|
|
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| <big>'''آموزش کودکان در اسلام؛'''</big> دانشآموزی و مهارتآموزی کودکان از منظر آموزههای اسلام.<br>
| | #تغییر_مسیر [[آموزش کودک]] |
| | |
| در آموزههای اسلام، فراگیری دانش موجب فضیلت و کرامت انسان دانسته شده و در قرآن به کسانی که جویای دانش هستند وعده درجات عظیم داده شده است.<ref>سوره مجادله، آیه 11.</ref> در فرهنگ اسلامی، جایگاه عالِم برتر از شهید، معرفی شده<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9 «آموزش علوم به کودک» ویکی فقه.]</ref> و امام علی درستی و کمال دین را در گرو فراگیری دانش و عمل به آن دانسته است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11005/1/30/اعلموا کلینی، الکافی، 1407ق، ج۱، ص۳۰، (باب فرض العلم) ح۴.] </ref> در همین چارچوب، آموزههای اسلام، دوران کودکی و نوجوانی را بهترین دوره دانشآموزی معرفی کرده<ref>[http://lib.eshia.ir/26580/1/268/الْحَدَثِ شریفالرضی، نهج البلاغه، 1379ش، ص۲۶۸، بخشی از نامه۳۱.]</ref> که نتیجۀ آن عزت و سروری در بزرگسالی است.<ref>[http://lib.eshia.ir/15335/20/267/صغارا ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغة، 1393ش، ج۲۰، ص۲۷۶، کلمه قصار ۹۸.]</ref> امروزه نقش چشمگیر آموزش در شکلگیری شخصیت افراد، در دانش روانشناسی نیز تأیید شده است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/197834/ هاشمی، «زمینه تربیت فرزند قبل از تولد»، پایگاه اینترنتی راسخون، تاریخ بازدید: 19 اردیبهشت 1401ش.] </ref>
| |
| ==اهمیت آموزش کودکان ==
| |
| در روایات اسلامی، آموزش به کودکان از مهمترین وظایف والدین خصوصاً پدر دانسته شده و لزوم برخی از آموزشها بهعنوان حق کودکان مطرح شده و برخی از آنها نیز بهصورت ارشادی توصیه شده است. در روایتی از امام حسن عسکری چنین آمده است که خداوند در قیامت، پاداشی شگفتانگیز به انسانهایی میدهد که در آموزش فرزندان خود، کوشا بودهاند.<ref> [http://lib.eshia.ir/11015/4/246/وذلك محدث نوری، مستدرک الوسائل، 1408ق، ج۴، ص۲۴۶، باب۶ من ابواب قراءة القرآن، ح۱.]</ref>
| |
| ==دورههای سِنّی آموزش==
| |
| فرآیند آموزش کودکان در آموزههای اسلامی به سه دوره مختلف تقسیم شده که در هر کدام، آموزشهای خاصی به کودک داده میشود. در برخی روایات، برای هر کدام از این دورهها یک بازه زمانی هفتساله تعریف شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11005/6/47/الغلام کلینی، الکافی، 1407ق، ج۶، ص۴۷، (باب تادیب الولد)، ح۳.]</ref>
| |
| ==آموزش خواندن و نوشتن==
| |
| حضرت محمد، یکی از حقوق فرزند بر پدر را آموزش خواندن و نوشتن دانسته است.<ref>[https://lib.eshia.ir/11024/15/200 حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، 1409ق، ج15، ص200.] </ref> امام علی نیز به ترغیب فرزندان برای طلب علم، سفارش کرده است.<ref>متقی هندی، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، 1419ق، ج16، ص548.</ref> همچنین امام حسن مجتبی، کودکان امروز را بزرگان جامعه فردا نامیده که برای نقشآفرینی درست در جامعۀ فردا میبایست دانش بیاموزند.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج2، ص152. </ref>
| |
| ==آموزش مهارتهای زندگی==
| |
| در کنار فراگیری دانش، آموزههای اسلام بر آموختن مهارتهای لازم در زندگی روزمره نیز تأکید بسیاری کرده است. از مهمترین مهارتهای مورد توجه در روایات، مهارت تیراندازی و شنا کردن است که آموزش آنها به فرزندان، سفارش شده است.<ref>[https://lib.eshia.ir/11024/15/194 حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، 1409ق، ج15، ص194.] </ref> پیشوایان مسلمان در گزینش و اولوبتدهی به فراگیری مهارتها، به نقش آنها در تأمین مصالح فردی و اجتماعی، توجه داشتهاند<ref>متقی هندی، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، 1419ق، ج16، ص443.</ref> و اموری را در اولویت قرار میدادند که کودکان در بزرگسالی به آنها احتیاج خواهند داشت.<ref>[http://lib.eshia.ir/15335/20/333/أولى ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغة، [بیتا<nowiki>]</nowiki>، ج۲۰، ص۳۳۳، الحکم المنسوبة الی امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) شماره ۸۱۷.]</ref>
| |
| ==آموزش قرآن==
| |
| رسول خدا در کنار تیراندازی و شنا، فراگیری و آشنایی با تعالیم قرآن را از حقوق فرزند بر پدر دانسته است.<ref>متقی هندی، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، 1419ق، ج16، ص444.</ref>
| |
| ==آداب خوردن==
| |
| سیرۀ اهلبیت سرشار از توصیههای مرتبط با آداب خوردن و آشامیدن است که نسبت به آموزش آن در خانواده نیز سفارش شده است. حضرت محمد با توجه به نقش پدر در آموزش آداب خوردن در خانواده، سفارش کرده است که هرگاه خانواده بر گِرد سفره، جمع میشوند پدر در ابتدای طعام، خدا را یاد کند تا آنان نیز خدا را یاد کنند، و در پایان نیز خدای را سپاس گویند.<ref>[https://lib.eshia.ir/11024/16/484/%D9%85%D8%A7_%D9%85%D9%86_%D8%B1%D8%AC%D9%84_%DB%8C%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%87 حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، 1409ق، ج16، ص484.]</ref> امام علی نیز بهمنظور آموزش آداب خوردن، به فرزندش سفارش کرده است که پیش از گرسنگی، غذا مخور؛ غذا را خوب بجو و پیش از سیری، دست از غذا بکش.<ref>ورام، مجموعه ورام آداب و اخلاق در اسلام، 1369ش، ص73. </ref> او همچنین به فرزندانش سفارش میکرد هنگامیکه مسواک کردند آب ننوشند مگر اینکه سه بار آب را در دهان بگردانند و بیرون بريزند.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، 1370ش، ص 153. </ref>
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * قرآن کریم
| |
| * «آموزش علوم به کودک» ویکی فقه، تاریخ بازدید: 22 اردیبهشت 1401.
| |
| * ابن ابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهجالبلاغة، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشيالنجفي(ره)، 1393ش.
| |
| * حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البيت(ع)، 1409ق.
| |
| * شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، مشهور، 1379ش.
| |
| * طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، الشریف الرضی، 1370ش.
| |
| * مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
| |
| * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق.
| |
| * متقی هندی، علی بن حسامالدین، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419ق.
| |
| * محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آلالبيت عليهمالسلام لإحياء التراث، بیروت، 1408ق.
| |
| * ورام، مسعود بن عیسی، ترجمه محمدرضا عطایی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1369ش.
| |
| * هاشمی، علی، «زمینه تربیت فرزند قبل از تولد»، پایگاه اینترنتی راسخون، تاریخ درج مطلب: 14 شهریور 1390.
| |
| | |
| [[رده: ویکیزندگی]]
| |
| [[رده: تربیت فرزند]]
| |
| [[رده: روابط خانوادگی]]
| |
| [[رده: هویت]]
| |
| [[رده: آموزش و پرورش]]
| |
