اجازهٔ حضور در آن را داشته و مردان از شرکت در آن منع می‌شدند. در این مراسم اجتماعی، زنان به قربانی کردن و اهدای عطایایی به الهه‌های یونان باستان اقدام می‌کردند. در جشنوارهٔ هالوا[۱۶] نیز زنان به نکوداشت و حفظ کشت و زراعت می‌پرداختند. آثار برجای‌مانده از یونان باستان بیانگر آن است که زنان در حفظ حیات مذهبی آتن، نقشی پررنگ را ایفا کرده‌اند.[۱۷] زنان، همچنین، در مراسم‌های سوگواری و خاکسپاری حضور داشتند. آنها وظیفه داشتند تا مردگان را برای دفن آماده کرده و در مراسم تشییع نیز شراب‌افشانی کنند. همچنین، در روزهای سوم و نهم دفن میت، زنان، غذا و نوشیدنی را برای سازندگان آرامگاه مردگان تهیه می‌کردند.[۱۸]

تحصیل دختران در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در مناطق اندکی از یونان باستان و به‌خصوص در میان برخی از خانواده‌های شهرنشین، دختران همچون پسران به مدرسه می‌رفتند. آنها در این دوران می‌توانستند خواندن، نوشتن و حساب کردن را بیاموزند. پس از فراگیری دروس پایه، نوبت به درس‌هایی همچون ادبیات، شعر و موسیقی می‌رسید. ورزش نیز در این مدارس جایگاهی ویژه داشت. در مدارس دخترانه، تأکید بیشتر بر آموزش رقص، ژیمناستیک و مهارت‌های موسیقایی بود تا بتوانند از آنها در رقابت‌ها، اعیاد و جشن‌های دینی استفاده کنند. هدف نهایی در تحصیل دختران در یونان باستان، آماده کردن آنها برای نقش‌آفرینی در خانه و خانواده بود.[۱۹]

برخی از دختران و زنان یونانی نیز با شجاعت تمام، پا را از حد تعیین‌شده برای خود فراتر گذاشته و به تحصیلات خود ادامه می‌دادند. از آن جمله می‌توان به «آکسیوتئا فیلیوس» اشاره کرد که زیر نظر افلاطون، فلسفه آموخت. در برخی از منابع آمده است که او برای این کار، خود را در پوششی مردانه پنهان می‌کرد.[۲۰]

اشتغال زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کار و اشتغال زنان در یونان باستان، به‌صورت چشمگیری به پایگاه اجتماعی آنها وابسته بود.

  1. زنان متأهل در آن روزگار، بیشتر در خانه بوده و به تربیت فرزندان و گاه بافندگی مشغول بودند.
  2. گروه دومی از زنان نیز در صورت دریافت مزد بالاتر از سوی مردان، با آنها همراه شده و مردان را در جشن‌ها و مهمانی‌ها همراهی می‌کردند. این زنان که به زنان «هتایرای»[۲۱] معروف بودند تنها ملازمان جنسی مردان نبوده و از نظر فکری و اجتماعی نیز در کنار آنها حضور داشتند. هرچند این گروه از زنان نقش همسر را برای مردان بازی می‌کردند اما در صورت بارداری، فرزندان آنها نامشروع خوانده می‌شدند. آنها، برخلاف زنان متأهل، به‌صورتی آزادانه در جامعه فعالیت داشتند و از هنرهایی همچون رقص، موسیقی، آواز و همچنین مباحث فلسفی و فکری بهره‌مند بودند.
  3. گروه سومی از زنان نیز که بیشتر اسیران جنگی بودند به‌عنوان بردگان یا دایه و پرستار در جامعهٔ یونان مشغول به‌کار بودند. آنها از هیچ حقی برخودار نبوده و زیر سایهٔ ارباب یا خانم خود زندگی می‌کردند.[۲۲]
  4. گروه چهارم از زنان نیز مستمندانی بودند که از سر اجبار به کار در مزارع یا فروشگاه‌ها در کنار مردان مشغول می‌شدند. از جمله مشاغل این گروه از زنان می‌توان به مهمانخانه‌داری، پرستار شب، آشپزی، سبزی فروشی، عطر فروشی و سایر انواع فروشندگی اشاره کرد.[۲۳]

زنان در اندیشهٔ یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مجسمه از زنان یونانی
مجسمه از زنان یونانی

جایگاه زنان، از نظر بزرگان یونان باستان متفاوت بود؛ برای مثال، سیموندیس، شاعر و لطیفه‌سرای یونانی، زنان را موجوداتی پلید می‌دانست که همه چیز مردان، اعم از قدرت جسمی و جنسی آنها و نیز خوراک و ثروت آنها را تحلیل می‌برند. او اما جامعهٔ بدون زنان را نیز ناممکن می‌دانست. اورپید، نمایش‌نامه‌نویس یونان باستان، معتقد بود که اگر می‌شد بچه را به روشی دیگر به‌جز جنس مادینه به‌وجود آورد، انسان از تمامی بدبختی‌های خود رهایی می‌یافت.[۲۴]

ارسطو نیز معتقد بود که زن عقلی ناقص داشته و به‌تنهایی نمی‌تواند در امور مهم تصمیم‌گیری کند. به‌همین دلیل، او موافق با محدودیت‌های حقوقی زنان در یونان باستان بود.[۲۵]

به‌همین ترتیب، بسیاری از مردان در آن روزگار نیز متصور بودند که زنان تنها برای تولیدمثل به‌وجود آمده و همچون بردگانی در خدمت امیال مردان هستند. این در حالی است که مردان یونانی، به الهه‌های مطرح در یونان باستان احترام گذاشته و تندیس‌ها و معابد باشکوهی را برای آنها ساخته بودند.[۲۶]

پوشش زنان در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

زنان در یونان باستان به‌هنگام حضور در اجتماع، صورت و اندام خود را تا روی پا می‌پوشاندند. پارچه‌ای به‌عنوان روبندهٔ صورت زنان مورد استفاده قرار می‌گرفت و دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان زن قرار می‌گرفت. در برخی از مناطق یونان نیز زنان صورت خود را نمی‌پوشاندند اما پوشش بدن برای حضور زن در اجتماعات الزامی بود.[۲۷]

اساطیر زن در یونان باستان

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در بیشتر مناطق یونان باستان، بیشتر خدایان مؤنث مورد پرستش و تجلیل قرار می‌گرفتند. این خدایان مادینه که اغلب همسر نداشتند متعلق به دورانی بودند که اختیار خانواده در دست مادر بوده و نسب فرزند از طرف مادر تعیین می‌شده است.[۲۸] در این میان، برخی از چهره‌های زن قدرتمند و مهم حضور دارند که دارای اهمیتی بسیار بوده‌اند؛ مانند:

  1. آتنا: از الهه‌های یونانی که بسیار مورد احترام مردم در یونان باستان بوده است. آتنا را به‌عنوان الههٔ خِرد، جنگ و صنایع دستی می‌شناختند که دارای هوش و ذکاوت بالایی بوده است. او در بسیاری از آثار یونانیان، به‌صورت یک جنگجوی خردمند و استراتژیک به تصویر کشیده شده که از تلاش‌های قهرمانانه در میدان جنگ دفاع و به پادشاهان و قهرمانان مشاوره می‌داده است.
  2. هرا: الههٔ ازدواج، زنان و زایمان در یونان باستان بوده که با خانواده و زندگی خانوادگی درآمیخته بوده است. هرا را به‌عنوان نمادی از زنان قدرتمند و وفادار به خانواده می‌شناسند.
  3. هستیا: الهه‌ای که با کانون گرم خانواده و خانه در ارتباط بوده است. او، همواره مظهر خانه و خانواده، شخصیتی مهربان و پرورش‌دهنده و نیز دوستدار مهمان‌نوازی، خانه‌داری و صلح‌طلبی بوده است.[۲۹]
  4. آرتمیس: خواهر آتنه و الههٔ عفت و پاکدامنی بوده است. آرتمیس، دارای بدنی نیرومند و چابک بوده و به زیور عفت و تقوا آراسته بوده است. او که از ایزدبانوان زنان باردار نیز بوده، زنان را در کاهش دردهای زایمان یاری می‌کرده است.[۳۰]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.
  2. ↑ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  3. ↑ Bloomfield, “women and propety in Ancient Athens”, 2010.
  4. ↑ دورانت، تاریخ تمدن، ج3، 1376ش، ص186.
  5. ↑ «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.
  6. ↑ کاظمی، «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما.
  7. ↑ «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران.
  8. ↑ «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران.
  9. ↑ «تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  10. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری.
  11. ↑ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  12. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  13. ↑ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  14. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  15. ↑ Thesmophoria
  16. ↑ Haloa
  17. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  18. ↑ دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص90.
  19. ↑ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  20. ↑ «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین.
  21. ↑ Hetairai
  22. ↑ دورانت، تاریخ تمدن، ج2، 1336ش، ص330-345.
  23. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  24. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  25. ↑ کارترای، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچۀ جهان.
  26. ↑ «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان.
  27. ↑ «تاریخچۀ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت‌های حجاب.
  28. ↑ «یونان باستان»، ویکی فقه.
  29. ↑ «10 چهرۀ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید.
  30. ↑ «یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: 29 خرداد 1402ش.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «۱۰ چهرهٔ مؤنث مهم در اسطوره‌شناسی یونانی»، وب‌سایت گروه انتشاراتی مجید، تاریخ بارگذاری: ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
  • «تاریخچهٔ حجاب در دوران باستان»، وب‌سایت‌های حجاب، تاریخ بارگذاری: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
  • «تنظیم خانواده در یونان و رُم باستان»، وب‌سایت تاریخچهٔ جهان، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
  • «جایگاه زن در یونان باستان»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ بارگذاری: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ش.
  • دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمهٔ احمد آرام و دیگران، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ش.
  • دورانت، ویلیام، تاریخ تمدن، ترجمهٔ فتح‌الله مجتبایی، تهران، فرانکلین، ۱۳۳۶ش.
  • «رازگشایی از زندگی زنان در دوران باستان!»، خبرگزاری خبر آنلاین، تاریخ بارگذاری: ۱۸ مهر ۱۴۰۱ش.
  • کارترای، مارک، «زن در یونان باستان»، وب‌سایت تاریخچهٔ جهان، تاریخ بارگذاری: ۲۷ جولای ۲۰۱۶م.
  • کاظمی، انی، «همه چیز در مورد یونان باستان»، وب‌سایت تاریخ ما، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
  • «مادر بودن در ایران باستان چگونه بود؟»، خبرگزاری صاحب خبران، تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «یونان باستان»، ویکی فقه، تاریخ بازدید: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
  • Bloomfield, Leonard, “women and propety in Ancient Athens”, womenintheancientworld, 2010.


برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:زن_در_یونان_باستان&oldid=41677»