پیشنویس:جلالالدین اشرف: تفاوت میان نسخهها
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:سید جلال الدین اشرف۲.jpg|جایگزین=امامزاده سید جلالالدین اشرف|بندانگشتی|امامزاده سید جلالالدین اشرف]] | |||
'''{{درشت|سید جلالالدین اشرف}}'''؛ برادر امام رضا و اولین مؤسس حکومت شیعی در ایران. | '''{{درشت|سید جلالالدین اشرف}}'''؛ برادر امام رضا و اولین مؤسس حکومت شیعی در ایران. | ||
سید جلالالدین اشرف فرزند [[امام موسی کاظم]] و برادر تنی [[امام رضا]] است. او اولین حکومت شیعی مستقل را در [[لاهیجان]] تشکیل داد و برای آن، بارها جنگید و در آخرین نبرد، در محلی به نام دارستان شهید شد. | سید جلالالدین اشرف فرزند [[امام موسی کاظم]] و برادر تنی [[امام رضا]] است. او اولین حکومت شیعی مستقل را در [[لاهیجان]] تشکیل داد و برای آن، بارها جنگید و در آخرین نبرد، در محلی به نام دارستان شهید شد. | ||
== نسب و ویژگیهای سید جلالالدین اشرف == | ==نسب و ویژگیهای سید جلالالدین اشرف== | ||
نام اصلیِ سید جلالالدین اشرف را ابراهیم بن موسی یا حسن بن موسی گفتهاند.<ref>مهدوی سعیدی نجفی، سادات متقدمهٔ گیلان، بیتا، ص199؛ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص8؛ سید مرتضی، بحرالانساب، ۱۲۹۷ق، ص230.</ref> او و برادرش | [[پرونده:سید جلال الدین اشرف.jpg|جایگزین=امامزاده سید جلالالدین اشرف|بندانگشتی|امامزاده سید جلالالدین اشرف]] | ||
نام اصلیِ سید جلالالدین اشرف را ابراهیم بن موسی یا حسن بن موسی گفتهاند.<ref>مهدوی سعیدی نجفی، سادات متقدمهٔ گیلان، بیتا، ص199؛ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص8؛ سید مرتضی، بحرالانساب، ۱۲۹۷ق، ص230.</ref> او و برادرش امام رضا از یک مادر (نجمه خاتون) هستند.<ref>غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف (ع)، ۱۳۷۹ش، ص195-196.</ref> در سال ۱۸۳ق در حالی که سه سال بیشتر نداشت، پدرش را از دست داد و برادرش امام رضا سرپرستی او را به عهده گرفت. پرهیزگاری، علم، فضل، گشادهدستی و [[اخلاق]] نیک سید جلالالدین اشرف را ستودهاند و امام رضا نیز وی را بسیار دوست داشت.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> سید جلالالدین اشرف را با لقبهایی مانند قطبالاولیا، برهانالاتقیا، سیداعظم، امامزادهٔ مغرب و مشرق، اشرفالدین، مرتضی، عبدالله و سلطان، یاد کردهاند.<ref>غلامی کفترودی، امامزادههای گیلان، ۱۳۸۷ش، ص207.</ref> | |||
== سفر سید جلالالدین اشرف به بغداد == | ==سفر سید جلالالدین اشرف به بغداد== | ||
جلالالدین در سال ۲۰۱ق هنگام ولایتعهدی [[امام رضا]] وارد | جلالالدین در سال ۲۰۱ق هنگام ولایتعهدی [[امام رضا]] وارد بغداد شد و تا [[شهادت]] امام رضا یعنی سال ۲۰۴ق، در این شهر بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> برخی، تبلیغ از طرف امام رضا را علت ماندنِ او در بغداد میدانند. | ||
== آغاز نهضت سید جلالالدین اشرف == | ==آغاز نهضت سید جلالالدین اشرف== | ||
بعد از شهادت | بعد از شهادت امام رضا، وی نخستین بار در مجلسی از [[شیعیان]] به موضوع نهضت و مقابله با حکومت مأمون اشاره کرد. در سال ۲۰۴ق با حرکت مأمون از مرو به طرف بغداد، او نیز به شهر [[قم]] رفت و در ماه [[شعبان]] ۲۰۶ق با ۱۵۰ نفر از سادات حسنی و حسینی، از جمله برادرش میر شمسالدین و خواهرش فاطمه، عازم [[گیلان]] شد. سید جلالالدین اشرف دومین چهرهٔ مشهور علوی بود که به این منطقه پناهنده شد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> و مخفیانه، مقدمات نهضت را فراهم میکرد.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
==تشکیل حکومت توسط سید جلالالدین اشرف== | ==تشکیل حکومت توسط سید جلالالدین اشرف== | ||
سید جلالالدین در لاهیجان اولین حکومت شیعی مستقل را تشکیل داد که تا سال ۲۲۳ قمری ادامه داشت.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> او بهعنوان رهبر معنوی، ناظر بر امور حکومتی بود و ترویج شریعت و | سید جلالالدین در لاهیجان اولین حکومت شیعی مستقل را تشکیل داد که تا سال ۲۲۳ قمری ادامه داشت.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> او بهعنوان رهبر معنوی، ناظر بر امور حکومتی بود و ترویج شریعت و اقامۀ [[نماز جمعه]] را بر عهده داشت و ادارۀ آن را به برادرش شمسالدین واگذار کرده بود. سید جلالالدین هریک از یاران و سردارانش را بهعنوان والی و نماینده برای حکمرانی قسمتهای مختلف گیلان میفرستاد.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
== جنگهای سید جلالالدین اشرف == | ==جنگهای سید جلالالدین اشرف== | ||
سید جلالالدین در طول قیام و تشکیل حکومت جنگهای متعددی انجام داد که عبارتاند از: | سید جلالالدین در طول قیام و تشکیل حکومت جنگهای متعددی انجام داد که عبارتاند از: | ||
#فتح زنجان؛ اولین نبرد در سال ۲۰۶ق با خوارج و لشکریان خلیفهٔ عباسی در [[زنجان]] و [[قزوین]] صورت گرفت و توانست در این [[جنگ]] که چهار ماه طول کشید، به کمک قبایل دیلمی زنجان را فتح کند.<ref>. [https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> | |||
# فتح زنجان؛ اولین نبرد در سال ۲۰۶ق با خوارج و لشکریان خلیفهٔ عباسی در [[زنجان]] و [[قزوین]] صورت گرفت و توانست در این جنگ که چهار ماه طول کشید، به کمک قبایل دیلمی زنجان را فتح کند.<ref>. [https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> | #فتح طارم و اطراف آن؛ در این منطقه حدود ۱۲۰۰ نفر از مسیحیان توسط او [[مسلمان]] شدند و به لشکر او پیوستند که نقش مهمی در بیرون راندن خوارج از آن مناطق داشتند.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
# فتح طارم و اطراف آن؛ در این منطقه حدود ۱۲۰۰ نفر از مسیحیان توسط او [[مسلمان]] شدند و به لشکر او پیوستند که نقش مهمی در بیرون راندن خوارج از آن مناطق داشتند. | #فتح رودبار (کوهدم) در سال 206.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
# فتح رودبار (کوهدم) در سال 206.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | #فتح رشت؛ در سال ۲۰۷ق، [[رشت]] فتح شد و سید جلالالدین به مدت نُه ماه در آنجا حکومت کرد.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
# فتح رشت؛ در سال ۲۰۷ق، [[رشت]] فتح شد و سید جلالالدین به مدت نُه ماه در آنجا حکومت کرد.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | #فتح لاهیجان و سیاهکل در سال 208.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> | ||
# فتح لاهیجان و سیاهکل در سال 208.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> | #فتح شهرها و روستاهای غرب گیلان؛ در سال ۲۱۰ق سید جلالالدین، مناطق غربی گیلان را که توسط نعمان بن نوفل از نوادگان شمر بن ذیالجوشن اشغال شده بود، فتح کرد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
# فتح شهرها و روستاهای غرب گیلان؛ در سال ۲۱۰ق سید جلالالدین، مناطق غربی | #فتح شهران در سال ۲۱۱ ق؛ سید بعد از فتح مناطق مرکزی و غربی گیلان به سمت شهران رفت و نعمان بن نوفل را که نیروهای خود را برای سرکوبی نهضت تجدید کرده بود، شکست داد و شهران را فتح کرد.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
# فتح شهران در سال ۲۱۱ ق؛ سید بعد از فتح مناطق مرکزی و غربی | |||
==اولین کاروان زیارتی امام رضا از شمال ایران== | ==اولین کاروان زیارتی امام رضا از شمال ایران== | ||
سید جلالالدین در سال ۲۱۱ق، با تعدادی از سرداران خود بهعنوان اولین کاروان زیارتی منطقهٔ | سید جلالالدین در سال ۲۱۱ق، با تعدادی از سرداران خود بهعنوان اولین کاروان زیارتی منطقهٔ گیلان و [[مازندران]] به [[مشهد]] رفت. کاروان به هر جا میرسید، مردم با احترام از آنها استقبال میکردند. آنها به طوس رسیده و مدتی در آنجا ماندند و مراسم [[عزاداری]] و اطعام برپا کردند.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | ||
== شهادت سید جلالالدین اشرف == | ==شهادت سید جلالالدین اشرف== | ||
یکی از حاکمان محلی، معروف به «چهلگوش» عموی نعمان بن نوفل، در مرزهای بین دیلمیان و اعراب در حوالی | [[پرونده:سید جلال الدین اشرف۱.jpg|جایگزین=نمایی از ضریح سید جلالالدین اشرف|بندانگشتی|نمایی از ضریح سید جلالالدین اشرف]] | ||
یکی از حاکمان محلی، معروف به «چهلگوش» عموی نعمان بن نوفل، در مرزهای بین دیلمیان و اعراب در حوالی قزوین علیه سید شورش کرد و در محلی به نام دارستان جنگی بین او و سید جلالالدین به وجود آمد که سید در آن مجروح شد و در ۱۴ [[رمضان]] سال ۲۲۳ هجری قمری در ۴۳ سالگی<ref>غلامی کفترودی، امامزادههای گیلان، ۱۳۸۷ش، ص۲۰7.</ref> به [[شهادت]] رسید.<ref>[https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/143514/1 «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.]</ref> | |||
== روایتهای مردمی در مورد سید جلالالدین اشرف == | ==روایتهای مردمی در مورد سید جلالالدین اشرف== | ||
روایتهایی از جنگاوری و شهادت جلالالدین اشرف در میان مردم نقل میشود که بعضی حالت افسانه یافته است.<ref>روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص195-196؛ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، ۱۳۷۹ش، ص125.</ref> نقل شده که بعد از | روایتهایی از جنگاوری و شهادت جلالالدین اشرف در میان مردم نقل میشود که بعضی حالت افسانه یافته است.<ref>روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص195-196؛ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، ۱۳۷۹ش، ص125.</ref> نقل شده که بعد از شهادت او گیلان دچار کمآبی و خشکسالی شد.<ref>روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص197.</ref> همچنین در مقایسه با داستان به [[آب]] انداختن حضرت موسی توسط مادرش، نقل شده است که سید جلالالدین اشرف بعد از زخمی شدن در جنگ با سپاه کفر، میدان را ترک کرد تا جسدش را به خاطر اهانت به [[شیعه]] نسوزانند. او به خانهٔ شیخ مفید در یکی از روستاهای اطراف رودبار کنونی رفت و از شدت جراحت، همانجا به شهادت رسید. شیخ مفید طبق وصیت سید، پیکر او را داخل تابوتی گذاشته و به سفیدرود سپرد<ref>روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص197-197؛ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، ۱۳۷۹ش، ص128-129</ref> که بعد از حدود صد کیلومتر در اطراف لاهیجان به ساحل رسید و توسط مردم آنجا به خاک سپرده شد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/50453/سیدجلال-الدین-اشرف-(ع)را-بشناسیم «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
== ادبیات محلی پیرامون سید جلالالدین اشرف == | ==ادبیات محلی پیرامون سید جلالالدین اشرف== | ||
مردم منطقه، علاقهٔ زیادی به سید جلالالدین دارند و این علاقه در اشعار و ترانههای آنها بازتاب یافته است. نمونههایی از این اشعار عبارتاند از: | مردم منطقه، علاقهٔ زیادی به سید جلالالدین دارند و این علاقه در اشعار و ترانههای آنها بازتاب یافته است. نمونههایی از این اشعار عبارتاند از: | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
ترجمه: | ترجمه: | ||
یارم کجا رفته؟ خانهٔ خواهرش | |||
هرچه برایش پیغام میفرستم، به خانه نمیآید | یارم کجا رفته؟ خانهٔ خواهرش هرچه برایش پیغام میفرستم، به خانه نمیآید | ||
نامهات را به آستانهٔ بزرگ آستانهٔ اشرفیه دادم | |||
تا اینکه یارم آن را ببیند و به خانه بیاید | نامهات را به آستانهٔ بزرگ آستانهٔ اشرفیه دادم تا اینکه یارم آن را ببیند و به خانه بیاید | ||
تو را سوگند به زیارتگاه بزرگ دادم | |||
امیدوارم زیارتگاه بزرگ تو را سرگردان کند.<ref>پرچمی، هزار ترانهٔ گیل، ۱۳۷۵ش، ص163.</ref> | تو را سوگند به زیارتگاه بزرگ دادم امیدوارم زیارتگاه بزرگ تو را سرگردان کند.<ref>پرچمی، هزار ترانهٔ گیل، ۱۳۷۵ش، ص163.</ref> | ||
== | ==پژوهش در مورد سید جلالالدین اشرف== | ||
از آثار تألیف شده پیرامون شخصیت سید جلالالدین، | از آثار تألیف شده پیرامون شخصیت سید جلالالدین، جنگنامۀ سید جلالالدین اشرف است که نویسندۀ آن زندگینامه و شهادت او را به صورت داستانی نقل کرده است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240442/جلال-الدین-اشرف «جلالالدین اشرف»، دانشنامة فرهنگ مردم ایران.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۰۴
سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام رضا و اولین مؤسس حکومت شیعی در ایران.
سید جلالالدین اشرف فرزند امام موسی کاظم و برادر تنی امام رضا است. او اولین حکومت شیعی مستقل را در لاهیجان تشکیل داد و برای آن، بارها جنگید و در آخرین نبرد، در محلی به نام دارستان شهید شد.
نسب و ویژگیهای سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نام اصلیِ سید جلالالدین اشرف را ابراهیم بن موسی یا حسن بن موسی گفتهاند.[۱] او و برادرش امام رضا از یک مادر (نجمه خاتون) هستند.[۲] در سال ۱۸۳ق در حالی که سه سال بیشتر نداشت، پدرش را از دست داد و برادرش امام رضا سرپرستی او را به عهده گرفت. پرهیزگاری، علم، فضل، گشادهدستی و اخلاق نیک سید جلالالدین اشرف را ستودهاند و امام رضا نیز وی را بسیار دوست داشت.[۳] سید جلالالدین اشرف را با لقبهایی مانند قطبالاولیا، برهانالاتقیا، سیداعظم، امامزادهٔ مغرب و مشرق، اشرفالدین، مرتضی، عبدالله و سلطان، یاد کردهاند.[۴]
سفر سید جلالالدین اشرف به بغداد
[ویرایش | ویرایش مبدأ]جلالالدین در سال ۲۰۱ق هنگام ولایتعهدی امام رضا وارد بغداد شد و تا شهادت امام رضا یعنی سال ۲۰۴ق، در این شهر بود.[۵] برخی، تبلیغ از طرف امام رضا را علت ماندنِ او در بغداد میدانند.
آغاز نهضت سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]بعد از شهادت امام رضا، وی نخستین بار در مجلسی از شیعیان به موضوع نهضت و مقابله با حکومت مأمون اشاره کرد. در سال ۲۰۴ق با حرکت مأمون از مرو به طرف بغداد، او نیز به شهر قم رفت و در ماه شعبان ۲۰۶ق با ۱۵۰ نفر از سادات حسنی و حسینی، از جمله برادرش میر شمسالدین و خواهرش فاطمه، عازم گیلان شد. سید جلالالدین اشرف دومین چهرهٔ مشهور علوی بود که به این منطقه پناهنده شد[۶] و مخفیانه، مقدمات نهضت را فراهم میکرد.[۷]
تشکیل حکومت توسط سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سید جلالالدین در لاهیجان اولین حکومت شیعی مستقل را تشکیل داد که تا سال ۲۲۳ قمری ادامه داشت.[۸] او بهعنوان رهبر معنوی، ناظر بر امور حکومتی بود و ترویج شریعت و اقامۀ نماز جمعه را بر عهده داشت و ادارۀ آن را به برادرش شمسالدین واگذار کرده بود. سید جلالالدین هریک از یاران و سردارانش را بهعنوان والی و نماینده برای حکمرانی قسمتهای مختلف گیلان میفرستاد.[۹]
جنگهای سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سید جلالالدین در طول قیام و تشکیل حکومت جنگهای متعددی انجام داد که عبارتاند از:
- فتح زنجان؛ اولین نبرد در سال ۲۰۶ق با خوارج و لشکریان خلیفهٔ عباسی در زنجان و قزوین صورت گرفت و توانست در این جنگ که چهار ماه طول کشید، به کمک قبایل دیلمی زنجان را فتح کند.[۱۰]
- فتح طارم و اطراف آن؛ در این منطقه حدود ۱۲۰۰ نفر از مسیحیان توسط او مسلمان شدند و به لشکر او پیوستند که نقش مهمی در بیرون راندن خوارج از آن مناطق داشتند.[۱۱]
- فتح رودبار (کوهدم) در سال 206.[۱۲]
- فتح رشت؛ در سال ۲۰۷ق، رشت فتح شد و سید جلالالدین به مدت نُه ماه در آنجا حکومت کرد.[۱۳]
- فتح لاهیجان و سیاهکل در سال 208.[۱۴]
- فتح شهرها و روستاهای غرب گیلان؛ در سال ۲۱۰ق سید جلالالدین، مناطق غربی گیلان را که توسط نعمان بن نوفل از نوادگان شمر بن ذیالجوشن اشغال شده بود، فتح کرد.[۱۵]
- فتح شهران در سال ۲۱۱ ق؛ سید بعد از فتح مناطق مرکزی و غربی گیلان به سمت شهران رفت و نعمان بن نوفل را که نیروهای خود را برای سرکوبی نهضت تجدید کرده بود، شکست داد و شهران را فتح کرد.[۱۶]
اولین کاروان زیارتی امام رضا از شمال ایران
[ویرایش | ویرایش مبدأ]سید جلالالدین در سال ۲۱۱ق، با تعدادی از سرداران خود بهعنوان اولین کاروان زیارتی منطقهٔ گیلان و مازندران به مشهد رفت. کاروان به هر جا میرسید، مردم با احترام از آنها استقبال میکردند. آنها به طوس رسیده و مدتی در آنجا ماندند و مراسم عزاداری و اطعام برپا کردند.[۱۷]
شهادت سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]
یکی از حاکمان محلی، معروف به «چهلگوش» عموی نعمان بن نوفل، در مرزهای بین دیلمیان و اعراب در حوالی قزوین علیه سید شورش کرد و در محلی به نام دارستان جنگی بین او و سید جلالالدین به وجود آمد که سید در آن مجروح شد و در ۱۴ رمضان سال ۲۲۳ هجری قمری در ۴۳ سالگی[۱۸] به شهادت رسید.[۱۹]
روایتهای مردمی در مورد سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]روایتهایی از جنگاوری و شهادت جلالالدین اشرف در میان مردم نقل میشود که بعضی حالت افسانه یافته است.[۲۰] نقل شده که بعد از شهادت او گیلان دچار کمآبی و خشکسالی شد.[۲۱] همچنین در مقایسه با داستان به آب انداختن حضرت موسی توسط مادرش، نقل شده است که سید جلالالدین اشرف بعد از زخمی شدن در جنگ با سپاه کفر، میدان را ترک کرد تا جسدش را به خاطر اهانت به شیعه نسوزانند. او به خانهٔ شیخ مفید در یکی از روستاهای اطراف رودبار کنونی رفت و از شدت جراحت، همانجا به شهادت رسید. شیخ مفید طبق وصیت سید، پیکر او را داخل تابوتی گذاشته و به سفیدرود سپرد[۲۲] که بعد از حدود صد کیلومتر در اطراف لاهیجان به ساحل رسید و توسط مردم آنجا به خاک سپرده شد.[۲۳]
ادبیات محلی پیرامون سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]مردم منطقه، علاقهٔ زیادی به سید جلالالدین دارند و این علاقه در اشعار و ترانههای آنها بازتاب یافته است. نمونههایی از این اشعار عبارتاند از: الگو:آغاز نستعلیق الگو:شعر الگو:ب الگو:ب الگو:ب الگو:پایان شعر الگو:پایان نستعلیق ترجمه:
یارم کجا رفته؟ خانهٔ خواهرش هرچه برایش پیغام میفرستم، به خانه نمیآید
نامهات را به آستانهٔ بزرگ آستانهٔ اشرفیه دادم تا اینکه یارم آن را ببیند و به خانه بیاید
تو را سوگند به زیارتگاه بزرگ دادم امیدوارم زیارتگاه بزرگ تو را سرگردان کند.[۲۴]
پژوهش در مورد سید جلالالدین اشرف
[ویرایش | ویرایش مبدأ]از آثار تألیف شده پیرامون شخصیت سید جلالالدین، جنگنامۀ سید جلالالدین اشرف است که نویسندۀ آن زندگینامه و شهادت او را به صورت داستانی نقل کرده است.[۲۵]
پانویس
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ↑ مهدوی سعیدی نجفی، سادات متقدمهٔ گیلان، بیتا، ص199؛ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص8؛ سید مرتضی، بحرالانساب، ۱۲۹۷ق، ص230.
- ↑ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف (ع)، ۱۳۷۹ش، ص195-196.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ غلامی کفترودی، امامزادههای گیلان، ۱۳۸۷ش، ص207.
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ . «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ غلامی کفترودی، امامزادههای گیلان، ۱۳۸۷ش، ص۲۰7.
- ↑ «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، کتابخانه دیجیتال تبیان.
- ↑ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص195-196؛ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، ۱۳۷۹ش، ص125.
- ↑ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص197.
- ↑ روشن، جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، ۱۳۴۸ش، ص197-197؛ غلامی کفترودی، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، ۱۳۷۹ش، ص128-129
- ↑ «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ پرچمی، هزار ترانهٔ گیل، ۱۳۷۵ش، ص163.
- ↑ «جلالالدین اشرف»، دانشنامة فرهنگ مردم ایران.
منابع
[ویرایش | ویرایش مبدأ]- ادهمنژاد، محمدتقی، «سید جلالالدین اشرف؛ برادر امام»، وبسایت کتابخانه دیجیتال تبیان، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «امامزاده سلطان سید جلالالدین اشرف» وبسایت پرشین وی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «امامزاده آقا سید جلالالدین اشرف در آستانه اشرفیه»، وبسایت سیتیپدیا، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش. بحرالانساب، منسوب به سید مرتضی، تهران، بینا، ۱۲۹۷ق.
- پرچمی، محبالله، هزار ترانهٔ گیل، تهران، مؤسسه فرهنگی، ۱۳۷۵ش.
- «جلالالدین اشرف»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جلالالدین اشرف»، دانشنامة فرهنگ مردم ایران، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- جنگنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف، به کوشش محمد روشن، تهران، بینا، ۱۳۴۸ش.
- روحانی رانکوهی، سیده فضیلت، جنگنامه سید جلالالدین اشرف روایت تاریخ یا طومار نقالی، ۱۳۹۵ش.
- «سیدجلالالدین اشرف را بشناسیم»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۴ تیر ۱۳۹۴ش.
- عناصری، جابر، «شبیهنامهٔ حضرت سید جلالالدین اشرف»، گیلاننامه، رشت، سوره مهر، ۱۳۷۱ش.
- غلامی کفترودی، قاسم، امامزادههای گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا، ۱۳۸۷ش.
- غلامی کفترودی، قاسم، تاریخ انقلاب سید جلالالدین اشرف، رشت، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ۱۳۷۹ش.
- مهدوی سعیدی نجفی، محمد، سادات متقدمهٔ گیلان، لاهیجان، بینا، بیتا.
| مناطق گردشگری | |||
|---|---|---|---|
| شهرها | |||
| روستاها | |||
| سوغات | |||
| مشاهیر |
| ||
