پیشنویس:فروغ فرخزاد: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:فروغ فرخزاد.jpg|جایگزین=فروغ فرخزاد|بندانگشتی|فروغ فرخزاد]] | |||
{{درشت|'''فروغ فرخزاد'''}}؛ از شاعران معاصر با آوازهٔ جهانی. | |||
فروغ فرخزاد، از شعرای معاصری است که بهسبب اشعار عاشقانه و بیان احساسات نهان زنانه به شهرت رسیده است. برخی او را دارای گرایشهای فمینیستی دانستهاند و برخی دیگر، اشعار و گفتار فروغ را تلاشی برای حضور فعال زنان در | فروغ فرخزاد، از شعرای معاصری است که بهسبب اشعار عاشقانه و بیان احساسات نهان زنانه به شهرت رسیده است. برخی او را دارای گرایشهای فمینیستی دانستهاند و برخی دیگر، اشعار و گفتار فروغ را تلاشی برای حضور فعال زنان در جامعهٔ [[مردسالاری|مردسالار]] آن روز، توصیف کردهاند. محتوای شعری او در اواخر عمرش، از احساسات سطحی به آمیزهای از حس و اندیشه با مضامین اجتماعی بدل شد. صحبت بیپردهٔ فروغ از امیال انسانی، موجب شد که اشعار او برای برخی بهدلیل [[صداقت]] در ابراز آن، خوشایند و برای عدهای نیز بهسبب نادیده گرفتن شرم و حیا ناخوشایند باشد. | ||
==تولد و خانواده== | ==تولد و خانواده فروغ فرخزاد== | ||
فروغ فرخزاد در | فروغ فرخزاد در ۸ دی ۱۳۱۳ش در [[تهران]] بهدنیا آمد. مادرش توران [[خانهداری|خانهدار]] و پدرش محمدباقر سرهنگ ارتش بود. شیوهٔ تربیتی فروغ در [[خانه]] را سختگیرانه و خشک، قانونمند، توجه بسیار به نظم و تشویق به مطالعه گفتهاند.<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص2.]</ref> فروغ چهار برادر به نامهای امیر، مسعود، مهرداد و فریدون و دو خواهر بهنامهای پوران و گلاره داشت.<ref>[https://jadoyebavar.ir/فروغ-فرخزاد/ «زندگینامۀ فروغ فرخزاد، لیست آثار و زندگی شخصی»، وبسایت جادوی باور.]</ref> | ||
==ازدواج== | ==ازدواج فروغ فرخزاد== | ||
فروغ در | [[پرونده:فروغ فرخزاد۱.jpg|جایگزین=فروغ فرخزاد و همسرش پرویز شاپور|بندانگشتی|فروغ فرخزاد و همسرش پرویز شاپور]] | ||
فروغ در ۱۶ سالگی عاشق فردی طنزپرداز به نام پرویز شاپور (۱۳۰۲–۱۳۷۸ش) شد و علیرغم مخالفت خانوادهها با او [[ازدواج]] کرد. حاصل این ازدواج پسری به نام کامیار بود. این عشق پس از چهار سال به جدایی ختم شد.<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص5-6.]</ref> | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه فروغ فرخزاد== | ||
فروغ از ابتدای کودکی همراه با خواهران و برادرانش به آموختن زبان انگلیسی روی آورد. او از سیزده سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و پس از اتمام کلاس نهم، مدرسه را رها کرد و در هنرستان به یادگیری خیاطی و نقاشی پرداخت | فروغ از ابتدای [[کودک|کودکی]] همراه با خواهران و برادرانش به آموختن زبان انگلیسی روی آورد. او از سیزده سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و پس از اتمام کلاس نهم، مدرسه را رها کرد و در هنرستان به یادگیری [[خیاطی]] و [[نقاشی]] پرداخت. | ||
او در ۱۶ سالگی با عشقی آتشین ازدواج کرد و با همسرش به اهواز رفت. در ۱۷ سالگی تنها فرزندش کامیار به دنیا آمد. او در محافل ادبی [[اهواز]] شرکت میکرد و شعرهای خود را به مجلات مختلف [[تهران]] برای چاپ میبرد و همسرش نیز حامی وی بود. نوع پوشش و حضور در جمعهای مردانه موجب بروز شایعاتی مبنی بر معشوقهداشتن فروغ شد؛ همین صحبتها نیز سبب جدایی او از همسر و پسرش شد. فروغ همیشه از شاپور به نیکی یاد میکرد. همسرش حتی بعد از جدایی نیز تأمینکنندهٔ مخارج فروغ بود. او پس از جدایی هرگز فرزند خود را ندید. پس از آن، مجموعههای شعری خود را تکمیل و مدتی به اروپا سفر کرد. | |||
جنجالیترین شعر فروغ شعر گناه است که در آن به ارتباطی نزدیک با شخصی مجهول اشاره کرده است و انتشار این اثر سبب طرد او از [[خانواده]] و جامعه شد. پس از این فشارها فروغ دست به [[خودکشی]] زد ولی نجات یافت. فروغ برای داشتن شغل در استودیوی فیلمسازی ابراهیم گلستان استخدام شده و این همکاری منجر به عشقی دو طرفه شد. بعد از آشکارشدن ارتباطش و بیتوجهی او به مرزهای اخلاقی از دید مردم و فشار مطبوعات، اقدام به خودکشی کرد و این بار نیز زنده ماند. او دورههای فیلمسازی را در انگلستان گذراند و با ابراهیم گلستان در تولید فیلم و بازی در آنها همکاری داشت. شخصیت گلستان و دانش او سبب تحول فکری و هنری فروغ شد و از این پس حیات فردی و هنری او به مرحلهٔ دیگری وارد شد. | |||
در سال ۱۳۴۱ش فروغ برای ساخت فیلمی در مورد جذامیها به [[تبریز]] سفر کرد. او در کنار جزامیها مدت کوتاهی زندگی کرد و حاصل آن فیلمی با کسب جوایز جهانی فراوان شد. دستاورد دیگری که سفر به تبریز برای او داشت، این بود که فروغ پسربچهای به نام حسین را به فرزندخواندگی قبول کرد و با خود به [[تهران]] برد.<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص3-21.]</ref> | |||
== | ==ویژگیهای شخصیتی فروغ فرخزاد== | ||
سرکش بودن، عدم سازش با همنوعان، کنجکاوی، ادیب، انتقادناپذیری، خودرأی بودن،<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص3-4.]</ref> بااحساس و پرتلاطم بودن<ref>بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص140.</ref> و علاقهمندی به کتابخوانی بهویژه فلسفه<ref>[https://www.bartarinha.ir/بخش-چهره-ها-17/675919-ناگفته-هایی-از-فروغ-فرخزاد-از-زبان-خودش «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.]</ref> از ویژگیهای فروغ دانسته شده است. | |||
==فروغ | ==آثار فروغ فرخزاد== | ||
فروغ | [[پرونده:فروغ فرخزاد۲.jpg|جایگزین=تصویر جلد دیوان اشعار فروغ فرخزاد|بندانگشتی|تصویر جلد دیوان اشعار فروغ فرخزاد]] | ||
فروغ دارای پنج اثر شعری، کتابی حاوی نامههای عاشقانهٔ او به شاپور (بعدها پسرش در کتابی آنها را چاپ کرد)، دو کتاب ترجمه شده و همچنین کارگردانی یک اثر مستند است. | |||
*اسیر، ۱۳۳۱ش؛ | |||
*دیوار، ۱۳۳۵ش؛ | |||
*عصیان، ۱۳۳۶ش؛ | |||
*تولدی دیگر، ۱۳۴۱ش؛ | |||
*ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، ۱۳۴۲ش؛<ref>[https://mohamadrezateimouri.com/biography-of-forough-farrokhzad/ «فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری.]</ref> | |||
*اولین تپشهای عاشقانهٔ قلبم (نامههای فروغ به شاپور)، ۱۳۸۱ش؛<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص8.]</ref> | |||
*ترجمهٔ نمایشنامهٔ «ژان مقدس»، ۱۳۴۳ش؛ | |||
*ترجمهٔ سیاحتنامهٔ «هنری میلر»، ۱۳۴۳ش؛<ref>[https://www.bartarinha.ir/بخش-چهره-ها-17/675919-ناگفته-هایی-از-فروغ-فرخزاد-از-زبان-خودش «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.]</ref> | |||
*مستند «خانه سیاه است»، ۱۳۴۱ش.<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص18.]</ref> | |||
== | ==سبک و درونمایهٔ شعری فروغ فرخزاد== | ||
فروغ فرخزاد اشعار خود را در قالبهای [[مثنوی]]، غزل، چهارپاره، نیمایی و نیمایی نو سروده است.<ref>بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص133-134.</ref> درونمایهٔ سه اثر ابتدایی فروغ را عواطف سطحی انسانی دانستهاند، احساساتی که بیشتر به جنبهٔ جسمانی عشق زمینی پرداخته و بیانگر حالات نفسانی شاعر است و به زبانی صریح و جسورانه بیان شده است. این ویژگی محتوایی شعر تا آن زمان در میان شاعران زن بیبدیل بوده است. برخی این سبک شعری را نشانگر بیریایی و [[صداقت]] حسی فروغ و سایرین نیز این نوع بیان بیپروا را سبب برانگیختن امیال نفسانی و گناهآلود دانستهاند و دلیل ترجمههای بیشمار آثار او در کشورهای غربی را همین درونمایهٔ عریان شعری او گفتهاند.<ref>[https://bankmaghale.ir/مقاله-زندگي-نامه-فروغ-فرخزاد/ «مقالۀ زندگینامۀ فروغ فرخزاد»، وبسایت بانک مقاله.]</ref> | |||
در | |||
پس از چند سال و تغییر دیدگاه، فروغ محتوای اشعار خود را به قضاوت نشسته و سه اثر اولیهٔ خود را پرت و ضعیف توصیف کرد و عدم علاقهٔ خود را به آن ابراز داشته است<ref>[https://www.bartarinha.ir/بخش-چهره-ها-17/675919-ناگفته-هایی-از-فروغ-فرخزاد-از-زبان-خودش «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.|«ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.]</ref> در دو اثر پایانی، چشمانداز شاعر فراتر از امیال نفسانی و احساسات گذرا رفته و افق دید او بر مدار آمیزهای از عشق و دردهای انسانی و اجتماعی میگردد<ref>پورشهرام، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، 1387ش، ص103-104.</ref> و به مرحلهٔ شناخت والای انسانی رسیده است.<ref>بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص127.</ref> | |||
==فروغ و دیدگاه فمینیستی== | |||
فروغ در اشعار خود بهصورت ویژه به عنصر زنانگی و بیان مسائلی که جامعهٔ زنان با آن مواجه بوده و در جامعهٔ مردسالار آن روز، جایی برای بیان احساس و عواطف و فریادخواهی آنان نبوده، پرداخته است. او معتقد است، زن نیز همانند مرد آزاد آفریده شده است و از حقوقی مساوی در اجتماع باید بهرهمند باشد. فروغ از نادیدهانگاری زنان در جامعه گلایه میکند. او از عواطف زنانگی به مهر مادری بسیار توجه کرده و آن را ابراز میکند.<ref>بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص138-141.</ref> | |||
'''اخوان ثالث''' | برخی این سبک نگرش شاعر را همارز انگارهٔ فمینیستی میدانند؛ اما عدهای نیز معتقدند دیدگاه فروغ با نظریهٔ فمینیستی متفاوت است چرا که او با همهٔ مردان سر ستیز ندارد و جامعهٔ آرمانی را حضور توأمان زن و مرد در کمال دوستی میداند و به عشق مادری، که مخالف اصول فمینیستی است، توجه ویژه داشته است.<ref>پورشهرام، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، 1387ش، ص107-109.</ref> | ||
او شعر و زندگی فروغ را درهم آمیخته دانسته و برای فروغ، مرزی بین زندگی و شعر قائل نشده است. | |||
==درگذشت فروغ فرخزاد== | |||
[[پرونده:فروغ فرخزاد۳.jpg|جایگزین=آرامگاه فروغ فرخزاد در گوستان ظهیرالدوله|بندانگشتی|آرامگاه فروغ فرخزاد در گوستان ظهیرالدوله]] | |||
فرغ فرخزاد در ۲۵ بهمن ۱۳۴۵ش بر اثر تصادف و واژگونی اتومبیل درگذشت و با همراهی جمعی از هنرمندان و [[خانواده]]<ref>[https://tahavolefardi.com/wp-content/uploads/2021/07/forough-farrokhzad.pdf زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص22-23.]</ref> در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.<ref>[https://mohamadrezateimouri.com/biography-of-forough-farrokhzad/ «فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری.]</ref> | |||
==بزرگداشت فروغ فرخزاد== | |||
در سال ۱۳۴۴ش، سازمان فرهنگی [[یونسکو]] فیلمی نیمساعته از زندگی فروغ ساخت.<ref>[https://www.beytoote.com/art/artist/biography2-forough2-farrokhzad.html «بیوگرافی فروغ فرخزاد»، وبسایت بیتوته.]</ref> سه مستند به نامهای «جام جان»، «اوج موج» و «سرد سبز» به تهیهکنندگی ناصر صفاریان دربارهٔ فروغ فرخزاد ساخته شده است. آثار او نیز به [[زبان عربی|زبانهای عربی]]، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، کردی، ترکی، اردو و ازبک ترجمه شده است. چند گروه [[موسیقی]] نیز قطعههایی از اشعار او را در قالب ترانه اجرا کردهاند.<ref>[https://www.imna.ir/news/410208/فروغ-فرخزاد-از-عصیان-تا-تولدی-دیگر-بیوگرافی «فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر+ بیوگرافی»، خبرگزاری ایمنا.]</ref> | |||
==فروغ فرخزاد در نگاه دیگران== | |||
*'''آیتالله خامنهای''': او محتوای باز و عریان شعرهای فروغ را به جامعهٔ فرهنگی بیبندوبار آن روز نسبت داده و فرجام زندگی او را نیک دانسته است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/143757/نظر-رهبری-درباره-عاقبت-فروغ-فرخزاد «نظر رهبری دربارۀ عاقبت فروغ فرخزاد»، مشرقنیوز.]</ref> | |||
*'''شاملو''': شاملو فروغ را از شاعران سرآمد معرفی کرده و در پارهای از اشعار او شگفتی و اعجاز را مشاهده کرده است.<ref>[https://cafecatharsis.ir/2811/نظر-احمد-شاملو-دربارهی-فروغ-فرخزاد/ «نظر احمد شاملو دربارۀ فروغ فرخزاد»، مجلۀ هنری تحلیلی کافه کاتارسیس.]</ref> | |||
*'''[[اخوان ثالث]]''':او شعر و زندگی فروغ را درهم آمیخته دانسته و برای فروغ، مرزی بین زندگی و شعر قائل نشده است.<ref>[https://www.farhangemrooz.com/news/26712/نظر-مهدی-اخوان-ثالث-درباره-شعر-فروغ «نظر مهدی اخوان ثالث دربارۀ شعر فروغ»، وبسایت فرهنگ امروز.]</ref> | |||
*'''شفیعی کدکنی''':او شعر فروغ را دارای تشخص و استقلال و گسترش وزنی دانسته است.<ref>[https://www.isna.ir/news/92112316106/درباره-شعر-فروغ-چه-می-گویند «دربارۀ شعر فروغ چه میگویند؟»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
بختیاری، محمدرضا، «سیمای زن در شعر و | {{آغاز منابع}} | ||
«بیوگرافی فروغ فرخزاد»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: | *بختیاری، محمدرضا، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دورهٔ دوم، شمارهٔ ۲/۳، تابستان ۱۳۹۵ش. | ||
پورشهرام، سوسن، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، | *«بیوگرافی فروغ فرخزاد»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
*پورشهرام، سوسن، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، فصلنامهٔ بهار ادب، شمارهٔ دوم، زمستان ۱۳۸۷ش. | |||
زاهد، فاطمه، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، وبسایت تحول فردی، تاریخ انتشار: | *«دربارهٔ شعر فروغ چه میگویند؟»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۲ش. | ||
*زاهد، فاطمه، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، وبسایت تحول فردی، تاریخ انتشار: ۲۷ تیر ۱۴۰۰ش. | |||
«فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر+ بیوگرافی»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: | *«زندگینامهٔ فروغ فرخزاد، لیست آثار و زندگی شخصی»، وبسایت جادوی باور، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
«فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان | *«فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر+ بیوگرافی»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش. | ||
*«فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش. | |||
«ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها، تاریخ درج مطلب: | *«مقالهٔ زندگینامهٔ فروغ فرخزاد»، وبسایت بانک مقاله، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
«نظر احمد شاملو | *«ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
«نظر رهبری | *«نظر احمد شاملو دربارهٔ فروغ فرخزاد»، مجلهٔ هنری تحلیلی کافه کاتارسیس، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
«نظر مهدی اخوان ثالث | *«نظر رهبری دربارهٔ عاقبت فروغ فرخزاد»، مشرقنیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مرداد ۱۳۹۱ش. | ||
*«نظر مهدی اخوان ثالث دربارهٔ شعر فروغ»، وبسایت فرهنگ امروز، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۳ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{ادبیات فارسی-افقی}} | |||
[[رده:اهالی تهران]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۳۴۵]] | |||
[[رده:درگذشتگان بر اثر سوانح جادهای]] | |||
[[رده:زادگان ۱۳۱۳]] | |||
[[رده:زادگان تهران]] | |||
[[رده:شاعران اهل ایران]] | |||
[[رده:فمینیستهای اهل ایران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۲۸
فروغ فرخزاد؛ از شاعران معاصر با آوازهٔ جهانی.
فروغ فرخزاد، از شعرای معاصری است که بهسبب اشعار عاشقانه و بیان احساسات نهان زنانه به شهرت رسیده است. برخی او را دارای گرایشهای فمینیستی دانستهاند و برخی دیگر، اشعار و گفتار فروغ را تلاشی برای حضور فعال زنان در جامعهٔ مردسالار آن روز، توصیف کردهاند. محتوای شعری او در اواخر عمرش، از احساسات سطحی به آمیزهای از حس و اندیشه با مضامین اجتماعی بدل شد. صحبت بیپردهٔ فروغ از امیال انسانی، موجب شد که اشعار او برای برخی بهدلیل صداقت در ابراز آن، خوشایند و برای عدهای نیز بهسبب نادیده گرفتن شرم و حیا ناخوشایند باشد.
تولد و خانواده فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]فروغ فرخزاد در ۸ دی ۱۳۱۳ش در تهران بهدنیا آمد. مادرش توران خانهدار و پدرش محمدباقر سرهنگ ارتش بود. شیوهٔ تربیتی فروغ در خانه را سختگیرانه و خشک، قانونمند، توجه بسیار به نظم و تشویق به مطالعه گفتهاند.[۱] فروغ چهار برادر به نامهای امیر، مسعود، مهرداد و فریدون و دو خواهر بهنامهای پوران و گلاره داشت.[۲]
ازدواج فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فروغ در ۱۶ سالگی عاشق فردی طنزپرداز به نام پرویز شاپور (۱۳۰۲–۱۳۷۸ش) شد و علیرغم مخالفت خانوادهها با او ازدواج کرد. حاصل این ازدواج پسری به نام کامیار بود. این عشق پس از چهار سال به جدایی ختم شد.[۳]
زندگینامه فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]فروغ از ابتدای کودکی همراه با خواهران و برادرانش به آموختن زبان انگلیسی روی آورد. او از سیزده سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و پس از اتمام کلاس نهم، مدرسه را رها کرد و در هنرستان به یادگیری خیاطی و نقاشی پرداخت.
او در ۱۶ سالگی با عشقی آتشین ازدواج کرد و با همسرش به اهواز رفت. در ۱۷ سالگی تنها فرزندش کامیار به دنیا آمد. او در محافل ادبی اهواز شرکت میکرد و شعرهای خود را به مجلات مختلف تهران برای چاپ میبرد و همسرش نیز حامی وی بود. نوع پوشش و حضور در جمعهای مردانه موجب بروز شایعاتی مبنی بر معشوقهداشتن فروغ شد؛ همین صحبتها نیز سبب جدایی او از همسر و پسرش شد. فروغ همیشه از شاپور به نیکی یاد میکرد. همسرش حتی بعد از جدایی نیز تأمینکنندهٔ مخارج فروغ بود. او پس از جدایی هرگز فرزند خود را ندید. پس از آن، مجموعههای شعری خود را تکمیل و مدتی به اروپا سفر کرد.
جنجالیترین شعر فروغ شعر گناه است که در آن به ارتباطی نزدیک با شخصی مجهول اشاره کرده است و انتشار این اثر سبب طرد او از خانواده و جامعه شد. پس از این فشارها فروغ دست به خودکشی زد ولی نجات یافت. فروغ برای داشتن شغل در استودیوی فیلمسازی ابراهیم گلستان استخدام شده و این همکاری منجر به عشقی دو طرفه شد. بعد از آشکارشدن ارتباطش و بیتوجهی او به مرزهای اخلاقی از دید مردم و فشار مطبوعات، اقدام به خودکشی کرد و این بار نیز زنده ماند. او دورههای فیلمسازی را در انگلستان گذراند و با ابراهیم گلستان در تولید فیلم و بازی در آنها همکاری داشت. شخصیت گلستان و دانش او سبب تحول فکری و هنری فروغ شد و از این پس حیات فردی و هنری او به مرحلهٔ دیگری وارد شد.
در سال ۱۳۴۱ش فروغ برای ساخت فیلمی در مورد جذامیها به تبریز سفر کرد. او در کنار جزامیها مدت کوتاهی زندگی کرد و حاصل آن فیلمی با کسب جوایز جهانی فراوان شد. دستاورد دیگری که سفر به تبریز برای او داشت، این بود که فروغ پسربچهای به نام حسین را به فرزندخواندگی قبول کرد و با خود به تهران برد.[۴]
ویژگیهای شخصیتی فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سرکش بودن، عدم سازش با همنوعان، کنجکاوی، ادیب، انتقادناپذیری، خودرأی بودن،[۵] بااحساس و پرتلاطم بودن[۶] و علاقهمندی به کتابخوانی بهویژه فلسفه[۷] از ویژگیهای فروغ دانسته شده است.
آثار فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فروغ دارای پنج اثر شعری، کتابی حاوی نامههای عاشقانهٔ او به شاپور (بعدها پسرش در کتابی آنها را چاپ کرد)، دو کتاب ترجمه شده و همچنین کارگردانی یک اثر مستند است.
- اسیر، ۱۳۳۱ش؛
- دیوار، ۱۳۳۵ش؛
- عصیان، ۱۳۳۶ش؛
- تولدی دیگر، ۱۳۴۱ش؛
- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، ۱۳۴۲ش؛[۸]
- اولین تپشهای عاشقانهٔ قلبم (نامههای فروغ به شاپور)، ۱۳۸۱ش؛[۹]
- ترجمهٔ نمایشنامهٔ «ژان مقدس»، ۱۳۴۳ش؛
- ترجمهٔ سیاحتنامهٔ «هنری میلر»، ۱۳۴۳ش؛[۱۰]
- مستند «خانه سیاه است»، ۱۳۴۱ش.[۱۱]
سبک و درونمایهٔ شعری فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]فروغ فرخزاد اشعار خود را در قالبهای مثنوی، غزل، چهارپاره، نیمایی و نیمایی نو سروده است.[۱۲] درونمایهٔ سه اثر ابتدایی فروغ را عواطف سطحی انسانی دانستهاند، احساساتی که بیشتر به جنبهٔ جسمانی عشق زمینی پرداخته و بیانگر حالات نفسانی شاعر است و به زبانی صریح و جسورانه بیان شده است. این ویژگی محتوایی شعر تا آن زمان در میان شاعران زن بیبدیل بوده است. برخی این سبک شعری را نشانگر بیریایی و صداقت حسی فروغ و سایرین نیز این نوع بیان بیپروا را سبب برانگیختن امیال نفسانی و گناهآلود دانستهاند و دلیل ترجمههای بیشمار آثار او در کشورهای غربی را همین درونمایهٔ عریان شعری او گفتهاند.[۱۳]
پس از چند سال و تغییر دیدگاه، فروغ محتوای اشعار خود را به قضاوت نشسته و سه اثر اولیهٔ خود را پرت و ضعیف توصیف کرد و عدم علاقهٔ خود را به آن ابراز داشته است[۱۴] در دو اثر پایانی، چشمانداز شاعر فراتر از امیال نفسانی و احساسات گذرا رفته و افق دید او بر مدار آمیزهای از عشق و دردهای انسانی و اجتماعی میگردد[۱۵] و به مرحلهٔ شناخت والای انسانی رسیده است.[۱۶]
فروغ و دیدگاه فمینیستی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]فروغ در اشعار خود بهصورت ویژه به عنصر زنانگی و بیان مسائلی که جامعهٔ زنان با آن مواجه بوده و در جامعهٔ مردسالار آن روز، جایی برای بیان احساس و عواطف و فریادخواهی آنان نبوده، پرداخته است. او معتقد است، زن نیز همانند مرد آزاد آفریده شده است و از حقوقی مساوی در اجتماع باید بهرهمند باشد. فروغ از نادیدهانگاری زنان در جامعه گلایه میکند. او از عواطف زنانگی به مهر مادری بسیار توجه کرده و آن را ابراز میکند.[۱۷]
برخی این سبک نگرش شاعر را همارز انگارهٔ فمینیستی میدانند؛ اما عدهای نیز معتقدند دیدگاه فروغ با نظریهٔ فمینیستی متفاوت است چرا که او با همهٔ مردان سر ستیز ندارد و جامعهٔ آرمانی را حضور توأمان زن و مرد در کمال دوستی میداند و به عشق مادری، که مخالف اصول فمینیستی است، توجه ویژه داشته است.[۱۸]
درگذشت فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
فرغ فرخزاد در ۲۵ بهمن ۱۳۴۵ش بر اثر تصادف و واژگونی اتومبیل درگذشت و با همراهی جمعی از هنرمندان و خانواده[۱۹] در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.[۲۰]
بزرگداشت فروغ فرخزاد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]در سال ۱۳۴۴ش، سازمان فرهنگی یونسکو فیلمی نیمساعته از زندگی فروغ ساخت.[۲۱] سه مستند به نامهای «جام جان»، «اوج موج» و «سرد سبز» به تهیهکنندگی ناصر صفاریان دربارهٔ فروغ فرخزاد ساخته شده است. آثار او نیز به زبانهای عربی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، کردی، ترکی، اردو و ازبک ترجمه شده است. چند گروه موسیقی نیز قطعههایی از اشعار او را در قالب ترانه اجرا کردهاند.[۲۲]
فروغ فرخزاد در نگاه دیگران
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- آیتالله خامنهای: او محتوای باز و عریان شعرهای فروغ را به جامعهٔ فرهنگی بیبندوبار آن روز نسبت داده و فرجام زندگی او را نیک دانسته است.[۲۳]
- شاملو: شاملو فروغ را از شاعران سرآمد معرفی کرده و در پارهای از اشعار او شگفتی و اعجاز را مشاهده کرده است.[۲۴]
- اخوان ثالث:او شعر و زندگی فروغ را درهم آمیخته دانسته و برای فروغ، مرزی بین زندگی و شعر قائل نشده است.[۲۵]
- شفیعی کدکنی:او شعر فروغ را دارای تشخص و استقلال و گسترش وزنی دانسته است.[۲۶]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص2.
- ↑ «زندگینامۀ فروغ فرخزاد، لیست آثار و زندگی شخصی»، وبسایت جادوی باور.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص5-6.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص3-21.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص3-4.
- ↑ بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص140.
- ↑ «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.
- ↑ «فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص8.
- ↑ «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص18.
- ↑ بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص133-134.
- ↑ «مقالۀ زندگینامۀ فروغ فرخزاد»، وبسایت بانک مقاله.
- ↑ «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.|«ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها.
- ↑ پورشهرام، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، 1387ش، ص103-104.
- ↑ بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص127.
- ↑ بختیاری، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، 1395ش، ص138-141.
- ↑ پورشهرام، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، 1387ش، ص107-109.
- ↑ زاهد، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، 1400ش، ص22-23.
- ↑ «فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری.
- ↑ «بیوگرافی فروغ فرخزاد»، وبسایت بیتوته.
- ↑ «فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر+ بیوگرافی»، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «نظر رهبری دربارۀ عاقبت فروغ فرخزاد»، مشرقنیوز.
- ↑ «نظر احمد شاملو دربارۀ فروغ فرخزاد»، مجلۀ هنری تحلیلی کافه کاتارسیس.
- ↑ «نظر مهدی اخوان ثالث دربارۀ شعر فروغ»، وبسایت فرهنگ امروز.
- ↑ «دربارۀ شعر فروغ چه میگویند؟»، خبرگزاری ایسنا.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- بختیاری، محمدرضا، «سیمای زن در شعر و اندیشهٔ فروغ فرخزاد»، مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دورهٔ دوم، شمارهٔ ۲/۳، تابستان ۱۳۹۵ش.
- «بیوگرافی فروغ فرخزاد»، وبسایت بیتوته، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش.
- پورشهرام، سوسن، «پژوهشی نو در شعر فروغ فرخزاد»، فصلنامهٔ بهار ادب، شمارهٔ دوم، زمستان ۱۳۸۷ش.
- «دربارهٔ شعر فروغ چه میگویند؟»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۲ش.
- زاهد، فاطمه، «داستان زندگی فروغ فرخزاد بانوی شعر»، وبسایت تحول فردی، تاریخ انتشار: ۲۷ تیر ۱۴۰۰ش.
- «زندگینامهٔ فروغ فرخزاد، لیست آثار و زندگی شخصی»، وبسایت جادوی باور، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر+ بیوگرافی»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ش.
- «فروغالزمان فرخزاد، شاعر نام آشنای ایرانی و یکی از زنان تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران، به تاریخ ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران دیده به جهان گشود»، وبسایت محمدرضا تیموری، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «مقالهٔ زندگینامهٔ فروغ فرخزاد»، وبسایت بانک مقاله، تاریخ بازدید: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «ناگفتههایی از فروغ فرخزاد از زبان خودش»، وبسایت برترینها، تاریخ درج مطلب: ۲ مرداد ۱۴۰۱ش.
- «نظر احمد شاملو دربارهٔ فروغ فرخزاد»، مجلهٔ هنری تحلیلی کافه کاتارسیس، تاریخ بازدید: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «نظر رهبری دربارهٔ عاقبت فروغ فرخزاد»، مشرقنیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مرداد ۱۳۹۱ش.
- «نظر مهدی اخوان ثالث دربارهٔ شعر فروغ»، وبسایت فرهنگ امروز، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۳ش.
