(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۳:
خط ۳:
{{درشت|'''ورزش'''}}؛ حرکت دادن پیاپی اعضای بدن برای تقویت اعصاب و عضلات.{{سخ}}ورزش در فرهنگ فارسی همواره به تمرین بدنی برای تقویت جسم و روح و حفظ سلامت اشاره داشته است. سابقه آن در [[ایران]] به فعالیتهایی مانند هنر نظامی، [[چوگان]] و شمشیربازی بازمیگردد و با گذر زمان، انواع گوناگون ورزشها از جمله گروهی، رزمی، فکری و ویژه معلولان شکل گرفتند. ورزش منظم علاوه بر تقویت جسم، [[سلامت روان زن|سلامت روان]]، [[اعتماد به نفس|اعتمادبهنفس]]، [[خواب]] و توانایی مقابله با [[استرس]] را بهبود میبخشد و از ابتلا به بیماریها پیشگیری میکند. توسعه ورزش با ایجاد فرصتهای ورزشی برای همه و تربیت ورزشکاران نخبه، به رشد جسمی، روانی و اجتماعی جامعه کمک میکند. این اهمیت حتی در ادبیات فارسی نیز بازتاب یافته و شاعران بزرگی بر تأثیر ورزش بر جسم، روح و خرد تأکید کردهاند.
{{درشت|'''ورزش'''}}؛ حرکت دادن پیاپی اعضای بدن برای تقویت اعصاب و عضلات.{{سخ}}ورزش در فرهنگ فارسی همواره به تمرین بدنی برای تقویت جسم و روح و حفظ سلامت اشاره داشته است. سابقه آن در [[ایران]] به فعالیتهایی مانند هنر نظامی، [[چوگان]] و شمشیربازی بازمیگردد و با گذر زمان، انواع گوناگون ورزشها از جمله گروهی، رزمی، فکری و ویژه معلولان شکل گرفتند. ورزش منظم علاوه بر تقویت جسم، [[سلامت روان زن|سلامت روان]]، [[اعتماد به نفس|اعتمادبهنفس]]، [[خواب]] و توانایی مقابله با [[استرس]] را بهبود میبخشد و از ابتلا به بیماریها پیشگیری میکند. توسعه ورزش با ایجاد فرصتهای ورزشی برای همه و تربیت ورزشکاران نخبه، به رشد جسمی، روانی و اجتماعی جامعه کمک میکند. این اهمیت حتی در ادبیات فارسی نیز بازتاب یافته و شاعران بزرگی بر تأثیر ورزش بر جسم، روح و خرد تأکید کردهاند.
== مفهومشناسی ==
==مفهومشناسی==
ورزش در فرهنگهای مختلف فارسی دارای معانی متعددی است که از آن جمله میتوان به اجرای مرتب تمرینهای بدنی بهمنظور تکمیل قوای جسمی و روحی،<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/ورزش دهخدا، لغتنامه، ذیل واژۀ ورزش، وبسایت واژهیاب.]</ref> تمرین، کار پیاپی و مرتب و نیز انجام حرکات بدنی خاص برای تقویت عضلات<ref>[https://vajehyab.com/moein/ورزش معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ ورزش، وبسایت واژهیاب.]</ref> اشاره کرد.
ورزش در فرهنگهای مختلف فارسی دارای معانی متعددی است که از آن جمله میتوان به اجرای مرتب تمرینهای بدنی بهمنظور تکمیل قوای جسمی و روحی،<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/ورزش دهخدا، لغتنامه، ذیل واژۀ ورزش، وبسایت واژهیاب.]</ref> تمرین، کار پیاپی و مرتب و نیز انجام حرکات بدنی خاص برای تقویت عضلات<ref>[https://vajehyab.com/moein/ورزش معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ ورزش، وبسایت واژهیاب.]</ref> اشاره کرد.
== تاریخچه ورزش ==
==تاریخچه ورزش==
کشفهای صورت گرفته در کشورهایی چون فرانسه، آفریقا و استرالیا، حکایت از فعالیتهای بدنی مشابه با ورزش امروزی دارند که تاریخچهٔ آنها به بیش از سه هزار سال قبل بازمیگردد. برخی آثار هنری بر جای مانده از تاریخ باستان چین نیز حکایت از حضور برخی از انواع ورزشها، در چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح دارند. در ایران نیز فعالیتهایی مانند هنر نظامی ایرانیان در زمان [[آیین زرتشت|زرتشتیان]] ارتباط نزدیکی با مهارتهای دفاعی و رزمی جنگی داشته است؛ چوگان و شمشیربازی نیز از دیگر ورزشهای رایج در ایران باستان بوده است.<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>{{سخ}}کارشناسان معتقدند که تا دههٔ ۱۹۶۰م، تنها برخی از [[جوانی|جوانان]] و افراد بااستعداد به ورزش میپرداختند و در رقابتهایی همچون بازیهای المپیک، جامهای بینالمللی و لیگهای مختلف شرکت میکردند. در آن دوران، تمرکز ورزشکاران بر سطح بالای آمادگی جسمانی بود که این نگرش در آغاز همان دهه با تغییراتی مواجه شد. در آن سالها، ابتکارهایی مانند ایجاد وزارتخانهای برای ورزش و راهاندازی انجمنهای مختلف ورزشی شکل گرفت. این تغییرات سبب شد تا همهٔ افراد توانایی ورزش را پیدا کنند و به حضور در میدانها و مکانهای مختلف ورزشی تشویق شوند.
کشفهای صورت گرفته در کشورهایی چون فرانسه، آفریقا و استرالیا، حکایت از فعالیتهای بدنی مشابه با ورزش امروزی دارند که تاریخچهٔ آنها به بیش از سه هزار سال قبل بازمیگردد. برخی آثار هنری بر جای مانده از تاریخ باستان چین نیز حکایت از حضور برخی از انواع ورزشها، در چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح دارند. در ایران نیز فعالیتهایی مانند هنر نظامی ایرانیان در زمان [[آیین زرتشت|زرتشتیان]] ارتباط نزدیکی با مهارتهای دفاعی و رزمی جنگی داشته است؛ چوگان و شمشیربازی نیز از دیگر ورزشهای رایج در ایران باستان بوده است.<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>{{سخ}}کارشناسان معتقدند که تا دههٔ ۱۹۶۰م، تنها برخی از [[جوانی|جوانان]] و افراد بااستعداد به ورزش میپرداختند و در رقابتهایی همچون بازیهای المپیک، جامهای بینالمللی و لیگهای مختلف شرکت میکردند. در آن دوران، تمرکز ورزشکاران بر سطح بالای آمادگی جسمانی بود که این نگرش در آغاز همان دهه با تغییراتی مواجه شد. در آن سالها، ابتکارهایی مانند ایجاد وزارتخانهای برای ورزش و راهاندازی انجمنهای مختلف ورزشی شکل گرفت. این تغییرات سبب شد تا همهٔ افراد توانایی ورزش را پیدا کنند و به حضور در میدانها و مکانهای مختلف ورزشی تشویق شوند.
امروزه، ورزش، دیگر به نخبگان اختصاص ندارد و افراد در سطوح مختلفی به آن میپردازند؛ برای مثال، در سالهای اخیر، بهجای تأکید بر تناسباندام، با لحاظ کردن سلامت جسم و روان انسانها، از ورزش بهعنوان مانعی در برابر مشکلات روحی، روانی و جسمی یاد میشود.<ref>[https://www.heyvafamily.com/web/articles/view/600/ورزش-چیست.html «ورزش چیست»، وبسایت فیلیا.]</ref> واژهٔ ورزش که از دیرباز بهمعنای تمرین و ممارست بود، در ۱۶ شهریور ۱۳۰۶ش، هنگام تصویب قانون «ورزش اجباری در مدارس»، در لیست واژگان دولتی ایران، وارد شد.<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>
امروزه، ورزش، دیگر به نخبگان اختصاص ندارد و افراد در سطوح مختلفی به آن میپردازند؛ برای مثال، در سالهای اخیر، بهجای تأکید بر تناسباندام، با لحاظ کردن سلامت جسم و روان انسانها، از ورزش بهعنوان مانعی در برابر مشکلات روحی، روانی و جسمی یاد میشود.<ref>[https://www.heyvafamily.com/web/articles/view/600/ورزش-چیست.html «ورزش چیست»، وبسایت فیلیا.]</ref> واژهٔ ورزش که از دیرباز بهمعنای تمرین و ممارست بود، در ۱۶ شهریور ۱۳۰۶ش، هنگام تصویب قانون «ورزش اجباری در مدارس»، در لیست واژگان دولتی ایران، وارد شد.<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>
== انواع ورزش ==
==انواع ورزش==
[[پرونده:ورزش (1).jpg|جایگزین=اردوی تیم ملی تیراندازی با کمان ایران|بندانگشتی|تصویری از اردوی تیم ملی تیراندازی با کمان ایران در تبریز]]
[[پرونده:ورزش (1).jpg|جایگزین=اردوی تیم ملی تیراندازی با کمان ایران|بندانگشتی|تصویری از اردوی تیم ملی تیراندازی با کمان ایران در تبریز]]
برخی کارشناسان، انواع رشتههای ورزشی را در دوازده گروه دستهبندی کردهاند:
برخی کارشناسان، انواع رشتههای ورزشی را در دوازده گروه دستهبندی کردهاند:
# '''ورزشهای نشانهروی''': این گروه از ورزشها منجر به افزایش دقت، انعطافپذیری، تمرکز و هماهنگی میان دستها و چشمها میشوند؛ مانند تیراندازی با [[تفنگ]]، بولینگ و گلف.
#'''ورزشهای نشانهروی''': این گروه از ورزشها منجر به افزایش دقت، انعطافپذیری، تمرکز و هماهنگی میان دستها و چشمها میشوند؛ مانند تیراندازی با [[تفنگ]]، بولینگ و گلف.
# '''ورزشهای ماجراجویانه''': این ورزشها شامل پارامترهایی همچون سرعت، ارتفاع، خطر، استفاده از وسایل بسیار تخصصی و میزان بسیاری از تنش جسمانی هستند که ممکن است برای ورزشکار، خطر جانی ایجاد کنند؛ مانند پینتبال، شیرجه در آسمان و یخنوردی.
#'''ورزشهای ماجراجویانه''': این ورزشها شامل پارامترهایی همچون سرعت، ارتفاع، خطر، استفاده از وسایل بسیار تخصصی و میزان بسیاری از تنش جسمانی هستند که ممکن است برای ورزشکار، خطر جانی ایجاد کنند؛ مانند پینتبال، شیرجه در آسمان و یخنوردی.
# '''ورزشهای سواری''': مشخصهٔ بارز این گروه ورزشی، هیجان و سرعت است؛ مانند اتوموبیلرانی، اسکیت، دوچرخهسواری و اسبسواری.
#'''ورزشهای سواری''': مشخصهٔ بارز این گروه ورزشی، هیجان و سرعت است؛ مانند اتوموبیلرانی، اسکیت، دوچرخهسواری و اسبسواری.
# '''ورزشهای هوایی''': بسیاری، این گروه از انواع ورزش را جزء ورزشهای تفریحی میدانند؛ مانند پاراگلایدر و بالنسواری.
#'''ورزشهای هوایی''': بسیاری، این گروه از انواع ورزش را جزء ورزشهای تفریحی میدانند؛ مانند پاراگلایدر و بالنسواری.
# '''ورزشهای آبی''': این دسته از فعالیتها، به شکلهای گوناگونی همچون روی [[آب]]، زیر آب و درون آب انجام میشوند؛ مانند موجسواری با باد، جتاسکی و قایقرانی.
#'''ورزشهای آبی''': این دسته از فعالیتها، به شکلهای گوناگونی همچون روی [[آب]]، زیر آب و درون آب انجام میشوند؛ مانند موجسواری با باد، جتاسکی و قایقرانی.
# '''ورزشهای پرورش اندام''': در این دسته، ورزشکار با تمرینهای گوناگون استقامتی و قدرتی، در کنار تغذیه و استراحت کافی، به کنترل و توسعهٔ عضلات خود میپردازد؛ مانند بدنسازی، وزنهبرداری و مچاندازی.
#'''ورزشهای پرورش اندام''': در این دسته، ورزشکار با تمرینهای گوناگون استقامتی و قدرتی، در کنار تغذیه و استراحت کافی، به کنترل و توسعهٔ عضلات خود میپردازد؛ مانند بدنسازی، وزنهبرداری و مچاندازی.
# '''ورزشهای پهلوانی''': این ورزش، شامل مجموعهای از حرکات فیزیکی بهمنظور پرورش جسم و همچنین آموزههای دینی در راستای ارتقای روح است؛ مانند کشتی آزاد و ورزشهای زورخانهای.
#'''ورزشهای پهلوانی''': این ورزش، شامل مجموعهای از حرکات فیزیکی بهمنظور پرورش جسم و همچنین آموزههای دینی در راستای ارتقای روح است؛ مانند کشتی آزاد و ورزشهای زورخانهای.
# [[پرونده:ورزش (2).jpg|جایگزین=جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸-ایران پرتغال|بندانگشتی|تصویری از رقابتهای جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸؛ تساوی ایران مقابل پرتغال]]'''ورزشهای حرکتی''': این گروه از فعالیتهای بدنی، موجب تقویت جسم، روح و تعادل و تناسب اندام افراد میشوند؛ مانند ایروبیک، ژیمناستیک و [[یوگا]].
#[[پرونده:ورزش (2).jpg|جایگزین=جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸-ایران پرتغال|بندانگشتی|تصویری از رقابتهای جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸؛ تساوی ایران مقابل پرتغال]]'''ورزشهای حرکتی''': این گروه از فعالیتهای بدنی، موجب تقویت جسم، روح و تعادل و تناسب اندام افراد میشوند؛ مانند ایروبیک، ژیمناستیک و [[یوگا]].
# '''ورزشهای گروهی''': افراد شرکتکننده در این گروه، برای یک هدف مشترک تلاش میکنند؛ مانند فوتبال، والیبال و [[چوگان]].
#'''ورزشهای گروهی''': افراد شرکتکننده در این گروه، برای یک هدف مشترک تلاش میکنند؛ مانند فوتبال، والیبال و [[چوگان]].
# '''ورزشهای رزمی''': این گروه از ورزشها، سنتهای مدونی از تکنیکها و فنون مبارزه هستند که بیشتر برای سرگرمی انجام میشوند؛ مانند کاراته، تکواندو و جودو.
#'''ورزشهای رزمی''': این گروه از ورزشها، سنتهای مدونی از تکنیکها و فنون مبارزه هستند که بیشتر برای سرگرمی انجام میشوند؛ مانند کاراته، تکواندو و جودو.
# '''ورزشهای فکری''': نام دیگر این دسته از ورزشها، ورزشهای ذهنی است که بر اساس توانایی فکری و برخلاف تمرین بدنی صورت میگیرند؛ مانند شطرنج، دومینو و منچ.
#'''ورزشهای فکری''': نام دیگر این دسته از ورزشها، ورزشهای ذهنی است که بر اساس توانایی فکری و برخلاف تمرین بدنی صورت میگیرند؛ مانند شطرنج، دومینو و منچ.
# '''ورزشهای معلولان''': ورزشهایی که توسط افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی انجام میشوند؛ مانند والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر و فوتبال پنج یا هفت نفره.<ref>[https://rangvarang.com/رشته-های-ورزشی-و-طبقه-بندی-آن/#:~:text=دسته%20بندی%20ورزش%20ها%20عبارتند، فکری%20(غیر%20جسمانی)،%20ورزشهای «دستهبندی رشتههای ورزشی»، وبسایت رنگوارنگ.]</ref>
#'''ورزشهای معلولان''': ورزشهایی که توسط افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی انجام میشوند؛ مانند والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر و فوتبال پنج یا هفت نفره.<ref>[https://rangvarang.com/رشته-های-ورزشی-و-طبقه-بندی-آن/#:~:text=دسته%20بندی%20ورزش%20ها%20عبارتند، فکری%20(غیر%20جسمانی)،%20ورزشهای «دستهبندی رشتههای ورزشی»، وبسایت رنگوارنگ.]</ref>
== فواید ورزش ==
==فواید ورزش==
انواع ورزش، بهخصوص ورزشهایی که بهصورت منظم انجام میشوند، تأثیرات بسیاری بر جسم و روح آدمی دارند. بهبود عملکرد سیستم اسکلتی، عضلانی، سیستم قلبی- عروقی، سیستم تنفسی، سوختوساز و نیز عملکرد بهتر مغز، از جمله فواید ورزش است. علاوه بر اینها، ورزش احتمال ابتلا به دیابت، بیماریهای کلیوی، ریوی و برخی از انواع سرطانها را کاهش میدهد و از جمله راههای کاهش ابتلا به بیماریها بهشمار میرود. از دیگر مزایای ورزش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انواع ورزش، بهخصوص ورزشهایی که بهصورت منظم انجام میشوند، تأثیرات بسیاری بر جسم و روح آدمی دارند. بهبود عملکرد سیستم اسکلتی، عضلانی، سیستم قلبی- عروقی، سیستم تنفسی، سوختوساز و نیز عملکرد بهتر مغز، از جمله فواید ورزش است. علاوه بر اینها، ورزش احتمال ابتلا به دیابت، بیماریهای کلیوی، ریوی و برخی از انواع سرطانها را کاهش میدهد و از جمله راههای کاهش ابتلا به بیماریها بهشمار میرود. از دیگر مزایای ورزش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
# '''بهبود خلقوخوی انسان''': با فعالیتهای بدنی، مواد شیمیایی مختلف مغزی تحریک میشود و [[احساس]] [[شادی]] و آرامش را برای فرد به ارمغان میآورد. این اقدامها، همچنین، با تغییر دیدگاه فرد نسبت به ظاهر خود، منجر به تقویت [[اعتماد به نفس]] و [[عزت نفس]] میشود.
#'''بهبود خلقوخوی انسان''': با فعالیتهای بدنی، مواد شیمیایی مختلف مغزی تحریک میشود و [[احساس]] [[شادی]] و آرامش را برای فرد به ارمغان میآورد. این اقدامها، همچنین، با تغییر دیدگاه فرد نسبت به ظاهر خود، منجر به تقویت [[اعتماد به نفس]] و [[عزت نفس]] میشود.
# '''خواب بهتر''': ورزشهای منظم، منجر به بهبود [[خواب]] و عمیقتر شدن آن میشوند. کارشناسان ورزشی توصیه میکنند که نزدیک زمان خواب، ورزش نکنید؛ زیرا این کار موجب از دست رفتن انرژی زیادی میشود و اجازهٔ خواب آرام را از فرد میگیرد.
#'''خواب بهتر''': ورزشهای منظم، منجر به بهبود [[خواب]] و عمیقتر شدن آن میشوند. کارشناسان ورزشی توصیه میکنند که نزدیک زمان خواب، ورزش نکنید؛ زیرا این کار موجب از دست رفتن انرژی زیادی میشود و اجازهٔ خواب آرام را از فرد میگیرد.
# '''بهبود رابطهٔ جنسی'''؛
#'''بهبود رابطهٔ جنسی'''؛
# '''بهبود عملکرد ایمنی بدن'''؛
#'''بهبود عملکرد ایمنی بدن'''؛
# '''کاهش احتمال ابتلا به عفونتها'''؛
#'''کاهش احتمال ابتلا به عفونتها'''؛
# '''پیشگیری از اُفت شناختی و جسمی ناشی از افزایش سن'''؛
#'''پیشگیری از اُفت شناختی و جسمی ناشی از افزایش سن'''؛
# '''کاهش وزن و درمان چاقی'''.<ref>[https://www.heyvafamily.com/web/articles/view/600/ورزش-چیست.html «ورزش چیست»، وبسایت فیلیا.]</ref>
#'''کاهش وزن و درمان چاقی'''.<ref>[https://www.heyvafamily.com/web/articles/view/600/ورزش-چیست.html «ورزش چیست»، وبسایت فیلیا.]</ref>
== فواید روانی ورزش ==
==فواید روانی ورزش==
[[پرونده:امیرحسین_زارع.jpg|جایگزین=امیرحسین زارع -قهرمانی جهان در مقابل حریف گرجستانی|بندانگشتی|ژست امیرحسین زارع پس از قهرمانی جهان در مقابل حریف گرجستانی؛ ۱۴۰۰ش]]
از جمله آثار ورزش بر روح و روان آدمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
از جمله آثار ورزش بر روح و روان آدمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
# پیشگیری از [[افسردگی]] و بالا بردن روحیهٔ عمومی؛
#پیشگیری از [[افسردگی]] و بالا بردن روحیهٔ عمومی؛
# تأثیر در [[زندگی]] خانوادگی، اجتماعی و شغلی؛
#تأثیر در [[زندگی]] خانوادگی، اجتماعی و شغلی؛
# پیشگیری از ابتلا به آسیبهای اجتماعی؛
#پیشگیری از ابتلا به آسیبهای اجتماعی؛
# تقویت عملکرد ذهن در یادگیری و هماهنگی؛<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>
#تقویت عملکرد ذهن در یادگیری و هماهنگی؛<ref>[https://vista.ir/m/a/y4pzd/تعریف-ورزش «تعریف ورزش»، وبسایت ویستا.]</ref>
# برقراری تعادل روانی و عاطفی از طریق کنترل هیجانها و استرسها؛
#برقراری تعادل روانی و عاطفی از طریق کنترل هیجانها و استرسها؛
# کمک به درمان برخی عوارض روانی؛
#کمک به درمان برخی عوارض روانی؛
# افزایش اعتمادبهنفس و خودپنداری مثبت؛
#افزایش اعتمادبهنفس و خودپنداری مثبت؛
# توسعهٔ خصوصیات شخصیتی مثبت؛ مانند جوانمردی و شهامت؛
#توسعهٔ خصوصیات شخصیتی مثبت؛ مانند جوانمردی و شهامت؛
# رشد عادتهای روانی مطلوب؛ مانند انضباط، دقت و هدفمند بودن؛
#رشد عادتهای روانی مطلوب؛ مانند انضباط، دقت و هدفمند بودن؛
# افزایش توانایی برخورد با مشکلات و استرسهای روزمره.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/752887/اهداف-و-فواید-ورزش «اهداف و فواید ورزش»، وبسایت راسخون.]</ref>
#افزایش توانایی برخورد با مشکلات و استرسهای روزمره.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/752887/اهداف-و-فواید-ورزش «اهداف و فواید ورزش»، وبسایت راسخون.]</ref>
== توسعهٔ ورزش ==
==توسعهٔ ورزش==
توسعهٔ ورزش<ref group="یادداشت">Sport development</ref> به سیاستها، فرایندها و اقداماتی گفته میشود که از ترکیب آنها بهمنظور ایجاد فرصتها و تجارب ورزشی برای تمامی افراد جامعه استفاده میشود. این مفهوم، با مفاهیمی دیگر از جمله مفهوم ورزش همگانی، مشارکت ورزشی، ورزش قهرمانی و حرفهای و نیز ورزش نخبه (ورزشی که تنها با هدف کسب رکورد و موفقیتهای ملی و بینالمللی در بالاترین سطح رقابتهای ورزشی دنبال میشود)، در ارتباط است.<ref>رمضانینژاد و همکاران، «مدیریت ورزش نخبه: تجارب کشورهای موفق»، 1394ش، ص15-20.</ref> امروزه، تشکیل ساختارهای تخصصی و حرفهای برای استعدادیابی و [[تربیت]] ورزشکاران نخبه، بهمنظور توسعهٔ ورزش در جوامع، اهمیت زیادی پیدا کرده است. کارشناسان بر این باورند که در توسعهٔ ورزش حرفهای، پس از سیاستها و مدلسازیها، مدیریت سیستم ورزشکاران نخبه، اهمیت بیشتری پیدا میکند.<ref>رمضانینژاد، « «مبانی توسعهٔ ورزش و کاربرد آن در ورزش ایران»، 1396ش، ص233-263.</ref>
توسعهٔ ورزش<ref group="یادداشت">Sport development</ref> به سیاستها، فرایندها و اقداماتی گفته میشود که از ترکیب آنها بهمنظور ایجاد فرصتها و تجارب ورزشی برای تمامی افراد جامعه استفاده میشود. این مفهوم، با مفاهیمی دیگر از جمله مفهوم ورزش همگانی، مشارکت ورزشی، ورزش قهرمانی و حرفهای و نیز ورزش نخبه (ورزشی که تنها با هدف کسب رکورد و موفقیتهای ملی و بینالمللی در بالاترین سطح رقابتهای ورزشی دنبال میشود)، در ارتباط است.<ref>رمضانینژاد و همکاران، «مدیریت ورزش نخبه: تجارب کشورهای موفق»، 1394ش، ص15-20.</ref> امروزه، تشکیل ساختارهای تخصصی و حرفهای برای استعدادیابی و [[تربیت]] ورزشکاران نخبه، بهمنظور توسعهٔ ورزش در جوامع، اهمیت زیادی پیدا کرده است. کارشناسان بر این باورند که در توسعهٔ ورزش حرفهای، پس از سیاستها و مدلسازیها، مدیریت سیستم ورزشکاران نخبه، اهمیت بیشتری پیدا میکند.<ref>رمضانینژاد، « «مبانی توسعهٔ ورزش و کاربرد آن در ورزش ایران»، 1396ش، ص233-263.</ref>
== ورزش در ادبیات فارسی ==
==ورزش در ادبیات فارسی==
واژهٔ ورزش، از دیرباز در ادبیات فارسیزبانان حضور داشته است؛ برای مثال، [[فردوسی]] در شعر خود گفته است:<ref>[https://ganjoor.net/ferdousi/shahname/bahgoor/sh5 فردوسی، شاهنامه، پادشاهی بهرام گور، بخش 5، وبسایت گنجور.]</ref>{{سخ}}
واژهٔ ورزش، از دیرباز در ادبیات فارسیزبانان حضور داشته است؛ برای مثال، [[فردوسی]] در شعر خود گفته است:<ref>[https://ganjoor.net/ferdousi/shahname/bahgoor/sh5 فردوسی، شاهنامه، پادشاهی بهرام گور، بخش 5، وبسایت گنجور.]</ref>{{سخ}}
{{آغاز نستعلیق}}
{{آغاز نستعلیق}}
خط ۷۵:
خط ۷۶:
{{پایان نستعلیق}}
{{پایان نستعلیق}}
== یادداشتها ==
==یادداشتها==
<references group="یادداشت"/>
<references group="یادداشت" />
== پانویس ==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== منابع ==
==منابع==
{{آغاز منابع}}
{{آغاز منابع}}
* اوحدی، جام جم، وبسایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۱ش.
* اوحدی، جام جم، وبسایت گنجور، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۱ش.
خط ۹۹:
خط ۱۰۰:
{{ورزش-افقی}}
{{ورزش-افقی}}
{{الگو:انسان-افقی}}
{{انسان-افقی}}
{{هنر-افقی}}
{{زندگی-افقی}}
[[رده:ورزش| ]]
[[رده:ورزش| ]]
[[رده:اوقات فراغت]]
[[رده:اوقات فراغت]]
[[رده:هنرهای نمایشی]]
[[رده:هنرهای نمایشی]]
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ شهریور ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۲۵
ورزش همگانی
ورزش؛ حرکت دادن پیاپی اعضای بدن برای تقویت اعصاب و عضلات. ورزش در فرهنگ فارسی همواره به تمرین بدنی برای تقویت جسم و روح و حفظ سلامت اشاره داشته است. سابقه آن در ایران به فعالیتهایی مانند هنر نظامی، چوگان و شمشیربازی بازمیگردد و با گذر زمان، انواع گوناگون ورزشها از جمله گروهی، رزمی، فکری و ویژه معلولان شکل گرفتند. ورزش منظم علاوه بر تقویت جسم، سلامت روان، اعتمادبهنفس، خواب و توانایی مقابله با استرس را بهبود میبخشد و از ابتلا به بیماریها پیشگیری میکند. توسعه ورزش با ایجاد فرصتهای ورزشی برای همه و تربیت ورزشکاران نخبه، به رشد جسمی، روانی و اجتماعی جامعه کمک میکند. این اهمیت حتی در ادبیات فارسی نیز بازتاب یافته و شاعران بزرگی بر تأثیر ورزش بر جسم، روح و خرد تأکید کردهاند.
ورزش در فرهنگهای مختلف فارسی دارای معانی متعددی است که از آن جمله میتوان به اجرای مرتب تمرینهای بدنی بهمنظور تکمیل قوای جسمی و روحی،[۱] تمرین، کار پیاپی و مرتب و نیز انجام حرکات بدنی خاص برای تقویت عضلات[۲] اشاره کرد.
کشفهای صورت گرفته در کشورهایی چون فرانسه، آفریقا و استرالیا، حکایت از فعالیتهای بدنی مشابه با ورزش امروزی دارند که تاریخچهٔ آنها به بیش از سه هزار سال قبل بازمیگردد. برخی آثار هنری بر جای مانده از تاریخ باستان چین نیز حکایت از حضور برخی از انواع ورزشها، در چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح دارند. در ایران نیز فعالیتهایی مانند هنر نظامی ایرانیان در زمان زرتشتیان ارتباط نزدیکی با مهارتهای دفاعی و رزمی جنگی داشته است؛ چوگان و شمشیربازی نیز از دیگر ورزشهای رایج در ایران باستان بوده است.[۳] کارشناسان معتقدند که تا دههٔ ۱۹۶۰م، تنها برخی از جوانان و افراد بااستعداد به ورزش میپرداختند و در رقابتهایی همچون بازیهای المپیک، جامهای بینالمللی و لیگهای مختلف شرکت میکردند. در آن دوران، تمرکز ورزشکاران بر سطح بالای آمادگی جسمانی بود که این نگرش در آغاز همان دهه با تغییراتی مواجه شد. در آن سالها، ابتکارهایی مانند ایجاد وزارتخانهای برای ورزش و راهاندازی انجمنهای مختلف ورزشی شکل گرفت. این تغییرات سبب شد تا همهٔ افراد توانایی ورزش را پیدا کنند و به حضور در میدانها و مکانهای مختلف ورزشی تشویق شوند.
امروزه، ورزش، دیگر به نخبگان اختصاص ندارد و افراد در سطوح مختلفی به آن میپردازند؛ برای مثال، در سالهای اخیر، بهجای تأکید بر تناسباندام، با لحاظ کردن سلامت جسم و روان انسانها، از ورزش بهعنوان مانعی در برابر مشکلات روحی، روانی و جسمی یاد میشود.[۴] واژهٔ ورزش که از دیرباز بهمعنای تمرین و ممارست بود، در ۱۶ شهریور ۱۳۰۶ش، هنگام تصویب قانون «ورزش اجباری در مدارس»، در لیست واژگان دولتی ایران، وارد شد.[۵]
تصویری از اردوی تیم ملی تیراندازی با کمان ایران در تبریز
برخی کارشناسان، انواع رشتههای ورزشی را در دوازده گروه دستهبندی کردهاند:
ورزشهای نشانهروی: این گروه از ورزشها منجر به افزایش دقت، انعطافپذیری، تمرکز و هماهنگی میان دستها و چشمها میشوند؛ مانند تیراندازی با تفنگ، بولینگ و گلف.
ورزشهای ماجراجویانه: این ورزشها شامل پارامترهایی همچون سرعت، ارتفاع، خطر، استفاده از وسایل بسیار تخصصی و میزان بسیاری از تنش جسمانی هستند که ممکن است برای ورزشکار، خطر جانی ایجاد کنند؛ مانند پینتبال، شیرجه در آسمان و یخنوردی.
ورزشهای سواری: مشخصهٔ بارز این گروه ورزشی، هیجان و سرعت است؛ مانند اتوموبیلرانی، اسکیت، دوچرخهسواری و اسبسواری.
ورزشهای هوایی: بسیاری، این گروه از انواع ورزش را جزء ورزشهای تفریحی میدانند؛ مانند پاراگلایدر و بالنسواری.
ورزشهای آبی: این دسته از فعالیتها، به شکلهای گوناگونی همچون روی آب، زیر آب و درون آب انجام میشوند؛ مانند موجسواری با باد، جتاسکی و قایقرانی.
ورزشهای پرورش اندام: در این دسته، ورزشکار با تمرینهای گوناگون استقامتی و قدرتی، در کنار تغذیه و استراحت کافی، به کنترل و توسعهٔ عضلات خود میپردازد؛ مانند بدنسازی، وزنهبرداری و مچاندازی.
ورزشهای پهلوانی: این ورزش، شامل مجموعهای از حرکات فیزیکی بهمنظور پرورش جسم و همچنین آموزههای دینی در راستای ارتقای روح است؛ مانند کشتی آزاد و ورزشهای زورخانهای.
تصویری از رقابتهای جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸؛ تساوی ایران مقابل پرتغالورزشهای حرکتی: این گروه از فعالیتهای بدنی، موجب تقویت جسم، روح و تعادل و تناسب اندام افراد میشوند؛ مانند ایروبیک، ژیمناستیک و یوگا.
ورزشهای گروهی: افراد شرکتکننده در این گروه، برای یک هدف مشترک تلاش میکنند؛ مانند فوتبال، والیبال و چوگان.
ورزشهای رزمی: این گروه از ورزشها، سنتهای مدونی از تکنیکها و فنون مبارزه هستند که بیشتر برای سرگرمی انجام میشوند؛ مانند کاراته، تکواندو و جودو.
ورزشهای فکری: نام دیگر این دسته از ورزشها، ورزشهای ذهنی است که بر اساس توانایی فکری و برخلاف تمرین بدنی صورت میگیرند؛ مانند شطرنج، دومینو و منچ.
ورزشهای معلولان: ورزشهایی که توسط افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی انجام میشوند؛ مانند والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر و فوتبال پنج یا هفت نفره.[۶]
انواع ورزش، بهخصوص ورزشهایی که بهصورت منظم انجام میشوند، تأثیرات بسیاری بر جسم و روح آدمی دارند. بهبود عملکرد سیستم اسکلتی، عضلانی، سیستم قلبی- عروقی، سیستم تنفسی، سوختوساز و نیز عملکرد بهتر مغز، از جمله فواید ورزش است. علاوه بر اینها، ورزش احتمال ابتلا به دیابت، بیماریهای کلیوی، ریوی و برخی از انواع سرطانها را کاهش میدهد و از جمله راههای کاهش ابتلا به بیماریها بهشمار میرود. از دیگر مزایای ورزش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بهبود خلقوخوی انسان: با فعالیتهای بدنی، مواد شیمیایی مختلف مغزی تحریک میشود و احساسشادی و آرامش را برای فرد به ارمغان میآورد. این اقدامها، همچنین، با تغییر دیدگاه فرد نسبت به ظاهر خود، منجر به تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس میشود.
خواب بهتر: ورزشهای منظم، منجر به بهبود خواب و عمیقتر شدن آن میشوند. کارشناسان ورزشی توصیه میکنند که نزدیک زمان خواب، ورزش نکنید؛ زیرا این کار موجب از دست رفتن انرژی زیادی میشود و اجازهٔ خواب آرام را از فرد میگیرد.
توسعهٔ ورزش[یادداشت ۱] به سیاستها، فرایندها و اقداماتی گفته میشود که از ترکیب آنها بهمنظور ایجاد فرصتها و تجارب ورزشی برای تمامی افراد جامعه استفاده میشود. این مفهوم، با مفاهیمی دیگر از جمله مفهوم ورزش همگانی، مشارکت ورزشی، ورزش قهرمانی و حرفهای و نیز ورزش نخبه (ورزشی که تنها با هدف کسب رکورد و موفقیتهای ملی و بینالمللی در بالاترین سطح رقابتهای ورزشی دنبال میشود)، در ارتباط است.[۱۰] امروزه، تشکیل ساختارهای تخصصی و حرفهای برای استعدادیابی و تربیت ورزشکاران نخبه، بهمنظور توسعهٔ ورزش در جوامع، اهمیت زیادی پیدا کرده است. کارشناسان بر این باورند که در توسعهٔ ورزش حرفهای، پس از سیاستها و مدلسازیها، مدیریت سیستم ورزشکاران نخبه، اهمیت بیشتری پیدا میکند.[۱۱]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
