پیشنویس:تعهد شغلی: تفاوت میان نسخهها
imported>علیرضا آزادوار بهینه سازی سئو |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:تعهد شغلی.jpg|جایگزین=رسیدگی به وضعیت بیماران توسط پرستاران در بیمارستان بقیهالله تهران|بندانگشتی|رسیدگی به وضعیت بیماران توسط پرستاران در بیمارستان بقیهالله تهران]] | |||
<big>'''تعهد شغلی'''</big>؛ میزان اشتیاق کارکنان به انجام درست وظایف در محل کار.<br> | <big>'''تعهد شغلی'''</big>؛ میزان اشتیاق کارکنان به انجام درست وظایف در محل کار.<br> | ||
| خط ۵: | خط ۶: | ||
شغل، بهمعنای کار و پیشه است.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D8%B4%D8%BA%D9%84 معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ شغل، وبسایت واژهیاب].</ref> تعهد نیز بهمعنای عهدهدار شدن و کاری را به عهده گرفتن است.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ تعهد، وبسایت واژهیاب.]</ref> تعهد شغلی، تابعی از میزان پاداشها یا سرمایههای شغلی است که افراد در قبال ایفای نقش شغلی خود به دست میآورند. کارشناسان، سرمایۀ شغلی را ترکیبی از انواع سرمایهها مانند سرمایههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی معرفی کردهاند که تغییر در کیفیت و کمیت آن میتواند بر تغییر تعهد به کار افراد أثرگذار باشد.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> برخی تعهد سازمانی را نیز مترادف با تعهد شغلی دانسته و آن را یک متغیر وابسته و بیانگر نیرویی میدانند که فرد را ملزم به ماندن در سازمان کرده و به او تعلق خاطری در راستای تحقق اهداف سازمان میدهد.<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | شغل، بهمعنای کار و پیشه است.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D8%B4%D8%BA%D9%84 معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ شغل، وبسایت واژهیاب].</ref> تعهد نیز بهمعنای عهدهدار شدن و کاری را به عهده گرفتن است.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ تعهد، وبسایت واژهیاب.]</ref> تعهد شغلی، تابعی از میزان پاداشها یا سرمایههای شغلی است که افراد در قبال ایفای نقش شغلی خود به دست میآورند. کارشناسان، سرمایۀ شغلی را ترکیبی از انواع سرمایهها مانند سرمایههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی معرفی کردهاند که تغییر در کیفیت و کمیت آن میتواند بر تغییر تعهد به کار افراد أثرگذار باشد.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> برخی تعهد سازمانی را نیز مترادف با تعهد شغلی دانسته و آن را یک متغیر وابسته و بیانگر نیرویی میدانند که فرد را ملزم به ماندن در سازمان کرده و به او تعلق خاطری در راستای تحقق اهداف سازمان میدهد.<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | ||
== تاریخچه تعهد شغلی == | ==تاریخچه تعهد شغلی== | ||
مفهوم تعهد شغلی، نخستینبار در دهۀ | مفهوم تعهد شغلی، نخستینبار در دهۀ ۱۹۹۰م، در مباحت مربوط به تئوریهای مدیریت مطرح شد. این مفهوم، در دهۀ ۲۰۰۰ میلادی بهصورت گستردهتری مورد بررسی قرار گرفت.<ref>[https://karlib.com/blog/job-commitment/ ولیمحمد، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب.]</ref> | ||
==تعهد سازمانی== | ==تعهد سازمانی== | ||
پژوهشگران، ابعاد مختلفی را برای توضیح و تعریف مفهوم «تعهد شغلی» در نظر گرفتهاند که یکی از آنها «تعهد سازمانی» است. این تعهد، در حقیقت، نوعی تعهد میان سازمان و کارمندانی است که در آن کار میکنند.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> گروهی دیگر نیز تعهد سازمانی را یک حالت روانی دانستهاند که بیانگر نوعی تمایل (تعهد عاطفی)، نیاز (تعهد مستمر) و الزام (تعهد هنجاری) است. تعهد عاطفی یا وابستگی عاطفی، هویتیابی و مشارکت فرد در سازمان است. تعهد مستمر نیز به هزینههای احتمالی ترک سازمان اشاره داشته و تعهد هنجاری، نوعی احساس تکلیف برای ادامۀ همکاری با سازمان است.<ref>Radosavljevic, “Employee Organizational Commitment”, 2017, 1-2: P20.</ref> کارشناسان، تعهد سازمانی را دارای ابعاد مختلفی میدانند؛ مانند: | پژوهشگران، ابعاد مختلفی را برای توضیح و تعریف مفهوم «تعهد شغلی» در نظر گرفتهاند که یکی از آنها «تعهد سازمانی» است. این تعهد، در حقیقت، نوعی تعهد میان سازمان و کارمندانی است که در آن کار میکنند.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> گروهی دیگر نیز تعهد سازمانی را یک حالت روانی دانستهاند که بیانگر نوعی تمایل (تعهد عاطفی)، نیاز (تعهد مستمر) و الزام (تعهد هنجاری) است. تعهد عاطفی یا وابستگی عاطفی، هویتیابی و مشارکت فرد در سازمان است. تعهد مستمر نیز به هزینههای احتمالی ترک سازمان اشاره داشته و تعهد هنجاری، نوعی احساس تکلیف برای ادامۀ همکاری با سازمان است.<ref>Radosavljevic, “Employee Organizational Commitment”, 2017, 1-2: P20.</ref> کارشناسان، تعهد سازمانی را دارای ابعاد مختلفی میدانند؛ مانند: | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۴: | ||
#تعهد حرفهای: تعیین هویت با حرفه و دلبستگی به کار در یک حرفه؛ این نوع از تعهد بهگونهای است که اگر حتی نظارتی بر کار فرد نباشد، او در انجام وظایف محوله، کوتاهی نمیکند.<ref>گمینیان، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، 1382ش، 227-31.</ref> | #تعهد حرفهای: تعیین هویت با حرفه و دلبستگی به کار در یک حرفه؛ این نوع از تعهد بهگونهای است که اگر حتی نظارتی بر کار فرد نباشد، او در انجام وظایف محوله، کوتاهی نمیکند.<ref>گمینیان، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، 1382ش، 227-31.</ref> | ||
== انواع تعهد شغلی == | ==انواع تعهد شغلی== | ||
کارشناسان، تعهد شغلی را از جهات مختلفی دستهبندی کردهاند؛ برای مثال، برخی آن را به پنج شکل گوناگون تمییز دادهاند:<br> | کارشناسان، تعهد شغلی را از جهات مختلفی دستهبندی کردهاند؛ برای مثال، برخی آن را به پنج شکل گوناگون تمییز دادهاند:<br> | ||
۱. تعهد به [[اخلاق]] کار؛ ۲. دلبستگی به گروه کاری؛ ۳. تعهد سازمانی (عاطفی)؛ ۴. تعهد حرفهای و ۵. مشارکت شغلی. | |||
گروهی نیز تعهد به کار را به دو نوع «تعهد سازمانی (سازمان و نظارتی)» و «تعهد فردی (کار، حرفه، تیم و گروه کاری)» تقسیم کردهاند.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> | |||
گروهی نیز تعهد به کار را به دو نوع «تعهد سازمانی (سازمان و نظارتی)» و «تعهد فردی (کار، حرفه، تیم و گروه کاری)» تقسیم کردهاند.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> | |||
برخی دیگر نیز تعهد شغلی را شامل موارد زیر میدانند: | برخی دیگر نیز تعهد شغلی را شامل موارد زیر میدانند: | ||
#تعهد نسبت به ارباب رجوع؛ کارشناسان بر این باورند که تعهد شغلی از یک طرف موجب میشود تا کارکنانِ سازمانها، تکالیف و وظایف خود را با اشتیاق بیشتری انجام داده و از سوی دیگر نیز موجب بهبود تعامل آنها با ارباب رجوع میشود. این دو، در کنار هم، نگرش شهروندان را به سازمانها بهبود بخشیده و تمایل آنها را به همکاری با سازمانها افزایش میدهد.<ref>مصطفینژاد، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، 1391ش، ص238-252.</ref> | #تعهد نسبت به ارباب رجوع؛ کارشناسان بر این باورند که تعهد شغلی از یک طرف موجب میشود تا کارکنانِ سازمانها، تکالیف و وظایف خود را با اشتیاق بیشتری انجام داده و از سوی دیگر نیز موجب بهبود تعامل آنها با ارباب رجوع میشود. این دو، در کنار هم، نگرش شهروندان را به سازمانها بهبود بخشیده و تمایل آنها را به همکاری با سازمانها افزایش میدهد.<ref>مصطفینژاد، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، 1391ش، ص238-252.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۷: | ||
#تعهد نسبت به وظیفه (تکلیف).<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | #تعهد نسبت به وظیفه (تکلیف).<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | ||
== آمار تعهد شغلی == | ==آمار تعهد شغلی== | ||
بررسیهای | بررسیهای مختلف، نشاندهندۀ تعهد به کار پایین در ایران است.<ref>پرچمی، «رابطۀ بین سرمایۀ کارمندان با تعهد سازمانی آنها»، 1398ش؛ ص1-10.</ref> کارشناسان، این مسئله را دارای عواقب مهمی در سطوح خرد، میانه و کلان جامعه دانسته و عدم کنترل آن را دارای آسیبها و معضلات زیادی میدانند.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref><br> | ||
علاوه بر آن، در تازهترین آمار منتشر شده از کشور آمریکا، مشاهده شده که در حدود | علاوه بر آن، در تازهترین آمار منتشر شده از کشور آمریکا، مشاهده شده که در حدود ۷۰ درصد از کارمندان آمریکایی هیچگونه تعلق خاطری به کار خود ندارند. همچنین، ۷۵ درصد از آنها، تنها بهدلیل رفتار نامناسب مدیران خود مجبور به استعفا شده و در حدود ۴۰ درصد از کارکنان به وظایف، استراتژیها و تاکتیکهای سازمانی محل کار خود واقف هستند.<ref>[https://karlib.com/blog/job-commitment/ ولیمحمد، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب.]</ref> | ||
== مزایای تعهد شغلی == | ==مزایای تعهد شغلی== | ||
از جمله مزایای تعهد به کار میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | از جمله مزایای تعهد به کار میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
#افزایش خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان؛ | #افزایش خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان؛ | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۱: | ||
#رفتار اجتماعی فعال؛ | #رفتار اجتماعی فعال؛ | ||
#عدم غیبت از کار؛ | #عدم غیبت از کار؛ | ||
#نوعدوستی و کمک به همکاران و نیز کاهش استرس | #نوعدوستی و کمک به همکاران و نیز کاهش [[استرس شغلی]]؛ | ||
#موفقیتهای مالی سازمان؛ | #موفقیتهای مالی سازمان؛ | ||
#افزایش اثربخشی و بهرهوری سازمان.<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | #افزایش اثربخشی و بهرهوری سازمان.<ref>«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۳: | ||
#اهمیت قائل شدن مدیران و افراد بالادستی برای فرد (ارائۀ پاداشهای مادی و غیرمادی) | #اهمیت قائل شدن مدیران و افراد بالادستی برای فرد (ارائۀ پاداشهای مادی و غیرمادی) | ||
#ارزشهای اخلاقی (اعتمادسازی) | #ارزشهای اخلاقی (اعتمادسازی) | ||
#مسئولیتپذیری. | #[[مسئولیتپذیری]]. | ||
==عدم تعهد شغلی== | ==عدم تعهد شغلی== | ||
متخصصان، عواملی همچون موارد زیر را از جمله دلایل عدم تعهد به کار افراد میدانند: | متخصصان، عواملی همچون موارد زیر را از جمله دلایل عدم تعهد به کار افراد میدانند: | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۳: | ||
#محدودیت منابع در یک نظام اقتصادی سرمایهداری در پاسخگویی.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> | #محدودیت منابع در یک نظام اقتصادی سرمایهداری در پاسخگویی.<ref>پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.</ref> | ||
== راهکارهای تعهد شغلی == | ==راهکارهای تعهد شغلی== | ||
[[پرونده:تعهد شغلی۱.jpg|جایگزین=مراسم بزرگداشت مقام معلم -سید ابراهیم رئیسی|بندانگشتی|مراسم بزرگداشت مقام معلم سال ۱۴۰۳ با حضور رئیسجمهور شهید سید ابراهیم رئیسی و تجلیل از معلمان نمونه کشوری در تالار وزارت کشور]] | |||
برخی از راهکارها در راستای افزایش تعهد به کار شامل موارد زیر هستند: | برخی از راهکارها در راستای افزایش تعهد به کار شامل موارد زیر هستند: | ||
#بالا بردن پیوستگی عاطفی در کارکنان و درگیر کردن آنها با اهداف سازمان؛ | #بالا بردن پیوستگی عاطفی در کارکنان و درگیر کردن آنها با اهداف سازمان؛ | ||
#بهبود شبکههای ارتباط اجتماعی در کار؛ | #بهبود شبکههای ارتباط اجتماعی در کار؛ | ||
#مشارکت کارکنان در | #مشارکت کارکنان در [[مهارت تصمیمگیری|تصمیمگیری]]؛ | ||
#ارزیابی عملکرد کارکنان بهمنظور ایجاد بازخورد کاری؛ | #ارزیابی عملکرد کارکنان بهمنظور ایجاد بازخورد کاری؛ | ||
#تشریح اهداف و رسالتهای سازمانی؛ | #تشریح اهداف و رسالتهای سازمانی؛ | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*معین، محمد، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: | {{آغاز منابع}} | ||
*عمید، حسن، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: | *معین، محمد، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
*پرچمی، داود و قویدل، زهره، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، فصلنامۀ برنامهریزی رفاه توسعۀ اجتماعی، سال | *عمید، حسن، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
*«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، ادارۀ کل سرمایۀ انسانی، ش | *پرچمی، داود و قویدل، زهره، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، فصلنامۀ برنامهریزی رفاه توسعۀ اجتماعی، سال ۱۱، شماره ۴۱، ۱۳۹۸ش. | ||
*ولیمحمد، فاطمه، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب، تاریخ بازدید: | *«تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، ادارۀ کل سرمایۀ انسانی، ش ۶۷، ۱۳۹۵ش. | ||
*گمینیان، وجیهه، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، ماهانۀ کار و جامعه، ش | *ولیمحمد، فاطمه، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش. | ||
*مصطفینژاد، حسن، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، نشریۀ پژوهشهای مدیریت انتظامی، دوره | *گمینیان، وجیهه، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، ماهانۀ کار و جامعه، ش ۵۰، ۱۳۸۲ش. | ||
*پرچمی، داود و قویدل، زهره، «رابطۀ بین سرمایۀ کارمندان با تعهد سازمانی آنها»، دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت، مهندسی صنایع، اقتصاد و حسابداری، گرجستان، تفلیس، | *مصطفینژاد، حسن، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، نشریۀ پژوهشهای مدیریت انتظامی، دوره ۷، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. | ||
*پرچمی، داود و قویدل، زهره، «رابطۀ بین سرمایۀ کارمندان با تعهد سازمانی آنها»، دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت، مهندسی صنایع، اقتصاد و حسابداری، گرجستان، تفلیس، ۱۳۹۸ش. | |||
*Radosavljevic, Zivota, Cilerdzic, V & Dragic, M, “Employee Organizational Commitment”, International Review, 2017. | *Radosavljevic, Zivota, Cilerdzic, V & Dragic, M, “Employee Organizational Commitment”, International Review, 2017. | ||
{{پایان منابع}} | |||
{{#seo: | |||
|title=تعهد شغلی چیست؟ اهمیت پایبندی به ارزشهای کاری - ویکی زندگی | |||
|title_mode=Replaced Title | |||
|keywords=تعهد شغلی, اخلاق کاری, کارآمدی سازمانی, اعتماد نهادی, توسعه شغلی, ارزشهای کاری | |||
|description=تعهد شغلی چیست و چه تاثیری در موفقیت سازمان دارد؟ بررسی کامل مفهوم تعهد شغلی و نقش آن در افزایش کارآمدی سازمانی و توسعه فردی - راهکارهای تقویت اخلاق کاری - ویکی زندگی | |||
}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۱۲
تعهد شغلی؛ میزان اشتیاق کارکنان به انجام درست وظایف در محل کار.
تعهد شغلی (Work commitment)، میزان پایبندی به ارزشها و رعایت هنجارهای یک موقعیت شغلی است که فرد در آن موقعیت، فعالیتهایی را برای کسب سرمایۀ شغلی انجام میدهد. این نوع از تعهد، از جمله عوامل مهمی است که در سطوح مختلفی بر توسعه و پیشرفت فرد و در نتیجه جامعه تأثیرگذار است. تعهد داشتن به کار، بر کارآمدی سازمانها و افزایش اعتماد به آنها و در نهایت اعتماد نهادی، نقشی اساسی دارد. این میزان از تعهد شغلی، نیازمند سیستمی کارآمد و برانگیزاننده است که بتوان در آن اخلاق کاری را گسترش داد و به پیامدهای مثبت آن دست یافت.
مفهومشناسی تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]شغل، بهمعنای کار و پیشه است.[۱] تعهد نیز بهمعنای عهدهدار شدن و کاری را به عهده گرفتن است.[۲] تعهد شغلی، تابعی از میزان پاداشها یا سرمایههای شغلی است که افراد در قبال ایفای نقش شغلی خود به دست میآورند. کارشناسان، سرمایۀ شغلی را ترکیبی از انواع سرمایهها مانند سرمایههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی معرفی کردهاند که تغییر در کیفیت و کمیت آن میتواند بر تغییر تعهد به کار افراد أثرگذار باشد.[۳] برخی تعهد سازمانی را نیز مترادف با تعهد شغلی دانسته و آن را یک متغیر وابسته و بیانگر نیرویی میدانند که فرد را ملزم به ماندن در سازمان کرده و به او تعلق خاطری در راستای تحقق اهداف سازمان میدهد.[۴]
تاریخچه تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مفهوم تعهد شغلی، نخستینبار در دهۀ ۱۹۹۰م، در مباحت مربوط به تئوریهای مدیریت مطرح شد. این مفهوم، در دهۀ ۲۰۰۰ میلادی بهصورت گستردهتری مورد بررسی قرار گرفت.[۵]
تعهد سازمانی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]پژوهشگران، ابعاد مختلفی را برای توضیح و تعریف مفهوم «تعهد شغلی» در نظر گرفتهاند که یکی از آنها «تعهد سازمانی» است. این تعهد، در حقیقت، نوعی تعهد میان سازمان و کارمندانی است که در آن کار میکنند.[۶] گروهی دیگر نیز تعهد سازمانی را یک حالت روانی دانستهاند که بیانگر نوعی تمایل (تعهد عاطفی)، نیاز (تعهد مستمر) و الزام (تعهد هنجاری) است. تعهد عاطفی یا وابستگی عاطفی، هویتیابی و مشارکت فرد در سازمان است. تعهد مستمر نیز به هزینههای احتمالی ترک سازمان اشاره داشته و تعهد هنجاری، نوعی احساس تکلیف برای ادامۀ همکاری با سازمان است.[۷] کارشناسان، تعهد سازمانی را دارای ابعاد مختلفی میدانند؛ مانند:
- تعهد مستمر: میل ماندن در سازمان؛
- تعهد ارزشی: تمایل به تلاش مضاعف؛
- تعهد حرفهای: تعیین هویت با حرفه و دلبستگی به کار در یک حرفه؛ این نوع از تعهد بهگونهای است که اگر حتی نظارتی بر کار فرد نباشد، او در انجام وظایف محوله، کوتاهی نمیکند.[۸]
انواع تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]کارشناسان، تعهد شغلی را از جهات مختلفی دستهبندی کردهاند؛ برای مثال، برخی آن را به پنج شکل گوناگون تمییز دادهاند:
۱. تعهد به اخلاق کار؛ ۲. دلبستگی به گروه کاری؛ ۳. تعهد سازمانی (عاطفی)؛ ۴. تعهد حرفهای و ۵. مشارکت شغلی.
گروهی نیز تعهد به کار را به دو نوع «تعهد سازمانی (سازمان و نظارتی)» و «تعهد فردی (کار، حرفه، تیم و گروه کاری)» تقسیم کردهاند.[۹]
برخی دیگر نیز تعهد شغلی را شامل موارد زیر میدانند:
- تعهد نسبت به ارباب رجوع؛ کارشناسان بر این باورند که تعهد شغلی از یک طرف موجب میشود تا کارکنانِ سازمانها، تکالیف و وظایف خود را با اشتیاق بیشتری انجام داده و از سوی دیگر نیز موجب بهبود تعامل آنها با ارباب رجوع میشود. این دو، در کنار هم، نگرش شهروندان را به سازمانها بهبود بخشیده و تمایل آنها را به همکاری با سازمانها افزایش میدهد.[۱۰]
- تعهد نسبت به سازمان؛
- تعهد نسبت به همکاران؛
- تعهد نسبت به وظیفه (تکلیف).[۱۱]
آمار تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]بررسیهای مختلف، نشاندهندۀ تعهد به کار پایین در ایران است.[۱۲] کارشناسان، این مسئله را دارای عواقب مهمی در سطوح خرد، میانه و کلان جامعه دانسته و عدم کنترل آن را دارای آسیبها و معضلات زیادی میدانند.[۱۳]
علاوه بر آن، در تازهترین آمار منتشر شده از کشور آمریکا، مشاهده شده که در حدود ۷۰ درصد از کارمندان آمریکایی هیچگونه تعلق خاطری به کار خود ندارند. همچنین، ۷۵ درصد از آنها، تنها بهدلیل رفتار نامناسب مدیران خود مجبور به استعفا شده و در حدود ۴۰ درصد از کارکنان به وظایف، استراتژیها و تاکتیکهای سازمانی محل کار خود واقف هستند.[۱۴]
مزایای تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]از جمله مزایای تعهد به کار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان؛
- افزایش ماندگاری کارکنان در سازمان؛
- احساس تعلق و وابستگی کارکنان به سازمان؛
- عملکرد شغلی بهتر کارکنان؛
- کاهش خروج کارکنان از سازمان؛
- رفتار اجتماعی فعال؛
- عدم غیبت از کار؛
- نوعدوستی و کمک به همکاران و نیز کاهش استرس شغلی؛
- موفقیتهای مالی سازمان؛
- افزایش اثربخشی و بهرهوری سازمان.[۱۵]
تقویت تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]کارشناسان، عوامل بسیاری را در ایجاد تعهد کاری مؤثر میدانند؛ مانند:
- جایگاه فرد در سازمان؛
- انگیزۀ کارکنان؛
- تواناییهای فردی؛
- شفافیت وظایف و وضوح تعهدات (در میان گذاشتن اهداف و انتظارات سازمان با کارکنان، شفاف بودن و تشویق به ارتباطات باز)؛
- فرهنگ کاری حاکم بر محیط کاری (ایجاد فرهنگ کار گروهی قوی، پرورش فرهنگ کاری مثبت)؛
- اهمیت قائل شدن مدیران و افراد بالادستی برای فرد (ارائۀ پاداشهای مادی و غیرمادی)
- ارزشهای اخلاقی (اعتمادسازی)
- مسئولیتپذیری.
عدم تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]متخصصان، عواملی همچون موارد زیر را از جمله دلایل عدم تعهد به کار افراد میدانند:
- نگاه تقلیلگرایانه به شغل و محدود کردن آن به کسب پاداش مادی و دستمزد؛
- کاهش لذت از کار و عدم توجه به محتوای پاداشها و عدم کسب پاداشهای غیرمادی؛
- شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه؛
- احساس نابرابری و میل به ارتقاء طبقاتی؛
- ناکارآمد دانستن کار با رویکرد تقلیلگرایانۀ اقتصادی؛
- محدودیت منابع در یک نظام اقتصادی سرمایهداری در پاسخگویی.[۱۶]
راهکارهای تعهد شغلی
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برخی از راهکارها در راستای افزایش تعهد به کار شامل موارد زیر هستند:
- بالا بردن پیوستگی عاطفی در کارکنان و درگیر کردن آنها با اهداف سازمان؛
- بهبود شبکههای ارتباط اجتماعی در کار؛
- مشارکت کارکنان در تصمیمگیری؛
- ارزیابی عملکرد کارکنان بهمنظور ایجاد بازخورد کاری؛
- تشریح اهداف و رسالتهای سازمانی؛
- حذف موانع کاری؛
- ایجاد سیستمهای مناسب تشویق و تنبیه؛
- حذف تبعیضها و روابط نامناسب افراد در محیط کار؛
- استقلال نسبی برای انجام وظیفه؛
- زمینۀ مناسب برای ایجاد خلاقیت و نوآوری کارکنان؛
- اعطای تسهیلات.[۱۷]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ شغل، وبسایت واژهیاب.
- ↑ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ تعهد، وبسایت واژهیاب.
- ↑ پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.
- ↑ «تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.
- ↑ ولیمحمد، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب.
- ↑ پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.
- ↑ Radosavljevic, “Employee Organizational Commitment”, 2017, 1-2: P20.
- ↑ گمینیان، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، 1382ش، 227-31.
- ↑ پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.
- ↑ مصطفینژاد، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، 1391ش، ص238-252.
- ↑ «تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.
- ↑ پرچمی، «رابطۀ بین سرمایۀ کارمندان با تعهد سازمانی آنها»، 1398ش؛ ص1-10.
- ↑ پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.
- ↑ ولیمحمد، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب.
- ↑ «تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.
- ↑ پرچمی، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، 1398ش، ص133-172.
- ↑ «تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، 1395ش.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- معین، محمد، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش.
- عمید، حسن، فرهنگ فارسی، وبسایت واژهیاب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش.
- پرچمی، داود و قویدل، زهره، «سرمایۀ شغلی و تعهد به کار»، فصلنامۀ برنامهریزی رفاه توسعۀ اجتماعی، سال ۱۱، شماره ۴۱، ۱۳۹۸ش.
- «تعهد سازمانی»، معاونت برنامهریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی، ادارۀ کل سرمایۀ انسانی، ش ۶۷، ۱۳۹۵ش.
- ولیمحمد، فاطمه، «تعهد شغلی چیست؟»، وبسایت کارلیب، تاریخ بازدید: ۱ بهمن ۱۴۰۱ش.
- گمینیان، وجیهه، «رابطه بین تعهد شغلی و مفاهیم مشابه با آن»، ماهانۀ کار و جامعه، ش ۵۰، ۱۳۸۲ش.
- مصطفینژاد، حسن، «بررسی عوامل مؤثر بر تعهد شغلی کارکنان فاتب»، نشریۀ پژوهشهای مدیریت انتظامی، دوره ۷، شماره ۲، ۱۳۹۱ش.
- پرچمی، داود و قویدل، زهره، «رابطۀ بین سرمایۀ کارمندان با تعهد سازمانی آنها»، دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت، مهندسی صنایع، اقتصاد و حسابداری، گرجستان، تفلیس، ۱۳۹۸ش.
- Radosavljevic, Zivota, Cilerdzic, V & Dragic, M, “Employee Organizational Commitment”, International Review, 2017.