پرش به محتوا

پیش‌نویس:از خون جوانان وطن لاله دمیده: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
imported>شاهرودی
ابرابزار
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''از خون جوانان وطن لاله دمیده؛'''</big> تصنیف مشهور و اثرگذار از عارف قزوینی.
{{درشت|'''از خون جوانان وطن لاله دمیده؛'''}} تصنیف مشهور و اثرگذار از عارف قزوینی.


از خون جوانان وطن لاله دمیده، تصنیف ملی و میهنی و اثر ماندگار و مشهور از [[عارف قزوینی]] در دوران انقلاب مشروطه است که نقش مهم در ایجاد حس وطن دوستی در صد سال اخیر بین مردم ایران داشته و در هنر موسیقی به‌طور گسترده و اثرگذار بازتاب پیدا کرده است. این تصنیف مربوط به ادبیات مقاومت بوده و روایتگر از خودگذشتگی جوانان برای حفظ وطن و هویت ملی ایران و ارزش‌های دینی است.  
از خون جوانان وطن لاله دمیده، تصنیف ملی و میهنی و اثر ماندگار و مشهور از [[عارف قزوینی]] در دوران انقلاب مشروطه است که نقش مهم در ایجاد حس وطن دوستی در صد سال اخیر بین مردم ایران داشته و در هنر موسیقی به‌طور گسترده و اثرگذار بازتاب پیدا کرده است. این تصنیف مربوط به ادبیات مقاومت بوده و روایتگر از خودگذشتگی جوانان برای حفظ وطن و هویت ملی ایران و ارزش‌های دینی است.
==نام‌گذاری==
 
این تصنیف با نام «از خون جوانان وطن لاله دمیده» مشهور شده است و «راز دل» و «هنگام می» نیز خوانده می‌شود.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%DB%B1%DB%B1%DB%B5-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref> لاله در نام این تصنیف، همان لالۀ سرخ بوده که در ادبیات فارسی نماد شهید و کشتۀ راه دوست است. بر اساس یک افسانه، گفته می‌شود که وقتی «سیاوش» قهرمان ایران زمین کشته شد از قطرات خون او لاله دمید و بعد از آن، این گل، به‌عنوان نماد شهید مطرح شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/2765/%DA%AF%D9%84-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%B3%D9%85%D8%A8%D9%84-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA?SID=58743 گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>  
== نام‌گذاری ==
==معرفی==
این تصنیف با نام «از خون جوانان وطن لاله دمیده» مشهور شده است و «راز دل» و «هنگام می» نیز خوانده می‌شود.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/تصنیف-۱۱۵-ساله-از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref> لاله در نام این تصنیف، همان لالهٔ سرخ بوده که در ادبیات فارسی نماد شهید و کشتهٔ راه دوست است. بر اساس یک افسانه، گفته می‌شود که وقتی «سیاوش» قهرمان ایران زمین کشته شد از قطرات خون او لاله دمید و بعد از آن، این گل، به‌عنوان نماد شهید مطرح شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/2765/گل-لاله-و-سمبل-شهادت?SID=58743 گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref>
«از خون جوانان وطن لاله دمیده» نام هفتمین و مشهورترین تصنیف از مجموعه سروده‌های عارف قزوینی (١٣١٣- ١٢٦١ش) است که عارف آن را در دورۀ دوم «مجلس شورای ایران»، به‌دنبال فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان و به‌یاد اولین قربانیان آزادی سرود و از آن زمان تا به امروز این تصنیف ماندگار شده است. به‌گفتۀ عارف قزوینی، به‌واسطه عشق «حیدرخان عموقلی» به آن، این تصنیف به‌یاد وی چاپ شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/2765/%DA%AF%D9%84-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%B3%D9%85%D8%A8%D9%84-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA?SID=58743 گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> این تصنیف با اشعار زیر، آغاز می‌شود:
 
== معرفی ==
«از خون جوانان وطن لاله دمیده» نام هفتمین و مشهورترین تصنیف از مجموعه سروده‌های عارف قزوینی (۱۳۱۳–۱۲۶۱ش) است که عارف آن را در دورهٔ دوم «مجلس شورای ایران»، به‌دنبال فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان و به‌یاد اولین قربانیان آزادی سرود و از آن زمان تا به امروز این تصنیف ماندگار شده است. به‌گفتهٔ عارف قزوینی، به‌واسطه عشق «حیدرخان عموقلی» به آن، این تصنیف به‌یاد وی چاپ شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/2765/گل-لاله-و-سمبل-شهادت?SID=58743 گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> این تصنیف با اشعار زیر، آغاز می‌شود:


{{آغاز نستعلیق}}
{{آغاز نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{ب|هنگام می و فصل گل و گشت چمن شد|در بار بهاری تهی از زاغ و زغن شد}}
{{ب|هنگام می و فصل گل و گشت چمن شد|در بار بهاری تهی از زاغ و زغن شد}}
{{ب|از ابر کرم، خطۀ ری رشک ختن شد|دلتنگ چو من مرغ قفس بهر وطن شد}}
{{ب|از ابر کرم، خطهٔ ری رشک ختن شد|دلتنگ چو من مرغ قفس بهر وطن شد}}
{{ب|چه کج رفتاری ای چرخ|چه بد کرداری ای چرخ}}
{{ب|چه کج رفتاری ای چرخ|چه بد کرداری ای چرخ}}
{{ب|سر کین داری ای چرخ|نه دین داری،}}
{{ب|سر کین داری ای چرخ|نه دین داری،}}
{{ب|نه آیین داری ای چرخ||چه کج رفتاری ای چرخ}}
{{ب|نه آیین داری ای چرخ||چه کج رفتاری ای چرخ}}
{{ب|از خون جوانان وطن لاله دمیده|از ماتم سرو قدشان، سرو خمیده}}
{{ب|از خون جوانان وطن لاله دمیده|از ماتم سرو قدشان، سرو خمیده}}
{{ب|در سایۀ گل بلبل از این غصه خزیده|گل نیز چو من در غمشان جامه دریده }}
{{ب|در سایهٔ گل بلبل از این غصه خزیده|گل نیز چو من در غمشان جامه دریده}}
  {{پایان شعر}}
  {{پایان شعر}}
{{پایان نستعلیق}}<ref>[https://ganjoor.net/aref/tasnifha/sh10 قزوینی، تصنیف‌ها، شمارۀ 10، وب‌سایت گنجور.]</ref>
{{پایان نستعلیق}}<ref>[https://ganjoor.net/aref/tasnifha/sh10 قزوینی، تصنیف‌ها، شمارۀ 10، وب‌سایت گنجور.]</ref>


==درون‌مایۀ اصلی==
== درون‌مایهٔ اصلی ==
درون‌مایۀ اصلی این تصنیف، ستایش از مبارزه و دلاوری جوانان و کسانی است که برای وطن و احیای ارزش‌های دینی و ملی، از جان خود می‌گذرند و در برابر ستم و استبداد، ایستادگی می‌کنند.<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/134/%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.]</ref>  
درون‌مایهٔ اصلی این تصنیف، ستایش از مبارزه و دلاوری جوانان و کسانی است که برای وطن و احیای ارزش‌های دینی و ملی، از جان خود می‌گذرند و در برابر ستم و استبداد، ایستادگی می‌کنند.<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/134/خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.]</ref>
==زمینه ها==
 
===1. استبداد و بی‌کفایتی دستگاه حکومتی===
== زمینه‌ها ==
استبداد سیاسی، بی‌کفایتی دستگاه حکومتی قاجاریه، نااميدي مردم از حكومت، ضعف نيروي اداري و نظامي و نابسامانی‌های فرهنگی و اجتماعی، شدت يافتن درگيري ميان علما و حاکمان قاجار و زیر سؤال رفتن مشروعیت سیاسی و مردمی قاجاريه، زمینه‌ساز خلق ادبیات مقاومت از جمله تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، بوده است. <ref>[https://www.irna.ir/news/81929864/%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D9%87%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
=== ۱. استبداد و بی‌کفایتی دستگاه حکومتی ===
===2. انقلاب مشروطه===
استبداد سیاسی، بی‌کفایتی دستگاه حکومتی قاجاریه، ناامیدی مردم از حکومت، ضعف نیروی اداری و نظامی و نابسامانی‌های فرهنگی و اجتماعی، شدت یافتن درگیری میان علما و حاکمان قاجار و زیر سؤال رفتن مشروعیت سیاسی و مردمی قاجاریه، زمینه‌ساز خلق ادبیات مقاومت از جمله تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، بوده است.<ref>[https://www.irna.ir/news/81929864/عارف-قزوینی-شاعری-میهن-پرست «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
انقلاب مشروطه مهمترین رویداد سیاسی و اجتماعی بود که عارف قزوینی را تحت تأثیر قرار داد و باعث خلق تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، شد و به موفقیت نهضت مشروطه کمک کرد. به‌طور کلی، سرودهای اعتراضی، از انقلاب مشروطه در ایران رواج پیدا کرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83179794/%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> 
==محبوبیت مردمی==
مضمون این سرود مورد استقبال ایرانیان قرار گرفت و زبان به زبان و سینه به سینه نقل شد<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/134/%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.]</ref>  و با گذشت صدسال نیز مردم کوچه و بازار این تصنیف را دوست دارند. این اثر جزء جدایی‌ناپذیر فرهنگ ملی و تاریخ ایران شده است و به‌همین دلیل، فراموش نمی‌شود. <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%DB%B1%DB%B1%DB%B5-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref>
==اثرگذاری‌ها==
===1. ایجاد روحیۀ انقلابی===
این تصنیف در آن روزگار در روزنامه‌ها، اعلان‌ها و بروشورها بازتاب رسانه‌ای پیدا کرد و در برانگیختن و آزادی مردم نقش مهمی داشت؛ زیرا مردم آن را می‌خواندند و برای مبارزه و شرکت در انقلاب بسیج می‌شدند. <ref>[https://www.isna.ir/news/1400111611588/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85 «دربارۀ از خونِ جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> 
===2. بیداری مردم و آزادی‌خواهی===
این تصنیف کارکرد اجتماعی و سیاسی بالاتر از دوران مشروطه پیدا کرد و در دوره‌های مبارزات ضد ستم و شور آزادی‌خواهی، در ذهن و زبان مردم جاری شد و هنوز هم هر جایی که خون شهیدی بر زمین می‌ریزد، این سرود، توسط مردم زمزمه می‌شود. <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%DB%B1%DB%B1%DB%B5-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref>


===3. انقلاب اسلامی و هشت‌سال دفاع مقدس===
=== ۲. انقلاب مشروطه ===
«از خون جوانان وطن لاله دمیده» با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جانی دوباره گرفت. این شعر هم در رشادت‌های جوانان ایرانی در شكل‌گیری انقلاب اسلامی و هم در دوران [[دفاع مقدس]] تأثیرگذار بود.<ref>[https://www.irna.ir/news/81929864/%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D9%87%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
انقلاب مشروطه مهم‌ترین رویداد سیاسی و اجتماعی بود که عارف قزوینی را تحت تأثیر قرار داد و باعث خلق تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، شد و به موفقیت نهضت مشروطه کمک کرد. به‌طور کلی، سرودهای اعتراضی، از انقلاب مشروطه در ایران رواج پیدا کرد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83179794/عارف-قزوینی-شاعری-وطن-پرست-و-سرشار-از-شور-انقلابی «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
==راز ماندگاری==
 
راز محبوبیت و ماندگاری این تصنیف میهنی را در زبان ساده و همه‌فهم، مضامین اجتماعی، افکار سیاسی و عقاید بلند انقلابی و انسانی آن می‌دانند. شاعر نیز صداقت عاطفی داشته و ارزش‌های اصلی و نیاز روز مردم را مطرح کرده<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%DB%B1%DB%B1%DB%B5-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87 «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref> و درهم‌آمیزی این تصنیف با هنر موسیقی نیز در ماندگاری آن تأثیرگذار بوده است.<ref>[https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/983695-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%B5%D9%88%D8%AA «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.]</ref>  
== محبوبیت مردمی ==
==بازتاب‌های هنری==
مضمون این سرود مورد استقبال ایرانیان قرار گرفت و زبان به زبان و سینه به سینه نقل شد<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/134/خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.]</ref> و با گذشت صدسال نیز مردم کوچه و بازار این تصنیف را دوست دارند. این اثر جزء جدایی‌ناپذیر فرهنگ ملی و تاریخ ایران شده است و به‌همین دلیل، فراموش نمی‌شود.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/تصنیف-۱۱۵-ساله-از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref>
===1. موسیقی===
 
تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، در موسیقی بازتاب گسترده پیدا کرده است. عارف قزوینی، خود اولین کسی بود که این تصنیف را تنها با یک سه‌تار اجرا کرد اما نسخه‌ای از آن اجرا در دست نیست.<ref>[https://snn.ir/fa/news/352845/%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF-%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟/ عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو.]</ref>   این تصنیف بعدها، بارها توسط خوانندگان مشهور ایران اجرا شده اما در میان آنها اجرای «محمدرضا شجریان» از همه مشهورتر است. شجریان در سال ۱۳۵۱ش با همکاری گروه «شیدا» به سرپرستی محمدرضا لطفی این اثر را با تنظیم متفاوت فرامرز پایور اجرا کرده است. سالار عقیلی، علی‌رضا قربانی،<ref>[https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/983695-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%B5%D9%88%D8%AA «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.]</ref>   افتخاری، عبدالله دوامی و عسگر عبدالله‌یف (در تفلیس) نیز این تصنیف را اجرا کرده‌اند. <ref>[http://radiofarhang.ir/NewsDetails/?m=069116&n=790516 «بررسی تصنیف  از خون جوانان وطن لاله ‌دمیده؛ با كاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ.]</ref>
== اثرگذاری‌ها ==
===2. نقاشی===
=== ۱. ایجاد روحیهٔ انقلابی ===
جان‌مایۀ تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده در یک اثر هنری به‌همین نام به‌مناسبت حادثۀ تروریستی در حرم شاه‌چراغ [[شیراز]]، توسط «حسن روح‌الامین» نقاشی شده است. در این نقاشی اثرگذار، تصویر [[مادر]] و فرزندی دیده می‌شوند که جزء قربانیان این رویداد تروریستی بوده‌اند. <ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/08/06/2794870/%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D9%86-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%B3%D8%AA «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>
این تصنیف در آن روزگار در روزنامه‌ها، اعلان‌ها و بروشورها بازتاب رسانه‌ای پیدا کرد و در برانگیختن و آزادی مردم نقش مهمی داشت؛ زیرا مردم آن را می‌خواندند و برای مبارزه و شرکت در انقلاب بسیج می‌شدند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400111611588/درباره-از-خون-جوانان-وطن-بیشتر-بدانیم «دربارۀ از خونِ جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>
==پانویس==
 
=== ۲. بیداری مردم و آزادی‌خواهی ===
این تصنیف کارکرد اجتماعی و سیاسی بالاتر از دوران مشروطه پیدا کرد و در دوره‌های مبارزات ضد ستم و شور آزادی‌خواهی، در ذهن و زبان مردم جاری شد و هنوز هم هر جایی که خون شهیدی بر زمین می‌ریزد، این سرود، توسط مردم زمزمه می‌شود.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/تصنیف-۱۱۵-ساله-از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref>
 
=== ۳. انقلاب اسلامی و هشت‌سال دفاع مقدس ===
«از خون جوانان وطن لاله دمیده» با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جانی دوباره گرفت. این شعر هم در رشادت‌های جوانان ایرانی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و هم در دوران دفاع مقدس تأثیرگذار بود.<ref>[https://www.irna.ir/news/81929864/عارف-قزوینی-شاعری-میهن-پرست «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>
 
== راز ماندگاری ==
راز محبوبیت و ماندگاری این تصنیف میهنی را در زبان ساده و همه‌فهم، مضامین اجتماعی، افکار سیاسی و عقاید بلند انقلابی و انسانی آن می‌دانند. شاعر نیز صداقت عاطفی داشته و ارزش‌های اصلی و نیاز روز مردم را مطرح کرده<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1542135/تصنیف-۱۱۵-ساله-از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.]</ref> و درهم‌آمیزی این تصنیف با هنر موسیقی نیز در ماندگاری آن تأثیرگذار بوده است.<ref>[https://www.ilna.ir/بخش-فرهنگ-هنر-6/983695-تاثیر-اتفاقات-سیاسی-اجتماعی-بر-تصنیف-سرایی-عارف-شیدا-بهار-اضلاع-اصلی-تصنیف-سرایان-نوین-صوت «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.]</ref>
 
== بازتاب‌های هنری ==
=== ۱. موسیقی ===
تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، در موسیقی بازتاب گسترده پیدا کرده است. عارف قزوینی، خود اولین کسی بود که این تصنیف را تنها با یک سه‌تار اجرا کرد اما نسخه‌ای از آن اجرا در دست نیست.<ref>[https://snn.ir/fa/news/352845/تصنیف-از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده-به-چه-مناسبتی-سروده-شد-عارف-قزوینی-پایه‌گذار-کنسرت-در-ایران-بود «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟/ عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو.]</ref> این تصنیف بعدها، بارها توسط خوانندگان مشهور ایران اجرا شده اما در میان آنها اجرای «محمدرضا شجریان» از همه مشهورتر است. شجریان در سال ۱۳۵۱ش با همکاری گروه «شیدا» به سرپرستی محمدرضا لطفی این اثر را با تنظیم متفاوت فرامرز پایور اجرا کرده است. سالار عقیلی، علی‌رضا قربانی،<ref>[https://www.ilna.ir/بخش-فرهنگ-هنر-6/983695-تاثیر-اتفاقات-سیاسی-اجتماعی-بر-تصنیف-سرایی-عارف-شیدا-بهار-اضلاع-اصلی-تصنیف-سرایان-نوین-صوت «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.]</ref> افتخاری، عبدالله دوامی و عسگر عبدالله‌یف (در تفلیس) نیز این تصنیف را اجرا کرده‌اند.<ref>[http://radiofarhang.ir/NewsDetails/?m=069116&n=790516 «بررسی تصنیف  از خون جوانان وطن لاله دمیده؛ با کاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ.]</ref>
 
=== ۲. نقاشی ===
جان‌مایهٔ تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده در یک اثر هنری به‌همین نام به‌مناسبت حادثهٔ تروریستی در حرم شاه‌چراغ [[شیراز]]، توسط «حسن روح‌الامین» نقاشی شده است. در این نقاشی اثرگذار، تصویر مادر و فرزندی دیده می‌شوند که جزء قربانیان این رویداد تروریستی بوده‌اند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/08/06/2794870/از-خون-جوانان-وطن-لاله-دمیده-روی-بوم-نقش-بست «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم.]</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
 
* «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
== منابع ==
* «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 6 آبان 1401ش.
* «از خون جوانان وطن لاله دمیده…»، خبرگزاری رضوی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
* «بررسی تصنیف از خون جوانان وطن لاله ‌دمیده؛  با كاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن 1399ش.
* «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۴۰۱ش.
* «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا، 29 آذر 1399ش.
* «بررسی تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده؛ با کاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ش.
* «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا، ۲۹ آذر ۱۳۹۹ش.
* «تصنیف ۱۱۵ ساله؛ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
* «تصنیف ۱۱۵ ساله؛ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
* «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟/ عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو، 10 شهریور 1393ش.
* «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟ / عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو، ۱۰ شهریور ۱۳۹۳ش.
* «دربارۀ از خون جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ش.
* «دربارهٔ از خون جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ش.
* «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱ بهمن ۱۳۹۴ش.
* «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱ بهمن ۱۳۹۴ش.
*   «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۷ش.
* «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۷ش.
* قزوینی، عارف، تصنیف‌ها، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: 21 اردیبهشت 1402ش.
* قزوینی، عارف، تصنیف‌ها، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 11 تیز 1385ش.
* «گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیز ۱۳۸۵ش.
[[رده:ویکی‌زندگی]]
 
[[رده:ادبیات فارسی]]
{{ادبیات فارسی-افقی}}
[[رده:میراث فرهنگی]]
[[رده:موسیقی]]

نسخهٔ کنونی تا ۵ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۲۸

از خون جوانان وطن لاله دمیده؛ تصنیف مشهور و اثرگذار از عارف قزوینی.

از خون جوانان وطن لاله دمیده، تصنیف ملی و میهنی و اثر ماندگار و مشهور از عارف قزوینی در دوران انقلاب مشروطه است که نقش مهم در ایجاد حس وطن دوستی در صد سال اخیر بین مردم ایران داشته و در هنر موسیقی به‌طور گسترده و اثرگذار بازتاب پیدا کرده است. این تصنیف مربوط به ادبیات مقاومت بوده و روایتگر از خودگذشتگی جوانان برای حفظ وطن و هویت ملی ایران و ارزش‌های دینی است.

نام‌گذاری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این تصنیف با نام «از خون جوانان وطن لاله دمیده» مشهور شده است و «راز دل» و «هنگام می» نیز خوانده می‌شود.[۱] لاله در نام این تصنیف، همان لالهٔ سرخ بوده که در ادبیات فارسی نماد شهید و کشتهٔ راه دوست است. بر اساس یک افسانه، گفته می‌شود که وقتی «سیاوش» قهرمان ایران زمین کشته شد از قطرات خون او لاله دمید و بعد از آن، این گل، به‌عنوان نماد شهید مطرح شده است.[۲]

معرفی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

«از خون جوانان وطن لاله دمیده» نام هفتمین و مشهورترین تصنیف از مجموعه سروده‌های عارف قزوینی (۱۳۱۳–۱۲۶۱ش) است که عارف آن را در دورهٔ دوم «مجلس شورای ایران»، به‌دنبال فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان و به‌یاد اولین قربانیان آزادی سرود و از آن زمان تا به امروز این تصنیف ماندگار شده است. به‌گفتهٔ عارف قزوینی، به‌واسطه عشق «حیدرخان عموقلی» به آن، این تصنیف به‌یاد وی چاپ شده است.[۳] این تصنیف با اشعار زیر، آغاز می‌شود:

الگو:آغاز نستعلیق الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:ب 

الگو:پایان شعر

الگو:پایان نستعلیق[۴]

درون‌مایهٔ اصلی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

درون‌مایهٔ اصلی این تصنیف، ستایش از مبارزه و دلاوری جوانان و کسانی است که برای وطن و احیای ارزش‌های دینی و ملی، از جان خود می‌گذرند و در برابر ستم و استبداد، ایستادگی می‌کنند.[۵]

زمینه‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. استبداد و بی‌کفایتی دستگاه حکومتی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

استبداد سیاسی، بی‌کفایتی دستگاه حکومتی قاجاریه، ناامیدی مردم از حکومت، ضعف نیروی اداری و نظامی و نابسامانی‌های فرهنگی و اجتماعی، شدت یافتن درگیری میان علما و حاکمان قاجار و زیر سؤال رفتن مشروعیت سیاسی و مردمی قاجاریه، زمینه‌ساز خلق ادبیات مقاومت از جمله تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، بوده است.[۶]

۲. انقلاب مشروطه

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

انقلاب مشروطه مهم‌ترین رویداد سیاسی و اجتماعی بود که عارف قزوینی را تحت تأثیر قرار داد و باعث خلق تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، شد و به موفقیت نهضت مشروطه کمک کرد. به‌طور کلی، سرودهای اعتراضی، از انقلاب مشروطه در ایران رواج پیدا کرد.[۷]

محبوبیت مردمی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مضمون این سرود مورد استقبال ایرانیان قرار گرفت و زبان به زبان و سینه به سینه نقل شد[۸] و با گذشت صدسال نیز مردم کوچه و بازار این تصنیف را دوست دارند. این اثر جزء جدایی‌ناپذیر فرهنگ ملی و تاریخ ایران شده است و به‌همین دلیل، فراموش نمی‌شود.[۹]

اثرگذاری‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. ایجاد روحیهٔ انقلابی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این تصنیف در آن روزگار در روزنامه‌ها، اعلان‌ها و بروشورها بازتاب رسانه‌ای پیدا کرد و در برانگیختن و آزادی مردم نقش مهمی داشت؛ زیرا مردم آن را می‌خواندند و برای مبارزه و شرکت در انقلاب بسیج می‌شدند.[۱۰]

۲. بیداری مردم و آزادی‌خواهی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این تصنیف کارکرد اجتماعی و سیاسی بالاتر از دوران مشروطه پیدا کرد و در دوره‌های مبارزات ضد ستم و شور آزادی‌خواهی، در ذهن و زبان مردم جاری شد و هنوز هم هر جایی که خون شهیدی بر زمین می‌ریزد، این سرود، توسط مردم زمزمه می‌شود.[۱۱]

۳. انقلاب اسلامی و هشت‌سال دفاع مقدس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

«از خون جوانان وطن لاله دمیده» با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جانی دوباره گرفت. این شعر هم در رشادت‌های جوانان ایرانی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و هم در دوران دفاع مقدس تأثیرگذار بود.[۱۲]

راز ماندگاری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

راز محبوبیت و ماندگاری این تصنیف میهنی را در زبان ساده و همه‌فهم، مضامین اجتماعی، افکار سیاسی و عقاید بلند انقلابی و انسانی آن می‌دانند. شاعر نیز صداقت عاطفی داشته و ارزش‌های اصلی و نیاز روز مردم را مطرح کرده[۱۳] و درهم‌آمیزی این تصنیف با هنر موسیقی نیز در ماندگاری آن تأثیرگذار بوده است.[۱۴]

بازتاب‌های هنری

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱. موسیقی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده، در موسیقی بازتاب گسترده پیدا کرده است. عارف قزوینی، خود اولین کسی بود که این تصنیف را تنها با یک سه‌تار اجرا کرد اما نسخه‌ای از آن اجرا در دست نیست.[۱۵] این تصنیف بعدها، بارها توسط خوانندگان مشهور ایران اجرا شده اما در میان آنها اجرای «محمدرضا شجریان» از همه مشهورتر است. شجریان در سال ۱۳۵۱ش با همکاری گروه «شیدا» به سرپرستی محمدرضا لطفی این اثر را با تنظیم متفاوت فرامرز پایور اجرا کرده است. سالار عقیلی، علی‌رضا قربانی،[۱۶] افتخاری، عبدالله دوامی و عسگر عبدالله‌یف (در تفلیس) نیز این تصنیف را اجرا کرده‌اند.[۱۷]

۲. نقاشی

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

جان‌مایهٔ تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده در یک اثر هنری به‌همین نام به‌مناسبت حادثهٔ تروریستی در حرم شاه‌چراغ شیراز، توسط «حسن روح‌الامین» نقاشی شده است. در این نقاشی اثرگذار، تصویر مادر و فرزندی دیده می‌شوند که جزء قربانیان این رویداد تروریستی بوده‌اند.[۱۸]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.
  2. ↑ گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  3. ↑ گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  4. ↑ قزوینی، تصنیف‌ها، شمارۀ 10، وب‌سایت گنجور.
  5. ↑ «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.
  6. ↑ «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.
  7. ↑ «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا.
  8. ↑ «از خون جوانان وطن لاله دمیده... »، خبرگزاری رضوی.
  9. ↑ «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.
  10. ↑ «دربارۀ از خونِ جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا.
  11. ↑ «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.
  12. ↑ «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا.
  13. ↑ «تصنیف ۱۱۵ ساله/ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین.
  14. ↑ «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.
  15. ↑ «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟/ عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو.
  16. ↑ «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا.
  17. ↑ «بررسی تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده؛ با کاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ.
  18. ↑ «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «از خون جوانان وطن لاله دمیده…»، خبرگزاری رضوی، تاریخ درج مطلب: ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ش.
  • «از خون جوانان وطن لاله دمیده روی بوم نقش بست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۴۰۱ش.
  • «بررسی تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده؛ با کاروان شعر و موسیقی رادیو فرهنگ»، وب‌سایت رادیو فرهنگ، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ش.
  • «تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی بر تصنیف‌سرایی؛ عارف، شیدا و بهار اضلاع اصلی تصنیف‌سرایان نوین»، خبرگزاری ایلنا، ۲۹ آذر ۱۳۹۹ش.
  • «تصنیف ۱۱۵ ساله؛ از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ش.
  • «تصنیف از خون جوانان وطن لاله دمیده به چه مناسبتی سروده شد؟ / عارف قزوینی پایه‌گذار کنسرت در ایران بود»، خبرگزاری دانشجو، ۱۰ شهریور ۱۳۹۳ش.
  • «دربارهٔ از خون جوانان وطن بیشتر بدانیم»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ش.
  • «عارف قزوینی؛ شاعری میهن‌پرست»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۱ بهمن ۱۳۹۴ش.
  • «عارف قزوینی؛ شاعری وطن‌پرست و سرشار از شور انقلابی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲ بهمن ۱۳۹۷ش.
  • قزوینی، عارف، تصنیف‌ها، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «گل لاله و سمبل شهادت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیز ۱۳۸۵ش.
برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:از_خون_جوانان_وطن_لاله_دمیده&oldid=40096»