پرش به محتوا

پیش‌نویس:آذر شیوا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
حذف رده‌ها
imported>شاهرودی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>آذر شیوا</big>'''، گوینده رادیو، دوبلور و بازیگر معترض سینمای عصر پهلوی.
[[پرونده:آذر شیوا (3).jpg|جایگزین=آذر شیوا|بندانگشتی|آذر شیوا]]
'''{{درشت|آذر شیوا}}'''، گوینده رادیو، دوبلور و بازیگر معترض سینمای عصر پهلوی.
آذر شیوا از بازیگران قدیمی سینمای [[ایران]] است که تحصیل‌کرده رشته پرستاری بود. او کارش را از رادیو آغاز کرد، اما در سال 1350ش در‌ پی اعتراض به وضعیت سینما و فساد موجود، از بازیگری کنار کشید و در حال حاضر ساکن فرانسه است.
 
==کودکی و نوجوانی==  
آذر شیوا از بازیگران قدیمی سینمای [[ایران]] است که تحصیل‌کرده رشته [[پرستار|پرستاری]] بود. او کارش را از رادیو آغاز کرد، اما در سال ۱۳۵۰ش در پی اعتراض به وضعیت [[سینمای ایران|سینما]] و فساد موجود، از بازیگری کنار کشید و در حال حاضر ساکن فرانسه است.
آذر شیوا در سال 1319ش در [[تهران]] متولد شد.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او پس از گذراندن دوران دبیرستان وارد رادیو تهران شد و به‌عنوان گویندۀ [[رادیو]]، فعالیت خود را آغاز کرد.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
 
==جوانی==  
== کودکی و نوجوانی آذر شیوا ==
آذر شیوا در سال 1337ش، زمانی که فقط 18 سال داشت به‌خاطر صدای گیرا و [[اعتمادبه‌نفس]] بالایی که داشت پس از گذراندن تست، به استخدام رادیو تهران درآمد.<ref>«[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او مدتی به کار گویندگی مشغول بود تا این‌که وارد عرصه دوبلۀ فیلم شد.<ref>[https://shaboneh.com/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref> هم‌زمان با کار و فعالیت در رادیو به دانشگاه رفت و در رشته پرستاری تحصیل کرد.<ref>«[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
آذر شیوا در سال ۱۳۱۹ش در [[تهران]] متولد شد.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او پس از گذراندن دوران دبیرستان وارد رادیو تهران شد و به‌عنوان گویندهٔ [[رادیو]]، فعالیت خود را آغاز کرد.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
خانم آذر شیوا پس از کناره‌گیری از حرفه بازیگری [[ازدواج]] کرد و پس از آن به کشور فرانسه رفت و در حال حاضر در همین کشور سکونت دارد و در حومه شهر پاریس زندگی می‌کند.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
 
آذر شیوا دارای یک فرزند دختر به نام ماندانا بود که مدتی پیش دختر خود را از دست داد. آذر شیوا هم‌اکنون در کنار نوه دختری خود که پسر جوانی است روزگار می‌گذراند.<ref>[https://harfetaze.com/116381/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref>
== جوانی آذر شیوا ==
==نقش‌های آذر شیوا==
آذر شیوا در سال ۱۳۳۷ش، زمانی که فقط ۱۸ سال داشت به‌خاطر صدای گیرا و [[اعتمادبه‌نفس]] بالایی که داشت پس از گذراندن تست، به استخدام رادیو تهران درآمد.<ref>«[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او مدتی به کار گویندگی مشغول بود تا این‌که وارد عرصه دوبلهٔ فیلم شد.<ref>[https://shaboneh.com/آذر-شیوا-بازیگر-سلطان-قلبها/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref> هم‌زمان با کار و فعالیت در رادیو به دانشگاه رفت و در رشته پرستاری تحصیل کرد.<ref>«[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
آذر شیوا بیشتر در نقش زنان مظلوم و معصوم روستایی بازی می‌کرد.<ref>[https://harfetaze.com/116381/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref> در این نقش‌های کلیشه‌ای با تمام تلاشی که آذر شیوا به‌کار می‌بست باز هم نمی‌توانست استعداد خود را نشان دهد، او در این فیلم‌ها، طبق معمول، در زیر سایه مردان محو بود و چندان دیده نمی‌شد.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
 
==فعالیت‌های سینمایی==
خانم آذر شیوا پس از کناره‌گیری از حرفه بازیگری [[ازدواج]] کرد و پس از آن به کشور فرانسه رفت و در حال حاضر در همین کشور سکونت دارد و در حومه شهر پاریس زندگی می‌کند.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
آذر شیوا در سال 1340ش وقتی که 21 ساله بود در فیلم «آهنگ دهکده» به کارگردانی مجید محسنی برای اولین بار جلوی دوربین ظاهر شد.<ref>[https://harfetaze.com/116381/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref> در سال 1344ش و برای هفتمین تجربه سینمایی، در فیلم «قهرمان قهرمانان» با محمدعلی فردین، تقی ظهوری و عباس شاویز هم‌بازی شد. خانم شیوا با بازی در فیلم‌هایی مانند «گذشت» به کارگردانی فرج‌الله نسیمیان در سال 1341ش، «آراس‌خان» به کارگردانی ناصر ملک‌مطیعی در سال 1342ش، «پرستوها به لانه باز می‌گردند» به کارگردانی مجید محسنی در سال 1342ش استعداد و هنرمندی خود را نشان داد.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> اما آوازۀ خانم شیوا بیشتر با بازی در فیلم «سلطان قلب‌ها» در سال 1347ش همراه بود. در اواخر دهه چهل، زمانی که فیلم‌سازان جوان و نواندیش، تحولاتی در سینمای [[ایران]] به‌وجود آوردند امیدوار بودند آذر شیوا به‌دلیل استعداد زیادی که در بازیگری دارد، جذب این جریان نواندیشانه شود، اما خانم شیوا حاضر نمی‌شد تن به خواسته‌های کارگردانان برای نمایش زن و جلب توجه مخاطبان دهد و از بدن‌نمایی پرهیز داشت؛ در نتیجه، فیلم‌سازان او را نادیده گرفتند. شیوا سرانجام در سال 1350ش پس از بازی در فیلم «درختان ایستاده می‌میرند» در اوج شهرت اما به‌دلیل وضعیت اسفبار سینما و پشت پرده آن از هنرپیشگی خداحافظی کرد. آذر شیوا در سال 1369ش مدتی با رادیو فارسی‌زبان فرانسه و انجمن فرهنگی ایرانیان فرانسه به‌عنوان سرپرست گروه هنری همکاری داشت.<ref> [https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
 
==آذر شیوا و سینمای زمان او==
آذر شیوا دارای یک فرزند [[دختر]] به نام ماندانا بود که مدتی پیش دختر خود را از دست داد. آذر شیوا هم‌اکنون در کنار نوه دختری خود که پسر جوانی است روزگار می‌گذراند.<ref>[https://harfetaze.com/116381/آذر-شیوا/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref>
وضعیت سینمای [[ایران]] در عصر پهلوی به‌گونه‌ای بود که به شکل غیرمستقیم به تضعیف فرهنگ دینی پرداخته و به تبع آن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان اثر می‌گذاشت. در این فیلم‌ها برخی احکام فقهی اسلامی نه تنها زیر پا گذاشته می‌شد، بلکه اعمالی مانند رقص و غنا، خوردن مشروبات الکلی، بی‌حجابی و بی‌عفتی را تبلیغ می‌کردند. از منظر کارشناسان، فرهنگ مردسالاری از خصوصیات بارز فیلم فارسی بود و دنیای فیلم‌هایی که می‌ساختند کاملاً مردانه و منطبق با علایق و خواسته‌های آنان بود. زنان نقش‌هایی جانبی با دستور کار جنسیتی و جنسی داشتند، بیشتر یا مادر ستم‌دیده یا دختر معشوقه قهرمان فیلم و یا رقاصه‌ای در یکی از کاباره‌ها بودند. در این فیلم‌ها نقش زنان، بسیار پست بازنمایی می‌شد؛ یا در آرزوی ازدواج بودند و یا دلواپس این‌که شوهر خود را از دست دهند. در این دنیایی که از مردسالاری تصویر می‌کردند زن پیش از آن که انسان باشد جنس ضعیفی بود و نقش ابزاری داشت.<ref>[https://www.newslaw.net/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%87%D9%87-%DA%86%D9%87%D9%84-%D9%88-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%87.a265417 «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز.]</ref>  
 
==دیدگاه و واکنش آذر شیوا به سینما==
== نقش‌های آذر شیوا ==
تفاوت آذر شیوا با دیگر بازیگران زن آن دوران این بود که خانم شیوا برخلاف بسیاری از بازیگران زن هم‌دوره خود از بدن‌نمایی در مقابل دوربین امتناع می‌ورزید.<ref>«[https://telegra.ph/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-10-25 زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف.]</ref> تلاش او این بود که نقش بازیگری خود را به‌خوبی اجرا کند، اما نقش‌های سناریو فیلم‌ها بسیار سطح پایین و پست بودند که جای کارکردن نداشت و در نتیجه، فیلم‌ها مبتذل از آب در‌می‌آمد و تلاش‌های آذر شیوا ثمری نمی‌داد.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> شیوا، شهرتی را که به‌دست آورده بود نمی‌خواست، اما آنچه را هم که می‌خواست نمی‌یافت. بنابراین به سینمای ایران معترض شد.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> او یک روز صبح در اعتراض خود، جلوی دانشگاه تهران مشغول آدامس فروختن شد اما همان روز با هجوم و فشار نیروهای امنیتی و پلیس جلوی فعالیت او را گرفتند. بسیاری از جریان‌های فکری و سیاسی تصور می‌کردند این کار خانم شیوا جنبه تبلیغاتی دارد، اما او دیگر حاضر به ادامه فعالیت حرفه‌ای در سینما نشد.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
آذر شیوا بیشتر در نقش زنان مظلوم و معصوم روستایی بازی می‌کرد.<ref>[https://harfetaze.com/116381/آذر-شیوا/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref> در این نقش‌های کلیشه‌ای با تمام تلاشی که آذر شیوا به‌کار می‌بست باز هم نمی‌توانست استعداد خود را نشان دهد، او در این فیلم‌ها، طبق معمول، در زیر سایه مردان محو بود و چندان دیده نمی‌شد.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
==رابطه با دیگر چهره‌ها==
 
آذر شیوا بعد از چند فیلم که در نقش‌های نه‌چندان دل‌خواه بازی کرد، در فیلمی حضور داشت که از نقش کلیشه‌ای زن روستایی درآمد و نقشی چابک‌تر و شادتر به‌عهده گرفت. این فیلم، یعنی «قهرمان قهرمانان» به کارگردانی سیامک یاسمی در سال 1344ش با محمدعلی فردین بود که با توفیق تجاری همراه شد و موجب محبوبیت آذر شیوا شد. این فیلم مقدمه و تمرینی برای فیلم «گنج قارون» بود. بعد از موفقیت «گنج قارون» بود که شخصیت دختر پول‌دار به کلیشه فیلم‌های روز تبدیل شد و آذر شیوا به‌عنوان زوج هنری فردین در چند فیلم، همان نقش را تکرار کرد.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> در فیلم «اعتراض» که در سال 1378ش بهرام بیضایی برای آذر شیوا نوشته بود خانم شیوا حاضر نشد بازی کند.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>  
== فعالیت‌های سینمایی آذر شیوا ==
==آثار==
[[پرونده:آذر شیوا (2).jpg|جایگزین=فیلم آهنگ دهکده|بندانگشتی|پوستر فیلم آهنگ دهکده به کارگردانی مجید محسنی]]
آذر شیوا تعداد بیست فیلم سینمایی را در کارنامه هنری خود دارد.<ref>[https://shaboneh.com/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref> فیلم‌هایی که آذر شیوا در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته عبارت‌اند از:
آذر شیوا در سال ۱۳۴۰ش وقتی که ۲۱ ساله بود در فیلم «آهنگ دهکده» به کارگردانی مجید محسنی برای اولین بار جلوی دوربین ظاهر شد.<ref>[https://harfetaze.com/116381/آذر-شیوا/ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.]</ref> در سال ۱۳۴۴ش و برای هفتمین تجربه سینمایی، در فیلم «قهرمان قهرمانان» با محمدعلی فردین، تقی ظهوری و عباس شاویز هم‌بازی شد. خانم شیوا با بازی در فیلم‌هایی مانند «گذشت» به کارگردانی فرج‌الله نسیمیان در سال ۱۳۴۱ش، «آراس‌خان» به کارگردانی ناصر ملک‌مطیعی در سال ۱۳۴۲ش، «پرستوها به لانه بازمی‌گردند» به کارگردانی مجید محسنی در سال ۱۳۴۲ش استعداد و هنرمندی خود را نشان داد.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
درختان ایستاده می میرند (1350ش)؛
 
یاقوت سه‌چشم (1349ش)؛
اما آوازهٔ خانم شیوا بیشتر با بازی در فیلم «سلطان قلب‌ها» در سال ۱۳۴۷ش همراه بود. در اواخر دهه چهل، زمانی که فیلم‌سازان جوان و نواندیش، تحولاتی در سینمای [[ایران]] به‌وجود آوردند امیدوار بودند آذر شیوا به‌دلیل استعداد زیادی که در بازیگری دارد، جذب این جریان نواندیشانه شود، اما خانم شیوا حاضر نمی‌شد تن به خواسته‌های کارگردانان برای نمایش زن و جلب توجه مخاطبان دهد و از بدن‌نمایی پرهیز داشت؛ در نتیجه، فیلم‌سازان او را نادیده گرفتند.
روسپی (1348ش(؛
 
قاتلین هم می‌گریند (1348ش(؛
شیوا سرانجام در سال ۱۳۵۰ش پس از بازی در فیلم «درختان ایستاده می‌میرند» در اوج شهرت اما به‌دلیل وضعیت اسفبار سینما و پشت پرده آن از هنرپیشگی خداحافظی کرد. آذر شیوا در سال ۱۳۶۹ش مدتی با رادیو فارسی‌زبان فرانسه و انجمن فرهنگی ایرانیان فرانسه به‌عنوان سرپرست گروه هنری همکاری داشت.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
قصر زرین (1348ش)؛
 
سلطان قلب‌ها (1347ش(؛
== آذر شیوا و سینمای زمان او ==
هنگامه (1347ش)؛
وضعیت سینمای [[ایران]] در عصر پهلوی به‌گونه‌ای بود که به شکل غیرمستقیم به تضعیف فرهنگ دینی پرداخته و به تبع آن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان اثر می‌گذاشت. در این فیلم‌ها برخی احکام فقهی اسلامی نه تنها زیر پا گذاشته می‌شد، بلکه اعمالی مانند رقص و غنا، خوردن مشروبات الکلی، بی‌حجابی و بی‌عفتی را تبلیغ می‌کردند.
چرخ فلک (1346ش(؛
 
روزهای تاریک یک مادر (1346ش)؛
از منظر کارشناسان، فرهنگ [[مردسالاری]] از خصوصیات بارز فیلم فارسی بود و دنیای فیلم‌هایی که می‌ساختند کاملاً مردانه و منطبق با علایق و خواسته‌های آنان بود. زنان نقش‌هایی جانبی با دستور کار [[جنسیت|جنسیتی]] و [[حقوق جنسی زن|جنسی]] داشتند، بیشتر یا [[نقش مادری|مادر]] ستم‌دیده یا دختر معشوقه قهرمان فیلم یا رقاصه‌ای در یکی از کاباره‌ها بودند. در این فیلم‌ها نقش زنان، بسیار پست بازنمایی می‌شد؛ یا در آرزوی [[ازدواج]] بودند یا دلواپس این‌که شوهر خود را از دست دهند. در این دنیایی که از مردسالاری تصویر می‌کردند زن پیش از آن که انسان باشد جنس ضعیفی بود و نقش ابزاری داشت.<ref>[https://www.newslaw.net/سینما-و-فرهنگ-سیاسی-در-دهه-چهل-و-پنجاه.a265417 «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز.]</ref>
زیر گنبد کبود (1346ش(؛
 
گل‌آقا (1346ش (؛
== دیدگاه و واکنش آذر شیوا به سینما ==
داماد فراری (1345ش (؛
تفاوت آذر شیوا با دیگر بازیگران زن آن دوران این بود که خانم شیوا برخلاف بسیاری از بازیگران زن هم‌دوره خود از بدن‌نمایی در مقابل دوربین امتناع می‌ورزید.<ref>«[https://telegra.ph/زندگی-نامه-آذر-شیوا-10-25 زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف.]</ref> تلاش او این بود که نقش بازیگری خود را به‌خوبی اجرا کند، اما نقش‌های سناریو فیلم‌ها بسیار سطح پایین و پست بودند که جای کارکردن نداشت و در نتیجه، فیلم‌ها مبتذل از آب درمی‌آمد و تلاش‌های آذر شیوا ثمری نمی‌داد.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
خروس جنگی (1344ش(؛
 
قهرمان قهرمانان (1344ش(؛
شیوا، شهرتی را که به‌دست آورده بود نمی‌خواست، اما آنچه را هم که می‌خواست نمی‌یافت؛ بنابراین به [[سینمای ایران]] معترض شد.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> او یک روز صبح در اعتراض خود، جلوی دانشگاه تهران مشغول آدامس فروختن شد اما همان روز با هجوم و فشار نیروهای امنیتی و پلیس جلوی فعالیت او را گرفتند. بسیاری از جریان‌های فکری و سیاسی تصور می‌کردند این کار خانم شیوا جنبه تبلیغاتی دارد، اما او دیگر حاضر به ادامه فعالیت حرفه‌ای در سینما نشد.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
من مادرم (1344ش)؛
 
قانون زندگی (1343ش)؛
== رابطه آذر شیوا با دیگر چهره‌ها ==
آراس‌خان (1342ش)؛
آذر شیوا بعد از چند فیلم که در نقش‌های نه‌چندان دل‌خواه بازی کرد، در فیلمی حضور داشت که از نقش کلیشه‌ای زن روستایی درآمد و نقشی چابک‌تر و شادتر به‌عهده گرفت. این فیلم، یعنی «قهرمان قهرمانان» به کارگردانی سیامک یاسمی در سال ۱۳۴۴ش با محمدعلی فردین بود که با توفیق تجاری همراه شد و موجب محبوبیت آذر شیوا شد. این فیلم مقدمه و تمرینی برای فیلم «گنج قارون» بود. بعد از موفقیت «گنج قارون» بود که شخصیت دختر پول‌دار به کلیشه فیلم‌های روز تبدیل شد و آذر شیوا به‌عنوان زوج هنری فردین در چند فیلم، همان نقش را تکرار کرد.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref> در فیلم «اعتراض» که در سال ۱۳۷۸ش بهرام بیضایی برای آذر شیوا نوشته بود خانم شیوا حاضر نشد بازی کند.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref>
پرستوها به لانه بازمی‌گردند (1342ش)؛
 
گذشت (1341ش)؛
== آثار آذر شیوا ==
آهنگ دهکده (1340ش).<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>  
آذر شیوا تعداد بیست فیلم سینمایی را در کارنامه هنری خود دارد.<ref>[https://shaboneh.com/آذر-شیوا-بازیگر-سلطان-قلبها/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref> فیلم‌هایی که آذر شیوا در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته عبارت‌اند از:
==جوایز و افتخارات==
 
آذر شیوا در سال 1348ش با بازی در فیلم «روسپی» عنوان بهترین بازیگر نقش اول جشنواره سپاس را دریافت کرد و سال بعد هم از جشواره فیلم‌های سینمایی، جایزه پلاک طلا را از آن خود نمود.<ref>[https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او در سال 1348ش به‌عنوان دوازدهمین بازیگر زن سینمای ایران انتخاب شد.<ref>[https://mrcase.ir/mag/7453/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D9%87%D8%A7/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس.]</ref>  
درختان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۰ش).
آذر شیوا در در طول یک دهه یعنی از 1340 تا 1350ش در 21 فیلم ایرانی بازی کرد که به عقیده منتقدان و کارشناسان سینمایی از میان آنها دو فیلم «سلطان قلب‌ها» و «روسپی» از آثار فراموش‌نشدنی این بازیگر است.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7 «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>  
 
==درگذشت==
یاقوت سه‌چشم (۱۳۴۹ش).
مدتی قبل اخباری به دروغ در فضای مجازی مبنی بر فوت آذر شیوا منتشر شد و معلوم شد که این اخبار صحت ندارند و این بازیگر قدیمی در حال حاضر در قید حیات است. آذر شیوا در فرانسه ایام کهولت خود را می‌گذراند و در آن‌جا فروشگاه لباس‌فروشی دایر کرده و به کار تولید و فروش لباس مشغول است. گاهی اوقات هم از سوی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره به‌عنوان میهمان حضور پیدا می‌کند و از خاطره‌های گذشته که با هنرپیشه‌های معروف داشته تعریف می‌کند.<ref>[https://shaboneh.com/%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref>  
 
==پانویس==
روسپی (۱۳۴۸ش).
 
قاتلین هم می‌گریند (۱۳۴۸ش).
 
قصر زرین (۱۳۴۸ش).
 
سلطان قلب‌ها (۱۳۴۷ش).
 
هنگامه (۱۳۴۷ش).
 
چرخ فلک (۱۳۴۶ش).
 
روزهای تاریک یک مادر (۱۳۴۶ش).
 
زیر گنبد کبود (۱۳۴۶ش).
 
گل‌آقا (۱۳۴۶ش).
 
داماد فراری (۱۳۴۵ش).
 
خروس جنگی (۱۳۴۴ش).
 
قهرمان قهرمانان (۱۳۴۴ش).
 
من مادرم (۱۳۴۴ش).
 
قانون زندگی (۱۳۴۳ش).
 
آراس‌خان (۱۳۴۲ش).
 
پرستوها به لانه بازمی‌گردند (۱۳۴۲ش).
 
گذشت (۱۳۴۱ش).
 
آهنگ دهکده (۱۳۴۰ش).<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
 
== جوایز و افتخارات ==
آذر شیوا در سال ۱۳۴۸ش با بازی در فیلم «روسپی» عنوان بهترین بازیگر نقش اول جشنواره سپاس را دریافت کرد و سال بعد هم از جشواره فیلم‌های سینمایی، جایزه پلاک طلا را از آن خود نمود.<ref>[https://photokade.com/بیوگرافی-آذر-شیوا-و-همسرش/ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.]</ref> او در سال ۱۳۴۸ش به‌عنوان دوازدهمین بازیگر زن سینمای [[ایران]] انتخاب شد.<ref>[https://mrcase.ir/mag/7453/بیوگرافی-آذر-شیوا-بازیگر-سلطان-قلب-ها/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس.]</ref>
 
آذر شیوا در در طول یک دهه یعنی از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ش در ۲۱ فیلم ایرانی بازی کرد که به عقیده منتقدان و کارشناسان سینمایی از میان آنها دو فیلم «سلطان قلب‌ها» و «روسپی» از آثار فراموش‌نشدنی این بازیگر است.<ref>[https://namnamak.com/فرهنگ-و-هنر/بیوگرافی-بازیگران/بیوگرافی-آذر-شیوا «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.]</ref>
 
== درگذشت آذر شیوا ==
مدتی قبل اخباری به دروغ در فضای مجازی مبنی بر فوت آذر شیوا منتشر شد و معلوم شد که این اخبار صحت ندارند و این بازیگر قدیمی در حال حاضر در قید حیات است. آذر شیوا در فرانسه ایام کهولت خود را می‌گذراند و در آن‌جا فروشگاه لباس‌فروشی دایر کرده و به کار تولید و فروش لباس مشغول است. گاهی اوقات هم از سوی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره به‌عنوان میهمان حضور پیدا می‌کند و از خاطره‌های گذشته که با هنرپیشه‌های معروف داشته تعریف می‌کند.<ref>[https://shaboneh.com/آذر-شیوا-بازیگر-سلطان-قلبها/ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.]</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
== منابع ==
* «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده، تاریخ بازدید: 3 اردیبهشت 1402ش.
{{آغاز منابع}}
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس، تاریخ درج مطلب: 6 آبان 1400ش.  
* «بیوگرافی آذر شیوا (بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده، تاریخ بازدید: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه، تاریخ بازدید: 3 اردیبهشت 1402ش.
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۴۰۰ش.
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک، تاریخ بازدید: 4 اردیبهشت 1402ش.
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه، تاریخ بازدید: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه، تاریخ بازدید: 4 اردیبهشت 1402ش.
* «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز، تاریخ بازدید: 8 اردیبهشت 1402ش.
* «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف، تاریخ بازدید: 4 اردیبهشت 1402ش.
* «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز، تاریخ بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
* «زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
{{پایان منابع}}
 
{{#seo:
|title=آذر شیوا کیست؟ زندگینامه و علت کناره‌گیری از سینما - ویکی زندگی
|title_mode=Replaced Title
|keywords=آذر شیوا، بازیگران قدیمی سینمای ایران، زندگینامه آذر شیوا، علت کناره‌گیری آذر شیوا، فیلم‌های آذر شیوا
|description=آذر شیوا، بازیگر و دوبلور سینمای قدیم ایران، کار خود را از رادیو آغاز کرد. با دلایل اعتراض و کناره‌گیری ناگهانی آذر شیوا از بازیگری در سال ۱۳۵۰ آشنا شوید - ویکی زندگی
}}
 
{{سینما-افقی}}
{{هنر-افقی}}
 
[[رده:بازیگران اهل ایران]]
[[رده:زادگان ۱۳۱۹]]
[[رده:زادگان تهران]]
[[رده:صداپیشگان اهل ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۴:۲۸

آذر شیوا
آذر شیوا

آذر شیوا، گوینده رادیو، دوبلور و بازیگر معترض سینمای عصر پهلوی.

آذر شیوا از بازیگران قدیمی سینمای ایران است که تحصیل‌کرده رشته پرستاری بود. او کارش را از رادیو آغاز کرد، اما در سال ۱۳۵۰ش در پی اعتراض به وضعیت سینما و فساد موجود، از بازیگری کنار کشید و در حال حاضر ساکن فرانسه است.

کودکی و نوجوانی آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا در سال ۱۳۱۹ش در تهران متولد شد.[۱] او پس از گذراندن دوران دبیرستان وارد رادیو تهران شد و به‌عنوان گویندهٔ رادیو، فعالیت خود را آغاز کرد.[۲]

جوانی آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا در سال ۱۳۳۷ش، زمانی که فقط ۱۸ سال داشت به‌خاطر صدای گیرا و اعتمادبه‌نفس بالایی که داشت پس از گذراندن تست، به استخدام رادیو تهران درآمد.[۳] او مدتی به کار گویندگی مشغول بود تا این‌که وارد عرصه دوبلهٔ فیلم شد.[۴] هم‌زمان با کار و فعالیت در رادیو به دانشگاه رفت و در رشته پرستاری تحصیل کرد.[۵]

خانم آذر شیوا پس از کناره‌گیری از حرفه بازیگری ازدواج کرد و پس از آن به کشور فرانسه رفت و در حال حاضر در همین کشور سکونت دارد و در حومه شهر پاریس زندگی می‌کند.[۶]

آذر شیوا دارای یک فرزند دختر به نام ماندانا بود که مدتی پیش دختر خود را از دست داد. آذر شیوا هم‌اکنون در کنار نوه دختری خود که پسر جوانی است روزگار می‌گذراند.[۷]

نقش‌های آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا بیشتر در نقش زنان مظلوم و معصوم روستایی بازی می‌کرد.[۸] در این نقش‌های کلیشه‌ای با تمام تلاشی که آذر شیوا به‌کار می‌بست باز هم نمی‌توانست استعداد خود را نشان دهد، او در این فیلم‌ها، طبق معمول، در زیر سایه مردان محو بود و چندان دیده نمی‌شد.[۹]

فعالیت‌های سینمایی آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فیلم آهنگ دهکده
پوستر فیلم آهنگ دهکده به کارگردانی مجید محسنی

آذر شیوا در سال ۱۳۴۰ش وقتی که ۲۱ ساله بود در فیلم «آهنگ دهکده» به کارگردانی مجید محسنی برای اولین بار جلوی دوربین ظاهر شد.[۱۰] در سال ۱۳۴۴ش و برای هفتمین تجربه سینمایی، در فیلم «قهرمان قهرمانان» با محمدعلی فردین، تقی ظهوری و عباس شاویز هم‌بازی شد. خانم شیوا با بازی در فیلم‌هایی مانند «گذشت» به کارگردانی فرج‌الله نسیمیان در سال ۱۳۴۱ش، «آراس‌خان» به کارگردانی ناصر ملک‌مطیعی در سال ۱۳۴۲ش، «پرستوها به لانه بازمی‌گردند» به کارگردانی مجید محسنی در سال ۱۳۴۲ش استعداد و هنرمندی خود را نشان داد.[۱۱]

اما آوازهٔ خانم شیوا بیشتر با بازی در فیلم «سلطان قلب‌ها» در سال ۱۳۴۷ش همراه بود. در اواخر دهه چهل، زمانی که فیلم‌سازان جوان و نواندیش، تحولاتی در سینمای ایران به‌وجود آوردند امیدوار بودند آذر شیوا به‌دلیل استعداد زیادی که در بازیگری دارد، جذب این جریان نواندیشانه شود، اما خانم شیوا حاضر نمی‌شد تن به خواسته‌های کارگردانان برای نمایش زن و جلب توجه مخاطبان دهد و از بدن‌نمایی پرهیز داشت؛ در نتیجه، فیلم‌سازان او را نادیده گرفتند.

شیوا سرانجام در سال ۱۳۵۰ش پس از بازی در فیلم «درختان ایستاده می‌میرند» در اوج شهرت اما به‌دلیل وضعیت اسفبار سینما و پشت پرده آن از هنرپیشگی خداحافظی کرد. آذر شیوا در سال ۱۳۶۹ش مدتی با رادیو فارسی‌زبان فرانسه و انجمن فرهنگی ایرانیان فرانسه به‌عنوان سرپرست گروه هنری همکاری داشت.[۱۲]

آذر شیوا و سینمای زمان او

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

وضعیت سینمای ایران در عصر پهلوی به‌گونه‌ای بود که به شکل غیرمستقیم به تضعیف فرهنگ دینی پرداخته و به تبع آن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان اثر می‌گذاشت. در این فیلم‌ها برخی احکام فقهی اسلامی نه تنها زیر پا گذاشته می‌شد، بلکه اعمالی مانند رقص و غنا، خوردن مشروبات الکلی، بی‌حجابی و بی‌عفتی را تبلیغ می‌کردند.

از منظر کارشناسان، فرهنگ مردسالاری از خصوصیات بارز فیلم فارسی بود و دنیای فیلم‌هایی که می‌ساختند کاملاً مردانه و منطبق با علایق و خواسته‌های آنان بود. زنان نقش‌هایی جانبی با دستور کار جنسیتی و جنسی داشتند، بیشتر یا مادر ستم‌دیده یا دختر معشوقه قهرمان فیلم یا رقاصه‌ای در یکی از کاباره‌ها بودند. در این فیلم‌ها نقش زنان، بسیار پست بازنمایی می‌شد؛ یا در آرزوی ازدواج بودند یا دلواپس این‌که شوهر خود را از دست دهند. در این دنیایی که از مردسالاری تصویر می‌کردند زن پیش از آن که انسان باشد جنس ضعیفی بود و نقش ابزاری داشت.[۱۳]

دیدگاه و واکنش آذر شیوا به سینما

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تفاوت آذر شیوا با دیگر بازیگران زن آن دوران این بود که خانم شیوا برخلاف بسیاری از بازیگران زن هم‌دوره خود از بدن‌نمایی در مقابل دوربین امتناع می‌ورزید.[۱۴] تلاش او این بود که نقش بازیگری خود را به‌خوبی اجرا کند، اما نقش‌های سناریو فیلم‌ها بسیار سطح پایین و پست بودند که جای کارکردن نداشت و در نتیجه، فیلم‌ها مبتذل از آب درمی‌آمد و تلاش‌های آذر شیوا ثمری نمی‌داد.[۱۵]

شیوا، شهرتی را که به‌دست آورده بود نمی‌خواست، اما آنچه را هم که می‌خواست نمی‌یافت؛ بنابراین به سینمای ایران معترض شد.[۱۶] او یک روز صبح در اعتراض خود، جلوی دانشگاه تهران مشغول آدامس فروختن شد اما همان روز با هجوم و فشار نیروهای امنیتی و پلیس جلوی فعالیت او را گرفتند. بسیاری از جریان‌های فکری و سیاسی تصور می‌کردند این کار خانم شیوا جنبه تبلیغاتی دارد، اما او دیگر حاضر به ادامه فعالیت حرفه‌ای در سینما نشد.[۱۷]

رابطه آذر شیوا با دیگر چهره‌ها

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا بعد از چند فیلم که در نقش‌های نه‌چندان دل‌خواه بازی کرد، در فیلمی حضور داشت که از نقش کلیشه‌ای زن روستایی درآمد و نقشی چابک‌تر و شادتر به‌عهده گرفت. این فیلم، یعنی «قهرمان قهرمانان» به کارگردانی سیامک یاسمی در سال ۱۳۴۴ش با محمدعلی فردین بود که با توفیق تجاری همراه شد و موجب محبوبیت آذر شیوا شد. این فیلم مقدمه و تمرینی برای فیلم «گنج قارون» بود. بعد از موفقیت «گنج قارون» بود که شخصیت دختر پول‌دار به کلیشه فیلم‌های روز تبدیل شد و آذر شیوا به‌عنوان زوج هنری فردین در چند فیلم، همان نقش را تکرار کرد.[۱۸] در فیلم «اعتراض» که در سال ۱۳۷۸ش بهرام بیضایی برای آذر شیوا نوشته بود خانم شیوا حاضر نشد بازی کند.[۱۹]

آثار آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا تعداد بیست فیلم سینمایی را در کارنامه هنری خود دارد.[۲۰] فیلم‌هایی که آذر شیوا در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته عبارت‌اند از:

درختان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۰ش).

یاقوت سه‌چشم (۱۳۴۹ش).

روسپی (۱۳۴۸ش).

قاتلین هم می‌گریند (۱۳۴۸ش).

قصر زرین (۱۳۴۸ش).

سلطان قلب‌ها (۱۳۴۷ش).

هنگامه (۱۳۴۷ش).

چرخ فلک (۱۳۴۶ش).

روزهای تاریک یک مادر (۱۳۴۶ش).

زیر گنبد کبود (۱۳۴۶ش).

گل‌آقا (۱۳۴۶ش).

داماد فراری (۱۳۴۵ش).

خروس جنگی (۱۳۴۴ش).

قهرمان قهرمانان (۱۳۴۴ش).

من مادرم (۱۳۴۴ش).

قانون زندگی (۱۳۴۳ش).

آراس‌خان (۱۳۴۲ش).

پرستوها به لانه بازمی‌گردند (۱۳۴۲ش).

گذشت (۱۳۴۱ش).

آهنگ دهکده (۱۳۴۰ش).[۲۱]

جوایز و افتخارات

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

آذر شیوا در سال ۱۳۴۸ش با بازی در فیلم «روسپی» عنوان بهترین بازیگر نقش اول جشنواره سپاس را دریافت کرد و سال بعد هم از جشواره فیلم‌های سینمایی، جایزه پلاک طلا را از آن خود نمود.[۲۲] او در سال ۱۳۴۸ش به‌عنوان دوازدهمین بازیگر زن سینمای ایران انتخاب شد.[۲۳]

آذر شیوا در در طول یک دهه یعنی از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ش در ۲۱ فیلم ایرانی بازی کرد که به عقیده منتقدان و کارشناسان سینمایی از میان آنها دو فیلم «سلطان قلب‌ها» و «روسپی» از آثار فراموش‌نشدنی این بازیگر است.[۲۴]

درگذشت آذر شیوا

[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مدتی قبل اخباری به دروغ در فضای مجازی مبنی بر فوت آذر شیوا منتشر شد و معلوم شد که این اخبار صحت ندارند و این بازیگر قدیمی در حال حاضر در قید حیات است. آذر شیوا در فرانسه ایام کهولت خود را می‌گذراند و در آن‌جا فروشگاه لباس‌فروشی دایر کرده و به کار تولید و فروش لباس مشغول است. گاهی اوقات هم از سوی شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره به‌عنوان میهمان حضور پیدا می‌کند و از خاطره‌های گذشته که با هنرپیشه‌های معروف داشته تعریف می‌کند.[۲۵]

پانویس

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  1. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  2. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  3. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  4. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.
  5. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  6. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  7. ↑ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.
  8. ↑ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.
  9. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  10. ↑ «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه.
  11. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  12. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  13. ↑ «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز.
  14. ↑ «زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف.
  15. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  16. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  17. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  18. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  19. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  20. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.
  21. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  22. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا(بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده.
  23. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس.
  24. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک.
  25. ↑ «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه.

منابع

[ویرایش | ویرایش مبدأ]
  • «بیوگرافی آذر شیوا (بازیگر) با عکس جدید و داستان زندگی»، وب‌سایت فتوکده، تاریخ بازدید: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها»، وب‌سایت ام‌آرکیس، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۴۰۰ش.
  • «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر سلطان قلب‌ها + ماجرای درگذشت آذر شیوا»، وب‌سایت شبونه، تاریخ بازدید: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «بیوگرافی آذر شیوا بازیگر و همسرش+ زندگی‌نامه»، وب‌سایت نم‌نمک، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «بیوگرافی و عکس‌های آذر شیوا بازیگر قدیمی»، وب‌سایت حرف تازه، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «سینما و فرهنگ سیاسی در دهه چهل و پنجاه»، پایگاه خبری تحلیلی حقوق‌نیوز، تاریخ بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • «زندگی‌نامه آذر شیوا»، وب‌سایت تلگراف، تاریخ بازدید: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.


الگو:سینما-افقی

برگرفته از «https://iranpedia.wiki/w/index.php?title=پیش‌نویس:آذر_شیوا&oldid=39625»